آئین نامه اجرائی قانون نحوه رسیدگی به تخلفات و اخذ جرائم رانندگی

شماره 9808 11/5/50
وزارت کشور
هیئت وزیران در جلسه مورخ 9/5/1350 بنا به پیشنهاد شماره 5/1/71211 مورخ 23/4/1350 وزارت کشور و موافقت وزارت دادگستری در اجرای ماده 16 قانون نحوه رسیدگی به تخلفات و اخذ جرائم رانندگی مصوب 17 خرداد ماه 1350 آئین نامه اجرائی قانون مذکور را مشتمل بر 15 ماده و 3 تبصره و 4 جدول ضمیمه بشرح پیوست تصویب نمودند.
اصل تصویبنامه در دفتر نخست وزیر است.
وزیر مشاور - محمود کشفیان
آئین نامه اجرائی قانون نحوه رسیدگی به تخلفات و اخذ جرائم رانندگی
ماده 1) در شهرهائیکه طبق ماده یک قانون نحوه رسیدگی به تخلفات و اخذ جرائم رانندگی اجازه اخذ جرائم بافسران شهربانی داده میشود شهربانی کل کشور عده ای از افسران را که آموزش لازم دید ه اند جهت اخذ جرائم نقدی از متخلفین مقررات راهنمائی و رانندگی در آن شهرها تعیین خواهد نمود.
ماده 2) میزان جرائم مربوط به تخلفات از مقررات راهنمائی و رانندگی طبق جدولهای الف - ب - ج - د - ضمیمه میباشد.
ماده 3) قبض رسید تمبردار که در قبال وصول جرائم داده میشود طبق نمونه ایکه از طرف شهربانی کل کشور پیشنهاد میگردد وسیله وزارت دارائی تهیه و در اختیار شهربانی گذارده خواهد شد.
ماده 4 ) در مورادیکه وصول جریمه بعلت همراه نداشتن وجه یا به علت دیگری از متخلف در محل مقدور نباشد افسر مربوطه یک نسخه از برگ اخطاریه را براننده تسلیم یا بوسیله نقلیه الصاق مینماید.
چنانچه متخلف از دریافت برگ اخطاریه خودداری نماید افسر استنکاف متخلف را در برگ ثانی اخطاریه قید و نسخه اول را بوسیله نقلیه الصاق مینماید .
ماده 5 ) نسخه دوم برگهای اخطاریه که جرائم آنها توسط متخلفین پرداخت نشده در واحد مربوط جمع آوری و به ترتیب پس از انقضاء 15 روز مهلت قانونی با متخلف طبق مقررات قانونی عمل خواهد شد.
ماده 6 - در صورت تعدد خلاف و جریمه هر یک از تخلفات به میزان مقرره در جدول های مذکور در ماده 2 اخذ میگردد.
ماده 7 - شماره حساب در شعب بانکهای ملی دریافت کننده جرائم نقدی رانندگی توسط شهربانی هر محل بوسیله مقتضی به اطلاع عامه خواهد رسید.
ماده 8 - راننده متخلف میتواند وسیله شخص دیگری هم جریمه را بحساب مربوط بانکی پرداخت و قبض رسید دریافت دارد.
ماده 9 - شخص معترض میتواند ظرف 15 روز پس از دریافت برگ اخطاریه یا الصاق آن بوسیله نقلیه بدادگاه مربوطه مراجعه نماید.
ماده 10 - افسران مجاز گواهینامه رانندگی متخلفین را که بعلت سرعت و سبقت غیر مجاز و تجاوز به چپ. عبور از جهت و مسیر ممنوع . عدم رعایت حق تقدم نقص فنی عبور از چراغ قرمز عدم توجه بفرمان پلیس راهنما و دور زدن در نقاط غیر مجاز جریمه شده اند با دادن رسید اخذ و جهت انعکاس تخلف در پرونده آنان باداره راهنمائی ارسال میدارند.
