آئین نامه تشکیل سندیکاها

تصویب نامه شماره 11331 مورخ 21/8/34
هیئت وزیران در جلسه مورخه 17/8/1334 بنا بپیشنهاد شماره 14641 مورخه 6/8/1334 وزرات کار برای اجرای ماده 12 قانون کار و آئین نامه تشکیل سندیکاها را که مشتمل بر 37 ماده است تصویب مینماید:
آئین نامه تشکیل سندیکاها و اتحادیه ها
بموجب مواد 12 قانون کار مصوب 17 خرداد ماه 1328 این آئین نامه تدوین میگردد.
تعریف سندیکا و اتحادیه
ماده 1 - از لحاظ این آئین نامه سندیکا سازمانی است که منحصرا از کارگران و یا کارفرمایان مربوط به یک حرفه و یا یک کارگاه بمنظور حفظ منافع و حقوق مشترک مربوط بخود و بهبود وضع مادی و اجتماعی و اقتصادی و یا معنوی خود تشکیل می دهند.
سندیکاهای مربوط به یک حرفه میتوانند اقدام به تشکیل اتحادیه حرفه ای بمنظور مقاصد مزبور بنمایند:
تبصره 1 - کارگران کارخانجات انتظامی مشمول این آئین نامه نخواهند بود.
تبصره 2 - هر گاه سندیکائی طبق اساسنامه مربوط کارآموزان یا کارگران خردسال ( بین 13 و 16 سال تمام ) را نیز بعضویت قبول نمایند میتواند با توجه به مقررات و شرائط مخصوصی که برای کارآموزان یا کارگران خردسال از طرف وزارت کار تنظیم خواهد شد اقدامات لازم را برای حفظ منافع آنها بعمل آورده و از حقوق آنها طبق مقررات دفاع نمایند.
تشکیل و ثبت سندیکا و اتحادیه حرفه ای
ماده 2 - هر عده یازده نفر یا بیشتر که به یک نوع حرفه اشتغال داشته و یا در یک کارگاه بکار مشغول باشند در صورت واجد بودن شرائط زیر میتوانند بتشکیل سندیکا اقدام نمایند :
الف - تابعیت ایران
ب - عدم محکومیت بجنایت یا جنحه ای که موجب محرومیت از حقوق اجتماعی است.
ج - محجور نبودن و عدم محکومیت بور شکستگی بتقصیر
د - داشتن 25 سال تمام
ه - خواندن و نوشتن فارسی باندازه کافی
و - قبلا کارمند مسئول یا عضو هیئت مدیره سندیکا یا اتحادیه ای که بموجب رای دادگاه صالح منحل شده است نباشند و یا پنجسال از تاریخ انحلال سازمان مزبور یا استعفا و کناره گیری از آن گذشته باشد.
ز - سکونت لااقل شش ماه قبل از اقدام بتاسیس سندیکا در محلی که مرکز فعالیت سندیکا خواهد بود.
ح - دارا بودن اهلیت صنفی و داشتن لااقل شش ماه سابقه در آن کارگاه و یا در آن حرفه
ط - عدم سابقه عضویت در سازمانها و احزاب غیرقانونی و عدم فعالیت بنفع آنان ( رسیدگی باین امر بکمیسیونی مرکب از فرماندار ( یا بخشدار ) یا نماینده او - فرمانده پادگان یا نماینده او - رئیس دادگستری یا نماینده او - رئیس شهربانی یا نماینده او - رئیس اداره کار یا نماینده او محول میشود - در تهران بجای نماینده پادگان نماینده ستاد ارتش در این کمیسیون شرکت خواهد نمود و در نقاطیکه پادگان و شهربانی ندارد ژانارمری وظائف آنها را انجام خواهد داد.
ی - قبل از اقدام و تشکیل سندیکا قصد خود را بادارات کار مربوط اطلاع داده مدارک زیر را تهیه و درمقابل رسید بوزارت کار یا نماینده آن تسلیم نمایند.
1 - سه برگ رونوشت شناسنامه هر یک از اعضاء موسس
2 - یک برگ گواهی عدم سوء پیشینه
3 - تکمیل سه برگ تقاضانامه مشتمل بر نام - نام خانوادگی - نشانی - شماره شناسنامه - شغل یا حرفه هر یک از اعضاء موسس
4 - تکمیل سه برگ پرسشنامه متضمن ( نام سندیکا - تاریخ - تشکیل - نشانی کامل - مرکز فعالیت - هدف و حدود فعالیت سندیکا - شعب - میزان حق عضویت - اسامی هیئت موسس و هیئت مدیره موقت )
5 - سه نسخه از صورتجلسه انتخاب هیئت مدیره موقت
6 - دو قطعه عکس از هر یک از اعضاء موسس
7 - سه نسخه از اساسنامه سندیکا
ماده 3 - برای تشکیل اتحادیه حرفه ای علاوه بر رعایت کلیه مقررات ماده 2 تسلیم صورتجلسات مجمع عمومی هر سندیکا دایر بموافقت یا تشکیل یا شرکت در اتحادیه ضروری است.
