قانون مالیات بر درآمد

فصل اول - مشمولین مالیات
ماده 1 - از درآمد مشمولین این قانون طبق مقررات زیر مالیات بر درآمد
دریافت می شود:
مشمولین پرداخت مالیات عبارتند:
الف - کلیه حقوق بگیران و مزدبگیران نسبت به حقوق و دستمزد خود.
ب - کسبه و اصناف و صنعتگران .
ج - بازرگانان و کسانی که از هر نوع عملیات بازرگانی تحصیل درآمد
می نمایند.
د - صاحبان حرف و مشاغل آزاد از قبیل وکلا دادگستری - پزشکان - صاحبان
دفاتر اسناد رسمی - مهندسین و امثال آنها.
ه - هر نوع شرکت یا شخصیت حقوقی که مرکز اصلی آن در ایران است نسبت
به درآمد خود ولو آن که قسمتی از آن در خارجه تحصیل شده باشد و هر نوع
شرکت یا شخصیت حقوقی که مرکز اصلی آن در خارجه بوده و در ایران دارای
شعبه یا نماینده و امثال آن باشد نسبت به درآمدی که در ایران تحصیل
می نمایند.
و - صاحبان مستغلات و املاک مزروعی .
ز - دارندگان درآمد سهام شرکتهای خارجی و سهم الشرکه شرکتهای با
مسئولیت محدود خارجی .
ح - مقاطعه کاران و مستاجرین و صاحبان وسایل نقلیه .
ط - صاحبان درآمد معاملات رهنی و بیع و شرطی و استقراضی و نقل و
انتقالات اموال غیر منقول و هر نوع درآمدهای اتفاقی از قبیل لاطار و
بخت آزمایی و شرطبندی و حق عضویت در هیاتهای مدیره و بازرسان شرکتها و
غیره .
ی - هر کس که در ایران اقامت داشته و درآمدی از خارجه تحصیل نماید.
ک - صاحبان هر نوع درآمدی که به طور مستمر یا اتفاقی در ایران به دست
آید اعم از آن که ساکن ایران باشند یا خارجه .
فصل دوم - بخشودگیهای مالیاتی
ماده 2 - اشخاص زیر از پرداخت مالیات بخشوده اند:
الف - سفرا کبار و وزرا مختار و نمایندگان فوق العاده و سایر
نمایندگان سیاسی خارجه که دولت ایران سمت آنان را به رسمیت شناخته باشد.
ب - سرکنسولها و کنسولها و وابسته ها و کارمندان سفارتخانه ها و
کنسولگریها نسبت به حقوقی که از دولت خود می گیرند مشروط بر این که دارای
تابعیت دولتی که نماینده آن هستند بوده و دولت ایران آنها را به رسمیت
شناخته باشد و به شرط معامله متقابله .
ج - کارمندان سفارتخانه ها و کنسولگریهای دولت شاهنشاهی ایران در
خارجه مشروط بر این که دارای تابعیت خارجی باشند که در آن جا انجام وظیفه
و خدمت می نمایند به شرط معامله متقابله .
د - زارعین نسبت به درآمدهای حاصله از کشت و برداشت .
ماده 3 - درآمدهای زیر از تادیه مالیات بخشوده است :
الف - حقوق بازنشستگی - حقوق پایان خدمت - وجوهی که به عنوان حق بیمه
یا پس انداز کارمندان دولت به مستخدم پرداخت می شود - هزینه سفر و
فوق العاده مسافرت و عیدی سالیانه - وجوه حاصله از بیمه و جبران خسارات
بدنی و امثال آن - مزایای غیر نقدی کارگران کارگاه ها و کارخانه ها.
ب - درآمد بنگاه هایی که منحصرا به منظور امور خیریه و عام المنفعه و
آموزش و پرورش تشکیل و صرف کارهای عمومی می شود مشروط بر این که
عام المنفعه بودن مقاصد آنها طبق اساسنامه محرز و رسما به ثبت رسیده و
ترازنامه خود را مرتبا منتشر نمایند.
ج - املاک و عواید و موسسات آستانه قدس رضوی (ع ) و املاک موقوفه مسجد

گوهر شاد و آستانه حضرت معصومه و آستانه حضرت عبدالعظیم و شاه نعمت الله
ولی و شاه چراغ و مدرسه عالی سپهسالار و املاک شیر و خورشید سرخ و سلطان
علیشاه گنابادی مسجد سلطانی تهران .
د - املاک موقوفه که به مصرف امور خیریه و عام المنفعه از قبیل
بیمارستان - تیمارستان - و آسایشگاه معلولین - دبستان - دبیرستان -
دانشکده - کودکستان - پرورشگاه یتیمان و آموزشگاه ها می رسد نسبت به آن قسمت
از درآمد که منحصرا به این قبیل مصارف می رسد و به شرط این که عام المنفعه
بودن آنها با رعایت نظر واقف به موجب تصویب نامه هیات وزیران قبول شده
باشد.
ه - تا میزان ده درصد عایدات هر شخص یا شخصیت حقوقی که برای مصارف
بنگاه های خیریه یا هیاتهای جمع آوری اعانه که دولت به رسمیت شناخته باشد
پرداخته شده و از آن بنگاه ها یا هیاتها رسیدی در دست داشته باشند.
و - درآمدهای حاصله از صنایع یدی ساکنین دهات و ماشین آلات و کارخانجات
روستایی واقعه در دهستانها که به منظور توسعه کشاورزی و صنایع یدی ایجاد
شده باشد.
ز - درآمد کارخانجات مولد برق که در دهات و قصبات ایجاد شود به طور
دائم و در شهرهایی که هنوز کارخانه برق دایر نشده برای مدت هفت سال از
تاریخ اجرا این قانون .
ح - درآمد دبستانها و دبیرستانها و دانشکده ها و کلاسهای تعلیم و تربیت
و ورزش که از طرف مردم تاسیس شود به شرط تصدیق وزارت فرهنگ .
ط - اشخاص و یا موسساتی که به وسیله تلمبه یا ساختمان سد و ایجاد نهر
و حفر قنات جدید و یا چاه عمیق تهیه آب می نمایند نسبت به درآمد حاصله تا
مدت ده سال از تاریخ بهره برداری .
ی - کارخانجات کمپوت سازی - میوه خشک کنی - تهیه لبنیات - پنبه پاک کنی -
پیله کشی - پشم شویی - قالیشویی - چایسازی - جوجه کشی از تاریخ بهره برداری
تا مدت 7 سال .
ک - درآمد اراضی خالصه خوزستان که طبق قانون و آیین نامه های مربوطه به
اشخاص واگذار شده یا می شود تا مدت ده سال از تاریخ بهره برداری .
ل - شرکتهای تعاونی تولید و مصرف و صندوقهای روستایی .
م - اشخاص و شرکتهایی که برای استفاده از ماشینهای فلاحتی از قبیل شخم
- خرمن کوبی - بذرافشانی تشکیل می شود و در مقابل کار انجام شده اجاره یا
دستمزد دریافت می دارند منحصرا برای درآمدهای حاصله از استفاده از
ماشینهای فلاحتی .
ن - کلیه اشخاصی که از بودجه دولت یا شهرداریها حقوق و یا مقرری بگیر
هستند نسبت به آن قسمت درآمدی که از بابت حقوق و مقرری و اجرت و مزایا از
خزانه دولت یا صندوق شهرداریها به آنها پرداخت می شود.
فصل سوم - مالیات بر حقوق و دستمزد و سایر مزایا
ماده 4 - درآمد نقدی و مزایای غیر نقدی حاصله از حقوق و یا دستمزد طبق
نرخهای مقرر در ماده 16 مشمول مالیات خواهد بود.
تبصره 1 - شرکتها و بنگاه های دولتی که کارمندان آنها مشمول مالیات بر

حقوق می باشند نمی توانند این مالیات را از درآمد خود بپردازند. در
بنگاه های خصوصی مالیات پرداختی جز هزینه مورد قبول در مورد محاسبه مالیات
پذیرفته نخواهد شد.
تبصره 2 - مزایای غیر نقدی طبق آیین نامه مربوطه تقویم خواهد گردید.
تبصره 3 - کسانی که در ایران از شرکتها و بنگاه های مقیم خارجه که در
ایران شعبه یا نماینده یا اداره ندارند حقوق یا حق العمل دریافت می نمایند
مکلفند از تاریخ دریافت منتهی در ظرف سی روز مالیات متعلقه را به اداره
دارایی محل اقامت خود به ضمیمه سیاهه ریز وجوه دریافتی تسلیم دارند مگر
این که گیرنده به عمل بازرگانی مشغول و این قبیل درآمدها را در دفاتر خود
ثبت و به حساب درآمد بازرگانی خود مطابق مقررات مربوطه منظور نموده
باشند.
تبصره 4 - پرداخت کنندگان حقوق مکلفند به محض تخصیص یا پرداخت حقوق و
اجرت و دستمزد و امثال آن مالیات متعلقه را از حقوق و مزایای نقدی و غیر
نقدی (سوای مزایای غیر نقدی کارگران ) کسر و منتها در ظرف سه ماه با صورتی
که حاوی نام مستخدم و کارگر و حقوق و مزایا و مالیات کسر شده باشد به
دارایی محل تسلیم و رسید دریافت دارند.
در هر حال پرداخت کننده و دریافت کننده وجه متضامنا مسئول پرداخت مالیات
می باشند.
فصل چهارم - مالیات کسبه و اصناف
ماده 5 - الف - کسبه جز:
کسبه جز کسانی هستند که کالاهای مصرفی را از عمده فروشها خریداری و به
مصرف کننده می فروشند و یا در مقابل انجام کاری با دست یا ماشینهای کوچک
دستمزد دریافت می دارند و حداکثر درآمد سالیانه آنها از یکصد و بیست هزار
ریال تجاوز نمی کند.
ملاک تشخیص درآمد کسبه جز آخرین درآمد مالیاتی قطعی شده آنها است بدین
معنی که اگر درآمد قطعی شده هر مودی در سالهای گذشته کمتر از 120000 ریال
باشد مودی مذکور کاسب جز شناخته شده و پس از وضع حداقل بخشودگی به نرخ
مندرج در ماده 16 مشمول مالیات می گردد.
کسانی که سابقه مالیات قطعی ندارند و همچنین کسانی که در آینده مشغول کسب
شوند مالیات آنها معادل سه برابر مال الاجاره ماهیانه محل کسب (در صورتی که
محل مزبور قبل از 1327 در اجاره بوده باشد) و دو برابر آن (در صورتی که
از اول 1327 به بعد به اجاره واگذار شده باشد) مقطوعا دریافت خواهد شد.
