قانون اجازه مبادله لایحه شیلات منعقده بین ایران و اتحاد جماهیر شوروی سوسیالیستی

ماده واحده - مجلس شورای ملی لایحه شیلات را که دارای بیست و یک ماده و
پنج صورتمجلس و پنج مراسله می باشد و در تاریخ هشتم مهر ماه 1306 شمسی
(اول اکتبر 1927) بین نمایندگان ایران و اتحاد جماهیر شوروی سوسیالیستی
امضا شده است تصویب و اجازه مبادله نسخ صحه شده آنها را به دولت می دهد.
این قانون که مشتمل بر یک ماده و متن لایحه منضمه است در جلسه سی ام مهر
ماه یک هزار و سیصد و شش شمسی به تصویب مجلس شورای ملی رسید.
رییس مجلس شورای ملی - حسین پیرنیا
متن قرارداد شیلات منعقده بین دولت ایران و دولت اتحاد جماهیر شوروی
سوسیالیستی
چون دولت علیه ایران از یک طرف و دولت اتحاد جماهیر شوروی سوسیالیستی از
طرف دیگر لازم دانستند مساله بهره برداری از شیلات سواحل جنوبی بحر خزر را
بر طبق فصل چهاردهم عهدنامه مورخه 26 فوریه 1921 منعقد مابین دولتین علیه
ایران و جمهوری سوسیالیستی فدراتیو شوروی روسیه تسویه نمایند لهذا برای
نیل به این مقصود نمایندگان مختار خود را به ترتیب ذیل معین نمودند.
دولت علیه ایران آقای علیقلیخان انصاری وزیر امور خارجه ایران .
دولت اتحاد جماهیر شوروی سوسیالیستی آقای لومیخایلویچ گاراخان قائم مقام
کمیسر ملی امور خارجه اتحاد جماهیر شوروی سوسیالیستی .
نمایندگان مختار مزبور پس از ارائه اعتبارنامه های خود که مطابق قاعده و
ترتیبات لازمه بود در موارد ذیل موافقت حاصل کردند:
ماده اول - دولت علیه ایران بر طبق این قرارداد موافق شرایط ذیل امتیاز
صید و تهیه محصول صید ماهی را در سواحل خود در جنوب بحر خزر در حدود
معینه در ماده 2 به شرکت مختلط تجارتی و صنعتی که دولت علیه ایران و دولت
اتحاد جماهیر شوروی سوسیالیستی تشکیل می نمایند واگذار می کند.
شرکت مختلط مذکور در این قرارداد (کمپانی ) نامیده می شود.
ماده دوم - حدود شیلات که امتیاز آن به کمپانی واگذار می شود همان حدود
شیلاتی است که سابقا امتیاز آن از طرف دولت علیه ایران به برادران
لیانازفها واگذار شده بود، رودخانه هایی که در حدود امتیاز به دریا
می ریزند از امتیاز حالیه موضوع می شوند حد فاصل رودخانه های مزبور با آبهای
داخل در امتیاز خط دخول رودخانه های مزبور به دریا خواهد بود.
دهانه های رودخانه های ذیل از این قاعده مستثنی می باشند:
1 - سفیدرود که به واسطه کمی عمق دو شعبه آن - سفید رود و موسی چای
نمی شود در دهانه صید نمود به این جهت کمپانی حق خواهد داشت در دو شعبه
مزبور این رودخانه تا محلی که ابنیه صید که سابقا متعلق به برادران
لیانازفها بوده موجود است صید نماید.
ب - رودخانه بابل در ولایت مشهدسر که همچنین به واسطه کمی عمق دهانه آن
کمپانی تا حدود صید سابق برادران لیانازفها حق صید خواهد داشت .
ج - رودخانه گرگان و شعبه آن قره سو تا حدودی که سابقا برادران لیانازفها
صید می کردند.
اگر به مرور ایام در ظرف مدت امتیاز دهانهای رودخانه های مذکور به واسطه
تغییر مجرای رودخانه عوض شوند یا شعب تازه ایجاد نمایند حقوق صیدی که به
کمپانی داده می شود شامل دهانه ها و شعب تازه خواهد بود.
تبصره - کمپانی در حوزه صید و حدودی که مطابق این قرارداد معین می شود در
باب محل صید به غیر از مقررات این قرارداد محدود به قید دیگری نخواهد
بود.
ماده سوم - برای تنظیم صید کمپانی ترتیب ذیل مقرر است :
1 - تمام ماهیهای بی فلس (حرام ) در حوزه امتیاز متعلق به کمپانی است و
صیادان آزاد و صیادان کمپانی آنها را باید به کمپانی به قیمتهایی که قبلا
برای دوره های معینی از طرف کمپانی برقرار می شود به کمپانی بفروشند.