ماده 4 - در موارد زیر گواهی تشکیل سندیکا یا اتحادیه داده نخواهد شد.
الف - در صورتیکه اسم سندیکا یا اتحادیه جدید عینا از طرف سندیکا یا اتحادیه دیگری در آن شهرستان انتخاب شده باشد.
ب - در صورتیکه اساسنامه سندیکا یا اتحادیه با مقررات این آئین نامه تطبیق ننماید.
ماده 5 - وزارت کار یا نماینده آن تشکیل سندیکا یا اتحادیه را با قید نام هیئت موسس و هیئت مدیره موقت بهزینه درخواست کنندگان در دو نوبت هر نوبت بفاصله هفت روز در یکی از جراید کثیرالانتشار محلی آگهی خواهد نمود.
ماده 6 - اشخاص ذینفع میتوانند تا مدت یک هفته پس از انتشار آ×رین آگهی در صورتیکه نسبت باهلیت حرفه ای موسسین و اعضاء هیئت مدیره و یا نام سندیکا یا اتحادیه اعتراضی داشته باشند اعتراض خود را کتبا باداره مربوطه تسلیم و رسید دریافت دارند.
ماده 7 - اداره مربوط در ظرف 15 روز پس از انقضاء مدت مقرر در ماده 6 به اعتراضات رسیدگی و در صورتی که اعتراضات وارد باشد مراتب را بمتقاضیان تشکیل سندیکا یا اتحادیه اعام خواهد نمود و متقاضیان میتوانند در رفع نواقص موارد اعتراض اقدام نموده و مجددا تقاضای تشکیل سندیکا یا اتحادیه نمایند وزارت کار موظف است در صورتیکه اعتراضات وارد نباشد در ظرف یک هفته از انقضاء مدت رسیدگی و در صورتیکه اعتراض واصل نگردد در ظرف یک هفته از انقضاء مدت اعتراض موافقتنامه دایر به تشکیل سندیکا یا اتحادیه را صادر و به اداره ثبت شرکتها در اداره کل ثبت اسناد و املاک ارسال دارد.
ماده 8 - درخواست کنندگان تشکیل سندیکا یا اتحادیه در صورتیکه نسبت بتشخیص وزارت کار و ادارات مربوطه شکایت و اعتراضی داشته باشند میتوانند در ظرف 15 روز اعتراض خود را بشورای عالی کار تسلیم نمایند.
ماده 9 - شورای عالی کار در ظرف یک ماه از تاریخ وصول شکایت باعتراضات و شکایت رسیدگی نموده و تصمیم خود را ابلاغ می نمایند این تصمیم قطعی و لازم الاجرا است.
ماده 10 - اداره ثبت اسناد محل در صورت مراجعه متقاضیان باستناد موافقتنامه تشکیل سندیکا یا اتحادیه صادر از طرف وزارت کار آن سندیکا یا اتحادیه را بثبت رسانیده و مراتب را بوزارت کار کتبا اعلام خواهد نمود.
ماده 11 - پس از وصول اعلام ثبت سندیکا یا اتحادیه از طرف اداره کل ثبت اسناد وزارت کار یا نماینده آن گواهینامه دائر بتشکیل و رسمیت سندیکا یا اتحادیه را صادر و تسلیم درخواست کنندگان مینماید تشکیل و رسمیت سندیکا بهزینه درخواست کنندگان برای اطلاع عموم در یکی از جراید کثیرالانتشار محل از طرف وزارت کارآگهی خواهد شد.
ماده 12 - دو یا چند سندیکا مربوط به یک حرفه و یا یک کارگاه میتوانند باطلاع وزارت کار با هم ملحق شده و تشکیل سندیکای واحدی بدهند و در این صورت شخصیتهای حقوقی سابق خود را از دست داده و شخصیت حقوقی واحدی بدست می آورند.
تبصره - در اتحادیه سندیکاهای حرفه ای شخصیتهای حقوقی سندیکاهای وابسته محفوظ می ماند.
