طرح جامع امداد و نجات کشور

شماره 2282/ت 24412ه 23/1/1382
هیات وزیران در جلسه مورخ 17/1/1382 بنا به پیشنهاد شماره 212-17 مورخ 17/12/1379 جمعیت هلال احمر جمهوری اسلامی ایران وبه استناد ماده (44) قانون برنامه سوم توسعه اقتصادی^، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران - مصوب 1379- طرح جامع امداد ونجات کشور را بشرح زیر تصویب نمود:
ماده 1- تعاریف ومفاهیم زیر در این طرح در معانی مشروح مربوط بکار می روند:
1- بحران : حوادثی است که در اثر رخدادها و عملکردهای طبیعی و انسانی به طور ناگهانی به وجود می آید، مشقت و سختی را به یک مجموعه یا جامعه انسانی تحمیل می کند و بر طرف کردن آن نیاز به اقدامات اضطراری ، فوری و فوق العاده دارد.
2- بحران ملی : بحرانی است که مقابله با آن خارج از توان مجموعه مدیریت بحران وامکانات یک استان باشد. سایر موارد بعنوان بحران استانی یا محلی محسوب می شود.
تبصره - نوع بحران از حیث ملی ، منطقه ای یا محلی بودن ،براساس پیشنهاد استاندار استان مربوط و تایید رئیس ستاد حوادث وسوانح غیر مترقبه کشور مشخص می شود.
3- مدیریت بحران : فرایند عملکرد و برنامه ریزی مقامات دولتی و دستگاههای اجرائی دولتی و عمومی است که با مشاهده ، تجزیه و تحلیل بحرانها، به صورت پیش گیری نمایند یا در صورت بروز آنها در جهت کاهش آثار، آمادگی لازم ، امدادرسانی سریع و بهبوداوضاع تا سطح وضعیت عادی تلاش نمایند.
4- مدیریت مخاطرات (ریسک ): فرایندی است که سطح تحمل یک خطر مشخص را در جامعه شناسایی می کند و این اطلاعات را در جهت تصمیم گیری برای اقدامات مربوط به کاهش اثرات مخاطرات و مقابله با آنها به کار می برد. این فرایند با توجه به منافع و هزینه های کاهش مخاطرات انجام می گیرد.
5- امداد و نجات : عملیات امداد و نجات بعنوان بخش عمده مرحله مقابله شامل جستجو، بخش عمده مرحله مقابله شامل جستجو، نجات ، ارائه کمکهای اولیه ، انتقال مجروحان تا نزدیکترین و اولین مرکز درمانی ، تغذیه اظطراری ، تامین سرپناه اضطراری ،تخلیه جمعیتها، تامین امکانات اولیه و دریافت و توزیع کمکهای مردمی و اقلام اهدایی سازمانهای غیر دولتی داخلی ، خحارجی و بین المللی است .
ماده 2- موضوع فعالیتها و مجموعه اقدامات مشمول این طرح عبارتنداز:
1- پیش گیری : مجموعه اقداماتی است که پیش ، هنگام و پس از وقوع بحران با هدف جلوگیری از وقوع مخاطرات یا کاهش آثار زیان بار آن انجام می شود.
2- آمادگی : مجموعه اقداماتی است که توانایی جامعه - دولت و مردم - را در انجام مراحل مختلف مدیریت بحران افزایش می دهد. آمادگی شامل جمع آوری اطلاعات ، پژوهش ، برنامه ریزی ، ایجاد ساختارهای مدیریتی ، آموزش ، تامین منابع ، تمرین ومانور است . آموزش شامل آموزشهای همگانی ، تخصصی ، نهادهای مدنی ، صنایع وحرف ، رسانه های گروهی و صدا و سیما است .
3- مقابله : ارائه خدمات اضطراری به دنبال وقوع بحران است با هدف نجات جان و مال انسانها، تامین رفاه نسبی برای آنها و جلوگیری از گستری خسارات مقابله شامل امداد و نجات ، بهداشت ، درمان ، تامین امنیت ، ترابری ، ارتباطات ، تدفین ، دفع مواد زاید جامد، دفع فاضلاب ، مهارآتش ، کنترل مواد خطرناک ، سوخت رسانی ، اطلاع رسانی وهشدار است .
4- بازسازی : بازگرداندن شرایط یک منطقه آسیب دیده پس از بحران به شرایط عادی با در نظر گرفتن ویژگیهای توسعه پایدار و کلیه ضوابط ایمنی است .
ماده 3- هدف از تصویب طرح جامع امداد و نجات عبارت است از: سازماندهی و هم پیوسته کردن کلیه عناصر وعوامل مدیریت بحران ، استفاده از تمامی امکانات ملی ، استانی و نیروهای مردمی ،هدایت کلیه کمکهای دولتی و غیر دولتی داخلی و خارجی به منظورپیشگیری و کاهش آثار بلایای طبیعی ، ارائه حداکثر خدمات امداد و نجات سازمان یافته ، تقلیل تلفات انسانی واقتصادی ، جبران و بازسازی و بازگرداندن شرایط زندگی به وضعیت اولیه قبل از بحران ،ایجاد آمادگی لازم در مرم و تعیین دقیق نقش ووظایف دستگاههای اجرای برای مقابل با بحران .
ماده 4- راهکارهای اساسی عبارتنداز:
1- انجام مطالعات و تحقیقات به منظور بهره برداری لازم از اصول و دستاوردهای عملی ، تخصصی و تجربی داخل کشور وکشورهای مختلف جهان وانتقال روشهای پیشرفته مدیریت بحران به نظام قانونگذاری ، برنامه ریزی و اجرائی کشور.
2- اجرای برنامه های ملی ومنطقه ای و سرمایه گذاری لازم در مراحل مختلف مدیریت بحران با اولویت پیشگیری و کاهش آثاربلایای طبیعی .
3- سازماندهی ، هماهنگی و به کارگیری کلیه دستگاههای اجرائی دولتی و غیر دولتی ، تحت برنامه ریزی و مدیریت منسجم وتعیین شرح وظایف تفصیلی آنها در بحرانها.
