آئین نامه پیشگیری و مبارزه با آتش سوزی در کارگاهها

شماره ف 1715 8/9/40

ماده 1 - بموجب ماده 47 قانون کار آئین نامه مربوط به پیشگیری و مبارزه با آتش سوزی در کلیه کارگاهها بشرح زیر تدوین میگردد.
فصل اول : وسائل پیشگیری و مبارزه با آتش سوزی
تدارکات عمومی
ماده 2 - کلیه کارگاهها باید دارای وسائل و تجهیزات کافی پیشگیری و مبارزه با آتش سوزی بوده و درتمام ساعات شبانه روز اشخاصی را که از تعلیمات لازم بهره مند و بطریقه صحیح استعمال وسائل و تجهیزات مربوطه آشنا باشند در اختیار داشته باشند.
تبصره1: در نقاطیکه مراکز آتش نشانی وجود دارد کارگاهها باید وسیله ارتباط یا مراکز مزبور را دراختیار داشته باشند.
تبصره2: هرکارگاه باید گزارش کلیه آتش سوزیهای کوچک و بزرگ خود ومواد و وسائلی که برای اطفاء آن بکار رفته ومیزان خسارت مالی وارده راباطلاع مرکز آتش نشانی محل وادراه کل بازرسی کار برساند.
ذخیره آب
ماده 3 - برای خاموش نمودن حریق های احتمالی در هر کارگاه باید آب با فشار کافی تأمین گردد و در صورت عدم وجود ارتباط با لوله کشی شهر از لحاظ تأمین آب با نظر مقام صلاحیت دارو پیش بینی حداکثر وسعت آتش سوزی درکارگاه به تهیه ذخیره آب کافی اقدام شود.
لوله هاو شلانگهای آب آتش نشانی
ماده 4 - لوله های اصلی آب آتش نشانی و شلانگها بایستی پیوسته آماده برای استفاده بوده و بنحوی قرار گرفته و یامحافظت شود که حرکت وسائط نقلیه صدمه ای به آنها وارد نیاورد و در مواردیکه برحسب ضرورت شلنگها در
عرض جاده یا معبر وسائط نقلیه عبور داده میشود بایستی پلهای مخصوص برای محافظت آنها تهیه و برروی آنها گذاشته شود تا عبور وسائط نامبرده از روی پل های مذکور انجام گرفته و آسیبی به شلنگها و در نتیجه اختلالی در کار مبارزه با آتش سوزی وارد نیاید.
ماده 5 - برای جلو گیری از یخ زدن آب لوله های اصلی و شلانگها در زمستان باید اقدامات احتیاطی از قبیل دفن و عایق پیچی لوله های اصلی و خالی کردن شلانگها پس از استعمال و غیره بعمل آید و در نقاط سردسیر که احتمال انجماد آب در مخازن و لوله ها بیشتر است بایستی مخازن آب زیرزمینی بوده و از تلمبه استفاده گردد و شیرهای آب باید حداقل در عمق 25 سانتیمتر در حوضچه های مخصوص قرار داده شود و دریچه سرپوش آنها عایق و آب بندی شده تا آب رف و باران در داخل آنها نفوذ ننماید.
تبصره : برای جلوگبری از انجماد آب در شیرهای آب آتش نشانی شیر احتیاط آنرا باید در طی زمستان هفته ای یکمرتبه باز و آب موجود را تخلیه نمود.
ماده 6 - برا ی اطمینان از حاصر بکار بودن لوله های اصلی آب آتش نشانی آزمایش ماهیانه آنها جهت تمیز شدن از رسوبات و گل و لای ضروری میباشد.
ماده 7 - کلیه سر قفلها در شلانگها و لوله های آب گیری لوله هایآب آتش نشانی در کارگاهها باید حتی المقدور از نوع و اندازه ای که مرکز آتش نانی محل بکار میرود انتخاب شود تا در صورتیکه از مرکز مذکور استمداد شود
اشکالی پیش نیاید.
