قانون تصویب احکام و مصوبات بیست و سومین کنگره اتحادیه جهانی پست(UPU) منعقد شده در بخارست سال 2004 میلادی

قانون تصویب احکام و مصوبات بیست و سومین کنگره اتحادیه جهانی پست(UPU) منعقد شده در بخارست سال 2004 میلادی



شماره29483/29 23/5/1387
جناب آقای دکتر محمود احمدی‌نژاد
ریاست محترم جمهوری اسلامی ایران
عطف به نامه ‌شماره 99766/37970 مورخ 24/6/1386 در اجراء اصل یکصد و بیست و سوم (123) قانون اساسی جمهوری‌اسلامی‌ایران قانون تصویب احکام و مصوبات بیست و سومین کنگره اتحادیه جهانی پست (UPU) منعقدشده در بخارست سال 2004 میلادی که با عنوان لایحه به مجلس شورای اسلامی تقدیم گردیده بود، با تصویب در جلسه علنی مورخ 6/5/1387 و تأیید شورای محترم نگهبان به پیوست ابلاغ می‌گردد.

رئیس مجلس شورای اسلامی ـ علی لاریجانی

شماره83229 5/6/1387
وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات
قانون تصویب احکام و مصوبات بیست و سومین کنگره اتحادیه جهانی پست (UPU) منعقدشده در بخارست سال 2004 میلادی که در جلسه علنی روز یکشنبه مورخ ششم مرداد ماه یکهزار و سیصد و هشتاد و هفت مجلس شورای اسلامی تصویب و در تاریخ 16/5/1387 به تأیید شورای‌نگهبان رسیده و طی نامه شماره 29483/29 مورخ 23/5/1387 مجلس شورای اسلامی واصل گردیده است، به پیوست جهت اجراء ابلاغ می‌گردد.

رئیس جمهور ـ محمود احمدی نژاد

قانون تصویب احکام و مصوبات بیست و سومین کنگره اتحادیه جهانی پست(UPU) منعقد شده در بخارست سال 2004 میلادی

ماده واحده ـ احکام و مصوبات اتحادیه جهانی پست (UPU) مصوب بیست و سومین کنگره جهانی پست منعقدشده در تاریخ سیزدهم مهرماه سال 1383 هجری شمسی مطابق با پنجم اکتبر 2004 میلادی در بخارست به شرح زیر تصویب و اجازه تسلیم اسناد آن داده می‌شود:
1ـ اساسنامه اتحادیه جهانی پست مشتمل بر(33)‌ ماده.
2ـ هفتمین پروتکل الحاقی به اساسنامه اتحادیه جهانی پست مشتمل بر(6) ماده.
3ـ قرارداد پستی جهانی مشتمل بر(38) ماده.
4ـ پروتکل نهایی قرارداد پستی جهانی مشتمل بر (15) ماده.
5 ـ آئین‌نامه عمومی اتحادیه جهانی پست مشتمل بر(35) ماده.
6 ـ موافقتنامه سرویسهای پستی مشتمل بر (23) ماده.
تبصره1ـ از تاریخ لازم‌الاجراء شدن این قانون، قوانین زیر ملغی می‌گردد:
1ـ قانون اجازه تصویب اسناد مصوبه کنگره پستی جهانی توکیو منعقده در سال 1969 میلادی مصوب 13/9/1356 هجری شمسی.
2ـ قانون اجازه تصویب اسناد مصوبه کنگره پستی جهانی لوزان منعقده در سال 1974 میلادی مصوب 8/4/1356 هجری شمسی.
3ـ قانون تصویب قرارداد پستی جهانی و موافقتنامه مربوط به امانات پستی و آئین‌نامه‌های اجرائی آنها و اساسنامه اتحادیه پست جهانی و آئین‌نامه عمومی و پروتکلهای نهایی آن منعقده در کنگره ریودوژانیرو در سال 1979 میلادی و اجازه تسلیم اسناد آنها مصوب 1/4/1365 هجری شمسی.
4ـ قانون تصویب مصوبات نوزدهمین کنگره اتحادیه پستی جهانی منعقده در هامبورگ 1984 میلادی و اجازه تسلیم اسناد آنها مصوب 20/5/1370 هجری شمسی.
5 ـ قانون تصویب احکام و مصوبات بیستمین کنگره پست جهانی منعقده در سال 1989میلادی مصوب27/7/1376 هجری شمسی.
6 ـ قانون تصویب تغییرات اساسی در احکام اتحادیه پستی جهانی (upu) مصوب بیست و یکمین کنگره منعقد شده در سئول سال 1994میلادی مصوب 10/12/1379 هجری شمسی.
7ـ قانون تصویب احکام و مصوبات بیست و دومین کنگره اتحادیه پست جهانی (upu) منعقده در پکن سال 1999 میلادی مصوب 29/3/1384 هجری شمسی.
تبصره2ـ در مورد ارجاع به داوری موضوع ماده(32) اساسنامه اتحادیه جهانی پست و ماده (132) آئین‌نامه عمومی آن، رعایت اصل یکصد و سی و نهم (139) قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران الزامی است.

بسم الله الرحمن الرحیم

اساسنامه اتحادیه جهانی پست
(اصلاح شده توسط پروتکل‌های الحاقی توکیو 1969، لوزان 1974، هامبورگ1984،
واشنگتن 1989، سئول 1994، پکن 1999 و بخارست 2004میلادی)

دیباچه(1) ـ به منظور گسترش ارتباطات بین‌الملل از طریق عملکرد کارآمد سرویسهای پستی و مشارکت در نیل به اهداف عالی همکاری بین‌المللی در زمینه‌های فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی، نمایندگان تام‌الاختیار دول کشورهای طرف قرارداد این اساسنامه را مشروط به تصویب و تنفیذ نهایی اتخاذ نمودند.
رسالت اتحادیه جهانی پست عبارت است از: ترغیب توسعه پایدار سرویسهای پستی جهانی با کیفیت، کارآمد و در دسترس به منظور تسهیل ارتباطات بین ساکنان سرتاسر دنیا با:
ـ تضمین گردش آزاد مرسولات پستی دریک قلمرو واحد پستی مرکب از شبکه‌های به هم پیوسته؛
ـ ترغیب روند تدوین استانداردهای همگانی عادلانه و بهره‌گیری از فن‌آوری؛
ـ تضمین همکاری و تعامل میان ذی‌نفعان؛
ـ ارتقاء همکاری‌های فنی کارآمد؛
ـ تضمین تأمین نیازهای درحال تغییر مشتریان.

بخش اول ـ مقررات سازمانی

فصل اول ـ کلیات

ماده1ـ قلمرو اهداف اتحادیه جهانی پست:
1ـ کشورهایی که اساسنامه حاضر را پذیرفته‌اند، تحت عنوان اتحادیه جهانی پست یک قلمرو واحد پستی را جهت مبادله دوسویه پست نامه‌ها تشکیل می‌دهند آزادی عبور (ترانزیت) در سرتاسر قلمرو اتحادیه جهانی پست تضمین خواهد شد.
2ـ هدف اتحادیه جهانی پست تضمین سازمان، اعتلاء سرویسهای پستی و ارتقاء توسعه همکاریهای بین‌المللی خواهد بود.
3ـ اتحادیه جهانی پست، تا حدامکان، در زمینه ارائه کمکهای فنی به کشورهای نیازمند عضو اتحادیه مشارکت خواهد نمود.
ماده 1bis (مکرر)(2)
تعاریف:
1ـ در راستای تأمین اهداف احکام اتحادیه جهانی پست، عبارات زیر بدین شرح تعریف شدند:
1ـ1ـ سرویس پستی: تمامی سرویسهای پستی که حوزه ارائه آنها توسط نهادهای اتحادیه جهانی پست تعیین شده است، تعهدات اصلی سرویسهای پستی عبارتند‌از: تأمین اهداف تعیین شده اجتماعی و اقتصادی کشورهای عضو با تضمین جمع‌آوری، تفکیک، ارسال و توزیع مرسولات پستی.
2ـ1ـ کشورعضو: کشوری که شرایط مندرج در ماده(2) اساسنامه را تأمین می‌کند.
3ـ1ـ قلمرو واحد پستی: تعهد طرفهای ملحق شده به احکام اتحادیه جهانی پست (UPU) در زمینه مبادله دوسویه پست نامه‌ها، شامل آزادی عبور (ترانزیت) و رفتار با مرسولات عبوری (ترانزیتی) از مبدأ دیگر کشورها مانند مرسولات پستی خود و بدون هیچ‌گونه تبعیض.
4ـ1ـ آزادی عبور (ترانزیت): تعهد ادارات پست واسطه در زمینه حمل مرسولات پست عبوری (ترانزیتی) تحویلی به آنها توسط اداره پست دیگر عضو اتحادیه جهانی پست (UPU) و رفتار مشابه با این مرسولات مانند مرسولات داخلی خود.
5 ـ1ـ پست‌نامه: به همان صورت که در قرارداد پستی جهانی شرح داده شده است.
6 ـ1ـ سرویس پستی بین‌المللی: ‌عملیات پستی یا سرویسهایی که مقررات آنها توسط احکام اتحادیه جهانی پست تعیین شده؛ مجموعه این عملیات یا سرویسها.
ماده 2ـ اعضاء اتحادیه جهانی پست
کشورهایی عضو اتحادیه جهانی پست شناخته می‌شوند که:
الف ـ در تاریخ اجراء اساسنامه حاضر عضو اتحادیه باشند.
ب ـ طبق ماده(11) به عضویت اتحادیه درآمده باشند.
ماده 3ـ حوزه اختیارات اتحادیه جهانی پست:
حوزه اختیارات اتحادیه جهانی پست در سرزمینهای زیر خواهد بود:
الف ـ سرزمین کشورهای عضو؛
ب ـ دفاتر پستی که توسط کشورهای عضو در سرزمینهایی خارج از قلمرو اتحادیه تأسیس شده‌اند.
ج ـ سرزمینهایی که بدون عضویت در اتحادیه جهانی پست جزو اتحادیه محسوب می‌شوند، زیرا از نظر پستی به یکی از کشورهای عضو وابسته‌اند.
ماده 4ـ روابط استثنائی
ادارات پستی که به سرزمینهای خارج از قلمرو اتحادیه جهانی پست سرویس ارائه می‌کنند، به عنوان واسطه سایر ادارات پست تلقی می‌شوند. مقررات قرارداد پستی جهانی و آئین‌نامه‌ها در مورد این روابط استثنائی نیز اعمال خواهد شد.
ماده5 ـ مقر اتحادیه جهانی پست:
مقر اتحادیه جهانی پست و نهادهای دایمی آن در شهر برن است.
ماده6 ـ زبان رسمی اتحادیه جهانی پست:
زبان رسمی اتحادیه زبان فرانسه است.
ماده7ـ واحد پولی: (3)
واحد پولی مورد استفاده در احکام اتحادیه جهانی پست، واحد محاسبه صندوق بین‌المللی پول(IMF) است.
ماده8 ـ اتحادیه‌های محدود، موافقتنامه‌های ویژه:
1ـ کشورهای عضو یا ادارات پست آنها در صورتی‌که قوانین و مقررات داخلی‌شان اجازه‌دهد، می‌توانند اتحادیه‌های محدود تشکیل‌داده و موافقتنامه‌های ویژه در مورد سرویس ‌پستی بین‌المللی تدوین نمایند، به شرط آن که مقررات اتحادیه‌های محدود برای مردم منافع کمتری از احکام پیش‌بینی شده با شرکت کشورهای عضو نداشته باشد.
2ـ اتحادیه‌های محدود می‌توانند ناظرینی به کنگره‌ها، همایشها و جلسات اتحادیه‌ جهانی پست، شورای اداری و همچنین شورای بهره‌برداری پستی اعزام کنند.(4)
3ـ اتحادیه جهانی پست می‌تواند ناظرینی به کنگره‌ها، همایشها و جلسات اتحادیه‌های محدود اعزام نماید.
ماده9ـ روابط با سازمان ملل متحد:
روابط اتحادیه جهانی پست با سازمان ملل متحد تحت موافقتنامه‌هایی که متون آن ضمیمه اساسنامه حاضر است تعیین شده است.
ماده 10ـ روابط با سازمانهای بین‌المللی:
به منظور حفظ همکاریهای نزدیکتر در امور پستی بین‌المللی، اتحادیه جهانی پست می‌تواند با سازمانهای بین‌المللی که دارای فعالیت و منافع مشترک هستند همکاری نماید.

فصل دوم ـ الحاق، پذیرفته شدن یا خروج از اتحادیه جهانی پست

ماده 11ـ فرآیند الحاق یا پذیرفته‌شدن در اتحادیه جهانی پست: (5)
1ـ هر عضو سازمان ملل متحد می‌تواند به اتحادیه جهانی پست ملحق شود.
2ـ هرکشور مستقلی که عضو سازمان ملل نباشد، می‌تواند تقاضای پذیرفته‌شدن به عنوان کشور عضو اتحادیه جهانی پست نماید.
3ـ درخواست پذیرفته شدن در اتحادیه جهانی پست یا الحاق به آن باید شامل تقاضای رسمی الحاق به اساسنامه و احکام اجباری اتحادیه باشد. این تقاضا باید توسط دولت کشور مربوط به مدیرکل دفتر بین‌الملل صورت گیرد. نامبرده برحسب مورد، الحاق را اعلام می‌دارد یا با کشورهای عضو در مورد تقاضای پذیرش مشاوره می‌کند.
4ـ کشوری که عضو سازمان ملل متحد نیست، در صورتی به عنوان کشور عضو تلقی می‌شود که درخواستش حداقل به تصویب دوسوم کشورهای عضو اتحادیه جهانی پست برسد. کشورهای عضوی که طی چهارماه از تاریخ وصول تقاضا به آن پاسخ ندهند، ممتنع شناخته می‌شوند.
5 ـ الحاق یا پذیرفته‌شدن به عنوان عضو، توسط مدیرکل دفتر بین‌الملل به کشورهای عضو ابلاغ می‌شود و از تاریخ ابلاغ مزبور، الحاق یا پذیرش قابلیت اجراء خواهد یافت.
ماده 12ـ طریقه خروج از اتحادیه جهانی پست:(6)
1ـ هرکشور عضو اتحادیه جهانی پست مختار است با اعلام صرف‌نظر از اساسنامه، از اتحادیه خارج شود. اعلام خروج باید توسط دولت کشور ذی‌ربط به اطلاع مدیرکل دفتر بین‌الملل برسد و نامبرده موضوع را به دولتهای سایر کشورهای عضو ابلاغ نماید.
2ـ خروج از اتحادیه، یک‌سال بعد از وصول اعلامیه خروج توسط مدیرکل دفتر بین‌الملل، همان‌طور که در بند(1) تعیین شده صورت می‌پذیرد.