تبصره 1 - نقص فنی عبارت است از نداشتن چراغهای جلو و عقب نامیزان بودن چرخهای جلو یا فرمان حساس و میزان نبودن ترمز پائی نداشتن عاج در سطح اتکاء لاستیک چرخ . نداشتن برف پاک کن در مواقع بارندگی و زنجیر چرخ در یخبندان و دود کردن.
تبصره 2 - وسائط نقلیه ایکه رانندگان آنها در حال مستی مبادرت برانندگی نمایند یا دارای نقص فنی باشد و یا رانندگان آنها با وجود قید در گواهینامه رانندگی از عینک طبی استفاده نکنند توسط افسران مجاز متوقف و از ادامه حرکت آنها جلوگیری بعمل می آید و در مورد وسائط نقلیه ای که نقص فنی دارند به تعمیرگاه اعزام و پلاکهای شماره آن اخذ و پس از رفع نقص و تایید افسر کارشناس پلاکها مسترد میگردد.
ماده 11 - اعتبار رسیدگی گواهینامه رانندگی که مرتکب تخلفات مندرج در ماده 10 شده اند پنج روز میباشد. راننده باید ظرف این مدت به اداره راهنمائی و رانندگی مراجعه نماید و در صورتیکه مشمول مقررات ماده 9 قانون نباشد گواهینامه او پس از انعکاس تخلف در پرونده مسترد میگردد.
تبصره - برانندگان متخلف مندرج در ماده (10) این آئین نامه برای ادامه رانندگی موقت در موارد ضروری و برحسب مورد تا پنج روز مهلت داده میشود و مدت مهلت در رسید ذکر میگردد.
ماده 12) در صورتیکه افسران مجاز وسیله نقلیه فاقد شماره ای را در معابر عمومی مشاهده کنند علاوه بر اخذ جریمه از ادامه حرکت اتومبیل جلوگیری بعمل می آورند.
ماده 13 - دادگاه مکلف است پس از صدور حکم محکومیت رانندگانی که بعلت ارتکاب تخلفات مستی حین رانندگی . تجاوز به چپ . سرعت غیرمجاز سبقت غیر مجاز عبور از چراغ قرمز عبور از مسیر ممنوع عدم رعایت حق تقدم امتناع تاکسی از سوار کردن مسافر نرساندن مسافر بمقصد عدم استفاده از تاکسی متر با داشتن مسافر و دور زدن در نقاط غیرمجاز محکوم شده اند مراتب محکومیت و نوع تخلف را جهت درج در پرونده صاحب گواهینامه باداره راهنمائی اعلام نماید تامفاد ماده 9 قانون نحوه رسیدگی به تخلفات و اخذ جرائم رانندگی بمورد اجرا گذارده شود.
ماده 14 - گواهینامه رانندگی که بعلت تکرار در ارتکاب تخلف مندرج در ماده 10 منگنه میشود حداکثر برای مدت یک ماه و بشرح زیر ضبط میگردد:
1 - برای دو منگنه در یکسال 10 روز
2 - برای سه منگنه در یکسال 20 روز
3 - برای بیش از سه منگنه در یک سال 30 روز
ماده 15 - مقررات این آئین نامه در نقاطیکه در حوزه استحفاظی ژاندارمری کل کشور قرار دارد بوسیله افسران و درجه داران دیپلمه پلیس راه که آموزش لازم دیده باشند اجراء میشود.
جدول الف - جرائم یکصد ریالی
1 - عبور عابر پیاده از عرض خیابان خارج از گذرگاه مخصوص عابرین
2 - عبور عابر پیاده از طول خیابانی که دارای پیاده رو باشد.
