آئین نامه اجرائی ماده ( 17 ) قانون تنظیم بخشی از مقررات تسهیل نوسازی صنایع کشور و اصلاح ماده ( 113 ) قانون برنامه سوم توسعه اقتصادی ، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران

شماره 12003/ت30629هـ 21/4/1383
وزارت صنایع و معادن - وزارت امور اقتصادی و دارایی - سازمان مدیریت و برنامه ریزی کشور
هیات وزیران در جلسه مورخ 17/4/1383 بنا به پیشنهاد وزارتخانه های صنایع و معادن و امور اقتصادی و دارایی و سازمان مدیریت و برنامه ریزی کشور و به استناد ماده( 22 ) ( قانون تنظیم بخشی از مقررات تسهیل نوسازی صنایع کشور و اصلاح ماده ( 113 ) قانون برنامه سوم توسعه اقتصادی ، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران ) - مصوب 1382ـ آئین نامه اجرائی ماده ( 17 ) قانون مزبور را به شرح شرح ذیل تصویب نمود :
آئین نامه اجرائی ماده ( 17 ) قانون تنظیم بخشی از مقررات تسهیل نوسازی صنایع کشور و اصلاح ماده ( 113 ) قانون برنامه سوم توسعه اقتصادی ، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران
فصل اول - کلیات
ماده 1ـ در این آئین نامه اصطلاحات زیر در معانی مشروح به کار فته است :
الف ) بورس :سازمان کارگزاران بورس اوراق بهادار تهران .
ب ) هیات پذیرش :هیات پذیرش بورس اوراق بهادار تهران .
ج ) طرح نوسازی وتوسعه شرکت : طرح یا پروژه جدید یا مکمل که اجرای آن به لحاظ فنی ، مالی و اقتصادی توجیه پذیرباشد .
د ) اوراق مشارکت :اوراق بهادار بانامی که با مجوز ( بورس ) به قیمت اسمی مشخص برای مدت معین جهت تامین بخشی از منابع مالی موردنیاز طرحهای نوسازی و توسعه شرکتهای پذیرفته شده در ( بورس ) منتشر می شود .این اوراق بدون تضمین دولت و بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران انتشار می یابند .
هـ ) اوراق مشارکت قابل تبدیل به سهام : آن گروه از ( اوراق مشارکت ) ( ناشر ) که در سررسید نهایی و یا قبل ازآن قابل تبدیل به سهام همان شرکت ( ناشر ) باشد .
و ) امیدنامه :سندی که اهداف ، نرخ بازده مورد انتظار ، شرایط و نحوه تبدیل اوراق به سهام ( در صورت لزوم ) و سایر جزییات مربوط به( طرح توسعه و نوسازی شرکت ) را شرح می دهد و تصویری از آینده سرمایه گذاری برا ی تصمیم گیری در اختیار سرمایه گذاران ( خریداران ( اوراق مشارکت ) قرار می دهد . این سند قبل از انتشار عمومی باید به تایید ( امین ) ، ( حسابرس ) و ( بورس ) برسد . ز ) ناشر : شرکت پذیرفته شده در ( بورس ) که به موجب این آئین نامه مجاز به انتشار ( اوراق مشارکت ) می باشد .
ح ) امین : بانک ، موسسه بیمه ، یا هر شخصیت حقوقی مورد تایید ( بورس )که از طرف ( ناشر ) انتخاب می شود تا در راستای حفظ منافع دارندگان ( اوراق مشارکت ) به ترتیبی که در این آئین نامه مقرر است ، وظایف محوله را انجام دهد . ( امین ) و ( ضامن ) می توانند دارای شخصیت حقوقی واحد باشند .
ط ) عامل : شخصیت حقوقی ای که از طرف ( ناشر ) تعیین می شود تا نسبت به عرضه اولین اوراق از طریق ( بورس ) پرداخت سود علی الحساب وقطعی ، بازپرداخت اصل مبلغ ( اوراق مشارکت ) در سررسید ، کسر و پرداخت مالیاتهای مربوط و سایر امور اجرائی مرتبط با انتشار اقدام کند .( عامل ) و ( ناشر ) می توانند دارای شخصیت حقوقی واحد باشند .
