آئین نامه اعطای اعتبارات صادراتی ویژه افغانستان

شماره33097/ت 28234ه- 15/6/1382
وزارت امورخارجه - وزارت امور اقتصادی و دارایی - وزارت بازرگانی - بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران
هیات وزیران در جلسه مورخ 9/6/1382 به استناد اصل یکصد و سی و هشتم قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران ، آئین نامه اعطای اعتبارات صادراتی ویژه افغانستان را به شرح زیر تصویب نمود :
آئین نامه اعطای اعتبارات صادراتی ویژه افغانستان
ماده 1- هدف این آئین نامه ، تعیین ضوابط و شرایط اعطای تسهیلات مالی به صادرکنندگان ایرانی یا خریداران افغانی و نیز سرمایه گذاران ایرانی برای طرح های سرمایه گذاری درافغانستان می باشد .
ماده 2- سی درصد اعتبار منظور شده دراین آئین نامه به صورت سهمیه خاص منطقه ای دراختیار کارگروه توسعه صادرات استان های سیستان و بلو چستان و خراسان ( به صورت مساوی 15 درصد ) قرار می گیرد تا درچارچوب این آئین نامه به مصرف برسد .
ماده3- اصطلاحات و عبارت های زیر درمعانی مشروح مربوط به کارمی روند :
الف - صادرکننده : شخص حقیقی یا حقوقی است که کالا و یا خدمات ازمبدا ایران را تحت قرارداد یا سیاهه به خریدار مقیم افغانستان ارائه می کند و در ازای آن محق به دریافت وجه می شود .
ب - خریدار : شخص حقیقی یا حقوقی است که تحت قرارداد یا سیاهه ، کالا یا خدماتی را از صادرکننده ایرانی برای استفاده و کاربری درقلمرو افغانستان دریافت می کند و متعهد به پرداخت بهای آن می شود .
تبصره - شرکت های دوجانبه ( ایران - افغان ) و یا سه جانبه ( ایران - افغان - ثالث ) دربخش صادرکننده مشروط به حداقل 51% سهم ایرانی شرکت ثبت شده درایران و دربخش خریدار مشروط به حداقل 51% سهم افغانی ثبت شده برای شرکت افغانی درافغانستان از اولویت دریافت تسهیلات این آئین نامه برخوردار می شوند .
پ - قرارداد : شامل کلیه قراردادهایی است که بین خریدار و صادرکننده منعقد گردیده ومورد تایید وزارت بازرگانی افغانستان قرار گرفته است .
ت - وثیقه : یک یا چند نوع از دارایی ، حقوق یا اسنادی است که به شرح ماده ( 7 ) این آئین نامه ، به عنوان تضمین تعهدات خریدار یا صادرکننده دراختیار بانک عامل قرار می گیرد . ازآنجا که درمورد اعطای اعتبار خریدار ، اخذ وثیقه توسط بانک عامل ایرانی از خریدار افغانی امکان پذیر نمی باشد ، درمورداعتبار خریدار تضمین وزارت دارایی افغانستان جایگزین وثیقه گردد .
ث - بانک عامل : بانک ایرانی است که طی قراردادی با بانک کارگزار یا خریدار و یا صادرکننده و به استاد قرارداد منعقد شده بین صادرکننده و خریدار به استناد سیاهه صادرکننده برای خریدار وجوهی را تحت این آئین نامه دراختیار صادرکننده قرار می دهد .
ج - بانک کارگزار : بانک خارجی است که درقالب یک قرارداد مالی با بانک عامل ایرانی از طرف خریدار به گشایش اعتبار اسنادی یا صدور ضمانتنامه اقدام و یا ایفای تعهدات خریدار را درمقابل صادرکننده تعیین و یا تقبل می نماید .
ماده4- اعتبار صادراتی مبلغی است که بانک عامل بنا به درخواست خریدار یا فروشنده به یکی از صورت های گشایش اعتبار اسنادی ، صدور ضمانتنامه ، پذیرش یا ظهرنویسی بروات ، صدور و تعهد سفته و پرداخت نقد دراختیار او قرار می دهد تا درجهت امور زیربه مصرف برسد :
الف - پرداخت بهای کالا یا خدمات موضوع معامله ( قرارداد یا سیاهه ) .
ب - پرداخت بهای مواد اولیه ، دستمزد ، حق بیمه ، هزینه حمل ، عواض خروج ازکشور و ورود مربوط به کالا یا خدمات موضوع معامله بین خریدار و صادرکننده .