فصل سوم ـ سازمان اتحادیه جهانی پست

ماده 13ـ نهادهای اتحادیه جهانی پست:(7)
1ـ نهادهای اتحادیه‌جهانی پست عبارتنداز:کنگره،شورای اداری، شورای بهره‌برداری پستی ودفتربین‌الملل.
2ـ نهادهای دائمی اتحادیه عبارتند از : شورای اداری، شورای بهره‌برداری پستی و دفتر بین‌الملل.
ماده 14ـ کنگره :
1ـ کنگره نهاد عالی اتحادیه جهانی پست است.
2ـ کنگره از نمایندگان کشورهای عضو تشکیل می‌شود.
ماده 15ـ کنگره‌های فوق العاده:
یک کنگره فوق‌العاده به درخواست یا تصویب حداقل دوسوم کشورهای عضو اتحادیه جهانی پست می‌تواند تشکیل شود.
ماده 16ـ همایش‌های اداری (حذف شد.)(8)
ماده 17ـ شورای اداری(9)
1ـ در فاصله بین دوکنگره، شورای اداری (CA)‌ ادامه کار اتحادیه جهانی پست را طبق مقررات احکام اتحادیه تضمین خواهد نمود.
2ـ اعضاء شورای اداری به‌نام و در راستای منافع‌اتحادیه انجام‌وظیفه خواهند نمود.
ماده 18ـ شورای بهره‌برداری پستی:(10)
شورای بهره‌برداری پستی(POC) پاسخگوی مسائل عملیاتی، تجاری، فنی و اقتصادی مربوط به سرویس پستی خواهد بود.
ماده 19ـ کارگروه‌های ویژه:(حذف شد.)(11)
ماده 20ـ دفتر بین‌الملل: (12)
یک دفتر مرکزی در مقر اتحادیه به نام دفتر بین‌الملل اتحادیه جهانی پست، تحت ریاست یک مدیرکل و تحت نظارت شورای اداری، به عنوان نهاد ارتباطی، اطلاعاتی و مشورتی ادارات پست انجام وظیفه می‌کند.

فصل چهارم ـ امور مالی اتحادیه

ماده 21ـ هزینه‌های اتحادیه جهانی پست، سهمیه کشورهای عضو (14)
1ـ هرکنگره حداکثر مبلغ هزینه‌های اتحادیه جهانی پست را به ترتیب زیر تعیین خواهد نمود:
الف ـ هزینه‌های سالیانه اتحادیه؛
ب ـ هزینه‌های مربوط به برگزاری کنگره بعدی.
2ـ در صورت لزوم، حداکثر مبلغ هزینه‌های اتحادیه جهانی پست ممکن است از میزان تعیین شده در بند(1) فراتر رود به شرط آن که مقررات مربوط به آئین‌نامه عمومی اتحادیه رعایت شده باشد.
3ـ هزینه‌های اتحادیه جهانی پست و هزینه‌های احتمالی تعیین شده در بند(2)، به طور مشترک توسط کشورهای عضو تقبل می‌شود، بدین منظور هر کشور عضو طبقه‌ای را که فکر می‌کند باید در آن قرار گیرد انتخاب می‌کند. طبقه‌بندی سهمیه کشورها در آئین‌نامه عمومی تعیین شده است.
4ـ در صورت الحاق به اتحادیه جهانی پست یا پذیرش در اتحادیه طبق ماده(11) ‌کشور ذی‌نفع آزادانه طبقه‌ای را که آن کشور باید از نظر پرداخت سهمیه هزینه‌های اتحادیه در آن قرار بگیرد مشخص می‌کند.

بخش دوم ـ احکام اتحادیه جهانی پست

فصل اول ـ کلیات

ماده 22ـ احکام اتحادیه جهانی پست:
1ـ اساسنامه .به منزله سند اساسی اتحادیه تلقی شده، قوانین و مقررات سازمانی آن را در برگرفته و مشمول هیچ‌گونه حق‌الشرطی نخواهد شد.(14)
2ـ آئین‌نامه عمومی شامل مقرراتی می‌شود که اجراء اساسنامه و طرز عمل اتحادیه جهانی پست را تضمین می‌کند، رعایت آئین‌نامه عمومی برای کلیه کشورهای عضو اجباری بوده و مشمول هیچ‌گونه حق‌الشرطی نخواهد شد.
3ـ قرارداد پستی جهانی، آئین‌نامه پست نامه‌ها و آئین‌نامه امانات شامل قوانین مشترک در سرویس پستی بین‌المللی و مقررات مربوط به سرویسهای پست نامه‌ها و امانات پستی می‌شوند. رعایت احکام مذکور برای همه کشورهای عضو اجباری است.(15)
4ـ موافقتنامه‌های اتحادیه‌جهانی پست و آئین‌نامه‌های آنها وظایف سرویسهایی به غیر از سرویسهای پست نامه‌ها و امانات پستی را بین کشورهای عضوی که در آن شرکت کرده‌اند تعیین می‌کنند. رعایت قوانین و مقررات آنها فقط برای کشورهای مذکور اجباری خواهد بود.
5 ـ آئین‌نامه‌ها که شامل حدود عملیات ضروری برای اجراء قرارداد پستی جهانی و موافقتنامه‌ها می‌شوند، توسط شورای اداری و با توجه به تصمیمات متخذه توسط کنگره به تصویب می‌رسند.(16)
6 ـ پروتکلهای نهایی ضمیمه شده به احکام اتحادیه جهانی پست که در بندهای(3)، (4) و (5) ذکر شده‌اند، شامل حق‌الشرطهای مربوط به احکام مزبور خواهند شد.
ماده23ـ اجراء احکام اتحادیه جهانی پسـت در سرزمیـن‌هایی که روابـط بین‌المللی آنها توسط یک کشور عضو تأمین می‌شود.(17)
1ـ هرکشوری در هرزمان می‌تواند اعلام کند احکام اتحادیه جهانی پست که توسط آن پذیرفته‌شده شامل تمام یا بعضی از سرزمینهایی‌که ارتباط بین‌المللی آنها را تأمین می‌کند خواهد شد.
2ـ اعلامیه ذکر شده در بند(1) باید تسلیم مدیرکل دفتر بین‌الملل شود.
3ـ هر کشوری عضوی در هرزمان می‌تواند طی یادداشتی که تسلیم مدیرکل دفتر بین‌الملل می‌کند عدم اجراء احکام اتحادیه جهانی پست را در سرزمینهای مذکور در بند(1) اعلام نماید. این یادداشت پس از یک‌سال از تاریخ وصول توسط مدیرکل دفتر بین‌الملل به اجراء گذارده خواهد شد.
4ـ اعلامیه‌ها و یادداشتهای مذکور در بندهای(1) و (3) توسط مدیرکل دفتر بین‌الملل به اطلاع کشورهای عضو خواهد رسید.
5 ـ بندهای(1) تا (4) در مورد کشورهایی که عضو اتحادیه جهانی پست هستند و روابط بین‌المللی آنها توسط یک کشور عضو دیگر تأمین می‌شود اعمال نخواهد شد.
ماده24ـ قوانین و مقررات داخلی
قوانین و مقررات احکام اتحادیه جهانی پست هیچ‌گونه لطمه‌ای به مقررات داخلی هریک از کشورهای عضو در رابطه با آنچه صریحاً در این احکام پیش‌بینی نشده نخواهد زد.

فصل دوم ـ پذیرش و عدم قبول احکام اتحادیه جهانی پست

ماده25ـ امضاء، معتبر و قانونی‌کردن، به‌ تصویب (مجلس)رساندن و سایر شیوه‌های ‌تصویب‌احکام اتحادیه جهانی‌پست(18)
1ـ احکام اتحادیه جهانی پست که به تصویب کنگره رسیده باشد،‌ توسط نمایندگان تام‌الاختیار کشورهای عضو به امضاء خواهد رسید.
2ـ آئین‌نامه‌ها توسط رئیس و دبیرکل شورای بهره‌برداری پستی قانونی و معتبر می‌شوند.(19)
3ـ اساسنامه باید در اسرع‌وقت توسط کشورهای امضاء کننده به تصویب(مجلس) برسد.
4 ـ تصویب احکام اتحادیه جهانی پست غیراز اساسنامه تابع قوانین اساسی هر کشور امضاءکننده است.
5 ـ هرگاه کشوری اساسنامه یا سایر احکامی را که امضاء نموده به تصویب نرساند، اساسنامه و سایر احکام برای کشورهایی که آن را به تصویب رسانده‌اند یا تأیید کرده‌اند معتبر خواهد بود.
ماده26ـ اعلام مصوبات و دیگر شیوه‌های موافقت با احکام اتحادیه جهانی پست(20)
اسناد مربوط به تصویب اساسنامه، پروتکل‌های الحاقی به آن و در صورت لزوم موافقت با سایر احکام اتحادیه جهانی پست باید در اسرع وقت تسلیم مدیرکل دفتر بین‌الملل شود تا مراتب توسط نامبرده به دولت‌های کشورهای عضو اطلاع داده شود.
ماده 27ـ الحاق به موافقتنامه‌ها
1ـ کشورهای عضو می‌توانند در هرزمان به یک موافقتنامه تعیین شده در ماده(22) بند(4) ملحق شوند.
2ـ الحاق کشورهای عضو به موافقتنامه‌ها طبق ماده(11)‌ بند(3) صورت می‌پذیرد.
ماده 28ـ عدم قبول یک موافقتنامه
هرکشور عضوی اختیار دارد شرکت خود را در یک یا چند موافقتنامه طبق شرایط تعیین شده در ماده(12) متوقف نماید.

فصل سوم ـ اصلاح احکام اتحادیه جهانی پست

ماده 29ـ ارائه پیشنهادها
1ـ اداره پست هرکشوری عضوی حق دارد هنگام برپایی کنگره یا در فاصله بین دو کنگره در مورد احکام اتحادیه جهانی پست که کشورش در آن سهیم است، پیشنهادهایی ارائه نماید.
2ـ با وجود این، پیشنهادهای مربوط به اساسنامه و آئین‌نامه عمومی باید فقط به کنگره‌ها ارائه شود.
3ـ علاوه بر این، پیشنهادهای مربوط به آئین‌نامه‌ها باید مستقیماً به شورای بهره‌برداری پستی تسلیم شود اما در ابتدا باید از طرف دفتر بین‌الملل به ادارات پست کلیه کشورهای عضو ارسال شود.(21)
ماده 30ـ اصلاح اساسنامه
1ـ پیشنهادهای ارائه شده به کنگره و مربوط به اساسنامه حاضر جهت تصویب باید توسط حداقل دو سوم کشورهای عضو اتحادیه جهانی پست که حق رأی دارند تأیید شود.(22)
2ـ اصلاحات پذیرفته‌شـده توسط یک کنـگره، موضوع یک پـروتکل ضمیمه را تشکیـل می‌دهند و به استـثناء تصمیمات مخالف این کنگره، از هـمان تـاریخ اجراء احکام تجدیدشده در کنگره مذکور به اجراء گذارده می‌شوند. اصلاحات مذکور هرچه سریعتر توسط کشورهای عضو تصویب شده و با اسناد این مصوبات طبق ماده(26) رفتار خواهد شد.
ماده 31ـ اصلاح آئین‌نامه عمومی، قرارداد پستی جهانی و موافقتنامه‌ها(23)
1ـ آئین‌نامه عمومی، قرارداد پستی جهانی وموافقتنامه‌ها شرایط تصویب پیشنهادهای مربوطه را تعیین می‌کنند.
2ـ قرارداد پستی جهانی و موافقتنامه‌ها که در بند(1) ذکر شده‌اند، همزمان به اجراء درآمده و در مدت مشابه و معینی اعتبار خواهند داشت. از تاریخی که کنگره برای‌اجراء این‌احکام تعیین می‌کند، احکام مربوط به کنگره قبلی ملغی خواهند شد.(24)

فصل چهارم ـ حل و فصل اختلافات

ماده 32ـ حکمیت«داوری» (25)
درصورت بروز اختلاف بین دویا چند اداره پست کشورهای عضو در مورد تفسیر احکام اتحادیه جهانی پست یا مسؤولیت حاصل از اجراء احکام برای ادارات پست، موضوع مورد دعوی از طریق حکمیت (داوری) حل و فصل خواهد شد.

بخش سوم ـ مقررات نهایی

ماده 33ـ به اجراء درآمدن و مدت اعتبار اساسنامه(26)
اساسنامه حاضر از اول ژانویه 1966 میلادی به اجراء درآمده و برای مدت نامعینی قابل اجراء و معتبر خواهد بود.
نمایندگان تام‌الاختیار دول کشورهای طرف قرارداد، اساسنامه حاضر را در یک نسخه اصلی امضاء‌کردند که در بایگانی دولت کشور مقر اتحادیه جهانی پست نگهداری خواهد شد. یک نسخه از آن توسط دفتر بین‌الملل اتحادیه جهانی پست برای هریک از اعضاء فرستاده خواهد شد.

