آیین نامه اقدامات اجرایی برای وصول مالیات موضوع ماده 28 قانون قانون مالیات بر درآمد و املاک مزروعی و مستغلات و حق تمبر

&
فصل اول : اخطار
ماده 1 - هر گاه مودی مالیات قطعی شده خود را در موعد مقرر پرداخت
ننماید اداره دارایی ضمن پیش آگهی اجرایی به مشارالیه ابلاغ می کند که اگر
در ظرف ده روز از تاریخ ابلاغ کلیه بدهی خود را نپردازد یا قرار پرداخت آن
را ندهد از اموال منقول و غیر منقول مودی معادل بدهی مشارالیه بازداشت و
طبق مقررات به فروش خواهد رسید.
تبصره - در پیش آگهی نکات زیر باید ذکر شود:
مدارک تشخیص بدهی - سال مالیاتی - مبلغ پرداخت نشده - جریمه و زیان
دیرکرد.
ماده 2 - یک نسخه از پیش آگهی در پرونده نگهداری و یک نسخه به مودی
تسلیم و نسخه دیگر باید با قید تاریخ دید به امضا مودی رسیده و به اداره
اجرا اعاده شود.
ماده 3 - طرز ابلاغ اوراق اجرایی طبق ماده (29) قانون به موجب مقررات
آیین دادرسی مدنی خواهد بود.
فصل دوم : بازداشت اموال منقول
ماده 4 - هر گاه مودی پس از ابلاغ پیش آگهی اجرایی در موعد مقرر مفاد آن
را به موقع اجرا نگذارد به اندازه کلیه بدهی مودی اعم از اصل و جرایم و
خسارات متعلقه به اضافه دو عشر از اموال منقول مودی بازداشت خواهد شد
توقیف نامه از طرف رییس دارایی تنظیم و دستور اجرای آن داده می شود هر گاه
اموال منقول مودی تکافوی بدهی او را ننماید یا اصلا به اموال منقول
مشارالیه دسترسی نباشد از اموال غیر منقول او به ترتیب مقرر در فصل (5)
همین آیین نامه بازداشت خواهد شد.
ماده 5 - توقیف اموال منقول مودی توسط مامورین اجرا ولدی الاقتضا با کمک
شهربانی یا ژاندارمری و یا فرمانداری و یا بخشداری با حضور مدیون به عمل
خواهد آمد عدم حضور مودی مانع از توقیف نخواهد بود ولی در این صورت باید
یک نفر نماینده دادسرای محل و یا نماینده دادگاه بخش حاضر باشد و هر گاه
درب محلی که مال در آن است بسته یا قفل باشد و مودی یا کسان او از باز
کردن امتناع نماید با حضور یک نفر از نمایندگان اخیرالذکر می توان درب را
باز و اموال را بازداشت نمود.
ماده 6 - بازداشت اموال زیر ممنوع است :
الف - اموالی که در تصرف غیر است و متصرف نسبت به آن ادعای مالکیت
می نماید.
ب - اشیایی که از مستثنیات دین است مانند:
1 - خرج سفر مامورین دولت و حقوق نظامیانی که در جنگ هستند.
2 - هر گاه بازداشت حقوقی که مدیون از وجوه عمومی می گیرد لازم باشد از
حقوق مزبور در صورت معیل بودن مدیون ربع و الا یک ثلث را می توان بازداشت
نمود.
3 - لباس و اشیا و اسبابی که برای ایفا حوایج ضروریه مودی و خانواده
او لازم است .
4 - آذوقه موجوده به قدر احتیاج یک ماهه مودی و نفقه اشخاص واجب النفقه
او.
ج - نوشتجات مودی به استثنای اسناد و مطالبات و کاغذهای قیمتی و سهام
شرکتها و هر قسم اوراق بهادار دیگر.
د - لباس رسمی و نیم رسمی مودی و همچنین اسلحه و اسب نظامیان و
مامورین شهربانی و ژاندارمری .
ه - اسباب و آلات کشاورزی و حرفه ای و صنعتی که برای تامین معیشت ضروری
روزانه مودی لازم است .
