وزارت آموزش و پرورش
به پیوست تصویر مصوبه هفتصد و پنجاهمین جلسه شورای عالی آموزش و پرورش مورخ 26/4/1386 درخصوص آیین‌نامه ارزشیابی تحصیلی و تربیتی دوره راهنمایی تحصیلی که به تأیید و توشیح رییس جمهور محترم و رییس شورای عالی آموزش و پرورش رسیده است جهت ابلاغ به واحدهای تابعه و اجرا ارسال می‌شود.
مصوبه هفتصد و پنجاهمین جلسه شورای عالی آموزش و پرورش مورخ26/4/1386 موضوع: آیین‌نامه ارزشیابی تحصیلی و تربیتی دوره راهنمایی تحصیلی
ماده (1): تعاریف
ارزشیابی تحصیلی و تربیتی: ارزشیابی تحصیلی و تربیتی بخش جدایی‌ناپذیر فرآیند یاددهی یادگیری است که داوری و قضاوت در مورد آموخته‌ها و تغییر رفتار دانش‌آموز در جهت نیل به هدفهای آموزشی و پرورشی بر اساس آن صورت می‌پذیرد.
ارزشیابی تشخیصی: ارزشیابی تشخیصی به منظور آگاهی از میزان آمادگی دانش‌آموز جهت شروع مناسب تدریس مطالب جدید توسط معلم انجام می‌گیرد.
ارزشیابی تکوینی: مجموعه اقدامات و فعالیت‌هایی است که به صورت مستمر توسط معلم و دانش‌آموز و سایر ارزیابی‌کنندگان به منظور بهبود فرایند یاددهی ـ یادگیری، در طول هر نوبت به عمل می‌آید که شامل انجام تکالیف درسی، آزمون‌های عملکردی، فعالیت‌های مرتبط با درس خارج ازکلاس به صورت فردی یا گروهی (فعالیت‌های پژوهشی و ...) ارزشیابی‌های باز و مشاهدات تدریجی رفتار و خودارزیابی و نظر اولیاء دانش‌آموز می‌باشد.
ارزشیابی باز: به آن نوع ارزشیابی اطلاق می‌شود که دانش‌آموزان بتوانند هنگام آزمون از کتاب درسی و سایر منابع مرتبط دیگر به صورت گروهی یا فردی نیز استفاده نمایند. بدیهی است که در ارزشیابی باز سؤالات باید جنبة تفسیری، تحلیلی، ترکیبی و استنباطی داشته باشد.
خودارزیابی: ایجاد فرصت و شرایطی توسط معلم است تا دانش‌آموزان بتوانند درباره میزان یادگیری خود به قضاوت و ارزیابی بپردازند.
آزمون عملکردی: آزمونی است که توسط معلم صورت می‌گیرد و ناظر بر مشاهده و عمل دانش‌آموزان در انجام تکالیف محوله یا داوطلبانه است.
ارزشیابی گروهی (مشارکتی): نوعی ارزشیابی است که در فرایند اجرایی آن، دانش‌آموزان صرفاً موضوع ارزشیابی نیستند بلکه بطور فعال و به صورت گروهی در امر ارزشیابی شرکت و با هم همکاری می‌کنند.
ارزشیابی پایانی: عبارت از ارزشیابی‌هایی است که در پایان هر یک از نوبت‌های مذکور در ماده 3 به عمل می‌آید.
ماده (2): اهداف
در دوره راهنمایی تحصیلی، ارزشیابی دانش‌آموزان مبتنی بر اصول حاکم بر ارزشیابی پیشرفت تحصیلی با تأکید بر اهداف زیر انجام می‌گردد:
1ـ2ـ جمع آوری و تولید اطلاعات برای اصلاح برنامه‌ها و روشهای آموزشی.
2ـ2ـ حصول اطمینان از تحقق یادگیری در دانش‌آموزان برای ارتقای آنان به پایه یا دوره تحصیلی بالاتر.
3ـ2ـ اصلاح و بهبود فرایند یاددهی ـ یادگیری.
4ـ2ـ ایجاد مهارت خودارزیابی به صورت فردی و گروهی در دانش‌آموزان.
5 ـ2ـ تشخیص و پرورش استعدادها، علایق و خلاقیت دانش‌آموزان به منظور راهنمایی آنان در فعالیت‌های حال و آینده.
6 ـ2ـ ایجاد التزام به رشد همه جانبه دانش آموزان و رعایت اصل تفاوت‌های فردی در فرایند یاددهی ـ یادگیری.
7ـ2ـ امید آفرینی و تقویت اعتماد به نفس در دانش‌آموزان.
ماده (3):
ارزشیابی تحصیلی و تربیتی دانش‌آموزان در نوبت‌های زیر انجام می‌شود:
الف) ارزشیابی نوبت اول (لغایت پایان دی ماه)
ب) ارزشیابی نوبت دوم (لغایت پایان خردادماه)
ج) ارزشیابی ویژه دانش‌آموزانی که در درس یا دروسی در خرداد ماه تجدید شده‌اند و در کلاسهای جبرانی تابستانی شرکت می‌کنند (لغایت نیمه اول مرداد ماه)
د ) ارزشیابی ویژه دانش‌آموزانی که در خرداد یا مرداد ماه قبول نشده‌اند (لغایت 20 شهریورماه)
ه ) ارزشیابی ویژه دانش‌آموزانی که در نوبت مرداد یا شهریور ماه شرایط قبولی پایه سوم را احراز نمی‌کنند (لغایت 20 دی‌ماه)
و) ارزشیابی از غایبین موجه که حداکثر دو هفته پس از اعلام نتایج ارزشیابی‌های خرداد و شهریور انجام می‌شود.