ب - تمام ماهیهای بافلس (حلال ) که ممکن است به توسط صیادان آزاد و صیادان
کمپانی صید شود متعلق به خود آنها است و آنها می توانند به هر کس که میل
داشته باشند بفروشند منجمله هم به کمپانی .
ج - برای این که کمپانی و صیادان آزاد اتباع ایران در حوزه امتیاز مخل
کار یکدیگر نشوند مناطق صید صیادان آزاد سه سال به سه سال بین دولت علیه
ایران و هیات مدیره کمپانی معین خواهد شد و کمپانی متعهد می شود که شرایط
و ترتیب اجازه صید صیادان آزاد را در آبهایی که کمپانی مستقیما در آن جا
صید می نمایند سه سال به سه سال تهیه و قبلا اعلان نماید.
ماده چهارم - مدت این امتیاز که به کمپانی واگذار می شود 25 سال از تاریخ
روز اجرای آن خواهد بود و بعد از انقضای مدت بیست و پنج سال مزبور تقبلات
دولت علیه ایران که ناشی از فصل 14 عهدنامه 26 فوریه 1921 است خاتمه یافته
محسوب خواهد شد.
اگر دولت علیه ایران نخواست دوباره امتیاز شیلات مذکور را با کمپانی تجدید
نماید کمپانی منحل شده محسوب می شود و دارایی آن به غیر از اراضی که دولت
علیه ایران بر طبق ماده 17 این قرارداد مجانا به کمپانی واگذار نموده است
به طور مساوی مابین طرفین تقسیم خواهد شد و اراضی مذکوره مجددا در تحت
اختیار دولت علیه ایران در خواهد آمد دولت علیه ایران متعهد می شود که
امتیاز شیلات مزبور را در صورت عدم تجدید امتیاز کمپانی در ظرف 25 سال بعد
به ممالک ثالث و اتباع آنها ندهد. دولت علیه ایران متقبل می شود که فقط به
وسیله ادارات مربوطه خود از شیلات بهره برداری نماید و از طرف خود متخصصین
دیگری از جز اتباع ایران برای اداره کردن شیلات دعوت ننماید.
ماده پنجم - طرفین ایران و شوروی هر کدام در کمپانی سهم مساوی یعنی پنجاه
درصد خواهند داشت .
ماده ششم - برای تنظیم شیلات و خرید آلات و ادوات لازمه صیادی و برای مخارج
بهره برداری از شیلات کمپانی تشکیل سرمایه عمومی می دهد که نباید از سه
میلیون تجاوز کند. در صورتی این مبلغ زیاد باشد طرفین سرمایه عمومی را که
برای احتیاجات حقیقی لازم باشد تادیه خواهند نمود و نصف این مبلغ را دولت
علیه ایران و نصف دیگر را دولت اتحاد جماهیر شوروی سوسیالیستی خواهد
پرداخت . طرفین سهم خود را در اوقاتی که مابین خود معین کرده باشند و برای
توسعه کار لازم باشد تادیه خواهند نمود و حق صید سنوات گذشته که مطابق
ماده 13 این قرارداد باید به دولت علیه ایران برسد از بابت سهم دولت علیه
ایران در سرمایه عمومی که برای بهره برداری لازم است محسوب خواهد شد. در
صورتی که دولت علیه ایران سهم خود را نقدا تادیه ننماید ترتیب مندرجه در
ماده 7 این قرارداد اجرا خواهد شد و در این صورت مبالغ ذیل که می بایست به
دولت علیه ایران عاید بشود از بابت استهلاک بدهی دولت ایران به دولت اتحاد
جماهیر شوروی سوسیالیستی محسوب خواهد شد.
1 - حق الامتیاز مطابق ماده 8.
ب - صدی پنجاه عایدات خالص مطابق ماده 9.
لیکن دولت علیه ایران حق خواهد داشت در هر موقع که بخواهد مبلغ تادیه نشده
ب
این ماده به خزانه ایران تادیه خواهد شد. پس از تادیه شدن سهم دولت علیه
ایران در سرمایه عمومی که برای بهره برداری لازم است مبالغ مذکوره در فقرات
"ا" و "ب " این ماده مستقیما به دولت علیه ایران تادیه خواهد شد.