3 - دست گرفتن بوسیله نقلیه با دوچرخه آویزان شدن یا سوار شدن پشت وسیله نقلیه یا روی کاپوت آن یا صندوق عقب
4 - یدک کشی دوچرخه یا موتورسیکلت
5 - سوار کردن مسافر اضافی گ
6 - سوار کردن مسافر با داشتن مسافر قبلی
7 - عبور وسائط نقلیه کندرو در محلهای ممنوعه
8 - بکارانداختن چرخهای بلبرینگی
9 - هر کس بهر وسیله عبور و مرور را مختل نمایدگ
10 - حمل باری که موجب ناراحتی مسافرین گردد
11 - نداشتن شماره جلو
12 - دوترکه سواری با دوچرخه پائی
13 - حرکت دادن و یا رها نمودن دامها بنحویکه موجب اختلال عبور و مرور شود.
جدول ب - جرائم دویست ریالی
1 - گردش بچپ بدون رعایت مقررات مربوط
2 - عدم رعایت سمت های تعیین شده از طرف راهنمائی
3 - عدم رعایت حق تقدم در گذرگاه عابر پیاده از طرف راننده
4 - سه ترک سواری با موتور سیکلت
5 - عدم توجه به اخطار و تذکر پلیس راهنما
6 - نشاندن مسافر بغل دست راننده در اتوبوس
7 - عدم رعایت مقررات چراغهای چشمک زن
8 - قصور از روشن کردن چراغ در موقع لزوم
9 - بازکردن در وسیله نقلیه بدون رعایت احتیاط در حرکت و توقف
10 - حرکت با دنده عقب در موقع غیر ضروری
11 - پیاده رو و سوار شدن از وسیله نقلیه ضمن حرکت ( در اتوبوسها کمک راننده در سایر وسائط نقلیه شخص مرتکب مقصر است ).
12 - حمل اشیاء کثیف و آلوده و حیوانات با وسائل نقلیه عمومی که اختصاص به این کار داده نشده باشد.
13 - حمل بار و اشیاء طویل بوسیله دوچرخه پائی و موتور سیکلت
14 - هر گونه دخالتی که اجرای مقررات راهنمائی را تغییر داده و یا خنثی نماید و یا مختل سازد.
15 - هر نوع توقف که منجر بسد معبر گردد.
16 - گردش بچپ در محل ممنوعه.
17 - گردش براست در محل ممنوعه
18 - بوق زدن ممتد و غیر ضروری
19 - حمل مسافر با وسیله نقلیه پلاک شخصی
20 - راندن وسائط نقلیه غیرموتوری در پیاده رو
21 - همراه نداشتن گواهینامه رانندگی
22 - حمل مسافر با وسیله نقلیه ای که برای حمل بار اختصاص داده شده است.
23 - استنکاف ا زقبول مسافر و یا نرساندن مسافر بمقصد وسیله رانندگان وسائط نقلیه همگانی
24 - نداشتن کارت راننده شهری در وسائط عمومی
25 - نشاندن مسافر در سمت چپ راننده در وسائط نقلیه ای که فرمان آنها در سمت چپ قرار دارد و یا بالعکس در وسائط نقلیه ای که فرمان آنها در سمت راست قرار دارد.
26 - همراه نداشتن پروانه شناسائی خودرو
27 - حرکت با سرعت کم بنحویکه موجب کندی عبور و مرور گردد
28 - بازگذاردن در صندوق عقب وسیله نقلیه در حرکت یا نصب پرده و کرکره بطوریکه مانع دید عقب وسیله نقلیه شود.
29 - حمل اشیاء طویل بنحویکه قسمتی از آن از عرض وسیله نقلیه خارج شود.
30 - شستشوی وسیله نقلیه در معابر اصلی
جدول ج - جرائم پانصد ریالی
1 - دور زدن در محل ممنوعه
2 - عدم رعایت فاصله قبل و بعد از سبقت
3 - قسور از دادن علائم با دست یا چراغ راهنما در گردش بچپ و راست یا هنگام دور زدن و توقف
4 - یدک کشی وسیله نقلیه دیگر بطور غلط و بدون رعایت احتیاط
5 - حمل مسافر روی بار
6 - سبقت اتوبوس و کامیون در داخل شهر
7 - عدم رعایت مقررات حمل بار مندرج در آئین نامه راهنمائی و رانندگی در شهرها
8 - توقف با موتور روشن بدون حضور راننده
9 - راندن هر نوع وسیله نقلیه موتوری در پیاده روی خیابانها
10 - استفاده از بوق شیپوری
11 - استفاده از چراغهای اضافی و نورافکن و داشتن نور سفید در عقب وسیله نقلیه
12 - استفاده از چراغهای گردان قرمز که مخصوص وسائط نقلیه امدادی است.