تبصره1 ـ در ایام ارزشیابی پایانی نوبت اول، کلاسهای درس دایر خواهد بود. ولی مدارس می‌توانند با اخذ مجوز از کمیسیون خاص اداره آموزش و پرورش منطقه/ ناحیه/ شهرستان حداکثر به میزان دو هفته متوالی کلاس درس را در نوبت اول تعطیل نمایند. در این صورت مدیر مدرسه موظف است مراتب را به صورت مکتوب به اولیای دانش‌آموزان اطلاع دهد. در ایام برگزاری ارزشیابی نوبت دوم کلاسهای درس دایر نمی‌باشد.
تبصره2ـ در مناطق گرمسیری، ارزشیابی نوبت اول و دوم به تشخیص کمیسیون خاص منطقه حداکثر دو هفته زودتر برگزار خواهد شد.
تبصره 3ـ مدرسه می‌تواند با اخذ مجوز کمیسیون خاص اداره آموزش و پرورش محل از دانش‌آموزی که به ضرورت به اتفاق والدین خود به خارج از کشور عزیمت خواهد کرد، حداکثر یکماه قبل از شروع ارزشیابی پایانی، ارزشیابی به عمل آورد.
ماده (4):
نوع ارزشیابی پایانی هر درس به شرح جدول پیوست می‌باشد.
ماده (5):
نمـره ارزشیابی هر درس بر مبنای 20 خواهد بود که سهم نمره ارزشیابی تکوینی و پایانی هر یک ( ) می‌باشد لکن متناسب با ماهیت هر درس، سهم نمره تکوینی قابل افزایش خـواهد بود که در راهنمای برنامه درسی مصوب شورای عالی آموزش و پرورش مشخص می‌گردد. ضمناً چنانچه در هر یک از نوبت‌های ارزشیابی، نمره دانش‌آموزی پس از محاسبه میانگین نمره ارزشیابی تکوینی و پایانی به صورت اعشاری بود، معلم مربوط می‌تواند با توجه به وضعیت درسی دانش‌آموز در کلاس به هر نحو که صلاح می‌داند نمره وی را سر راست کند.
تبصره1ـ نمره ارزشیابی هر درس در نوبت اول با احتساب ضریب یک و در نوبت دوم با احتساب ضریب دو در کارنامه درج می‌گردد.
تبصره2ـ معلم موظف است حداکثر تا پنج روز قبل از برگزاری ارزشیابی پایانی هر نوبت نمره‌ی ارزشیابی تکوینی را به دفتر مدرسه تحویل دهد. در ضمن معلمان باید نتایج ارزشیابی‌های به عمل آمده در مورد هر دانش‌آموز را در صورت مرخصی یا انتقال از طریق مدیر مدرسه به معلم جدید تحویل دهند.
تبصره3ـ با تـوجه به نقش اولیای دانش‌آموزان درفعالیت‌های خارج از مدرسه،
معلمان می‌توانند حداکثر تا یک نمره ارزشیابی تکوینی هردرس را در هر نوبت به نظر اولیای دانش آموزان اختصاص دهند.
تبصره4ـ در ارزشیابی‌های پس از نوبت دوم نمره هر درس به شرح زیر محاسبه می‌گردد:
نمره پایانی دروس تجدیدی (یا غایبین موجه) به علاوه نمره تکوینی نوبت دوم تقسیم بر عدد2
تبصره 5 ـ دانش‌آموزی که به علت غیبت موجه (ثبت‌نام بدون حضور در کلاس با مجوز کمیسیون خاص اداره آموزش و پرورش، بیماری و نظایر آن) در طول سال تحصیلی فاقد نمره ارزشیابی تکوینی است ولیکن در ارزشیابی پایانی دارای نمره است، نمره ارزشیابی پایانی هر نوبت وی جایگزین نمره ارزشیابی تکوینی همان نوبت می‌گردد.
تبصره 6 ـ نمره ارزشیابی تکوینی دانش‌آموزی که قبل از برگزاری ارزشیابی پایانی با رعایت مقررات از مدرسه‌ای به مدرسه دیگر منتقل شود، توسط معلم مدرسه مقصد بر اساس ارزشیابی‌های وی و ارزشیابی‌های معلم مدرسه قبل (در صورت وجود) تعیین می‌شود.
تبصره 7 ـ مدیر مدرسه موظف است در طول هر نوبت حداقل یک بار (حدود یک ماه قبل از ارزشیابی پایانی) دانش‌آموز و ولی وی را از وضعیت تحصیلی دانش آموز در هر درس مطلع نماید.
تبصره 8 ـ نمره ارزشیابی دانش‌آموزان در هر درس و در هر نوبت به وسیله معلم در لیست نمره‌ها ثبت و امضا می‌شود و حداکثر 10 روز بعد از خاتمه ارزشیابی هر نوبت تسلیم دفتر مدرسه می‌گردد.
ماده (6) :
ارزشیابی پایانی پایه‌های اول و دوم و نوبت اول پایه سوم داخلی است و توسط مدرسه برگزار می‌شود. ارزشیابی پایانی نوبت دوم و تجدیدی پایه سوم راهنمایی به صورت هماهنگ با سوالات واحد و برنامه معین که توسط سازمان آموزش و پرورش استانها طرح و در مدرسه برگزار می‌شود.
تبصره1 ـ معاونت آموزش وپرورش عمومی می‌تواند در هر یک از پایه‌های تحصیلی دوره راهنمایی، سؤالات ارزشیابی پایانی نوبت دوم یک یا دو ماده درسی را طرح کرده و با اطلاع قبلی به استانها ارسال نماید.