ماده هفتم - اگر مبالغ مذکوره در ماده 6 برای تادیه سهم دولت علیه ایران
در سرمایه که به موجب ماده 6 حقیقتا لازم محسوب شده است کافی نباشد و اگر
دولت علیه ایران مابقی سهم خود را تادیه ننماید بقیه سهم دولت علیه ایران
را پس از اخطار مربوط به این کار از طرف دولت مشارالیها به دولت اتحاد
جماهیر شوروی سوسیالیستی طرف شوروی تادیه خواهد نمود. دولت علیه ایران پس
از اطلاع دادن دولت شوروی که مبلغ مزبور تادیه شده است از تاریخ تادیه
سالی صدی هشت فرع برای مبلغ تادیه خواهد پرداخت تا این که تمام سهم ایران
در سرمایه مذکوره در فوق تادیه شود ولی راجع به تقسیم منافع کمپانی طرف
شوروی در مواردی هم که در این ماده پیش بینی شده است حق نخواهد داشت که از
عایدات کمپانی بیش از آنچه در ماده 9 این قرارداد ذکر شده است یعنی پنجاه
درصد دریافت دارد:
بدیهی است که تنزیل صدی هشت مذکور در فوق که دولت علیه ایران می پردازد در
موقع تقسیم منافع بر طبق ماده 9 این قرارداد در جز تقسیم منافع محسوب
نخواهد شد.
ماده هشتم - حق الامتیاز سالیانه امتیازی که مطابق این قرارداد واگذار
می شود و از طرف کمپانی به دولت علیه ایران تادیه خواهد شد عبارت است از:
1) هشتاد هزار تومان در سال از عایدات مطلق کمپانی از بابت حق امتیاز.
2) صدی پانزده از بقیه عایدات کمپانی که بعد از وضع مخارج اداری و
بهره برداری عایدات خالص کمپانی محسوب می شود.
مبلغ مذکوره در فوق مربوط به عوایدی که مطابق ماده 9 این قرارداد از بابت
حق شرکت در کمپانی به دولت علیه ایران باید عاید شود نخواهد بود.
ماده نهم - تمام منفعت خالص که از عملیات کمپانی حاصل می شود بالمناصفه
صدی پنجاه بین شرکا یعنی دولتین علیه و دولت اتحاد جماهیر شوروی
سوسیالیستی تقسیم خواهد شد.
تبصره - کمپانی مکلف است محصولات شیلات را به بهترین قیمت در بازارهای
ایران و اتحاد جماهیر شوروی سوسیالیستی و بازارهای خارجه با در نظر گرفتن
این که قیمت کدام یک از بازارهای مذکوره مرجح خواهد بود به فروش برساند.
ماده دهم - هیات مدیره کمپانی که تمام کارهای کمپانی را اداره می کند و
اقامتگاه آن در تهران خواهد بود مرکب است از شش نفر که برای مدت یک سال
معین می شوند سه نفر آنها از طرف دولت علیه ایران و سه نفر دیگر آنها از
طرف دولت اتحاد جماهیر شوروی سوسیالیستی معین می شوند. تصمیمات و مقررات
هیات مدیره به اکثریت آرا اتخاذ می شود.
اعضا هیات مدیره را طرفین در مدتی که بیش از یک ماه از روزی که این
قرارداد به موقع اجرا گذارده می شود نباید معین خواهند نمود.
در هیات مدیره یک نفر از اعضایی که از طرف دولت ایران هستند به موجب
انتخاب دولت علیه ایران سمت ریاست خواهد داشت .
اگر پس از سی روز از تاریخ انقضای مدت یک ماه مذکوره در فوق اعضای هیات
مدیره کلا یا جزئا از هر یک از طرفین معین نشده باشند اعضایی که تا آن وقت
معین شده اند هیات مدیره را تشکیل داده و تا تکمیل هیات مدیره حق اتخاذ
تصمیمات را راجع به تمام مطالب کمپانی خواهد داشت .
ماده یازدهم - طرفین توافق نظر حاصل نمودند که در شیلات به غیر از متخصصین
شوروی استفاده کامل از متخصصین تبعه ایران به عمل آید و برای این مقصود
کمپانی مکلف است که برای تهیه متخصصین تبعه ایران اقدامات لازمه را بنماید
و به نسبت پیدا شدن متخصصین ایرانی در عوض متخصصین شوروی به خدمت کمپانی
پذیرفته خواهند شد. بقیه مستخدمین و عملجات و کارگران کمپانی که محتاج به
تخصص نیستند باید تبعه ایران باشند.
تمام مستخدمین کمپانی باید مطابق دستورالعمل مصوب از طرف هیات مدیره
کمپانی رفتار نمایند و نیز طرفین توافق نظر حاصل نمودند که کمپانی حق
ندارد اتباع دول دیگری را غیر از اتباع ایران و شوروی استخدام نماید.
