آئین‌نامه آموزشی دوره راهنمایی تحصیلی پیش‌حرفه‌ای خاص دانش‌آموزان با نیازهای ویژه

آئین‌نامه آموزشی دوره راهنمایی تحصیلی پیش‌حرفه‌ای خاص دانش‌آموزان با نیازهای ویژه



فصل اول ـ تعریف و اهداف
ماده1ـ تعریف
دانش آموزان با نیازهای ویژه: دانش‌آموزان با نیازهای ویژه دانش‌آموزانی هستند که به سبب نارسایی جسمی، ذهنی، روانشناختی، هیجانی یا اجتماعی در زمینه یادگیری یا سازگاری با محیط دارای مشکلاتی هستند که شامل دانش‌آموزان کم‌توان ذهنی، آسیب‌دیده‌ شنوایی، آسیب‌دیده بینایی، معلولین جسمی حرکتی و چند معلولیتی می‌شوند و امکان ادامه تحصیل در مدارس عادی یا خاص خود را ندارند.
ماده2ـ اهداف
اهداف دوره راهنمایی تحصیلی مصوب شورای عالی، متناسب با ویژگیها و تواناییهای دانش‌آموزان با نیازهای ویژه، به عنوان اهداف عام این دوره در نظر گرفته شده؛ لیکن اهداف خاص (ویژه) دوره راهنمایی تحصیلی پیش‌حرفه‌ای عبارت است از:
1ـ پرورش زمینه‌های اخلاقی، دینی و تربیتی دانش‌آموزان
2ـ افزایش تجارب معلومات و مهارت‌های عمومی، برای بهبود زندگی فردی و اجتماعی دانش‌آموزان
3ـ شناخت استعدادها، علایق و رغبت‌های دانش‌آموزان و ایجاد زمینه‌ی مساعد جهت هدایت رشته تحصیلی حرفه‌ای مناسب
4ـ پرورش و توانبخشی‌ قوای جسمانی و روانی دانش‌آموزان
5 ـ ایجاد آمادگی نسبی در دانش‌آموزان، برای ادامه‌ی تحصیل در دوره‌ی متوسطه‌ حرفه‌ای
فصل دوم ـ ساختار و واحددرسی، طول مدت تحصیل، عناوین و جداول درس‌ها
ماده3ـ این دوره مشتمل برسه پایه تحصیلی می‌باشد.
1ـ3ـ تعداد واحدهای درسی دوره راهنمایی تحصیلی پیش‌حرفه‌ای حداقل 72 واحد است که شامل دروس عمومی و انتخابی خواهد بود.
2ـ3ـ طول دوره‌ی آموزش 3سال است و تعداد واحدهای درسی موردنیاز جهت اخذ مدرک راهنمایی تحصیلی پیش‌حرفه‌ای حداقل 72 واحد می‌باشد.
تبصره ـ طول دوره آموزش برای دانش‌آموزانی‌که نتوانند دوره را در سه سال طی کنند تا دو سال دیگر قابل افزایش است.
ماده4ـ آموزش در دوره راهنمایی تحصیلی پیش‌حرفه‌ای مبتنی بر نظام واحدی است که دارای ویژگیهای زیر می‌باشد:
الف) فرآیند آموزش هر درس بطور پیوسته، در طول یک سال تحصیلی انجام می‌شود.
ب) محتوا، ساعات آموزش و میزان تأثیر نمره هر درس در معدل‌گیری براساس تعداد واحدهای آن درس مشخص می‌شود.
ج) ارزشیابی هر یک از درس‌های این دوره مستقل است و قبولی یا مردودی در هر درس تأثیری برسایر درس‌ها ندارد.
ماده5 ـ ترک تحصیل قبل از امتحانات نوبت اول و همچنین وقفه تحصیلی جزء سنوات تحصیلی محاسبه نمی‌شود و ترک‌تحصیل بعد از امتحانات نوبت اول، جزء سنوات تحصیلی موضوع این ماده محاسبه می‌شود.
ماده6 ـ هر واحد درس نظری معادل یک ساعت آموزش در هفته برای طول سال‌تحصیلی می‌باشد. ساعات هر واحد درس عملی برابر جدول ساعات درسی معادل دو تا سه برابر ساعات آموزشی یک واحد درس نظری است.
ماده7ـ از اول مهرماه تا آخر شهریورماه سال بعد یک سال تحصیلی محسوب می‌شود. دوره‌ی آموزش از اول مهرماه هر سال آغاز و تا پایان اردیبهشت ماه‌ سال بعد ادامه می‌یابد و امتحانات پایانی نوبت دوم در خردادماه برگزار می‌شود.
ماده8 ـ چنانچه درسهای باقیمانده از پایه اول پیش‌نیاز درس‌های پایه دوم یا درس‌های باقیمانده از پایه دوم پیش‌نیاز درس‌های پایه سوم باشد دانش‌آموزان پایه دوم یا سوم باید این درسها را با رعایت ضوابط پیش‌نیاز به همراه سایر درسهای پایه دوم یا سوم برابر مقررات و حداکثر تا 26 واحد انتخاب کنند و باقیمانده درسهای پایه سوم را در تابستان همان سال یا در سال تحصیلی بعدی انتخاب کنند.