ماده 8 - شلانگهائیکه باری اطفاء حریق در محوطه باز کارگاهها بکار برده میشود بایستی اقلاَ از شلانگهائی بقطر
5/63 میلیمتر (5/2 اینچ) و سرلوله های بقطر 19 تا 4/25 میلیمتر ( از 3 چهارم تا 1 اینچ ) بادر نظر گرفتن فشار آب انتخاب گردد.
ماده 9 - شلانگهائیکه در داخل شساختمان برای مبارزه با حریق بکار برده میشود بایستی از نوع شلانگهای قرقره اقلاَ از 4/25 تا4/44 میلیمتر یا ( 1تا1 و سه چهارم اینچ ) و سرلوله های بقطر 5/9 تا7/12 میلیمتر ( 3 هشتم تا بک دو م اینچ) با در نظر گرفتن فشار آب انتخاب گردد.
ماده 10 - شلانگهای آتش نشانی را پس از هر مرتبه استعمال باید کاملاَ از آب خالی نمود و شلانگهای آستر پلاستیکی را باید اقلاَ هر سه ماه یکمرتبه آزمایش نمود.
استعمالآب
ماده 11 - درمواردیکه مقادیر زیادی مایعات قابل اشتعال و انواع مختلف روغنها و رنگها و امثال آن با گردهای آلی قابل اشتعال درمعرض حریق قرار گرفته باشد بهیجوجه نباید مبادرت باستعمال آب کرد مگر آنکه بصورت پودر استعمال شود.
ماده 12 - درمواردیکه تجهیزات الکتریکی دارای جریان الکتریسته هستند و دچار آتش سوزی میشوند باید از خاموش کننده های سودا اسید و مولد کف و همچنین استعمال آب اکیداَ خودداری گردد.
ماده 13 - در محل ورود و داخل ابنیه کارخانجات و مؤسساتی که یک یا چند نوع از مواد مشروحه در ماده های 11و12.13 وجود دارد باید نوع آن مواد را روی تابلوی مخصوص آگهی نمود و ضمناَ وجود چنین موادی را باید بمرکز آتش نشانی محل که ممکن است در صورت بروز آتش سوزی از آن استمداد شود اطلاع داد.
دستگاههای ثابت آب باش خودکار و انواع دیگر آب داخل دستگاهها بست.
ماده 16 - شیرهای مذکور در ماده (15) بایستی مجهز باسوپاپ الکتریکی خود کار صوتی بوده تا در صورت بسته شدن باطاق متصدی مربوطه اعلام خطر شود.
ماده 17 - فاصله سر اب پاشهای خودکار از اشیاء مورد حفاظت و سایر نقاط اطراف آنها باید از 60 سانتیمتر (12 اینچ) کمتر نباشد.
ماده 18 - دستگاههای ثابت خودکاریکه با کف یا انیدرید کربنیک و غیره برای خاموش کردن مواد قابل احتراق و اشتعال در کارگاهها نصب گردیده باید همیشه طبق اصول فنی آماده بکار نگاهداشته شود.
خاموش کننده های دستی و چرخ دار
ماده 19 - کلیه کارگاهها و مؤسسات صنعتی اعم از اینکه در آنها وسیله حفاظتی از نوع دستگاههای تصویب شده ثابت خودکار وجود داشته یا نداشته باشد باید برای حفاظت علیه حریق های کوچک اتفاقی بخاموش کننده های دستی مناسب با نوع حریقهائیگه ممکن است از نقطه نظر کیفیت کار و موادیکه در کارگاهها و مؤسسات مذکور وجود دارد مجهز باشد.
ماده 20 - خاموش کننده های دستی و چرخدار را باید پیوسته در مکانی مناسب و مشخص که احتمال بروز حریق در آن کمتر و دسترسی بآن آسانتر است نگاهداری نمود و محل نصب یا نگاهداری آنها بایستی بارنگ قرمز مشخص شود.
