قانون الحاق به کنوانسیون حفاظت از گونه‌های مهاجر وحشی

قانون الحاق به کنوانسیون حفاظت از گونه‌های مهاجر وحشی



شماره49539/357 3/4/1386

جناب آقای دکتر محمود احمدی‌نژاد
ریاست محترم جمهوری اسلامی ایران

عطف به نامه شماره 72499/30155 مورخ 11/12/1383 در اجراء اصل یکصد و بیست و سوم (123) قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران قانون الحاق به کنوانسیون حفاظت از گونه‌های مهاجر وحشی که با عنوان لایحه به مجلس شورای اسلامی تقدیم گردیده بود، با تصویب در جلسه علنی روز یکشنبه مورخ 20/3/1386 و تأیید شورای محترم نگهبان به پیوست ارسال می‌گردد.

رئیس مجلس شورای اسلامی ـ غلامعلی حدادعادل

شماره57583 20/4/1386

سازمان حفاظت محیط زیست

قانون الحاق به کنوانسیون حفاظت از گونه‌های مهاجر وحشی که در جلسه علنی روز یکشنبه مورخ بیستم خرداد یکهزار و سیصد و هشتاد و شش مجلس شورای اسلامی تصویب و در تاریخ 30/3/1386 به تأیید شورای نگهبان رسیده و طی نامه شماره 49539/357 مورخ 3/4/1386 مجلس شورای اسلامی واصل گردیده است به پیوست جهت اجراء ابلاغ می‌گردد.

رئیس‎جمهور ـ محمود احمدی‌نژاد

قانون الحاق به کنوانسیون حفاظت از گونه‌های مهاجر وحشی

ماده واحده ـ به دولت جمهوری اسلامی ایران اجازه داده می‌شود به کنوانسیون حفاظت از گونه‌های مهاجر وحشی ملحق شود و اسناد تصویب را به امین اسناد بسپارد.
تبصره ـ دراجرای بند(2) ماده(13) کنوانسیون مذکور، اصل ‌یکصد و سی ‌و نهم(139) قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران رعایت خواهد شد.