ماده9ـ دانش‌آموزانی که در پایان خردادماه هر سال موفق به گذراندن تعدادی از واحدهای درسی ارایه شده در آن سال و یا سالهای قبل نشده باشند، در دوره تابستانی که به این منظور اجرا می‌شود، ثبت‌نام شده و به صورت حضوری یا غیرحضوری دروس مذکور را انتخاب کرده و در امتحانات پایان دوره تابستانی (شهریورماه) شرکت خواهند کرد.
1ـ9ـ دوره تابستانی به مدت10هفته (8 هفته کلاس و 2هفته امتحان) اجرا می‌شود و ساعات آموزش هفتگی درسهای نظری و عملی4برابر ساعات آموزش هفتگی آن درس در طول سال تحصیلی و حداکثر36 ساعت در هفته می‌باشد.
2ـ9ـ دانش‌آموزانی که در پایان تابستان سال سوم موفق به گذراندن برخی از درس‌ها نشده باشند، می‌توانند در سال چهارم و پنجم ادامه تحصیل داده و درسهای باقیمانده از پایه اول، دوم و سوم را بگذرانند. در این صورت رعایت پیش‌نیاز الزامی نیست.
3ـ9ـ دوره تابستانی در واحدهای آموزشی برابر دستورالعملی که توسط سازمان آموزش و پرورش استثنایی ابلاغ می‌شود، تشکیل می‌گردد و برگزاری آن بصورت متمرکز با برنامه‌ریزی و هماهنگی قبلی مدیریت آموزش و پرورش استثنایی در یک یا چند واحد آموزشی بلامانع است. برگزاری این دوره برای دانش‌آموزان رایگان می‌باشد.
ماده10ـ دانش‌آموز نمی‌تواند درس‌هایی را که قبلاً نمره قبولی کسب کرده است بطور مجدد انتخاب کند.
ماده11ـ ساعت حضور دانش‌آموز در برنامه‌های آموزشی، پرورشی و توانبخشی در هر هفته حداقل 33 و حداکثر 36 ساعت بوده و برنامه هفتگی واحدهای آموزشی برای 6 روز هفته و هر روز حداکثر 6 ساعت تنظیم می‌شود. دانش‌آموز موظف است در فاصله زمانی شروع تا پایان برنامه آموزش روزانه در محل آموزش آن درس حضور داشته باشد.
تبصره ـ حضور کمتر از 33 ساعت در هفته، برای دانش‌آموزانی که تعداد واحدهای باقیمانده آنها برای فارغ‌التحصیلی کمتر از میزان مجاز می‌باشد، بلامانع است.
ماده12ـ رسیدگی به موارد خاص آموزشی و پرورشی دانش‌آموزان استثنایی به‌عهده کمیسیون خاص مدیریت آموزش و پرورش استثنایی استان می‌باشد که ترکیب اعضاء و شرح وظایف آن به تصویب کمیسیون معین شورای عالی می‌رسد.
ماده13ـ عناوین و واحدهای درسی هرپایه برابر جداول (1، و 2) پیوست ارایه می‌شود.
ماده14ـ درس‌های دوره راهنمایی تحصیلی پیش‌حرفه‌ای براساس اهداف و ماهیت آنها به شرح ذیل می‌باشد:
1ـ14ـ دروس عمومی: درس‌هایی است‌که آموختن آنها برای ارتقاء مهارتهای عمومی، افزایش تجارب، رشد دانش‌آموز در حیطه‌های اجتماعی، دینی و اخلاقی، اقتصادی، هنری و مهارتهای روزمره زندگی ضرورت دارد.
2ـ14ـ دروس انتخابی: درسهایی است که با توجه به تفاورتهای فردی و به منظور پرورش علایق یا رفع نیازهای توانبخشی دانش‌آموزان برابر شیوه‌نامه مربوطه ارایه می‌گردد.
فصل سوم ـ مقررات ثبت‌نام دانش‌آموزان
ماده15ـ ثبت نام دانش‌آموزان ورودی به واحدآموزشی با حضور پدر و مادر یا ولی وی انجام می‌گیرد.
تبصره ـ ثبت نام و تحصیل مجدد دانش‌آموز غیرمشمول که ترک‌تحصیل داشته است با رعایت سایر شرایط بلامانع است.
ماده16ـ ثبت نام و تحصیل دانش‌آموزان در واحدهای آموزشی به تفکیک جنسیت انجام می‌گیرد.
ماده17ـ موعد ثبت نام و مدارک موردنیاز دانش‌آموزان مطابق شیوه‌‌نامه‌ای خواهد بود که از سوی سازمان آموزش و پرورش استثنایی صادر می‌شود.
ماده18ـ حداکثر سن ثبت‌نام در پایه‌های اول، دوم و سوم به ترتیب 17، 18 و 19 سال تمام است (ملاک محاسبه سن دانش‌آموز برای ثبت‌نام اول مهرماه هرسال خواهد بود).
