مدیریت متمرکز سازمان حج وزیارت در اعزام زائران ایرانی به کشور عربستان ( حج و عمره ) رعایت گردد

شماره دادنامه : 363 تاریخ : 3/8/1383 کلاسه پرونده : 83/502

رای هیات عمومی دیوان عدالت اداری
بشرح نظریه شماره 8745/30/83 مورخ 2/8/1383 فقهای محترم شورای نگهبان بخشنامه‎های شماره 5774/83 مورخ 12/6/1383 معاون حقوقی ریاست جمهوری و 1126/1/م مورخ 7/7/1383 وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی و نظریه مشاوران حوزه وزارتی بلحاظ مبانیت با امریه مقام معظم رهبری خلاف احکام شرع شناخته شده است . بنابراین به استناد قسمت اول ماده 25 قانون دیوان عدالت اداری حکم به ابطال موارد فوق‎الذکر صادر می‎شود .
رئیس هیات عمومی دیوان عدالت اداری - علی رازینی

شماره ه - /83/502 9/8/1383
مرجع رسیدگی : هیات عمومی دیوان عدالت اداری .
شاکی : حوزه نمایندگی ولی فقیه در امور حج و زیارت .
موضوع شکایت و خواسته : ابطال نامه‎های شماره 5774/83 مورخ 22/6/1383 معاون حقوقی ریاست جمهوری و 1126 - 1/م مورخ 7/7/1383 وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی و نظریه مشاوران حوزه وزارتی .
مقدمه : شاکی طی دادخواست تقدیمی اعلام داشته‎اند ، پس از مشکلاتی که در سپردن امور زائران ایرانی به شرکتهای خصوصی پیش آمد تدبیر مقام معظم رهبری درباره کیفیت اعزام زائران ایرانی به کشور عربستان ( حج و عمره ) طی نامه شماره 77014/1 مورخ 19/11/1379 دفتر معظم له رسماً بدین شرح به ریاست محترم جمهوری ابلاغ می‎گردد
( دولت موظف است ترتیبی اتخاذ نماید که کلیه مقررات و ضوابط دولت جمهوری اسلامی در ابعاد فرهنگی وخدماتی و رفاهی و . . . . با مدیریت متمرکز سازمان حج وزیارت در اعزام زائران ایرانی به کشور عربستان ( حج و عمره ) رعایت گردد و با هرگونه تخطی در این زمینه برخورد قاطع شود . البته دولت ( سازمان حج و زیارت ) می‎تواند این وظیفه را یا خود مستقیماً و یا در صورت ضرورت بوسیله شرکتهای معدودی که تأسیس میکند تصدی نماید . ضمناً وزارت امور خارجه باید تمهیدات لازم را برای اجرای سیاست فوق تامین کند . )
ریاست محترم جمهوری نیز طی نامه شماره 52862 مورخ 23/11/1379 این تدبیر را جهت اجراء به دستگاههای مربوط ابلاغ می‎نمایند . ریاست سازمان در جهت اجرای مر منویات مقام معظم رهبری اقدام به تأسیس موسسه فرهنگی عمره سعادت نموده و پس از طی مراحل قانونی به‎ثبت رسیده و در روزنامه رسمی نیز آگهی می‎گردد . در مورخ 6/7/1383 شورای سیاستگذاری حج با حضور نماینده ولی فقیه در امور حج و زیارت ، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی ، نماینده وزارت امور خارجه و ریاست سازمان حج و زیارت تشکیل و مقرر گردید با توجه به نامه‎های فوق‎الاشاره عملیات عمره سال 1384 با اشراف و تمرکز امور در سازمان حج و زیارت انجام گیرد و تدابیر لازم درخصوص ثبت شرکتهای اقماری موسسه عمره سعادت وابسته به سازمان حج و زیارت با هماهنگی مبادی ذیربط صورت گیرد . در تاریخ 7/7/1383طی نامه شماره 1126 - 1/م وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی با توجه به گزارش کارشناسی حوزه مشاوران خود که اعلام نموده‎اند