تبصره - هر گاه فروش مال که توقیف می شود زاید بر میزان فوق بوده و
قابل تفکیک نباشد تمام مال توقیف و فروخته خواهد شد مگر اینکه مودی اموال
بلامعارض دیگری معادل طلب دولت به اضافه دو عشر معرفی نماید.
ماده 7 - قبل از بازداشت اموال باید صورتی مرتب شود که در آن اسامی
کلیه اشیا بازداشت شده نوشته شود و در موقع لزوم کیل و وزن و عدد اشیا
معین شود. در مورد طلا و نقره آلات هر گاه معیار آنها معین باشد در صورتمجلس
قید می گردد - در جواهرات عدد و اندازه و صفات و اسامی آنها معین می شود -
در کتاب اسم کتاب و مصنف و تاریخ چاپ - در تصویر و پرده های نقاشی موضوع
پرده و طول و عرض آنها و اسم نقاش اگر ممکن باشد - در مال التجاره چه در
انبار و چه در جای دیگر نوع مال التجاره و شماره عدل و نمره و رنگ آنها
تصریح می شود - در اسهام و کاغذهای قیمتی شماره و قیمت اسمی و نوع آنها در
صورتمجلس معین می شود و همچنین در صورت ریز اشیا نو یا مستعمل بودن آنها
باید قید گردد.
تبصره - عدد و کیل و وزن باید با تمام حروف نوشته شود و صورت باید
قیطان شده و ممهور به مهر مامور اجرا باشد.
ماده 8 - اگر در صورت ریز اشیا اشتباهی به عمل آید در آخر صورت تصریح
و به امضا مامور اجرا می رسد تراشیدن و پاک کردن و نوشتن بین السطور ممنوع
است .
ماده 9 - صورت ریز اشیا بازداشت شده به امضای اشخاصی که در موقع
بازداشت حضور دارند خواهد رسید و چنانچه امتناع از امضا نمایند مراتب در
صورت مجلس قید خواهد شد.
ماده 10 - مامور اجرا در موقع بازداشت اموال ارزیابی همراه خواهد داشت
و از اموال مودی مقداری که معادل طلب دولت به اضافه دو عشر ارزش داشته
باشد بازداشت خواهد شد.
ماده 11 - حق الزحمه ارزیاب مذکور در ماده قبل در حدود متعارف از طرف
دارایی تعیین و به عهده خودی مودی است در صورت بروز اختلاف نسبت به تعیین
دستمزد ارزیاب طبق آیین نامه مربوط به دستمزد کارشناسان مصوب 23 مرداد ماه
1323 وزارت دادگستری رفتار خواهد شد.
ماده 12 - هر گاه اموال منقول مودی در جای محفوظ معینی باشد مامور
اجرا مدخل آن جا را بسته و مهر و موم می نماید و هر گاه اشیا در جای محفوظ
و معینی نباشد به هر کدام از اشیا کاغذ الصاق نموده و مهر می کند مودی نیز
می تواند مهر خود را پهلوی مهر مامور اجرا بزند کسانی که فک مهر کنند
مطابق قانون مجازات عمومی تعقیب خواهند شد.
ماده 13 - هر گاه طول مدت بازداشت باعث فساد بعضی از اشیا بازداشت شده
بشود مانند فرش و پارچه های پشمی و غیره اشیا مزبور را باید جدا کرده طوری
بازداشت نمایند که بتوان سرکشی و مراقبت نمود.
ماده 14 - بازداشت اموال ضایع شدنی ممنوع است و باید اموال مزبور به
فوریت یا به تدریجی که به دست می آید فروخته شده و صورت برداشته شود.
ماده 15 - هر گاه مودی در موقع عملیات بازداشت حاضر باشد و ایراد
ننماید دیگر حق شکایت از مامور اجرا نخواهد داشت .
ماده 16 - هر گاه مودی یکی از زوجین باشد که در یک خانه زندگی
می نمایند از اثاث البیت آن چه که عادتا مورد استعمال زنانه است ملک زن و
بقیه ملک شوهر شناخته می شود مگر آن که خلاف ترتیب فوق ثابت شود.
ماده 17 - هر گاه مالی که بازداشت می شود بین مودی و یا شخص یا اشخاص
دیگر مشاع باشد شرکت بین آنان به نحو تساوی فرض می شود مگر این که خلاف آن
ثابت شود.