ماده19ـ شرایط ثبت‌نام و تحصیل دانش‌آموزان مشمول نظام‌وظیفه عمومی مطابق با بخشنامه و دستورالعمل‌های جاری وزارت آموزش و پرورش خواهد بود.
ماده20ـ موارد مربوط به انتقال دانش‌آموز شاغل در این قبیل آموزشگاهها، بررسی پرونده‌ها و سایر موارد مطابق با بخشنامه و دستورالعمل‌های جاری وزارت آموزش و پرورش خواهد بود.
فصل چهارم ـ ضوابط سنجش و ارزشیابی پیشرفت تحصیلی و تربیتی دانش‌آموزان
ماده21ـ تعاریف
ارزشیابی تحصیلی و تربیتی: ارزشیابی تحصیلی و تربیتی بخش جدایی‌ناپذیر فرآیند یاددهی یادگیری است که داوری و قضاوت در مورد آموخته‌ها و تغییررفتار دانش‌آموز در جهت نیل به هدفهای آموزشی و پرورشی براساس آن صورت می‌پذیرد.
ارزشیابی تشخیصی: ارزشیابی تشخیصی به منظور آگاهی از میزان آمادگی دانش‌آموز جهت شروع مناسب تدریس مطالب جدید توسط معلم انجام می‌گیرد.
ارزشیابی تکوینی: مجموعه اقدامات و فعالیتهایی است که به صورت مستمر توسط معلم و دانش‌آموز و سایر ارزیابی‌کنندگان به منظور بهبود فرایند یاددهی ـ یادگیری، در طول هر نوبت به عمل می‌آید که شامل انجام تکالیف درسی، آزمون‌های عملی، فعالیتهای مرتبط با درس خارج از کلاس به صورت فردی یا گروهی (فعالیتهای پژوهشی و ....) ارزشیابی‌های باز و مشاهدات تدریجی رفتار و خودارزیابی و نظر اولیاء دانش‌آموز می‌باشد.
ارزشیابی باز: به آن نوع ارزشیابی اطلاق می‌‌شود که دانش‌آموزان بتوانند هنگام آزمون از کتاب درسی و سایر منابع مرتبط دیگر به صورت گروهی یا فردی نیز استفاده نمایند. بدیهی است که در ارزشیابی باز سؤالات باید جنبه تفسیری، تحلیلی، ترکیبی و استنباطی داشته باشد.
خودارزیابی: ایجاد فرصت و شرایطی توسط معلم است تا دانش‌آموزان بتوانند درباره میزان یادگیری خود به قضاوت و ارزیابی بپردازند.
آزمون عملی: آزمونی است که توسط معلم صورت می‌گیرد و ناظر برمشاهده و عمل دانش‌آموزان در انجام تکالیف محوله یا داوطلبانه است.
ارزشیابی گروهی (مشارکتی): نوعی ارزشیابی است که در فرایند اجرایی آن، دانش‌آموزان صرفاً موضوع ارزشیابی نیستند بلکه بطور فعال و به صورت گروهی در امر ارزشیابی شرکت و با هم همکاری می‌کنند.
ارزشیابی پایانی: عبارت از ارزشیابی‌هایی است که در پایان هر یک از نوبت‌های مذکور در ماده24 به عمل می‌آید.
ماده22ـ اهداف
ارزشیابی تحصیلی در دوره راهنمایی تحصیلی پیش‌حرفه‌ای به منظور تحقق اهداف زیر انجام می‌شود:
1ـ بررسی و تعیین میزان پیشرفت آموزشی، پرورشی و توانبخشی
2ـ آگاه کردن دانش‌آموز از میزان پیشرفت آموزشی، پرورشی و توانبخشی خود و آگاهی اولیای وی از وضعیت تحصیلی فرزندشان
3ـ تشخیص نارسایی‌های یادگیری دانش‌آموز و برنامه‌ریزی به منظور رفع آنها
4ـ تشخیص استعداد و علاقه دانش‌آموز به منظور هدایت حرفه‌ای وی
5 ـ تقویت انگیزه و روحیه تلاش در دانش‌آموزان
6 ـ سنجش کیفیت و محتوای برنامه‌ها و عوامل مؤثر در آموزش از طریق تحلیل نتایج ارزشیابی به منظور یافتن نارسایی‌ها و رفع آنها
7ـ حصول اطمینان از تحقق شرایط لازم در دانش‌آموزان به منظور ارتقاء به مراحل تحصیلی بالاتر.
ماده23ـ ارزشیابی از آموخته‌های دانش‌آموز در هر درس به سه صورت تشخیصی، تکوینی و پایانی به عمل می‌آید.
ماده24ـ ارزشیابی تحصیلی و تربیتی دانش‌آموزان در نوبت‌های زیر انجام می‌شود:
الف) ارزشیابی نوبت اول (لغایت پایان دی‌ماه)
ب) ارزشیابی نوبت دوم (لغایت پایان خردادماه)
ج) ارزشیابی دانش‌آموزانی‌که در دوره تابستانی ثبت نام می‌شوند (لغایت 20شهریورماه)
د) ارزشیابی از غایبین موجه که حداکثر دو هفته پس از اعلام نتایج ارزشیابی‌های خرداد و شهریور انجام می‌شود.