ماده 21 - درمواردیکه مواد سوختنی غیر از آنچه درمواد 22و23و24 آتی ذکر می شود در معرض حریق قرار کیرند وسائل قابل حمل مبازره با آتش میتواند شامل لوازم زیر باشد.
ماده 22 - برای خاموش نمودن حریقهای مایعات قابل اشتعال

و انواع مختلف روغنها و رنگها نباید از خاموش کننده های آبی استفاده شود بلکه باید از خاموش کننده های حاوی
کف یا پودر شیمیائی و خاموش کننده هائی از نوع 2Coو سایر خاموش کننده های معادل آن استفاده گردد.
ماده 23 - چنانچه حریق در مکانی روی دهد که تجهیزات الکتریکی که دارای جریان الکتریسته است در معرض آتش سوزی قرار گرفته باشد در این صورت وسائل و تجهیزات قابل حمل فوق الذکر نباید شامل کف یا دستگاههای آتش ناشانی آبی باشد بلکه بجای آنها باید از خاموش کننده های نوع 2Co یا خاموش کننده های پودر شیمیائی یا سایر مواد معادل استفاده کرد علاوه بر این مسئله شدت وضعف جریان الکتریسته در دستگاههائیکه دچار حریق گردیده نیز باید مورد توجه مأمورین آتش نشانی از نظر حفاظت شخصی قرار گیرد.
ماده 24 - برای خاموش کردن حریق پودر یا براده فلزاتی نظیر منیزیم آلومینیوم و غیره باید استعمال هر گونه مایع و مواد خاموش کننده از نوع سودا اسید و کف پودر شیمیائی و غیره موکداَ جلوگیری بعمل آورد و بایستی با ایجاد دیواره یا سدی از شن و ماسه نرم و خشک ، گرد سنگ و سایر مواد خنثی که بمقدار فراولن در محل آماده و دردسترس گذاشته شده است مانع از توسعه و پیشرفت آتش گردید و یا پودر مخصوصیکه بوسیله کارخانه سازنده فلز منظور توصیه شده است اقدام بخاموش نمودن آتش نمود.
ماده 25 - در مورد خاموش کننده های دستی و چرخدار مراتب زیر را باید رعایت نمود.
الف : بازرسی ماهیانه از کلیه آنها استثنای نوع 2Coکه هر 6 ماه یکمرتبه باید بازرسی شود.
ب: بازرسی سالیانه برای اطلاع از کیفیت و کمیت مواد خاموش کننده و در صورت لزوم برای دوباره پر کردن آنها
ج : آزمایش دوساله برای تحت فشار گذاشتن بدنه ظروف خاموش کننده با فشاری که از طرف کارحانه سازنده تعیین شده است.
تبصره : خاموش کننده ها راباتید بلافاصله پس از استعمال دوباره پر نموده و در محل خود گذاشت.
ماده 26 - توجه اشخاصی را که در مبارزه حریق شرکت دارند باید بخطرات استعمال خاموش کننده های از نوع تتراکاروردوکربن و برموردومتیل در فضای مسدود جلب نمود زیرا مواد مذکور سمی بوده و دراثر حرارت آتش تجزیه شده و تولید بخارات سمی مینماید و نیز آنها رابعملیات شیمیائی که در بعضی موارد بین مایعات خاموش کننده مذکور و مواردیکه برای خاموش کردن آنها بکار رفته است رخ میدهد آگاه نمود.
فصل دوم :وسائل اعلام خطروتمرینهای مربوط باطفاء حریق
ماده 27 - کلیه کارگاهها که فعالیت آنها امکان مخاطرات شدید یا نسبتاَ مهم آتش سوزی دارد باید مجهز بوسائل اعلام وقوع حریق باشند این وسائل باید متعدد بوده و اعلام خطر در هرقسمت از ساختمان کارگاه که بصدا در آید برای کلیه اشخاصی که در ساختمان هستند بطور وضوع قابل استماع باشد.