4- جلب مشارکت و همکاریهای مردمی از طریق آموزش عمومی ،ایجاد آمادگی ، هدایت کمکهای مردمی به نحو مطلوب و توزیع آنها بین آسیب دیدگان ، سازماندهی و آموزش نیروهای داوطلب در شبکه مدیریت بحران .
5- استفاده صحیح و بهینه از کلیه امکانات دولتی وغیر دولتی به منظور ارائه حداکثر خدمات در بحرانها.
6- پشتیبانیهای لازم قوای سه گانه ، وزارتخانه ها، نهادها و نیروهای مسلح به ویژه نیروی مقاومت بسیج - در بالاترین سطح ممکن
فصل دوم - ستاد حوادث و سوانح غیر مترقبه کشور و ستادهای تابع آن
ماده 5- به منظور سیاستگذاری کلی ، برنامه ریزی ملی ونظارت عالیه بر امر مدیریت بحران کشور ستاد حوادث و سوانح غیرمترقبه کشور- که در این طرح ستاد نامیده می شود- تشکیل می گردد.
تبصره - از زمان تصویب این طرح کلیه مسئولیتها واختیارات ستاد حوادث غیر مترقبه کشور و دیگر نهادهاومجامع موازی به ستاد منتقل می شود.
ماده 6- اعضای ستاد عبارتنداز:
1- وزیر کشور(رئیس )ژ
2- وزیر بهداشت ، درمان و آموزش پزشکی .
3- وزیر پست و تلگراف و تلفن .
4- وزیر آموزش و پرورش .
5- وزیر دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح .
6- وزیر نیرو.
7- وزیر مسکن و شهرسازی .
9- وزیر جهاد کشاورزی .
10- وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی .
11- وزیر امور اقتصادی و دارایی .
12- وزیر امور خارجه .
13- وزیر علوم ، تحقیقات و فناوری .
14- رئیس سازمان مدیریت و برنامه ریزی کشو.
15- رئیس جمعیت هلال احمر جمهوری اسلامی ایران .
16- فرانه نیروی مقاومت بسیج .
17- رئیس سازمان صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران .
18- رئیس ستاد کل نیروها یمسلح .
19- رئیس سازمان شهرداریهای کشور.
20- فرمانده نیروی انتظامی جمهوری اسلامی ایران .
21- رئیس بنیاد مسکن انقلاب اسلامی .
تبصره - در صورت عدم امکان حضور هر یک از اعضاء(به استثنای رئیس ستاد) معاون ذیربط می تواند با هماهنگی دبیرخانه ستاد در جلسات شرکت نماید.
ماده 7- وظایف و اختیارات ستاد عبارت است از:
1- سیاستگذاری و تعیین راهبردهای جامع در زمینه مدیریت بحران .
2- برنامه ریزی ملی جهت اجرای نظام مدیریت بحران .
3- سازماندهی برای استفاده از منابع موجود.
4- هماهنگ نمودن وظایف ، اختیارات و مسئولیتهای کلیه بخشها، واحدها و تشکیلات دولتی و غیر دولتی در امر مدیریت بحران .
5- سازمانده یو برنامه ریزی جهت استفاده از مشارکتهای مردمی در خصوص بحرانها.
6- تهیه پیش نویس لوایح قانونی ، مقررات ومصوبات دولتی در ارتباط با مدیریت بحران ، جهت ارائه به هیئت وزیران از طریق وزیر کشور.
7- ایجاد هماهنگی و مشارکت در تهیه برنامه های توسعه پایدار بر اساس ملاحظات مدیریت بحران .
8- نظارت و ارزشیابی برنامه های مدیریت بحران در تشکیلات دولتی ، غیر دولتی و مشارکتهای مردمی وارائه راهکارهای مناسب جهت رفع نواقص و کاستیها.
9- بررسی و تصویب پیشنهادهای کار گروههای زیر مجموعه ستاد.
10- تصویب درخواست کمکهای خارجی .
11- اعلام وضعیت بحرانهای ملی واستانی .
12- پیگیری و پیش بینی تامین اعتبارات و امکانات مالی مورد نیاز مدیریت بحران کشور.
تبصره - در هنگام بروز بحران ، کلیه وزارتخانه ها، موسسات دولتی و نیروهای نظامی و انتظامی موظفند با رعایت سلسله مراتب فرماندهی بنا به اعلام رئیس با جانشین رئیس ستاد با کلیه امکانات و نیروی انسانی در عملیات مقابله بابحران شرکت نمایند
ماده 8- ستاد سالی چهار جلسه عادی و در شرایط اضطراری بنا به پیشنهاد رئیس ستاد، به تعداد مورد نیاز جلسه فوق العاده تشکیل می دهد.
ماده 9- به منظور ایجاد هماهنگی پشتیبانی ، تصمیم سازی ،پیگیری عملیات اجرائی ستاد وایجاد واحدهای تخصصی و اداری وابسته ، دبیرخانه ستاد در وزارت کشور تشکیل می شود.
تبصره - تشکیلات دبیرخانه به پینشهاد وزارت کشور و تایید سازمان مدیریت و برنامه ریزی کشور، با رعایت قوانین ومقررات مربوط تدوین می شود.
ماده 10- وظایف دبیرخانه ستاد عبارت است از:
1- انجام فرایند تصمیم سازی و پشتیبانی .
2- انجام امور مطالعاتی ، تحقیقاتی وپژوهشی کاربردی به منظور پشتیبانی کارشناسی ستاد از طریق مجامع ومراکز ذیربط.
3- برقراری ارتباط با مراکز عملی ، تحقیقاتی واجرائی درداخل و خارج از کشور.
4- مدیریت شبکه اطلاعات مدیریت بحران (شامل سیستم اطلاع رسانی وهشدار)ژ
5- طراحی و راه اندازی شبکه اطلاع رسانی مناسب به منظورایجاد ارتباط میان سازمانی واطلاع رسانی به عموم مردم درخصوص بحرانها.
6- مدیریت امور مالی ستاد در چهارچوب اعتبارات و برنامه های مصوب .