تبصره2ـ طراحی سوال موضوع تبصره1 این مادّه برای مراکز آموزشی تابعه سازمان ملی پرورش استعدادهای درخشان و سازمان آموزش و پرورش استثنایی کشور حسب مورد به سازمان ذی ربط واگذار می‌شود.
تبصره 3ـ ارزشیابی غایبین موجه دروس هماهنگ (تبصره 1 ) به صورت داخلی و توسط مدرسه برگزار می‌شود.
ماده (7):
ارزشیابی پایانی نوبت اول از مطالب تدریس شده همان نوبت و ارزشیابی پایانی نوبت دوم و پس از آن از تمام محتوای کتاب درسی به عمل می‌آید.
تبصره ـ در مراکز آموزشی تابعه سازمان ملی پرورش استعدادهای درخشان محتوای جزوات تکمیلی نیز در طراحی سوال لحاظ می‌شود.
ماده (8) :
برای دارندگان نقص عضو مؤثر در ارزشیابی کتبی، شفاهی و عملی، مدیر مدرسه با اطلاع اداره آموزش و پرورش متبوع، تسهیلاتی متناسب با نقص عضو فراهم می‌نماید. اینگونه افراد در صورت لزوم از ارزشیابی دروس عملی که از نظر جسمی قادر به انجام نمی‌باشند معاف می‌شوند. در چنین صورتی اگر درس یا دروس مذکور دو نوع ارزشیابی (کتبی/ شفاهی ـ عملی) داشته باشد، برای ارزشیابی کتبی یا شفاهی نمره 20 منظور می‌شود و اگر ارزشیابی درس صرفاً عملی باشد نمره‌ای منظور نخواهد شد، در این حالت صورت جلسه‌ای به امضای مدیر و دو نفر از معلمان تنظیم و تسهیلات فراهم شده مستند به این ماده در آن درج می‌شود. علاوه بر آن لازم است موضوع در ستون ملاحظات دفتر ثبت ارزشیابی و کارنامه تحصیلی این قبیل دانش‌آموزان در این خصوص توضیح داده شود.
تبصره 1ـ ارزشیابی عملی درس تربیت بدنی برای دانش آموز موضوع این ماده باید متناسب با توانایی جسمی وی توسط معلم مربوط انجام شود. شیوه نامه مربوط توسط وزارت آموزش و پرورش تهیه و ابلاغ خواهد شد.
تبصره 2ـ دانش آموز استثنایی (نابینا، جسمی ـ حرکتی) و دانش‌آموزی که در زمان برگزاری ارزشیابی و یا قبل از آن دچار سانحه‌ای شود به نحوی که قادر به نوشتن نباشد، می‌توانند از منشی مناسبی که از طرف مدیر مدرسه تعیین می‌شود استفاده نمایند.
تبصره3ـ چنانچه دانش‌آموزی به دلیل بیماری خاص قادر به حضور در جلسه ارزشیابی پایانی نباشد با درخواست ولی و ارایه گواهی پزشک و با نظر مدیر، یکی از معلمان در خارج از مدرسه از وی ارزشیابی به عمل می‌آورد.
تبصره 4ـ با توجه به شرایط خاص جسمانی دانش آموز، مدرسه می‌تواند با تایید شورای مدرسه، اقدام به برگزاری ارزشیابی دروس خاص به صورت چند گزینه‌ای، املاء صحیح و غلط، تخصیص وقت اضافی، متناسب‌سازی سوالات برای دانش آموزان استثنایی، جایگزین کردن نمره بخش کتبی به جای شفاهی یا بالعکس برای وی نماید.
تبصره5 ـ دانش آموزان استثنایی که به علت اختلال تکلمی شدید قادر به خواندن نیستند (به استثنای دانش آموزان ناشنوا)، از ارزشیابی درس قرائت فارسی معاف می‌باشند.
تبصره6 ـ دانش‌آموزانی که دارای اختلال جسمی ـ حرکتی، نابینایی و یا ناشنوایی هستند، از آموزش و ارزشیابی درس آموزش دفاعی معاف می‌باشند.
ماده (9) :
ارزشیابی تعلیمات دینی دانش‌آموزان اقلیت‌های دینی مذکور در قانون اساسی برابر شیوه‌نامه‌های وزارت آموزش و پرورش انجام و نمره آن در دفاتر ثبت ارزشیابی و کارنامه آنان قید می‌شود. دانش‌آموزان مذکور از شرکت در ارزشیابی درس قرآن معاف هستند و در کارنامه آنان برای این درس نمره‌ای منظور نخواهد شد.
تبصره ـ در صورت تمایل دانش‌آموز به شرکت در ارزشیابی تعلیمات دینی اسلامی منعی برای شرکت وی نخواهد بود.
ماده (10):
ارزشیابی از رفتار دانش‌آموز در هر نوبت بر اساس میزان رعایت مقررات از سوی او، توسط مدیر و با نظرخواهی از معاون، مربی تربیتی، اولیای دانش‌آموزان و بر اساس گزارشهای واصله از معلمان و سایر کارکنان مدرسه انجام می‌شود. گزارش وضعیت انضباط به صورت کیفی بوده و شامل یکی از موارد « عالی» ، « بسیار خوب» ، « خوب» و « نیاز به راهنمایی و تلاش بیشتر» می‌باشد.
تبصره 1ـ نحوه و سهم هریک از عوامل مذکور در تعیین نمره انضباط را شورای مدرسه تعیین می‌کند.
تبصره 2ـ در مواردی که وضعیت انضباطی دانش‌آموز حاکی از « نیاز به راهنمایی و تلاش بیشتر» است، موارد به ولی وی گزارش می‌شود.
تبصره 3ـ وضعیت انضباط در محاسبه معدل ارزشیابی منظور نمی‌شود ولی در کارنامه تحصیلی و دفتر ثبت ارزشیابی درج می‌گردد.