ماده 18 - اموالی که باید بازداشت شود در همان جایی که هست بازداشت
می شود و در صورت لزوم به جای محفوظی نقل می گردد در هر حال اموال بازداشت
شده با مسئولیت دارایی به شخص مسوولی باید سپرده شود.
ماده 19 - در حدود امکان مامور اجرا باید شخص معتبری را برای حفاظت
اشیا معین نماید و شخص اخیر باید ملتزم شود اشیا را در همان محل و در
صورت لزوم به جای محفوظی انتقال داده حفظ و نگاهداری نماید در صورتی که
بین مودی و مامور اجرا در تعیین حافظ اموال توافق نظر حاصل نشود حل اختلاف
و اتخاذ تصمیم قطعی با رییس دارایی محل است .
ماده 20 - مامور اجرا صورت مجلسی از عملیات خود تهیه و صورتی از اشیا
توقیفی ضمیمه صورتمجلس نموده مهر خواهد کرد نسخه ای از صورتمجلس مزبور
فورا برای رییس دارایی ارسال و نسخه دیگر در صورت تقاضای مودی به
مشارالیه تسلیم خواهد شد.
ماده 21 - مامور اجرا نسخه ای از صورت اموال بازداشت شده را به شخصی که
مسئولیت حفظ اموال را بر عهده گرفته داده و رسید دریافت می دارد.
ماده 22 - هر گاه نسبت به مال بازداشت شده شخص ثالث اظهار حق نماید
چنانچه اظهار حق مستند به دلایل سند رسمی یا اسناد گمرکی و یا دفاتر
تجارتی پلمپ شده بوده و تاریخ آن مقدم بر تاریخ بازداشت باشد به دستور
رییس دارایی از مورد ادعای شخص ثالث رفع بازداشت می گردد.
ماده 23 - شخص حافظ می تواند مطالبه حق الحفاظه نماید در این صورت میزان
حق الحفاظه معادل خواهد بود با میزان کرایه محلی که برای حفظ اموال
بازداشت شده لازم است اگرچه آن محل آن محل متعلق به خود حافظ باشد در
مواردی که حافظ مال مطالبه مخارجی نماید که برای حفاظت مال لازم بوده است
و همچنین در صورتی که حافظ به عللی حق الحفاظه بیشتر مطالبه کند و یا سنخ
مال طوری باشد که حق الحفاظه را نتوان از ماخذ کرایه محل معین نمود رییس
دارایی محل میزان حق الحفاظه را تعیین خواهد کرد.
ماده 24 - هر گاه حافظ اموال توقیف شده نسبت به اموال مذکور تعدی یا
تفریط و یا از تحویل مال خودداری نماید علاوه بر تادیه خسارت مورد تعقیب
واقع و در دادگاه های صالحه به مجازات خیانت در امانت نیز محکوم خواهد شد
و اگر شخص حافظ مال را تحویل ننماید اداره دارایی معادل مال بازداشت شده
از اموال شخص حافظ بازداشت و به فروش خواهد رسانید.
فصل سوم : بازداشت اموال منقول نزد شخص ثالث
ماده 25 - هر گاه مودی اظهار نماید که وجه نقد یا اموال منقول متعلق
به او نزد شخص ثالثی است و یا اداره دارایی مطلع از چنین امری بشود آن
اموال و وجوه تا اندازه ای که با بدهی مودی و سایر هزینه های اجرایی معادله
کند بازداشت می شود در این صورت رییس دارایی توقیف نامه ای در دو نسخه تهیه
و دستور ابلاغ می دهد یک نسخه از آن به شخصی که مال یا وجه نقد نزد او است
ابلاغ و در نسخه ثانی رسید گرفته می شود اعم از این که شخص ثالث حقیقی باشد
یا شخص حقوقی اعم از این که بدهی او به مودی حال باشد یا موجل .
ماده 26 - ابلاغ توقیف نامه به شخص ثالث او را ملزم می کند که وجه یا
اموال بازداشت شده را به صاحب آن ندهد و الا معادل وجه یا قیمت آن اموال
را اداره دارایی از شخص او وصول خواهد کرد و این نکته در توقیف نامه قید
خواهد شد.