7- نظارت بر طرحهای پژوهشی کار گروههای تابع .
8- ایجاد هماهنگی بین ستاد حوادث و سوانح غیرمترقبه استانها و سازمانهای مسوول امور تخصصی مدیریت بحران وارزیابی فعالیت آنها زیر نظر ستاد.
9- پشتیبانی تشکیل جلسات ستاد و کار گروه ملی آمادگی .
10- ابلاغ تصمیمات ، دستورالعملها و صورت جلسات وانجام کلیه امور اداری لازم .
11- پی گیری اجرای مصوبات ستاد و کار گروه ملی آمادگی .
12- برقراری ارتباط بین اعضای ستاد و سازمانهای مسئول و همکار امور مدیریت بحران به منظور تبادل اطلاعات و هماهنگی .
13- بررسی نیازهای اعتباری ستادهای حوادث و سوانح غیرمترقبه استانها در مراحل چهارگانه بحران و پی گیری تامین وتوزیع آن بر اساس سیاستها و برنامه های مصوب ستاد.
14- پیگیری برگزاری سمینارها و گشتهای علمی ، آموزشی و پژوهشی مرتبط با مدیریت بحران .
15- انتشار پوستر، بروشور، نشریه ، جزوه وکتاب به منظور افزایش آگاهیهای عمومی و گسترش فرهنگ ایمنی و دانش مدیریت بحران پس از اخذ مجوزهای لازم .
ماده 11- به منظور سیاستگذاری استانی و اجرای مصوبات ستاد در سطح استانها، هماهنگی امور اجرائی و تصمیم گیری مناسب ، ستاد حوادث و سوانج غیر مترقبه استان - که در این طرح (ستاد استان ) نامیده می شود- در مرکز هر یک از استانهای کشور زیر نظر ستاد تشکیل می شود.
ماده 12- اعضای ستاد استان عبارتنداز:
1- استاندار(رئیس ).
2- مدیرعامل جمعیت هلال احمر استان .
3- رئیس دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی و درمانی استان .
4- مدیرعامل شرکت مخابرات استان .
5- مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب استان .
6- مدیرعامل شرکت برق منطقه ای استان .
7- رئیس سازمان مدیریت و برنامه ریزی استان .
8- فرمانده ارشد سپاه در منطقه .
9- فرمانده ارشد ارتش در منطقه .
10- فرمانده نیروی مقاومت بسیح در استان .
11- رئیس سازمان بازرگانی استان .
12- مدیر کل صدا و سیمای مرکز استان .
13- رئیس سازمان مسکن و شهرسازی استان .
14- مدیر کل راه وترابری استان .
15- رئیس سازمان جهاد کشاورزی استان .
16- رئیس شورای اسلامی استان و در غیاب وی رئیس شورای اسلامی شهر مرکز استان .
17- مدیرکل سازمان بهزیستی استان .
18- مدیرکل امور اقتصادی و دارایی استان .
19- مدیر کل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان .
20- مدیر کل دادگستری استان .
21- رئیس سازمان آموزش و پرورش استان .
22- شهردار شهر مرکز استان .
23- رئیس بنیاد مسکن انقلاب اسلامی استان .
24- مدیر کل حفاظت محیط زیست استان .
25- رئیس سازمان شهرداری استان .
26- فرمانده ناحیه انتظامی استان .
تبصره - بنا به ضرورت ، رئیس ستاد می تواند از سایر افرادبرای شرکت در جلسات دعوت نماید.
ماده 13- وظایف و اختیارات ستاد استان عبارت است از:
1- سیاستگذاری در زمینه مدیریت بحران استان با تبعیت از سیاستهای ملی .
2- هماهنگی و نظارت بر فعالیت ستادهای حوادث و سوانح غیر مترقبه شهرستانها.
3- مدیریت بحران بحرانهای استانی در مراحل پیشگیری ،مقابله و بازسازی با همکاری ستادهای شهرستانها و سازمانهای مسئول امور تخصصی مدیریت بحران .
4- اعمال جنبه های پیش گیری (پیش ، هنگام و پس از بروز بحران ) در ابعاد استانی با همکاری ستادهای شهرستانها و سازمانهای مسئول امور تخصصی مدیریت بحران .
5- مدیریت مرحله آمادگی مدیریت بحران ملی از طریق ارجاع جبنه های آمادگی به کار گروه آمادگی استان ، موضوع ماده (25) این طرح ، پشتیبانی وهدایت فعالیت کار گروه آمادگی استان و ابلاغ مصوبات آن کا رگروه به سازمانهای ذیربط.
6- توزیع اعتبارات وامکانات استانی مورد نیاز مدیریت بحران استان .
7- درخواست اعلام وضعیت بحران ملی یا منطقه ای از ستاد.
8- اعلام وضعیت بحران استانی .
تبصره - در هنگام بروز بحران ، کلیه ادارات ، موسسات دولتی و نیروهای نظامی وانتظامی استان موظفند با رعایت سلسله مراتب فرماندهی بنا به اعلام رئیس یا جانشین رئیس ستاد استان با کلیه امکانات و نیروی انسانی در عملیات مقابله بابحران شرکت نمایند
ماده 14- ستاد استان در شرایط عادی حداقل هر سه ماه یکبار و در شرایط اضطراری بنا به پیشنهاد رئیس ستاد استان به تعدادمورد نیاز جلسه فوق العاده تشکیل می دهد.
ماده 15- دبیرخانه ستاد استان در استانداری مربوط تشکیل می شود.
ماده 16- به منظور تحقق بخشیدن به سیاستهای تعیین شده توسط ستاد و تصمیمات ستاد استان واعمال مدیریت بحران در شهرستانها، ستاد حوادث و سوانح غیر مترقبه شهرستان - که در این طرح (ستاد شهرستان ) نامیده می شود- در کلیه شهرستانهای کشور تشکیل می گردد.
ماده 17- اعضای ستاد شهرستان عبارتنداز:
1- فرمندار(رئیس ).
2- رئیس شعبه جمعیت هلال احمر.