تبصره 4ـ برای شرکت‌کنندگان در ارزشیابی ورودی(تعیین پایه)، داوطلبان آزاد، طرح جامع، دانش‌آموزانی که از جهش تحصیلی استفاده می‌کنند و دانش‌آموزانی که در شرایط سنی بالاتر از سن متعارف خود قرار دارند و در شهریور ماه به صورت یک نوبتی در ارزشیابی پایه بالاتر شرکت می‌کنند، نمره انضباط منظور نمی‌گردد.
ماده (11) :
چنانچه معلم مربوط ظرف 5 روز پس از انجام هر ارزشیابی پایانی، به هر علتی اوراق ارزشیابی را تصحیح نکند، مدیر مدرسه ضمن گزارش موضوع به اداره آموزش و پرورش متبوع باید به تشخیص خود، اوراق ارزشیابی را جهت تصحیح در اختیار یکی از معلمان واجد شرایط قرار دهد.
ماده (12) :
مهلت اعتراض به نمرات ارزشیابی پایانی، حداکثر 5 روز پس از اعلام نتیجه آن نوبت خواهد بود. مدیر مدرسه موظف است اوراق ارزشیابی معترضان را جهت تجدیدنظر در اختیار معلم مربوط و یا به تشخیص خود در اختیار معلم مربوط و یک نفر دیگر از معلمان همان درس قرار دهد. در صورت اعتراض مجدد و یا اختلاف نظر، نظر معلم سوم از همان درس تعیین‌کننده و لازم‌الاجرا است.
تبصره ـ نمرات ارزشیابی تکوینی و نمرات دروس شفاهی و عملی قابل اعتراض نیستند و نمره اعلام شده قطعی است.
ماده (13) :
دانش‌آموزی در خردادماه قبول شناخته می‌شود که دارای شرایط زیر باشد:
الف) معدل کل وی کمتر از ده نباشد.
ب) نمره ارزشیابی نوبت دوم او در هیچیک از مواد درسی بدون ضریب کمتر از ده نباشد.
ج) نمره سالیانه وی در هیچ یک از مواد درسی کمتر از 30 نباشد.
تبصره 1ـ نمره سالیانه هر درس حاصل جمع نمره نوبت اول و دو برابر نمره نوبت دوم خواهد بود.
تبصره 2ـ معدل کل دانش‌آموز عبارت است از مجموع نمره سالیانه همه دروس (به جز انضباط) تقسیم بر سه برابر تعداد مواد درسی آن پایه.
تبصره 3ـ در مدارس راهنمایی وابسته به سازمان ملی پرورش استعدادهای درخشان، دانش‌آموزی حق ادامه تحصیل در این مدارس را خواهد داشت که دارای شرایط زیر باشد:
الف) معدل کل وی در خردادماه کمتر از 14 نباشد.
ب) نمره ارزشیابی نوبت دوم وی در هیچیک از مواد درسی بدون ضریب کمتر از12 نباشد.
ج) نمره سالیانه وی در هیچیک از مواد درسی کمتر از36 نباشد.
ماده (14) :
هر گاه معدل کل دانش آموزی در خرداد یا شهریور ماه در پایه‌های اول، دوم و سوم راهنمایی حداقل ده (10) باشد ولی در یک درس نمره کمتر از ده و یا معدل کل وی حداقل دوازده(12) باشد ولی در دو درس نمره کمتر از ده کسب کند، قبول شناخته می‌شود.
تبصره 1ـ دانش‌آموز در طول دوره راهنمایی می‌تواند در هر درس دو بار از مفاد این ماده استفاده کند. استفاده برای بار دوم از این ماده در هر درس، منوط به کسب حداقل نمره 5 می‌باشد.
تبصره 2ـ استفاده دانش آموز از مفاد این ماده درخرداد ماه به شرط احراز بند ج ماده 13 و درخواست کتبی ولی دانش آموز بلامانع است.
تبصره 3ـ استفاده از مفاد این ماده در دفتر ثبت ارزشیابی و کارنامه تحصیلی، درج می‌شود.
تبصره 4ـ مدیران مدارس موظفند با همکاری اولیا و برنامه‌ریزی لازم، زمینه جبران ضعف درسی این قبیل دانش آموزان را فراهم آورند.
تبصره5 ـ در مدارس راهنمایی وابسته به سازمان ملی پرورش استعدادهای درخشان، پس از برگزاری ارزشیابی نوبت دوم یا شهریور ماه، دانش آموزی که معدل کل وی حداقل 15 باشد در یک درس و یا معدل کل وی حداقل 17 باشد در 2 درس نمره بین 10 تا 12 داشته باشد می‌تواند در این مدارس ادامه تحصیل دهد.
ماده (15) :
دانش‌آموزی که نمره ارزشیابی نوبت دوم یا نمره سالیانه وی در درس یا دروسی به حدنـصاب قبولی نرسیده باشـد تجدید شناخته می‌شود و باید در نوبت تجدیدی در ارزشیابی آن‌درس یا دروس شرکت کند. نمرات نوبت تجدیدی در ستون تجدیدی با ضریب دو درج می‌گردد و به جای نمره خرداد ماه همان درس یا دروس در معدل کل محاسبه و در صورت احراز شرایط مندرج در بندهای الف و ب ماده 13 و یا ماده 14 قبول شناخته می‌شود(1).