اجاره محل کسب بر طبق سند رسمی احتساب و هر گاه سند رسمی نداشته باشد بر
اساس اجاره املاک مشابه محسوب خواهد شد و به هر حال جمع این مالیات در سال
از 3360 ریال (حداکثر مالیات غیر متاهل ) تجاوز نمی کند و این مالیات حداقل
برای پنج سال قطعی است .
تبصره 1 - هر گاه در تشخیص کاسب بودن و یا نبودن مودی اختلافی با
دارایی محل پیش بیاید موضوع اختلاف به کمیسیون تشخیص بدوی مذکور در ماده
23 این قانون ارجاع می شود و رای کمیسیون قطعی است .
تبصره 2 - کسبه مذکور در زیر به کلی از تادیه مالیات معافند.
1 - کتابفروش (اعم از دوره گرد و مغازه دار) 2 - دارندگان چاپخانه های دستی
3 - پرده دوز و چادردوز 4 - تعمیرکار عینک 5 - حصیرباف 6 - دواتگر 7-
سازنده آلات موسیقی 8 - سنگ تراش 9 - دوچرخه ساز و دوچرخه کرایه ده 10 - مصالح
جزیی بنایی فروش 11 - کوزه فروش 12 - اطوکشی که ماشین بخار ندارد 13 -
لباف و شعرباف 14 - تابلوساز و تابلونویس و قابساز 15 - پینه دوز 16 -
واکسی 17 - کله پز 18 - بستنی فروش 19 - قهوه چی 20 - شیرفروشهای سیار 21 -
لیمونادفروش 22 - زهتاب 23 - حلبی ساز 24 - آهنکوب 25 - صفار 26 -
پرنده فروش 27 - یخنی پز 28 - شیشه بر 29 - دارندگان آسیاب آبی 30 - حلواپز
31 - لحاف دوز 32 - عصار 33 - سبزی فروش 34 - بشکه داران آب 35 - نعل ساز و
نعلبند 36 - آهنگر خورده کار 37 - سرکه و آبغوره فروش 38 - ترشی فروش 39 -
کشک ساب 40 - لبوفروش و چنان چه کمیسیون بدوی تشخیص مالیات بر درآمد در هر
محل در اسفند ماه هر سال با در نظر گرفتن وضع کسبی سایر کسبه و رعایت
حداقل معافیت مذکور در این قانون تشخیص نمایند کسبه جز دیگری شامل
بخشودگی می باشند صورت بخشودگی را به دارایی محل خواهد فرستاد که طبق آن
عمل نمایند.
تبصره 3 - کلیه مودیانی که سابقه آخرین سال مالیاتی قطعی شده آنها
بیش از 500 ریال نباشد در ظرف مدت پنج سال از تاریخ اجرای این قانون از
پرداخت مالیات معاف می باشند.
تبصره 4 - مودیان مذکور در تبصره 2 و 3 از پرداخت بقایای مالیاتی
سنواتی معاف می باشند.
تبصره 5 - مودیان مشمول این ماده در صورتی که از بابت سنوات قبل بدهی
مالیاتی قطعی نشده داشته باشند برای هر یک از سنوات مزبور برابر آخرین
مالیات قطعی شده آنان مالیات وصول خواهد شد و اگر بقایای قطعی شده نداشته
باشند تابع مقررات این قانون خواهند بود.
مودیان مزبور می توانند بدهی خود را تا آخر سال در چهار قسط متساوی (اول
تیر - اول شهریور - اول آبان - اول دی ) بپردازند.
تبصره 6 - ادارات دارایی مکلف هستند برای بخشودگان این ماده کارت
بخشودگی مالیات صادر نموده و به افراد هر رسته تسلیم و این کارتها را
منظما در دفاتر ثبت نمایند.
تبصره 7 - مالیات قطعی شده آن است که به هر نحوی از انحا (سوای
مواردی که به علت عدم وصول اعتراض مودی مالیات قطعی شناخته می شود) مالیات
مودی به صورت قطعی درآمده باشد.
ب - اصناف :
ماده 6 - اصناف کسانی هستند که بدون داشتن کارت بازرگانی به هر نوع
معاملات و تجارت داخلی اعم از عمده فروشی و یا خرید و فروش - دلالی اعم از
ملکی و بازرگانی - امور حمل و نقل - تصدی مهمانخانه - کافه رستوران و
تماشاخانه و امثال آنها و یا به هر قسم کارهای صنعتی اعم از دستی و یا
ماشینی و مانند آن اشتغال دارند و درآمد سالیانه آنها اضافه بر 120 هزار
ریال می باشد.
ملاک تشخیص درآمد این طبقه از مودیان در صورتی که دارای دفاتر پلمت شده
نباشند دفتری است که وزارت دارایی طبع و در دسترس آنها خواهد گذاشت .
اصناف مذکور در این ماده مکلف هستند قبل از آخر تیر ماه هر سال اظهارنامه
مالیاتی بر اساس درآمد سال گذشته خود به اداره دارایی محل تسلیم و در
همان موقع مالیات متعلقه را پرداخت نمایند در صورت عدم تسلیم اظهارنامه
به موعد مقرر و یا عدم ارائه دفتر در مورد آنهایی که سابقه مالیات قطعی
شده قبل از تصویب این قانون دارند در سال اول دو برابر و در سالهای بعد
تا پنج برابر آخرین مالیات قطعی شده مالیات قطعی این قبیل مودیان خواهد
بود.
مگر آن که اقدام بنگاهداری دفاتر مندرج در این ماده بنمایند که در این
صورت دفاتر عملکرد آنها ملاک تشخیص درآمد خواهد بود.
چنانچه این قبیل مودیان مالیات قطعی شده نداشته باشند و یا در آینده در
ردیف این قبیل مودیان قرار گیرند و دارای دفتر نباشند درآمد آنها به
وسیله کمیسیونهای بدوی مندرج در ماده 23 تشخیص و مالیات آنها دریافت
خواهد شد.
هر گاه مودی اعتراض داشته باشد می تواند به کمیسیون تجدید نظر شکایت نماید
و در صورتی که این قبیل مودیان هم در سالهای بعد اقدام به نگاهداری دفتر
ننمایند بر طبق ضریب سنواتی مندرج در این ماده با آنها رفتار خواهد شد.
تبصره - در صورتی که اظهارنامه ناقص یا دفاتر مخدوش باشد ادارات
دارایی مکلفند حداکثر در ظرف مدت شش ماه موارد اختلاف را به مودی کتبا
اخطار نمایند که در ظرف مدت دو ماه موارد مزبور را اصلاح نموده و یا جواب
اعتراضات را به دارایی محل تسلیم نماید در صورتی که مودی در ظرف مدت مقرر
جواب اعتراضات دارایی را ندهد و یا توضیحات مودی رفع اختلاف را ننماید
موارد اختلاف به کمیسیونهای تشخیص ارجاع می گردد.
فصل پنجم - مالیات بازرگانان
ماده 7 - بازرگان به کسانی اطلاق می شود که دارای دفاتر پلمت شده بوده و
در اتاق بازرگانی محل ثبت نام نموده و کارت بازرگانی دریافت کرده باشد و
به هر نوع معاملات تجاری اعم از واردات و صادرات و خرید و فروش کالاها و
تهیه و فروش مواد صنعتی و معدنی و تبدیل مواد خام و هر نوع عمل دیگری که
عرفا تجاری شناخته می شود اشتغال ورزند ملاک تشخیص درآمد بازرگانان
اظهارنامه ای است که متکی به دفاتر قانونی آنها می باشد.
بازرگانان مکلف هستند قبل از آخر تیر ماه اظهارنامه مالیاتی خود را بر
اساس درآمد سال گذشته خود به اداره دارایی محل تسلیم و در همان موقع
مالیات متعلقه را پرداخت نمایند.
در صورت عدم تسلیم اظهارنامه در موعد مقرر یا عدم ارائه دفاتر درآمد آنها
بر اساس ده درصد کل معاملات راسا تشخیص و مالیات آن وصول خواهد گردید.
تبصره - در صورتی که مسلم شود اظهارنامه ای ناقص یا دفتری مخدوش است
طبق تبصره ذیل ماده 6 رفتار خواهد شد.
فصل ششم - مالیات صاحبان حرف و مشاغل آزاد
پزشکان - صاحبان دفاتر اسناد رسمی - مهندسین - وکلا دادگستری .
ماده 8 - از صاحبان مشاغل آزاد به طریق ذیل مالیات دریافت می گردد:
1 - پزشکان و جراحان و دندانپزشکان و چشم پزشکان و متصدیان رادیوگرافی
و امثال آنها اعم از آن که موظفا در خدمت دولت و یا در خدمت موسسات ملی
باشند و یا حق العلاج دریافت کنند در تهران به تشخیص وزارت بهداری به سه
طبقه تقسیم و به شرح زیر مالیات مقطوع خواهند پرداخت :
طبقه اول پنج هزار ریال
طبقه دوم بیست هزار ریال
طبقه سوم شش هزار ریال
هر گاه وزارت دارایی یا پزشکی نسبت به این درجات معترض باشند کمیسیون
بدوی تشخیص درآمد مرجع رسیدگی خواهد بود و رای این کمیسیون قطعی است .
تبصره 1 - آزمایشگاه ها به سه طبقه طبق تشخیص وزارت بهداری تقسیم و
مالیات بر درآمد هر طبقه به شرح زیر مقطوعا دریافت می شود:
طبقه اول 20000 ریال
طبقه دوم 10000 ریال
طبقه سوم 5000 ریال
آزمایشگاه های شهرستانها از پرداخت مالیات بخشوده هستند.
تبصره 2 - پزشکان از تاریخ تحصیل پروانه اشتغال تا پنج سال از پرداخت
مالیات معاف خواهند بود.
و همچنین کلیه پزشکانی که در شهرستانها و قصبات به طبابت اشتغال دارند از
پرداخت مالیات معاف می باشند.
2 - ملاک تشخیص درآمد صاحبان دفاتر اسناد رسمی ثبت معاملات در دفاتر
مربوطه است 60% وجوهی که به عنوان حق التحریر طبق تعرفه وزارت دادگستری
دریافت می نمایند سود ویژه محسوب می شود صاحبان دفاتر مکلفند صورت آمار
معاملات را در آخر هر ماه تهیه و به دارایی محل ارسال دارند و تا آخر تیر
ماه هر سال اظهارنامه تسلیم و مجموع وجوهی که به عنوان حق التحریر دریافت
داشته اند در اظهارنامه قید کنند که بر اساس آن مالیات دریافت شود.