(وسائل اعلام خطر ممکن است دستی یا خودکار باشد).
ماده 28 - در هرطبقه از ساختمنان کارگاه بایستی تعداد کافی وسائل اعلام خطر حریق دستی وجود داشته باشد و این وسائل را باید در جعبه های شیشه ای در محلی قرار داد که برای رسیدن به آنها طی مسافتی بیش از 30 متر (100فوت) ضروری نباشد.
ماده 29 - وسائل اعلام وقوع خطر بایستی بوسیله رنگ قرمز که در محل نصب آنها بکار رفته کاملا مشخص باشند و بسهولت در دسترس بوده و در معبر طبیعی قرار از آتش قرار
داشته باشند.
ماده 30 - وسائل اعلام خطر حریق باید از نقطه نظر نوع و آهنگ صدا نسبت بکلیه وسائل صوتی دیگر مشخص بوده و بهیچوجه برای مقاصد دیگری غیر از اعلام خطر حریق و یا احضار افراد برای تمرین های مبارزه با حریق مورد استفاده قرار نگیرد.
ماده 31 - وسائل اعلام خطر حریق که بانیروی الکتریسته یا بخار بکار میافتد باید طوری تعبیه شود که از کار افتادن نیروی الکتریسته یا بخار کارگاه مانع از کار آنها نگردد.
تمرینهای تخلیه ساختمان در کلیه کارگاهها
ماده 32 - تمرینهای مربوط بتخلیه کارگاهها یا ساختمانها را باید اقلاَ هر6ماه یکمرتبه انجام داد تابدین وسیله از خروج منظم افراد از ساختمانها در موقع بروز حریق و جلوگیری از وحشت و ترس اطمینان حاصل شود.
ماده 33 - این تمرینها باید از طریق تشکیلاتی از طرف کارگاه که قادر به تنظیم و هدایت آن باشد سرپرستی گردد.
ماده 34 - تمرینهای تخلیه باید بطرسقی ترتیب داده شود که با شرایط حقیقی وفق دشاته باشد.
ماده 35 - کلیه اشخاصی که در کارگاه بکار اشتغال دارند باید در تمرین تخلیه شرکت ننموده و برای استفاده از خاموش کننده ها جهت مبارزه با حریقهای کوچک آموزش کافی داسته باشند.
تمرین های مبارزه با حریق
ماده 36 - درکارگاههائیکه دارای دسته های آتش نشانی تعلینم یافته ومجهز میباشند تمرینهای آتش نشانی باید اقلاَ ماهی یکمرتبه انجام گیرد و ارجح آنست که تمرینهای نامبردهبدون اطلاع قبلی انجام پذیرد.
ماده 37 - تمرینهای مبارزه با حریق مذکور در ماده 26 باید تقریباَ با شرایط ئاقعی تطبیق نموده و شامل استعمال وسائل و تجهیزات آتش نشانی باشد.
شرکت کارکنان در مبارزه با حریق
ماده 38 - در هریک از کارگاهها که دارای دسته های آتش نشانی تعلیم یافته نمیباشد باید سعی شود که تدریجاَ کلیه کارکنان بخصوص کلیه نگهبان ها را باطرز استعمال و بکار انداختن وسائلو تجهیزات مبارزه با حریق و همچنین استفاده از هریک از آننها درمقابل نوع حریقی که برای آن منظور گردیده کاملاَ تربیت و آماده کرد تادر موقع آتش سوری بتواند تحت رهبری اکیپ های مجهز و تعلیم یافته کارگاه انجام وظیفه نمایند.
ماده 39 - درکارگاهها باید کارگران جدید الاستخدام را بکلیه وسائل و تجهیزات مبارزه با حریق، درهای خروجی و موارد استفاده از آنها در موقع پیش آمد آتش سوزی آشنا نمود.