هـ ) ارزشیابی مهرماه وپژه دانش‌آموزان مشمول ماده47 این آیین‌نامه
تبصره1ـ در ایام ارزشیابی پایانی نوبت اول، کلاس‌های درس دایر خواهد بود. ولی مدارس می‌توانند با اخذ مجوز از کمیسیون خاص مدیریت آموزش و پرورش استثنایی استان حداکثر به میزان دو هفته متوالی کلاس درس را در نوبت اول تعطیل نمایند. در این صورت مدیر مدرسه موظف است مراتب را به صورت مکتوب به اولیای دانش‌آموزان اطلاع دهد. در ایام برگزاری ارزشیابی نوبت دوم کلاس‌های درس دایر نمی‌باشد.
تبصره2ـ در مناطق گرمسیری، ارزشیابی نوبت اول و دوم به تشخیص کمیسیون خاص مناطق حداکثر دو هفته زودتر برگزار خواهد شد.
تبصره3ـ مدرسه می‌تواند با اخذ مجوز از کمیسیون خاص مدیریت آموزش و پرورش استثنایی استان از دانش‌آموزی که به ضرورت به اتفاق والدین خود به خارج از کشور عزیمت خواهد کرد، حداکثر یکماه قبل از شروع ارزشیابی پایانی ارزشیابی به عمل آورد.
ماده25ـ نوع ارزشیابی پایانی هر درس به شرح جدول شماره3 پیوست می‌باشد.
ماده26ـ نمره ارزشیابی هر درس برمبنای 20 خواهد بود که سهم نمره ارزشیابی تکوینی و پایانی هر یک ( ) می‌باشد لکن متناسب با با ماهیت هر درس، سهم نمره تکوینی قابل افزایش خواهد بود که در راهنمای برنامه درسی مصوب شورای عالی آموزش و پرورش مشخص می‌گردد. ضمناً چنانچه در هر یک از نوبت‌های ارزشیابی، نمره دانش‌آموزی پس از محاسبه میانگین نمره ارزشیابی تکوینی و پایانی به صورت اعشاری بود،
معلم مربوط می‌تواند با توجه به وضعیت درسی دانش‌آموز در کلاس به هر نحو که صلاح می‌داند نمره وی را سرراست کند.
تبصره1ـ نمره ارزشیابی هر درس در نوبت اول با احتساب ضریب یک و در نوبت دوم و ارزشیابی‌های پس از آن با احتساب ضریب 2 در کارنامه درج می‌گردد.
تبصره2ـ معلم موظف است حداکثر تا پنج روز قبل از برگزاری ارزشیابی پایانی هر نوبت نمره‌ی ارزشیابی تکوینی را به دفتر مدرسه تحویل دهد. در ضمن معلمان باید نتایج ارزشیابی‌های به عمل آمده در مورد هر دانش‌آموز را در صورت مرخصی یا انتقال از طریق مدیرمدرسه به معلم جدید تحویل دهند.
تبصره3ـ با توجه به نقش اولیای دانش‌‍‌آموزان در فعالیتهای خارج از مدرسه، معلمان می‌توانند حداکثر تا یک نمره ارزشیابی تکوینی هر درس را در هر نوبت به نظر اولیای دانش‌آموزان اختصاص دهند.
تبصره4ـ در مورد دانش‌آموزانی که در ارزشیابی غایبین موجه شرکت می‌کنند و همچنین در خصوص دانش‌آموزان مشمول ماده47، نمرات تکوینی آخرین نوبت در احتساب نمرات درسی آنان منظور می‌شود.
تبصره5 ـ دانش‌آموزی‌که به علت غیبت موجه (ثبت‌نام بدون حضور در کلاس با مجوز کمیسیون خاص مدیریت آموزش و پرورش استثنایی استان، بیماری و نظایر آن) در طول سال تحصیلی فاقد نمره ارزشیابی تکوینی است ولیکن در ارزشیابی پایانی دارای نمره است، نمره ارزشیابی پایانی هر نوبت وی جایگزین نمره ارزشیابی تکوینی همان نوبت می‌گردد.
تبصره6 ـ نمره ارزشیابی تکوینی دانش‌آموزی که قبل از برگزاری ارزشیابی پایانی با رعایت مقررات از مدرسه‌ای به مدرسه دیگر منتقل شود، توسط معلم مدرسه مقصد براساس ارزشیابی‌های وی و ارزشیابی‌های معلم مدرسه قبل (در صورت وجود) تعیین می‌شود.
تبصره7 ـ مدیرمدرسه موظف است در طول هر نوبت حداقل یک بار (حدود یک ماه قبل از ارزشیابی پایانی) دانش‌آموز و ولی وی را از وضعیت تحصیلی دانش‌آموز در هر درس مطلع نماید.
تبصره8 ـ نمره ارزشیابی دانش‌آموزان در هر درس و در هر نوبت به وسیله معلم در لیست نمره‌ها ثبت و امضاء می‌شود و حداکثر 10 روز بعد از خاتمه ارزشیابی هر نوبت تسلیم دفتر مدرسه می‌گردد.