ی ) ضامن : شخصیت حقوقی ای که باز پرداخت سود علی الحساب ، اصل مبلغ ( اوراق مشارکت ) یا بخشی از این وجوه و خرید ( اوراق مشارکت ) منتشر شده را که در عرضه عمومی به فروش نرسیده است ، تضمین می کند . ( ضامن ) با پیشنهاد ( ناشر ) و تایید ( امین ) تعیین می شود . وجود ( ضامن ) به اختیار ( ناشر ) است که ضروری است در امیدنامه قید شود .
ک ) حسابرس : موسسات حسابرسی عضو جامعه حسابداران رسمی ایران که امکان سنجی فنی ، اقتصادی ومالی ( طرح نوسازی و توسعه شرکت ) را تایید می کند و گزارش پیشرفت کار ، نرخ بازده و دیگر اطلاعات مالی طرح سرمایه گذاری را به اطلاع دارندگان ( اوراق مشارکت ) می رساند . حسابرس می تواند در عین حال ( حسابرس ) شرکت ( ناشر ) هم باشد .
ماده 2ـ آن دسته از شرکتهای سرمایه گذاری که هدف بنگاهداری و مدیریت شرکتهای سرمایه پذیر را دنبال نمی کنند و صرفا به خرید وفروش سهام وسایر اوراق بهادار با هدف کسب سود اشتغال دارند ، مجاز به انتشار ( اوراق مشارکت ) نمی باشند .
ماده 3ـ پس از دریافت مجوز انتشار اوراق و امضای قراردادهای عاملیت ، حسابرسی ، ضمانت ( در صورت وجود ) و امانت با طرفهای مربوط وانتشار اوراق و گردآوری وجوه ، ( ناشر ) ، ( عامل ) ، ( حسابرس ) ،( ضامن ) ( در صورت وجود ) و ( امین ) کلیه آثار و تعهدات ناشی از مقررات این آئین نامه وقراردادهای فیمابین را به طور کامل پذیرفته ونسبت به اجرای آنها متعهد می باشند .
فصل دوم - ویژگیهای ( اوراق مشارکت )
ماده 4ـ شرکتهای پذیرفته شده در( بورس ) ، طبق مقررات این آئین نامه و به منظور تامین قسمتی از منابع مالی مورد نیاز ( طرحهای نوسازی و توسعه شرکت ) مجاز به انتشار ( اوراق مشارکت ) و عرضه آن از طریق( بورس ) هستند .
تبصره - ( ناشر ) اوراق می تواند ( اوراق مشارکت ) را برای یک یا چند ( طرح نوسازی و توسعه ) منتشر کند .
ماده 5 - دارندگان ( اوراق مشارکت ) به نسبت قیمت اسمی و در طی مدت زمان مشارکت در مجموعه منافع حاصل از اجرای طرحهای مربوط سهیم خواهندبود .
ماده 6 - هر ورقه مشارکت نشان دهنده قدرالسهم دارنده آن در موضوع مشارکت است . با عرضه ( اوراق مشارکت ) رابطه وکیل و موکل بین ( ناشر ) و خریدار اوراق برقرار می شود . ( ناشر ) با اجازه ( امین ) ، به وکالت از طرف خریداران اوراق می تواند نسبت به مصرف وجوه حاصل از فروش اوراق جهت اجرای طرح و خرید و فروش هرگونه کالا ، خدمت ودارایی مربوط به طرح اقدام نماید . انتقال اوراق به مالکان جدید ، به اختیار تفویضی تحت عنوان وکالت خدشه وارد نمی کند و این رابطه تا سررسید اوراق بین ( ناشر ) و دارندگان اوراق نافذ و معتبر است .
ماده 7ـ عرضه اولیه و داد و ستد ثانویه ( اوراق مشارکت ) فقط از طریق ( بورس ) امکان پذیر است . این اوراق بدون تضمین دولت و بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران انتشار می یابند .
ماده 8 - سهم الشرکه ( ناشر ) در طرح باید به تشخیص ( هیات پذیرش ) معین شود وحداقل 50% کل سرمایه گذاری ریالی پروژه باشد .