ماده (16) :
ارزشیابی تجدیدی هر دانش‌آموز در همان شهرستان یا منطقه آموزشی برگزار می‌شود که ارزشیابی نوبت دوم را گذرانیده است؛ در صورتی که دانش آموز به دلیل موجه نتواند در ارزشیابی تجدیدی مدرسه مربوط شرکت نماید با اخذ گواهی عکس‌دار (حاوی مشخصات و مواد تجدیدی) از مدرسه مربوط و با معرفی اداره آموزش و پرورش مقصد می‌تواند در ارزشیابی تجدیدی یکی از مدارس شرکت نماید. نمره‌های تجدیدی چنین دانش‌آموزی از طریق اداره آموزش و پرورش مقصد، به اداره آموزش و پرورش مبداء جهت ابلاغ به مدرسه‌ای که دانش‌آموز قبلاً تحصیل می‌کرده است ارسال می‌گردد تا مدرسه مذکور با توجه به نمره‌های دیگر وی و رعایت سایر مقررات اعلام نتیجه نماید.
ماده (17) :
چنانچه دانش‌آموزی در ارزشیابی پایانی نوبت اول یا دوم درسی غیبت غیرموجه داشته‌باشد، نمره پایانی آن درس صفر محسوب می‌شود و نمره وی در آن درس از میانگین نمره ارزشیابی تکوینی آن نوبت و نمره صفر تعیین خواهدشد.
تبصره ـ در دروسی که ارزشیابی آنها به صورت (کتبی، شفاهی یا عملی) صورت می‌پذیرد، نمره دانش آموز به صورت زیر محاسبه می‌شود:
نمره تکوینی آن نوبت به علاوه نمره صفر بخشی که غایب بوده به علاوه نمره پایانی بخشی که حاضر بوده تقسیم بر عدد3
ماده (18) :
دانش‌آموزی که به علت غیبت موجه در نوبت اول یا دوم یا هر دو نوبت در یک یا چند و یا تمام مواد درسی نمره ارزشیابی نداشته باشد، نمرات ارزشیابی نوبت بعدی و یا ارزشیابی مرداد یا شهریورماه وی برای نوبت اول یا دوم منظور می‌گردد و برابر شرایط مواد 13 و 14 اعلام نتیجه می‌شود.
ماده (19) :
اگر دانش‌آموزی با عذر موجه در ارزشیابی هیچ یک از مواد درسی نوبت دوم و شهریورماه شرکت نکند، صرفنظر از اینکه در نوبت اول نمره داشته یا نداشته باشد، آن سال تحصیلی برای وی وقفه تحصیلی محسوب می‌گردد.
ماده (20) :
چنانچه دانش‌آموزی بدون عذر موجه در فاصله زمانی بعد از ثبت‌نام و قبل از برگزاری ارزشیابی نوبت اول مدرسه را ترک کند هر چند که نمره ارزشیابی تکوینی داشته باشد آن سال تحصیلی برای وی ترک تحصیل تلقی شده و کارنامه مردودی صادر نمی‌گردد. اگر دانش‌آموزی بعد از برگزاری ارزشیابی نوبت اول بدون عذر موجه مدرسه را ترک کند و در هیچ یک از ارزشیابی مواد درسی نوبت دوم و شهریورماه شرکت نکند آن سال تحصیلی برای وی کارنامه مردودی صادر می‌گردد.
ماده (21) :
از دانش‌آموزی که در ارزشیابی نوبت دوم و یا شهریورماه در یک یا چند ماده درسی غیبت موجه داشته باشد با پیشنهاد مدیر مدرسه و موافقت شورای مدرسه تا دو هفته پس از پایان آن نوبت، ارزشیابی به عمل می‌آید.
ماده (22) :
غایبین موجه داوطلب آزاد در ارزشیابی نوبت دوم و شهریورماه می‌توانند در صورت موافقت کمیسیون خاص اداره آموزش و پرورش محل، تا دو هفته پس از پایان ایام ارزشیابی، در ارزشیابی درس یا دروس مربوط شرکت کنند.
ماده (23) :
از دانش‌آموزان تجدیدی که در کلاسهای جبرانی تابستانی شرکت می‌نمایند، بلافاصله پس از اتمام دوره با رعایت سایر مقررات مربوط ارزشیابی به عمل می‌آید. نمره قبولی اینگونه دانش‌آموزان در ستون شهریور ماه درج خواهد شد.
تبصره ـ دانش‌آموزانی که در این ارزشیابی در درس یا دروسی نمره قبولی کسب ننمایند اجازه دارند مجدداً در نوبت بعدی ارزشیابی آن درس یا دروس شرکت کنند.
ماده (24):
دانش آموزانی که ارزشیابی آنان به علل مختلف از قبیل حوادث غیرمترقبه یا بلایای طبیعی برگزار نشده و یا اوراق ارزشیابی آنان مفقود یا معدوم گردیده است می‌توانند با تایید کمیسیون خاص اداره آموزش و پرورش منطقه در اولین فرصت و حداکثر تا یکماه پس از پایان ایام ارزشیابی در ارزشیابی مجدد شرکت نمایند.
ماده (25):
دانش آموزانی که به دلایل موجه از قبیل شرکت در المپیادها و دوره‌های آموزشی مربوط، مسابقات علمی، فرهنگی، ورزشی و نظایر آن و با تشخیص کمیسیون خاص اداره آموزش و پرورش موفق به شرکت در ارزشیابی مربوط نمی‌شوند، می‌توانند علاوه بر استفاده از ماده 21 در نوبت ارزشیابی بعدی شرکت کنند. قبولی آنان به عنوان قبولی در ارزشیابی نوبت قبل محسوب خواهد شد.
ماده (26):
کلیه کسانی که یکی از بستگان درجه اول آنها در طول سال تحصیلی شهید، اسیر یا مفقود می‌گردد و همچنین دانش آموزانی که یکی از بستگان درجه اول آنها در فاصله یک ماه قبل از آغاز ارزشیابی نوبت دوم یا شهریور ماه فوت می‌شود، در آن نوبت ارزشیابی مردود نخواهند شد. این قبیل افراد می‌توانند علاوه بر نوبت‌های ارزشیابی مذکور در یک نوبت ارزشیابی دیگر همراه با غایبین موجه شرکت کنند.
