رأی شماره 1046هیأت عمومی دیوان عدالت اداری درخصوص ابطال آیین‎نامه اجرائی اشتغال به کار بهداران تجربی دندان

رأی شماره 1046هیأت عمومی دیوان عدالت اداری درخصوص ابطال آیین‎نامه اجرائی اشتغال به کار بهداران تجربی دندان مصوب 14/2/1384 شماره هـ/86/16



تاریخ: 25/9/1386
شماره دادنامه: 1046
کلاسه پرونده: 86/16
مرجع رسیدگی: هیأت عمومی دیوان عدالت اداری.
شاکی: آقای ساعد عرفانی.
موضوع شکایت و خواسته: ابطال آیین‎نامه اجرائی اشتغال به کار بهداران تجربی دندان مصوب 14/2/1384.
مقدمه: شاکی به شرح دادخواست تقدیمی و لایحه تکمیلی آن اعلام داشته است، 1ـ در قانون استفاده از کمک دندانپزشکان تجربی مصوب سال 1354 تصویب آیین‎نامه اجرایی پیش‎بینی نگردیده است. علاوه بر این در زمان تصویب قانون در 7/4/1366 در مجلس شورای اسلامی، تبصره 7 قانون که مجوز تدوین آیین‎نامه اجرایی را به وزارت بهداشت می‎داد، حذف شده و نمایندگان مجلس جهت جلوگیری از تبعات بعدی تبصره 7 را حذف نمودند. بنابراین خوانده اساساً صلاحیت و اختیار تدوین آیین‎نامه اجرایی را نداشته است. 2ـ مواد متعددی از آیین‎نامه در حقیقت از مصادیق قانونگذاری و تصویب قانون بوده که این امر خارج از صلاحیت قوه مجریه می‎باشد. تبصره 2 ماده یک که عمل مجرمانه را پیش‎بینی و مجازات تعیین نموده دقیقاً خلاف قانون می‎باشد. همچنین مطابق تبصره 6 قانون که طرح اجازه استفاده از قانون کمک دندانپزشکان تجربی مصوب 7/4/1366 در صورت انجام تعهد خدمت، پروانه اشتغال در سراسر کشور صادر خواهد شد. که این مجوز تام و فاقد مهلت و محدودیت می‎باشد. در حالیکه طبق آیین‎نامه اجرایی مجوز مقید به مهلت و دارای محدودیت صادر می‎گردد و هر زمان مسئولین وزارت بهداشت اراده نمایند، مجوز مذکور باطل خواهد شد (تبصره بند س ماده 9) آیین‎نامه اجرایی مطابق اصل 138 قانون اساسی و اصول و قواعد زمانی می‎تواند تدوین شود که در قانون اختیار تصویب آن به مرجعی داده شده باشد و نیز آیین‎نامه مذکور باید به تصویب هیأت وزیران برسد. بنابه مراتب تقاضای ابطال آیین‎نامه مورد شکایت را دارد. مشاور وزیر و مدیرکل دفتر امور حقوقی، معاونت توسعه مدیریت و منابع وزارت بهداشت درمان و آموزش پزشکی در پاسخ به شکایت فوق طی لایحه شماره 207072ح/ن مورخ 14/6/1386 اعلام داشته‎اند، تبصره6 ماده واحده قانون اجازه استناد قانونی از قانون کمک دندانپزشکان تجربی مصوب 1354 مصوب 7/4/1366 مجلس شورای اسلامی اشعار می‎دارد، در صورت انجام تعهد خدمت فوق‎الذکر پروانه اشتغال در سراسر کشور به استثناء مراکز استان برای نامبردگان صادر خواهد شد. تبصره مذکور فقط ناظر به صدور پروانه جهت افرادی که تعهد موضوع تبصره 3 قانون را انجام داده‎اند. در تمامی کشور بجزمراکز استانها می‎باشد و اشاره‎ای به صدورپروانه دائم ندارد. باتوجه به اینکه عنوان قانون « قانون اجازه استفاده قانونی از قانون کمک دندانپزشکان تجربی مصوب 1354» می‎باشد بنابراین قانون مذکور از قانون کمک دندانپزشکان تجربی تبعیت نموده و مطابق تبصره 5 قانون یاد شده آیین‎نامه‎ها و برنامه‎ها از طرف وزارت بهداری با همکاری نظام پزشکی مرکز تهیه و پس از تصویب وزیر بهداری به مورد اجرا گذارده خواهد شد. از آیین‎نامه اجرایی قانون اجازه استفاده از قانون کمک دندانپزشکان تجربی مطابق با موازین قانونی می‎باشد. تبصره 2 ماده یک آیین‎نامه مذکور مبین دخالت غیر مجاز در امور پزشکی و تأسیس مراکز درمانی بدون مجوز بر طبق مواد 1 و 3 قانون مربوط به امور پزشکی و ماده 3 آیین‎نامه سایر حرفه‎های پزشکی و وابسته پزشکی و اصلاحیه‎های بعدی آن بوده و کلیه مندرجات آیین‎نامه فوق‎الذکر بر طبق قوانین و مقررات مربوط تنظیم گردیده است. هیأت عمومی دیوان عدالت اداری در تاریخ فوق با حضور رؤسا و مستشاران و دادرسان علی‎البدل شعب دیوان تشکیل و پس از بحث و بررسی و انجام مشاوره با اکثریت آراء بـه شرح آتی مبادرت بـه صدور رأی می‎نماید.

رأی هیأت عمومی

به موجب ماده 8 قانون تشکیل وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی مصوب 1364 نظارت و کنترل و برنامه‎ریزی کلیه مؤسسات و واحدهای بهداشتی، درمانی و پزشکی بخش خصوصی و غیر دولتی کشور که در امر بهداشت و درمان فعالیت دارند، به وزارت بهداشت درمان آموزش پزشکی محول شده و در قسمت اخیر ماده مزبور تصریح گردیده است که « آیین‎نامه‎های اجرائی مربوط ظرف مدت یک سال توسط این وزارت تهیه و به تصویب هیأت وزیران خواهد رسید.» همچنین طبق تبصره 4 ماده واحده قانون تعیین وضع شغلی دندانسازان تجربی مصوب 1364 آیین‎نامه اجرائی قانون اخیرالذکر توسط وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی و وزارت علوم، تحقیقات و فناوری تهیه و به تصویب هیأت وزیران می‎رسد. بنابراین وضع قواعد آمره تحت عنوان آیین‎نامه اجرائی اشتغال به کار بهداران تجربی دندان مصوب 14/2/1384 توسط وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی که به شرح فوق‎الذکر در صلاحیت هیأت وزیران قرار داشته است، خارج از حدود اختیارات وزارتخانه مذکور تشخیص داده می‎شود و مستنداً به ماده 42 قانون دیوان عدالت اداری مصوب 1385 ابطال می‎شود.





هیأت عمومی دیوان عدالت اداری معاون قضائی دیوان عدالت اداری ـ مقدسی‌فرد

منبع : وب سایت قوانین دات آی آر (معاونت آموزش دادگستری استان تهران)