رأی شماره 266 هیأت عمومی دیوان عدالت اداری درخصوص صلاحیت کمیسیونهای ماده صد شهرداری

رأی شماره 266 هیأت عمومی دیوان عدالت اداری درخصوص صلاحیت کمیسیونهای ماده صد شهرداری شماره هـ/82/652



تاریخ: 8/5/1385
شماره دادنامه: 266
کلاسه پرونده: 82/652
مرجع رسیدگی: هیأت عمومی دیوان عدالت اداری.
شاکی: شهرداری خمینی‌شهر.
موضوع شکایت و خواسته: اعلام تعارض آراء صادره از شعب 3 و 18 و 19 بدوی و شعبه اول تجدیدنظر دیوان عدالت اداری.
مقدمه: الف ـ1ـ شعبه هجدهم در رسیدگی به پرونده کلاسه 73/1317 موضوع شکایت آقای رحیم صراف‎بیدآبادی به طرفیت، شهرداری خمینی‌شهر به خواسته، رفع تعرض شهرداری و فسخ آراء مورخ 7/8/1373 و 6/9/1373 ماده صد شهرداری به شرح دادنامه شماره 205 مورخ 9/3/1375 چنین رأی صادر نموده است، شاکی در خارج از محدوده خدمات شهری اقدام به احداث بنا نموده است حال که ساختمان احداث شده در محدوده خدمات شهرداری شهرستان خمینی‌شهر قرار گرفته است شهرداری احداث بدون پروانه را تخلف تلقی و مراتب را به کمیسیون ماده صد قانون شهرداری اعلام نموده است. کمیسیون هم طی رأی مورخ 6/9/1373 رأی شماره 715 مورخ 23/8/1373 کمیسیون بدوی را دائر به محکومیت شاکی به پرداخت جریمه تایید نموده است. اولاً در زمان احداث بنا محل احداث در محدوده شهرداری نبوده است. ثانیاً مراتب طی نامه شمـاره 1286 مورخ 17/12/1361 به شهرداری خمینـی‌شهر اعلام گـردیده و شهرداری مذکور پلاک را خارج از محدوده قانونی شهر دانسته است. ثالثاً نماینده شهرداری هنگام حضور در شعبه ضمن تایید خارج از محدوده بودن ساختمان هنگام احداث مبنای رأی کمیسیون را رعایت عدل و انصاف از حیث بهره‎مندی از خدمات شهرداری و امکانات شهرداری دانسته است و هیچ مستند قانونی مبنی بر احراز تخلف شاکی ابراز نداشته است. علیهذا ضمن آنکه تبصره‎های الحاقی به ماده 99 قانون شهرداری ارتباطی به موضوع نداشته حکم به ورود شکایـت شـاکی دائر به نقـض رأی کمیسیون تجدیدنظر در رسیدگی مجدد در کمیسیون همعرض صادر و اعلام می‎گردد. الف ـ2ـ هیأت اول تجدیدنظر در رسیدگی به پـرونده کلاسه 75/432 موضوع تقاضای تجدیدنظر شهرداری خمینی‌شهر به خواسته تجدیدنظر در دادنامه شماره205 مورخ9/3/1375 شعبه هجدهم به شرح دادنامه شماره 883 مورخ 17/6/1377 چنین رأی صادر نموده است، نظر به اینکه از طرف تجدیدنظرخواه شهرداری خمینی‌شهر ایراد و اعتراض موجهی که فسخ دادنامه بدوی را ایجاب نماید اقامه و ابراز نگردیده است و بر کیفیت رسیدگی و اصدار دادنامه شماره 305 مورخ 9/3/1375 صادره از شعبه 18 دیوان ایراد شکلی به نظر نمی‎رسد بنا به مجموع مراتب مارالذکر دادنامه بدوی عیناً تایید می‎شود. ب ـ شعبه نوزدهم در رسیدگی به پرونده کلاسه 80/1230 موضوع شکایت آقای محمدکاظم ریسمان‎چیان به طرفیت شهرداری خمینی‌شهر بخواسته ابطال آراء صادره توسط کمیسیون بدوی و تجدیدنظر ماده صد شهرداری به شرح دادنامه شماره 475 مورخ 13/3/1381 چنین رأی صادر نموده است، با توجه به عدم دفاعیات مؤثر و موجه اداره مشتکی‌عنه و دلایل و مـدارک ابرازی از جمله سنـد رسمی و زمان تنظیم آن و موارد منعکس در آن خاصه موضوع ذکر شیروانی در سند و نامه شرکت برق در تاریخ7/3/1360 که در نهایت با مداقه در متن رأی معترض‎علیه و عدم توجه به قدمت مستحدثات و عدم رعایت تعیین میزان جریمه نسبت به زمان وقوع آن با در نظر گرفتن نظریه مورخ 9/3/1372 مقام معظم رهبری روحی فداه در پاسخ استفتاء شهرداری تبریز مبنی بر وصول میزان جریمه به تاریخ وقوع تخلف می‎باشد و همچنین مفاد رأی شماره120 مورخ1/9/1376 هیأت عمومی دیوان عدالت اداری در خصوص قابلیت تغییر ارزش معاملاتی در هر سال (تبصره11 ماده صد قانون شهرداری) و لزوم اعمال ارزش معاملاتی هر سال در تعیین جرائم تخلفات ساختمانی مربوط به همان سال می‎باشد و بالاخره التفاتاً به مجموع مراتب یاد شده به نظر می‎رسد اتخاذ تصمیم کمیسیون معترض علیه وفق مقررات موضوع از جمله مدلول ماده صد قانون شهرداری در رابطه با اخذ توضیحات کتبی از ذینفع در امر اصدار رأی معمول نگردیده فلذا حکم به ورود شکایت فوق‌التوصیف صادر و رأی مابه‌الاختلاف نقض و لزوم رسیدگی مجدد به موضوع معنون در کمیسیون همعرض با رعایت مفاد این دادنامـه و کلیه مقررات مربوطه اعلام می‎گردد. ج ـ1ـ شعبه سوم در رسیدگی به پرونده کلاسه79/1769 موضـوع شـکایت آقای احمد داوری به طرفیت شهرداری خمیـنی‌شهر به خواسته، ابطال و فسـخ و نقـض دادنامه کمـیسیون تجدیـدنظر ماده صـد شهـرداری خمینی‌شهـر به شـرح دادنامه شـماره 258 مورخ 5/3/1380 چنین رأی صادر نموده است، نظر به اینکه کاربری ملک متنازع‌فیه به صورت باغ و کشاورزی بوده و از طریق مجاری قانون (کمیسیون موضوع ماده 5 قانون شورای عالی شهرسازی و معماری ایران) به کاربری مسکونی و تجاری تغییر نیافته است از این رو از حیث نقض قوانین و مقررات تخلفی از مقررات از ناحیه مشتکی‎عنه صورت نگرفته و موازین قانونی در صدور رأی مورد اعتراض لحاظ گردیده است. لذا شکایت با وصف مرقوم غیر وارد تشخیص و حکم به رد شکایت صادر می‎گردد. ج ـ2ـ شعبه ششم تجدیدنظر در رسیدگی به پرونده کلاسه80/634 موضوع تقاضای تجدیدنظر آقای احمد داوری به خواسته تجدیدنظر در دادنامه شماره 258 مورخ5/3/1380 صادره از شعبه سوم بدوی به شرح دادنامه شماره 140 مورخ 8/2/1382 دادنامه بدوی را عیناً تایید نموده است. د ـ1ـ شعبه هجدهم در رسیدگی به پرونده کلاسه 80/1012 موضوع شکایت آقای رجبعلی هوازاده‎جوی‎آبادی به طرفیت، شهرداری منطقه یک خمینی‌شهر به خواسته اعتراض بـه آراء کمیسیـون ماده صد به شرح دادنامه شماره 1480 مورخ10/10/1381 شکایت شاکی را موجه تشخیص نداده و حکم به رد آن صادر نموده است. د ـ2ـ شعبه اول تجدیدنظر در رسیدگی به پرونده کلاسه82/119 موضوع تقاضای تجدیدنظر آقای رجبعلی هوازاده به خواسته تجدیدنظر در دادنامه شماره1480 مورخ 10/10/1381 صادره از شعبه هجدهم به شرح دادنامه شماره1793 مورخ9/10/1383 چنین رأی صادر نموده است، حسب لایحه دفاعیه شهرداری در پرونده شعبه هجدهم، ساخت و ساز مربوط به زمانی بوده که منطقه جوی‎آباد به محدوده شهرداری خمینی‌شهر ملحق نشده بود و خارج از حریم شهر بوده است که در اینگونه موارد کمیسیون بند 3 ماده 99 قانون شهرداری صالح به رسیدگی است و کمیسیون ماده صد صلاحیتی راجع به ساخت و سازهای خارج از محدوده شهر ندارد. فلذا تجدیدنظر خواهی وارد تشخیص و با نقض حکم فوق رأی مورخ 13/4/1379 کمیسیون تجدیدنظر ماده صد قانون شهرداری نقض و رسیدگی به کمیسیون همعرض ارجاع می‎گردد. هیأت عمومی دیوان عدالت اداری در تاریخ فوق با حضور رؤسای شعب بدوی و رؤسا و مستشاران شعب تجدیدنظر تشکیل و پس از بحـث و بررسی و انجام مشـاوره با اکـثریت آراء به شرح آتی مبادرت به صدور رأی می‎نماید.