پ - تسویه بدهی .
ت - سرمایه گذاری .
تبصره - درخصوص سرمایه گذاری خارجی مستقیم با استفاده از راهکارهای تضمین ارائه شده توسط موسسه تضمین سرمایه گذاری چند جانبه ( میگا ) ( پس از تصویب نهایی عضویت ایران درمیگا ) و بانک جهانی اقدام لازم صورت گیرد .
ماده5 - شرایط استفاده از اعتبار صادراتی برای صادرکننده به شرح ذیل می باشد :
الف - اشتغال به فعالیت تجاری ، تولیدی یا خدماتی در جمهوری اسلامی ایران ، به استناد ثبت شرکت و یا کارت بازرگانی یا تایید وزارت تعاون و یا وزارت کار و امور اجتماعی یا وزارت صنایع و معادن .
ب - داشتن قرارداد معتبر فروش کالا یا خدمات برای صادرات یا ترانزیت به افغانستان ( خریدار و فروشنده نباید مشترک یا یکی باشند ) . تشخیص اعتبار قرارداد به عهده بانک عامل است .
پ - ارائه وثیقه مورد قبول بانک عامل درصورتی که اعتبار به نفع صادرکننده باشد .
ت - عدم بدهی بانکی معوق به شبکه بانکی کشور مشروط به اینکه بدهی های معوق مربوط به زمان قبل از 2سال گذشته ( ازتاریخ ابلاغ این آئین نامه ) نباشد .
ث - خدماتی که توسط شرکت های مشترک ایرانی - افغانی یا شرکت های افغانی های مقیم ایران به افغانستان ارائه می شود ، مشمول این آئین نامه است .
ماده6- شرایط استفاده از اعتبار صادراتی برای خریدار به شرح ذیل می باشد :
الف - گواهی اقامت و اشتغال به فعالیت های بازرگانی ، تولیدی و یا خدماتی درافغانستان به استناد مدارک مورد تایید سفارت جمهوری اسلامی ایران در افغانستان .
ب - داشتن قرارداد خرید کالا یا خدمات و یا وصول سیاهه از یکی از صادرکنندگان ایرانی .
پ - ارائه وثیقه موردقبول بانک های عامل ازسوی صادرکننده یا ضمانت دولت افغانستان و یا موسسات معتبر بیمه ای بین المللی در صورتی که اعتبار مستقیما به خریدار افغانی داده می شود .
ت - خریدار یا باید مقیم افغانستان باشد و یا برای اجرای قرارداد با شخصیت های حقوقی یا حقیقی مقیم افغانستان اعتبار دریافت نماید .
ماده7- مراحل و نحوه ارائه درخواست اعتبار صادراتی به شرح زیر است :
الف - صادرکنندگان می توانند تقاضای خود را برای استفاده از اعتبارات موضوع این آئین نامه به بانک عامل ارسال کنند . تقاضای یادشده باید منضم به مدارک مورد درخواست بانک بوده و در آن مشخص شده باشد که اعتبار درخواستی برای صادرکننده و یا برای خریدار می باشد .
ب - بانک عامل درصورت آمادگی اصولی برای اعطای تسهیلات موظف است تقاضای واصل شده را ظرف 15روز رسیدگی و با اخذ وثایق و تضمینات کافی پاسخ خود را به طور کتبی به متقاضی اعلام نماید . مسئوولیت رعایت مقررات داخلی دراعطای اعتبار به عهده بانک است .
پ - اعتبارات اعطایی به ارزهای معتبر تعیین می شوند ، ولی با نرخ رسمی بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران به ریال تبدیل و به ریال پرداخت می شود و بازپرداخت آن نیز به ریال خواهد بود .
تبصره - متقاضیان صادرکننده خدمات فنی و مهندسی می بایست مجوز لازم را از کارگروه موضوع ماده ( 18 ) آئین نامه مقررات حمایتی دولت از صادرکنندگان خدمات فنی و مهندسی کسب کرده باشند .
ماده8- وثایق موردقبول بانک به شرح زیر می باشد :
الف - اگر اعتبار به صادرکننده اعطا شود ، موارد زیر منفردا یا مجتمعا می توانند به عنوان وثیقه قابل قبول بانک های عامل پذیرفته شوند :
1- اعتبار اسنادی معامله شده و صادرشده با سررسید آینده .
2- تضمین بانکی صادرشده از بانک های مورد قبول بانک عامل .
