تاریخ: 2/5/1386
شماره دادنامه: 316
کلاسه پرونده: 83/629
مرجع رسیدگی: هیأت عمومی دیوان عدالت اداری.
شاکی: آقای پرویز نوری.
موضوع شکایت و خواسته: ابطال بند 63 مصوبه مورخ6/10/1379 شورای اسلامی شهر ارومیه.
مقدمه: شاکی به شرح دادخواست تقدیمی اعلام داشته است، مفاد نامه شهرداری ارومیه مشخص میدارد که شهرداری طرف شکایت که مواجه با ابطال بند 7ـ4 ضوابط و مقررات اجرائی طرح تفصیلی ارومیه، طی حکم شماره 386ـ387 مورخه 24/11/1378 هیأت عمومی دیوان عدالت اداری شده بود، این بار تبصره 4 قانون تعیین وضعیت املاک واقع در طرحهای دولتی و شهرداریها مصوب 1367 را مستمسک قرار داده و به شرح نامه فوق‌الاشعار به شورای اسلامی شهر ارومیه پیشنهاد نموده است به منظور تامین همان اهداف غیرشرعی و غیرقانونی خود و به عنوان جایگزینی، برای بند 7ـ4 ضوابط و مقررات اجرائی طرح تفصیلی ارومیه، درصدهایی از املاک اشخاص (در مرحله موافقت با تفکیک یا افراز اراضی در داخل محدوده شهر) به عنوان سهم شهرداری و به منظور تهیه معوض اراضی و به صورت رایگان، به تملک شهرداری درآید و شهرداری ارومیه هم اکنون مستنداً به مصوبه شورای شهر، در مرحله تفکیک یا افراز اراضی اشخاص، درصدی از املاک آنان را یا به صورت رایگان تملک مینماید یا بهای درصد مذکور را نقداً از متقاضی دریافت مینماید و در همین راستا، ملک متعلقه به موکل واقع در محدوده قانونی شهر ارومیه، که از طریق هیأت موضوع مواد 147 و 148 قانون اصلاحی قانون ثبت، به دو قطعه افراز شده است از شمول مصوبه معترضعنه مصون نمانده و من‌غیر حق، بهای درصد مقرر در مصوبه از موکل وصول شده است. بند 63 مصوبه مورخه 6/10/1379 شورای اسلامی شهر ارومیه به شرح دلایل ذیل غیرقانونی و غیرشرعی میباشد: 1ـ قسمت اخیر ماده 101 قانون شهرداری (اصلاحی 1345) مقرر میدارد که معابر و شوارع عمومی که در اثر تفکیک اراضی احداث میشوند متعلقه به شهرداری است و مقنن با ذکر این عبارت که شهرداری در قبال آن هیچ وجهی به صاحب آن پرداخت نخواهد کرد، حقوق قانونی شهرداریها را در خصوص موافقت با تفکیک اراضی صرفاً و منحصراً تملک رایگان معابر و شوارع حاصل از تفکیک، تعیین و احصاء نموده و ملاحظه میگردد کـه قانونگذار در این ماده قانونی و سایر قوانین اجازه اخذ تعدادی از قطعات تفکیکی را به صورت رایگان جهت موافقت با تفکیک نداده است، خصوصاً که به موجب آراء متعدد صادره از هیأت محترم عمومی دیوان عدالت اداری، الزام مالک یا مالکین به واگذاری قسمتی از ملک خود به شهرداری یا سازمانهای دیگر در قبال تفکیک، خلاف اصل تسلیط و در تعارض با حق مالکیت مشروع اشخاص تشخیص داده شده است. 2ـ بدون هیچگونه تردیدی داخل محدوده هر شهر، داخل در محدوده توسعه و عمران شهر قرار دارد و از مزایای قانونی مربوطه اعم از تفکیک و افراز ملک به قطعات کوچکتر و احداث ساختمان در قطعات مفروزه برخوردار است و مقنن در تبصره 4 قانون تعیین وضعیت املاک واقع در طرحهای دولتی و شهرداریها مصوب 1367 در مقام آن نبوده که این اختیار را به شهرداریها اعطاء نماید که در موقع تقاضای تفکیک و افراز اراضی واقع در داخل محدوده شهر از مالکین آنها درصدی را به صورت رایگان به عنوان مابه ازای برخورداری مالکین از تفکیک یا احداث ساختمان اخذ نماید. بلکه مستنبط از تبصره 4 قانون تعیین وضعیت املاک واقع در طرحهای دولتی و شهرداریها مصوب 1367 (خصوصاً عبارت ... احتیاج به توسعه محدوده مزبور طبق طرحهای مصوب توسعه شهری، مورد تایید مراجع قانونی قرار بگیرد، مراجع مذکور میتوانند در مقابل موافقت با تقاضای صاحبان اراضی برای استفاده از مزایای ورود به محدوده توسعه و عمران شهر...)