ماده27ـ کلیه ارزشیابی‌های تحصیلی این دوره، به صورت داخلی بوده و توسط مدرسه برگزار می‌شود.
تبصره1ـ مدیریت آموزش و پرورش استثنایی استان می‌تواند امتحان پایانی نوبت دوم یا شهریورماه یک یا چند ماده درسی پایه‌های اول، دوم و سوم را به صورت هماهنگ برگزار کنند.
ماده28ـ ارزشیابی پایانی نوبت اول از مطالب تدریس شده همان نوبت و ارزشیابی پایانی نوبت دوم و پس از آن، از تمام محتوای کتاب درسی به عمل می‌آید.
ماده29ـ دانش‌آموزی که در زمان برگزاری ارزشیابی و یا قبل از آن دچار سانحه‌ای شود به نحوی که قادر به نوشتن نباشد، می‌توانند از منشی مناسبی که از طرف مدیر مدرسه تعیین می‌شود استفاده نمایند.
تبصره ـ چنانچه دانش‌آموزی به دلیل بیماری خاص قادر به حضور در جلسه ارزشیابی پایانی نباشد با درخواست ولی و ارایه گواهی پزشک و با نظر مدیر، یکی از معلمان در خارج از مدرسه از وی ارزشیابی به عمل می‌آورد.
ماده30ـ ارزشیابی تعلیمات دینی دانش‌آموزان اقلیت‌‌های دینی مذکور در قانون اساسی برابر شیوه‌نامه‌های وزارت آموزش و پرورش انجام و نمره آن در دفاتر ثبت ارزشیابی و کارنامه آنان قید می‌شود. دانش‌آموزان مذکور از شرکت در ارزشیابی درس قرآن معاف هستند و در کارنامه آنان برای این درس نمره‌ای منظور نخواهد شد.
تبصره ـ در صورت تمایل دانش‌آموز به شرکت در ارزشیابی تعلیمات دینی اسلامی منعی برای شرکت وی نخواهد بود.
ماده31ـ ارزشیابی از رفتار دانش‌آموز در هر نوبت براساس میزان رعایت مقررات از سوی او، توسط مدیر و با نظرخواهی از معاون، مربی‌ تربیتی، اولیای دانش‌آموزان و براساس گزارشهای واصله از معلمان و سایر کارکنان مدرسه انجام می‌شود. گزارش وضعیت انضباط به صورت کیفی بوده و شامل یکی از موارد «عالی» ، « بسیار خوب»، « خوب» و « نیاز به‌راهنمایی و تلاش بیشتر» می‌باشد.
تبصره1ـ نحوه و سهم هر یک از عوامل مذکور در تعیین نمره انضباط را شورای مدرسه تعیین می‌کند.
تبصره2ـ در مواردی که وضعیت انضباطی دانش‌آموز حاکی از « نیاز به راهنمایی و تلاش بیشتر» است، موارد به ولی وی گزارش می‌شود.
تبصره3ـ وضعیت انضباط در محاسبه معدل ارزشیابی منظور نمی‌شود ولی در کارنامه تحصیلی و دفتر ثبت ارزشیابی درج می‌گردد.
تبصره4ـ برای شرکت کنندگان در ارزشیابی ورودی (تعیین پایه) به نمره انضباط منظور نمی‌گردد.
ماده32ـ چنانچه معلم مربوط ظرف 5 روز پس از انجام هر ارزشیابی پایانی، به هر علتی اوراق ارزشیابی را تصحیح نکند، مدیرمدرسه ضمن گزارش موضوع به اداره آموزش و پرورش متبوع باید به تشخیص خود، اوراق ارزشیابی را جهت تصحیح در اختیار یکی از معلمان واجدشرایط قرار دهد.
ماده33ـ مهلت اعتراض به نمرات ارزشیابی پایانی، حداکثر 5 روز پس از اعلام نتیجه آن نوبت خواهد بود.
مدیرمدرسه موظف است اوراق ارزشیابی معترضان را جهت تجدیدنظر در اختیار معلم مربوط و یا به تشخیص خود در اختیار معلم مربوط و یک نفر دیگر از معلمان همان درس قرار دهد. در صورت اعتراض مجدد و یا اختلاف‌نظر، نظر معلم سوم از همان درس تعیین‌کننده و لازم‌الاجرا است.
تبصره ـ نمرات مستمر ارزشیابی تکوینی و نمرات دروس شفاهی و عملی قابل اعتراض نیستند و نمره اعلام شده قطعی است.
ماده34ـ دانش‌آموزی در هر درس قبول شناخته می‌شود که دارای شرایط زیر باشد:
الف) نمره ارزشیابی نوبت دوم او در آن درس بدون ضریب کمتر از ده نباشد.
ب) نمرات سالیانه آن درس کمتر از 30 نباشد.
تبصره ـ نمره سالیانه هر درس حاصل جمع نمره نوبت اول و دو برابر نمره نوبت دوم (یا ارزشیابی‌های پس از آن) خواهد بود.