ماده 9ـ ارزش ( اوراق مشارکت ) قابل انتشار برای شرکتهای پذیرفته شده در ( بورس ) به تشخیص ( هیات پذیرش ) و حداکثر تا 70% ارزش ویژه هر شرکت مجاز است .
ماده 10ـ میزان اوراق مشارکت قابل انتشار موضوع ماده ( 17 ) قانون در هرسال ، در ابتدای هر سال توسط شورای پول و اعتبار تعیین و به ( بورس ) اعلام می گردد .
ماده 11ـ تاریخ ، مراحل انتشار ، ارزش اسمی ، نرخ سود علی الحساب و سایر شرایط انتشار ( اوراق مشارکت ) به پیشنهاد ( ناشر ) و با موافقت ( بورس ) و با حفظ شرایط رقابتی بازار سرمایه ، تعیین می شود .
ماده 12ـ مصرف وجوه حاصل از واگذاری ( اوراق مشارکت ) در غیر اجرای طرحهای مربوط جایز نیست .
ماده 13ـ ( ناشر ) می تواند ( اوراق مشارکت ) قابل تبدیل به سهام همان شرکت ( ناشر ) را منتشر کند . نحوه تبدیل ورقه مشارکت به سهام در امیدنامه مشخص خواهد شد . در صورت انتشار ( اوراق مشارکت ) قابل تبدیل به سهام ، ( ناشر ) موظف است ترتیبی اتخاذ کند که به میزان ( اوراق مشارکت ) قابل تبدیل ، اختیار افزایش سرمایه و تبدیل ، در دسترس باشد .
تبصره - مابه التفاوت سود قطعی و سود علی الحساب نیز می تواند قابل تبدیل به سهام باشد .
ماده 14ـ هزینه های انتشار ( اوراق مشارکت ) وسودهای پرداختی به سرمایه گذاران ، جزء هزینه های قابل قبول حساب مالیاتی برا ی( ناشر ) است .
فصل سوم - ویژگیهای ( ناشر )
ماده 15ـ انتشار اوراق مشارکت منوط به آن است که حداقل دوسال از تاریخ پذیرش شرکت در ( بورس ) گذشته باشد .
ماده 16ـ شرکت باید حداقل در دو دوره مالی پیش از تقاضای انتشار ( اوراق مشارکت ) سودآور بوده و به تشخیص ( بورس ) امکان سودآوری آن در آینده وجود داشته باشد و زیان انباشته نداشته باشد .
ماده 17ـ صورتهای مالی شرکت طی دودوره مالی پیش از تقاضای انتشار ( اوراق مشارکت ) باید به تصویب مجمع عمومی آن شرکت رسیده باشد و سوابق گزارش دهی و شفافیت حسابهای شرکت به تایید ( بورس ) برسد .
فصل چهارم - مراحل انتشار و پذیرش ( اوراق مشارکت )
ماده 18ـ متقاضی انتشار ( اوراق مشارکت ) ، باید فرمهای تهیه شده توسط ( بورس ) را به همراه گزار ش امکان سنجی فنی ، اقتصادی و مالی ( طرحهای نوسازی و توسعه شرکت ) ، تایید شده از سوی ( حسابرس ) و اعلام قبولی ( عامل ) ، ( ضامن ) ( در صورت وجود ) ، ( امین ) و ( حسابرس ) به ( بورس ) تحویل دهد . اسناد یادشده همراه با اظهارنظر ( بورس ) حداکثر ظرف یک ماه برای ( هیات پذیرش ) ارسال می شود .
ماده 19ـ هیات پذیرش با بررسـی مدارک دریافتی و انجام بررسـی ها و تحلیلهای لازم ، باید ظرف حداکثر یک ماه پس از دریافت گزارش ( بورس ) ، مجوز صدور را صادر نماید؛ یا دلایل مستند عدم اعطای مجوز صدور را اعلام کند .