بسم‌الله الرحمن الرحیم
کنوانسیون حفاظت از گونه‌های مهاجر وحشی

طرفهای متعاهد؛
با اعتقاد به این‌که جانوران وحشی در اشکال بی‌شمارشان‌، بخش غیرقابل جایگزین سیستم طبیعی کره زمین را تشکیل می‌دهند که باید برای سعادت بشریت حفظ شوند؛
با آگاهی از این‌که تمامی نسلهای بشری باید منابع کره زمین را برای نسلهای آینده حفظ کنند و ملزم هستند که از حفظ و بهره‌برداری خردمندانه این میراث در جایی که به‌کار گرفته می‌شود اطمینان حاصل نمایند؛
با آگاهی از ارزش در حال رشد جانوران وحشی از نقطه‌نظر زیست‌محیطی‌، بوم‌شناسی‌، نسل‌شناسی‌، علمی‌، زیبایی‌شناسی‌، تفریحی‌، فرهنگی‌، آموزشی‌، اجتماعی و اقتصادی‌؛
با ابراز نگرانی به‌ویژه درمورد گونه‌های جانوران وحشی که از فراز محدوده قلمرو ملی آنها و یا به خارج از آن مهاجرت می‌کنند؛
با تصدیق این که دولتها، حامی گونه‌های مهاجر جانوران وحشی که درون محدوده قلمرو ملی آنها زندگی می‌کنند و یا از فراز آنها عبور می‌کنند، هستند و باید باشند؛
با اعتقاد به این که حفاظت و مدیریت کارآمد گونه‌های مهاجر جانوران وحشی که بخشی از دورة زندگی خود را در محدوده قلمرو ملی آنها می‌گذرانند، مستلزم اقدام هماهنگ تمامی دولتها است‌؛
با یادآوری توصیه سی و دو برنامه عمل مصوب کنفرانس محیط انسانی سازمان ملل متحد ( استکهلم ـ 1351 هجری شمسی برابر با 1972 میلادی‌) و ذکر آن در بیست و هفتمین نشست مجمع عمومی سازمان ملل متحد، به شرح زیر توافق نمودند:
ماده1ـ تفسیر
(1)ـ از نظر این کنوانسیون‌:
الف ـ « گونه‌های مهاجر» به تمام یا هر بخش جغرافیایی جداگانه از جمعیت هرگونه یا زیرگونه جانوران وحشی‌، بخش قابل توجهی از جمعیت گونه‌هایی که به‌صورت دوره‌ای و قابل پیش‌بینی از فراز محدوده قلمرو ملی یک یاچند کشور عبور می‌کنند، اطلاق می‌شود.
ب ـ « وضعیت حفاظتی یک گونه مهاجر» به مجموعه عوامل مؤثر بر گونه‌های مهاجر اطلاق می‌شود که ممکن است بر توزیع و فراوانی درازمدت آنها اثرگذار باشد.
ج ـ « وضعیت حفاظتی‌» زمانی مطلوب به حساب خواهد آمد که‌:
1ـ اطلاعات مربوط به پویایی جمعیت گونه‌های مهاجر نشان دهد که آنها خودشان را در درازمدت به ‌عنوان جزئی قابل دوام از زیست‌بوم (اکوسیستم) حفظ می‌کنند.
2ـ در درازمدت مسیر مهاجرت گونه‌های مهاجر نه در حال کاهش یافتن باشد و نه احتمال کاهش پیدا کردن داشته باشد.
3ـ زیستگاه کافی برای نگهداری جمعیت گونه‌های مهاجر در حال حاضر وجود داشته باشد و در آینده قابل پیش‌بینی و در درازمدت وجود خواهد داشت‌.
4ـ تا اندازه‌ای که به‌صورت بالقوه زیست ‌بومهای (اکوسیستمهای) مناسب وجود دارد و تا اندازه‌ای که مطابق با مدیریت خردمندانه حیات وحش باشد، توزیع و فراوانی گونه‌های مهاجر به‌پوشش و سطح تاریخی خود نزدیک شود.
د ـ « وضعیت حفاظتی‌» زمانی نامطلوب است که هر کدام از شرایط ذکرشده در جزء (ج‌) این بند تأمین نشود.
هـ ـ « در خطر» در رابطه با یک گونه مهاجر خاص بدین معنی است که آن‌گونه مهاجر در سراسر یا بخش قابل توجهی از مسیر خود در خطر انقراض قرار دارد.
و ـ « مسیر مهاجرت‌» به تمامی مناطق خشکی و آبی اطلاق می‌شود که یک‌گونه مهاجر در آن سکنی گزیده‌، موقتاً توقف کرده یا از فراز آنها در هر زمانی از مسیر عادی مهاجرتش عبور می‌کند.
ز ـ « زیستگاه» به هر منطقه‌ای در مسیر مهاجرت یک‌گونه مهاجر اطلاق می‌شود که دارای شرایط مناسب زیستی برای آن گونه باشد.
ح ـ « کشور مسیر مهاجرت‌» برای یک گونه مهاجر خاص به‌ هر کشوری (و درصورت اقتضاء هر طرف متعاهد دیگر موضوع جزء (ک‌) این بند) که بر قسمتی از مسیر مهاجرت یک گونه مهاجر اعمال صلاحیت می‌کند یا کشور صاحب پرچم کشتی‌هایی که خارج از محدوده قلمرو ملی مشغول صید آن گونه مهاجر می‌باشد، اطلاق می‌شود.
ط ـ « صید» به گرفتن‌، شکار، صید، اسارت‌، آزار، کشتن عمدی یا تلاش برای انجام هر عملی از این قبیل اطلاق می‌شود.
ی ـ واژه « موافقتنامه‌» به موافقتنامه بین‌المللی که در ارتباط با حفظ یک یا چند گونه مهاجر می‌باشد، همان‌گونه که در مواد (4) و (5) این کنوانسیون پیش‌بینی‌شده‌، اطلاق می‌شود، و
ک ـ « طرف متعاهد» به یک کشور یا هر سازمان وحدت اقتصادی منطقه‌ای تأسیس‌شده توسط کشورهای مستقل اطلاق می‌شود که در زمینه مذاکره‌، انعقاد و اعمال موافقتنامه‌های بین‌المللی درخصوص موضوعات مشمول این کنوانسیون دارای صلاحیت است و این کنوانسیون درمورد آن لازم‌الاجراء است .
(2)ـ سازمانهای وحدت اقتصادی منطقه‌ای که طرف متعاهد این کنوانسیون هستند درمورد موضوعات مشمول صلاحیت خود باید حقوق مربوط را به ‌نام خود استفاده کنند و وظایفی را که این کنوانسیون به کشورهای عضو آن سازمان محول کرده‌، انجام دهند. در چنین مواردی کشورهای عضو این سازمانها حق ندارند که از این حقوق به صورت انفرادی استفاده کنند.