3- شهردار شهر مکرز شهرستان .
4- رئیس شورای شهر مرکز شهرستان .
5- فرمانده منطقه انتظامی در شهرستان .
6- فرمانده ناحیه مقاومت بسیج در شهرستان .
7- رئیس شبکه بهداشت ودمران شهرستان .
8- رئیس اداره مخابرات شهرستان .
9- رئیس اداره برق شهرستان .
10- رئیس اداره آب و فضالب شهرستان .
11- رئیس اداره مسکن و شهرسازی شهرستان .
12- رئیس اداره جهاد کشاورزی شهرستان .
13- رئیس اداره راه وترابری شهرستان .
14- رئیس اداره بازرگانی شهرستن .
15- رئیس اداره ثبت اسناد واملاک شهرستان .
16- نماینده شرکت گاز شهرستان .
17- رئیس دادگستری شهرسان .
18- رئیس سازمان تبلیغات اسلامی شهرستان .
ماده 18- رئیس ستاد شهرستان می تواند با دعوت از سایرسازمانها و دستگاهها حسب خود، نسبت به تشکیل کار گروههای تخصصی مورد نیاز اقدام نماید.
ماده 19- وظایف ، اختیارات و تکالیف ستاد شهرستان عبارتنداز:
1- مدیریت بحران بحرانهای شهرستانی در مراحل پیشگیری ،مقابله و بازسازی ب همکاری سازمانهای مسئول امور تخصصی مدیریت بحران .
2- اعمال جنبه های پیشگیری (پیش ، هنگام و پس از بروز بحران ) د رابعاد شهرستانی با همکاری سازمانهای مسئول امور تخصصی مدیریت بحران .
3- توزیع اعتبارات و امکانات شهرستانی مورد نیاز مدیریت بحران شهرستان .
4- درخواست اعلام وضعیت بحران استانی از ستاد استان .
5- اعلام وضعیت بحران شهرستانی .
تبصره 1- در کلیه فعالیتهای ستاد شهرستان زیر نظر ستاداستان صورت می گیرد.
تبصره 2- در هنگام بروز بحران ، کلیه ادارات و نهادهای دولتی و غیر دلوتی و نیروهای نظامی و انتظامی موظفند با رعایت سلسله مراتب فرماندهی بنا به اعلام رئیس ستاد شهرستان با کلیه امکانات و نیروی انسانی در عملیات مقابله با بحران شرکت نمایند.
ماده 20- ستاد شهرستان در شرایط عادی حداقل هر سه ماه یک بار و در شرایط اضطراری بنا به پیشنهاد رئیس ستاد شهرستان به تعدءاد مورد نیاز جلسه فوق العاده تشکیل می دهد.
فصل سوم - کار گروه ملی آمادگی و کار گروهای آمادگی استان
ماده 21- به منظور مدیریت و پیگیری مجموعه اقدامات آمادگی موضوع بند(2) ماده (2) این طرح ، کار گروه ملی آمادگی زیر نظر ستاد با ترکیب زیر تشکیل می شود:
1- معاون هماهنگی امور عمومی وزیر کشور(رئیس ).
2- معاون وزیر نیرو.
3- معاون وزیر جهاد کشاورزی .
4- معاون وزیر بهداشت ، درمان وآموزش پزشکی .
5- معاون وزیر راه وترابری .
6- معاون وزیر مسکن و شهرسازی .
7- معاون وزیر بازرگانی .
8- معاون وزیر علوم ، تجقیقات و فناوری .
9- معاون رئیس سازمان مدیریت و برنامه ریزی کشور.
10- جانشین فرمانه نیروی مقاومت بسیج .
11- دبیرکل جمعیت هلال احمر جمهوری اسلامی ایران .
12- رئیس سازمان هواشناسی کشور.
13- معاون رئیس سازمان حفاظت محیط زیست .
14- رئیس موسسه ژئوفیزیک دانشگاه تهران .
15- رئیس پژوهشگاه زلزله شناسی .
ماده 22- رئیس کارگروه ملی آمادگی می تواند بر حسب مورد از افراد کارشناس ذیربط جهت شرکت در جلسات کار گروه ، دعوت به عمل آورد.
ماده 23- وظایف و اختیارات کار گروه ملی آمادگی عبارتنداز:
1- هماهنگی و نظارت بر عملکرد کارگروهای تخصصی .
2- بررسی طرحها و پیشنهادات واصله از کارگروههای تخصصی و تلفیق و هماهنگی با طرحها و پیشنهادات سایر کارگروها بارعایت سیاستهای ستاد.
3- پیشتیبانی ، هماهنگی ،نظارت و سیاستگذاری فعالیتهای کار گروههای آمادگی استانها.
4- مشارکت در تهیه برنامه های توسعه پایدار بر اساس ملاحظات مدیریت بحران .
5- تهیه و تلفیق برنامه های کلی مدیریت بحران در سطوح مختلف .
6- تهیه پیش نویس لوایح در زمینه مدیریت بحران کشور وارائه به ستاد.
7- برنامه ریزی ، ارزیابی و تصویب طرحهای آموزشی و پژوهشی در رابطه با حواثد و بلایای طبیعی در سطوح مختلف کشور.
8- نظارت و برنامه ریزی برای برگزاری مانورها و بازنگری در برنامه ها و دستورالعملهای مربوط.
9- برنامه ریزی جهت فراهم کردن زمینه انتقال دانش وفناوری مربوط به مدیریت بحران به مراجع ذیربط.
10- بررسی و برآورد اعتبار مورد نیاز برای فعالیتهای کار گروه و پینشهاد آن به ستاد.
ماده 24- کار گروه ملی آمادگی سالی چهار بار جلسه عادی خواهد داشت و در صورت نیاز بنا به تشخیص رئس کارگروه ، جلسه فوق العاده تشکیل می شود.
ماده 25- به منظور هماهنگی و پی گیری اقدامات آمادگی ،(کار گروه آمادگی استان ) زیر نظر ستاد استان تشکیل می شود.
ماده 26- اعضای کار گروه آمادگی استان عبارتنداز:
1- معاون امور عمرانی استاندار(رئیس کارگروه ).