ماده 13 - در هر یک از موارد الحاق و اتحاد قبلا باید مجمع عمومی هر سندیکا تشکیل و رسمیت یافته موضوع شرائط الحاق یا اتحاد مطرح و بتصویب اکثریت دو ثلث اعضاء برسد و مجمع عمومی هر سندیکا نمایندگانی انتخاب خواهد نمود که جمعا هیئت موسس یا هئیت مدیره موقت را تشکیل داده و در صورت اتحاد این هیئت تشریفات تشکیل و ثبت را طبق مواد این آئین نامه که در مورد تشکیل و ثبت سندیکا ذکر شده انجام خواهد داد - مجمع این منتخبین تا انتخاب هیئت مدیره عهده دار وظائف هیئت مدیره میباشد.
اساسنامه و سازمان سندیکا و اتحادیه حرفه ای
ماده 14 - ذکر نکات زیر در اساسنامه هر سندیکا یا اتحادیه ضروری است.
1 - نام سندیکا یا اتحادیه
2 - نشانی محل اقامت قانونی
3 - هدف
4 - شرائط عضویت و تعیین میزان حق عضویت
5 - تعیین حرفه و منطقه عمل
6 - حدود فعالیت از قبیل تاسیس یا اداره کردن موسساتی مانند شرکتهای تعاونی و صندوقهای تعاونی یا پس انداز آزمایشگاه ها مزارع نمونه موسسات تربیتی کشاورزی و اجتماعی و انتشار نشریاتیکه مفید بحال حرفه مربوط آنها باشد.
7 - طرز اداره امور سندیکا یا اتحادیه
8 - مقررات راجع به دعوت و تشکیل مجمع عمومی و طریقه شور و اخذ رای
9 - مطالبیکه برای تصویب آن در مجمع عمومی
اکثریت مخصوص لازم است از قبیل عزل و نصب اعضاء هیئت مدیره انحلال و غیره
10 - طرز انتخاب وظایف و اختیارات و حدود مسئولیت هئیت مدیره یا هیئت عامله
11 - تعیین تکلیف اموال سندیکا پس از انحلال با در نظر گرفتن اینکه بین اعضاء قابل تقسیم نمیباشد.
12 - عدم دخالت در امور سیاسی
ماده 15 - تغییر در مواد اساسنامه سندیکا یا اتحادیه ثبت شده باشد باید لااقل بتصویب دو سوم اعضاء حاضر در مجمع عمومی برسد یک نسخه از صورت جلسه حاوی تغییرات مزبور باید برای وزارت کار ارسال گردد.
تبصره - وزارت کار در صورتیکه تغییر اساسنامه را قانونی تشخیص دهد بایستی در ظرف یک ماه موافقت خود را بسندیکا یا اتحادیه مربوط تسلیم و مراتب را باداره ثبت اسناد اعلام دارند تا موضوع را در روزنامه بخرج سندیکا اعلان نماید.
مقررات راجع باعضاء
ماده 16 - کارگران و کارفرمایان نمیتوانند عضویت بیش از یک سندیکا را قبول نمایند.
ماده 17 - اعضای غیر ایرانی هر سندیکا یا اتحادیه نباید بیش از ثلث کلیه اعضای آن سندیکا یا اتحادیه باشند.
ماده 18 - هر عضوی پس از خروج از سندیکا حق دارد عضویت خود را در موسسات تعاونی سندیکا حفظ کند.
مقررات راجع بهیئت مدیره
ماده 19 - سندیکاها اتحادیه ها موظفند بمحض تجدید انتخابات و تعیین اعضاء جدید هیئت مدیره و یا هیئت عامله مراتب ضمن معرفی اعضاء جدید باداره کار محل اطلاع دهند.
ماده 20 - اعضاء هیئت مدیره یا هیئت عامله سندیکا یا اتحادیه بایستی واجد شرائط ماده 12 آئین نامه باشند.
ماده 21 - اعضاء هیئت مدیره یا هیئت عامله سندیکا یا اتحادیه ای که بموجب رای دادگاههای صالحه منحل شده باشد قبل از انقضاء پنجسال از تاریخ صدور حکم نمیتوانند در سندیکا یا اتحادیه دیگری عضو هیئت مدیره یا هیئت عامله بشوند.
ماده 22 - اعضای غیر ایرانی نمیتوانند عضو هیئت مدیره یا عامله یا بازرس در سندیکا یا اتحادیه ای باشند.
ماده 23 - هر یک از اعضای هیئت مدیره که عملیات او موجب محکومیت سندیکا یا اتحادیه ای شده باشد تا پنج سال از حق عضویت هیئت مدیره آن سندیکا یا اتحادیه محروم خواهد بود.