(3)ـ هر جا در این کنوانسیون اتخاذ تصمیم‌گیری با اکثریت دو سوم یا اتفاق آراء « طرفهای متعاهد حاضر و رأی دهنده‌» پیش‌بینی شده باشد به معنی « طرفهای متعاهد حاضری است که رأی مثبت یا منفی می‌دهند». طرفهای متعاهدی که از رأی‌گیری امتناع می‌ورزند در شمار « طرفهای متعاهد حاضر و رأی‌دهنده‌» برای تعیین اکثریت به حساب نمی‌آیند.
ماده2ـ اصول بنیادی
1ـ طرفهای متعاهد ضمن تصدیق اهمیت حفاظت از گونه‌های مهاجر و توافق کشورهای مسیر مهاجرت برای اقدام در این خصوص‌، هر زمان که امکانپذیر و مناسب باشد، به‌گونه‌های مهاجری که وضعیت حفاظتی آنها نامطلوب است‌، توجه ویژه خواهند نمود و اقدامات لازم و مقتضی را برای حفاظت این قبیل گونه‌ها و زیستگاههای آنان به‌صورت انفرادی و یا باهمکاری دیگران اتخاذ خواهند کرد.
2ـ طرفهای متعاهد ضرورت به‌کارگیری اقداماتی به منظور اجتناب از درمعرض خطرافتادن گونه‌های مهاجر را تصدیق می‌نمایند.
3ـ طرفها به ‌ویژه :
الف ـ باید تحقیقات مربوط به گونه‌های مهاجر را ارتقاء داده‌، در آن همکاری نموده و از آن حمایت نمایند.
ب ـ در تأمین حفاظت فوری از گونه‌های مهاجر مشمول پیوست (1) تلاش خواهندکرد.
ج ـ در انعقاد موافقتنامه‌های پوشش‌دهنده حفاظت و مدیریت گونه‌های مهاجر مشمول پیوست (2) تلاش خواهند کرد.
ماده3ـ گونه‌های مهاجر در معرض خطر انقراض‌: پیوست (1)
1ـ پیوست (1) گونه‌های مهاجری را شامل می‌شود که در معرض خطر انقراض هستند.
2ـ یک گونه مهاجر به‌شرط این‌که شواهد معتبر، شامل بهترین شواهد علمی در دسترس نشان دهد که گونه موردنظر در معرض خطر انقراض قرار دارد، می‌تواند در فهرست (1) قرار گیرد.
3ـ یک گونه مهاجر زمانی از پیوست (1) حذف می‌شود که کنفرانس طرفهای متعاهد تعیین کند که:
الف ـ شواهد معتبر، شامل بهترین شواهد علمی در دسترس‌، نشان می‌دهد که گونه موردنظر بیش از این در معرض خطر انقراض قرار ندارد، و
ب ـ گونه موردنظر احتمال ندارد به دلیل حذف از پیوست (1) و در نتیجه توقف حفاظت آن‌، مجدداً در معرض خطر انقراض قرار گیرد.
4ـ طرفهای متعاهدی که در میان کشورهای مسیر مهاجرت یک گونه فهرست شده در پیوست (1) قرار دارند در جهت نیل به موارد زیر تلاش خواهند نمود:
الف ـ حفاظت و جایی که عملی و مناسب است‌، احیای زیستگاه گونه‌ای که در حذف خطر انقراض گونه‌، از اهمیت برخوردارند.
ب ـ درصورت اقتضاء، جلوگیری‌، حذف یا کاهش تأثیرات منفی فعالیتها یا موانعی که به‌طور جدی از مهاجرت گونه جلوگیری یا ممانعت به عمل می‌آورند‌؛ و
ج ـ تا اندازه‌ای که عملی و مناسب است‌، جلوگیری‌، کاهش یا کنترل عواملی که گونه‌ها را درمعرض خطر و یا احتمالاً در معرض خطر بیشتر قرار می‌دهند، ازجمله نظارت شدید بر معرفی و کنترل یا حذف‌گونه‌های بیگانه که اخیراً معرفی شده‌اند.
5 ـ طرفهای متعاهدی که در میان کشورهای مسیر مهاجرت یک گونه فهرست‌شده در پیوست (1) قرار دارند صید جانوران متعلق به چنین گونه‌ای را ممنوع خواهند ساخت‌. استثنائات این ممنوعیت تنها موارد زیر است‌:
الف ـ صید برای مقاصد علمی باشد.
ب ـ صید برای تقویت تکثیر یا بقای گونة متأثر باشد.
ج ـ صید برای امرار معاش سنتی استفاده‌کنندگان از این گونه باشد، یا
د ـ رویدادهای غیرعادی پیش بیاید، به شرط این که این استثنائات در مقدار معین و در زمان و مکان محدود باشند. این قبیل صید کردن نباید به زیان گونه موردنظر باشد.
6 ـ کنفرانس طرفهای متعاهد ممکن است به طرفهای متعاهدی که در میان کشورهای مسیر مهاجرت یک گونه فهرست شده در پیوست (1) قرار دارند توصیه کند که اقدامات بیشتری را درصورت اقتضاء به‌نفع گونه موردنظر اتخاذ کنند.
7ـ طرفها، دبیرخانه را در اسرع وقت از هرگونه استثناء به‌کار گرفته شده براساس بند (5) این ماده آگاه خواهند کرد.
ماده4ـ گونه‌های مهاجر موضوع موافقتنامه‌ها: پیوست (2)
1ـ پیوست (2) گونه‌های مهاجری را فهرست خواهدکرد که وضعیت حفاظتی نامطلوبی داشته و حفاظت و مدیریت آنها موافقتنامه‌های بین‌المللی را می‌طلبد و همچنین گونه‌هایی که وضعیت حفاظتی آنها به گونه‌ای است که همکاریهای بین‌المللی حاصل از همکاری بین‌المللی‌، منفعت قابل توجهی به آنها می‌رساند.
2ـ در صورت اقتضاء، یک گونه مهاجر ممکن است در پیوست (1) و پیوست ‌(2) فهرست شود.
3ـ طرفهای متعاهدی که در میان کشورهای مسیر مهاجرت گونه‌های فهرست شده در پیوست ‌(2) قرار دارند باید در انعقاد موافقتنامه‌هایی که به نفع گونه‌ها بوده تلاش‌نموده و به گونه‌هایی که در وضعیت حفاظتی نامطلوبی قرار دارند، اولویت بدهند.
4ـ طرفهای متعاهد تشویق می‌شوند تا اقداماتی را در زمینه انعقاد موافقتنامه‌های مربوط به هر جمعیت یا هر بخش جدای جغرافیایی جمعیت هرگونه یا زیرگونه جانوران وحشی که به صورت دوره‌ای از فراز یک یا چند محدوده قلمرو ملی عبور می‌کنند، به ثمر برسانند.