ماده دوازدهم - کمپانی مطیع تمام قوانین جاریه و تصویب نامه ها و نظامات
مصوبه از طرف هیات وزرا ایران را راجع به کمپانیهای ایرانی خواهد بود. در
حدود قوانین و تصویب نامه ها و نظامات جاریه مذکوره دولت علیه ایران حق
تفتیش در عملیات کمپانی را خواهد داشت .
ماده سیزدهم - برای مدت استفاده از شیلات از سال 1923 یعنی پس از سال 1922
که حساب آن سال به مبلغ پنجاه هزار تومان مفروغ شده است تا روزی که این
قرارداد به موقع اجرا گذارده می شود دولت اتحاد جماهیر شوروی سوسیالیستی
هرساله مبلغ پنجاه هزار تومان به دولت علیه ایران تادیه خواهد نمود.
در عوض دولت علیه ایران محصولات صادره از شیلات و ادوات صیادی وارده به
شیلات را در این مدت از حقوق تادیه نشده گمرکی و سایر عوارضات معاف خواهد
بود.
ماده چهاردهم - سال عملی کمپانی از اول ماه اکتبر که مطابق مهر ماه
ایرانی است شروع می شود تفریغ محاسبات سال گذشته کمپانی با دولتین علیه
ایران و شوروی نباید دیرتر از اوایل ماه آوریل که مطابق ماه فروردین ماه
ایرانی است به عمل آید.
ماده پانزدهم - برای جلوگیری از تضییع وقت کمپانی می تواند بلاتاخیر پس از
تادیه سرمایه که برای ابتدای کار لازم است و اعلان به دولت علیه ایران در
باب شروع به کار مشغول بهره برداری از شیلات بشود طرفین سهم خود را در
مواعدی که از طرف هیات مدیره کمپانی معین می شود خواهند پرداخت در صورتی
که طرف ایرانی سهم خود را در موعد مقرر از طرف هیات مدیره کمپانی تادیه
ننمود طرف شوروی مطابق مقررات ماده 7 مکلف است که آن را تادیه کند.
ماده شانزدهم - دولتین علیه ایران و دولت اتحاد جماهیر شوروی سوسیالیستی
اسباب و ادوات و مواد و لوازم دیگری را که کمپانی برای بهره برداری از
شیلات لازم خواهد داشت و همچنین هر نوع محصولات شیلات را از کلیه حقوق گمرکی
و عوارضی که در ضمن ورود و خروج اخذ می شود معاف داشته و حق ترانزیت آزاد
و حق کاپوتاژ برای آنها قائل می شود ولی در هر صورت اشیا مذکوره از تفتیش
گمرکی معاف نمی باشد ولی ادارات گمرکی طرفین با اجرا قوانین و نظامنامه ها
و مقررات موجوده برای تفتیش از فراهم نمودن تسهیلات و مساعدتهای لازمه برای
واردات و صادرات کمپانی مضایقه نخواهند نمود.
ماده هفدهم - دولت علیه ایران قبول می کند که اراضی را که در حوزه امتیاز
برای ابنیه شیلات و موسسات آن لازم است مجانا به کمپانی واگذار نماید ولی
کمپانی موظف است رضایت خاطر آن مالکین خصوصی را که قطعات اراضی آنها برای
ابنیه و موسسات مذکوره در فوق لازم است فراهم نماید.
ماده هیجدهم - دولتین علیه ایران و دولت اتحاد جماهیر شوروی سوسیالیستی
هر کدام به اندازه که مربوط به او است در حدود خود مساعدت لازمه را در
کارهای کمپانی خواهند نمود مخصوصا دولت علیه ایران به کمپانی مساعدت
خواهد کرد که کمپانی موفق به جلوگیری از صید به طور قاچاق در آبهایی که
در اجاره او است بشود و ماهی حرام حتما به کمپانی تحویل داده شود.
ماده نوزدهم - چون حفظ نظم عمومی در منطقه امتیاز بر عهده دولت علیه
ایران است دولت علیه ایران قبول می کند که به کمپانی برای مجری داشتن
شرایط مقرره در این قرارداد و همچنین نسبت به محافظت انبارها و سایر
ابنیه ها در شیلات مساعدت های لازمه را بنماید.
ماده بیستم - این قرارداد باید بر طبق قوانین هر یک از مملکتین به تصدیق
و تصویب برسد. تصویب مزبور باید در هر یک از دو مملکت در اسرع اوقات
ممکنه به عمل آید.