فصل سوم: انبار کردن و نگاهداری موادقابل انفجار و مواد قابل اشتعال
مواد قابل انفجار
ماده 40 - مواد قابل انفجار تجارتی را باید بر طبق مقررات خاصی که بتصویب مقام صلاحیت دار رسیده است انبار و نگاهداری نمود.
مایعات قابل اشتعال
ماده 41 - نگاهداری و ذخیره مایعات قابل اشتعال با نقطه سوخت کمتراز 21 درجه سانتیگراد ( باطریق آزمایش تعیین گردیده درمحل کار باید به 18 لیتر آنهم فقط در ظروف مخصوص سربسته محدود کرده و دور از منابع جرقه و حرارت قرارداد.
ماده 42 - مایعات قابل اشتعال که در ظروف سربسته نگاهداری می شوند باید بمقدار محدودی که از طرف مقام صلاحیتدار تعیین می شود در انباری که از نقطه نظر ساختمان در مقابل حریق مقاومت داشته وبالای سطح زمین قرار گرفته و بوسیله دیوار ها و در پنجره های ضد حریق خودکار از سایر قسمت های ساختمان مجزا می شود نگاهداری کرد.
ماده 43 - در ساختمان دروپنجره و هر قسم مدخل انبارهای ماده 42 نباید شیشه شفاف بکار رود ودر صورت لزوم باید از شیشه مات استفاده شود.
ماده 44 - نگاهداری و ذخیره مقادیر زیاد مایعات قابل اشتغال فقط در مخازن مجزا و یاتانکهای مخصوصی که در بالا یا زیرزمین ساخته شده ( مخازن زیرزمینی دارای رجحان بیشتری میباشد) و بفاصله کافی از ابنیه دیگری که ازطرف مقام صلاحیتدار تعیین می شود مجاز خواهد بود.
ماده 45 - برای رسانیدن مصرف مواد قابل اشتعال قسمت های مختلف کارخانه باید از لوله استفاده شود.
ماده 46 - از نظر نور درانبارهای مذکور در ماده های 42.44 بایستی از چراغهای با حباب شد شعله استفاده شود.
ماده 47 - انبار بایستی مجهزبوسائل تهویه طبیعی و در صورت لزوم تهویه مصنوعی ضد شعله باشد.
تبصره : کلیذها، فیوزها و سایر ادوات و وسائل الکتریکی در این گونه انبارها بایستی از نوع ضد شعله انتخاب گردد.
ماده 48 - تدابیر مؤثری باید اتخاذ شود که از چکه و نشت این قبیل مایعات قابل اشتعال و نفوذ بقسمتهای زیرین ساختمان و داخل آبروها و مجاری آب جلوگیری شود و ریخت و پاش اتفاقی آنها بمیزانی محدود گردد که متضمن هیچگونه خطری نباشد و همچنین از امکان ایجاد هر قسم مخلوط قابل اشتعال و انفجار بخار و هوا مخصوصاَ دز حین انتقال مایعات مورد بحث ممانعت شود.
گازهای فشرده
ماده 49 - بطری های مخازن محتوی گازهای فشرده را ممکن است فقط در نقاط باز نگاهدرای کرد مشروط به آنکه بطور کلی در مقابل تغییرات فوق العاده حرارت ، اشعه مستقیم خورشید، تراکم برف یارطوبت مداوم از آنها حفاظت شود.
ماده 50 - بطریهای گاز که در داخل کارگاهها انبار میگردد محوطه نگاهداری آنها بایستی بوسیله دیوارها یا موانعی که درمقابل آتش و حرارت استقامت داشته باشد محصور و مجزا گردد. ودرصورت امکان حتی الامقدور آنها ر ا بطور قائم ( سربطری بطرف بالا) در گیره های مخصوصی که مانع زمین افتادن آنها میشود نگاهداری کرد.
تبصره : انبار بطری ها ومخازن گازهای فشرده باید دارای تهویه کافی باشد.