5 ـ یک نسخه از هر موافقتنامه منعقده به موجب مفاد این ماده دراختیار دبیرخانه قرار خواهد گرفت‌.
ماده 5 ـ راهبردهای موافقتنامه‌ها
1ـ هدف هر موافقتنامه احیای گونه مهاجر موردنظر در یک وضعیت حفاظتی مطلوب یا حفظ آن در وضعیت موجود خواهد بود. هر موافقتنامه باید با جوانبی از حفاظت و مدیریت گونه مهاجر سروکار داشته باشد که به منظور نیل به هدف فوق به‌کار گرفته شده است‌.
2ـ هر موافقتنامه باید تمامی مسیر مهاجرت گونه را پوشش داده و برای الحاق تمامی کشورهای مسیر مهاجرت آن گونه‌، گرچه عضو این کنوانسیون نباشد، مفتوح باشد.
3ـ موافقتنامه باید درصورت امکان با بیش از یک گونه مهاجر سروکار داشته باشد.
4ـ هر موافقتنامه باید:
الف ـ گونه مهاجر تحت پوشش را شناسایی کند.
ب ـ مسیر مهاجرت گونه موردنظر را تشریح نماید.
ج ـ پیش‌بینی نماید که هر طرف متعاهد، مرجع ملی مربوط جهت اجرای موافقتنامه را تعیین نماید.
د ـ درصورت نیاز و برای کمک به اجرای اهداف موافقتنامه‌، پایش آن و تهیه گزارشهایی برای کنفرانس متعاهدین تشکیلات مناسبی ایجاد کند.
هـ ـ رویه‌هایی برای حل و فصل دعاوی میان طرفهای موافقتنامه ایجاد نماید.
و ـ حداقل هر نوع صید گونه‌های پستانداران دریایی را که در دیگر موافقتنامه‌های چندجانبه اجازه داده نشده ممنوع سازد و امکان الحاق کشورهایی را که در مسیر مهاجرت گونه موردنظر مهاجر قرار ندارند به موافقتنامه‌، فراهم نماید.
5 ـ درصورت اقتضاء و امکان‌، هر موافقتنامه باید موارد زیر را تأمین نماید:
الف ـ بررسی دوره‌ای وضعیت حفاظتی گونه مهاجر موردنظر و شناسایی عواملی که ممکن است برای این وضعیت مضر باشند.
ب‌ ـ طرحهای حفاظتی و مدیریتی هماهنگ‌.
ج ـ تحقیق در زمینه بوم‌شناسی و پویایی جمعیت گونه مهاجر موردنظر باتوجه ویژه به مهاجرت‌.
د ـ تبادل اطلاعات مربوط به گونه مهاجر موردنظر، باتوجه ویژه به تبادل نتایج تحقیقات و آمارهای مرتبط‌.
هـ ـ حفاظت و درصورت نیاز و امکان احیای زیستگاههای بااهمیت در ابقاء وضعیت حفاظتی مطلوب و حراست از زیستگاهها درمقابل اختلالاتی که برای گونه مهاجر موردنظر مضر است‌، ازجمله کنترل شدید معرفی گونه‌های بیگانه جدید و یا کنترل گونه‌های بیگانه معرفی‌شده سابق‌.
و ـ نگهداری شبکه‌ای از زیستگاههای مناسب که به نحو مقتضی در مسیرهای مهاجرت قرار گرفته باشند.
ز ـ جایی که به‌نظر مناسب می‌آید، ایجاد زیستگاههای مطلوب جدید برای گونه مهاجر موردنظر یا معرفی مجددگونه موردنظر در زیستگاههای مطلوب‌.
ح ـ تا سرحدامکان‌، حذف یا جبران فعالیتها یا موانعی که از مهاجرت ممانعت به‌عمل می‌آورند.
ط ـ جلوگیری‌، کاهش یاکنترل رهاسازی مواد مضر برای گونه مهاجر در زیستگاههای آنها.
ی ـ اتخاذ اقداماتی مبتنی بر اصول بوم‌شناسی به منظور کنترل و مدیریت صیدگونه مهاجر موردنظر .
ک ـ تدوین روشهایی برای اقدامات هماهنگ جهت ممانعت از صید غیرقانونی‌.
ل ـ تبادل اطلاعات درخصوص تهدیدات جدی علیه گونه مهاجر موردنظر.
م ـ اتخاذ رویه‌های اضطراری به منظور تقویت سریع و قابل توجه اقدامات حفاظتی در زمانی که وضعیت حفاظتی گونه مهاجر به شدت متأثر می‌شود، و
ن ـ ارائه آگاهیهای کلی درخصوص مفاد و اهداف موافقتنامه به عموم‌.
ماده6 ـ کشورهای مسیر مهاجرت
1ـ دبیرخانه با استفاده از اطلاعات واصله از طرفهای متعاهد، فهرستی از کشورهای مسیر مهاجرت گونه‌های فهرست‌شده در پیوستهای (1) و (2) را به‌صورت روزآمد نگهداری خواهد نمود.
2ـ طرفهای متعاهدی که در مسیر مهاجرت گونه‌های فهرست‌شده در پیوستهای (1) و (2) قرار دارند دبیرخانه را از این موضوع مطلع ساخته و اطلاعات مربوط به کشتی‌های صاحب پرچمی که خارج از محدوده قلمرو ملی آنها مشغول صیدگونه مهاجر موردنظر بوده و درصورت امکان اطلاعات مربوط به طرحهای آینده در مورد چنین صیدی را تأمین خواهند نمود.
3ـ طرفهای متعاهدی که در زمره کشورهای مسیر مهاجرت گونه‌های فهرست‌شده در پیوستهای (1) و (2) می‌باشند باید کنفرانس طرفهای متعاهد را ازطریق دبیرخانه و حداقل شش ماه قبل از برگزاری نشست‌های عادی کنفرانس‌، از اقداماتی که برای اجرای مواد این کنوانسیون درخصوص این گونه‌ها اتخاذ کرده‌اند، مطلع سازند.
ماده7ـ کنفرانس طرفهای متعاهد
1ـ کنفرانس طرفهای متعاهد، رکن تصمیم‌گیرنده این کنوانسیون می‌باشد.
2ـ دبیرخانه باید نشست کنفرانس طرفهای متعاهد را در مدت زمان دوسال پس از لازم‌الاجراء شدن این کنوانسیون تشکیل دهد.
3ـ پس از آن دبیرخانه باید نشستهای عادی کنفرانس طرفهای متعاهد را در فواصل حداقل سه ساله تشکیل دهد مگر این‌که کنفرانس طرفهای متعاهد تصمیم دیگری اتخاذ نماید و نشستهای فوق‌العاده در هر زمانی که حداقل یک سوم طرفهای متعاهد به صورت کتبی درخواست نمایند، تشکیل خواهد شد.