از روزی که تصویب نامه های فوق در شهر تهران مبادله می شوند این قرارداد به
موقع اجرا گذارده خواهد شد.
ماده بیست و یکم - قرارداد حاضر به زبان فارسی و روسی و فرانسه نوشته شده
و امضا می شود و به هر یک از طرفین امضاکنندگان این قرارداد یک نسخه به هر
یک از سه زبان مذکوره که در موقع تفسیر هر سه متن معتبر شمرده می شوند
داده خواهد شد در صورت بروز اختلافات در تفسیر متن فرانسه اصلی محسوب
می شود.
علیهذا نمایندگان مختار مذکور در فوق این قرارداد را امضا کرده و به مهر
خود ممهور داشتند.
صورتمجلس نمره 1
طرفین توافق نظر حاصل می نمایند در اینکه در تمام مواد قرارداد حاضر که
اتباع ایران ذکر می شود این عنوان شامل اتباع سابق سایر دول که تابعیت
ایران را قبول کرده باشند نمی باشد.
صورتمجلس نمره 2
دولت علیه ایران رضایت می دهد که دارایی شیلات که دولت اتحاد جماهیر شوروی
سوسیالیستی از مارتین لیانازف مطابق ماده دوم قرارداد دهم اوت 1923
منعقده مابین مارتین لیانازف و اداره دولتی موسسات صیادی که سواد آن منضم
است اتباع کرده و مارتین لیانازف آن را نظر به مالکیت خود بر طبق
تقسیمنامه مایملک منقول و غیر منقول تجارتخانه سابق لیانازف ها مابین ورثه
که در 6 نوامبر1922 واقع شده است به اداره مذکوره فروخته است از بابت سهم
دولت اتحاد جماهیر شوروی سوسیالیستی در سرمایه عمومی کمپانی محسوب شود
ولی اراضی که دولت اتحاد جماهیر شوروی سوسیالیستی یا سایر مایملک مارتین
لیانازف که از او خریداری نموده است در صورتی در جز سهم دولت شوروی محسوب
خواهند شد که در تقسیم نامه وراث تجارتخانه سابق لیانازف ها که در 6 نوامبر
1922 واقع شده است و به تصویب دولت علیه ایران رسیده است داخل شده باشد.
از طرف خود دولت شوروی رضایت می دهد که دارایی سایر شرکا تجارتخانه سابق
لیانازف که به دولت ایران رسیده است از بابت سهم دولت ایران در سرمایه
عمومی کمپانی مختلط محسوب می شود.
استخراج از قرارداد مارتین لیانازف مورخه 10 اوت 1923
مارتین گرگویچ لیانازف تمام حقوق خود را نسبت به اموال منقول و غیر منقول
مذکور در فوق به اداره موسسات صیادی دولتی کمیساریای ملی ارزاق جمهوری
سوسیالیستی فدراتیو شوروی روسیه واگذار می نماید این واگذاری عبارت است
از:
شیلات واقعه در انزلی و در خلیج انزلی و در آستارای ایران و در ساحل از
آستارا تا بندر انزلی و در مساحت ده ورست در ساحل دریا به طرف شرقی که
عبارت است از ابنیه و قطعات زمین در انزلی به شرح ذیل :
1 - قطعه زمین به طول 50 ساژن و به عرض چهل و یک ساژن و دو ارشین .
2 - قطعه زمین به مساحت 1792 ارشین مربع خانی و دو ورشک .
3 - اراضی ابنیه شیلات انزلی با جزایر (کولان گودا) واقعه در مرداب .
الف ) کولان گودای بزرگ به طول 460 ساژن و به عرض 316 ساژن . ب ) کولان گودای
ماهی گیر
و "لوا" و "دریل " و مصالح و ذخایر و آلات صید و وسایل نقلیه و کارخانجات
سرد نگاه داشتن و دستگاههای بشکه سازی و دستگاههای دیگر و اثاثیه دفتر و
انبارها و غیره که عینا موجود باشد.
صورتمجلس نمره 3
دولت اتحاد جماهیر شوروی سوسیالیستی اعلام می دارد که تمام حقوق و دعاوی
مارتین لیانازف نسبت به دولت علیه ایران و دعاوی که از دعاوی مذکوره نسبت
به مامورین دولت علیه ایران ایجاد می شود به دولت اتحاد شوروی انتقال
یافته است به این جهت دولت شوروی به نام خود و به نام مارتین لیانازف از
همه و هر گونه حقوق و دعاوی که تا به امروز موجود است و از مجموع
ارتباطات مارتین لیانازف با دولت علیه ایران و دعاوی راجعه به حکمیت که
خالی از اعتبار و قوت قانونی شمرده می شود حاصل شده است صرف نظر می نماید.