وین، دهم جولای 1964 میلادی

هفتمین پروتکل الحاقی به اساسنامه اتحادیه جهانی پست

نمایندگان تام‌الاختیار دول کشورهای عضو اتحادیه جهانی پست (UPU)، با گردهمایی در کنگره بخارست، و به موجب ماده 30 بند 2 اساسنامه اتحادیه جهانی پست، مصوب دهم جولای1964 میلادی در شهر وین، تغییرات و اصلاحات زیر را مشروط به تصویب وتنفیذ نهایی در مورد اساسنامه مذکور تدوین نمودند.
ماده اول ـ پیشگفتار اصلاح شده
به منظور گسترش ارتباطات بین‌الملل از طریق عملکرد کارآمد سرویسهای پستی و مشارکت در نیل به اهداف عالی همکاری بین‌المللی در زمینه‌های فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی، نمایندگان تام الاختیار دول کشورهای طرف قرارداد این اساسنامه را مشروط به تصویب و تنفیذ نهایی اتخاذ نمودند.
رسالت اتحادیه جهانی پست عبارت است از؛ ترغیب توسعه پایدار سرویسهای پستی جهانی با کیفیت، کارآمد و در دسترس به منظور تسهیل ارتباطات بین ساکنان سرتاسر دنیا با:
تضمین گردش آزاد مرسولات پستی در یک قلمرو واحد پستی مرکب از شبکه‌های به هم پیوسته؛
ـ ترغیب روند تدوین استانداردهای همگانی عادلانه و بهره‌گیری از فن‌آوری؛
ـ تضمین همکاری و تعامل میان ذی‌نفعان؛
ـ ارتقای همکاری های فنی کارآمد؛
ـ تضمین تأمین نیازهای در حال تغییر مشتریان.
ماده دوم ـ (ماده 1bis اضافه شده) تعاریف
1ـ در راستای تأمین اهداف احکام اتحادیه جهانی پست، عبارات زیر بدین شرح تعریف شدند:
1ـ1ـ سرویس پستی: تمامی سرویسهای پستی که حوزه ارائه آنها توسط نهادهای اتحادیه جهانی پست تعیین شده است. تعهدات اصلی سرویسهای پستی عبارتند از: تأمین اهداف تعیین شده اجتماعی و اقتصادی کشورهای عضو با تضمین جمع آوری، تفکیک، ارسال و توزیع مرسولات پستی.
2ـ1ـ کشور عضو: کشوری که شرایط مندرج در ماده (2) اساسنامه را تأمین می‌کند.
3ـ1ـ قلمرو واحد پستی: تعهد طرفهای ملحق شده به احکام اتحادیه جهانی پست (UPU) در زمینه مبادله دوسویه پست نامه‌ها، شامل آزادی عبور (ترانزیت) و رفتار با مرسولات پستی عبوری (ترانزیتی) از مبدأ دیگر کشورها مانند مرسولات پستی خود و بدون هیچ‌گونه تبعیض.
4ـ1ـ آزادی عبور (ترانزیت): تعهد ادارات پست واسطه در زمینه حمل مرسولات پستی عبوری (ترانزیتی) تحویلی به آنها توسط اداره پست دیگر عضو اتحادیه جهانی پست (UPU) و رفتار مشابه با این مرسولات مانند مرسولات داخلی خود .
5 ـ1ـ پست نامه: به همان صورت که در قرارداد پستی جهانی شرح داده شده است.
6 ـ1ـ سرویس پستی بین‌المللی: عملیات پستی یا سرویسهایی که مقررات آنها توسط احکام اتحادیه جهانی پست تعیین شده؛ مجموعه این عملیات یا سرویسها.
ماده سوم ـ (ماده 22 اصلاح شده)ـ احکام اتحادیه جهانی پست
1ـ اساسنامه به منزله سند اساسی اتحادیه جهانی پست تلقی شده، قوانین و مقررات سازمانی اتحادیه را در برگرفته و مشمول هیچ‌گونه حق الشرطی نمی‌شود.
2ـ آئین‌نامه عمومی شامل مقرراتی می‌شود که اجراء اساسنامه و عملکرد اتحادیه جهانی پست را تضمین می‌کند. رعایت آئین‌نامه عمومی برای کلیه کشورهای عضو اجباری بوده و مشمول هیچ‌گونه حق‌الشرطی نمی‌شود.
3ـ قرارداد پستی جهانی، آئین‌نامه پست‌نامه‌ها و آئین‌نامه امانات پستی شامل قوانین مشترک در سرویس پستی بین‌المللی و مقررات مربوط به سرویسهای پست نامه‌ها و امانات پستی می‌شود. رعایت این احکام برای تمام کشورهای عضو اجباری است.
4ـ موافقتنامه‌های اتحادیه و آئین‌نامه‌های آنها وظایف سرویسهایی به‌غیر از سرویسهای پستنامه‌ها و امانات‌پستی را بین کشورهای عضوی که در آن شرکت کرده اند تعیین می‌کنند. رعایت مفاد این موافقتنامه‌ها و آئین‌نامه‌های آنها فقط برای کشورهای مذکور اجباری است.
5 ـ آئین‌نامه‌هایی که شامل قوانین و مقررات ضروری جهت اجراء قرارداد پستی جهانی و موافقتنامه‌های مربوط می‌شوند، توسط شورای بهره‌برداری پستی و با توجه به تصمیمات متخذه توسط کنگره تدوین می‌شوند.
6 ـ پروتکلهای نهایی ضمیمه شده به احکام اتحادیه جهانی پست، مذکور در بندهای 3، 4 و5 ، شامل حق‌الشرطهای احکام مذکور می‌شوند.
ماده چهارم ـ (ماده 30 اصلاح شده) اصلاح اساسنامه
1ـ پیشنهادهای مربوط به اساسنامه اتحادیه جهانی پست که به کنگره تسلیم می‌شوند، برای این که مورد قبول قرار گیرند، باید به تصویب حداقل دوسوم از کشورهای عضو اتحادیه که حق رأی دارند برسد.
2ـ اصلاحات پذیرفته شده توسط کنگره، یک پروتکل الحاقی را تشکیل داده و از همان تاریخ اجراء احکام بازبینی‌شده در کنگره مذکور به اجراء درخواهند آمد، مگر کنگره تصمیم دیگری اتخاذ کند. اصلاحات مذکور دراسرع وقت به تصویب و تنفیذ کشورهای عضو رسیده و با اسناد این مصوبات طبق مقررات ماده (26) رفتار می‌شود.
ماده پنجم ـ (ماده 31 اصلاح شده)اصلاح آئین‌نامه عمومی، قرارداد پستی جهانی و موافقتنامه‌ها
1ـ آئین‌نامه عمومی، قرارداد پستی جهانی و موافقتنامه‌ها شرایط تصویب پیشنهادهای مربوط به آنها را تعیین می‌کنند.
2ـ قرارداد پستی جهانی و موافقتنامه‌ها همزمان به اجراء درآمده و تا دوره زمانی مشابه اعتبار خواهند داشت. با به اجراء درآمدن احکام مذکور، از روز تعیین شده توسط کنگره، احکام مربوط به کنگره قبلی اعتبار خود را از دست خواهند داد.
ماده ششم ـ اجراء و مدت اعتبار پروتکل الحاقی به اساسنامه اتحادیه جهانی پست
پروتکل الحاقی حاضر از اول ژانویه 2006 میلادی به اجراء گذاشته شده و برای مدتی نامحدود معتبر خواهد بود.
نمایندگان تام الاختیار دول کشورهای عضو اتحادیه جهانی پست ، پروتکل الحاقی حاضر را که دارای همان اعتبار و ارزش قوانین و مقررات مندرج درخود اساسنامه می‌باشد، تدوین و آن را در یک نسخه اصلی به امضاء رساندند که تسلیم مدیرکل دفتر بین‌الملل اتحادیه خواهد شد. یک نسخه از آن توسط دفتر بین‌الملل اتحادیه جهانی پست برای هریک از کشورهای عضو ارسال می‌شود.

بخارست، 5 اکتبر 2004 میلادی

قرارداد پستی جهانی

نمایندگان تام‌الاختیار دول کشورهای عضواتحادیه جهانی پست، با توجه به ماده(22) بند(3) اساسنامه اتحادیه که در تاریخ دهم جولای 1964 میلادی در وین به تصویب رسید، با توافقی مشترک و طبق ماده (25) بند (4) اساسنامه مزبور، قوانین مشترک قابل اجراء در سرویس پستی بین‌المللی را که در قرارداد پستی جهانی حاضر ذکر شده تصویب نمودند.

