آئین نامه اجرائی ماده 299 قانون امور حسبی

وزارت دادگستری نظر بماده 299 قانون امور حسبی مقرر میدارد
1 - در موقعیکه از طرف ورثه یا موصی له یا وصی بر اموال در خواست شود ملکی که در دفتر املاک بنام مورث ثبت شده است بنام ورثه یا موصی له یا به عنوان وصیت ثبت گردد به ترتیبی که در مواد بعد مذکور است رفتار خواهد شد
2 - هر گاه در ورقه انحصار وراثت که به اداره ثبت اسناد و املاک داده میشود عده ورثه و سهام هر یک از آنها معین شده و وصیت نامه نیز که مطابق قانون امور حسبی بتوان به آن ترتیب داد به اداره ثبت تسلیم نشده و قبلا هم وصیتی ثبت نشده باشد حصه هر یک از ورثه از ملک بطریقی که در تصدیق انحصار وراثت معین شده یا بین ورثه مذکور در تصدیق انحصار وراثت توافق حاصل شده باشد ثبت میشود
3 - اگر کسی بعنوان ادعای وراثت یا بعنوان اعتراض بر تصدیق انحصار وراثت در دادگاه اقامه دعوی کرده باشد باید قبل از آنکه ملک بنام ورثه ثبت شود تصدیقی از دادگاه حاکی از اقامه دعوی گرفته باداره ثبت تسلیم نماید در این صورت ثبت ملک بنام ورثه ها معلوم شدن نتیجه نهائی ادعا توقیف خواهد شد
4 - در موقعی که دادستان بر طبق ماده 367 قانون امور حسبی بر تصدیق انحصار وراثت اعتراض میکند در صورتی که در جز ترکه ملک غیر منقول ثبت شده باشد در همان موقع باداره ثبت کتبا اطلاع دهد در اینصورت ثبت ملک موقوف بمعلوم شدن نتیجه اعتراض خواهد شد
5 - در صورتیکه نسبت بملک غیر منقول ثبت شده وصیتی شده باشد که مورد اتفاق تمام ورثه و اشخاص ذینفع باشد مورد وصیت به نام موصی له یا معرفی که برای آن وصیت شده ثبت میشود و بقیه ملک ( اگر بقیه باشد) بنام ورثه ثبت میگردد
6 - هر گاه وصیت نامه ای که بموجب قانون ترتیب اثر است بین ورثه و اشخاص ذینفع مورد اختلاف واقع شود ثبت ملک نسبت به آن چه مورد گفتگو است موثوف به رفع اختلاف در دادگاه بموجب حکم نهائی خواهد بود
7 - اگر قسمتی از ملک مورد اختلاف واقع شده و قسمت دیگر مورد اختلاف نباشد و نتیجه گفتگو در مورد اختلاف تاثیری در این قسمت نداشته باشد ممکن است ملک نسبت به آنچه مورد اختلاف نیست ثبت و نسبت به آنچه مورد اختلاف است موقوف بحل اختلاف گردد
8 - هر گاه توافق و اختلاف ورثه نسبت به وصیت نامه ای که موجب قانون قابل ترتیب اثر است معلوم نباشد اداره ثبت به هزینه شخص ذینفع آگهی مینماید و در آگهی باید مفاد وصیت نامه و این که از طرف کی و در چه تاریخ ابراز شده قید و تذکر داده شود چنانچه کسی اعتراض نسبت بوصیتنامه دارد در ظرف سه ماه از تاریخ انتشار آخرین آگهی اعتراض خود را به اداره ثبتی که آگهی را منتشر نموده تسلیم نماید در صورت انقضا مدت مذکور و نرسیدن اعتراض ملک مورد وصیت بنام موصی له یا مصرفی که برای آن وصیت شده است در دفتر املاک ثبت خواهد شد . آگهی مذکور سه مرتبه هر ماه یک مرتبه در روزنامه کثیر الانتشار محل منتشر شده در صورت نبودن روزنامه های کثیر الانتشار تهران منتشر خواهدگردید
9 - در مورد متوفای بلا وارث ده سال مقرر در قانون امور حسبی وصیتنامه ای ابراز شود که قابل ترتیب اثر بوده و برای تحریر تر آگهی نشده باشد مفاد وصیتنامه بترتیب مذکور در ماه فوق و با قید این که متوفی بلا وارث معرفی شده است آگهی میگردد و در صورتیکه در مدت سه ماه از تاریخ انتشار آخرین آگهی اعتراضی نرسیده مورد وصیت بنام موصی له یا مصرفی که برای آن وصیت شده است ثبت و باقی ملک پس از ده سال اگر وارثی پیدا نشد بنام دولت ثبت خواهد شد
10 - اگر از طرف ورثه یا اشخاص دیگر ذینفع وصیت نامه ای ابراز شود که موصی از وصیت اول خود رجوع کرده و آن وصیتنامه مورد تصدیق تمام ورثه و اشخاص ذینفع واقع شود ملک مطابق وصیت نامه ثانی ثبت خواهد شد و اگر مورد اختلاف واقع شود یا توافق و اختلاف ورثه معلوم نباشد در صورتیکه وصیت نامه مطابق قانون قابل ترتیب اثر باشد بر طبق ماده 6و 7و 8 عمل خواهد شد
11 - در صورتی که در دادگاه بخش در موعد مقرر در ماده 294 قانون امور حسبی وصیت نامه ابراز شد که قابل ترتیب اثر باشد دادگاه در تصدیق انحصار وراثت مفاد وصیت نامه و اینکه در موقع ابراز شد و قابل ترتیب اثر است درج خواهد کرد و اگر تصدیق انحصار وراثت صادر شده و این مطلب به جهتی در آن درج نشده باشد اشخاص ذینفع باید تصدیقی مبنی بر ابراز وصیتنامه در موعد مقرر و قابل ترتیب اثر بودن آن از دادگاه گرفته بضمیمه مواد وصیتنامه باداره ثبت اسناد تسلیم نمایند
12 - اگر ترکه متوفی بوسیله دادگاه تسلیم شده و حکم نهائی دادگاه در این خصوص باداره ثبت داده شود و یا اینکه ورثه موصی له و وصی (در صورتیکه وصیت شده باشد ) ترکه را تقسیم کرده باشند ملک مطابق تقسیمی که شده است ثبت میشود و در صورت اخیر اگر اختلافی ما بین ورثه و موصی له یا وصی در تقسیم باشد ثبت ملک موقوف به رفع اختلاف در دادگاه خواهد بود
13 - در صورتیکه وصیت بطور کلی باشد مثل ثلث اموال ورثه میتوانند ملک معین را ثلث قرار داده و باقی املاک را بنام خود ثبت کنند یا ثلث را از اموال دیگر معین کرده و تمام ملک ثبت شده را بنام خود ثبت کنند مگر اینکه در وصیت نامه ترتیب دیگری مقرر شده باشد
14 - پس از ثبت ملک در دفتر املاک بنام ورثه یا موصی له ادعای وصیت یا هر ادعای دیگر یکه مخالف با ثبت ملک باشد ممنوع نخواهد شد و هیچ وصیت نامه اعم از رسمی و سری و غیر اینها پذیرفته نخواهد شد
منبع : وب سایت قوانین دات آی آر (معاونت آموزش دادگستری استان تهران)