ماده35ـ چنانچه دانش‌آموزی در امتحان پایانی نوبت اول یا دوم درسی غیبت غیرموجه داشته باشد، نمره پایانی آن درس صفر محسوب می‌شود و نمره وی در آن درس از میانگین نمره ارزشیابی تکوینی آن نوبت و نمره صفر تعیین خواهد شد.
تبصره ـ در دروسی که ارزشیابی آنها به صورت (کتبی، شفاهی یا عملی) صورت می‌پذیرد، نمره دانش‌آموز به صورت زیر محاسبه می‌شود:
نمره تکوینی آن نوبت به علاوه نمره صفر بخشی که غایب بوده به علاوه نمره پایانی بخشی که حاضر بوه تقسیم برعدد3
ماده36ـ اگر دانش‌آموزی در امتحان پایانی نوبت اول در یک یا چند ماده درسی غیبت موجه داشته باشد.
نمرات امتحان پایانی نوبت دوم وی به جای نمرات پایانی نوبت اول درس‌های مربوط نیز منظور می‌شود.
ماده37ـ اگر دانش‌آموزی در امتحانات نوبت دوم یا هر دو نوبت برخی از درس‌های پایه‌اول، دوم و سوم غیبت موجه داشته‌باشد نمرات شهریور ماه وی به جای نمره سالانه آن درس یا درس‌ها منظور می‌شود.
ماده38ـ تشخیص غیبت موجه براساس دلایل و مدارک ارائه شده از طرف دانش‌آموز در امتحانات با شورای مدرسه خواهدبود.
ماده39ـ اگر دانش‌آموزی با عذر موجه در ارزشیابی هیچ یک از مواد درسی نوبت دوم و شهریور ماه شرکت نکند، صرفنظر از اینکه در نوبت اول نمره داشته یا نداشته‌باشد، آن سال تحصیلی برای وی وقفه تحصیلی محسوب می‌گردد.
ماده40ـ چنانچه دانش‌آموزی بدون عذر موجه در فاصله زمانی بعد از ثبت نام و قبل از برگزاری ارزشیابی نوبت اول مدرسه را ترک کند هرچند که نمره ارزشیابی تکوینی داشته باشد آن سال تحصیلی برای وی ترک تحصیل تلقی شده و کارنامه مردودی صادر نمی‌گردد. اگر دانش‌آموزی بعد از برگزاری ارزشیابی نوبت اول بدون عذر موجه مدرسه را ترک کند و در هیچ یک از ارزشیابی مواد درسی نوبت دوم و شهریور ماه شرکت نکند آن سال تحصیلی برای وی کارنامه مردودی صادر می‌گردد.
ماده41ـ از دانش‌آموزی که در ارزشیابی نوبت دوم و یا شهریور ماه در یک یا چند ماده درسی غیبت موجه داشته‌باشد با پیشنهاد مدیر مدرسه و موافقت شورای مدرسه تا دو هفته پس از پایان آن نوبت ارزشیابی به عمل می‌آید.
ماده42ـ دانش‌آموزانی که ارزشیابی آنان به عمل مختلف از قبیل حوادث غیرمترقبه یا بلایای طبیعی برگزار نشده و یا اوراق ارزشیابی آنان مفقود یا معدوم گردیده است می‌توانند با تایید کمیسیون خاص مدیریت آموزش و پرورش استثنایی استان در اولین فرصت و حداکثر تا یکماه پس از پایان ایام ارزشیابی در ارزشیابی مجدد شرکت نمایند.
ماده43ـ دانش‌آموزانی که به دلایل موجه از قبیل شرکت در المپیادها و دوره‌های آموزشی مربوط، مسابقات علمی، فرهنگی، ورزشی و نظایر آن و با تشخیص کمیسیون خاص مدیریت آموزش و پرورش استثنایی استان موفق به شرکت در ارزشیابی مربوط نمی‌شوند، می‌توانند علاوه بر استفاده از ماده41 در نوبت ارزشیابی بعدی شرکت کنند. قبولی آنان به عنوان قبولی در ارزشیابی نوبت قبل محسوب خواهدشد.
ماده44ـ کلیه کسانی که یکی از بستگان درجه اول آنها در طول سال تحصیلی شهید، اسیر یا مفقود می‌گردد و همچنین دانش آموزانی که یکی از بستگان درجه اول آنها در فاصله یک ماه قبل از آغاز ارزشیابی نوبت دوم یا شهریور ماه فوت می‌شود، در آن نوبت ارزشیابی مردود نخواهندشد. این قبیل افراد می‌توانند علاوه بر نوبت‌های ارزشیابی مذکور در یک نوبت ارزشیابی دیگر همراه با غائبان مجاز شرکت کنند.
ماده45ـ نمره ارزشیابی نوبت‌های اول، دوم، دوره تابستانی و وضعیت انضباط حداکثر یک ماه پس از خاتمه ارزشیابی در دفتر ثبت ارزشیابی مدرسه و کارنامه تحصیلی دانش‌آموزان در ستون‌های جداگانه به صورت رایانه‌ای ثبت می‌شود.