3 - مهندسین صاحبان دفاتر فنی و معماران مکلفند دخل و خرج خود را در
دفاتر پلمت شده یا در دفاتری که ادارات دارایی به آنها می دهند منظما ثبت
و منتهی تا آخر تیر ماه هر سال اظهارنامه مالیاتی تسلیم و مالیات متعلقه
را پرداخت نمایند.
هر گاه در سررسید مقرر اظهارنامه ندهند یا از ارائه دفتر خودداری کنند
پنج برابر اجاره سالیانه محل سکونت آنها درآمد ویژه محسوب و بر آن اساس
مالیات متعلقه دریافت می شود.
در صورتی که محل سکونت ملکی باشد و یا اجاره نامه رسمی نداشته باشد طبق
مال الاجاره املاک مشابه مال الاجاره آنها تشخیص می شود.
4 - مالیات وکلای دادگستری به طریق زیر دریافت می شود:
الف - در دعاوی غیر مالی و دعاوی کیفری غیر تسخیری وکیل دادگستری به
محض دخالت باید پنجاه ریال تمبر بابت مالیات به وکالت نامه یا صورتمجلس
مربوط به وکالت خود الصاق نماید و الا وکالت او در دادگاه ها پذیرفته
نمی شود.
ب - در دعاوی مالی روی میزانی که طبق آیین نامه حق الوکاله به وکیل در
هر مرحله تعلق می گیرد وکیل باید برای آن مرحله
تا 25000 ریال 1%
تا 50000 ریال 5/1% نسبت به مازاد
تا 100000 ریال 2% نسبت به مازاد
از یکصد هزار ریال به بالا نسبت به مازاد 3 درصد
تمبر به وکالت نامه الصاق نماید و الا دادخواست به مسئولیت وکیل در مقابل
موکل رد می شود.
ج - در صورتی که وکیلی پس از تادیه مالیات تعقیب آن را به وکیل دیگری
واگذار کرد وکیل جدید مشمول پرداخت مالیات بابت آن وکالت نخواهد بود.
د - وکلا نمی توانند وجهی را که بابت مالیات خود به این کیفیت
می پردازند به حساب موکل بگذارند.
ه - وکلایی که قراردادهای کلی با موسسات و بانکها و شرکتها و یا اشخاص
دارند از روی قرارداد آنها ماهیانه بر درآمد طبق نرخ مالیات حقوق دریافت
می شود.
تبصره - به وکالتنامه هایی که به دادگاه های بخش داده می شود سی ریال
تمبر الصاق می شود.
5 - جراید و مجلاتی که تعداد تیراژ هر شماره آن از پنج هزار برگ تجاوز
نماید مشمول مالیات می باشد و بایستی دفتر جمع و خرج داشته و اظهارنامه
مالیاتی بدهد در صورتی که در سررسید مقرر اظهارنامه ندهد و یا دفتر ارائه
ننماید پنج برابر اجاره سالیانه محل سکونت او درآمد ویژه محسوب و بر آن
اساس مالیات متعلقه دریافت می شود.
فصل هفتم - مالیات بر شرکتها یا شخصیتهای حقوقی
ماده 9 - شرکتهای مشمول مالیات موظفند تا پایان تیر ماه هر سال
ترازنامه و حساب سود و زیان سال پیش خود را که به تصویب مقامات صلاحیتدار
شرکت رسیده باشد به دارایی محل که مرکز شرکت در آن جا واقع است تسلیم و
مالیات متعلقه را پرداخت نمایند.
شرکتهایی که سال محاسباتی آنها با سال شمسی تطبیق نکند و همچنین شرکتهای
برچیده شده موظف هستند منتها تا چهار ماه پس از انقضا دوره عمل یا خاتمه
عملیات شرکت ترازنامه خود را تسلیم و مالیات متعلقه را پرداخت نمایند.
مالیات شرکتهای انتفاعی که مرکز اداری آنها در ایران نیست از سود کلیه
عملیاتی که در ایران خواه به حساب شرکت اصلی و خواه به حساب دیگری انجام
داده اند وصول می شود شرکتهای نامبرده باید برای معاملات فوق حساب جداگانه
نگاهدارند و در محاسبه هزینه های عادی و اداری این شرکتها فقط هزینه
موسسات واقعه در ایران قابل قبول خواهد بود.
نرخ مالیات شرکتهای سهامی همان نرخ مقرر در ماده 16 خواهد بود.
تبصره 1 - از سود ویژه شرکتهای سهامی به طور کلی معادل ده درصد
سرمایه پرداخت شده قطعی از مالیات معاف است و مازاد آن مشمول نرخ مقرر در
ماده 16 خواهد بود.
تبصره 2 - نرخ مالیات شرکتهای سهامی که حداقل سرمایه پرداخت شده آنها
به ده میلیون ریال بالغ شود و برای امور تولیدی و بانکی و یا صنعتی و یا
معدنی و یا کشاورزی و یا آبیاری و نظایر آنها باشد (به استثنا شرکتهای
سهامی که موضوع عمل آنها واردات است ) معادل چند درصد سود حاصله نسبت به
سرمایه شرکت می باشد (نسبت سود به سرمایه ) و این نرخ فقط به نود درصد سود
شرکت تعلق می گیرد (بعد از وضع ده درصد بخشودگی شرکتهای سهامی ) و در هر
صورت این نرخ از پنجاه درصد تجاوز نخواهد کرد.
تبصره 3 - در صورت عدم تسلیم ترازنامه در موعد مقرر یا عدم ارائه
دفاتر درآمد شرکت بر اساس ده درصد کل معاملات آن تشخیص و مالیات متعلقه
وصول خواهد گردید.
در صورتی که مسلم شود ترازنامه ناقص یا دفتری مخدوش است طبق تبصره ذیل
ماده هفت رفتار خواهد شد.
تبصره 4 - ماخذ مالیات آخرین سال عملیات شرکتها قیمت حقیقی دارایی
شرکت است منهای سرمایه پرداخت شده و ذخیره هایی که مالیات آنها قبلا پرداخت
شده در صورتی که دارایی شرکت در اثر انحلال یا علل دیگر تقسیم شود باز هم
قبل از تقسیم به ترتیب بالا مالیات آخرین سال عملیات شرکت محسوب و وصول
خواهد شد.
تبصره 5 - در صورتی که شرکت سهامی طبق ترازنامه خود در دوره عملکرد
سالیانه زیان داشته باشد می تواند زیان حاصله را به حساب سود و زیان سال
بعد انتقال دهد.
اگر سود سال بعد جبران آن زیان را نکند شرکت می تواند تا پنج سال تدریجا
این زیان را استهلاک کند و نسبت به مازاد سود مالیات بپردازد.
تبصره 6 - مالیات شرکتهای هواپیمایی و کشتیرانی خارجی به وسیله شعب یا
نمایندگی آنها در ایران به طریق زیر به طور مقطوع دریافت می گردد:
بند الف - از شعب شرکتهای مزبور صدی سه کلیه وجوهی که بابت کرایه
مسافر و حمل و نقل اعم از این که در ایران یا در مقصد وصول شود و هر گونه
درآمد دیگری که داشته باشند مقطوعا به عنوان مالیات محسوب و دریافت
می گردد.
ب - شعب شرکتهای مزبور موظفند آخر هر ماه صورت وجوه دریافتی خود را
با مالیات مقرره به اداره دارایی محل تادیه و رسید دریافت دارند.
ج - هر گاه یکی از شعب شرکتهای مذکور یا نمایندگی آنها صورتهای مقرره
را به موقع تهیه و ارسال ندارد و یا مالیات متعلقه را پرداخت ننماید
مراتب از طرف اداره دارایی رسما به شعبه یا نمایندگی مزبور ابلاغ و در ظرف
مهلتی که نباید از 15 روز کمتر باشد صورت و مالیات عقب افتاده مطالبه
می شود چنانچه باز هم از طرف شعبه یا نمایندگی شرکت به مسامحه و تعلل
برگزار شد اداره دارایی می تواند به وسایل مقتضی طلب خود را به ماخذی که
خود تشخیص می دهد از اموال شرکت در ایران تامین و عملیات شعبه یا نمایندگی
را متوقف سازد.
د - ادارات دارایی می توانند در مواقع لزوم صورتهای واصله را با دفاتر
شعب شرکت تطبیق و رسیدگی نمایند و شعب مربوطه مکلف به تهیه وسایل رسیدگی
می باشند و الا به وسیله مقامات ذیصلاحیت از عملیات آنها جلوگیری خواهد شد.
تبصره 7 - به دارندگان سهام شرکتهای خارجی مقیم ایران طبق مقررات این
قانون مالیات تعلق می گیرد.
تبصره 8 - سود دریافتی از حسابهای سپرده ثابت و یا جاری نزد بانکها و
همچنین سود متعلق به اوراق قرضه و اسناد خزانه دولتی از پرداخت مالیات
معاف خواهد بود.
فصل هشتم - مالیات بر درآمد مستغلات
ماده 10 - کلیه مستغلات از قبیل خانه ها - دکاکین - مغازه ها -
کاروانسراها - مهمانخانه ها - نمایشگاه ها - یخچالها - قهوه خانه ها - حمامها
و میدانهای شهر و به طور کلی هر ساختمان و بنایی که مالک آن به طریق
اجاره درآمدی از آن تحصیل می نماید مشمول مالیات بر درآمد می باشد.
در مورد گرمابه ها به میزان 70% مال الاجاره سالانه و در مورد سایر مستغلات به
میزان 80% از مال الاجاره سالانه سود خالص منظور می شود مستغلاتی که محل سکونت
شخص مالک یا عیال یا فرزند یا پدر یا برادر یا خواهر مالک باشند و همچنین
مستغلاتی که محل کار شرکتهای سهامی و کارخانجات صنعتی و موسسات فرهنگی
باشند مشمول مالیات مستغلات نخواهد بود.
تبصره 1 - درآمد مستغلات مذکور در فوق از روی اجاره نامه رسمی و یا حکم
تعدیل اداره اجاره بها و چنانچه اجاره نامه رسمی تنظیم نشده یا ارائه نگردد
با نظر کارشناس دارایی تعیین خواهد شد و در این صورت نظر کارشناس مزبور
قطعی و غیر قابل اعتراض است .