4ـ کنفرانس طرفهای متعاهد باید مقررات مالی این کنوانسیون را ایجاد و آن را تحت بررسی داشته باشد. کنفرانس طرفهای متعاهد در هر نشست عادی خود، بودجه دوره مالی آتی را تصویب خواهد نمود. هر طرف باید مطابق میزانی که به‌وسیله کنفرانس توافق می‌شود به این بودجه کمک کند. مقررات مالی‌، از جمله مقررات مربوط به بودجه و میزان کمکها و نیز تغییر و تعدیل آن با اتفاق آراء طرفهای متعاهد حاضر و رأی‌دهنده تصویب خواهد شد.
5 ـ در هر نشست‌، کنفرانس طرفهای متعاهد اجرای کنوانسیون و به ویژه موارد زیر را بررسی خواهد نمود:
الف ـ بررسی و ارزیابی وضعیت حفاظتی گونه‌های مهاجر.
ب ـ بررسی پیشرفت حاصله در زمینه حفاظتی گونه‌های مهاجر به ویژه گونه‌های فهرست شده در پیوست‌های (1) و (2).
ج ـ تهیه مقررات و راهبردهایی که درصورت لزوم به شورای علمی و دبیرخانه در انجام وظایفشان کمک می‌کند.
د ـ دریافت و مورد ملاحظه قرار دادن گزارش‌های ارائه شده توسط شورای علمی‌، دبیرخانه‌، یکی از طرفهای متعاهد یا رکن دائمی که به‌موجب یک موافقتنامه ایجاد می‌شود.
هـ ـ ارائه توصیه به طرفهای متعاهد به منظور ارتقاء وضعیت حفاظتی گونه‌های مهاجر و بررسی پیشرفتهای حاصله طبق موافقتنامه‌ها.
و ـ درمواردی که هنوزموافقتنامه‌ای منعقدنشده است‌، ارائه توصیه‌هایی به منظور تشکیل جلسه از سوی طرفهای متعاهدی که در مسیر مهاجرت یک گونه و یا گروهی از آنها قرار گرفته‌اند به منظور بحث در زمینه اقدامات ضروری برای ارتقاء وضعیت حفاظتی گونه‌ها.
ز ـ ارائه توصیه به طرفهای متعاهد به منظور ارتقاء کارآیی این کنوانسیون‌.
ح ـ تصمیم‌گیری درخصوص دیگر اقداماتی که برای اجرای اهداف این کنوانسیون باید اتخاذ شود.
6 ـ هر نشست کنفرانس طرفهای متعاهد باید زمان و مکان نشست آینده را تعیین نماید.
7ـ هر نشست کنفرانس طرفهای متعاهد آئین‌نامه آن نشست را تعیین و تصویب خواهد نمود. اتخاذ تصمیم در هر نشست کنفرانس طرفهای متعاهد مستلزم اکثریت دوسوم آراء طرفهای متعاهد حاضر و رأی‌دهنده است‌، مگر این‌که به گونه دیگری در این کنوانسیون پیش‌بینی شده باشد.
8 ـ سازمان ملل متحد، آژانسهای تخصصی آن‌، آژانس بین‌المللی انرژی اتمی و نیز هر کشوری که عضو این کنوانسیون نیست و درمورد هر موافقتنامه‌، نهاد برگزیده‌‌شدة از سوی اعضای آن موافقتنامه می‌توانند به صورت ناظر در نشستهای کنفرانس طرفهای متعاهد شرکت نمایند.
9ـ هر آژانس یا نهادهای فنی صالح در امر حمایت‌، حفاظت و مدیریت گونه‌های مهاجر، که دبیرخانه را از تمایل خود مبنی بر شرکت در نشستهای کنفرانس طرفهای متعاهد به صورت ناظر آگاه سازد، در دسته‌بندیهای زیر پذیرفته خواهد شد مگر این‌که حداقل یک سوم طرفهای متعاهد حاضر به آن اعتراض نمایند:
الف ـ آژانسها یا نهادهای بین‌المللی‌، دولتی یا غیردولتی و آژانسها و نهادهای ملی دولتی‌.
ب ـ آژانسها و نهادهای ملی غیردولتی که توسط دولت محل استقرار خود بدین‌ منظور پذیرفته شده‌اند. زمانی که این ناظران پذیرفته شدند، حق شرکت در نشستها را دارند اما حق رأی نخواهند داشت‌.
ماده8 ـ شورای علمی
1ـ کنفرانس طرفهای متعاهد در اولین نشست خود، شورای علمی را به منظور ارائه مشاوره‌های علمی ایجاد خواهد نمود.
2ـ هر طرف متعاهد می‌تواند یک متخصص واجد شرایط را به‌عنوان عضو شورای علمی منصوب نماید. علاوه بر آن‌، شورای علمی شامل متخصصان صلاحیتداری خواهد بود که توسط کنفرانس طرفهای متعاهد انتخاب و منصوب می‌شوند، تعداد این متخصصان‌، معیار انتخاب و دوره مأموریت آنان توسط کنفرانس طرفهای متعاهد تعیین خواهد شد.
3ـ شورای علمی با تقاضای دبیرخانه و در صورت لزوم توسط کنفرانس طرفهای متعاهد تشکیل جلسه خواهد داد.
4ـ با تصویب کنفرانس طرفهای متعاهد، شورای علمی‌، آئین‌نامه خود را تدوین خواهد کرد.
5 ـ وظایف شورای علمی که می‌تواند شامل موارد زیر باشد توسط کنفرانس طرفهای متعاهد تعیین خواهد شد:
الف ـ تأمین مشاوره علمی به کنفرانس طرفهای متعاهد، دبیرخانه و درصورت تصویب کنفرانس طرفهای متعاهد به هر نهاد ایجادشده طبق این کنوانسیون‌، یک موافقتنامه و یا هر طرف این کنوانسیون‌.
ب ـ توصیه انجام تحقیقات در زمینه گونه‌های مهاجر و هماهنگی آن‌، ارزیابی نتایج این تحقیقات به منظور تعیین وضعیت حفاظتی گونه‌های مهاجر و گزارش‌دهی به کنفرانس طرفهای متعاهد درمورد وضعیتهای حفاظتی و اقدامات مربوط به ارتقاء آنها.
ج ـ ارائه توصیه به کنفرانس طرفهای متعاهد درخصوص درج یک گونه مهاجر در پیوستهای (1) و (2) به همراه اعلام مسیر مهاجرت آن‌.
د ـ ارائه توصیـه در زمینه اقدامات مدیریتی و حفاظتی خاص گونه‌های مهاجر به کنفرانس طرفهای متعاهد به منظور درج در موافقتنامه‌ها، و
هـ ـ توصیه به کنفرانس طرفهای متعاهد در زمینه راه حل مسائل مرتبط با جنبه‌های علمی اجرای این کنوانسیون به ویژه درارتباط با زیستگاه گونه‌های مهاجر.
ماده9ـ دبیرخانه
1 ـ برای نیل به اهداف این کنوانسیون‌، دبیرخانه‌ای ایجاد خواهد شد.