مقررات مربوط بانحلال و تعطیل
ماده 24 - در صورت تعطیل موقت بوسیله مقامات صالحه سندیکا یا اتحادیه موظف است پس از پایان مدت تعطیل در عرض یک ماه مبادرت به تشکیل مجمع عمومی و تجدید انتخاب هیئت یک ماه مبادرت به تشکیل مجمع عمومی و تجدید انتخاب هیئت مدیره بنماید و الا سندیکا یا اتحادیه منحل شده تلقی خواهد شد.
ماده 25 - در صورتیکه سندیکا یا اتحادیه ثبت شده در مدت دو سال در حال تعطیل اختیاری مانده باشد وزارت کار مراتب را به هیئت مدیره سندیکا اخطار خواهد نمود و چنانچه پس از انقضاء مدت یکماه از تاریخ ابلاغ باز هم سندیکا یا اتحادیه بحال تعطیل باقیمانده وزارت کار سندیکا یا اتحادیه مزبور را منحل شده تلقی خواهد کرد مراتب را باداره ثبت برای اعلان انحلال و مقامات صالحه برای تصفیه امور سندیکا اطلاع خواهد داد.
ماده 26 - هر گاه سندیکا یا اتحادیه بعلل منحل شود اعضاء سندیکا یا اتحادیه منحل شده حق خواهند داشت سندیکا یا اتحادیه جدیدی را با همان نام و یا نام دیگری تشکیل دهند.
ماده 27 - اموال منقول و غیرمنقول سندیکاها و اتحادیه های هر شهرستان پس از انحلال ( جز در موقع اتحاد یا سندیکا یا اتحادیه دیگری) طبق تصویب مجمع عمومی بیکی از بنگاههای خیریه آن شهرستان اختصاص داده خواهد شد و تقسیم آن بین اعضاء ممنوع خواهد بود.
امور مالی
ماده 28 - هر سندیکای ثبت شده موظف است حسابهای خود را در دفاتر پلمپ شده نگاهداری کرده سالی یک مرتبه ترازنامه خود را طبق مقررات مالی کشور تنظیم و پس از طرح و تصویب در مجمع عمومی در ظرف یکماه یک نسخه از ترازنامه مزبور را بانضمام حساب درآمد و هزینه و قطعنامه مربوطه بامور مالی که در مجمع عمومی بتصویب رسیده است برای اطلاع عموم منتشر نماید.
ماده 29 - هیئت مدیره سندیکا یا اتحادیه باید در مقابل وجوهی که از اعضاء خود دریافت میدارد قبض رسید رسمی سندیکا یا اتحادیه ها را تسلیم دارد.
ماده 30 - هیئت مدیره سندیکا یا اتحادیه نمیتواند با وجوه حق عضویت بمنظور مالی عملیات بازرگانی انجام دهد.
مقررات مختلفه
ماده 31 - هر گاه سندیکا یا اتحادیه ای اقدام بفعالیت های غیرقانونی نموده و موجب اختلال امنیت کشور را فراهم نماید و با رعایت مقررات این آئین نامه را ننماید وزارت کار میتواند ضمن جلوگیری از فعالیت سندیکا یا اتحادیه مراتب را بدادستان محل اطلاع داده تا سندیکا یا اتحادیه متخلف مورد تعقیب قانونی قرار گیرد.
ماده 32 - صدور گواهینامه دایر بتشکیل و رسمیت سندیکا و یا اتحادیه از طرف وزارت کار یا نماینده آن مجانی خواهد بود.
ماده 33 - هیچج کارفرمائی نمیتواند نسبت بکارگر بعلت عضویت در سندیکا یا اتحادهی تبعیض قائل شود و یا او را اخراج و یا امتناع از استخدام نماید.
ماده 34 - اجبار و عنف و تهدید کارگران به قبول یا ترک عضویت سندیکا ممنوع است.
ماده 35 - وزارت کار هر گونه بازرسی و نظارت که از نظر حفظ منافع اعضای سندیکا یا اتحادیه لازم بداند بعمل خواهد آورد.
ماده 36 - کلیه سندیکاها و اتحادیه هائیکه قبل از تصویب و اجرای این آئین نامه تشکیل گردیده اعم از آنکه رسمیت و شناسائی آنها از طرف وزارت کار اعلام شده باشد یا خیر بایستی در ظرف شش ماه از تاریخ تصویب و اعلام این آئین نامه مقررات سندیکا یا اتحادیه خود را با مقررات این آئین نامه تطبیق و تشریفات قانونی را انجام دهند.
ماده 37 - کلیه مقررات سابق مربوط بسندیکاها و یا اتحادیه ها که با این آئین نامه مغایرت دارند از درجه اعتبار ساقط است. گ
تصویبنامه در دفتر نخست وزیر است .
از طرف نخست وزیر
منبع : وب سایت قوانین دات آی آر (معاونت آموزش دادگستری استان تهران)