تبصره 2 - مستغلاتی که قبل از تاریخ اجرای این قانون بدون اجاره نامه
رسمی به اجاره داده شده باشد صاحبان آنها موظفند در ظرف سه ماه از تاریخ
تصویب این قانون اجاره نامه رسمی تنظیم و رونوشت آن را به اداره دارایی
محل تسلیم نمایند و الا مطابق تبصره 1 این ماده اقدام خواهد شد.
تبصره 3 - مستغلاتی که محل کسب مالک باشد بر حسب وضع ساختمان و موقعیت
محل و با در نظر گرفتن مال الاجاره مستغلات مشابه اجاره آن معلوم خواهد
گردید.
تبصره 4 - مستغلات متعلق به دولت و شهرداریها از پرداخت مالیات معاف
خواهد بود.
تبصره 5 - مالک مستغل مکلف است حداکثر ظرف سه ماه از تاریخ تخلیه
مستغل اداره دارایی محل را کتبا مطلع سازد و به محض اجاره رفتن مستغل نیز
باید رونوشت سند مال الاجاره را حداکثر ظرف یک ماه به اداره دارایی تسلیم

نماید و در صورت مسامحه از دادن اطلاع کتبی اداره دارایی حق خواهد داشت آن
مستغل را مادام که اطلاع کتبی به وی نرسیده در قید اجاره بشناسد مگر آن که
موجر خلاف آن را ثابت نماید.
تبصره 6 - مستغلاتی که در رهن تصرفی است مشمول مالیات مستغلات خواهد
بود و تشخیص اجاره بها طبق تبصره 3 به عمل خواهد آمد و مالیات آن به عهده
رهن دهنده است .
تبصره 7 - مالیات مستغلات در ظرف سال مالیاتی با تسلیم اظهارنامه
مربوطه به اقساط سه گانه مساوی (آخر تیر - آخر آبان - آخر اسفند) از ماخذ
مجموع درآمد سالانه مستغلاتی مودی با رعایت حداقل بخشودگی طبق نرخهای
مالیاتی مقرر در ماده 16 وصول می شود.
تبصره 8 - مستغلات جدیدالبنا و مستغلاتی که به واسطه حوادث غیر مترقبه
مانند زلزله و حریق و امثال آن محتاج به تجدید بنا گردد (در مورد آن
قسمتی که محتاج به تجدید بنا است ) از تاریخ اختتام بنا تا مدت سه سال از
ادای مالیات معاف خواهد بود به شرط آن که موقعی که ساختمان تمام شد مالک
مراتب را کتبا به طور مستقیم و یا با پست سفارشی به دارایی محل اطلاع بدهد
و اداره دارایی مکلف است گواهی معافیت صادر و به مالک تسلیم نماید.
فصل نهم - مالیات بر املاک مزروعی و عوارض عمران
ماده 11 - از اول سال 1334 به بعد مالیات املاک مزروعی و عوارض عمران
به شرح زیر دریافت خواهد شد
تبصره 1 - آن چه به موجب این قانون دریافت می شود نصف مالیات املاک
مزروعی و نصف عوارض عمران محسوب خواهد شد که یک جا دریافت و تفکیکا قبض
صادر می گردد.
تبصره 2 - مالیات املاک مزروعی و عوارض عمرانی بر اساس مجموع درآمدهای
مالک در هر استان به طور تساعد طبق نرخ مذکور در ماده 16 دریافت می شود و
برای تعیین درآمد مالکانه مقررات ذیل رعایت می گردد:
الف - در نقاطی که از سال 1305 تا 1313 ممیزی شده غله و شلتوک آن عین
غله و شلتوک و نقد مقطوع آن 5 برابر و آن چه به عنوان عایدات حاصله از
تسعیر اجناس و غیره است از روی اوراق ممیزی هشت برابر محسوب می شود.
ب - در نقاطی که از سال 1328 به بعد ممیزی شده و یا می شود به ماخذ
همان ممیزی .
ج - نسبت به ممیزی های 1305 تا 1313 صدی 20 و نسبت به ممیزیهایی که از
1328 به بعد به عمل آمده و یا خواهد آمد صدی 30 بابت مخارج از عایدات
مالکانه کسر و به بقیه مالیات تعلق می گیرد.
تبصره 3 - املاک خورده مالکینی که مجموع درآمد مزروعی مالکانه سالیانه
آنها پس از وضع مخارج بر طبق این قانون در حوزه هر استان و همچنین املاک
موقوفه ای که مجموع درآمد مالکانه آن از 36000 ریال تجاوز نمی کند از
پرداخت مالیات معافند ولی عوارض عمرانی را باید بپردازند.
مالیات املاک موقوفه اولادی از هر یک از موقوف علیهم به نسبت عواید سهم هر
یک از آنها با رعایت بخشودگی 36000 ریال مذکور در فوق دریافت می شود.
تبصره 4 - در مواردی که درآمد ملکی به علت بروز آفات سماوی یا ارضی
کاهشی حاصل شود مالک می تواند قبل از برداشت محصول تقاضای رسیدگی و تخفیف
مالیاتی نماید و ادارات دارایی مکلفند به وسیله یک هیات سه نفری قبل از
برداشت محصول به اظهارات مالک رسیدگی و صورتمجلسی حاوی خسارت وارده به
محصول شتوی و صیفی تنظیم و به امضای مالک برسانند و در صورتی که مالک یا
نماینده او به نظر نمایندگان دارایی تسلیم نباشند رییس هیات رسیدگی و
نماینده مالک و یا خبره مرضی الطرفین نسبت به میزان خسارات وارده و اظهار
نظر و صورتمجلس مورد بحث را امضا خواهند کرد و رای این هیات برای طرفین
قطعی است پرداخت مخارج رسیدگی به عهده مالکین است و طرز رسیدگی به املاک
مسلوب المنفعه نیز تابع این مقررات است .
چنانچه میزان خسارت وارده بیش از نصف کل محصول ملک باشد به همان نسبت
تخفیف داده می شود.
تبصره 5 - وزارت دارایی نسبت به املاک ذیل به خرج خود ممیزی خواهد
داد:
الف - املاک جدیدالاحداث یا املاک مسلوب المنفعه که بعدا آباد می شوند با
رعایت بند ط ماده 3 این قانون .
ب - املاکی که از سالهای 1305 تا 1313 ممیزی نشده اند.
ج - هر ملکی که شش دانگ آن متعلق به یک مالک و مالیات آن طبق ممیزی
1305 تا 1313 به ماخذ نرخهای مقرر در این قانون مجموعا بیش از بیست هزار
ریال بشود و بر اثر مستحدثات دولتی از قبیل سد یا نهر و نظایر آن و یا
تاسیسات فنی مانند کارخانجات قند و شکر و چای و توتون که محصولات جدیدی
تولید کرده و اضافه درآمدی حاصل شده باشد.
د - کلیه املاکی که نسبت به ممیزی 1305 تا 1313 آن ها از طرف مالکین
اعتراض شود. در این صورت پرداخت مخارج ممیزی به عهده مالکین است .
تبصره 6 - املاک مسلوب المنفعه از پرداخت مالیات و عوارض عمرانی
معافند.
تبصره 7 - نرخ اجناس مشمول مالیات آن چه مربوط به گندم و جو و شلتوک
است در صورتی که این اجناس در انحصار دولت باشد و یا از طرف دولت برای آن
قیمت تعیین شود نرخی است که دولت برای آن تعیین می نماید و در نقاطی که
نرخ دولتی وجود نداشته باشد نرخی که در کمیسیون مذکور در تبصره 12 تعیین
خواهد شد ملاک عمل قرار می گیرد.
نرخ اجناس غیر از گندم و جو و شلتوک در مورد ممیزی هایی که بعد از سال 28
به عمل آمده یا خواهد آمد مطابق سال 1333 برای مدت پنج سال ملاک عمل بوده
و بعد از انقضا مدت تجدید نظر خواهد شد.
تبصره 8 - ادارات دارایی مکلفند پس از تصویب این قانون برای یک نوبت
میزان مالیات مودیانی را که طبق این قانون بر املاک آنها تعلق می گیرد کتبا
به استحضار مودیان برسانند و اگر در محاسبه مالیات یا نرخ یا تعیین میزان
مالکیت اشتباهی رخ داده باشد مودی می تواند به اداره دارایی مراجعه و رفع
اختلاف نماید و یا کتبا مراتب را اطلاع دهد در صورت تغییر نرخ مالیات مشخصه
مجددا اطلاع داده خواهد شد.
تبصره 9 - مودیان مکلفند مالیات املاک مزروعی و عواید عمران خود را در
هر سال تا آخر دی بپردازند در صورت عدم پرداخت یک درصد زیان دیرکرد در هر
ماه به بدهی آنان تعلق خواهد گرفت (به کمتر از 15 روز زیان دیرکرد تعلق
نمی گیرد و بیش از 15 روز یک ماه محسوب می شود).
تبصره 10 - ادارات دارایی مکلفند پس از شش ماه از سررسید پرداخت
مالیات و عوارض عمران و عدم تصفیه حساب از طرف مودی بدهی قطعی او را از
طریق توقیف محصول یا ملک مودی بر طبق آیین نامه اجرایی مالیاتها استیفا
نمایند.
تبصره 11 - دولت می تواند غله و شلتوک مالیاتی را عینا یا مسعرا به
نرخ روز وصول نماید و در صورت وصول عین جنس پرداخت هزینه حمل آن تا
دوازده کیلومتر به عهده مودیان و در صورت تجاوز از این مسافت پرداخت
مابه التفاوت آن به عهده دولت است .
تبصره 12 - هر گاه در موارد ذیل بین مودیان و اداره دارایی اختلافی
حاصل شود کمیسیونی مرکب از فرماندار یا نماینده او و رییس کشاورزی یا
نماینده او و یک نفر مالک معتمد محل در اداره دارایی تشکیل و به موضوع
مورد اختلاف رسیدگی خواهد شد و رای این کمیسیون برای طرفین قطعی است .
الف - در صورت اختلاف راجع به تشخیص در ممیزی
ب - تخفیف مربوط به آفت .
ج - تشخیص معافیت یا عدم معافیت مالیاتی املاک مسلوب المنفعه .
د - اختلافات مربوطه به بقایای مالیاتی و قرار تقسیط که حداکثر از دو
سال تجاوز نکند.