بخش اول ـ قوانین مشترک قابل اجراء در سرویس پستی بین‌المللی

فصل واحد ـ مقررات کلی

ماده 1ـ تعاریف
1ـ در راستای اهداف قرارداد پستی جهانی، عبارات زیر بدین شرح تعریف شدند:
1ـ1ـ سرویس پستی جهانی: ارائه دایمی سرویسهای پستی پایه با کیفیت در تمام نقاط قلمرو یک کشور عضو وبرای همه مشتریان، با قیمتهای منصفانه؛
2ـ1ـ دپش در بسته: کیسه یا مجموع کیسه‌ها یا سایر ظروف دارای برچسب، پلمپ شده، ممهور به مهر یا بدون مهر، حاوی مرسولات پستی؛
3ـ1ـ عبور (ترانزیت) مکشوفه: عبور (ترانزیت) مرسولات به صورت باز از طریق یک کشور واسطه که تعداد یا وزن مرسولات، تشکیل دپش‌های در بسته برای کشور مقصد را توجیه نمی‌کند؛
4ـ1ـ مرسوله پستی: عبارت کلی قابل اطلاق به هرچیز ارسال شده توسط سرویسهای پستی، نظیر: پست نامه‌ها، امانات پستی، حواله‌های پولی و غیره؛
5 ـ1ـ حقوق پایانه (ترمینال): حق‌الزحمه‌ای که اداره پست فرستنده باید جهت جبران هزینه‌های ایجاد شده برای پست نامه‌های دریافتی، به اداره پست مقصد بپردازد؛
6 ـ1ـ هزینه‌های عبور (ترانزیت): حق‌الزحمه مربوط به سرویسهای ارائه‌شده توسط یک حمل‌کننده در کشور عبوری (ترانزیتی) (اداره پست، سرویس دیگر یا ترکیبی از هر دو) جهت عبور (ترانزیت) زمینی، دریایی و / یا هوایی دپشها؛
7ـ1ـ حق‌السهم زمینی ورودی: حق‌الزحمه‌ای که اداره پست فرستنده باید جهت جبران هزینه‌های ایجاد شده برای امانات دریافتی، به اداره پست مقصد بپردازد؛
8 ـ1ـ حق‌السهم زمینی عبور (ترانزیت): حق‌الزحمه مربوط به سرویسهای ارائه شده توسط یک حمل کننده در کشور عبوری (ترانزیتی) (اداره پست، سرویس دیگر یا ترکیبی از هر دو) جهت عبور (ترانزیت) زمینی و/ یا هوایی امانات از طریق قلمرو آن؛
9ـ1ـ حق‌السهم‌دریایی: حق‌الزحمه مربوط به سرویسهای ارائه‌شده توسط یک حمل‌کننده (اداره پست، سرویس دیگر یا ترکیبی از هردو) شرکت کننده در حمل دریایی امانات.
ماده2ـ تعیین مرجع یا مراجع مسؤول انجام وظایف و تعهدات ناشی از الحاق به قرارداد پستی جهانی (کنوانسیون)
کشورهای عضو باید ظرف شش ماه پس از پایان کنگره، نام و نشانی نهاد دولتی مسؤول نظارت بر امور پستی را به دفتر بین‌الملل اعلام نمایند. همچنین کشورهای عضو باید طی شش ماه پس از پایان کنگره، نام و نشانی مجری یا مجریان رسماً تعیین شده جهت ارائه سرویسهای پستی و انجام وظایف و تعهدات ناشی از احکام اتحادیه در قلمرو خود را به دفتر بین‌الملل ارائه نمایند. تغییرات ایجاد شده در نهادهای دولتی و مجریان رسماً تعیین شده باید هرچه سریعتر به دفتر بین‌الملل اعلام شود.
ماده 3ـ سرویس پستی جهانی
1ـ به منظور حمایت از مفهوم قلمرو واحد پستی اتحادیه، کشورهای عضو باید تضمین نمایند همه کاربران/ مشتریان از حق دسترسی به سرویس پستی جهانی مشتمل بر ارائه دائمی سرویسهای پستی پایه با کیفیت در تمام نقاط قلمرو خود و با قیمتهای مناسب برخوردارند.
2ـ باتوجه به این هدف، کشورهای عضو باید در چهارچوب قوانین و مقررات پستی داخلی خود یا از طریق دیگر شیوه‌های معمول، حوزه سرویسهای پستی ارائه‌شده و الزامات مربوط به کیفیت و نرخهای منصفانه را با در نظر گرفتن نیازها و انتظارات مردم و شرایط داخلی آنان تعیین نمایند.
3ـ کشورهای عضو باید تضمین کنند ارائه سرویسهای پستی و رعایت استانداردهای کیفیت توسط مجریان مسؤول ارائه سرویس پستی جهانی صورت خواهد گرفت.
4ـ کشورهای عضو باید اطمینان دهند سرویس‌پستی جهانی همواره ارائه ‌شده و بدین‌گونه استمرار آن را تضمین نمایند.
ماده 4ـ آزادی عبور (ترانزیت)
1ـ اصل آزادی عبور (ترانزیت) درماده (1) اساسنامه ذکر شده است. این اصل هر اداره پست را موظف می‌کند، همواره از سریعترین مسیرها و با ایمن‌ترین وسایلی که جهت ارسال مرسولات خود به کار می‌برد، دپشهای دربسته و پست نامه‌های مکشوفه‌ای را که توسط اداره پست دیگری به آن تحویل شده رهسپار نماید. این اصل در مورد مرسولات یا دپشهای اشتباهاً ارسال شده نیز اعمال خواهد شد.
2ـ کشورهای عضوی که در امر مبادله نامه‌های حاوی مواد بیولوژیک فاسد شدنی یا مواد رادیو اکتیو شرکت ندارند، مختارند این مرسولات را به صورت مکشوفه در قلمرو خود برای عبور (ترانزیت) نپذیرند. همین امر در مورد پست‌نامه‌ها به استثنای نامه‌ها، کارتهای پستی و نوشته‌های ویژه روشندلان اعمال می‌شود.
رویه مذکور در مورد مطبوعات، نشریات دوره‌ای، مجلات، بسته‌های‌کوچک و کیسه‌های مخصوص (کیسه‌های M) که محتویات آنها با قوانین و مقررات حاکم بر شرایط نشر یا انتشار آنها در کشور عبور (ترانزیت) دهنده مطابقت نداشته باشد نیز اعمال خواهد شد.
3ـ آزادی عبور (ترانزیت) امانات پستی ارسالی از مسیرهای زمینی و دریایی به قلمرو کشورهایی که در این سرویس شرکت دارند محدود خواهد شد.
4ـ آزادی عبور (ترانزیت) امانات هوایی در سرتاسر قلمرو اتحادیه تضمین می‌شود. با این‌حال کشورهای عضوی که سرویس امانات پستی را ارائه نمی کنند، ملزم به رهسپاری امانات هوایی از مسیر زمینی نخواهند بود.
5 ـ چنانچه کشور عضوی قوانین و مقررات مربوط به آزادی عبور (ترانزیت) را رعایت نکند، سایر کشورهای عضو مجازند سرویس پستی خود را با این کشور لغو نمایند.
ماده5 ـ مالکیت مرسولات پستی ـ پس گرفتن ازپست ـ تغییر یا تصحیح نشانی ـ ارسال مجدد ـ برگشت مرسولات غیر قابل توزیع به فرستنده
1ـ هر مرسوله پستی تا زمانی که به ذی‌حق تسلیم نشده باشد متعلق به فرستنده است، مگر مرسوله مذکور طبق قوانین و مقررات کشور مبداء یا مقصد و، در صورت اعمال ماده 1ـ1ـ2ـ 15 یا 3ـ 15، مطابق قوانین کشور عبور (ترانزیت) کننده ضبط شده باشد.
2ـ فرستنده یک مرسوله پستی می تواند مرسوله خود را از پست پس گرفته، نشانی آن را تغییر داده یا اصلاح نماید. هزینه‌ها و سایر شرایط مربوط در آئین نامه‌ها ذکر شده است.
3ـ کشورهای عضو باید درخصوص ارسال مجدد مرسولات پستی، چنانچه گیرنده‌ای نشانی خود را تغییرداده، و برگشت مرسولات غیرقابل توزیع به فرستنده اقدام لازم به عمل آورند. هزینه‌ها و شرایط دیگر در آئین نامه‌ها ذکر شده است.
ماده6 ـ هزینه‌ها
1ـ هزینه‌های مربوط به سرویسهای گوناگون پستی بین‌المللی و خدمات ویژه باید توسط ادارات پست و مطابق با اصول تعیین شده در قرارداد پستی جهانی و آئین نامه‌ها و اساساً در رابطه با هزینه‌های ارائه این سرویسها تعیین گردد.
2ـ اداره پست مبداء باید هزینه‌های پستی مربوط به حمل پست نامه‌ها و امانات پستی را تعیین نماید. هزینه‌های پستی مذکور، باید توزیع مرسولات در نشانی گیرنده را مشروط به این‌که سرویس توزیع در کشور مقصد و برای مرسولات مربوطه اعمال شود پوشش دهد.
3ـ هزینه‌های دریافتی، از جمله هزینه‌هایی که به عنوان شاخص در احکام اتحادیه ذکر شده، باید حداقل برابر با هزینه‌های دریافتی در سرویس داخلی و باهمان مشخصات (گروه مرسولات، تعداد، مهلت پردازش و غیره) باشد.
4ـ ادارات پست مجازند از هزینه‌های شاخص تعیین شده در احکام فراتر روند.
5 ـ فرای حداقل سطح هزینه‌های مندرج در بند 3، ادارات پست می توانند براساس قوانین و مقررات داخلی خود، هزینه ارسال پست نامه‌ها و امانات پستی را کاهش دهند. برای مثال آنها می توانند به مشتریان عمده پست نرخهای ترجیهی ارائه نمایند.
6 ـ هیچ‌گونه هزینه پستی به غیر از هزینه‌های تعیین شده در احکام اتحادیه از مشتریان دریافت نخواهد شد.
7ـ به‌جز موارد تعیین شده در احکام، هر اداره پست هزینه‌های دریافتی را برای خود حفظ خواهد نمود.
ماده 7ـ معافیت از هزینه‌های پستی
1ـ اصل
1ـ1ـ موارد معافیت از هزینه‌های پستی، یعنی معافیت از پیش پرداخت هزینه‌های پستی به صراحت در قرارداد پستی جهانی ذکرشده است. با این‌حال، آئین‌نامه‌ها می‌توانند معافیت‌هایی از پیش پرداخت هزینه پستی و پرداخت هزینه‌های عبور (ترانزیت)، حقوق ترمینال (پایانه) و حق‌السهم‌های ورودی برای پست نامه‌ها و امانات پستی مربوط به سرویس پستی ارسالی توسط ادارات پست و اتحادیه‌های محدود در نظر گیرند. علاوه بر این، پست نامه‌ها و امانات پستی ارسالی توسط دفتر بین‌الملل اتحادیه جهانی پست (UPU) به اتحادیه‌های محدود و ادارات پست باید به عنوان مرسولات مربوط به سرویس پستی در نظر گرفته شده و از تمام هزینه‌های پستی معاف باشند. با این وجود اداره پست مبدأ مختار به دریافت اضافه نرخهای هوایی از مرسولات اخیرالذکر خواهد بود.
2ـ اسرای جنگی و افراد غیر نظامی بازداشت شده
1ـ2ـ پست‌نامه‌ها، امانات پستی و مرسولات سرویسهای مالی پستی به نشانی اسرای جنگی یا ارسالی توسط آنها، خواه به‌طور مستقیم یا از طریق دفاتر مذکور در آئین‌نامه‌های قرارداد پستی جهانی و موافقتنامه مربوط به سرویس‌های پرداختی پست از کلیه هزینه‌های پستی به استثنای اضافه نرخهای هوایی معاف خواهند بود. متخاصمین دستگیر و بازداشت شده در یک کشور بیطرف نیزدرمورد اجرای قوانین و مقررات مزبور به عنوان اسرای جنگی تلقی خواهند شد.
2ـ2ـ قوانین و مقررات تعیین شده در بند 1ـ2، در مورد پست نامه‌ها، امانات پستی و مرسولات سرویسهای مالی پستی از مبداء دیگرکشورها و به نشانی افراد غیر نظامی بازداشت شده یا ارسالی توسط این افراد، مطابق با کنوانسیون 12 آگوست 1949 میلادی ژنو در مورد حمایت از افراد غیر نظامی در زمان جنگ، خواه به‌طور مستقیم یا از طریق دفاتر مذکور در آئین‌نامه‌های قرارداد پستی جهانی و موافقتنامه مربوط به سرویسهای پرداختی پست نیز اعمال خواهد شد.
3ـ2ـ دفـاتر مذکور در آئین نامه‌های قرارداد پستی جهانی و موافقتنامه مربوط به سرویس‌های پرداختی پست نیز از معافیت ‌پستی برای پست‌نامه‌ها، امانات پستی و مرسولات سرویسهای مالی پستی مربوط به افراد مذکور در بندهای1ـ2 و 2ـ2 که خواه به‌طور مستقیم یا از طریق واسطه مرسوله‌ای ارسال یا دریافت می کنند برخوردار خواهند بود.
4ـ2ـ امانات تا وزن 5 کیلوگرم به‌صورت معاف از هزینه پستی پذیرفته می‌شوند. این حد وزنی، برای اماناتی که محتوای آنها قابل تفکیک نیست و نیز اماناتی که به نشانی یک اردوگاه یا نمایندگان زندانیان افراد قابل اعتماد (hommes de confiance) به منظور توزیع بین زندانیان ارسال می شوند، تا 10کیلوگرم افزایش خواهد یافت.
5 ـ2ـ در محاسبات بین ادارات پست، به استثنای هزینه‌های حمل هوایی قابل اعمال در مورد امانات هوایی، هزینه ای به امانات اداری و امانات مربوط به اسرای جنگی و افراد غیر نظامی بازداشت شده تعلق نخواهد گرفت.
3ـ نوشته‌های ویژه روشندلان.
1ـ3ـ نوشته‌های ویژه روشندلان از کلیه هزینه‌های پستی به استثنای اضافه نرخهای هوایی معاف خواهند بود.
ماده 8 ـ تمبرهای پستی
1ـ عبارت « تمبر پستی» در قرارداد پستی جهانی حاضر مورد حمایت قرار گرفته و منحصراً برای تمبرهایی که با شرایط این ماده و آئین نامه‌های مربوط مطابقت داشته باشد حفظ خواهد شد.
2ـ تمبرهای پستی:
1ـ2ـ باید فقط توسط یک مرجع ذی‌صلاح و مطابق با احکام اتحادیه جهانی پست منتشر شوند. انتشار تمبرهای پستی شامل به جریان اندازی آنها نیز خواهد شد؛
2ـ2ـ نشانی از حاکمیت بوده و ؛
1ـ2ـ2ـ پس از الصاق به مرسولات پستی و مطابق با احکام اتحادیه، نشانه پرداخت هزینه پستی مطابق با ارزش واقعی آنها بوده؛
2ـ2ـ2ـ یک منبع درآمد تکمیلی برای ادارات پست، به عنوان محصولات فیلاتلیک (تمبر شناسی) باشند؛
3ـ2ـ باید در قلمرو مبداء اداره پست منتشرکننده و به منظور پرداخت هزینه پستی یا به مقاصد فیلاتلی (تمبر شناسی) جریان یابند.
3ـ تمبرهای پستی، به عنوان نماد حاکمیت می‌توانند شامل:
1ـ3ـ نام کشور عضو یا سرزمینی که اداره پست منتشرکننده تمبر در آن قراردارد، به حروف لاتین؛
1ـ1ـ3ـ به‌طور اختیاری، نشان رسمی کشور عضوی که اداره پست منتشرکننده تمبر در آن قرار دارد؛
2ـ1ـ3ـ اصولاً، ارزش ظاهری آنها به حروف لاتین یا ارقام عربی؛
3ـ1ـ3ـ به‌طور اختیاری « ادارات پست» واژه (Postes) به حروف لاتین یا حروف دیگرشوند.
4ـ نشانهای دولتی، علائم رسمی کنترل و نمادهای سازمانهای بین الدولی درج شده روی تمبرهای پستی، به موجب کنوانسیون پاریس مربوط به حفظ مالکیت معنوی، مورد حمایت قرار می‌گیرند.
5 ـ موضوعات و طرح های تمبرهای پستی باید:
1ـ 5 ـ مطابق با روح دیباچه اساسنامه ‌اتحادیه ‌جهانی ‌پست (UPU) و تصمیمات ‌متخذه توسط نهادهای‌اتحادیه باشند؛
2ـ 5 ـ ارتباط نزدیکی با هویت فرهنگی کشوری که اداره پست منتشر کننده تمبر در آن قراردارد داشته یا در نشر فرهنگ یا حفظ صلح مشارکت نمایند؛
3ـ 5 ـ درگرامیداشت شخصیتها یا رویدادهای غیر ملی در کشور یا سرزمین اداره پست منتشر کننده تمبر، ارتباط نزدیکی با کشور یا سرزمین مزبور داشته باشند؛
4ـ 5 ـ عاری از جنبه‌های سیاسی یا اهانت آمیز به شخصیتها یا کشورها باشند؛
5 ـ 5 ـ برای کشوری که اداره پست منتشر کننده تمبر در آن قرار دارد یا برای آن اداره پست اهمیت بسیاری داشته باشند.
6 ـ تمبرهای پستی، از حیث برخورداری از حقوق مالکیت معنوی شامل موارد زیر می‌شود:
1ـ6 ـ نماد حق برخورداری اداره پست منتشر کننده تمبر از حقوق مالکیت معنوی مربوط، نظیر:
1ـ1ـ6 ـ حق چاپ (Copyright)، با درج علامت مخصوص آن، (©) که نشانگر مالکیت حق چاپ و سال انتشار است؛
2ـ1ـ 6 ـ یک علامت ثبت‌شده در سرزمین کشور عضوی که اداره پست منتشرکننده تمبر در آن قراردارد، با درج علامت تجاری ثبت شده (®) پس از علامت مزبور.
2ـ6 ـ نام هنرمند؛
3ـ6 ـ نام چاپ کننده .
7ـ علائم پرداخت هزینه پستی، نقوش ماشینهای نقش تمبر و نقوش ایجاد شده توسط دستگاه چاپ یا سایر روشهای چاپ یا تمبرزنی، طبق احکام اتحادیه جهانی پست (UPU) باید فقط با مجوز اداره پست مورد استفاده قرار گیرند.
ماده 9ـ امنیت پستی
کشورهای عضو باید یک راهبرد امنیتی فعال در تمام سطوح عملیات پستی، به منظور حفظ و افزایش اعتماد مردم به سرویسهای پستی، با حفظ منافع همه مقامات ذی‌ربط تدوین نموده و به اجراء درآورند. این راهبرد شامل تبادل اطلاعات پیرامون حفظ حمل و نقل ایمن و مطمئن و عبور (ترانزیت) دپشهای پستی بین کشورهای عضو خواهد شد.
ماده 10ـ محیط زیست
کشورهای عضو باید یک راهبرد زیست محیطی فعال در تمام سطوح عملیات پستی تدوین و اجـراء نمایند و میزان آگاهی زیسـت محیطی پیرامون سرویسـهای پستی را ارتقاء بخشند.
ماده 11ـ تخلفات
1ـ مرسولات پستی
1ـ1ـ کشورهای عضو باید در زمینه انجام اقدامات لازمه در جهت پیشگیری، پیگرد و مجازات افراد مقصر در موارد زیر تعهد نمایند:
1ـ1ـ1ـ قراردادن مواد مخدر و روان گردان، همچنین مواد منفجره، قابل اشتعال یا سایر مواد خطرناک در مرسولات پستی که به صراحت توسط قرارداد پستی جهانی مجاز اعلام نشده؛
2ـ1ـ1ـ قراردادن اقلام با ماهیت مستهجن یا مبتذل با استفاده از کودکان در مرسولات پستی.
2ـ پرداخت هزینه پستی و به‌ویژه شیوه‌های پرداخت آن
1ـ2ـ کشورهای عضو باید در زمینه انجام اقدامات لازمه در جهت پیشگیری، پیگرد و مجازات هرگونه تخلف مربوط به روشهای پرداخت هزینه پستی، تعیین شده در قرارداد پستی جهانی حاضر، نظیر موارد زیر تعهد نمایند:
1ـ1ـ2ـ تمبرهای پستی رایج یا باطله؛
2ـ1ـ2ـ نقوش پرداخت هزینه پستی؛
3ـ1ـ2ـ نقوش ماشینهای نقش تمبر یا ماشینهای چاپ؛
4ـ1ـ2ـ برگه بهادار پستی (کوپن رپنسهای) بین‌المللی.
2ـ2ـ در قرارداد پستی جهانی حاضر، تخلفات مربوط به روشهای پرداخت هزینه پستی، به اعمال زیر که با هدف تامین منافع غیر قانونی برای خود شخص یا فرد دیگری صورت گرفته اطلاق می شود. ارتکاب اعمال زیر مورد مجازات قرار خواهد گرفت:
1ـ2ـ2ـ تقلب، شبیه سازی یا جعل ابزارهای پرداخت هزینه پستی، یا هرگونه عمل خلاف یا غیر‌قانونی مربوط به ساخت بدون مجوز آنها؛
2ـ2ـ2ـ استفاده، رواج، بازاریابی، توزیع، انتشار، حمل، عرضه، نمایش یا تبلیغ هرگونه ابزار پرداخت هزینه پستی تقلبی، شبیه سازی شده یا جعلی؛
3ـ2ـ2ـ استفاده یا به جریان اندازی هر یک از ابزارهای پرداخت هزینه به مقاصد پستی که قبلاً استفاده شده ؛
4ـ2ـ2ـ هرگونه تلاش در جهت ارتکاب تخلفات مذکور.
3ـ دوسویی.
1ـ3ـ از نظر اعمال مجازاتها، هیچ‌گونه تمایزی نباید بین اعمال مذکور در بند 2، در مورد استفاده از ابزارهای پرداخت هزینه پستی، داخلی یا خارجی قائل شد؛ این رویه مشمول هیچ شرط دوسویی قانونی یا قراردادی نخواهد شد.