ماده 51 - گازهای فشرده رابهیچوجه نباید نزدیک و در مجاورت مواد فوق العاده قابل اشتعال نگاهداری کرد.
ماده 52 - در صورت نشت گارهای قابل اشتعال بایستی بلافاصله منابع حرارت و جرقه ها را ازبین برده و جریان برق را قطع کرد و به آتش نشانی شهر وفروشنده این قبیل گازها اطلاع داد ونسبت بتهویه محل اقدام فوری نمود.
ماده 53 - محل انبار این نوع بطریها بایستی حتی الامکان از سرایت حریق دور بوده و مجهز بدستگاه ثابت آب پاش خودکار باشد.
ذغال سنگ - سلولوئید و سایر اجسام جامد شدید الاشتعال
ماده 54 - جهت نگاهداری و ذخیره مقادیرزیاد ذغال سنگ و جلوگیری از احتراق خودبخود چنانچه در محلهای باز نگاهداری شود بایستی آن را بصورت توده های جداگانه
انبار نمود بطوریکه ضخامت قشر ذغال در هیچنقطه ای از توده های انباشته شده بیش از 3 متر از سطحی که در معرض هوا قرار گرفته فاصله نداشته باشد.
ماده 55 - انبارذغال سنگ و ذغال چوب باید در محلی قرار گیرد که در مچاورت آتش نبوده و ساختمان آن بایستی از مصالح مقاوم حریق ساخته شده ودارای تهویه کافی باشد.
ماده 56 - ذغال سنگ پودر شده که درجه حرارت آن از 65 درجه سانتیگراد تجاوزکند قبل از آنکه در ظروف و یا مخازن ریخته شوند باید بقدر کافی آنها را سرد نمود.
ماده 57 - سطل ها یا ظروف مخصوص نگاهداری ذغال پودر باید از مواد نسوز تهیه و بقسمی محل آنها انتخاب شود که تشعشعات حرارتی دیگهای بخار کوره ها لوله های بخار یا سایر منابع حرارتی نتوانند درجه حرارت محتویات آنها را بمیزان مخاطره انگیزی بالا ببرد.
ماده 58 - سلولئید و سایر مواد شدید الاشتعال جامد را بایستی فقط در شرایطی که از طرف یک مقام صلاحیت دار تعیین گردیه است انبار نمود.
مواد بسته بندی شده
ماده 59 - مقادیر زیاد تراشه و مواد بسته بندی شده قابل استعال را باید درساختمانهای مجزا یا در اطاقهای مقاوم در مقابل حریق یا اطاقهائیکه از دیوارهای فلزی مجهز گردیده نگاهداری شوند.
ماده 60 - دراطاقهای مذکور در ماده 59 بهیچوجه نباید دریچه و مدخلی که در آن شیشه شفاف بکاررفته وجود داشته باشد استفاده از شیشه های مات مانعی ندارد.
ماده 61 - چنانچه مواد مذکور فوق مقدارشان کم باشد میتوان آنهارادرصندوق های فلزی سرپوش دارنگاهداری کرد.
استعمال دخانیات
ماده 62 - استعمال دخانیات ، روشن کردن و همراه داشتن کبریت ، فندک و هرگونه اشیاء مولد شعله یا جرقه بایستی در کلیه نقاطی که در آنها مواد قابل احتراق مواد قابل اشتعال و یامواد قابل انفجار نگاهداری و یابکار برده میشود ممنوع باشد.
فصل چهارم : ازبین بردن فضولات
جمع آوری فضولات
ماده 63 - درمواردیکه فضولات صنعتی قابل احتراق - اشتعال و قابل انفجار با وسائل مکانیکی بخارج حمل نمیشود بهیچوجه نباید اجازه دادکه در سطح کارگاهها متراکم گردد بلکه باید آنها را در صندوقهای فلزی سرپوش دار ججمع آوری و مرتب بخارج حمل کرد.