3- سفته ارزی یا ریالی به تعهد صادرکننده یا شخص ثالت معتبر .
احراز صلاحیت و اعتبار صادرکننده یا متعهد سفته به عهده بانک عامل می باشد .
4- سند ملک بلامنازع سهل البیع که به رهن بانک عامل درآید .
5- چک معتبر حداکثر برای اعتبارات کمتر از یکصد میلیون ریال .
مسئولیت احراز صلاحیت صادرکننده چک و خوش حسابی وی به عهده بانک عامل می باشد .
6- سپرده ریالی یا ارزی .
7- سایر وثایق قابل قبول بانک .
ب - اگر اعتبار به خریدار افغانی اعطا شود ، درصورتی که صادرکننده ایرانی بتواند وثایق و تضمین های کافی را از طرف تجاری خارجی اخذ کند ، بانک ها تضمین لازم را اعمال نمایند و درصورت ارائه تضمین توسط دولت افغانستان ، صندوق ضمانت صادرات ایران براساس موازین و معیارهای رایج خود و درصورت لزوم براساس سپرده گذاری نقدی دولت جمهوری اسلامی ایران اقدام و نظام بانکی کشور نیز بر همین مبنا وام و تسهیلات لازم را اعطا نماید .
تبصره - چنانچه شرکت های صادرکننده خدمات از طریق کارگروه موضوع ماده ( 18 ) ( مستقر در مرکز توسعه صادرات ایران ) اقدام به صدور کرده باشند ، بانک عامل موظف است مطابق ماده( 6 ) آئین نامه حمایت های دولت از صادرکنندگان خدمات فنی ومهندسی عمل نماید .
ماده9- مدت استفاده از اعتبارات اعطایی به شرح زیر می باشد : الف - برای خرید کالا و خدماتی که به صورت آماده در دسترس می باشند ، حداکثر طی مدت اجرای قرارداد و منطبق با زمان بندی اجرای قرارداد به تشخیص بانک .
ب - برای خرید کالا و خدماتی که مستلزم ساخت و آماده سازی است ، حداکثر طی مدت اجرای قرارداد و منطبق با زمان بندی ساخت و اجرا . مدت استفاده از این نوع اعتبارات نمی تواند از دوسال تجاوز کند .
پ - برای ارائه تسهیلات مالی جهت سرمایه گذاری و بازپرداخت آن با احتساب زمان ساخت و بهره برداری حداکثر 7سال می باشد .
ماده10- مدت بازپرداخت به شرح زیرمی باشد :
الف - برای کالا وخدمات مصرفی : حداکثر یک سال
ب - برای کالا وخدمات سرمایه ای و واسطه ای : حداکثر سه سال
پ - برای تسهیلات سرمایه گذاری : حداکثر هفت سال
ماده11- بانک های ملی ، ملت ، تجارت ، رفاه و سپه می توانند طی 5سال متوالی هرسال هرکدام معادل مبلغ ده میلیون دلار برای اعطای اعتبارات موضوع این آئین نامه در بودجه سالانه خود منظور نمایند . این امر به معنای وجود تسهیلات تکلیفی برای شبکه بانکی کشور در این زمینه نخواهد بود .
ماده12- بانک های عامل مجازند تسهیلات اعتباری را با اخذ نرخ ثابت یا متغیر توافقی با متقاضی ، دراختیار متقاضی قرار داده و آن را به طور ساده محاسبه و دراقساط 6ماهه وصول نمایند .
ماده13- کلیه قراردادهایی که پیش از تصویب این آئین نامه منعقد گردیده و واجد شرایط این آئین نامه می باشند و هنوز تعهدات صادرکننده به طور کامل انجام نشده است ، درصورت نیاز به منابع مالی می توانند از اعتبارات صادراتی ویژه افغانستان تحت پوشش این آئین نامه استفاده نمایند .
ماده14- کلیه تولیدکنندگان ایرانی که قرارداد منعقدشده آنان با خریداران افغانی ، موردتایید وزارت بازرگانی افغانستان قرار گرفته است و به منظور تهیه مواد اولیه وهزینه های تولید ، نیاز به منابع مالی دارند ، نیز می توانند درقالب این آئین نامه از اعتبارات صادراتی ویژه افغانستان استفاده نمایند .
معاون اول رئیس جمهور - محمدرضا عارف
منبع : وب سایت قوانین دات آی آر (معاونت آموزش دادگستری استان تهران)