بخش دوم ـ قوانین و مقررات قابل اجراء در مورد پست نامه‌ها و امانات پستی

فصل 1ـ ارائه سرویسها

ماده 12ـ سرویسهای پایه
1ـ کشورهای عضو، قبول، پردازش، ارسال و توزیع پست‌نامه‌ها را تضمین خواهند نمود.
2ـ پست نامه‌ها عبارتند از:
1ـ2ـ مرسولات با اولویت و بدون اولویت، تا دو کیلوگرم؛
2ـ2ـ نامه‌ها، کارتهای پستی، مطبوعات و بسته‌های کوچک، تا دو کیلوگرم؛
3ـ2ـ نوشته‌های ویژه روشندلان، تا هفت کیلوگرم؛
4ـ2ـ کیسه‌های مخصوص حاوی روزنامه‌ها، نشریات دوره‌ای، کتب و اسناد چاپ شده مشابه به‌نشانی یک گیرنده و یک مقصد واحد، تحتعنوان کیسه‌های مخصوص (کیسه‌هایM)، تا سی کیلوگرم؛
3ـ پست نامه‌ها خواه براساس سرعت پردازش مرسولات یا محتویات آنها و مطابق با آئین‌نامه پست‌نامه‌ها طبقه بندی خواهند شد.
4ـ حدود وزنی بالاتر از موارد مذکور در بند2، به‌طور اختیاری در مورد برخی گروههای پست نامه‌ها و تحت شرایط تعیین شده در آئین‌نامه پست نامه‌ها اعمال خواهد شد.
5 ـ کشورهای عضو همچنین عملیات قبول، پردازش، ارسال و توزیع امانات پستی تا بیست کیلوگرم را خواه آن‌طور که در قرارداد پستی جهانی ذکر شده یا در ارتباط با امانات ارسالی به خارج و پس از توافق دو جانبه، به هرطریقی که بیشترین مزیت را برای مشتریان داشته باشد اجراء می‌کنند.
6 ـ حدود وزنی بالاتر از بیست کیلوگرم، به‌طور اختیاری برای برخی گروههای امانات پستی و تحت شرایط تعیین شده در آئین‌نامه امانات پستی اعمال خواهد شد.
7ـ هر کشوری که اداره پست آن حمل امانات پستی را برعهده نگیرد، می‌تواند ترتیبی اتخاذ نماید تا مقررات مندرج در قرارداد پستی جهانی، توسط شرکتهای حمل و نقل اجراء شود. همچنین این کشور می‌تواند سرویس مذکور را به امانات ارسالی از مبدأ یا به مقصد نقاطی که این شرکتها در آن فعالیت می‌کنند محدود نماید.
8 ـ صرف نظر از بند(5)، کشورهایی که قبل از اول ژانویه 2001 میلادی عضو موافقتنامه امانات پستی نبوده‌اند، ملزم به ارائه سرویس امانات پستی نخواهند بود.
ماده 13ـ سرویس‌های تکمیلی
1ـ کشورهای عضو باید سرویسهای تکمیلی اجباری زیر را ارائه نمایند:
1ـ1ـ سرویس سفارشی برای پست نامه‌های با اولویت صادره و پست هوایی؛
2ـ1ـ سرویس سفارشی برای پست نامه‌های بدون اولویت و زمینی صادره به مقاصدی که هیچ‌گونه سرویس با اولویت یا هوایی ندارند؛
3ـ1ـ سرویس سفارشی برای تمام پست نامه‌های وارده.
2ـ ارائه سرویس سفارشی برای پست‌نامه‌های بدون اولویت و زمینی صادره به مقاصدی که سرویس با اولویت یا هوایی دارند اختیاری خواهد بود.
3ـ کشورهای عضو می‌توانند سرویسهای تکمیلی اختیاری زیر را در روابط بین اداراتی که در زمینه ارائه این سرویسها توافق نموده اند ارائه نمایند:
1ـ3ـ سرویس بیمه برای پست نامه‌ها و امانات؛
2ـ3ـ سرویس با تحویل گواهی شده برای پست نامه‌ها؛
3ـ3ـ سرویس تحویل در مقابل پرداخت بها (COD) برای پست نامه‌ها و امانات؛
4ـ3ـ سرویس توزیع اکسپرس برای پست‌نامه‌ها و امانات؛
5 ـ3ـ تحویل پست نامه‌های سفارشی، با تحویل گواهی شده یا بیمه شده به شخص گیرنده؛
6 ـ3ـ سرویس معاف از هزینه‌ها، حقوق و عوارض برای پست نامه‌ها و امانات؛
7ـ3ـ سرویسهای امانات شکستنی و امانات خارج از اندازه؛
8 ـ3ـ سرویس پست بار برای مرسولات جمعی از یک فرستنده جهت ارسال به خارج.
4ـ سه سرویس تکمیلی زیر هم بخشهای اجباری و هم اختیاری دارند:
1ـ4ـ سرویس جواب قبول بین‌المللی (IBRS) که اساساً اختیاری است. با این حال همه ادارات پست ملزم به‌‌ارائه سرویس « برگشت» جواب‌قبول بین‌المللی (IBRS) خواهندبود؛
2ـ4ـ برگه بهادار پستی (کوپن رپنسهای) بین‌المللی که در هر یک از کشورهای عضو قابل مبادله‌اند. با این وجود، فروش برگه بهادار پستی (کوپن رپنسهای) بین‌المللی اختیاری است؛
3ـ4ـ آگهی تحویل برای پست نامه‌های سفارشی و با تحویل گواهی شده، امانات و مرسولات بیمه شده. همه ادارات پست آگهی‌های تحویل مرسولات وارده را قبول خواهند کرد. با این‌حال ارائه سرویس آگهی تحویل برای مرسولات صادره اختیاری است.
5 ـ تعریف سرویسهای مذکور و هزینه‌های مربوط به آنها در آئین‌نامه‌ها ذکر شده است.
6 ـ درصورتی‌که سرویسهای زیر مشمول هزینه‌های ویژه در سرویس داخلی باشند، ادارات پست مجاز به دریافت همان هزینه‌ها برای مرسولات بین‌المللی و تحت شرایط تعیین شده در آئین‌نامه‌ها خواهند بود:
1ـ6 ـ توزیع بسته‌های کوچک با وزن بیش از 500 گرم؛
2ـ6 ـ پست نامه‌های تحویل شده به پست پس از آخرین زمان تحویل؛
3ـ6 ـ مرسولات تحویل شده به پست خارج از ساعات کاری عادی باجه‌ها؛
4ـ6 ـ دریافت مرسولات درنشانی فرستنده؛
5 ـ 6ـ پس گرفتن پست نامه‌ها خارج از ساعات کاری عادی باجه‌ها؛
6 ـ6 ـ پست رستانت (امانی) ؛
7ـ6 ـ نگهداری پست نامه‌ها با وزن بالای 500 گرم و نیز امانات؛
8ـ6 ـ توزیع امانات در پاسخ به آگهی ورود؛
9ـ6 ـ پوشش در برابر خطرات ناشی از حوادث غیرمترقبه (فورس ماژور)
ماده 14ـ پست‌الکترونیکی(E-mail)، پیشتاز(EMS)، خدمات پشتیبانی یکپارچه و سرویسهای جدید
1ـ ادارات پست می‌توانند با توافق یکدیگر در سرویس‌های زیر که در آئین‌نامه‌ها تعریف شده‌اند شرکت نمایند:
1ـ1ـ پست‌الکترونیکی که یک سرویس‌پستی در برگیرنده انتقال الکترونیکی پیام‌هاست؛
2ـ1ـ پست پیشتاز (EMS)، که یک سرویس پستی اکسپرس، ویژه ارسال اسناد و کالاها است و حتی الامکان سریعترین سرویس پستی با استفاده از ابزار فیزیکی می‌باشد. ادارات پست می‌توانند سرویس مذکور را بر اساس موافقتنامه چند جانبه استاندارد پست پیشتاز (EMS) یا با توافق دو جانبه ارائه نمایند؛
3ـ1ـ خدمات پشتیبانی یکپارچه که سرویس کاملاً پاسخگو به نیازهای خدمات پشتیبانی مشتریان بوده و شامل مراحل قبل و بعد از انتقال فیزیکی کالاها و اسناد می‌شود؛
4ـ1ـ مهر پستی الکترونیکی (Post mark) که به‌طور دقیق و هوشمندانه، به شکلی مفروض و در زمانی معین رویدادی الکترونیکی را تایید می‌کند و شامل یک یا چند طرف می‌شود.
2ـ ادارات پست می‌توانند با توافق دوجانبه سرویس جدیدی را که صراحتاً در احکام اتحادیه ذکر نشده ایجاد نمایند. هزینه‌های سرویس جدید باید توسط هر یک از ادارات پست ذی‌ربط و با در نظر گرفتن هزینه‌های اجراء سرویس تعیین شود.
ماده 15ـ مرسولات قبول نشده. ممنوعات
1ـ کلیات
1ـ1ـ مرسولاتی که حائز شرایط مندرج در قرارداد پستی جهانی و آئین‌نامه‌ها نباشند، پذیرفته نخواهندشد. مرسولات‌ارسالی با اهداف متقلبانه یا به قصد عدم‌پرداخت کامل هزینه‌های مربوطه پذیرفته نخواهند شد.
2ـ1ـ استثنائات مربوط به ممنوعات ذکر شده در این ماده، در آئین‌نامه‌ها بیان شده‌اند.
3ـ1ـ همه ادارات پست مختارند فهرست ممنوعات ذکر شده در این ماده، را افزایش دهند که بلافاصله پس از درج آنها در مجموعه‌های مربوط به اجراء درخواهند آمد.
2ـ ممنوعات در تمام گروههای مرسولات
1ـ2ـ قراردادن مواد زیر در همه گروههای مرسولات ممنوع خواهد بود:
1ـ1ـ2ـ مواد مخدر و روان گردان؛
2ـ1ـ2ـ اشیاء منافی عفت یا اخلاق؛
3ـ1ـ2ـ موادی که ورود یا به جریان اندازی آنها در کشور مقصد ممنوع است؛
4ـ1ـ2ـ موادی که به لحاظ ماهیت یا بسته‌بندی‌شان خطری برای کارکنان یا مردم ایجاد نموده و یا موجب آلودگی یا خرابی سایر مرسولات، تجهیزات پستی یا دارایی‌های متعلق به اشخاص ثالث شوند؛
5 ـ1ـ2ـ اسناد و مدارک دارای جنبه مکاتباتی حالیه و شخصی، مبادله شده بین افرادی به جز فرستنده و گیرنده یا اشخاصی که با آنها زندگی می کنند.
3ـ مواد منفجره، قابل اشتعال یا رادیو اکتیو و دیگر مواد خطرناک.
1ـ3ـ قراردادن مواد منفجره، قابل اشتعال یا دیگر مواد خطرناک همچنین مواد رادیواکتیو در تمام گروههای مرسولات ممنوع است.
2ـ3ـ استثنائاً، اشیاء و مواد زیر پذیرفته خواهند شد:
1ـ2ـ3ـ مواد رادیو اکتیو ارسالی در پست نامه‌ها وامانات پستی مذکور در ماده 1ـ16؛
2ـ2ـ3ـ مواد بیولوژیکی ارسالی در پست نامه‌های مذکور در ماده 2ـ16 .
4ـ حیوانات زنده
1ـ4ـ قراردادن حیوانات زنده در تمام گروههای مرسولات ممنوع است.
2ـ4ـ استثنائاً، موارد زیر در پست‌نامه‌ها به جز مرسولات بیمه‌شده پذیرفته خواهند شد:
1ـ2ـ4ـ زنبور عسل، زالو و کرم ابریشم؛
2ـ2ـ4ـ انگلها و اقلام دافع حشرات موذی به منظور کنترل این حشرات که بین مؤسسات رسماً شناخته شده مبادله می‌شوند؛
3ـ2ـ4ـ مگسهای خانواده دراسوفیلیدا (Drosophilidae) به منظور تحقیقات زیستی پزشکی که بین مؤسسات رسماً شناخته شده مبادله می شوند.
3ـ4ـ استثنائاً موارد زیر در امانات پذیرفته می‌شوند:
1ـ3ـ4ـ حیوانات‌زنده که حمل آنها توسط پست طبق قوانین و مقررات پستی کشورهای ذی‌ربط مجاز باشد.
5 ـ قراردادن مراسلات در امانات
1ـ 5 ـ قراردادن موارد زیر در امانات پستی ممنوع خواهد بود:
1ـ1ـ 5 ـ اسناد و مدارک دارای جنبه مکاتباتی حال و شخصی؛
2ـ1ـ 5 ـ هرگونه مراسلات مبادله شده بین افرادی به جز فرستنده و گیرنده یا افرادی که با آنها زندگی می کنند.
6 ـ سکه، اسکناس و سایر اقلام قیمتی
1ـ6 ـ قراردادن سکه‌های پول، اسکناس، اوراق اعتباری یا هرگونه اوراق بهادار در وجه حامل، چکهای مسافرتی، طلای سفید، طلا یا نقره، ساخته شده یا ساخته نشده، سنگهای قیمتی، جواهرات یا سایر اشیاء قیمتی در موارد زیر ممنوع خواهد بود:
1ـ1ـ6 ـ در پست نامه‌های غیربیمه؛
1ـ1ـ1ـ6 ـ با این‌حال، در صورتی‌که قوانین و مقررات داخلی کشورهای مبدأ و مقصد اجازه دهد، اشیاء مذکور را می‌توان در پاکتهای سربسته به عنوان مرسولات سفارشی ارسال کرد.
2ـ1ـ6 ـ در امانات غیربیمه، به جز مواردی که توسط مقررات داخلی کشورهای مبدأ و مقصد مجاز شناخته شده است؛
3ـ1ـ6 ـ در امانات غیربیمه مبادله‌شده بین دو کشوری که امانات بیمه‌شده را می‌پذیرند؛
1ـ3ـ1ـ6 ـ علاوه بر این، هر اداره پست می‌تواند گذاردن شمش طلا در امانات بیمه شده یا غیربیمه، از مبدأ یا به مقصد سرزمینش یا ارسال شده به صورت عبوری (ترانزیتی) مکشوفه توسط سرزمینش را ممنوع کرده، همچنین ارزش واقعی آنها را محدود نماید.
7ـ مطبوعات و نوشته‌های ویژه روشندلان
1ـ7ـ مطبوعات و نوشته‌های ویژه روشندلان، نباید؛
1ـ1ـ7ـ حاوی هیچ‌گونه یادداشت یا نامه‌ای باشد؛
2ـ1ـ7ـ حاوی هیچ‌گونه تمبر پستی یا فرم پرداخت هزینه پستی، باطل شده یا باطل نشده، یا هیچ‌گونه برگه معرف ارزش پولی باشند، به جز در مواردی که مرسوله حاوی کارت، پاکت یا نواری دارای نشانی چاپ شده فرستنده مرسوله یا مأمور ارسال آن در کشور مبدأ یا مقصد مرسوله اصلی باشد که جهت برگشت از پیش پرداخت می‌شود.
8 ـ رفتار با مرسولات اشتباهاً پذیرفته شده
1ـ 8 ـ نحوه رفتار با مرسولاتی که اشتباهاً پذیرفته شده‌اند درآئین‌نامه‌ها مشخص شده‌است. با این‌حال، مرسولات حاوی اقلام مذکور در بندهای 1ـ1ـ2، 2ـ1ـ2 و1ـ3 تحت هیچ شرایطی نه به مقصد ارسال، نه به گیرندگان تحویل ونه به مبدأ برگشت داده می‌شوند. چنانچه اقلام مذکور در بندهای 1ـ1ـ2 و 1ـ3 در مرسولات عبوری (ترانزیتی) مکشوفه باشند، با آنها طبق قوانین و مقررات داخلی کشور عبور (ترانزیت) کننده رفتار خواهد شد.
ماده 16ـ مواد رادیو اکتیو و مواد بیولوژیکی قابل قبول
1ـ مواد رادیو اکتیو در پست نامه‌ها و امانات پستی، در روابط بین ادارات پستی که در مورد قبول این مرسولات، خواه به‌طور دو جانبه یا فقط یکطرفه توافق کرده‌اند، فقط تحت شرایط زیر پذیرفته خواهند شد:
1ـ1ـ مواد رادیو اکتیو طبق قوانین و مقررات مربوطه مندرج در آئین‌نامه‌ها آماده و بسته بندی می‌شوند؛
2ـ1ـ در صورتی‌که این مواد داخل پست‌نامه‌ها ارسال شوند، مشمول تعرفه مرسولات با اولویت یا تعرفه نامه‌ها و نرخ سفارشی خواهند شد؛
3ـ1ـ مواد رادیو اکتیو قرار داده شده در پست نامه‌ها یا امانات پستی از سریعترین مسیر و معمولاً از مسیر هوایی و به شرط پرداخت اضافه نرخ‌های هوایی مربوطه رهسپار خواهندشد.
4ـ1ـ فقط فرستندگان مجاز می توانند مواد رادیواکتیو را به پست تحویل دهند.
2ـ مواد بیولوژیکی تحت شرایط زیر در پست نامه‌ها پذیرفته خواهند شد:
1ـ2ـ مواد بیولوژیکی فاسدشدنی، مواد عفونی و دی اکسید کربن جامد (یخ خشک) در صورتی‌که به عنوان سردکننده مواد عفونی مورد استفاده قرار گیرند را تنها می‌توان بین آزمایشگاههای معتبری که رسماً شناخته شده اند از طریق پست مبادله کرد. این کالاهای خطرناک را می‌توان منوط به قوانین داخلی و دستورالعمل‌های فنی جاری سازمان بین‌المللی هواپیمایی کشوری (ICAO) و موازین مندرج در آئین‌نامه‌های مربوط به کالاهای خطرناک سازمان بین‌المللی حمل ونقل هوایی (IATA) در دپشها و برای حمل هوایی پذیرفت.
2ـ2ـ مواد بیولوژیکی فاسدشدنی و مواد عفونی که طبق قوانین و مقررات مندرج در آئین‌نامه‌ها، آماده و بسته‌بندی شده‌اند، مشمول تعرفه مرسولات با اولویت یا تعرفة نامه‌های سفارشی می شوند. دریافت یک نرخ اضافی برای پردازش این مرسولات مجاز است.
3ـ2ـ قبول مواد بیولوژیکی فاسدشدنی و مواد عفونی به کشورهای عضوی محدود می‌شود که ادارات پست آنها تمایل خود را به قبول چنین مرسولاتی خواه به‌طور دو جانبه یا فقط یک‌طرفه اعلام کرده‌اند.
4ـ2ـ چنین مواد یا اقلامی از سریعترین راه و معمولاً از طریق هوایی و به شرط پرداخت اضافه نرخهای هوایی مربوطه، رهسپار شده و به تحویل آنها اولویت داده خواهد شد.
ماده 17ـ مطالبه‌نامه‌ها
1ـ هر اداره پستی موظف است مطالبه‌نامه‌های مربوط به مرسولات ارسالی در سرویس اداره خود یا هر اداره پست دیگری را مشروط به این‌که مطالبه نامه‌ها ظرف شش‌ماه از فردای روز تحویل مرسوله به پست ارائه شوند قبول کند. مدت شش‌ماه به روابط بین مطالبه کنندگان و ادارات پست مربوط بوده و شامل ارسال مطالبه نامه‌ها بین ادارات پست نخواهد شد.
1ـ1ـ با این وجود، قبول مطالبه‌نامة مربوط به عدم دریافت پست‌نامه‌های عادی اجباری نخواهد بود. از این‌رو، ادارات پستی که مطالبه نامه‌های مربوط به عدم دریافت پست نامه‌های عادی را قبول می‌کنند، مختارند تحقیق و بررسی های خود را به سرویس مرسولات غیرقابل توزیع محدود نمایند.
2ـ مطالبه نامه‌ها تحت شرایط مندرج در آئین نامه‌ها پذیرفته خواهند شد.
3ـ مطالبه نامه‌ها رایگان هستند. با این‌حال، چنانچه استفاده از سرویس پست پیشتاز (EMS) جهت ارسال مطالبه نامه‌ها درخواست شود، هزینه‌های اضافی اصولاً برعهده متقاضی خواهد بود.
ماده 18ـ بازرسی گمرکی. حقوق گمرکی و سایر عوارض
1ـ ادارات پست کشورهای مبدأ و مقصد مجازند مرسولات را طبق قوانین داخلی آن کشورها، جهت بازرسی به گمرک تسلیم کنند.
2ـ مرسولات تسلیم‌شده به بازرسی گمرکی مشمول پرداخت یک نرخ ارائه به گمرک می‌شوند که میزان شاخص آن در آئین نامه‌ها ذکرشده است. این مبلغ فقط جهت ارائه به گمرک و ترخیص گمرکی مرسولات مشمول حقوق گمرکی یا سایر حقوق مشابه دریافت خواهد شد.
3ـ ادارات پستی که از طرف مشتریان مجاز به ترخیص مرسولات از گمرک هستند، می‌توانند هزینه ترخیص گمرکی را از مشتریان و براساس هزینه‌های واقعی دریافت کنند.
4ـ ادارات پست مجازند برحسب مورد حقوق گمرکی و سایر عوارض احتمالی را از فرستندگان یا گیرندگان مرسولات دریافت کنند.
ماده 19ـ مبادله دپشهای دربسته با واحدهای نظامی
1ـ دپشهای دربسته پست نامه‌هارا می توان از طریق سرویسهای زمینی، دریایی یا هوایی کشورهای دیگر، در موارد زیر مبادله کرد:
1ـ1ـ بین دفاتر پست هر یک از کشورهای عضو و فرماندهان واحدهای نظامی تحت امر سازمان ملل متحد؛
2ـ1ـ بین فرماندهان این واحدهای نظامی؛
3ـ1ـ بین دفاتر پست هر یک از کشورهای عضو و فرماندهان واحدهای دریایی، هوایی یا زمینی، کشتیهای جنگی یا هواپیماهای نظامی همان کشورکه در خارج مستقر هستند؛
4ـ1ـ بین فرماندهان واحدهای دریایی، هوایی یازمینی، کشتیهای جنگی یا هواپیماهای نظامی همان کشور.
2ـ پست نامه‌های قرارداده شده در دپشهای مذکور در بند 1 باید به مرسولات ارسالی یا دریافتی از سوی اعضای واحدهای نظامی یا فرماندهان و خدمه کشتیها یا هواپیماهایی که دپشها برای آنها ارسال یا از طرف آنها دریافت می‌شود محدود گردد. تعرفه‌ها و شرایط ارسال قابل اجراء در مورد آنها طبق مقررات اداره پست کشوری تعیین می شود که واحد نظامی را در اختیار قرارداده یا این کشتیها و یا هواپیماها به آن تعلق دارند.
3ـ در صورت عدم توافق ویژه، اداره پست کشوری که واحد نظامی را در اختیار گذاشته یا این‌که کشتیهای‌جنگی یا هواپیماهای نظامی به آن تعلق دارند، مسؤول پرداخت هزینه‌های عبور (ترانزیت) دپشها، حقوق ترمینال (پایانه) و هزینه‌های حمل و نقل هوایی ادارات ذی‌ربط خواهند بود.
ماده 20ـ استانداردها و اهداف کیفیت سرویس
1ـ ادارات پست باید استانداردها و اهداف توزیع پست‌نامه‌ها و امانات وارده خود را تعیین و منتشر نمایند.
2ـ این استانداردها و اهداف که از زمان مورد نیاز معمول جهت ترخیص گمرکی فراتر می‌رود، نباید نامساعدتر از موارد اعمال شده برای مرسولات مشابه در سرویس داخلی باشد.
3ـ ادارات پست مبدأ باید همچنین استانداردهای « از آغاز تا پایان» (End-to-end) را برای پست نامه‌های با اولویت و پست هوایی همچنین برای امانات و امانات عادی/ زمینی تعیین و منتشر نمایند.
4ـ ادارات پست باید اعمال استانداردهای کیفیت سرویس را ارزیابی نمایند.