ه - اختلافات مربوط به میزان مالکیت از لحاظ مالیاتی .
و - تشخیص درآمد مالکانه از روی اوراق ممیزی سابق .
ز - تعیین تکلیف مالیات املاکی که اوراق ممیزی 1305 تا 1313 آنها در
دست نیست . (کمیسیون تحقیق می تواند از نظر متخصصین و کارشناسان استفاده
نماید).
تبصره 13 - بقایای مالیات املاک مزروعی به ماخذ مقرر در ماده 9 قانون
املاک مزروعی و مالیات بر درآمد مصوب تیر ماه 1328 یک برابر جنس و دو
برابر و نیم نقد با در نظر گرفتن معافیت مقرر در تبصره یک ماده مذکور
مطالبه و تصفیه خواهد شد.
بقایای املاکی که به علت شکایت مودیان از سنگینی مالیات جزو جمعی یا
اختلافات دیگر که در پرونده آنان منعکس است و تا تاریخ تصویب این قانون
تصفیه نشده باشد طبق رای کمیسیون مذکور در تبصره 12 که برای طرفین قطعی
است بر اساس عشر درآمد مالکانه دفعتا و در صورت عدم توانایی مودی به
اقساط وصول خواهد شد.
تبصره 14 - در صورتی که ممیزی بعضی املاک که از سال 1328 به بعد به
عمل آمده به واسطه عدم تادیه ودیعه مقرر در تبصره یک ماده 8 آیین نامه
شماره 4695 مصوب کمیسیون قوانین دارایی مجلس شورای ملی قطعیت یافته باشد
وزارت دارایی می تواند با دریافت مالیات مورد قبول خود نسبت به تجدید نظر
آنها اقدام نماید.
تبصره 15 - در صورتی که مودیان حساب بقایای تا آخر سال 1334 خود را
تا شش ماه از تاریخ تصویب این قانون تصفیه و یا به وسیله اسناد رسمی
تقسیط نمایند از تادیه زیان دیرکرد معاف خواهند بود.
فصل نهم - مقاطعه کاران و مستاجرین
ماده 12 - مقاطعه کار به اشخاصی اطلاق می شود که در ضمن عقد قرارداد یا
پیمان یا صورتمجلس مناقصه انجام هر گونه عمل و یا فروش کالایی را با شرایط
مندرجه در قرارداد یا پیمان یا صورت مجلس مناقصه در قبال مزد یا بها و به
مدت معین تعهد نماید.
اجاره کارها کسانی هستند که معادن - باغات - مزارع - مستغلات یکجا - میادین
و امثال آن را از مالک یا صاحب کار با شرایطی که در اجاره نامه قید گردیده
است به منظور بهره برداری اجاره نمایند و مالیات این قبیل مودیان بدون
رعایت حداقل بخشودگی به شرح زیر دریافت می شود:
تا 2500000 ریال بهای کل مقاطعه یا مال الاجاره صدی دو.
از 2500001 ریال تا 5000000 ریال صدی سه از مبلغ کل مقاطعه یا مال الاجاره .
از 5000001 ریال به بالا صدی چهار از مبلغ کل مقاطعه یا مال الاجاره .
در مورد هر عمل مقاطعه دهنده در موقع پرداخت مالیات مقرر را کسر نموده و
در ظرف مدت سی روز به اداره دارایی پرداخت و رسید دریافت می نماید.
مستاجرین موظفند در سال مالیاتی تا آخر همان سال مالیات اجاره داری خود را
به اداره دارایی پرداخت و قبض رسید دریافت دارند.
هر شخص یا شخصیت حقوقی و همچنین دوایر دولتی و شهرداریها که ساختمان یا
حمل و نقل یا راهسازی یا تهیه و تدارک کالا یا انجام عملی را که به بها یا
مزد معینی به مقاطعه واگذار می نماید مکلفند به طرز بالا رفتار نمایند.
موجر و مستاجر موظف هستند که در ظرف سی روز از تاریخ تنظیم سند اجاره
رونوشت سند را به اداره دارایی محل تسلیم و رسید دریافت دارند در صورتی
که مقاطعه کاران و مستاجرین به غیر از امور مقاطعه کاری به کارهای تجارتی
دیگر نیز اشتغال داشته باشند بایستی حساب کارهای دیگر خود را جداگانه
نگهداری نموده و مالیات مقرر نسبت به آن در درآمدها را جداگانه طبق
مقررات این قانون پرداخت نمایند.
تبصره 1 - مالک یا صاحب کار و همچنین پیمانکار و اجاره کار و به طور
کلی اشخاصی که قرارداد یا اجاره نامه تنظیم می نمایند موظفند ظرف مدت سی
روز از تاریخ تنظیم سند رونوشت مصدق آن را به اداره دارایی محل خود تسلیم
و رسید دریافت دارند و در صورت تخلف طرفین قرارداد متضامنا مشمول جریمه ای
به ماخذ نصف مالیات مشخصه خواهند بود هر گاه مقاطعه کار یا اجاره کار
قرارداد ارائه ندهد و یا اداره دارایی را از خصوصیات معامله آگاه نسازد
میزان مقاطعه یا اجاره به وسیله کارشناس دارایی تعیین و به مودی ابلاغ
می شود و در صورتی که مقاطعه کار یا اجاره کار به تشخیص کارشناس دارایی
معترض باشد حق دارد به کمیسیون تشخیص بدوی شکایت نماید و کمیسیون مزبور
پس از رسیدگی رای خواهد داد و رای کمیسیون قاطع است .
تبصره 2 - قراردادهای خرید و فروش که یک طرف آن بازرگان یا شرکت بوده
و دارای دفتر پلمت شده باشد عمل تجارتی محسوب شده و مشمول مالیات مقاطعه
نخواهد بود.
فصل دهم - مالیات بر درآمد صاحبان وسایط نقلیه موتوری
ماده 13 - مالیات صاحبان وسایط نقلیه به طور مقطوع به شرح زیر دریافت
می گردد:
الف - اتومبیل مسافری
1 - اتوبوس و اتوکار به ظرفیت از 13 تا 25 نفر سالانه 1500 ریال
2 - اتوبوس و اتوکار به ظرفیت از 27 نفر و بیشتر سالانه 1600 ریال
3 - تاکسی و سواری و استیشن تا 13 نفر سالانه 1100 ریال
ب - اتومبیل های باری :
1 - کامیون ظرفیت دو تن و کمتر از دو تن 300 ریال
2 - کامیون ظرفیت دو تن و نیم 450 ریال
3 - کامیون ظرفیت سه تن 750 ریال
4 - کامیون ظرفیت سه تن و نیم 1100 ریال
5 - کامیون ظرفیت چهار تن 1400 ریال
6 - کامیون ظرفیت چهار تن و نیم 1500 ریال
7 - کامیون ظرفیت پنج تن 1600 ریال
8 - کامیون ظرفیت شش تن 1750 ریال
9 - کامیون ظرفیت هفت تن 1950 ریال
10 - کامیون ظرفیت هشت تن 2100 ریال
11 - کامیون ظرفیت نه تن 2300 ریال
12 - کامیون ظرفیت ده تن 2500 ریال
13 - کامیون ظرفیت ده تن به بالا 3000 ریال
تبصره - علاوه بر مالیاتهای مزبور 10% عوارض شهرداری و یک و نیم درصد
اتاق بازرگانی نیز وصول خواهد شد.
فصل یازدهم
صاحبان درآمد معاملات رهنی و بیع شرطی و خرید و فروش اراضی و اموال غیر
منقول و درآمدهای اتفاقی از قبیل لاطار و شرطبندی
ماده 14 - بهره درآمدهای حاصله از استفاده سرمایه از قبیل معاملات رهنی
و بیع شرطی و استقراضی و بالجمله کلیه معاملات نزولی به هر عنوان از نظر
مالیات بردرآمد مقطوعا 12 درصد محسوب می شود و درآمد حاصله بدون رعایت
حداقل بخشودگی به نرخ 12 درصد مشمول مالیات خواهد بود.
نرخ مالیاتی درآمدهای اتفاقی از قبیل لاطار و شرطبندی بدون رعایت حداقل
بخشودگی نیز به طور مقطوع 12 درصد می باشد.
تبصره 1 - از کلیه نقل و انتقالات قطعی اموال غیر منقول از قبیل املاک
مزروعی و مستغلات و ساختمان به طور مقطوع یک درصد قیمت فروش و همچنین از
کلیه نقل و انتقالات قطعی اراضی داخل شهر یا اطراف و حومه دو و نیم درصد
قیمت کل فروش از فروشنده مالیات اخذ می شود این مالیات در موقع تنظیم سند
وصول و صاحب دفتران مکلفند معادل قیمت مزبور تمبر به اسناد الصاق و ابطال
نمایند. (اراضی که یک عشر آن ساختمان قابل سکنی باشد مستغل محسوب می گردد)
تبصره 2 - نرخ سود و یا خسارت تاخیر تادیه در کلیه معاملات با حق
استرداد شامل معاملات رهنی و بیع شرطی و استقراضی و امثال آنها و همچنین
در معاملات سفته و بروات و هر نوع عمل مرابحه کاری از تاریخ ابلاغ این
قانون حداکثر صدی 12 تعیین و دریافت اضافه از این میزان به عنوان اجاره
یا اجرت المسمی - اجرت المثل یا وجه التزام به موجب این قانون ممنوع
می گردد.
دفاتر اسناد رسمی حق تنظیم سند زائد بر این میزان به هیچ طریق و عنوانی
ندارند بانکها و محاکم و دوایر ثبت و سایر مراجع صلاحیتدار از پذیرفتن و
پرداخت و پرتست و قبول دادخواست و صدور حکم یا اجرائیه نسبت به مازاد این
میزان مطلقا ممنوع هستند. طرقی که متعاملین برای فرار از مقررات این
تبصره احیانا اتخاذ نمایند در صورت ثبوت باطل و و بلااثر است و کسانی که
از این طریق زیاده از صدی 12 تحصیل سود نمایند و همچنین متصدی دفتر که از
مقررات این ماده تخلف کند کلاهبردار محسوب و به مجازات مقرر برای
کلاهبرداری محکوم می شود.