، تجویز دریافت درصدی از این املاک به صورت رایگان، منوط به حدوث حالتی گردیده که اراضی اشخاص در خارج از محدوده شهری شهرها واقع‌شده و با تصویب مراجع قانونی ذیربط به محدوده توسعه و عمران شهر وارد میشوند و به دیگر بیان و با ملحوظ نظر قرار دادن مفهوم مخالف تبصره یادشده، اراضی و املاک اشخاص که سابقاً و یا در حال حاضر در داخل محدوده شهرها واقع میباشند از شمول قانون مارالذکر خروج موضوعی دارند. با عنایت به مراتب استدعای رسیدگی و ابطال بند 63 مصوبه مورخ 6/10/1379 شورای اسلامی شهر ارومیه را دارم. ریاست محترم شورای اسلامی شهر ارومیه در پاسخ به این شکایت طی نامه شماره 2239 مورخ 2/8/1384 اعلام داشتهاند، وضع عوارض محلی با توجه به بند 16 ماده 71 قانون تشکیلات و وظایف شوراهای اسلامی مصوب 1375 از اختیارات شورای اسلامی شهر بوده و مواد 79 و 80 قانون فوق نحوه و مرجع ذیصلاح رسیدگی به اعتراضات مربوط به مصوبات شوراهای اسلامی شهرها را مشخص نموده است بنابه مراتب فوق صدور حکم به رد شکایت مطروحه مورد استدعاست. شهرداری ارومیه در پاسخ به شکایت مذکور طی نامه شماره 5815/15 مورخ 16/6/1384 اعلام داشتهاند، 1ـ وضع عوارض محلی با توجه به بند 16 ماده 71 قانون تشکیلات و وظایف شورای اسلامی از جمله اختیارات شورای اسلامی شهر بوده و شهرداری نیز پس از قطعی شدن مصوبه و عدم اعتراض فرماندار یا سایر مسئولان اجرائی مکلف به اجرای آن میباشند. 2ـ مصوبه مورد درخواست ابطال تنها در شهر ارومیه اعمال نمیشود بلکه در کلیه شهرها چنین درصدهایی از مالکین به منظور تامین معوض املاکی که در مسیر طرحهای عمرانی قرار میگیرند، اخذ میگردد و اختصاص به ارومیه ندارد. 3ـ مصوبه مذکور ناظر به اراضی بایر است در حالیکه نوعیت اصلی پلاک مادر با توجه به رأی کمیسیون ماده 12 و سابقه محل به صورت « باغ» و مورد ابتیاعی وی مشمول مقررات و احکام « باغ» خواهد بود و صدور سند مالکیت از سوی اداره ثبت به نام شاکی در اجرای ماده 147 اصلاحی تحت عنوان (زمین محصور) محل اشکال بوده و مشارالیه قبل از تغییر نوعیت ملک از طریق مراجع قانونی حق درخواست ابطال مصوبه اراضی بایر را ندارد. بنا به مراتب فوق صدور حکم به رد شکایت مطروحه مورد استدعاست. دبیر محترم شورای نگهبان در خصوص ادعای خلاف شرع بودن مصوبه مورد شکایت طی نامه شماره 16546/30/85 مورخ 4/5/1385 اعلام داشتهاند: « عطف به نامه شماره ه/83/629 مورخ 27/12/1384 موضوع بند 63 مصوبه مورخ 6/10/1379 شورای اسلامی شهر ارومیه، در جلسه مورخ 4/5/1385 فقهای شورای نگهبان مورد بحث و بررسی قرار گرفت که نظر شورا به شرح زیر اعلام میگردد: اطلاق بند 63 مصوبه 6/10/1379 شورای اسلامی شهر ارومیه نسبت به زمینهای خارج از محدوده خلاف موازین شرع شناخته شد.». هیأت عمومی دیوان عدالت اداری در تاریخ فوق با حضور رؤسا و مستشاران و دادرسان علیالبدل شعب دیوان تشکیل و پس از بحث و بررسی و انجام مشاوره با اکثریت آراء به شرح آتی مبادرت به صدور رأی مینماید.
رأی هیأت عمومی
به موجب نظریه شماره 16546/30/85 مورخ 4/5/1385 فقهای محترم شورای نگهبان اطلاق بند 63 مصوبه مورخ6/10/1379 شورای اسلامی شهر ارومیه نسبت به زمینهای خارج ازمحدوده خلاف موازین شرع شناخته شده است و همچنین با عنایت به قانون تعیین وضعیت اراضی و املاک واقع در طرحهای دولتی و شهرداریها مصوب 1367 و الزام واحدهای مزبور به پرداخت بهای عادله اراضی مذکور به مالکین آنها و اعتبار اصل تسلیط و حرمت مالکیت مشروع بند 63 مصوبه مورخ 6/10/1379 شورای شهر ارومیه که مفهم اختصاص قسمتی از اراضی بایر به شهرداری به طور رایگان در زمان تفکیک اراضی مزبور و به منظور تامین معوض اراضی واقع در طرحهای شهرداری میباشد به شرح فوقالذکر خلاف احکام شرع و قانون و خارج از حدود اختیارات شورای اسلامی شهر ارومیه در وضع مقررات است و بدین جهت بند 63 مصوبه فوق الاشعار مستنداً به اصل 170 قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران و بند یک ماده 19 و 42 قانون دیوان عدالت اداری ابطال میشود.
هیأت عمومی دیوان عدالت اداری معاون قضائی دیوان عدالت اداری ـ مقدسی فرد
نوع :
2
شماره انتشار :
18271
تاریخ تصویب :
1386/5/2
تاریخ ابلاغ :
دستگاه اجرایی :
شورای اسلامی شهر ارومیه
موضوع :