2- رئیس سازمان مدیریت و برنامه ریزی استان .
3- رئیس سازمان جهاد کشاورزی استان .
4- مدیر کل راه و ترابری استان .
5- رئیس سازمان بازرگانی استان .
6- مدیرعامل جمعیت هلال احمر استان .
7- رئیس دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی استان .
8- رئیس سازمان مسکن و شهرسازی استان .
9- مدیر کل هواشناسی استان .
10- مدیر کل حفاظت محیط زیست استان .
11- رئیس سازمن جنگلها ومراتع استان .
12- مدیر عامل سازمان آب منطقه ای استان .
13- مدیرعامل شرکت برق منطقه ای استان .
14- بالاترین مقام مسئول شرکت پخش فرآورده های نفتی دراستان .
15- مدیرعامل شرکت گاز استان .
16- فمرانده منطقه مقاومت بسیج استان .
17- فرمانده ناحیه انتظامی استان .
ماده 27- کارگروه ملی آمادگی با همکاری کار گروههای تخصصی آن موظف است حداکثر ظرف مدت شش ماه پس از ابلاغ این طرح ، برنامه های مورد نیاز خود را باعنایت بشرح وظایف و تکالیف مربوط تهیه و به تصویب ستاد برساند ومتعاقب آن در چارچوب برنامه های توسعه کشور، برنامه جامع خود را تنظیم ودر مقاطع مربوط به ستاد ارائه نماید.
ماده 28- مدیریت و فرمانده یمراحل دیگر مدیریت بحران (شامل پیشگیری ، ماقبل و بازسازی ) مستقیما" توسط ستاد اعمال می شود و فرمانده یامور تخصصی آن بر عهده سازمانهای مسئول کار گروههای تخصصی است .
فصل چهارم - کار گروههای تخصصی
ماده 29- کار گروه ملی آمادگی با همکاری سه گروه کار گروه بشرح زیر وظایف خود را انجام می دهد:
1- کار گروههای تخصصی عملیاتی : مرحله آمادگی امور تخصصی مدیریت بحران را انجام می دهند.
2- کارگروههای تخصصی پیشگیری و مدیریت مخاطرات : برنامه ریزیهاو هماهنگی های لازم برای فعالیتهای پیشگیری و مدیریت مخاطرات را انجام می دهد به بررسی مخاطرات عمده تهدید کننده کشور و ویژگیهای آنها می پردازند.
3- کار گروههای تخصصی آموزش : به انجام برنامه ریزیها و هماهنگی های لازم برای آموزش تخصصی و همگانی مدیریت بحران در چهار مرحله آن و ارتقای سطح آمادگی جامعه در برابر بحرانها می پردازند.
ماده 30- وظایف کل یکار گروههای تخصصی کار گروه ملی آمادگی عبارتنداز:
1- همکاری در جمع آوری اطلاعات در زمینه تخصصی مربوط.
2- هدایت پژوهشهای تخصصی مورد نیاز مدیریت بحران .
3- تهیه برنامه های مورد نیاز مراحل چهارگانه مدیریت بحران در زمینه تخصصی مربوط جهت ارائه به مراجع مربوط.
4- هماهنگی جهت ایجاد ساختارهای مدیریتی مورد نیاز درمراحل مختلف مدیریت بحران در زمینه های تخصصی مربوط.
5- تهیه برنامه های آموزشی و هدایت آنها در زمینه تخصصی مربوط.
6- برنامه ریزی تامین منابع مدیریت بحران در زمینه تخصصی مربوط.
7- تهیه برنامه های تمرین ومانور و نظارت بر انجام آنها در زمینه تخصصی مربوط.
8- ارائه نظر کارشنسی به کار گروه ملی آمادگی و ستاد.
ماده 31- وظایف کار گروههای تخصصی پیشگیری و مدیریت مخاطرات عبارت است از:
1- ساماندهی فعالیتهای مرتبط باپیشگیری وکاهش اثرات بحرانها.
2- ساماندهی فعالیتهای مرتبط با پیگشیری و مدیریت مخاطرات .
3- شناسایی مخاطرات جامع و اولویت بندی آنها.
4- تعیین معیارها و استاندارهای ایمنی در تمامی امورعمرانی کشور و برقراری ساز وکارهایی جهت الزام بکارگیری آنها.
ماده 32- وظایف کار گروههای تخصصی آموزش عبارت است از:
1- شناسایی و تعیین گروههای آموزش جو و اولیت بندی آنها.
2- تعیین و ارائه مطالب آموزشی برای گروهای مختلف باتوجه به شرایط عملی وکاری آنها.
3- ارائه آموزشهای تخصصی با استفاده از تجربیات اساتید و صاحبنظران امر مدیریت بحران در کشور.
4- ساماندهی آموزش مراکز دولتی و غیر دولتی در جهت ارائه اموزشهای مرتبط در زمینه مراحل چهارگانه مدیریت بحران .
5- استفاده از شیوه های گوناگون آموزش در زمانها ومکانهای مناسب .
6- ایجاد زمینه جلب مشارکت مردمی در چهار مرحله بحران با آموزشهای ارائه شده .
7- مشارکت دادن فعال تمامی سازمانهای دخیل در امر آموزش مدیریت بحران .
ماده 33-علاوه بر سازمانهای مسئول امور مدیریت بحران کشور- مندرج در ماده (6) این طرح ، وزارتخانه ها و سازمنهای زیر نیز موظفند در زمینه مسایل آموزشی مدیریت بحران با ستاد همکاری نمایند:
1- وزارت آموزش و پرورش از طریق :
الف - گنجاندن آموزشهای مستقیم وغیر مستقیم آشنایی بابلایای طبیعی شایع ایران ، ایمنی و مدیریت بحران در کتب درسی وانتشارات کم آموزشی دوره های مختلف تحصیلی .
ب - گنجاندن اصول ومفاهیم ایمنی ومدیریت بحران درفعالیتهای فوق برنامه .
پ - برگزاری مانورهای سالانه در مدارس کشور با هماهنگی ستاد.