فصل دوازدهم - مالیات بر درآمد حق عضویت در هیاتهای مدیره
ماده 15 - مالیات بر درآمدهای حاصله از عضویت در هیاتهای مدیره و
بازرسی شرکتها - حق داوری و پاداش و هر نوع درآمد دیگری که به طور اتفاقی
عاید شود معادل 12 درصد بدون رعایت حداقل بخشودگی خواهد بود در مواردی که
مالیات مقرر به وسیله پرداخت کننده کسر نمی شود دریافت کننده وجه موظف به
تسلیم اظهارنامه در مدت سی روز از تاریخ دریافت و پرداخت مالیات مقرر
می باشد.
تبصره - پرداخت کنندگان این قبیل درآمدها موظفند به محض تخصیص یا
پرداخت وجه حتی در مواردی که دریافت کنندگان معترض باشند مالیات متعلقه را
کسر و منتها تا یک ماه با صورت مشخصات آن به اداره دارایی محل تسلیم و
رسید دریافت دارند در هر حال پرداخت کننده و دریافت کننده متضامنا مسئول
پرداخت مالیات مقرر خواهند بود.
مشمولین ماده فوق مکلف هستند منتها در ظرف یک ماه اظهارنامه اختصاری به
اداره دارایی تسلیم نمایند.
فصل سیزدهم - نرخ مالیاتی
ماده 16 - در مورد مودیانی که در این قانون از لحاظ پرداخت مالیات
ترتیب خاصی مقرر نشده به نرخهای زیر مالیات دریافت خواهد شد:
تا 36000 ریال بخشوده
از 36001 تا 150000 ریال 4% نسبت به مازاد
از 150001 تا 250000 ریال 6% نسبت به مازاد
از 250001 تا 350000 ریال 8% نسبت به مازاد
از 350001 تا 500000 ریال 12% نسبت به مازاد
از 500001 تا 750000 ریال 16% نسبت به مازاد
از 750001 تا 1000000 ریال 20% نسبت به مازاد
از 1000001 تا 1250000 ریال 25% نسبت به مازاد
از 1250001 تا 1500000 ریال 30% نسبت به مازاد
از 1500001 تا 1750000 ریال 35% نسبت به مازاد
از 1750001 تا 2000000 ریال 40% نسبت به مازاد
از 2000001 ریال به بالا 50% نسبت به مازاد
تبصره - در صورتی که مودی متاهل باشد میزان حداقل بخشودگی مالیاتی
72000 ریال در سال محسوب می گردد.
فصل چهاردهم - تسلیم اظهارنامه مالیاتی
ماده 17 - به جز در مورد مودیانی که طبق این قانون مشمول دستور خاصی
می باشند مودیان مالیاتی عموما مکلفند منتها تا آخر تیر ماه هر سال
اظهارنامه مالیاتی خود را به اداره دارایی محل اقامت خود تسلیم و یا به
وسیله پست ارسال و مالیات مقرره را تادیه نمایند.
مودیانی که در خارج از ایران اقامت دارند باید اظهارنامه مالیاتی خود را
تا آخر تیر ماه هر سال بابت درآمدی که سال قبل در ایران تحصیل کرده باشند
به اداره دارایی تهران تسلیم یا به وسیله پست ارسال و در همان موقع
مالیات مقرر را بپردازند.
اظهارنامه های مالیاتی از طرف وزارت دارایی طبع و در دسترس عموم گذاشته
خواهد شد.
تبصره - ذیل اظهارنامه سوگندی به مضمون زیر:
(خدای متعال را به شهادت می طلبم و شرف و وجدانم را وثیقه می گذارم که آن
چه در این اظهارنامه تحت عنوان پاسخ به پرسشهای اداره دارایی درج گردیده
است توام با حسن نیت و بی نظری بوده و مطلقا قصدی به تضییع حقوق دولت
نداشته و ندارم ).
باید طبع شود تا مودی با ملاحظه سوگند مزبور اظهارنامه را امضا نماید.
ماده 18 - سال مالیاتی عبارت است از سال شمسی که در آن تحصیل درآمد
شده باشد مگر در مواردی که دوره عمل سالیانه مودی مالیاتی سال شمسی نباشد
و در این صورت سال مالیاتی همان دوره عمل سالیانه مودی خواهد بود که در
آن مودی تحصیل درآمد کرده است .
ماده 19 - در مواردی که وصول مالیات به عهده پرداخت کننده درآمد مشمول
مالیات واگذار شده پرداخت کنندگان مکلفند مالیات متعلقه را حتی در مواردی
که گیرندگان وجوه معترض باشند به محض پرداخت یا تخصیص کسر و منتها در ظرف
سی روز با سیاهه ریز و ذکر مشخصات دریافت کننده به اداره دارایی محل تسلیم
نمایند تاخیر در پرداخت مالیات از طرف پرداخت کننده به اداره دارایی مشمول
زیان دیرکرد طبق ماده 20 این قانون خواهد بود.
ماده 20 - برای تاخیر در پرداخت مالیات زیان دیرکرد به میزان یک درصد
در ماه وصول می گردد (مدت کمتر از پانزده روز پانزده روز و مدت کمتر از یک
ماه و بیشتر از پانزده روز یک ماه محسوب می شود).
برای عدم تسلیم و یا تاخیر در تسلیم اظهارنامه و یا تسلیم اظهارنامه غیر
واقع و عدم اجرای سایر مقررات این قانون طبق آیین نامه ای که به تصویب
کمیسیونهای قوانین دارایی مجلسین خواهد رسید جرائمی که حداکثر هر یک از
یک برابر مالیات تادیه نشده تجاوز نمی نماید تعیین خواهد شد.
در مواردی که پرداخت کننده وجه و دریافت کننده آن متضامنا مسئول پرداخت
مالیات باشند پرداخت جرائم هم مثل اصل مالیات به عهده آنها می باشد و
ادارات دارایی می توانند به هر ترتیبی مقتضی بدانند تمام یا قسمتی از
جرائم را از هر یک مطالبه و وصول نمایند.
در مورد مودیانی که مالیات خود را طبق اظهارنامه پرداخت نموده اند و
ادارات دارایی به اظهارنامه آنها معترض باشند پس از رسیدگی و تعیین
مالیات قطعی نسبت به مابه التفاوت متعلقه زیان دیرکرد از تاریخ سررسید آن
محسوب خواهد شد.
ماده 21 - یک و نیم درصد از اصل مالیاتی که از بازرگانان و شرکتها
وصول می شود علاوه بر مالیات مقرر به نفع اتاقهای بازرگانی دریافت می گردد.
50 درصد مالیات مستغلات موضوع ماده 10 این قانون متعلق به شهرداری همان
محل است .
از وصول مالیات مستغلات سهم شهرداریها مبلغ 8% و از سهم اتاقهای بازرگانی
3% به عنوان هزینه وصول دریافت می گردد.
سهم اتاقهای بازرگانی هر محل بعد از وضع 3% هزینه وصول مستقیما از طرف
اداره دارایی محل به اتاق بازرگانی پرداخته خواهد شد.
ماده 22 - ادارات دارایی مجازند برای رسیدگی به صحت میزان مالیات به
کلیه دفاتر و اسناد مودیان مراجعه و رسیدگی نمایند و کلیه اطلاعات مورد
حاجت خود را بخواهند مودی مکلف است وسایل این رسیدگی را فراهم ساخته و
کلیه اطلاعات مورد تقاضا را تسلیم نمایند. مودی مکلف است هر نوع اطلاعات و
آماری که ادارات دارایی در خصوص عملیات بازرگانی و کسب و کار مودی
بخواهند در اختیار آنها گذارده وسایل رسیدگی را از حیث مراجعه به اسناد و
دفاتر فراهم آورد.
تبصره - در صورتی که مودی به تکلیف مندرج در این ماده عمل ننماید
دفاتر او برای تشخیص درآمد مورد استناد نخواهد بود و مسئول جرائم مودیان
فاقد دفتر خواهد بود.
فصل پانزدهم - رسیدگی به اختلافات مالیاتی
ماده 23 - هر گاه مودی در موقع مقرر اظهارنامه ندهد و مالیات آن راسا
از طرف دارایی تشخیص و اخطار شود مودی حق دارد در ظرف یک ماه پس از تاریخ
ابلاغ دارایی اعتراض کتبی خود را با ذکر دلیل مستقیما یا به وسیله پست
سفارشی یا تلگرافی به اداره دارایی مربوطه تسلیم نماید در صورتی که مودی
در ظرف مدت مقرر اعتراض ندهد مالیات مشخصه قطعی خواهد بود مگر آن که در
اعمال ضریب یا محاسبه اشتباه شده باشد برای رسیدگی به اعتراضات مودیان
مالیاتی نسبت به میزان مالیات مشخصه در هر یک از نقاطی که اداره دارایی
دایر باشد یک یا چند کمیسیون بدوی تشخیص مرکب از سه نفر تشکیل می شود -
کارمندان کمیسیون نامبرده عبارت خواهند بود:
1 - فرماندار یا بخشدار یا نماینده او.
2 - رییس دارایی یا نماینده او.
3 - نماینده اتاق بازرگانی برای رسیدگی به اختلافات اصناف و تجار و
شرکتها.
4 - نماینده شورای کشاورزی یا یکی از مالکین معتمد محل برای رسیدگی
به اختلافات املاک مزروعی در موضوع آفت یا خسارت .
5 - نماینده انجمن شهر و یا شورای بخش برای رسیدگی به سایر اختلافات .
کمیسیون تشخیص به اظهارات و دلایل طرفین رسیدگی و رای خود را به اکثریت
اعلام خواهد داشت این رای پس از ابلاغ به طرفین قطعی و لازم الاجرا است مگر در
مواردی که مابه الاختلاف بین مالیات مشخصه از طرف کمیسیون و مبلغی که مورد
تصدیق مودی یا مطالبه دارایی است بیش از 25 درصد باشد در این صورت می توان
در ظرف یک ماه از تاریخ ابلاغ رای به کمیسیون تجدید نظر اعتراض نمود
کمیسیون تجدید نظر مرکب خواهد بود از فرماندار یا بخشدار یا نماینده او -
شهردار یا نماینده او و دو نفر از روسا یا کارمندان ارشد ادارات دولتی در
محل - یک نفر از نمایندگان اتاق بازرگانی برای بازرگانان و اصناف و تجار
و شرکتها و یا یک نفر از نمایندگان انجمن شهر برای سایر مودیان و یا یک
نفر نماینده شورای کشاورزی یا مالکین معتمد محلی برای املاک مزروعی رای
کمیسیون تجدید نظر غیر قابل اعتراض است .