ماده 64 - در کلیه محلهائیکه فضولات آغشته بروغن کهنه پاره هائیکه برای تمیز نمودن ماشین آلات و یاکارهای دیگر مورد استفاده قرار میگیرد وهمچنین فضولاتی که ممکن است بخودی خود آتش گیرند وجوددارد بایستی در صندوق های فلزی سرپوش دار نگاهداری شوند.
ازبین بردن فضولات
ماده 65 - محتویات ظروف و صندوقهای مذکور در ماده 63و64 را باید بطور مرتب بخارج کارگاه حمل وسوزانید و یادر زیر خاک دفن نمود مگر درمواردیکه باید آنها را عدل بندی نموده و طیق برنامه بخارج حمل کرد.
ماده 66 - فضولات مواد قابل اشتعالی که بصورت عدل بندی درمیایند باید در انبارهائی که دیوار و درب آنها فلزیست یا در ساختمانی که از مصالح نسوز ساخته شده دوراز کارگاه نگاهداری گردد این فضولات را اقلاَ ماهی یکمرتبه باید بخارج حمل کرد.
ماده 67 - میتوان مدت مذکوردر ماده فوق در صورتی که انبار دارای فاصله کافی طبق نظر مقام صلاحیتدار ازکارگاه
باشد که فضولات جمع آوری شده تولید خطر بنماید.
سوزاندن فضولات
ماده 68 - فضولات و زباله هارا بایستی در کوره های مخصوص انسیتراتور ( INCIN.ERATORS ) سوزاند.
ماده 69 - در کارخانجاتی که فضولات را باری ایجاد حرارت مورد استفاده قرار میدهند بایستی فوراَ آنها را سوزاند.
ماده 70 - درمواردیکه فضولات درهوای آزاد سوزانده می شود این عمل نباید در فاصله ای کمتر از 15متر (50 فوت) از ساختمانهای قابل احتراق و 6 متر (20 فوت)درسایر ساختمانها انجام گیرد.
ماده 71 -احتیاطات لازم برای حفظ اشخاصی که فضولات را میسوزانند باید بعمل آید.
ماده 72 - فضولات شدید الاشتعال را باید جداگانه سوزاند.
ذغال و دوده
ماده 73 - برای جمع آوری و انبار کردن مواد نیم سوخته و ذغالهایاقشرهائی که ازتراشیدن وتمیز نمودن داخل لوله های
حامل موادنفتی کورهای دستگاههای پالایشگاها ودوده های
سایر کوره ها حاصل میشود باید از محفظه های دائمی غیر قابل اشتعال یا محلهای بی خطر دیگری در داخل کارگاهها که حداقل 15 متر (50 فوت ) دورتر از ساختمانهای اصلی ساخته مب شود استفاده گردد و سپس آها را بوسائل لازم معدوم نمود.
ماده 74 - پوست هاو قشرهائیکه از تمیز نمودن داخل ظرفهای محتوی گاز نفت ویامواد تقطیری تصفیه نشده جمع آوری میشود باید در بشگه های فلزی ریخته و در زیر آب نگاهداری شود وسپس در اسرع وقت آنها را درمحل بی خطری در زیر خاک مدفون ساخت.
فصل پنجم : جلوگیری از حوادث ناشی از صاعقه
ماده 75 - در موارد زیر باید علیه صاعقه تدابیر حفاظتی اتخاذ نمود.
الف : ابنیه و محلهائی که در آنها مواد قابل اشتعال تهیه مصرف و یا اتبار می شوند.
ب : تانکهای مخزن مایعات نفتی ، روغنی رنگ و هر گونه مایعات قابل اشتعال دیگر.
ج : دودکشهای مرتفع
ماده 76 - در مناطقی که صاعقه بکرات بوقوع می پیوندد تدابیر حفاظتی مخصوصاَ در موارد زیر باید اتخاذ گردد.