ماده (27):
نمره ارزشیابی نوبت‌های اول، دوم و تجدیدی و وضعیت انضباط حداکثر یک ماه پس از خاتمه ارزشیابی در دفتر ثبت ارزشیابی مدرسه و کارنامه تحصیلی دانش‌آموزان در ستون‌های جداگانه به صورت رایانه‌ای ثبت می‌شود.
تبصره ـ کارنامه دانش‌آموزان و دفتر ثبت ارزشیابی مدرسه حداکثر یک ماه پس از اعلام نتیجه قطعی ارزشیابی به امضای مدیر و مسئول ثبت نمرات می‌رسد و با مهر مدرسه مهر می‌گردد.
ماده (28):
قبول‌شدگان ساعی و برجسته پایه اول راهنمایی تحصیلی با رعایت شرایط زیر و تقاضای کتبی ولی خود می‌توانند در ارزشیابی شهریور ماه پایه دوم راهنمایی شرکت نمایند و در صورت موفقیت به صورت جهشی به پایه سوم راهنمایی ارتقاء یابند:
الف) معدل کل پایه اول آنان حداقل 18 و نمره نوبت دوم آنان در هر درس حداقل 15 باشد.
ب) در ارزشیابی شهریور ماه پایه دوم در هیچ یک از مواد درسی نمره کمتر از 16 کسب ننماید.
تبصره 1ـ نمرات قبول‌شدگان ارزشیابی جهشی در ستون شهریور ماه دفتر ثبت ارزشیابی و کارنامه تحصیلی ثبت، و با ذکر استناد به مفاد این ماده مهر و امضا می‌شود.
تبصره 2ـ شرایط جهش در مدارس راهنمایی تحصیلی وابسته به سازمان ملی پرورش استعداهای درخشان به شرح ذیل می‌باشد:
الف) معدل کل دانش آموز حداقل 19 بوده و در ارزشیابی نوبت دوم در هیچ یک از مواد درسی نمره کمتر از 18 نداشته باشد.
ب) در ارزشیابی مربوط به جهش تحصیلی که در شهریور ماه برگزار می‌شود، در هیچ یک از مواد درسی نمره کمتر از 17 کسب ننماید.
ماده (29):
افراد مشروحه زیر با رعایت حداقل سن متعارف که برای پایه‌های اول تا سوم دوره راهنمایی تحصیلی به ترتیب 11، 12 و 13 سال تمام می‌باشد، می‌توانند با درخواست کتبی و تأیید مراجع مربوط و معرفی اداره آموزش و پرورش منطقه/ ناحیه/ شهرستان در ارزشیابی ورودی (تعیین پایه تحصیلی) ـ که از کلیه درسهای مربوط به آن پایه به عمل می‌آید ـ در اولین نوبت رسمی ارزشیابی، همراه باسایر دانش آموزان شرکت کنند و در صورت قبولی در کلیه درسهای هر پایه مدرک قبولی برای آنان صادر می‌شود و با رعایت شرایط مجاز به ادامه تحصیل خواهند بود:
1ـ افرادی که قسمتی از تحصیلات خود را در مدارس خارجی گذرانیده‌اند و مدرک تحصیلی آنان قابل ارزشیابی در کمیسیون ارزشیابی مدارک تحصیلی خارجی نمی‌باشد و یا هیچگـونه مـدرک تحـصیلی که میزان تحـصیلات خارجـی آنهـا را مشخـص کنـد نداشته باشند.
2ـ افرادی که به دلیل عدم دسترسی به مدرسه یا بیماری نتوانسته‌اند به موقع وارد مدرسه شوند.
3ـ دانش‌آموزانی که بخشی از مدارک تحصیلی آنان در اثر حوادثی از قبیل سیل، زلزله، جنگ، آتش‌سوزی و .... از بین رفته و هیچگونه سابقه‌ای از مدارک آنان وجود نداشته باشد.
4ـ افرادی که در ادامه تحصیل آنان فاصله ایجاد شده است مشروط بر آنکه دارای مدرک پنجم ابتدایی باشند.
تبصره1ـ ارزشیابی ورودی (تعیین پایه) در دوره راهنمایی تحصیلی طبق مفاد این آیین‌نامه به صورت یک نوبتی است و مواد ارزشیابی و شرایط قبولی آنان مانند داوطلبان آزاد خواهد بود. در صورت مردودی، مدرسه می‌تواند از وی درپایه پایین‌تر ارزشیابی به عمل آورد.
تبصره2ـ نمرات ارزشیابی ورودی (تعیین پایه) قبول‌شدگان در ستون ملاحظات دفتر ارزشیابی آن سال و کارنامه تحصیلی آنان ثبت می‌شود. شماره معرفی‌نامه با اشاره به ماده29 این آیین‌نامه در ستون ملاحظات درج و توسط مدیر مدرسه امضاء و مهر می‌شود.
تبصره3ـ چنانچه مدارک تحصیلی خارجی دانش‌آموزی جهت ارزشیابی ناقص باشد و تا پایان ارزشیابی خرداد ماه پایه تحصیلی قطعی دانش‌آموز توسط کمیسیون ارزشیابی مدارک خارجی مشخص نشود، ارزشیابی خرداد و شهریور وی به عنوان ارزشیابی ورودی (تعیین پایه) محسوب خواهدشد و چنانچه دانش‌آموز در ارزشیابی شهریور ماه قبول نشود می‌تواند جهت تعیین پایه در ارزشیابی دروس پایه پایین‌تر به صورت یک نوبتی شرکت کند.