تبصره - مودی مالیاتی هر گاه در خلال سال محل شغل یا منزل مسکونی خود
را تغییر دهد مکلف است آدرس محل شغل یا محل سکنای جدید خود را به اداره
دارایی که اظهارنامه داده است کتبا اطلاع دهد و در صورت عدم اطلاع اخطار و
مراجعه دارایی به نشانی اولیه وی به منزله ابلاغ قانونی تلقی و معتبر
خواهد بود.
فصل شانزدهم - مقررات متفرقه
ماده 24 - در صورتی که مودی مالیاتی از پرداخت مالیات قطعی شده
استنکاف نماید ادارات دارایی می توانند طبق مقررات اجرایی ثبت برای اخذ
مالیات اقدام نمایند.
ماده 25 - پس از گذشتن 3 سال از سررسید پرداخت مالیات هر سال نسبت به
هر یک از مودیان موضوع این قانون هیچ گونه مالیاتی که به موجب مقررات این
قانون به درآمد اشخاص تعلق می گیرد قابل مطالبه و وصول نخواهد بود مگر آن
که از طرف دارایی در مدت مزبور تشخیص و به مودی ابلاغ شده باشد.
ولی مودیانی که مطلقا در سنوات گذشته خود را با تعیین آدرس صحیح به اداره
دارایی معرفی نکرده اند از حکم این ماده مستثنی هستند و هر موقع ادارات
دارایی به شناختن آنها موفق شوند مالیات معوقه را با جرائم قانونی از
آنها مطالبه و وصول خواهند کرد.
تبصره - وزارت دارایی مکلف است نسبت به هر سال مالیاتی بعد از تصفیه
قطعی حساب مالیاتی به مودی مفاصا تسلیم نماید.
ماده 26 - در موقع وصول مالیات و جرائم آن از درآمد و از اموال مودیان
یا ضامن آنها وزارت دارایی نسبت به سایر طلبکاران حق تقدم خواهد داشت .
تبصره - در مواقعی که اداره دارایی شرکتی را معتبر نشناسد حق دارد از
آن مطالبه تضمین نموده و کلیه تدابیری که برای تامین وصول مالیات دولت
لازم است اتخاذ نماید.
ماده 27 - مودیانی که درآمدهای مختلف مشمول مالیات دارند از هر یک از
درآمدهای آنها جداگانه مالیات وصول می شود و درآمدهای مختلف جمع نشده و به
آنها مابه التفاوت تعلق نخواهد گرفت .
ماده 28 - مودیان مالیاتی در صورتی که بقایای مالیاتی قطعی شده تا آخر
سال 1333 خود را از تاریخ تصویب این قانون در ظرف سه ماه بپردازند از
تادیه جرائم و زیان دیرکرد معاف خواهند بود.
ماده 29 - مامورین ادارات دارایی موظف هستند که کلیه اطلاعات مربوط به
موضوع کسب و تجارت و دارایی مشمولین این مالیاتها را که در نتیجه رسیدگی
به دست می آورند محرمانه تلقی نموده و از افشا آن خودداری نمایند در صورت

تخلف مورد تعقیب اداری و جبران خسارت وارده به مودی واقع خواهند شد.
ماده 30 - در هر موقعی که انجمن محاسبین و کارشناسان قسم خورده در کشور
تشکیل شود وزارت دارایی مکلف است نتیجه رسیدگی محاسبین قسم خورده را در
مورد حساب یا ترازنامه هر بازرگان یا شرکت بپذیرد و در این صورت برای
تشخیص مالیات مودی دیگر حاجت رسیدگی به دفاتر و اوراق مودی نخواهد بود.
در مورد تشخیص درآمد املاک مزروعی و یا آفت زراعت آنها و همچنین در مورد
تشخیص مالیات مستغلات در صورت وجود انجمن کارشناسان قسم خورده وزارت دارایی
مکلف است در صورت تقاضای مودی تشخیص آنها را بپذیرد آیین نامه طرز کار و
انتخاب محاسبین قسم خورده را وزارت دارایی تهیه و بعد از تصویب کمیسیونهای
قوانین دارایی مجلسین به موقع اجرا خواهد گذاشت .
تبصره - در هر نقطه که حسابداران و کارشناسان قسم خورده تعیین و به
وسیله آگهی اعلان می شود به تدریج در حدود توانایی آنها رسیدگی محاسبه
مالیات مودیان به آنها مراجعه خواهد شد در مورد بازرگانان و کسبه و
شرکتها رسیدگی محاسبین قسم خورده محدود به مواردی است که مودیان مالیاتی
صاحبان دفاتر رسمی باشند.
ماده 31 - وزارت دارایی می تواند نسبت به مودیانی که قادر به پرداخت
مالیات خود یک جا نیستند قرار تقسیط به اقساطی که از یک سال تجاوز ننماید
بدهد.
ماده 32 - مودیانی که از نظر این قانون مکلف به نگاهداری دفتر می باشند
در صورتی که دفاتر آنها کامل و بدون نقص شناخته شود درباره آنها مطابق
درجات زیر جایزه منظور خواهد شد:
تا صد و پنجاه هزار ریال درآمد ویژه سالیانه صدی پنج تخفیف مالیاتی منظور
می شود.
تا سیصد هزار ریال درآمد ویژه سالیانه صدی چهار تخفیف مالیاتی منظور
می شود.
تا ششصد هزار ریال درآمد ویژه سالیانه صدی سه تخفیف مالیاتی منظور می شود.
تا یک میلیون ریال درآمد ویژه سالیانه صدی دو تخفیف مالیاتی منظور می شود.
از یک میلیون ریال درآمد ویژه سالیانه به بالا صدی یک تخفیف مالیاتی منظور
می شود.
ماده 33 - مراجع ذیل مکلف هستند به درخواست وزارت دارایی و طبق
نمونه هایی که وزارت نامبرده تهیه و در دسترس آنها خواهد گذاشت اطلاعات و
آمار مورد احتیاج ادارات وصول مالیاتها را برای هر ماه در دو نسخه تهیه و
منتها تا بیستم ماه بعد به مرکزی که وزارت دارایی معرفی خواهد نمود ارسال
دارند.
1 - اداره کل ثبت اسناد - فهرست کلیه شرکتهایی که در اثنای یک ماه به
ثبت رسیده یا منحل شده به انضمام فهرست دفاتر ثبت شده شرکتها و
بازرگانان .
2 - دفاتر اسناد رسمی - فهرست کلیه معاملات ماهانه با مشخصات لازم .
3 - اتاق بازرگانی - فهرست اسامی بازرگانان و دارندگان کارت بازرگانی
با مشخصات لازم .
4 - کانون وکلا - فهرست اسامی وکلای دادگستری با مشخصات لازم .
5 - وزارت بهداری - فهرست اسامی پزشکان - جراحان - آزمایشگاه ها -
رادیوگرافها و همچنین فهرست مقاطعه کاران تدارکات بیمارستانها.
6 - وزارت اقتصاد ملی - صورت پروانه های صادر مربوط به قانون انحصار
تجارت خارجی و پروانه های استخراج معادن و کارخانجات صنعتی .
7 - وزارت فرهنگ - صورت مقاطعه کاران ساختمانی - صورت خرید و فروش
اموال عتیقه .
8 - شهرداری - فهرست پروانه های کسبی و صنفی - فهرست اسامی مهندسین
ساختمانی و مقاطعه کاران و اجاره کاران میادین - آمار بلیطهای مصرفی
سینماها - تماشاخانه ها - فهرست پروانه های ساختمانی و تاسیساتی .

9 - شهربانی - فهرست اسامی موسسات حمل و نقل باری یا مسافری با تعیین
تعداد وسایط نقلیه - فهرست مقاطعه کارهای تدارکات شهربانی - صورت مالکین
وسایط نقلیه .
10 - گمرک - یک نسخه از تمام اظهارنامه های گمرکی .
11 - وزارت دادگستری - ارسال آگهی دعوت بستانکاران در مورد تصفیه
امور ورشکستگان - صورت حق الحکمیه های پرداختی - صورت حق کارشناسی با
مشخصات کامل .
12 - راه آهن - فهرست محمولات ماهانه و صورت پیمانکاران آنها.
13 - کمیسیون ارز - فهرست پروانه های ارزی .
14 - شرکت سهامی بیمه - فهرست بیمه های بازرگانی - فهرست معاملات رهنی .
15 - بانک رهنی - فهرست وامهای رهنی .
16 - بانکهای دولتی - صورت دلالها.
17 - بانک ساختمانی - فهرست مقاطعه کاران ساختمانی بانک و مبلغ کار هر
یک .
18 - بنگاه مستقل آبیاری - فهرست مقاطعه کاران ساختمانی شرکت و مقدار
کار هر یک .
19 - سازمان برنامه - فهرست مقاطعه کاران ساختمانی و تدارکاتی و مبلغ
کار هر پیمان .
20 - وزارت راه - فهرست مقاطعه کاران ساختمانی و مبلغ کار هر یک .
21 - ژاندارمری - فهرست مقاطعه کاران ساختمانی و تدارکات ژاندارمری و
مبلغ هر پیمان .
22 - اداره دارایی ارتش - فهرست مقاطعه کاران ساختمانی و تدارکاتی
ارتش .
23 - کلیه موسسات خارجی - صورت پیمانکاران ساختمانی و تدارکاتی و
معاملات و صورت اسامی کارمندان و حقوق آنها.
24 - دانشگاه - صورت مقاطعه کاران ساختمانی و تدارکاتی .
25 - وزارت خارجه - صورت پیمانکاران ساختمانی و تاسیساتی سفارتخانه ها
و نمایندگیهای سیاسی - صورت اسامی و میزان حقوق کارمندان ایرانی
سفارتخانه ها و نمایندگیهای سیاسی .
26 - شرکت ملی نفت - صورت مقاطعه کارهای ساختمانی و تدارکاتی .
ماده 34 - کلیه شرکتها و بنگاه هایی که بیش از نصف سرمایه آن متعلق به
دولت باشد مکلف هستند:
اولا ترازنامه و حساب سود و زیان خود را در موعد مقرر قانونی تسلیم اداره
دارایی محل نمایند.
ثانیا به تمام اصول و مقررات این قانون عمل نموده مالیات متعلقه را به
ضمیمه اظهارنامه قانونی به دارایی محل تسلیم نمایند.
ماده 35 - ماده 35 از قانون مالیات بر درآمد 1328 مربوط به شرکتهایی
که درآمد ویژه آنها از طریق فروش نفت یا سایر هیدروکاربورها می باشد(ضمیمه
- 2 قرارداد فروش نفت ) به قوت خود باقی است .