فصل پنجم - بازار ثانویه و وظایف ( بورس )
ماده 20ـ ( هیات پذیرش ) با تحلیل وضعیت شرکت و ( طرح نوسازی و توسعه ) و بررسی میزان و کیفیت وثایق و تضمینهای ( ناشر ) ، تاحد ممکن از اجرای موفق طرح ، باز پرداخت سود و اصل ( اوراق مشارکت ) اطمینان حاصل خواهد کرد .
ماده 21ـ ( بورس )موظف است با طراحی نظام معاملات مناسب ، اختصاص تابلوهای جداگانه و تجهیز واحدهای پذیرش و نظارت خود ، امکان انجام معاملات ( اوراق مشارکت ) و تبدیل اوراق به سهام را به روشی مناسب فراهم کند .
فصل ششم - وظایف ( ناشر )
ماده 22ـ ( ناشر ) موظف است باز پرداخت اصل و سودهای علی الحساب و قطعی را در سررسیدهای مقرر تعهد کندو وثایق لازم را برای تضمین باز پرداخت اصل و سودهای متعلق به اوراق ، در صورت وجود ( ضامن ) در اختیار وی و در غیر این صورت در اختیار ( امین ) قراردهد .
ماده 23ـ ( ناشر ) موظف است طبق تعهدات انجام شده ، وجوه لازم را جهت پرداخت سود واصل ( اوراق مشارکت ) ، در سررسیدهای تعیین شده تامین نماید و برای پرداخت در اختیار ( عامل ) قرار دهد . هرگونه تاخیر در تامین منابع فوق ، مشمول پرداخت وجه التزام تاخیر تامین منابع به میزان مقرر در قرارداد عاملیت خواهدشد .
ماده 24ـ ( ناشر )موظف است قبل از عرضـه اوراق ، سیستم حسابـداری استاندارد مورد تایید سازمان حسابرسی را به طور جداگانه ومستقل از سایر عملیات و فعالیتهای خویش ، مستقر واجرا نماید .
ماده 25ـ ( ناشر )موظف است حق الزحمـه انجام خدمات ( امیـن ) ، ( حسابرس ) ، ( عامل ) و ( ضامن ) ( در صورت وجود ) را ، به ترتیب مقرر در قراردادهای منعقده شده پرداخت نماید .
ماده 26ـ ( نـاشر )موظف است اطلاعیه های حاوی گزارش وضعیت مالی وعملکرد اجرائی طرح را ، در فرمهای تعیین شده ، توسط ( بورس ) که به تایید ( حسابرس ) می رسد ، در مقاطعی که ( بورس ) تعیین می کند و حداکثر هر شش ماه یک بار ، به ( بورس ) تسلیم کند وهمزمان از طریق سایت شرکت و یا از طریق روزنامه های کثیرالانتشار به اطلاع عموم سرمایه گذاران برساند .
ماده 27ـ ( ناشر )موظف است پس از اخذ مجوز انتشار ( اوراق مشارکت ) ، نسبت به تهیه و تحویل امیدنامه مورد تایید ( بورس ) ، ( حسابرس ) و ( امین ) اقدام نماید .
ماده 28ـ ( ناشر )موظف است ، برای انتشار ( اوراق مشارکت ) یا اعطای هرگونه امتیاز از قبیل اختیار تبدیل ( اوراق مشارکت ) به سهام ، مصوبه مجمع عمومی سهامداران را اخذ نماید .
ماده 29ـ ( ناشر )موظف است ، به منظور بررسی طرح از سوی ( بورس ) حداقل گزارشهای حسابرسی سه دوره مالی پیش از تقاضای انتشار ( اوراق مشارکت ) را به ( بورس ) ارائه نماید .
فصل هفتم - وظایف ( ضامن )
ماده 30ـ ( ضامن ) ملزم به خرید ( اوراق مشارکتی ) است که درعرضه عمومی به فروش نرفته است . الزام وی محدود به سقفی است که در قرارداد ( ضامن ) با ( ناشر ) درج شده است .
ماده 31ـ در صورت عدم ایفای تعهدات در سررسیدهای مقرر توسط ( ناشر ) یا ( عامل ) ، ( ضامن )مکلف است با نظارت ( امین ) از محل وثایق و تضمینهای نزد خود و براساس ترتیبات مقرر در قراردادهای فیمابین اقدام به ایفای تعهدات نماید .