تبصره ـ کارنامه دانش‌آموزان و دفتر ثبت ارزشیابی مدرسه حداکثر یک ماه پس از اعلام نتیجه قطعی ارزشیابی به امضای مدیر و مسئول ثبت نمرات می‌رسد و با مهر مدرسه مهر می‌گردد.
ماده46ـ دانش‌آموزان با نیازهای ویژه که قسمتی از تحصیلات خود را در مدارس خارجی گذرانیده‌اند که برنامه آن با برنامه آموزش دوره راهنمایی تحصیلی پیش‌حرفه‌ای مطابقت ندارد و یا هیچگونه مدرک تحصیلی که میزان تحصیلات خارجی آنان را مشخص کند نداشته‌باشند و همچنین دانش‌آموزانی که بخشی از مدارک تحصیلی آنان در اثر حوادثی از قبیل سیل، زلزله، جنگ، آتش سوزی و ... از بین رفته باشد با توجه به شرایط سنی و توانایی خود می‌توانند با درخواست کتبی و تایید مراجع مربوط و معرفی مدیریت آموزش و پرورش محل، در امتحـان تعیین پایـه تحصیـلی که از کلیـه درس‌های مربـوط به پایه اول، دوم یا سوم بعمل می‌آید در اولین نوبت رسمی امتحانی، همراه با سایر دانش‌آموزان برابر شیوه‌نامه‌ای که توسط سازمان آموزش و پرورش استثنایی ابلاغ می‌شود شرکت کنند و در صورت قبولی در کلیه درس‌های هر پایه مدرک قبولی برای آنان صادر می‌شود و با رعایت سایر شرایط مجاز به ادامه تحصیل در آموزشگاه دانش‌آموزان با نیازهای ویژه خواهندبود.
تبصره ـ افراد خارجی مقیم ایران، رانده‌شدگان از سایر کشورها و پناهندگان از کشورهای خارجی به ایران باید دارای اجازه اقامت مورد تایید وزارت کشور باشند.
ماده47ـ چنانچه دانش‌آموزی در پایه سوم راهنمایی تحصیلی پیش حرفه‌ای تا پایان آخرین تابستان طول مدت مجاز تحصیل، حداکثر در دو ماه درسی موفق به کسب نمره حدنصاب قبولی نشود، می‌تواند در ارزشیابی مهرماه همان سال همراه با غایبین موجه شهریور شرکت کند و در صورت احراز شرایط قبولی در آن درس یا درس‌ها، گواهینامه پایان دوره برای وی صادر می‌گردد.
ماده48ـ دانش‌آموزی فارغ‌التحصیل دوره راهنمایی پیش حرفه‌ای شناخته می‌شود که در کلیه واحدهای درسی (حداقل 72 واحد درسی) قبول شده‌باشد.
ماده49ـ برای محاسبه معدل کل نمرات هر دانش‌آموز در پایان دوره راهنمایی تحصیلی پیش‌حرفه‌ای، تعداد واحدهای هر درس در نمره قبولی آن درس (نوبت دوم یا دوره تابستانی (شهریور ماه) و یا امتحان مهرماه) ضرب و مجموع حاصل ضرب‌های بدست آمده بر مجموعه واحدهای این درس‌ها تقسیم می‌شود.
ماده50 ـ به دانش‌آموزی که موفق به گذراندن کلیه واحدهای درسی دوره راهنمایی تحصیلی پیش‌حرفه‌ای مربوط طبق مفاد این آیین‌نامه شود با رعایت سایر ضوابط گواهی‌نامه پایان تحصیلات دوره راهنمایی پیش حرفه‌ای خاص دانش‌آموزان با نیازهای ویژه اعطا می‌شود.
ماده51 ـ برای دانش‌آموزانی که موفق به فارغ‌التحصیلی از دوره راهنمایی تحصیلی پیش‌حرفه‌ای می‌شوند کار برگ هدایت حرفه‌ای صادر می‌شود. فارغ‌التحصیلان این دوره، در صورت دارا بودن ضوابط و شرایط، می‌توانند در دوره متوسطه حرفه‌ای ادامه تحصیل دهند.
ماده52 ـ نمونه اسناد و مدارک تحصیلی دانش‌آموزان توسط سازمان آموزش و پرورش استثنایی کشور تهیه و به سازمانهای آموزش و پرورش استانها ابلاغ می‌شود.
ماده53 ـ دفتر ثبت ارزشیابی تحصیلی و تربیتی مدرسه باید حداکثر یک ماه پس از آخرین ارزشیابی در آن سال پلمپ شده و توسط فردی که از سوی مدیریت آموزش و پرورش استثنایی مأمور می‌شود بررسی، مسدود، مهر و امضاء گردد.
ماده54 ـ اوراق ارزشیابی‌های پایانی نوبت دوم و تجدیدی حداکثر به مدت شش ماه بعد از پایان سال تحصیلی نگهداری و سپس برابر مقررات امحاء می‌شود، ولی دفاتر ثبت ارزشیابی مدرسه به طور دائم نگهداری می‌شود. کارنامه تحصیلی دانش‌‌آموز نیز تا مدتی که برابر مقررات تحویل ولی وی نشده‌است باید در مدرسه حفظ گردد.