2 ـ به محض لازم‌الاجراء شدن این کنوانسیون‌، دبیرخانه توسط مدیر اجرایی برنامه محیط زیست سازمان ملل متحد تشکیل خواهد شد. وی با صلاحدید خود ممکن است از آژانسهای بین‌الدولی یا غیر دولتی‌، آژانسهای بین‌المللی یا ملی مناسب و نهادهای فنی صالح در امر حمایت‌، حفاظت و مدیریت جانوران وحشی کمک بگیرد.
3 ـ اگر برنامه محیط زیست سازمان ملل متحد، دیگر قادر به تأمین دبیرخانه نباشد کنفرانس طرفهای متعاهد ترتیبات جایگزین را برای دبیرخانه خواهد اندیشید.
4 ـ وظایف دبیرخانه به شرح زیر خواهد بود:
الف ـ برگزاری و ارائه خدمات به نشستهای‌:
1 ـ کنفرانس طرفهای متعاهد و
2 ـ شورای علمی‌.
ب ـ حفظ ارتباط میان طرفها، نهادهای دائمی تشکیل شده طبق موافقتنامه‌ها و دیگر سازمانهای بین‌المللی مرتبط با گونه‌های مهاجر و ارتقاء آن‌.
ج ـ کسب و انتشار گزارشات و دیگر اطلاعات از هر منبع مناسب که برای پیشبرد اهداف و اجرای این کنوانسیون مؤثر می‌باشد.
د ـ جلب توجه کنفرانس طرفهای متعاهد به هر موضوعی که مربوط به اهداف این کنوانسیون می‌شود.
هـ ـ ارائه گزارشهایی به کنفرانس طرفهای متعاهد درخصوص کار دبیرخانه و اجرای این کنوانسیون‌.
و ـ نگهداری و انتشار فهرست کشورهای مسیر مهاجرت تمامی گونه‌های فهرست شده در پیوستهای (1) و (2).
ز ـ ترغیب انعقاد موافقتنامه‌ها تحت هدایت کنفرانس طرفهای متعاهد.
ح ـ نگهداری و قرار دادن فهرست موافقتنامه‌ها در دسترس طرفها و درصورت درخواست کنفرانس طرفهای متعاهد، تأمین هرگونه اطلاعاتی درخصوص این موافقتنامه‌ها.
ط ـ نگهداری و انتشار فهرستی از توصیه‌های ارائه‌شده توسط کنفرانس طرفهای متعاهد براساس جزءهای (هـ)، (و) و (ز) بند (5) ماده (7) یا تصمیمات متخذه براساس جزء (ح‌) همان بند.
ی ـ تأمین اطلاعات کلی مربوط به این کنوانسیون و اهداف آن برای عموم‌.
ک ـ ایفای دیگر وظایفی که طبق این کنوانسیون یا توسط کنفرانس طرفهای متعاهد به آن سپرده می‌شود.
ماده10 ـ اصلاح کنوانسیون
1ـ این کنوانسیون در نشستهای عادی یا فوق‌العاده کنفرانس طرفهای متعاهد قابل اصلاح می‌باشد.
2ـ هر یک از طرفهای متعاهد می‌تواند پیشنهاد اصلاح کنوانسیون را بدهد.
3ـ متن هر اصلاحیه پیشنهادی و دلایل آن حداقل یکصد و پنجاه روز قبل از نشستی که قرار است در آن بررسی شود به دبیرکل ارسال خواهد شد و دبیرکل تمامی طرفهای متعاهد را فوری از این موضوع مطلع خواهد ساخت‌. نظرات طرفهای متعاهد درخصوص متن اصلاحی تا شصت روز قبل از شروع جلسه موردنظر به دبیرخانه ارسال خواهد شد. دبیرخانه بلافاصله پس از پایان ضرب‌الاجل‌، تمامی نظرات دریافتی تا آن روز را به اطلاع تمامی طرفهای متعاهد خواهد رساند.
4ـ اصلاحات با اکثریت دو سوم آراء طرفهای متعاهد حاضر و رأی‌دهنده به تصویب خواهد رسید.
5 ـ هر اصلاحیه تصویب‌شده درمورد طرفهای متعاهدی که آن را پذیرفته‌اند از نخستین روز سومین ماه پس از تاریخی که دو سوم طرفهای متعاهد اسناد پذیرش خود را به امین اسناد تودیع نموده‌اند، لازم‌الاجراء خواهد شد. درمورد هر طرف متعاهدی که سند پذیرش خود را پس از تاریخ تودیع اسناد پذیرش از سوی دو سوم طرفهای متعاهد، تودیع نماید، اصلاحیه از نخستین روز سومین ماه پس از تاریخ تسلیم سند پذیرش آن طرف لازم‌الاجراء خواهد گردید.
ماده 11 ـ اصلاح پیوستها
1ـ پیوستهای (1) و (2) در هر نشست عادی یا فوق‌العاده کنفرانس طرفهای متعاهد قابل اصلاح می‌باشد.
2ـ هر یک از طرفهای متعاهد می‌تواند پیشنهاد اصلاح پیوستها را بدهد.
3ـ متن هر اصلاحیه پیشنهادی و دلایل آن براساس بهترین شواهد علمی در دسترس حداقل یکصد و پنجاه روز قبل از نشستی که در آن قرار است بررسی شود به دبیرخانه ارسال خواهد شد و دبیرخانه تمامی طرفهای متعاهد را فوری از این موضوع مطلع خواهد ساخت‌. نظرات طرفهای متعاهد درخصوص متن اصلاحی تا شصت روز به شروع جلسه موردنظر به دبیرخانه ارسال خواهدشد. دبیرخانه بلافاصله پس از پایان ضرب‌الاجل‌، تمامی نظرات دریافتی تا آن روز را به اطلاع تمامی طرفهای متعاهد خواهد رساند.
4ـ اصلاحات توسط اکثریت دو سوم طرفهای متعاهد حاضر و رأی‌دهنده به تصویب خواهد رسید.
5 ـ اصلاحیه پیوستها نود روز پس از نشست کنفرانس طرفهای متعاهد که در آن به‌تصویب رسیده است برای کلیه طرفهای متعاهد، به جز برای طرفهای متعاهدی که براساس بند (6) این ماده حق شرط در نظر گرفته‌اند، لازم‌الاجراء خواهد شد.
6 ـ در خلال نود روز پیش‌بینی شده در بند (5) این ماده‌، هر طرف متعاهد می‌تواند با دادن اطلاعیه کتبی به امین اسناد، حق شرط خود را نسبت به اصلاحیه موردنظر اعلام نماید. حق شرط نسبت به اصلاحیه می‌تواند با ارائه اطلاعیه کتبی به امین اسناد پس گرفته شود و در نتیجه اصلاحیه موردنظر نود روز بعد از پس گرفتن حق شرط‌، برای آن طرف متعاهد لازم‌الاجراء خواهد شد.
ماده12 ـ تأثیر بر کنوانسیونهای بین‌المللی و دیگر قوانین