فصل 2ـ مسؤولیتها

ماده 21ـ مسؤولیت ادارات پست. غرامات
1ـ کلیات
1ـ1ـ ادارات پست، به جز موارد پیش‌بینی شده در ماده 22، در موارد زیر مسؤول خواهند بود:
1ـ1ـ1ـ گم‌شدن، سرقت یا آسیب‌دیدگی مرسولات سفارشی، امانات عادی و مرسولات بیمه شده؛
2ـ1ـ1ـ گم شدن مرسولات با تحویل گواهی شده؛
3ـ1ـ1ـ برگشت امانتی که علت عدم توزیع آن معلوم نیست.
2ـ1ـ ادارات پست به جز موارد مذکور در بندهای 1ـ1ـ1 و 2ـ1ـ1 هیچگونه مسؤولیتی نخواهند داشت.
3ـ1ـ ادارات پست در مواردی که در قرارداد پستی جهانی حاضر ذکر نشده هیچگونه مسؤولیتی نخواهند داشت.
4ـ1ـ هنگامی که گم‌شدن، سرقت یا آسیب‌دیدگی کامل مرسولات سفارشی، امانات عادی و مرسولات بیمه شده در نتیجه حادثه‌ای غیرمترقبه (فورس ماژور) باشد که به آن غرامتی تعلق نگیرد، فرستنده حق دارد هزینه‌های پرداخت شده را به استثنای هزینه بیمه پس بگیرد.
5 ـ1ـ میزان غرامت پرداختی نباید از مبالغ مذکور در آئین‌نامه پست‌نامه‌ها و آئین‌نامه امانات پستی فراتر رود.
6 ـ1ـ در موارد مسؤولیت، خسارات غیرمستقیم یا منافع تحقق نیافته در پرداخت غرامت لحاظ نخواهند شد.
7ـ1ـ کلیه قوانین و مقررات مربوط به مسؤولیت ادارات پست، ثابت، اجباری و کامل خواهند بود. ادارات پست در هیچ حالتی، حتی درصورت بروز خسارات جدی، خارج از محدودیتهای تعیین‌شده در قرارداد پستی جهانی و آئین‌نامه‌ها، مسؤولیتی برعهده نخواهند داشت.
2ـ مرسولات سفارشی
1ـ2ـ درصورت گم‌شدن، دستخوردگی یا آسیب‌دیدگی کامل یک مرسوله سفارشی، فرستنده حق دارد غرامتی به میزان مندرج در آئین‌نامه پست نامه‌ها دریافت کند. اگر فرستنده مبلغی کمتر از میزان مندرج در آئین‌نامه پست نامه‌ها مطالبه کند، ادارات پست می‌توانند آن مقدار کمتر را بپردازند و برهمین اساس بازپرداخت را از سایر ادارات ذی‌ربط دریافت کنند.
2ـ2ـ چنانچه بخشی از یک مرسوله سفارشی مورد دستبرد یا آسیب‌دیدگی قرار گیرد، به فرستنده غرامتی متناسب و اصولاً معادل ارزش واقعی سرقت شده یا خسارت وارده پرداخت خواهد شد.
3ـ مرسولات با تحویل گواهی شده
درصورت گم‌شدن، دستبرد کامل یا آسیب‌دیدگی کامل یک مرسوله با تحویل گواهی شده، فرستنده حق دارد فقط هزینه‌های پرداخت شده را پس بگیرد.
4ـ امانات عادی
1ـ4ـ درصورت گم شدن، دستبرد کامل یا آسیب دیدگی کامل یک امانت، فرستنده حق دارد غرامتی معادل مبلغ مندرج درآئین‌نامه امانات پستی دریافت کند. چنانچه فرستنده مبلغی کمتر از میزان مندرج در آئین‌نامه امانات پستی مطالبه کند، ادارات پست می‌توانند آن مقدار کمتر را بپردازند و برهمین اساس بازپرداخت را از سایر ادارات ذی‌ربط دریافت کنند.
2ـ4ـ چنانچه بخشی از یک امانت مورد دستبرد یا آسیب‌دیدگی قرار گیرد، به فرستنده غرامتی متناسب و اصولاً معادل ارزش واقعی سرقت شده یا خسارت وارده پرداخت خواهدشد.
3ـ4ـ ادارات پست می توانند براساس روابط فی‌مابین، درخصوص اعمال مبلغ مندرج در آئین نامه امانات پستی، برای هر امانت و صرف‌نظر از وزن آن توافق نمایند.
5 ـ مرسولات بیمه شده
1ـ 5 ـ درصورت گم‌شدن، دستبرد کامل یا آسیب‌دیدگی کامل یک مرسوله بیمه‌شده فرستنده حق دارد غرامتی متناسب و اصولاً معادل ارزش بیمه به حق برداشت مخصوص (SDR) دریافت کند.
2ـ 5 ـ چنانچه بخشی از یک مرسوله بیمه شده مورد دستبرد یا آسیب دیدگی قرار گیرد، به فرستنده غرامتی متناسب و اصولاً معادل ارزش واقعی سرقت شده یا خسارت وارده پرداخت خواهد شد. با این وجود، این غرامت درهیچ حالتی نمی‌تواند از ارزش بیمه شده به حق برداشت مخصوص ( SDR) فراتر رود.
6 ـ درموارد مذکور در بندهای 4و5، غرامت طبق قیمت جاری اقلام یا کالاهایی از همان نوع در مکان و زمانی که مرسوله جهت حمل پذیرفته شده و پس از تبدیل به حق برداشت مخصوص ( SDR) محاسبه خواهد شد. در صورت نبودن قیمت جاری، غرامت مطابق با ارزش معمول اقلام یا کالاهایی که ارزش آنها بر همان اساس تعیین می‌شود محاسبه خواهد شد.
7ـ هنگامی که غرامتی برای گم شدن، دستبرد کامل یا آسیب دیدگی کامل یک مرسوله سفارشی، امانت عادی یا مرسوله بیمه شده در نظر گرفته شده باشد، فرستنده یا برحسب مورد گیرنده، علاوه بر غرامت، حق پس گرفتن نرخها، حقوق و عوارض اخذ شده از وی به استثنای هزینه سفارشی یا هزینه بیمه را دارد. همین قاعده در مورد مرسولات سفارشی، امانات عادی یا مرسولات بیمه شده‌ای که به دلیل وضعیت بد این قبیل مرسولات گیرنده از قبول آنها خودداری کرده و در صورتی‌که سرویس پستی مسؤول وضع بد مرسولات باشد اجراء خواهد شد.
8 ـ صرف نظر از مقررات تعیین شده در بندهای 4،2 و5، گیرنده حق دریافت غرامت پس از تحویل گرفتن مرسوله سفارشی، امانت عادی یا مرسوله بیمه شده دستخورده یا آسیب دیده را دارد.
9ـ اداره پست مبدأ مختار است به فرستندگان در کشورش غراماتی را که در قوانین داخلی آن برای مرسولات سفارشی و امانات غیر بیمه تعیین شده مشروط به اینکه این غرامات کمتر از غرامات تعیین شده در بندهای 1ـ2 و 1ـ4 نباشند پرداخت کند. همین رویه در مورد اداره پست مقصد، هنگامی که غرامت به گیرنده پرداخت می شود نیز اعمال خواهد شد. با این‌حال، مبالغ تعیین شده در بندهای 1ـ2 و 1ـ4 در موارد زیر قابل اجراء باقی خواهد ماند:
1ـ9ـ درصورت شکایت علیه اداره پست مسؤول؛ یا
2ـ9ـ چنانچه فرستنده از حقوق خود به نفع گیرنده صرف نظر کند یا بالعکس.
10ـ به استثنای توافق دو جانبه، هیچگونه حق الشرطی نمی‌توان پیرامون پرداخت غرامت به ادارات پست در مورد این ماده قائل شد.
ماده 22ـ عدم مسؤولیت ادارات پست
1ـ ادارات پست در قبال مرسولات سفارشی و مرسولات با تحویل گواهی شده، امانات و مرسولات بیمه شده‌ای که طبق شرایط مندرج در مقررات داخلی خود برای مرسولات مشابه تحویل نموده اند، هیچ‌گونه مسؤولیتی نخواهند داشت. با این وجود، مسؤولیت در موارد زیر همچنان باقی خواهد ماند:
1ـ1ـ هنگامی که دستبرد یا آسیب دیدگی، خواه قبل از تحویل، یا به هنگام تحویل مرسوله مشخص شود؛
2ـ1ـ هنگامی که مقررات داخلی اجازه دهد که گیرنده یا درصورت اقتضاء فرستنده، در حالت برگشت به مبدأ شرایطی برای تحویل‌گرفتن مرسوله دستخورده یا آسیب‌دیده قائل‌شود؛
3ـ1ـ هنگامی که مقررات داخلی اجازه دهد که مرسوله سفارشی درصندوق شخصی پست توزیع شود و گیرنده اعلام کند که آن را دریافت نکرده است؛
4ـ1ـ وقتی که گیرنده، یا درصورت بازگشت به مبدأ، فرستنده یک امانت یا یک مرسوله بیمه شده علی‌رغم دادن امضاء مبنی برتحویل گرفتن مرسوله، بلادرنگ به اداره‌ای که مرسوله را به آن تحویل داده اظهار نماید که خساراتی را مشاهده کرده است. وی می‌باید دلیل و مدرکی مبنی بر آنکه دستبرد یا آسیب‌دیدگی بعد از تحویل مرسوله رخ نداده ارائه کند. عبارت « بلادرنگ» طبق قوانین و مقررات داخلی تفسیر خواهد شد.
2ـ ادارات پست در موارد زیر مسؤول نخواهند بود:
1ـ2ـ درحالات ناشی از حوادث غیرمترقبه « فورس ماژور» مشروط به ماده 9ـ6ـ13؛
2ـ2ـ هنگامی که آنها نتوانند به دلیل از بین رفتن مدارک اداری به واسطه حوادث غیرمترقبه « فورس ماژور» مسؤولیتی در قبال مرسوله بپذیرند، مشروط بر آنکه اثبات مسؤولیت آنها از طریق دیگری میسر نباشد؛
3ـ2ـ هنگامی که گم شدن، سرقت یا آسیب دیدگی، از خطا یا اهمال فرستنده و یا از ماهیت محتوای مرسوله ناشی شده باشد؛
4ـ2ـ در مورد مرسولاتی‌که محتوای آنها، مشمول ممنوعیتهای پیش‌بینی شده در ماده 15 شود؛
5 ـ2ـ هنگامی که مرسولات براساس مقررات کشور مقصد توقیف شده باشند و درصورتی‌که این امر توسط اداره پست کشور مورد نظر اعلام شده باشد؛
6 ـ2ـ در مورد مرسولات بیمه‌شده‌ای که با تقلب و با مبلغی بالاتر از ارزش واقعی محتویات بیمه شده اند؛
7ـ2ـ هنگامی که فرستنده در یک مهلت شش‌ماهه از تاریخ فردای روز تحویل مرسوله به پست درخواست صدور مطالبه نامه نکرده باشد؛
8 ـ2ـ در مورد امانات مربوط به اسرای جنگی یا افراد غیر نظامی بازداشت شده؛
9ـ2ـ هنگامی که تصور شود فرستنده با مقاصد متقلبانه و با هدف دریافت غرامت عمل نموده است.
3ـ ادارات پست در قبال اظهار نامه‌های گمرکی، به هر شکلی که تنظیم شده باشند، یا تصمیمات اتخاذ شده توسط گمرک، هنگام بررسی مرسولات تحویل شده جهت بازرسی گمرکی هیچگونه مسؤولیتی نخواهند پذیرفت.
ماده 23ـ مسؤولیت فرستنده
1ـ فرستنده یک مرسوله پستی در قبال صدمات وارده به کارکنان پست و هرگونه خسارت وارد آمده به مرسولات و تجهیزات پستی، در اثر ارسال اقلام غیر قابل قبول جهت حمل یا عدم رعایت شرایط قبول مرسولات مسؤول خواهد بود.
2ـ در مورد خسارات وارده به سایر مرسولات پستی، فرستنده در قبال هر مرسوله آسیب دیده و درهمان حدود ادارات پست مسؤول خواهد بود.
3ـ حتی اگر دفتر پست هم چنین مرسولاتی را قبول نماید، فرستنده همچنان مسؤول باقی خواهد ماند.
4ـ با این‌حال، درصورتی‌که شرایط قبول توسط فرستنده رعایت شده باشد، چنانچه خطا یا غفلت درحمل‌مرسولات از جانب ادارات پست یا شرکتهای حمل و نقل و پس از قبول صورت پذیرد، مسؤولیتی متوجه فرستنده نخواهد بود.
ماده 24ـ پرداخت غرامت
مشروط به حق تجدیدنظر علیه اداره پست مسؤول، الزام در پرداخت غرامت و استرداد مبالغ و حقوق و عوارض، برحسب مورد برعهده اداره پست مبدأ یا مقصد خواهد بود.
فرستنده می تواند از حقوق خود در مورد دریافت غرامت به نفع گیرنده صرف‌نظر کند. متقابلاً گیرنده می‌تواند از حقوق خود به نفع فرستنده صرف‌نظر کند. چنانچه مقررات داخلی اجازه دهد، فرستنده یا گیرنده می تواند به شخص ثالثی اجازه دهد که غرامت را دریافت کند.
ماده 25ـ پس گرفتن احتمالی غرامت از فرستنده یا گیرنده
چنانچه پس از پرداخت غرامت، یک مرسوله سفارشی، یک امانت یا یک مرسوله بیمه شده یا قسمتی از محتوا که پیشتر به عنوان « مفقوده» تلقی شده بود پیدا شود، برحسب مورد به فرستنده یا گیرنده اطلاع داده می شود که مرسوله به مدت سه‌ماه، جهت تحویل به وی و در ازاء پس دادن مبلغ غرامت پرداخت شده نگهداری خواهد شد. همزمان از او سؤال می شود که مرسوله به چه شخصی باید تحویل داده شود. درصورت نپذیرفتن یا عدم پاسخ درمهلت داده شده، حسب مورد اقدامی مشابه درمورد گیرنده یا فرستنده صورت گرفته و همان مهلت پاسخگویی به وی داده خواهد شد.
چنانچه فرستنده و گیرنده از تحویل گرفتن مرسوله خودداری کرده یا در مهلت تعیین شده در بند1 پاسخی ندهند، مرسوله مزبور به مالکیت اداره یا لزوماً اداراتی که متحمل خسارت شده اند درخواهد آمد.
درصورتی‌که یک مرسوله بیمه شده بعداً پیدا شود و معلوم شود که محتوای آن ارزشی کمتر از مبلغ غرامت پرداختی داشته، حسب مورد فرستنده یا گیرنده جهت تحویل مرسوله باید مبلغ این غرامت را صرف نظر از پیامد ارزش بیمه ساختگی پس دهد.
ماده 26 ـ دو سویی قابل اعمال در حق‌الشرطهای مربوط به مسؤولیت
صرف نظر از مقررات مندرج در مواد 22 تا 25، هر کشور عضوی که حق عدم پرداخت غرامت درقبال مسؤولیت را برای خود حفظ می‌کند، مجاز به دریافت غرامت از سایر کشورهای عضوی که طبق مواد مذکور مسؤولیت می پذیرند نخواهد بود.