ت - تشکیل شوراهای ایمنی در مدارس کشور با هماهنگی ستاد.
ت - تشکیل شوراهای ایمنی در مدارس کشور با هماهنگی ستاد برای سامانه یاموزش همگانی دانش آموزان .
ث - موظف نمودن واحد تالیفات کتب درسی برای اجباری نمودن مطالعه مطالب مربوط به حوادث غیر مترقبه و بلایای طبیعی درکتب درسی .
2- وزارت علوم ، تحقیقات و فناوری از طریق :
الف - موظف نمودن تمام دانشگاهها کشور برای آموزش همگانی مطالب مربوط به حوادث غیر مترقبه و بلایای طبیعی در زمینه مراحل چهارگانه بحران .
ب - گنجاندن اصول ایمنی ، مدیریت بحران و آشنایی با بلایای طبیعی شایع ایران در برنامه درسی رشته های مختلف .
پ - ایجاد و تداورم دوره های دانشگاهی مربوط به شناخت مخاطرات ، ایمنی و مدیریت بحران .
ت - گنجاندن اصول و مفاهیم ایمنی و مدیریت بحران درنشریات دانشگاهی .
ث - گنجاندن اصول ومفاهیم ایمنی و مدیریت بحران درفعالیتهای فوق برنامه .
ج - ایجاد شرایط مناسب برای انتقال اطلاعات تخصصی تر درباره آمادگی در برابر بلایای طبیعی می باشد، به خصوص مقاوم سازی ساختمانها(به ویژه برای دانجشویان رشته های مهندسی عمران ، راه و ساختمان ، شهرسازی ).
3- وزار فرهنگ و ارشاد اسلامی از طریق :
الف - صدور خارج از نوبت مجوز به کتب و نشریات مرتبط با امور ایمنی و مدیریت بحران .
ب - حمایت از فیلمها، نمایشها، تب و نشریات مرتبط با امور ایمنی و مدیریت بحران .
پ - گنجاندن موضوع ایمنی در جشنواره های فیلم ، تئاتر ومراسم کتاب و نمایشگاههای ملی و بین المللی سال .
ت - اولویت دادن و گنجاندن موضوع ایمنی در سیاستهای تبلیغی .
4- سازمان صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران از طریق :
الف - ارائه آموزش عمومی و تخصصی مدیریت بحران از طریق رادیو و تلویزیون .
ب - گنجاندن اصول ومفاهیم ایمنی ومدیریت بحران در فیلمها و نمایشها.
پ - گنجاندن اصول ومفاهیم ایمنی و مدیریت بحران درمسابقات .
ت - ارائه اخبار بحرانها و تحلیل آنها براساس اصول مدیریت بحران .
ث - ارائه تجربیات جهانی مدیریت بحران توسط گزارش وفیلم .
5- وزارت کار وامور اجتماعی از طریق :
الف - گنجاندن اصول مفاهیم ایمنی و مدیریت بحران در اموزشهای فنی وحرفه ای .
ب - گنجاندن اصول ومفاهیم ایمنی و مدیریت بحران به ویژه در زیمه آمادگی و مقابله در برابر زلزله و مواد شیمیایی محیط کار در دوره های بازآموزش و آموزش ضمن خدمت کارگران .
6- نیروهای نظامی و انتظامی و بسیج از طریق :
الف - گنجاندن اصول ومفاهیم ایمنی و مدیریت بحران درآموزش نظامی سربازان وظیفه .
ب - گنجاندن اصول ومفاهیم ایمنی ومدیریت بحران درآموزش نظامی درجه داران و افسران .
پ - گنجاندن اصول ومفاهیم ایمنی و مدیریت بحران در دروه های بازآموزشی درجه داران و افسران .
7- سازمان بهزیستی کشور از طریق :
الف - گسترش آموزش همگانی در خصوص بحرانها درسطح مهدکودکها و سایر موسسات تحت پوشش خود، با توجه به سطح فراگیری آنها.
ب - گسترش آموزشهای ضمن خدمت تخصصی مدیریت بحران برای کارکنان .
ماده 34- کار گروههای تخصصی عملیاتی عبارتنداز:
1- کارگروه تخصصی امداد و نجات ، با مسئولیت جمعیت هلال احمر جمهوری اسلامی ایران .
2- کار گروه تخصصی بهداشت ودرمان ، با مسیولیت وزارت بهداشت ، درمان و آموزش پزشکی .
3- کار گروه تخصصی حمل ونقل ، با مسئولت وزارت راه وترابری .
4- کار گروه تخصصی مخابرات و ارتباطات ، با مسیولیت وزارت پست و تلگراف وتلفن .
5- کار گروه تخصصی آوار و تدفین ، با مسئولیت وزارت کشور (سازمان شهرداریهای کشور)
6- کار گروه تخصصی آتش نشانی ومواد خطرناک ، با مسئولیت وزارت کشور (ستاد هماهنگی امور ایمنی و آتش نشانی ).
7- کار گروه تخصصی سوخت رسانی ومواد نفتی ، با مسئولیت وزارت نفت .
8- کار گروه تخصصی امنیت و انتظامات ، بامسئولیت وزارت کشور.
9- کار گروه تخصصی مدیریت برق ، آب و فاضلاب ، با مسئولیت وزارت نیرو.
10- کار گروه تخصصی تامین مسکن ، با مسئولیت وزارت مسکن وشهر سازی .
11- کار گروه تخصصی کشاورزی و دامداری ، با مسئولیت وزارت جهاد کشاورزی .
12- کار گروه تخصصی صنعت و معدن ، با مسئولیت وزارت صنایع و معادن .
ماده 25- کار گروههای تخصصی پیشگیری و مدیریت مخاطرات عبارنداز:
1- کار گروه تخصصی زلزله و لغرش لایه های زمین ، با مسئولیت وزارت مسکن و شهرسازی .
2- کار گروه تخصصی آفات ، امراض نباتی و سرمازدگی ،بامسئولیت وزارت جهاد کشاورزی .