1ـ هیچ یک از مفاد این کنوانسیون بر تدوین و توسعه حقوق دریاها به‌وسیله کنفرانس سازمان ملل متحد درخصوص حقوق دریاها که براساس قطعنامه (25) پ2750 مجمع عمومی سازمان ملل متحد تشکیل‌شده و نیز دعاوی و نظرات حقوقی حال و آینده هر کشوری درخصوص حقوق دریاها و ماهیت و حوزه صلاحیت کشور ساحلی و صاحب پرچم تأثیر نخواهد گذاشت‌.
2ـ مفاد این کنوانسیون تحت هیچ شرایطی بر حقوق یا تعهدات هر طرف متعاهد که ناشی از هر معاهده‌، کنوانسیون یا موافقتنامه موجود باشد تأثیر نخواهد گذاشت‌.
3ـ مفاد این کنوانسیون تحت هیچ شرایطی بر حق طرفهای متعاهد جهت اتخاذ اقدامات شدیدتر داخلی به منظور حفظ گونه‌های مهاجر فهرست‌شده در پیوستهای (1) و (2) یا اتخاذ اقدامات داخلی جهت حفظ گونه‌ای که در پیوستهای (1) و (2) فهرست نشده‌، تأثیر نخواهد گذاشت‌.
ماده13 ـ حل و فصل اختلافات
1ـ هر اختلافی که میان دو یا چند طرف متعاهد درمورد تفسیر یا اجرای مفاد این کنوانسیون بروز کند مشمول مذاکره میان طرفهای متعاهد درگیر در اختلاف خواهد بود.
2ـ اگر اختلاف موردنظر مطابق بند (1) این ماده قابل حل نباشد، طرفهای متعاهد می‌توانند با توافق متقابل‌، اختلاف را به داوری‌، به‌ ویژه دیوان دائمی داوری در لاهه‌، ارجاع دهند و تصمیم داوری برای طرفهای متعاهد ارجاع دهنده اختلاف‌، لازم‌الاتباع خواهد بود.
ماده14ـ حق شرط
1ـ مفاد این کنوانسیون مشمول حق شرط کلی نخواهد بود. حق شرطهای خاص را طبق مفاد این ماده و ماده (11) می‌توان درنظر گرفت‌.
2ـ هر کشور یا سازمان وحدت اقتصادی منطقه‌ای‌، در زمان تودیع سند تنفیذ، پذیرش‌، تصویب یا الحاق می‌تواند درخصوص هرگونه مهاجر در پیوست‌های (1) یا (2) یا هر دو، حق شرط خاص درنظر بگیرد و تا نود روز پس از ارسال اطلاعیه پس گرفتن این حق شرط به طرفهای متعاهد توسط امین اسناد، به عنوان طرف متعاهد نسبت به موضوع آن حق شرط تلقی نخواهد شد.
ماده15ـ امضاء
این کنوانسیون تا تاریخ بیست و دوم ژوئن1980 میلادی (برابر با ‌اول ‌تیر ماه 1359هجری شمسی) برای امضاء تمامی کشورها و سازمانهای وحدت اقتصادی منطقه‌ای در بن مفتوح خواهد بود.
ماده16ـ تنفیذ، پذیرش و تصویب
این کنوانسیون منوط به تنفیذ، پذیرش یا تصویب خواهد بود. اسناد تنفیذ، پذیرش یا تصویب نزد دولت جمهوری فدرال آلمان که امین اسناد خواهد بود تودیع خواهد شد.
ماده17 ـ الحاق
این کنوانسیون پس از روز بیست و دوم ژوئن 1980 میلادی (برابر با اول تیرماه 1359هجری شمسی) برای الحاق کشورها و سازمانهای وحدت اقتصادی منطقه‌ای که آن را امضاء نکرده‌اند، مفتوح خواهد بود. اسناد الحاق نزد امین اسناد تودیع خواهد شد.
ماده18 ـ لازم‌الاجراء شدن
1ـ این کنوانسیون از نخستین روز ماه سوم پس از تاریخ تودیع پنجاهمین سند تنفیذ، پذیرش‌، تصویب یا الحاق نزد امین اسناد لازم‌الاجراء خواهد شد.
2ـ این کنوانسیون برای کشورها یا سازمانهای وحدت اقتصادی منطقه‌ای که آن را پس از تودیع پنجاهمین سند تنفیذ، پذیرش‌، تصویب یا الحاق مورد تنفیذ، پذیرش یا تصویب قرار می‌دهند یا به آن ملحق می‌شوند در نخستین روز سومین ماه پس از تودیع سند تنفیذ، پذیرش‌، تصویب یا الحاق توسط آن کشور یا سازمان لازم‌الاجراء خواهد شد.
ماده19 ـ انصراف از عضویت
هر طرف متعاهد در هر زمانی می‌تواند به ‌وسیله اطلاعیه کتبی به امین اسناد، انصراف از عضویت در این کنوانسیون را اعلام نماید. این انصراف دوازده ماه پس از دریافت اطلاعیه انصراف از عضویت توسط امین اسناد نافذ خواهد شد.
ماده20 ـ امین اسناد
1ـ نسخه اصلی این کنوانسیون به زبانهای انگلیسی‌، فرانسوی‌، آلمانی‌، روسی و اسپانیولی که همگی دارای اعتبار یکسان هستند نزد امین اسناد تودیع خواهد شد. امین‌ اسناد نسخ گواهی‌شده هر یک از این متون را به کلیه کشورها و سازمانهای وحدت اقتصادی منطقه‌ای که این کنوانسیون را امضاء کرده یا سند الحاق به آن را تودیع نموده‌اند، ارسال خواهد کرد.
2ـ امین اسناد پس از مشورت با دولتهای مربوط‌، نسخ رسمی متن این کنوانسیون را به زبانهای عربی و چینی تهیه خواهد نمود.
3ـ امین اسناد تمامی کشورها و سازمانهای وحدت اقتصادی منطقه‌ای امضاءکننده و ملحق شده و دبیرخانه کنوانسیون را از امضاءها، تودیع اسناد تنفیذ، پذیرش‌، تصویب یا الحاق‌، لازم‌الاجراء شدن این کنوانسیون‌، اصلاحات‌، حق شرطهای خاص و اطلاعیه‌های انصراف از عضویت مطلع خواهد ساخت‌.
4ـ به محض لازم‌الاجراء شدن این کنوانسیون‌، نسخه‌ای گواهی‌شده از آن توسط امین اسناد به دبیرخانه سازمان ملل متحد به منظور ثبت و انتشار مطابق ماده (102) منشور ملل متحد، ارسال خواهد شد.
با تأیید و تصدیق مراتب فوق‌، امضاءکنندگان زیر که بدین منظور به‌طور مقتضی مجاز می‌باشند، این کنوانسیون را امضاء نمودند.
تنظیم‌شده در بن به تاریخ بیست و سوم ژوئن 1979 میلادی (برابر با دوم تیرماه 1358 هجری شمسی)