الف : الواتور های غلات
ب: آسیاهای مواد غذائی و آرد
ج : ابنیه مجزائی که درآنجا مواد قابل اشتعال از قبیل گازها ، ابخره گردها وغبارهای متشکل از الیاف پشم و پنبه و نظایر آن وجود دارد
د : نوکهای فلزی ، پایه های فلزی پرچم در ساختمانهای مرتفع و برجهای آب
اتصال زمین در ساختمانها
ماده 77 - بناها، مخازن وسایر ساختمانهائی که سقف یا بدنه آنها دارای پوشش فلزی بوده و از نظر هدایت الکتریسته بهم متصل میباشند ولی برروی پایه عایق قرار گرفته ا ند باید ازنظر الکتریکی بطور صحیح بزمین اتصال داده شود.
ماده 78 - از نظر جلو گیری از مخابرات برق ساکن بایستی مخازن حاوی قابل اشتهال برجهای عملیات مواد قابل اشتعال و لوله های معتر موادقابل اشتعال دارای اتصال زمین موثری بوده که اقلاَ هر ششماه یکمرتبه مورد معاینه و آزمایش دقیق قرار گرفته و در صورت لزوم تعمیر شود.
ماده 79 - در اماکنی که امکان ذخیره شدن برق ساکن در اشخاص یا در اشیاء وجود داشته و اشخاصی یا اشیاء مذکور در معرض تماس با گازهای قابل اشتعال یا انفجار قرار گیرند ( مانند کیفیتی که در اطاق عمل در بیمارستانها و غیره وجود دارد ) برای جلوگیری از ایجاد جرقه ناشی از تخلیه برق ساکن و دفع خطرات آن بایستی تدابیر لازم اتخاذ و پیش بینی شود.
برق گیر و منضمات آن
ماده 80 ساختمانهائیکه از مصالح عایق الکتریسته ساخته شده و یا در ساختمانهاپوشش فلزی آنها از نقطه نظر هدایت جریان الکتریسته بهم متصل نیستند بایستی با میله برق گیر رشته های هادی جریان و اتصال زمین مجهز شوند.
ماده 81 - دودکش ها و دستگاههای تهویه و اشیاء فلزی دیگر که نسبت به بدنه ساختمان مرتفع بوده یا پیش آمدگی دارند باید بطریق قابل اطمینانی به سیستم برق گیر ساختمان اتصال داده شود.
ماده 82 - اجسام فلزی که در داخل بنائی بکار رفته و در فاصله ای در حدود 80/1 متر (6 فوت) از سیمهای برق گیر قرار گرفته باید بآن اتصال داده شود.
ماده 83 - در داخل بنائی که اجسام فلزی با ابعاد بزرگی وجود دارد باید جسم مذکور را از بالاترین نقطه در داخل بنا زمین اتصال داد.
ماده 84 - اجسام فلزی که یکی از ابعاد آنها بیبش از 8/1 متر (6 فوت ) از سیم برق گیر قرار گرفته باشد باید بطور مستقل بزمین اتصال داده شود.
ماده 85 - کلیه برق گیرها و منضمات آن باید اقلاَ هرماه بکمرتبه بازرسی و آزمایش گردیده و در صورت لزوم تعمیر گردد.
صاعقه شکن
ماده 86 - در مورد کلیه سیمهای هوائی مربوط بروشنائی ، نیروی برق ، تلفن ، رادیو و تلویزیون که وارد ساختمان میشود باید قبل از ورود به بنا مجهز بوسیله صاعقه شکن بوده
مگر آنکه از نظر فنی وجود آن ضروری باشد.
این آئین نامه مشتمل بر 86 ماده و 6 تبصره باستناد ماده 47 قانون کار تدوین و درسی و پنچمین جلسه شورای عالی حفاظت فنی مورخ چهار شنبه 1/6/1340 بتصویب نهائی رسیده و قابل اجرا است.
پ 6599 شورای عالی حفاظت فنی
منبع : وب سایت قوانین دات آی آر (معاونت آموزش دادگستری استان تهران)