ماده 36 - کلیه شرکتها و بنگاه های باربری که شغل آنها حمل کالا می باشد
مکلف هستند فهرست محمولات هر ماه خود را طبق نمونه ای که وزارت دارایی طبع

و در دسترس آنها خواهد گذاشت منتها تا آخر ماه بعد به اداره دارایی حوزه
خود تسلیم نموده رسید دریافت دارند و در صورت تخلف و امتناع از این تکلیف
قانونی وزارت دارایی حق خواهد داشت نسبت به ابطال پروانه کار آنها از
مجرای قانونی اقدام نماید.
ماده 37 - هر گاه ممر درآمدی مودی در اثنای سال قطع شود مودی موظف است
مراتب را به اداره دارایی محل اعلام نماید و در صورت عدم اطلاع مشمول
مالیات بر درآمد خواهد بود مگر آن که خلاف آن را ثابت نماید.
ماده 38 - به استثنا مالیات املاک مزروعی بقیه مالیاتها فقط در شهرها
قابل وصول خواهد بود.
ماده 39 - در مورد ورشکستگان مدیر تصفیه که از طرف اداره تصفیه امور
ورشکستگی یا قائم مقام قانونی آن اداره تعیین می گردد طبق مقررات این قانون
از محل دارایی مودی ورشکسته مسئول پرداخت بدهی مالیاتی خواهد بود.
قسمت دوم - حق تمبر
ماده 40 - به چکهای صادره یا معامله شده در ایران و وجوهی که از حساب
جاری به وسیله قبض اخذ و یا حوالجاتی که از بابت اوراق اعتبار صادر می شود
(به استثنا دستور انتقال وجه از حسابی به حساب دیگر) و سایر اوراقی که
شبیه به چک یا به منزله آن است به هر مبلغی که باشد ده دینار تمبر الصاق
می شود.
چکهایی که از طرف وزارتخانه ها و ادارات و موسساتی دولتی یا شهرداری صادر
می شود از تادیه این مالیات معاف است .
ماده 41 - از کلیه اسناد تجارتی قابل انتقال که در ایران صادر یا
معامله و مورد استفاده قرار داده می شود (به استثنای اوراق تجارتی مذکور
در ماده 44) و اسناد کاشف از حقوق مالکیت نسبت به مال التجاره از قبیل
بارنامه دریایی - هوایی و زمینی و قبض تحویل مال التجاره به حواله کرد و
همچنین اوراق بیمه مال التجاره ده ریال حق تمبر اخذ می شود.
ماده 42 - نرخ حق تمبر سهام شرکتهای سهامی خواه طبع و منتشر شده یا

نشده باشد بر اساس ارزش اسمی سهام به قرار یک در هزار خواهد بود و کسور
هزار ریال هم هزار ریال محسوب می شود.
تبصره - سهام شرکتهای تعاونی از پرداخت حق تمبر معاف خواهند بود.
ماده 43 - از کلیه قراردادها و اسناد مشابه آنها که بین بانکها و
مشتریان آنها و بین موسسات صرافی و مشتریان آنها مبادله و یا از طرف
مشتریان تعهد می شود و مربوط به ودایع نقدی با مدت و یا سهام یا هر نوع
اوراق بهادار و یا اسناد ذمه و یا انتقال طلب و یا التزام نامه و
ضمانتنامه است در صورتی که در ثبت اسناد ثبت نشده باشد ده ریال حق تمبر
تعلق می گیرد.
ماده 44 - از اوراق مشروحه ذیل نسبت به مبلغ آنها معادل یک در هزار حق
تمبر اخذ می شود:
برات - فته طلب و سایر اوراق تجارتی مشابه آنها و همچنین از اسناد تجارتی
به رویت و اسناد تجارتی صادره در خارجه که از طرف حواله دهنده محل پرداخت
آن در ایران معین شده باشد.
حق تمبر مقرر در این ماده به مبلغ کمتر از هزار ریال معادل حق تمبر هزار
ریال خواهد بود.
چک یا اسناد تجارتی که مشمول حق تمبر بوده و در ایران صادر شده باشد باید
صادرکنندگان تمبر مقرر را روی آنها الصاق و باطل نمایند و هر گاه اسناد
مذکور در خارجه صادر شده باشد اولین شخصی که در ایران اسناد مزبور را
متصرف می شود باید قبل از هر قسم امضا اعم از ظهرنویسی - معامله قبولی یا
پرداخت به ترتیب فوق عمل نماید. معهذا موسسات بانکی مکلفند قبل از تسلیم
دفترچه چک به مشتریان خود آنها را تمبر کنند.
موسسات یا اشخاصی که در ایران چک یا سایر اسناد مشابه را معامله و دریافت
یا تادیه می نمایند به طور تضامنی مسئول الصاق تمبرهای مقرر فوق بوده در
صورت تخلف مسئول پرداخت حقوق و جرائم مقرره خواهند بود.
ماده 45 - وزارت دارایی مجاز است در هر مورد که لازم بداند دفاتر و
پرونده های مربوط به معاملات چک و اسناد را که مشمول مالیات تمبر می باشند
رسیدگی نماید.
تبصره 1 - وزارت دارایی مجاز است برای وصول مالیات حق تمبر به وسیله
خزانه داری کل اوراق مخصوص بارنامه و همچنین سفته و برات که حق تمبر روی
آنها تعیین خواهد شد تهیه و در دسترس مصرف کنندگان در تمام کشور بگذارد.
تبصره 2 - در مورد سهام شرکتهای سهامی چنانچه تمبر مقرر ابطال نگردد
دو برابر حق تمبر اضافی به عنوان جریمه اخذ می شود و در مورد شرکتهایی که
هنوز سهام آنها منتشر نشده هر گاه تا یک ماه از تاریخ اخطار دارایی به
ابطال تمبر اقدام ننمایند معادل یک برابر حق تمبر جریمه خواهند شد.
تبصره 3 - تمبر سهام بعد از یک ماه از تاریخ ثبت قانونی شرکت باید
ابطال شود و در صورت تخلف معادل یک برابر حق تمبر جریمه اخذ می شود.
تبصره 4 - بارنامه و سفته و براتی که تمبر مقرر به آنها الصاق نشده
باشد مشمول یک برابر جریمه است .
تبصره 5 - بانکها و موسسات صرافی و اعتباری غیر دولتی مکلف هستند با
اطلاع و تحت نظارت خزانه داری کل نسبت به تهیه چک و سایر اوراق مشابه چک
اقدام نمایند و در صورت تخلف مشمول جریمه معادل دو برابر حق تمبر متعلقه
خواهند بود.
ماده 46 - برای رسیدگی و تسویه حساب مالیاتهای معوقه تا آخر سال 1333
کمیسیونی به نام کمیسیون حل اختلاف مالیاتی تشکیل می شود که پرونده های
معوقه مالیاتی را در هر مرحله از مراحل باشد رسیدگی نموده رای صادر
نمایند.
وزارت دارایی می تواند به تناسب پرونده های موجود کمیسیون یا کمیسیونهایی
در مرکز و شهرستانها دائر نماید. آرا صادره از کمیسیونهای حل اختلاف که به
اکثریت صادر شده باشد قطعی و غیر قابل واخواهی و تجدید نظر خواهد بود.
کمیسیون حل اختلاف تشکیل می شود از سه نفر از اشخاص ذیل :
یک نفر نماینده از طرف وزارت دارایی .
یک نفر نماینده از طرف وزارت دادگستری .
یک نفر نماینده از طرف اتاق بازرگانی .
دوره عمل کمیسیونهای حل اختلاف از تاریخ تصویب این قانون تا آخر سال 1335
خواهد بود و کمیسیون می تواند به کلیه پرونده های معوقه مالیاتی رسیدگی
نموده و رای صادر نماید.
صدی چهار مبلغ وصولی از محل آرا صادره کمیسیونهای حل اختلاف در اختیار
وزارت دارایی خواهد بود که صدی دو آن را بین اعضا کمیسیونها که رای صادر
نموده اند و صدی دو بقیه را بین کارمندانی که در فراهم نمودن وسایل وصول
مالیات موثر بوده اند تقسیم نماید.
کمیسیون می تواند با توجه به کیفیات امر و وضع مودی به هر نحو که صلاح
بداند نسبت به تصفیه قطعی حساب مالیات معوقه رای صادر نماید.
ماده 47 - این قانون از تاریخ تصویب قابل اجرا است .
کلیه قوانین و آیین نامه ها و مقرراتی که مخالف این قانون باشد ملغی
می گردد.
محاسبه مالیاتی سال 1334 مودیانی که مالیات سال مزبور را به طور قطع
واریز نموده اند مختومه تلقی می شود.
تبصره 1 - موعد تسلیم اظهارنامه مودیان مالیات بر درآمد و سررسید
پرداخت مالیات در سال 1334 تا پایان مهر ماه تمدید می گردد.
تبصره 2 - بقایای مالیاتی (به استثنا مواردی که در این قانون تکلیف
خاصی برای آن مقرر شده ) از حیث تشخیص و نرخهای مالیاتی تابع مقررات و
قوانین سالهای مربوطه و از حیث تشریفات رسیدگی تابع این قانون می باشد.
تبصره 3 - آیین نامه های اجرایی این قانون از طرف وزارت دارایی تنظیم و
پس از تصویب کمیسیونهای دارایی مجلسین به موقع اجرا گذارده خواهد شد.
هزینه های قابل قبول در مورد محاسبه مالیاتها در ضمن این آیین نامه ها معین
خواهد شد.
چون به موجب قانون تمدید مدت قانون الغا کلیه لوایح مصوب آقای دکتر مصدق
ناشیه از اختیارات لوایحی که ظرف مدت معینه در قانون تقدیم و به تصویب
کمیسیونهای مشترک برسد تا تصویب نهایی مجلسین قابل اجرا خواهد بود. بنا
بر این لایحه قانونی اصلاح قانون مالیات بر درآمد و مالیات مستغلات و مالیات
املاک مزروعی که در تاریخ دهم مرداد ماه 1334 به تصویب کمیسیونهای مشترک
مجلسین رسیده موقتا قابل اجرا می باشد.
رییس مجلس شورای ملی رییس مجلس سنا
رضا حکمت سید حسن تقی زاده
منبع : وب سایت قوانین دات آی آر (معاونت آموزش دادگستری استان تهران)