دولت علیه ایران از طرف خود اعلام می دارد که از تمام دعاوی دولتی نسبت به
شخص مارتین لیانازف و از هر نوع دعاوی نسبت به دارایی سابق شیلات مشارالیه
که مطابق قرارداد مشارالیه با دولت شوروی در حدود صورتمجلس نمره 2 این
قرارداد که مساله دارایی شیلات را تنظیم می نماید انتقال می نماید انتقال
یافته است صرف نظر می نماید.
هر گونه دعاوی اتباع ایران نسبت به مارتین لیانازف اعم از این که آن
دعاوی از طرف خود صاحب حق و یا بر حسب انتقال باشد از طریق محاکم قضایی
ممکن بوده و در صورت محکومیت مشارالیه آن محکومیت در هیچ موقع متوجه
اثاثیه شیلات و دارایی کمپانی نخواهد شد.
صورتمجلس نمره 4
از مقررات جمله (ب ) ماده سوم قرارداد راجع به بهره برداری از شیلات سواحل
جنوبی بحر خزر و ماهیهای صوف و کپور و کلمه استثنا می شود و طرفین موافقت
حاصل نمودند که صید این ماهیها هم از طرف صیادان کمپانی و هم از طرف
صیادان آزاد ممکن است به عمل آید ولی چه صیادان آزاد و چه صیادان کمپانی
شصت درصد صید سه نوع ماهی مذکور را باید به قیمتی که قبلا برای دوره های
معین از طرف کمپانی تعیین می شود به کمپانی بفروشند و چهل درصد بقیه صید
را صیادان مختارند به میل خود به هر کس بخواهند و همچنین به کمپانی به
قیمت مرضی الطرفین به فروش برسانند.
تفتیش تسلیم شصت درصد صید ماهیهای مزبور به توسط کمپانی به عمل خواهد آمد
و دولت علیه ایران برای اجرا تفتیش مذکور مساعدات لازمه را به کمپانی
خواهد نمود و اگر چهل درصد صید صوف و کپور و کلمه که در فوق ذکر شده است
برای رفع احتیاجات داخلی ایران کافی نباشد کمپانی اقدامات لازمه را برای
رفع احتیاجات بازار داخلی ایران از حیث این ماهیها به عمل خواهد آورد.
ضمنا طرف ایران تشکیل هیچ نوع موسسه ثانوی دیگری را که قصد آن صدور ماهی
و محصول ماهی به دست آمده در قسمت ایرانی بحر خزر و در رودخانه هایی که
داخل بحر خزر می شوند به خارجه باشد اجازه نخواهد داد.
صورتمجلس نمره 5
در مواقعی که کمپانی به موجب مقررات ماده یازدهم این قرارداد اتباع دولت
شوروی را برای خدمت دعوت خواهد نمود طرفین منافع کمپانی را در داشتن
متخصصین منظور داشته به کمپانی مساعدت های لازمه را در تسهیلات رسومات تذکره
و ویزای آن برای اشخاص فوق الذکر خواهند نمود.
مراسلات مبادله شده راجع به قرارداد شیلات
مراسله نمره 1
آقای کمیسر ملی
صید ماهی به وسیله استعمال مواد شیمیایی یا منفجره و امثال آن اکیدا
ممنوع می باشد به غیر از وسایل مذکوره کمپانی در اتخاذ وسایل صید آزاد
است .
ضمنا اگر دولت علیه ایران از کمپانی تقاضا کند کمپانی موظف است در تکثیر
مصنوعی انواع ماهیها که ممکن است نوع آنها بر طرف شود اقدام به عمل
بیاورد.
علاوه بر این برای این که ذخایر ماهی بهتر حفظ شود و برای تسهیلات تخم ریزی
در موارد ذیل صید ماهی ممنوع است :
1 - در سفیدرود بالاتر از نقطه که در جمله (1) ماده 2 ذکر شده است برای
تمام سال .
2 - در سایر رودخانه ها یک ماه در سال یعنی از دهم آوریل تا دهم مه .
از احترامات فائقه من نسبت به خودتان اطمینان داشته باشد.
جواب مراسله نمره 1
آقای وزیر
توقیرا وصول مراسله محترمه عالی مورخه امروز را که به مضمون ذیل است اطلاع
می دهد:
صید ماهی به وسیله استعمال مواد شیمیایی و امثال آن اکیدا ممنوع می باشد
به غیر از وسایل مذکوره کمپانی در اتخاذ وسایل صید آزاد است .