ماده 27 - هر گاه اموال بازداشت شده در نزد شخص ثالث وجه نقد و یا طلب
حال باشد شخص مزبور باید وجه مورد توقیف را در ظرف پنج روز از تاریخ ابلاغ

توقیف نامه تادیه نماید و اگر مودی در چنین موردی از دادن رسید امتناع
نماید رییس دارایی که عملیات اجرایی در حوزه ماموریت او به عمل می آید
رسید داده آن وجه یا طلب را دریافت می دارد و این رسید سند برایت شخص ثالث
خواهد بود.
ماده 28 - هر گاه شخص ثالثی که مال یا طلب مودی نزد او توقیف شده است
از تادیه آن استنکاف نماید مطابق مقررات این آیین نامه از اموال او
بازداشت و وصول خواهد شد.
ماده 29 - هر گاه شخص ثالث منکر تمام وجوه و یا قسمتی از وجه نقد یا
اموال منقول دیگر باشد باید در ظرف پنج روز از تاریخ ابلاغ توقیف نامه
مذکور در ماده 25 این آیین نامه مراتب را کتبا به رییس دارایی اطلاع داده
رسید بگیرد در این صورت عملیات اجرایی نسبت به مورد ادعای شخص ثالث متوقف
می شود و اداره دارایی می تواند برای اثبات وجوه و اموال یا مطالبات در نزد
شخص ثالث به مرجع صلاحیتدار مراجعه نماید در صورتی که اطلاع مزبور داده
نشود شخص ثالث مکلف است شخصا وجه نقد یا سایر اموال را تسلیم نماید.
تبصره - در مواردی که وجود مال یا طلب نزد شخص ثالث طبق مدارک محرز
باشد صرف انکار شخص ثالث مانع از تعقیب عملیات اجرایی نمی باشد.
فصل چهارم : فروش اموال منقول
ماده 30 - هرگاه مودی تا انقضا ده روز از تاریخ توقیف اموال طلب دولت
را تادیه ننماید اموال توقیف شده از طریق مزایده به فروش رسیده و طلب
دولت و کلیه هزینه ها از حاصل فروش برداشت می شود. مگر اینکه بین رییس
دارایی و مودی توافق نظری راجع به پرداخت بدهی در ظرف مدت معینی که بیش
از شش ماه نخواهد بود بر طبق سند رسمی به عمل آمده باشد.
ماده 31 - پس از انقضا مدت مقرر در ماده قبل اداره دارایی فورا آگهی
حراج اموال بازداشت شده را منتشر خواهد نمود.
آگهی مزایده باید حاوی نکات ذیل باشد:
1 - نوع اموال بازداشت شده و توقیف اجمالی آن .
2 - روز و ساعت و محل فروش .
3 - قیمتی که مزایده از آن شروع می شود.
ماده 32 - روز مزایده باید طوری معین شود که فاصله بین انتشار آگهی
مزایده تا روز مزبور کمتر از 15 روز نباشد در اشیا سریع الفساد و یا
اشیایی که نگاهداری آنها باعث هزینه زیاد است می توان موعد را کمتر قرار
داد.
ماده 33 - اموال منقولی که قیمت مجموع آن بیش از دو هزار ریال نباشد
آگهی حراج لازم ندارد و مال بازداشت شده بدون آگهی حراج خواهد شد همچنین
اموالی که دارای نرخ رسمی است محتاج به آگهی حراج نیست و به طور عادی به
فروش می رسد.
ماده 34 - آگهی حراج باید به معابر عمومی محل و درب اداره دارایی
الصاق و در صورت بودن روزنامه در محل در یکی از آنها یک نوبت درج شود.
ماده 35 - در صورت تغییر روز فروش باید با رعایت مواد بالا آگهی تجدید
شود.
ماده 36 - تصنیفات و تالیفات و ترجمه های چاپی که هنوز برای خرید و
فروش منتشر نشده بدون رضایت مصنف یا مولف یا مترجم یا قایم مقام و یا وارث
آنها به معرض فروش گذارده نمی شود.
ماده 37 - مودی می تواند مثل سایر مردم در خرید شرکت نماید ولی مامورین
اجرا و مباشرین فروش حق شرکت در آن ندارند.