فصل 3ـ مقررات ویژه پست نامه‌ها

ماده 27ـ تحویل پست نامه‌ها به پست در خارج از کشور
1ـ هیچ کشور عضوی ملزم به ارسال یا توزیع پست‌نامه‌هائی که فرستندگان مقیم در سرزمین آن، به منظور بهره مندی از تعرفه‌های مناسبتر اعمال شده در یک کشور خارجی، در کشور مزبور شخصاً یا توسط دیگران به پست تحویل می دهند نخواهد بود.
2ـ مقررات مندرج در بند 1، بدون هیچ‌گونه تمایزی هم در مورد پست‌نامه‌هائی که در کشور محل اقامت فرستنده آماده شده و سپس به آن سوی مرز حمل می شوند و هم در مورد پست‌نامه‌هائی که در یک کشور خارجی تشکیل می شوند اعمال خواهد شد.
3ـ اداره پست مقصد حق دارد از فرستنده و درصورت نبودن وی، از اداره قبول‌کننده پست، پرداخت تعرفه‌های داخلی را درخواست کند. در صورتی‌که نه فرستنده، نه اداره قبول‌کننده پست نپذیرند که تعرفه‌ها را در مهلتی که اداره پست مقصد تعیین می‌کند بپردازند، این اداره یا مراسلات را به اداره قبول کننده پست با داشتن این حق که هزینه‌های برگشت را دریافت کند، برمی گرداند یا با آنها براساس قوانین خاص خود رفتار می‌کند.
4ـ چنانچه مبلغ حقوق پایانه (ترمینال) دریافتی، پآئین تر از تعرفه تحویل مراسلات به اداره پست کشوری که فرستندگان در آن اقامت دارند باشد، هیچ کشور عضوی ملزم به رهسپاری و توزیع پست نامه‌های به تعداد زیادی که فرستندگانشان آنها را در غیر از کشوری که در آن مقیم هستند تحویل پست می‌دهند نخواهد بود. اداره پست مقصد می‌تواند از اداره قبول کننده پست حق‌الزحمه ای در رابطه با هزینه‌های متحمل شده درخواست کند. این حق‌الزحمه نباید بیشتر از مبلغی باشد که به یکی از این دو طریق محاسبه می‌شود: یا هشتاد درصد (80%) تعرفه داخلی قابل اعمال برای مراسلات معادل خود، یا 14/0 حق برداشت مخصوص (SDR) برای هر مراسله به اضافه 1 حق برداشت مخصوص (SDR) برای هر کیلوگرم. در صورتی‌که اداره پست قبول کننده مراسله نپذیرد که مبلغ درخواستی را در مهلتی که توسط اداره پست مقصد تعیین‌شده بپردازد، این اداره می‌تواند مراسلات را به اداره پست قبول کننده، با داشتن این حق که هزینه‌های برگشت مراسلات را دریافت کند، برگرداند؛ یا با آنها براساس قوانین خاص خود رفتار کند.