تبصره4ـ در مورد دانش‌آموزان استثنایی، به حداقل سن متعارف در هر پایه تحصیلی در این ماده 2 سال اضافه می‌شود.
ماده (30):
دانش‌آموزانی که به دلایل مختلف از قبیل عدم دسترسی به مدرسه، تکرار پایه و وقفه تحصیلی در شرایط سنی بالاتر از سن متعارف پایه تحصیلی خود قرار دارند، می‌توانند در صورت قبولی در ارزشیابی خرداد ماه با حداقل معدل (14)، در شهریور ماه همان سال تحصیلی در ارزشیابی پایه بالاتر در مدرسه قبلی یا مدرسه جدیدی که برای ادامه تحصیل ثبت نام کرده‌اند، به صورت یک نوبتی شرکت کنند و در صورت احراز شرایط قبولی به پایه بعدی ارتقاء یابند.
تبصره: کارنامه و دفتر ارزشیابی تحصیلی برای شرکت‌کنندگان در ارزشیابی موضوع این ماده به صورت یک نوبتی تنظیم می‌گردد.
ماده (31):
دانش آموزانی که تا پایان شهریور ماه شرایط قبولی پایه سوم راهنمایی تحصیلی را احراز نمی‌کنند، می‌توانند در ارزشیابی نوبت دی ماه سال تحصیلی بعد به صورت داوطلب آزاد در ارزشیابی دنباله دروس خود شرکت کنند و در صورت کسب شرایط قبولی، گواهینامه پایان تحصیلات دوره راهنمایی تحصیلی را دریافت نمایند.
تبصره1ـ این مصوبه شامل آن دسته از دانش آموزان مدارس روزانه که تا پایان شهریور ماه دارای حداقل 16سال تمام می‌باشند و همچنین دانش آموزان مدارس بزرگسالان، داوطلبان آزاد، بزرگسالان شرکت‌کننده در ارزشیابی جامع و دارندگان کارنامه مردودی سال سوم راهنمایی در سالهای قبل می‌شود.
تبصره2ـ افرادی که در ارزشیابی دی ماه شرایط قبولی پایه سوم راهنمایی تحصیلی را کسب می‌کنند به شرط دارا بودن سایر شرایط، می‌توانند از نیمسال دوم در دبیرستانهای بزرگسالان ثبت نام کرده و ادامه تحصیل دهند.
تبصره3ـ سئوالات ارزشیابی این گونه دانش‌آموزان از تمام محتوای کتاب‌های درسی مربوط طرح خواهد شد.
ماده (32) :
ارزشیابی داوطلبان آزاد دوره راهنمایی تحصیلی با رعایت بندهای زیر برگزار می‌شود
الف) مواد و تبصره‌هایی از این آیین‌نامه که ناظر بر تحصیلات ضمن سال تحصیلی دانش‌آموزان است، شامل داوطلبان آزاد نخواهد بود.
ب) برای داوطلبان آزاد نمره ارزشیابی تکوینی منظور نمی‌شود.
ج) داوطلبان آزاد از ارزشیابی انضباط و دروس ورزش و پرورشی معاف‌اند و برای آنان در این دروس نمره‌ای منظور نمی‌شود.
د) داوطلبان آزاد از گذراندن بخش عملی درس آمادگی دفاعی معاف بوده و نمره بخش نظری به عنوان نمره این درس منظور خواهد شد.¬¬
ه) داوطلبان آزاد و دانش‌آموزان مدارس بزرگسال پایه اول راهنمایی تحصیلی که واجد شرایط مندرج در ماده 28 این آیین‌نامه می‌باشند می‌توانند شهریورماه در ارزشیابی جهشی شرکت کنند و درصورت احراز شرایط مندرج در ماده مذکور به پایه سوم راهنمایی ارتقاء یابند.
ماده (33) : ارزشیابی جامع
دارندگان مدرک قبولی پایه پنجم ابتدایی مشروط بر آنکه حداقل 18 سال تمام سن داشته باشند، می‌توانند در زمان برگزاری ارزشیابی نوبت دوم یا شهریور ماه پایه سوم راهنمایی تحصیلی به صورت داوطلب آزاد در ارزشیابی جامع شرکت کنند و در صورت موفقیت کارنامه قبولی پایه سوم راهنمایی تحصیلی را دریافت نمایند.
تبصره1ـ مبنای محاسبه سن، اول مهرماه هر سال تحصیلی خواهد بود.
تبصره2ـ سؤالات دروس تعلیمات دینی، اجتماعی، تاریخ و جغرافیا در ارزشیابی جامع ازکتاب‌های هر سه پایه دوره راهنمایی تحصیلی به نسبت 5 نمره ازپایه اول، 5 نمره از پایه دوم و10 نمره از پایه سوم طرح می‌شود. سؤالات سایر دروس همانند سؤالات دانش‌آموزان پایه سوم راهنمایی تحصیلی خواهد بود.
تبصره 3ـ نتیجه ارزشیابی جامع، مطابق مقررات مربوط به داوطلبان آزاد و مفاد این آیین‌نامه اعلام خواهد شد.
ماده (34) :
به قبول‌شدگان پایه سوم راهنمایی علاوه بر کارنامه، گواهینامه پایان‌تحصیلات دوره سه ساله راهنمایی تحصیلی نیز اعطاء می‌شود.
ماده (35) :
دفتر ثبت ارزشیابی تحصیلی و تربیتی مدرسه باید حداکثر یک ماه پس از آخرین ارزشیابی در آن سال پلمپ شده و توسط فردی که از سوی اداره آموزش و پرورش مأمور می‌شود بررسی، مسدود، مهر و امضاء گردد.