3- کار گروه تخصصی احیای مراتع و مقابله با خشکسالی ، با مسئولیت وزارت جهاد کشاورزی .
4- کار گروه تخصصی سیل و طغیان رودخانه ، با مسئولیت وزارت نیرو.
5- کارگروه تخصصی آلودگی هوا، با مسئولیت سازمان حفاظت محیط زیست .
6- کار گروه تخصصی بلایای جوی ، ب مسئولیت سازمان هواشناسی کشور.
ماده 36- کار گروههای تخصصی آموزش عبارتنداز:
1- کار گروه آموزش همگانی با مسئولیت جمعیت هلال احمر.
2- کار گروه آموزش تخصصی با مسیولیت وزارت علوم ، تحقیقات و فناوری .
3- کار گروه آموزش مدارس با مسئولیت وزارت آموزش وپرورش .
4- کار گروه آموزش رسانه های گروهی با مسئولیت وزار فرهنگ و ارشاد اسلامی .
5- کار گروه آموزش صدا و سیما با مسئولیت صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران .
ماده 37- مسئولان هماهنگی کار گروههای تخصصی عملیاتی ، کار گروههای پیشگیری ومدیریت مخاطرات و کار گروههای آموزش بنا به پیشنهاد رئیس کار گروه ملی آمادگی و تصویب ستاد تعیین می شوند.
ماده 38- مدیریت عملیات هر کار گروه تخصصی ، بر عهده سازمان مسئول آن امور زیر نظر ستاد است .
ماده 39- اعضاء آئین نامه داخلی و شرح وظایف کار گروههای تخصصی حداکثر تا دوماه پس از ابلاغ این طرح به پیشنهاد مسئول هر کار گروه تخصصی و تایید کار گروه ملی آمادگی و تصویب ستاد تعیین و تدوین می شود.
ماده 40- کار گروههای تخصصی کار گروه ملی آمادگی هر دو ماه یکبار جلسه عادی خواند داشت و در صورت درخواست رئیس کار گروه جلسه فوق العاده تشکیل می شود.
ماده 41- کار گروههای تخصصی عملیاتی استان عمانند کارگروههای تخصصی زیر مجموعه کار گروه ملی آمادگی - مطابق ماده (29) این طرح - با شرکت مسئولات استانی زیر نظر کار گروه ملی آمادگی تشکیل می شود.
تبصره - کار گروههای تخصصی مدیریت مخاطرا در هراستان ،متناسب با انواع و فراوانی مخاطرات موجود در همان استان تشکیل می شود. ضرورت تشکیل هر یک از کار گروههای تخصصی مدیریت مخاطرات و اعضای آن توسط کار گروه آمادگی استان تعیین می گردد.
ماده 42- رئیس ستاد شهرستان می تواند با دعوت از سایرسازمانها و دستگاهها حسب مورد نسبت به تشکیل کار گروههای تخصصی مورد نیاز اقدام نماید.
ماده 43- با توجه به تواناییهای جمعیت هلال احمر جمهوری اسلامی ایران ، کار گروه تخصصی امداد و نجات که بعنوان یکی از کار گروههای تخصصی عملیاتی با مسئولیت جمعیت هلال احمر جمهوری اسلامی ایران زیر نظر کمیته ملی آمادگی ، تشکیل شده است فرماندهی و هدایت عملیات امداد و نجات ( بعنوان بخشی از عملیات مقابله ) را بر عهده دارد.
ماده 44- وظایف و اختیارات کار گروهی تخصصی امداد و نجات عبارت است از:
1- اجرای مصوبات ستاد.
2- تهیه شرح خدمات تمامی سازمانها و بخشهای ذیربط در امر امداد و نجات .
3- برنامه ریزی و ایجا هماهنگی لازم به منظور جلوگیری از تداخل مسئولیتها و انجام کارهای موازی و تکراری در زمینه امداد و نجات .
4- تهیه دستورالعملهای لازم برای آمادگی در زمینه امداد و نجات براساس سیاستهای مصوب ستاد.
5- برنامه ریزی جهت تهیه و تامین وسایل مورد نیاز اسکان موقت ، تغذیه و بهداشت آسیب دیدگان .
6- برنامه ریزی در مورد برآورد اولیه تلفات وخسارات .
7- برنامه ریزی جهت آموزشهای ویژه مورد نیاز سازمانهای ذیربط در امر امداد و نجات .
8- برنامه ریزی جهت تهیه و تامین وسایل و تجهیزات امدادونجات .
9- برنامه ریزی جهت شناسایی منابع کمکهای غیر دولتی داخلی و خارجی و جلب و جذب این کمکها در بحرانها.
10- پشتیبانی ، هماهنگی و نظارت بر عملکرد کارگروههای تخصصی امداد و نجات استان .
تبصره - کلیه سازمانها و دستگاهها در هنگام بروز بحران ، به درخواست جمعیت هلال احمر جمهوری اسلامی ایران موظف به همکاری کامل در ارتباط با امر امداد و نجات هستند و جمعت هلال احمر جمهوری اسلامی ایران موظف است گزارش همکاری با عدم همکاری احتمالی را به رئیس ستاد ارائه نماید.
فصل پنجم - سایر مقررات
ماده 34- سازمان صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران موظف است کلیه مواد آموزشی و دستورالعملهای لازم در خصوص مدیریت بحران و سایر مواردی راکه باعث ارتقای فرهنگی ایمنی در جامعه می شو وبه تصویب کار گروه ملی آمادگی و کار گروههای آمادگی استانی رسیده است ، پخش نماید.
ماده 46- جذب ، هدایت و توزیع اعانات و کمکهای غیر دولتی داخل یو خارجی اعم از اموال منقول و غیر منقول و وجوه نقدی بر عهده جمعیت هلال احمر جمهوی اسلامی ایران است . جذب ، هدایت و توزیع امکانات و کمکهای دولتی داخلی و خارجی اعم از منقول و غیر منقول و وجوه نقدی بر عهده دبیرخانه ستاد است . هر گونه دخل و تصرف ، استفاده ، توزیع وتصاحب کمکهای یاد شده توسط سایر اشخاص حقیقی و حقوقی ممنوع است :
ماده 47- سازمان مدیریت و برنامه ریزی کشور موظف است در بودجه سنواتی کشور سالانه ردیف خاصی را متناسب با مراحل مختلف مدیریت بحران کشو، پیش بینی نماید و آن را در اختیار ستاد قرار دهد، دبیرخانه ستاد براساس سیاستها و دستورالعملهای ستاد، بودجه یاد شده را توزیع و هزینه می نماید.