رأی هیأت عمومی

اولاً با بررسی انجام شده، هیأت عمومی وجود تعارض بین آراء اعلام شده را محقق دانست. ثانیاً با توجه به اینکه حکم مقرر در ماده 100 قانون شهرداری مبین الزام مالکین اراضی واقع در محدوده شهر یا حریم آن به اخذ پروانه احداث یا تجدید بنا و یا اقدام عمرانی دیگر می‎باشد و مدلول تبصره‎های ماده فوق‌الذکر متضمن صلاحیت کمیسیونهای بدوی و تجدیدنظر در رسیدگی به تخلفات ساختمانی واقع در محدوده شهر و یا حریم آن و صدور رأی قطعی مقتضی در این باب است. نظر به اینکه گسترش قلمرو جغرافیائی شهر بلحاظ ادغام اراضی و املاک خارج از محدوده شهر به محدوده قانونی و حریم آن موجد صلاحیت کمیسیونهای بدوی و تجدیدنظر در رسیدگی به تخلفات ساختمانی در اراضی و املاک مزبور قبل از ادغـام آنها و مجوز صدور رأی قطعـی براساس تبصـره‎های ماده فـوق‌الذکر نیـست، بنابرایـن دادنامه‎های شمـاره 883 مورخ 17/6/1377 هیأت اول تجدیدنظر و 1793 مورخ 9/10/1383 شعبه اول تجدیدنظر دیوان در حدی که متضمن این معنی است صحیح و موافق موازین قانونی تشخیص داده می‎شود. این رأی به استناد قسمت اخیر ماده 20 قانون دیوان عدالت اداری برای شعب دیوان و سایر مراجع ذیربط در موارد مشابه لازم‌الاتباع است.





رئیس هیأت عمومی دیوان عدالت اداری ـ علی رازینی

منبع : وب سایت قوانین دات آی آر (معاونت آموزش دادگستری استان تهران)