ماده (36):
ارزشیابی دانش آموزان دوره عمومی بزرگسالان و مدارس ایرانی خارج از کشور طبق مفاد این آیین نامه انجام می‌گیرد.
تبصره ـ درس آموزش دفاعی از جدول مواد درسی مدارس ایرانی خارج از کشور و درس ورزش از جدول مواد درسی دوره راهنمایی تحصیلی بزرگسالان (شبانه) حذف می‌شود.
ماده (37) :
اوراق ارزشیابی‌های پایانی نوبت دوم و تجدیدی حداکثر به مدت شش ماه بعد از پایان سال تحصیلی نگهداری و سپس برابر مقررات امحاء می‌شود، ولی دفاتر ثبت ارزشیابی مدرسه به طور دائم نگهداری می‌شود. کارنامه تحصیلی دانش‌آموز نیز تا مدتی که برابر مقررات تحویل ولی وی نشده است باید در مدرسه حفظ گردد.
ماده (38):
با متخلفان در ارزشیابی، طبق آیین‌نامه رسیدگی به تخلفات امتحانی مصوب شورای عالی آموزش و پرورش رفتار می‌شود.
ماده (39) :
نظارت بر برگزاری ارزشیابی‌های پیشرفت تحصیلی دوره راهنمایی تحصیلی داخل و خارج کشور برعهده معاونت آموزش و پرورش عمومی و با همکاری معاونت توسعه مشارکتهای مردمی می‌باشد.
تبصره ـ نظارت بر ارزشیابی‌های پیشرفت تحصیلی دوره راهنمایی مراکز آموزشی سازمان ملی پرورش استعدادهای درخشان و سازمان آموزش و پرورش استثنایی کشور (حسب مورد) به عهده سازمان مربوط خواهد بود.
ماده(40) :
با تصویب این آیین نامه مقررات مغایر لغو می‌شود.
موضوع: آیین نامه ارزشیابی تحصیلی و تربیتی دوره راهنمایی تحصیلی در هفتصد و پنجاهمین جلسه شورای عالی آموزش وپرورش مورخ 26/4/1386 به تصویب رسید.
دبیر شورا ـ بهرام محمدیان
رییس جلسه ـ محمود فرشیدی
آیین‌نامه ارزشیابی تحصیلی و تربیتی دوره راهنمایی تحصیلی مورد تأیید است.
رییس جمهور و رییس شورای عالی آموزش و پرورش ـ محمود احمدی‌نژاد
جدول نوع ارزشیابی پایانی هر درس در دوره راهنمایی تحصیلی
ردیف : 1
نام درس : قرآن
نوع ارزشیابی : کتبی ـ شفاهی
ملاحظات : 10 نمره کتبی ـ 10 نمره شفاهی
ردیف : 2
نام درس : تعلیمات دینی
نوع ارزشیابی : کتبی
ملاحظات :
ردیف : 3
نام درس : عربی
نوع ارزشیابی : کتبی ـ شفاهی
ملاحظات : 15 نمره کتبی ـ 5 نمره شفاهی
ردیف : 4
نام درس : تعلیمات اجتماعی
نوع ارزشیابی : کتبی
ملاحظات :
ردیف : 5
نام درس : تاریخ
نوع ارزشیابی : کتبی
ملاحظات :
ردیف : 6
نام درس : جغرافیا
نوع ارزشیابی : کتبی
ملاحظات :
ردیف : 7
نام درس : قرائت فارسی (خواندن و درک مطالب و دستور زبان فارسی)
نوع ارزشیابی : شفاهی
ملاحظات :
ردیف : 8
نام درس : املاء فارسی
نوع ارزشیابی : کتبی
ملاحظات :
ردیف : 9
نام درس : انشاء فارسی
نوع ارزشیابی : کتبی
ملاحظات :
ردیف : 10
نام درس : قرائت و مکالمه زبان خارجی
نوع ارزشیابی : شفاهی
ملاحظات :
ردیف : 11
نام درس : دستور، درک مطلب، املاء و جمله‌نویسی زبان خارجی
نوع ارزشیابی : کتبی
ملاحظات :
ردیف : 12
نام درس : ریاضیات
نوع ارزشیابی : کتبی
ملاحظات :
ردیف : 13
نام درس : علوم تجربی
نوع ارزشیابی : کتبی ـ عملی
ملاحظات : 15 نمره کتبی ـ 5 نمره عملی
ردیف : 14
نام درس : شناخت حرفه‌و فن
نوع ارزشیابی : کتبی ـ عملی
ملاحظات : 8 نمره کتبی ـ 12 نمره عملی
ردیف : 15
نام درس : هنر
نوع ارزشیابی : عملی
ملاحظات :
ردیف : 16
نام درس : ورزش
نوع ارزشیابی : عملی ـ شفاهی
ملاحظات :
ردیف : 17
نام درس : آموزش آمادگی دفاعی
نوع ارزشیابی : کتبی
ملاحظات :
ردیف : 18
نام درس : پرورشی
نوع ارزشیابی : کتبی ـ نظری و عملی
ملاحظات : 5 نمره کتبی ـ 15 نمره نظری و عملی و حضور فعال دانش آموز
ردیف : 19
نام درس : انضباط
نوع ارزشیابی : ـ
ملاحظات :
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
1ـ ارزشیابی درس پرورشی برابر رای ششصد و چهل و سومین جلسه شورای عالی مورخ 2/10/1378 انجام می‌شود.
دبیر کل دبیرخانه شورای عالی آموزش و پرورش ـ محمّدیان
نوع :
3
شماره انتشار :
18258
تاریخ تصویب :
1386/4/26
تاریخ ابلاغ :
دستگاه اجرایی :
وزارت آموزش و پرورش
موضوع :