( ثبت موسسه یاد شده مشمول ممنوعیت مندرج در ماده 4 قانون برنامه پنج ساله سوم و فاقد وجاهت قانونی و خلاف قانون است و همچنین ثبت موسسه دولتی مذکور توسط سازمان ثبت اسناد و املاک که فاقد مجوزهای قانونی ماده 586 قانون تجارت است جای تأمل دارد . در صورت ضرورت به تشکیل چنین موسسه‎ای موضوع از طریق این وزارت و پس از اخذ نظر موافق سازمان مدیریت و برنامه‎ریزی و تصویب هیات دولت برای سیر مراحل قانونی به مجلس شورای اسلامی ارسال می‎شود تا دریافت مجوز قانونی فعالیت شرکت یاد شده متوقف شود . ) مغایرت راه‎اندازی موسسه فرهنگی عمره سعادت با قوانین ومقررات موجود جهت استحضار به ریاست محترم جمهوری اعلام می‎نماید و رونوشت آن جهت اجراء به مثابه دستور مقام وزارت به‎سازمان حج و زیارت ابلاغ می‎گردد . معاونت وقت حقوقی و پارلمانی ریاست جمهوری نیز طی نامه شماره 5774/83/م مورخ 22/6/1383 همین مضامین را اشاره نموده‎اند . علیهذا با توجه به اینکه سازمان حج وزیارت در اجرای وظایف شرعی و قانونی مصوب ومصرح مجبور به تأسیس موسسه‎ای که هیچگونه تغییری در ماهیت وظایف سازمان آن بوجود نخواهد آورد بوده و توقف فعالیتهای آن عملاً به‎معنای سلب مسئولیت‎ وظایف شرعی و قانونی سازمان حج و زیارت در قبال بیش از نیم میلیون معتمر مشتاق در سال خواهد بود و ممنوعیت اشاره شده موضوعاً از مانحن فیه خارج می‎باشد و با عنایت به عدم تمایل باطنی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی بر اجرای منویات و سیاستهای رسمی ابلاغ شده از سوی مقام معظم رهبری ، تصمیمات شکل گرفته در حوزه مشاوران وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و بالطبع ابلاغ آن توسط وزیر به سازمان حج و زیارت برخلاف صریح دستورات مقام معظم رهبری و مصالح معتمران و زائران خانه خدا بوده و طبعاً برخلاف شرع مقدس می‎باشد تقاضا دارد نسبت به ابطال نامه‎های شماره 5774/83 مورخ 22/6/1383 معاون حقوقی ریاست جمهوری و 1126 - 1/م مورخ 7/7/1383 وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی و نظریه مشاوران حوزه وزارتی اقدام فرمایید .
دبیر محترم شورای نگهبان درخصوص ادعای خلاف شرع بودن موارد شکایت طی نامه شماره 8745/30/83 مورخ 2/8/1383 اعلام داشته‎ اند ، عطف به نامه شماره ه - /83/502 مورخ 29/7/1383 موضوع بخشنامه‎های شماره 5774/83 مورخ 22/6/1383 معاون حقوقی ریاست جمهوری و 1126/1/م مورخ 7/7/1383 وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی و نظریه مشاوران حوزه وزارتی در جلسه مورخ 29/7/1383 فقهای معظم شورای نگهبان مطرح شد که نظر فقها بشرح زیر اعلام می‎گردد :
نظر به اینکه دستور صریح مورخ 19/11/1379 مقام معظم رهبری ، سازمان حج و زیارت را در تصدی امور حج و عمره بطور مستقیم یا با تأسیس شرکت ، مکلف کرده است ، بخشنامه‎های شماره 5774/83 مورخ 12/6/1383 معاون حقوقی ریاست جمهوری و 1126/1/م مورخ 7/7/1383 وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی و نظریه مشاوران حوزه وزارتی از این نظر که اعتبار مستقل این دستور صریح و قاطع رهبری را مخدوش می‎نمایند برخلاف موازین شرع شناخته شدند .
هیات‎عمومی دیوان عدالت اداری در تاریخ فوق به ریاست حجت‎الاسلام‎والمسلمین رازینی و با حضور روسای شعب بدوی و روسا و مستشاران شعب تجدیدنظر تشکیل و پس از بحث و بررسی و انجام مشاوره با اکثریت آراء بشرح آتی مبادرت بصدور رای می‎نماید .
منبع : وب سایت قوانین دات آی آر (معاونت آموزش دادگستری استان تهران)