ماده 38 - مودی می تواند تقدم و تاخر فروش را نسبت به اموال بازداشت
شده تقاضا کند در این صورت تقاضای او پذیرفته خواهد شد مگر این که این
تقاضا به مطالبات دولت لطمه وارد سازد.
ماده 39 - کسی که بالاترین قیمت را اظهار می دارد خریدار شناخته می شود و
باید تمام قیمت را نقدا بدهد در صورت خودداری در همان جلسه مزایده به
دیگری فروخته می شود مگر اینکه رییس دارایی فروش به نسیه را به مسئولیت
خود قبول نماید.
ماده 40 - هزینه نشر آگهی و سایر مخارج به عهده مودی و به حساب او
منظور می شود.
ماده 41 - هر گاه فروش مال مورد مزایده به قیمتی که ارزیابی شده
خریداری نداشت اداره دارایی می تواند مجددا آگهی منتشر و در آن آگهی قید
می نماید که اموال مورد آگهی به هر مبلغ که خریدار داشته باشد فروخته
خواهد شد چنانچه حاصل فروش تکافوی بدهی او را نکند اداره دارایی از اموال
دیگر مودی تا میزان بقیه بدهی او بازداشت و طبق مقررات این آیین نامه به
فروش می رساند.
ماده 42 - حراج با حضور نماینده دادسرا یا دادگاه بخش محل به عمل
می آید و صورتمجلس باید به امضا نامبردگان و مامور اجرا و مسوول حراج
برسد.
تبصره - هر گاه مودی در جلسه مزایده حاضر باشد عدم حضور نماینده
دادسرا یا دادگاه بخش مانع از انجام مزایده نخواهد بود و الا مزایده فقط
برای یک مرتبه طبق مقررات تجدید می شود.
ماده 43 - در هر موقعی که وجه حاصله از فروش برای ادا طلب دولت و سایر
هزینه ها (مخارج توقیف مال و آگهی و غیره ) کافی باشد فروش بقیه اموال
موقوف می شود.
ماده 44 - فروش باید حتی الامکان در نقاطی به عمل آید که برای حراجهای
عمومی معین شده است .
فصل پنجم : بازداشت اموال غیر منقول
ماده 45 - در صورتی که اموال منقول مودی کافی برای استیفا طلب دولت
نباشد اداره دارایی به منظور بازداشت اموال غیر منقول مودی رونوشتی از
برگ پیش آگهی اجرایی را که به مودی یا کسان او ابلاغ شده به اداره ثبت
اسناد و املاک که مال غیر منقول در حوزه آن واقع است ارسال داشته و تقاضا
می نماید که از ملک یا از املاک متعلق به مودی معادل طلب دولت طبق مقررات
اجرایی ثبت اسناد بازداشت و طلب دولت را وصول و ایصال نماید.
ماده 46 - اداره ثبت اسناد مکلف است پس از دریافت تقاضای دارایی به
توقیف و فروش اموال غیر منقول مودی طبق مقررات اجرایی ثبت اسناد اقدام
نموده طلب دولت را به انضمام خسارت دیرکرد و سایر هزینه های متعلقه وصول و
ایصال دارد.
ماده 47 - کلیه اقدامات اجرایی راجع به توقیف و فروش اموال غیر منقول
مودیان طبق مقررات اجرایی ثبت انجام و اداره ثبت اسناد مکلف است نسبت به
تقاضای ادارات دارایی سریعا اقدام نماید.
فصل ششم : رسیدگی به شکایت از عملیات اجرایی
ماده 48 - اشخاصی که از عملیات اجرایی شکایت داشته باشند می توانند به
هیات عالی حل اختلاف مالی مقرر در ماه 41 قانون مالیات بر درآمد مراجعه
نمایند.
آیین نامه فوق که مشتمل بر چهل و هشت ماده پنج تبصره است و در تاریخ 18
فروردین ماه 1335 به تصویب کمیسیون قوانین دارایی مجلس شورای ملی رسیده
است به موجب قانون مالیات بر درآمد و املاک مزروعی و مستغلات و حق تمبر مصوب 16 فروردین ماه 1335 قابل اجرا می باشد.
رییس مجلس شورای ملی - رضا حکمت
&
منبع : وب سایت قوانین دات آی آر (معاونت آموزش دادگستری استان تهران)