ضمنا اگر دولت علیه ایران از کمپانی تقاضا کند کمپانی موظف است در تکثیر
مصنوعی انواع ماهیها که ممکن است نوع آنها بر طرف شود اقدام به عمل
بیاورد.
علاوه بر این برای این که ذخایر ماهی بهتر حفظ شود و برای تسهیلات تخم ریزی
در موارد ذیل صید ماهی ممنوع است :
1 - در سفیدرود بالاتر از نقطه که در جمله (1) ماده 2 ذکر شده است برای
تمام سال .
2 - در سایر رودخانه ها یک ماه در سال یعنی از دهم آوریل تا دهم مه .
از احترامات فائقه من نسبت به خودتان اطمینان داشته باشد.
و با کمال احترام خاطر عالی را مستحضر می دارد که دولت متبوعه دوستدار
مندرجات مراسله مذکوره را قبول کرده است احترامات فائقه .
مراسله نمره 2
آقای کمیسر ملی
دولت علیه ایران امیدوار است که دولت اتحاد جماهیر شوروی سوسیالیستی چه
حالا و چه در آتیه با دعاوی شرکا و وراث تجارتخانه سابق برادران لیانازفها
نسبت به دولت علیه ایران و مامورین آن راجع به تمام مسائل مربوطه به شیلات
مساعدت نخواهد نمود و همچنین هیچ ادعایی دایر به حکمیتی که مابین دولت
علیه ایران و شرکا و وراث تجارتخانه مزبور واقع شده است ابراز نخواهد کرد
و همچنین دولت علیه ایران امیدوار است که دولت اتحاد جماهیر شوروی
سوسیالیستی در نظر ندارد مایملکی که شرکا و وراث مذکور در فوق در شیلات
سواحل جنوبی بحر خزر متعلق به خود می دانند خواه به واسطه خرید و خواه به
وسایل دیگر به خود تعلق دهد به استثنا اموال متعلقه به مارتین لیانازف که
دولت اتحاد جماهیر شوروی سوسیالیستی قبلا خریداری نموده است .
موقع را مغتنم شمرده احترامات فائقه خود را تقدیم می دارم .
جواب مراسله نمره 2
آقای وزیر
به نام دولت متبوعه خود توقیرا وصول مراسله ذیل را اطلاع می دهم :
دولت علیه ایران امیدوار است که دولت اتحاد جماهیر شوروی سوسیالیستی چه
حالا و چه در آتیه با دعاوی شرکا و وراث تجارتخانه سابق برادران لیانازفها
نسبت به دولت علیه ایران و مامورین آن راجع به تمام مسائل مربوطه به شیلات
مساعدت نخواهد نمود و همچنین هیچ ادعایی دایر به حکمیتی که مابین دولت
علیه ایران و شرکا و وراث تجارتخانه مزبور واقع شده است ابراز نخواهد کرد
و همچنین دولت علیه ایران امیدوار است که دولت اتحاد جماهیر شوروی
سوسیالیستی در نظر ندارد مایملکی که شرکا و وراث مذکور در فوق در شیلات
سواحل جنوبی بحر خزر متعلق به خود می دانند خواه به واسطه خرید و خواه به
وسایل دیگر به خود تعلق دهد به استثنا اموال متعلقه به مارتین لیانازف که
دولت اتحاد جماهیر شوروی سوسیالیستی قبلا خریداری نموده است .
موقع را مغتنم شمرده احترامات فائقه خود را تقدیم می دارم .
احتراما به استحضار خاطر عالی می رساند که دولت متبوعه دوستدار مندرجات
مراسله شما را قبول نموده است . متمنی است احترامات فائقه دوستدار را
بپذیرند.
مراسله نمره 3
آقای کمیسر ملی
بر حسب دستورالعمل دولت متبوعه خود افتخار دارم به اطلاع شمار برسانم که
هر نوع تبلیغات سیاسی و تحریکات در میان سکنه محل و کارگران و مداخله در
امور سیاسی و مذهبی و اجتماعی داخلی ایران از طرف اتباع دولت شوروی که به
موجب قرارداد راجع به بهره برداری از شیلات سواحل جنوبی بحر خزر به خدمت
کمپانی پذیرفته می شوند اکیدا ممنوع است و در صورت تخلف از این ممنوعیت
تخلف کنندگان پس از ثبوت تقصیر به مجازاتهایی که از طرف محاکم ایران معین
شود حتی انفصال از شغل خود محکوم خواهند شد.
همچنین تشکیل اتحادیه های کارگران برای کارگران اتباع ایران و اجازه ورود
آنها به اتحادیه های مزبوره ممنوع است .