بخش سوم ـ حق‌الزحمه‌ها

فصل 1ـ مقررات ویژه پست نامه‌ها

ماده 28 ـ حقوق پایانه (ترمینال) مقررات کلی
1ـ به موجب معافیت‌های تعیین‌شده در آئین‌نامه‌ها، هر اداره ای که از اداره دیگری پست نامه دریافت می‌کند، حق دارد از اداره فرستنده بابت هزینه‌هایی که برای مراسلات بین‌المللی دریافتی متحمل می‌شود حق‌الزحمه ای دریافت کند.
2ـ به منظور اجرای قوانین و مقررات مربوط به پرداخت حقوق پایانه (ترمینال)، ادارات پست تحت عناوین کشورها و سرزمینهای قرار گرفته در نظام هدف یا کشورها و سرزمینهای مجاز به قرارگرفتن در نظام انتقالی و مطابق با فهرست تدوین شده بدین منظور توسط کنگره در قطعنامه 2004/12C آن طبقه‌بندی می‌شوند.در قوانین و مقررات مربوط به حقوق پایانه (ترمینال)، کشورها و سرزمینها، تحت عنوان « کشورها» در نظر گرفته خواهند شد.
3ـ مقررات قرارداد پستی جهانی حاضر در مورد پرداخت حقوق پایانه (ترمینال) اقدامات موقتی هستند که به تدوین یک نظام پرداخت ویژه هر کشور منجر خواهندشد.
4ـ دسترسی به سرویس داخلی
1ـ4ـ هر اداره پستی باید مجموع تعرفه‌ها ، مهلت ها و شرایطی را که در سرویس داخلی خود و در شرایط مشابه به مشتریان داخلی خود ارائه می‌کند، در اختیار سایر ادارات قراردهد.
2ـ4ـ یک اداره فرستنده می تواند در شرایط مشابه از اداره مقصدی که در نظام هدف قراردارد درخواست نماید همان شرایطی را که در مورد مشتریان داخلی خود و برای مرسولات مشابه اعمال می کند در مورد اداره فرستنده نیز اعمال نماید.
3ـ4ـ ادارات پست واقع در نظام انتقالی باید اعلام نمایند آیا دسترسی به شرایط مذکور در بند 1ـ4 را مجاز می دانند.
1ـ3ـ4ـ هنگامی که یک اداره پست واقع در نظام انتقالی اظهار می‌دارد که دسترسی به شرایط ارائه شده در نظام داخلی اش را مجاز می داند این مجوز باید در مورد همه ادارات پست عضو اتحادیه وبراساس عدم تبعیض اعمال شود.
4ـ4ـ برعهده اداره پست مقصد است که تصمیم بگیرد آیا شرایط دسترسی به سرویس داخلی اش توسط اداره پست مبدأ لحاظ شده است.
5 ـ نرخ حقوق ترمینال مرسولات انبوه (به تعداد زیاد) نباید از مناسب ترین نرخهای اعمال شده توسط ادارات پست مقصد براساس موافقتنامه‌های دوجانبه یا چند جانبه در مورد حقوق ترمینال بیشتر باشد . برعهده اداره پست مقصد است که تصمیم بگیرد آیا شرایط دسترسی به سرویس داخلی اش توسط اداره پست مبدأ لحاظ شده است.
6 ـ پرداخت حقوق پایانه (ترمینال) براساس عملکرد کیفیت سرویس در کشور مقصد صورت خواهد گرفت. از این‌رو شورای بهره برداری پستی مجاز خواهد بود امتیازاتی برای حق‌الزحمه‌های مذکور در مواد 29 و30 به منظور ترغیب مشارکت در نظامهای نظارتی و نیز پاداش اداراتی که به اهداف کیفیت سرویس خود دست‌یافته‌اند در نظر گیرد. شورای بهره برداری پستی همچنین می تواند جریمه‌هایی برای کیفیت نامطلوب سرویس تعیین نماید، اما ادارات پست را از حداقل حق‌الزحمه، طبق مواد 29 و 30 محروم نخواهدکرد.
7ـ هر اداره پست می تواند از تمام یا قسمتی از حق‌الزحمه‌های تعیین‌شده در بند 1 صرف نظر کند.
8 ـ ادارات پست ذی‌نفع می توانند از طریق توافق دو جانبه یا چند جانبه، نظامهای پرداخت دیگری جهت تسویه حساب حقوق (ترمینال) پایانه اعمال کنند.
ماده29ـ حقوق پایانه (ترمینال). مقررات قابل ‌اعمال در مبادلات بین‌ کشورهای قرارگرفته در نظام هدف.
1ـ حق‌الزحمه پست نامه‌ها، شامل مرسولات انبوه (به تعداد زیاد) به استثنای کیسه‌های M (کیسه‌های مخصوص) باید براساس اعمال نرخها برای هر مرسوله و هر کیلوگرم که نشان‌دهنده هزینه‌های پردازش در کشور مقصد است تعیین شود. این هزینه‌ها باید در ارتباط با تعرفه‌های داخلی باشند. نرخها باید طبق شرایط تعیین‌شده در آئین نامه پست نامه‌ها محاسبه شوند.
2ـ نرخهای هر مرسوله و هرکیلوگرم براساس درصدی از هزینه برای یک نامه با اولویت 20 گرمی در سرویس داخلی محاسبه شده و به قرار زیر خواهد بود:
1ـ2ـ برای سال 2006: 62 درصد؛
2ـ2ـ برای سال 2007: 64 درصد؛
3ـ2ـ برای سال 2008: 66 درصد؛
4ـ2ـ برای سال 2009: 68 درصد.
3ـ نرخهای اعمال شده نمی تواند از مبالغ زیر بیشتر باشد:
1ـ3ـ برای سال 2006، 226/0 حق برداشت مخصوص (SDR) برای هر مرسوله و 768/1 حق برداشت مخصوص (SDR) برای هر کیلوگرم؛
2ـ3ـ برای سال 2007، 231/0 حق برداشت مخصوص (SDR) برای هر مرسوله و 812/1 حق برداشت مخصوص (SDR) برای هر کیلوگرم؛
3ـ3ـ برای سال 2008، 237/0 حق برداشت مخصوص (SDR) برای هر مرسوله و 858/1 حق برداشت مخصوص (SDR) برای هر کیلوگرم؛
4ـ3ـ برای سال 2009، 243/0 حق برداشت مخصوص (SDR) برای هر مرسوله و 904/1 حق برداشت مخصوص (SDR) برای هر کیلوگرم.
4ـ طی سالهای 2006 تا 2009 میلادی، نرخهای قابل اعمال نمی تواند از 147/0 حق برداشت مخصوص (SDR) برای هر مرسوله و 491/1 حق برداشت مخصوص (SDR) برای هر کیلوگرم کمتر باشد، مشروط به اینکه افزایش نرخها از صددرصد (100%) هزینه یک نامه با اولویت 20 گرمی در سرویس داخلی کشور مربوط فراتر نرود، پآئین‌ترین نرخها تا مبالغ زیر افزایش خواهد یافت:
1ـ4ـ برای سال 2006 میلادی، 151/0 حق برداشت مخصوص (SDR) برای هر مرسوله و 536/1 حق برداشت مخصوص (SDR) برای هر کیلوگرم؛
2ـ4ـ برای سال 2007 میلادی، 154/0 حق برداشت مخصوص (SDR) برای هر مرسوله و 566/1 حق برداشت مخصوص (SDR) برای هر کیلوگرم؛
3ـ4ـ برای سال 2008 میلادی، 158/0 حق برداشت مخصوص (SDR) برای هر مرسوله و 598/1 حق برداشت مخصوص (SDR) برای هر کیلوگرم؛
4ـ4ـ برای سال 2009 میلادی، 161/0 حق برداشت مخصوص (SDR) برای هر مرسوله و 630/1 حق برداشت مخصوص (SDR) برای هر کیلوگرم.
5 ـ برای کیسه‌های مخصوص (کیسه‌های M)، نرخ قابل اعمال 793/0 حق برداشت مخصوص (SDR) برای هرکیلوگرم خواهد بود.
1ـ 5 ـ کیسه‌های مخصوص (کیسه‌های M) با وزن کمتر از پنج کیلوگرم، در محاسبه حقوق پایانه (ترمینال) پنج کیلوگرمی در نظر گرفته می‌شوند.
6 ـ یک حق‌الزحمه اضافی معادل 5/0 حق برداشت مخصوص (SDR) برای هر مرسوله سفارشی و 1 حق برداشت مخصوص (SDR) برای هر مرسوله بیمه شده در نظر گرفته خواهد شد.
7ـ قوانین و مقررات قابل اجراء بین کشورهای واقع در نظام هدف در مورد هر کشور قرار گرفته در نظام انتقالی که تمایل خود را به الحاق به نظام هدف اعلام نموده اعمال خواهد شد. شورای بهره برداری پستی می تواند اقداماتی جهت انتقال در آئین نامه پست نامه‌ها تعیین نماید.
8 ـ به جز در چهارچوب توافقی دو جانبه، هیچگونه حق الشرطی نمی توان در مورد این ماده قائل شد.
ماده 30ـ حقوق پایانه (ترمینال) مقررات قابل‌اعمال در مورد جریانات پستی به مقصد، از مبدأ و بین کشورهای قرارگرفته در نظام انتقالی
1ـ حق‌الزحمه‌ها
1ـ1ـ حق‌الزحمه پست نامه‌ها، به جز کیسه‌های مخصوص (کیسه‌های M )، 147/0 حق برداشت مخصوص (SDR) برای هر مرسوله و 491/1 حق برداشت مخصوص (SDR) برای هر کیلوگرم خواهد بود.
1ـ1ـ1ـ در جریانات پستی زیر صد تن در سال، دو مبلغ به یک نرخ کلی به میزان 727/3 حق برداشت مخصوص (SDR) برای هر کیلو گرم و بر اساس تعداد متوسط جهانی 21/15 مرسوله در هر کیلوگرم تبدیل خواهد شد.
2ـ1ـ1ـ در جریانات پستی بالای صد تن در سال، نرخ کلی 727/3 حق برداشت مخصوص (SDR) برای هرکیلوگرم، چنانچه نه اداره پست مقصد و نه اداره مبدأ بازبینی و اصلاح نرخ بر اساس تعداد واقعی مرسولات در هرکیلوگرم در جریان پستی مربوط را درخواست نکنند، اعمال خواهد شد. علاوه بر این، چنانچه تعداد واقعی مرسولات در هر کیلوگرم بین سیزده و هفده فقره باشد، نرخ مذکور اعمال خواهد شد.
3ـ1ـ1ـ چنانچه یکی از ادارات پست ذی‌ربط اعمال تعداد واقعی مرسولات در هر کیلوگرم را درخواست نماید، محاسبه حق‌الزحمه جریان پستی مورد نظر براساس ساز و کار تجدید نظر، تعیین‌شده در آئین نامه پست نامه‌ها انجام خواهد شد.
4ـ1ـ1ـ یک کشور واقع در نظام هدف نمی‌تواند از کشوری که در نظام انتقالی قراردارد، تجدید نظر در مورد کاهش نرخ کلی مندرج در بند 2ـ1ـ1 را درخواست کند، مگر کشور قرارگرفته در نظام انتقالی درخواست تجدید نظر در جهت مخالف نماید.
2ـ1ـ برای کیسه‌های مخصوص (کیسه‌های M)، نرخ قابل اعمال 793/0 حق برداشت مخصوص (SDR) در هرکیلوگرم خواهد بود.
1ـ2ـ1ـ کیسه‌های مخصوص (کیسه‌های M) با وزن کمتر از پنج کیلوگرم، در محاسبه حقوق پایانه (ترمینال)، پنج کیلوگرمی در نظر گرفته خواهند شد.
3ـ1ـ از مرسولات سفارشی یک حق‌الزحمه اضافی معادل 5/0 حق برداشت مخصوص (SDR) و از مرسولات بیمه شده یک حق‌الزحمه اضافی معادل 1 حق برداشت مخصوص (SDR) در هر مرسوله دریافت خواهد شد.
2ـ سازو کار هماهنگ سازی نظام
1ـ2ـ چنانچه اداره پستی که در نظام هدف قرار دارد و یک جریان پستی بیش از پنجاه تن در سال دریافت می‌کند، تصدیق نماید که وزن سالانه این جریان پستی از حد آستانه محاسبه شده طبق شرایط تعیین‌شده در آئین‌نامه پست نامه‌ها فراتر می‌رود؛ می‌تواند در مورد حجم اضافی پست، نظام پرداخت حق‌الزحمه تعیین‌شده در ماده (29) را اعمال نماید، مشروط به اینکه ساز و کار تجدید نظر را اعمال نکرده باشد.
2ـ2ـ چنانچه اداره پستی که در نظام انتقالی قراردارد و یک جریان پستی بیش از پنجاه تن در سال را از اداره دیگری که در نظام انتقالی قرار دارد دریافت می کند، تصدیق نماید که وزن سالانه این جریان پستی از حد آستانه محاسبه شده طبق شرایط تعیین‌شده در آئین نامه پست نامه‌ها فراتر می‌رود؛ می تواند در مورد حجم اضافی پست، حق‌الزحمه تکمیلی، تعیین‌شده در ماده(31) را اعمال نماید، مشروط به اینکه سازو کار تجدید نظر را اعمال نکرده باشد.
3ـ پست انبوه
1ـ3ـ پرداخت حق‌الزحمه پست انبوه به مقصد کشورهایی که در نظام هدف قراردارند، با اعمال نرخها برای هر مرسوله و هر کیلوگرم که در ماده(29) تعیین‌شده صورت خواهدگرفت.
2ـ3ـ ادارات پستی که در نظام انتقالی قرار دارند می‌توانند از پست انبوه دریافتی حق‌الزحمه‌ای معادل 147/0 حق برداشت مخصوص (SDR) برای هر مرسوله و 491/1 حق برداشت مخصوص (SDR) برای هر کیلوگرم دریافت نمایند.
4ـ به جز در چهارچوب توافقی دو جانبه، هیچگونه حق الشرطی نمی توان در مورد این ماده قائل شد.
ماده 31ـ صندوق کیفیت سرویس (QSF)
1ـ حقوق پایانه (ترمینال) قابل‌پرداخت توسط تمام کشورها و سرزمین ها به کشورهایی که توسط شورای اقتصادی و اجتماعی (ECOSOC) به عنوان کشورهای کمتر توسعه‌یافته (LDCs) تعریف شده اند، به جز در مورد کیسه‌های مخصوص (کیسه‌های M) و مرسولات پست انبوه تا 5/16 درصد نرخ 727/3 حق برداشت مخصوص (SDR) در هر کیلوگرم، که در ماده (30) و جهت پرداخت حق‌الزحمه به صندوق کیفیت سرویس به منظور بهبود کیفیت در کشورهای کمترتوسعه یافته (LDCs) ذکر شده افزایش خواهد یافت.
2ـ کشورها و سرزمین های عضو اتحادیه جهانی پست(UPU) مختارند درخواستی رسمی مبنی بر قرارگرفتن در زمره کشورها و سرزمینهای نیازمند به منابع تکمیلی به شورای اداری ارائه نمایند. کشورهای با درآمد متوسط (1TRAC) « کشورهای در حال توسعه سابق (DCs)»، می‌توانند دریافت منابع صندوق کیفیت سرویس (QSF) را با همان شرایط کشورهای کمتر توسعه یافته (LDCs)، از شورای اداری (CA) درخواست نمایند.
علاوه بر این، کشورهایی که طبق تقسیم بندی برنامه توسعه ملل متحد (UNDP) در زمره کشورهای با درآمد بالا کمک‌کننده‌ها (NCC) قرار گرفته‌اند نیز می‌توانند از شورای اداری (CA) درخواست کنند که از منابع صندوق کیفیت‌سرویس(QSF) تحت همان شرایط مربوط به کشورهای با درآمد متوسط(1TRAC) برخوردار شوند. درخواستهای پذیرفته شده طبق این ماده، اولین روز پس از تصمیم گیری نهایی شورای اداری (CA) به اجراء درخواهد آمد.
شورای اداری، پس از بررسی درخواستهای ارائه شده و براساس موازین اصولی تصمیم می‌گیرد کشوری از نظر برخورداری از منابع صندوق کیفیت سرویس در شمار کشورهای کمتر توسعه یافته یا کشورهای با درآمد متوسط قرار گیرد. شورای اداری هر سال فهرست کشورها و سرزمین های عضو اتحادیه جهانی پست (UPU) را بازبینی و به روز می کند.
3ـ حقوق پایانه (ترمینال)، به استثناء کیسه‌های مخصوص (کیسه‌های M) و مرسولات انبوه، قابل پرداخت توسط کشورها و سرزمین هایی که در طبقه‌بندی کنگره در گروه کشورهای صنعتی قرار گرفته اند، به کشورها و سرزمین هایی که در طبقه‌بندی برنامه توسعه ملل متحد (UNDP) در گروه کشورهای با درآمد متوسط (1TRAC) به جز کشورهای کمتر توسعه یافته (LDCs) قرار گرفته‌اند، تا هشت (8%)درصد نرخ 727/3 حق برداشت مخصوص (SDR) در هر کیلوگرم، همان‌طور که در ماده (30) ذکر شده، جهت پرداخت به صندوق کیفیت سرویس (QSF) به منظور بهبود کیفیت سرویس کشورهای بادرآمد متوسط به جز کشورهای کمترتوسعه یافته افزایش خواهد یافت.
4ـ حقوق پایانه (ترمینال)، به جز کیسه‌های مخصوص (کیسه‌های M) و مرسولات انبوه، قابل پرداخت توسط کشورها و سرزمین هایی که در طبقه بندی کنگره در گروه کشورهای صنعتی قرارگرفته‌اند، به کشورها و سرزمین‌هایی که در طبقه‌بندی همان کنگره در گروه کشورهای درحال توسعه قرارگرفته اند، به‌جز موارد مذکور در بندهای (1 و2) تا یک درصد (1%) نرخ 727/3 حق برداشت مخصوص (SDR) در هرکیلوگرم که در ماده (30) نیز ذکر شده، جهت پرداخت به صندوق کیفیت سرویس (QSF) و به منظور بهبود کیفیت سرویس افزایش خواهد یافت.
5 ـ کشورها و سرزمینهای با درآمد متوسط می‌توانند از طریق انجام پروژه‌های منطقه‌ای یا چند ملیتی در جهت بهبود کیفیت سرویس خود و به نفع کشورهای کمتر توسعه‌یافته (LDCs) و کم‌درآمد اقدام نمایند و در این راستا تمام بخشهای مشارکت‌کننده در تأمین بودجه صندوق کیفیت سرویس (QSF) به منظور انجام پروژه‌ها، مستقیماً از منافع موجود بهره مند خواهند شد.
6 ـ پروژه‌های منطقه‌ای باید به‌ویژه اجرای برنامه‌های بهبود کیفیت سرویس اتحادیه جهانی پست (UPU) و ایجاد نظامهای محاسبه هزینه در کشورهای درحال توسعه را ارتقاء بخشد. شورای بهره‌برداری پستی (POC)، نهایتاً در سال 2006 میلادی اصول و رویه‌هایی جهت تأمین هزینه این پروژه‌ها تدوین خواهد نمود.
ماده 32ـ هزینه‌های عبور (ترانزیت)
دپشهای دربسته و مرسولات عبوری (ترانزیتی) مکشوفه مبادله شده بین دو اداره پست یا بین دو دفتر از یک کشور، به‌وسیله سرویسهای یک یا چند اداره پست دیگر (سرویسهای کشور ثالث) مشمول پرداخت هزینه‌های عبوری (ترانزیتی) خواهند شد. این هزینه‌ها شامل حق‌الزحمه خدمات ارائه شده جهت عبور (ترانزیت) زمینی، عبور (ترانزیت) دریایی و عبور (ترانزیت) هوایی می‌شود.

فصل 2ـ سایر مقررات

ماده 33ـ نرخهای پایه و مقررات مربوط به هزینه‌های حمل هوایی
1ـ نرخ پایه قابل اعمال جهت تسویه حسابها بین ادارات پست در مورد حمل هوایی توسط شورای بهره برداری پستی تعیین خواهد شد. این نرخ توسط دفتر بین الملل و براساس روش تعیین‌شده در آئین‌نامه پست نامه‌ها محاسبه خواهد شد.
2ـ نحوه محاسبه هزینه‌های حمل هوایی دپش‌های دربسته، مرسولات با اولویت، مرسولات و امانات هوایی ارسالی با عبور (ترانزیت) مکشوفه، همچنین روشهای محاسبه مربوطه، در آئین‌نامه پست نامه‌ها و آئین‌نامه امانات پستی شرح داده شده است.
3ـ هزینه‌های حمل هوایی برای تمام مسافتهای پیموده شده:
1ـ3ـ در مورد دپشهای در بسته، به‌ویژه زمانی‌که این دپشها از طریق یک یا چند اداره پست واسطه عبور (ترانزیت) می‌شوند، برعهده اداره پست کشور مبدأ دپش‌ها است؛
2ـ3ـ در مورد مرسولات با اولویت و مرسولات هوایی با عبور (ترانزیت) مکشوفه، شامل مرسولات اشتباهاً ارسال شده برعهده اداره پستی است که این مرسولات را به اداره دیگری رهسپار می‌کند.
4ـ همین قاعده در مورد مرسولات معاف از هزینه‌های عبور (ترانزیت) زمینی و دریایی، در صورتی‌که این مرسولات هوایی حمل شوند قابل اجراء است.
5 ـ هر اداره پست مقصدی که حمل هوایی پست بین‌المللی را در کشورش ارائه می‌کند، حق دارد هزینه‌های اضافی ایجاد شده جهت حمل را به شرطی که میانگین مسافتی وزنی مسیرهای طی شده از 300کیلومتر فراتر رود دریافت کند.
شورای بهره‌برداری پستی می‌تواند ضوابط دیگری را جایگزین میانگین مسافتی وزنی نماید. به استثنای وجود توافقی قبلی مبنی بر رایگان بودن، هزینه‌ها باید برای تمام دپشهای با اولویت و دپشهای هوایی، از مبداء خارج، خواه این دپشها از طریق هوایی ارسال مجدد شود یا خیر یکنواخت باشد.
6 ـ با این وجود، چنانچه حقوق پایانه (ترمینال) دریافتی توسط اداره پست مقصد اختصاصاً براساس هزینه‌ها یا تعرفه‌های داخلی باشد، هیچ‌گونه هزینه اضافی جهت حمل هوایی داخلی دریافت نخواهد شد.
7ـ اداره مقصد به منظور محاسبه میانگین مسافتی وزنی، وزن تمام دپشهایی را که محاسبه هزینه‌های پایانه (ترمینال) آنها اختصاصاً براساس هزینه‌ها یا تعرفه‌های داخلی اداره پست مقصد انجام شده در نظر نمی‌گیرد.
ماده 34ـ حق‌السهم های زمینی و دریایی امانات پستی
1ـ امانات مبادله‌شده بین دو اداره پست مشمول حق‌السهم های ورودی زمینی شده که با ترکیب نرخ پایه برای هر امانت و نرخ پایه برای هر کیلوگرم، همان‌طور که در آئین‌نامه‌ها ذکر شده محاسبه خواهد شد.
1ـ1ـ با درنظرگرفتن نرخهای پایه بالا، ادارات پست همچنین می‌توانند مطابق با مقررات مندرج در آئین‌نامه‌ها، هزینه‌های تکمیلی برای هر امانت و هر کیلوگرم درخواست نمایند.
2ـ1ـ پرداخت حق‌السهم‌های مذکور در بندهای 1و 1ـ1 برعهده اداره پست کشور مبدأ خواهد بود، مگر این که آئین‌نامه امانات پستی استثنائاتی برای این اصل قائل شود.
3ـ1ـ حق‌السهم های ورودی زمینی در سرتاسر قلمرو یک کشور یکسان خواهد بود.
2ـ امانات مبادله شده بین دو اداره پست یا بین دو دفتر پست از یک کشور از طریق سرویسهای زمینی یک یا چند اداره دیگر، به نفع کشورهایی که سرویسهایشان در رهسپاری زمینی شرکت می‌کنند، مشمول حق‌السهم‌های زمینی عبور (ترانزیت)، تعیین‌شده در آئین‌نامه‌ها و طبق رده‌بندی قابل اعمال مسافات خواهند شد.
1ـ2ـ در مورد امانات عبوری (ترانزیتی) مکشوفه، ادارات پست واسطه مجاز به مطالبه نرخ واحد تعیین‌شده در آئین‌نامه برای هر مرسوله خواهند بود.
2ـ2ـ نرخهای عبور (ترانزیت) زمینی توسط اداره پست کشور مبدأ قابل پرداخت خواهد بود، مگر آئین‌نامه امانات پستی استثنائاتی در مورد این اصل قائل شود.
3ـ هر یک از کشورهایی که سرویسهایش در حمل دریایی امانات شرکت داشته باشد، مجاز به مطالبه حق‌السهم‌های دریایی مربوط خواهد بود. پرداخت این حق‌السهم‌ها برعهده اداره پست کشور مبدأ است مگر آئین‌نامه امانات پستی استثنائاتی در مورد این اصل قائل‌شود.

منبع : وب سایت قوانین دات آی آر (معاونت آموزش دادگستری استان تهران)