تبصره - در صورت عدم وجود ( ضامن ) وظیفه فوق برعهده ( امین ) خواهد بود .
فصل هشتم - وظایف ( امین )
ماده 32ـ در صورت فروش ( اوراق مشارکت ) منتشر شده از طریق ( بورس ) در مدت مقرر و یا با دو بار تمدید مهلت عرضه که در مجموع حداکثر به مدت20 روز کاری است ، مجوز برداشت وجوه جمع آوری شده توسط ( ناشر ) ، از سوی ( امین ) صادر خواهد شد .
ماده 33ـ در صورتی که میزان ( اوراق مشارکت ) خریداری شده توسط عموم در مدت یاد شده مندرج در ماده ( 31 ) ، به علاوه میزان خرید تعهد شده توسط ( ضامن ) ، کمتر از میزان اوراق منتشر شده باشد ، ( عامل ) موظف است تحت نظارت ( امین ) ، حداکثر طی 20 روز کاری نسبت به استرداد وجوه صاحبان ( اوراق مشارکت ) اقدام کند .
ماده 34ـ کلیه وجوه در عرضه اولیه به حسابی واریز می شود که تحت نظارت ( امین ) است .
ماده 35ـ ( امین ) مکلف است ، پس از حصول اطمینان از وجود قرارداد بین ( ناشر ) و ( عامل ) ، ( ناشر ) و ( حسابرس ) ، ( ناشر ) و ( ضامن ) ( در صورت وجود ) و اطمینان از رعایت مقررات وضوابط حاکم بر معاملات ( اوراق مشارکت ) نسبت به امضای قرارداد با ( ناشر ) اقدام کند .
تبصره 1ـ در صورتی که ( ناشر ) و( عامل ) شخصیت حقوقی واحد باشند ، نیازی به قرارداد عاملیت نخواهد بود .
تبصره 2ـ در صورتی که ( امین ) و ( ضامن ) شخصیت حقوقی واحد باشند ، نیازی به قرارداد ضمانت نخواهد بود .
فصل نهم - وظایف ( عامل )
ماده 36 - ( عامل ) ، ( اوراق مشارکت ) را برای عرضه اولیه در ( بورس ) ارائه می کند وسودهای علی الحساب و قطعی اوراق در مقاطع تعیین شده را با رعایت قوانین و مقررات مربوط پرداخت می کند . کسر و پرداخت مالیاتهای مربوط و سایر امور اجرائی از وظایف ( عامل ) است . ( عامل ) ، رابط بین ( ناشر ) و( بورس ) است و حسابهای مربوط به انتشار را طبق استاندارد تعیین شده و به شکل مستقل نگاهداری می کند ودر فواصل زمانی تعیین شده انتشار می دهد .
فصل دهم - وظایف ( حسابرس )
ماده 37ـ امکان سنجی فنی ، اقتصادی و مالی ( طرح نوسازی و توسعه شرکت ) ، باید به تایید ( حسابرس ) برسد .
ماده 38ـ ( حسابرس ) موظف است به حسابهای مستقل و صورتهای مالی طرح ، گزارش پیشرفت کار ، نرخ بازده و دیگر اطلاعات مالی طرح سرمایه گذاری رسیدگی ونسبت به آنها اظهارنظر کند و نسخه ای از اظهارنظر خود را برای ( امین ) و ( بورس ) ارسال کند .
ماده 39ـ ( حسابرس ) موظف است درصورت مشاهده هرگونه تخلف ، ازجمله مصرف وجوه حاصل از واگذاری ( اوراق مشارکت ) در امور غیرمرتبط با طرح سرمایه گذاری ، موارد خلاف را به اطلاع ( امین ) و ( بورس ) برساند .
ماده 40 ـ سازمان بورس اوراق بهادار مکلف است در پایان هر سال گزارش عملکرد ماده ( 17 ) قانون یاد شده را برای اطلاع عموم منتشر نماید .
معاون اول رئیس جمهور - محمدرضا عارف
منبع : وب سایت قوانین دات آی آر (معاونت آموزش دادگستری استان تهران)