ماده 48- شورایهای برنامه ریزی و توسعه استانها موظفند وهر سال قسمتی از اعتبارات استانی خود را طبق پیشنهاد ستاد استان ، به منظور انجام وظایف و برنامه های پیش بینی شده در برنامه های مراحل مختلف مدیریت بحران ( پیش گیری ، آمادگی ، مقابله وبازسازی ) تخصیص داده و به دبیرخانه ستاد استان ابلاغ نمایند. ستاداستان ، نحوه مصرف این بودجه را مشخص می نماید.
ماده 49- مسئولان کلیه ادارات ، سازمانها و دستگاههای اجرائی موظفند هنگام بروز بحران بلافاصله امکانات و تجهیزات و اماکن در اختیار خود را بنا به درخواست رئیس ستاد استان جهت پیشگیری از گسترش خسارات جانی و مالی در اختیار ستاد استان گذاشته وگزارش کار خود را جهت انجام اقدامات بعدی به مسئولان بالاترارائه نماید
ماده 50- کلیه واحدهای تولیدی اعم از بهداشتی ، درمانی ،غذایی ، دارویی ، سوختی و پوشاک موظفند در شرایط مقابله با بحران بنا به درخواست ستاد استان ، تولیدات خود را با دریافت وجه آن دراختیار سازمانهای مربوط قرار دهند.
ماده 51- هنگام ووقع بحران کلیه سازمانهای حمل و نقل عمومی و خصوصی ، دارندگان وسایل نقلیه اعم از زمینی ، هوایی ، دریایی و ریالی موظفند خدمات مورد نیاز ستاد استان را به درخواست ستاد یاد شده تا اعلام رفع نیاز در اختیار مسئولان مربوط قرار دهند. بدیهی است حق الزحمه و خسارات وارد شده و اجرت خدمت بخش خصوصی بر اساس عرف متداول پرداخت می شود.
ماده 52- کلیه دارندگان مشاغل آزاد، صاحبان حرف ، متولیان خدمات عمومی و متخصصات رشته های مخلتف موظفند به هنگام بروز بحران ، به درخواست مسئولان مربوط، خدمات خود را جهت انجام عملیاتت مقابله در اختیار سازمانهای مسئول امر مدیریت بحران قرار دهند. هزینه خدمات مربوط در صورت مطالبه توسط سازمانهای مسئول بنا بر عرف روز پرداخت می شود.
ماده 53- طرح مدیریت بحران شهر تهران مصوب هشتمین جلسه کار گروه کاهش آثار بالایای طبیعی مورخ 8/3/1380 تا زمان تصمیم گیری ستاد لازم االجرا خواهد بود.
ماده 54- صاحبان یا مسئولان کلیه مجتمعها یا اماکنی که حداقل یکی از شرایط زیر را دراند، باید طبق استاندارهای تعیین شده توسط ستاد، گروه مدیریت بحران بهمنظور پیگیری کلیه مسایل مربوط به مراحل مدیریت بحران آن محل تشکیل دهند:
1- دست کم بیست و پنج (25) نفر ساکن یا کارمند داشته باشند.
2- دست کم در ساعاتی از روز بیش از بیست و پنج (25) نفر مراجعه کننده داشته باشند.
3- دست کم شش (6) طبقه داشته باشند.
4- در صورتی که آسیب به سازه یا عملکرد آن محل برای ساکنان مناطق مجاور ایجاد خطر کند.
تبصره - در مناطق شهری ، شهرداریها ودر مناطق غیرشهری دبیر خانه های ستاد شهرستانها مسئول پیگیری اجرای این ماده هستند.
ماده 55- دبیخرانه ستادموظف است با همکاری بیمه مرکزی ایران ، گسترش بیمه حوادث در کشور را پیگیری نماید. بیمه حوادش شامل تامین مالی بخشی از مراحل مقابله و بازسازی مدیریت بحران است
تبصره 1- کار گروه ملی آمادگی موظف است دستورالعمل مربوط به انواع بیمه های حوادث ، تخفیف یا یارانه های مربوط و نیز اجبار ی کردن موارد لازم را تهیه و به روز کند.
ماده 56- وزارت امور اقتصادی و دارایی موظف است شرایطی را فراهم کند که تا پایان سال 1383، امکان تحت پوشش بیمه حوادث قرار گرفتن حداقل پنجاه درصد صنایع دستی ، ابنیه عمومی ،تاسیسات شهری و روستایی ، ساختمانهای مسکونی ، تجاری و صنعتی میسر شود.
تبصره 1- وزارت امور اقتصادی و دارایی موظف است شرایط لازم را به نحوی فراهم کند که تا پایان سال 1388، امکان اجباری کردن بیمه حوادث در سطح عمومی فراهم گردد.
تبصره 2- در مورد بیمه محصولات کشاورزی و دامی با توجه به قانون تاسیس صندوق بیمه محصولات کشاروزی - مصوب 1362-این مسئولیت متوجه وزیر جهد کشاورزی خواهد بود.
ماده 57- سامزان شهرداریهای کشور در چهارچوب اهداف سازمانی در جهت پشتیبانی های مالی ، فنی ، اجرائی و مدیریتی از شهردایها و سازمانهای وابسته و برای ارتاقی توان مالی شهرداریهادر امر مقابله و بازسازی حوادث ، صندوق بیمه حوادث را طبق آئین نامه ای که به تصویب شورای آن سازمان خواهد رسید ایجاد می نماید.
معاون اول رئیس جمهور - محمدرضاعارف

منبع : وب سایت قوانین دات آی آر (معاونت آموزش دادگستری استان تهران)