پیوست (1) و (2) کنوانسیون حفاظت از گونه‌های مهاجر وحشی

(به همراه اصلاحاتی که توسط کنفرانس اعضاء در سالهای 1985، 1988، 1991، 1994، 1997، 1999، 2002، 2005 انجام شده است) تاریخ اجراء از بیست و سوم فوریه 2006 میلادی برابر با چهارم اسفند 1384 هجری شمسی

پیوست(1)

تفسیر

1ـ گونه‌های مهاجر در این پیوست به صورت زیر نشان داده شده‌اند:
الف ـ با نام گونه یا زیرگونه، یا
ب ـ شامل کل گونه‌های مهاجری است که در طبقه بالاتر قرار دارند و یا این که متعلق به بخشی از آن شناخته شده‌اند.
2ـ سایر منابع متعلق به طبقه‌های بالاتر از گونه صرفاً به منظور دستیابی به اطلاعات و یا طبقه‌بندی می‌باشند.
3ـ علامت اختصاری « اس.ال» مبیّن نام علمی است که به معنی عام مورد استفاده قرار می‌گیرد.
4ـ علامت ستاره (*( در مقابل نام یک گونه قرار داده شده است، مشخص کننده، آن است که آن گونه یا جمعیت مجزایی از آن گونه و یا طبقه بالاتری که آن گونه را شامل می‌شود در پیوست (2) گنجانده شده‌است.

(پستانداران)
(پرندگان)
(خزندگان)
(ماهیها)

پیوست (2)

1ـ گونه‌های مهاجر در این پیوست به صورت زیر نشان داده شده‌اند:
الف ـ بانام گونه یا زیرگونه، یا
ب ـ شامل کل گونه‌های مهاجری است که در طبقه بالاتر قرار دارند و یا این‌که متعلق به‌بخشی از آن شناخته شده‌اند. مگر این‌که در جایی که به یک طبقه بالاتر از گونه اشاره شده‌باشد، بدین معنی است که تمامی گونه‌‌های مهاجر آن طبقه از مفاد موافقتنامه برخوردار هستند.
2ـ علامت اختصاری « اس.پی.پی» به دنبال نام خانواده یا جنس آمده است، دلالت بر کل گونه‌های مهاجر آن خانواده یا جنس دارد.
3ـ سایر منابع متعلق به طبقه‌های بالاتر از گونه صرفاً به‌منظور دستیابی به ‌اطلاعات و یا طبقه‌بندی می‌باشند.
4ـ علامت اختصاری (اس.ال) مبین نام علمی است که به معنی عام مورد استفاده قرار می‌گیرد.
5 ـ علامت ستاره (*) در مقابل نام گونه یا طبقه بالاتر قرار گرفته، مشخص کننده آن است که آن گونه یا جمعیت مجزایی از آن گونه و یا یک یا چند گونه از آن طبقه را در برمی‌گیرد که در پیوست (1) نیز گنجانده شده است.

(پستانداران)
(پرندگان)
(خزندگان)
(ماهیها)
(حشرات)

قانون فوق مشتمل بر ماده واحده منضم به متن موافقتنامه، شامل مقدمه و بیست ماده و دو پیوست در جلسه علنی روز یکشنبه مورخ بیستم خردادماه یکهزار و سیصد و هشتاد و شش مجلس شورای اسلامی تصویب و در تاریخ 30/3/1386 به تأیید شورای نگهبان رسید.

رئیس مجلس شورای اسلامی ـ غلامعلی حدادعادل

منبع : وب سایت قوانین دات آی آر (معاونت آموزش دادگستری استان تهران)