در هر صورت اگر مستخدمین اتباع ایران کمپانی در مقابل عملیات بر خلاف
قوانین ایران و مقررات دولت علیه محکوم به مجازاتهایی بشوند هیچ نوع
مسئولیتی از این حیث متوجه دولت علیه ایران نخواهد شد.
جواب مراسله نمره 3
آقای وزیر
در جواب مراسله مورخه امروز توقیرا خاطر شمار را مستحضر می دارد که دولت
اتحاد جماهیر شوروی سوسیالیستی بنا بر اصل عدم مداخله در امور داخلی
ایران رضایت می دهد که تقاضاهای شما را راجع به تحریکات و تبلیغات سیاسی
به طوری که در یادداشت فوق الذکر شما مذکور است در موقع اجرا نماید.
اما راجع به تشکیل اتحادیه کارگران برای عملجات ایرانی و نیز قبول آنها
در این قبیل تشکیلات نظر به این که این موضوع مربوط به صلاحیت دولت ایران و
قوانین داخلی مملکت ایران می باشد توقیرا اشعار می دارد که حکومت اتحاد
شوروی مندرجات مراسله شما را می پذیرد.
متمنی است احترامات فائقه مرا قبول بفرمایید.
مراسله نمره 4
آقای کمیسر ملی
به موجب دستورالعمل دولت متبوعه خود برای تکمیل ماده دهم قرارداد راجع به
بهره برداری از شیلات سواحل جنوبی بحر خزر احتراما اظهار می دارم که از این
که از هیات مدیره یک نفر از اعضا طرف ایرانی سمت ریاست خواهد داشت برای
طرف ایرانی هیچ مزیتی در حل امور منظور نمی گردد و هر پیشنهادی از هر طرفی
که باشد تا در هیات مدیره به اکثریت آرا اتخاذ نشده است به موقع اجرا
گذارده نخواهد شد.
موقع را مغتنم شمرده احترامات فائقه خود را تقدیم می دارم .
جواب مراسله نمره 4
آقای وزیر
افتخار دارم وصول مراسله شما را به مضمون ذیل اعلام نمایم :
"برای تکمیل ماده دهم قرارداد راجع به بهره برداری از شیلات سواحل جنوبی
بحر خزر احتراما اظهار می دارم که از این که در هیات مدیره یک نفر از اعضا
طرف ایرانی سمت ریاست خواهد داشت برای طرف ایرانی هیچ مزیتی در حل امور
منظور نمی گردد و هر پیشنهادی از هر طرفی که باشد تا در هیات مدیره به
اکثریت آرا اتخاذ نشده است به موقع اجرا گذارده نخواهد شد.
افتخار دارم رضایت دولت متبوعه خود را به مندرجات مراسله شما اعلام دارم .
مراسله نمره 5
آقای وزیر
بر حسب دستورالعمل دولت متبوعه افتخار دارم به اطلاع شما برسانم که :
"دولت اتحاد جماهیر شوروی سوسیالیستی رضایت می دهد که دعاوی ثابته اتباع
ایران را نسبت به مارتین لیانازف راجع به مبالغی که اتباع ایران به ضمانت
دارایی شیلات مشارالیه به او قرض داده اند و دولت علیه ایران به دولت شوروی
اعلام نماید با نظر مساعدت تلقی نموده اقدامات لازمه را تسویه آنها
بنمایند."
موقع را مغتنم شمرده احترامات فائقه را تقدیم می دارم .
جواب مراسله نمره 5
آقای کمیسر ملی
افتخار دارم وصول مراسله مورخه امروز شما را به مضمون ذیل اعلام نمایم :
"دولت اتحاد جماهیر شوروی سوسیالیستی رضایت می دهد که دعاوی ثابته اتباع
ایران را نسبت به مارتین لیانازف راجع به مبالغی که اتباع ایران به ضمانت
دارایی شیلات مشارالیه به او قرض داده اند و دولت علیه ایران به دولت شوروی
اعلام نماید با نظر مساعدت تلقی نموده اقدامات لازمه را تسویه آنها
بنمایند."
افتخار دارم رضایت دولت متبوعه خود را به مندرجات مراسله شما اعلام بدارم .
اجازه مبادله این قرارداد که مشتمل بر بیست و یک ماده و پنج صورتمجلس و
پنج مراسله است در جلسه سی ام مهر ماه یک هزار و سیصد و شش شمسی داده شده
است .
رییس مجلس شورای ملی - حسین پیرنیا
منبع : وب سایت قوانین دات آی آر (معاونت آموزش دادگستری استان تهران)