ماده55 ـ با متخلفان در ارزشیابی طبق آیین‌نامه رسیدگی به تخلفات امتحانی مصوب شورای عالی آموزش و پرورش رفتار می‌شود.
ماده56 ـ نظارت بر برگزاری ارزشیابی‌های پیشرفت تحصیلی دوره راهنمایی تحصیلی پیش‌حرفه‌ای به عهده سازمان آموزش و پرورش استثنایی کشور می‌باشد.
فصل پنجم ـ شیوه هدایت حرفه‌ای دانش‌آموزان و ضوابط آن
ماده57 ـ مدیریت آموزش و پرورش استثنایی استان با همکاری مدیران، مشاوران و مددکاران اجتماعی واحدهای آموزشی در طول هر سال تحصیلی خط مشی‌های توسعه و تعدیل ظرفیت هر رشته مهارتی را براساس نیازهای شغلی مناطق، علاقه، استعدادها و تقاضاهای دانش‌آموزان و اولیای آنـان و پـس از تأیید سازمـان آمـوزش و پرورش استـان به سازمان آموزش و پرورش استثنایی کشور اعلام می‌کنند. سازمان آموزش و پرورش استثنایی کشور اطلاعاتی را که به این ترتیب حاصل می‌شود در تدوین خط مشی‌های هدایت حرفه‌ای منظور خواهندکرد.
ماده58 ـ مدیر واحد آموزشی با همکاری انجمن اولیا و مربیان و سایر نیروهای متخصص ذیربط کلیه اولیاء دانش‌آموزان سال سوم را مطابق تقویم اجرایی، به واحد آموزشی دعوت می‌کنند و ضمن توضیح اهداف نظام آموزش متوسط حرفه‌ای و میزان نیاز جامعه به مهارت‌های مختلف و اهمیت هر یک از رشته‌های مهارتی و ملاک‌های پذیرش دانش‌آموزان با نیازهای ویژه آنان را راهنمایی می‌کنند و پس از برگزاری جلساتی در نیمه دوم فروردین سال سوم، نمونه برگ مربوط به (نظر والدین دانش‌آموزان در مورد رشته مهارتی دانش‌آموز) را ارایه و در نیمه اول اردیبهشت جمع‌آوری می‌کنند.
ماده59 ـ مشاور باید با همکاری سرپرست آموزشی و نیروی توانبخشی در طول دوره راهنمایی تحصیلی پیش‌حرفه‌ای به طور گروهی و انفرادی طی جلساتی با دانش‌آموزان، اطلاعات مورد نیاز را در خصوص رشته‌های مهارتی، مشاغل مرتبط و ... در اختیار آنان قرار دهد و سپس نمونه برگ (نظرخواهی از دانش‌آموز) را در نیمه دوم فروردین سال سوم به آنان تحویل و در نیمه اول اردیبهشت جمع‌آوری کند.
ماده60 ـ گروه هدایت حرفه‌ای متشکل از سرپرست آموزشی، مشاور و نیروی توانبخشی پس از بررسی پیشینه تحصیلی دانش‌آموز و کاربرگ‌های نظرخواهی از دانش‌آموز و اولیای وی و کاربرگ‌های مربوط به الزامات رشته‌های مهارتی، نظر خود را در ارتباط با رشته مهارتی دانش‌آموز به ترتیب اولویت اعلام می‌کنند.
تبصره ـ در واحدهای آموزشی که عضو یا اعضایی از آن نباشد هدایت حرفه‌ای براساس شیوه‌نامه‌ای که از سوی سازمان آموزش و پرورش استثنای کشور ارسال می‌شود، انجام می‌گیرد.
ماده61 ـ مسؤولیت حسن اجرای امر هدایت حرفه‌ای دانش‌آموزان و تأیید نهایی نمون برگ هدایت حرفه‌ای به عهده مدیر واحد آموزشی می‌باشد.
ماده62 ـ نمونه برگ هدایت حرفه‌ای باید در زمان فارغ‌التحصیلی دانش‌آموزان دوره‌ی راهنمایی پیش‌حرفه‌ای صادر شود و پس از تأیید و امضاء مدیر واحد آموزشی و تأیید نهایی مدیریت آموزش و پرورش استثنایی استان با دعوت از اولیاء دانش‌آموز در اختیار آنان قرار گیرد.
تبصره1ـ دانش‌آموزی که شرایط رشته مورد نظر خود را کسب نکرده‌است، می‌تواند جهت بررسی مجدد و تجدیدنظر تا پایان شهریور ماه به مرکز آموزشی محل تحصیل خود مراجعه نماید.
تبصره2ـ چنانچه دانش‌آموز شرایط رشته‌ای را کسب کند که در محل سکونت وی نباشد، باید با نظر گروه هدایت حرفه‌ای به رشته دیگری هدایت شود.

(جدول 1)
(جدول2)
(جدول3)

منبع : وب سایت قوانین دات آی آر (معاونت آموزش دادگستری استان تهران)