13 - حرکت دادن وسائط نقلیه در موازات هم ( غیر از موارد سبقت مجاز در خیابانهانیکه عرض آنها برای عبور دو وسیله نقلیه بیشتر نیست.)
14 - توقف اتوبوس خارج از ایستگاه
15 - خروج تاکسی از حومه شهر بدون اجازه
16 - تغییر خط حرکت بدون دادن علامت
17 - حرکت بطور مارپیچ
18 - قصور در تعویض استپ نور بالا
19 - نداشتن دفترچه ساعت کنترل و ساعت وسائط نقلیه مسافربری در جاده ها
20 - توقف دوبله
21 - توقف در محل ممنوعه
22 - حمل تیرآهن و امثال آن بدون رعایت شرایط مقرر
23 - قصور در دادن راه عبور بوسیله نقلیه پشت سر در سبقت مجاز
24 - عدم استفاده از عینک حین رانندگی برای کسانیکه در گواهینامه آنان رانندگی با عینک درج شده است.
25 - ایجاد صدای ناهنجار لوله اگزز و نداشتن چراغهای جلو و عقب و راهنما و ایجاد صدای ناهنجار لنت های ترمز
26 - نداشتن برگ معاینه برای وسائط نقلیه مسافربری و باربری
27 - توقف در گذرگاه عابر پیاده
28 - تجاوز بسطح گذرگاه عابر پیاده
29 - دودکردن وسیله نقلیه بعلت نقص فنی
30 - نداشتن شماره عقب یا غیرخوانا بودن آن
31 - بارگذاردن در وسیله نقلیه در سمت سواره رو
32 - خودداری از کناربردن وسیله نقلیه ایکه بعلت نقص فنی یا تصادف در وسط سواره رو شده است.
33 - تعمیر وسیله نقلیه در معابر عمومی
جدول د - یک هزار ریالی
1 - عدم توجه به چراغ راهنما
2 - عدم توجه بفرمان پلیس راهنما
3 - تجاوز از سرعت مقرر
4 - سبقت غیرمجاز
5 - عدم رعایت حق تقدم
6 - عبور از محل ممنوع
7 - تجاوز بچپ از خط وسط معابر
8 - عدم رعایت مقررات توزین در راهها ( عرض ، طول، ارتفاع، وزن)
9 - حرکت تراکتورهای زراعتی در طول جاده ها و حمل بار و مسافر و یدک درطول جاده های اصلی
10 - قصور در بکار بردن وسائل اخباری از قبیل ( مثلث شبرنگ و چراغ چشمک زن باطری دار در جلو و عقب وسیله نقلیه متوقف در شانه و روی جاده )
11 - حمل جنازه با وسائط نقلیه عمومی
12 - حرکت در سرازیری با دنده خلاص
13 - حمل مواد محترقه با وسائل نقلیه عمومی ( مگر آنکه اختصاصا برای اینکار در نظر گرفته شده باشد.)
14 - توقف وسائط باربری و مسافربری در سطح آسفالت جاده ها
15 - هر گونه دخالت و دستکاری در دستگاه سرعت نگار ( تاخوگراف) در وسائط نقلیه عمومی
16 - توقف در محل ایستادن ممنوع
17 - تعویض پلاک شهربانی
18 - عدم توجه به تابلوی ایست
19 - استفاده از شماره های غیرمجاز
20 - توقف در ایستگاههای اتوبوس و تاکسی
منبع : وب سایت قوانین دات آی آر (معاونت آموزش دادگستری استان تهران)