قانون اصلاح موادی از قانون آئین‌نامه داخلی مجلس شورای اسلامی

قانون اصلاح موادی از قانون آئین‌نامه داخلی مجلس شورای اسلامی شماره56794/37
جناب آقای دکتر محمود احمدی‌نژاد
ریاست محترم جمهوری اسلامی ایران
در اجراء اصل یکصد و بیست و سوم (123) قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران قانون اصلاح موادی از قانون آئین‌نامه داخلی مجلس شورای اسلامی که با عنوان طرح اصلاح موادی از آئین‌نامه داخلی مجلس شورای اسلامی به مجلس شورای اسلامی تقدیم گردیده بود با تصویب در جلسه علنی روز سه‌شنبه مورخ 26/9/1387 و تأیید شورای محترم نگهبان به پیوست ابلاغ می‌گردد.

رئیس مجلس شورای اسلامی ـ علی لاریجانی

شماره181501 14/10/1387
مجلس شورای اسلامی
قانون اصلاح موادی از قانون آیین‌نامه داخلی مجلس شورای اسلامی که در جلسه علنی روز سه‌‌شنبه مورخ بیست و ششم آذرماه یکهزار و سیصد و هشتاد و هفت مجلس شورای اسلامی تصویب و در تاریخ 4/10/1387 به تأیید شورای نگهبان رسیده و طی نامه شماره56794/37 مورخ7/10/1387 مجلس شورای اسلامی واصل گردیده است، به پیوست جهت اجراء ابلاغ می‌گردد.

رئیس جمهور ـ محمود احمدی‌نژاد

قانون اصلاح موادی از قانون آئین‌نامه داخلی مجلس شورای اسلامی

ماده1ـ تبصره‌های ماده (7) قانون آئین‌نامه داخلی مجلس شورای اسلامی به شرح ذیل اصلاح می‌شود:
تبصره1ـ سایر مسؤولین دستگاههای اجرائی و قضائی اعم از دولتی یا غیردولتی که از طرف هیأت رئیسه برای دفاع و توضیح طرح یا لایحه دعوت شده‌اند می‌توانند در جلسات مجلس شرکت نمایند.
تبصره2ـ رئیس و دادستان دیوان محاسبات، معاون امور مجلس هر یک از وزیران و آن عده از کارکنان مجلس که حضور آنان در صحن مجلس ضروری باشد و معاونین امور مجلس دیگر دستگاهها و نهادها با اجازه هیأت رئیسه حق حضور در جلسات را دارند. این افراد می‌توانند در جلساتی که موضوع دستور مجلس مرتبط با وزارتخانه و سازمان آنها باشد شرکت نمایند.
ماده2ـ اصلاحات ذیل در مواد (21) و (23) انجام می‌شود:
الف ـ در بند (2) ماده (21) عبارت « نظارت بر» حذف و کلمه « اداره» جایگزین می‌شود.
ب ـ بندهای (1)، (3)، (8) ، (10) و (12) ماده (23) به شرح زیر اصلاح می‌شود:
1ـ در بند (1) کلمه « مسؤولیت» حذف و عبارت « نظارت بر» جایگزین می‌شود.
2ـ در بند (3) عبارت « مشارکت در» حذف می‌شود.
3ـ بند (8) به شرح ذیل اصلاح می‌شود:
ـ تصمیم‌گیری درخصوص دعوت از اشخاص حقیقی و حقوقی و موافقت با حضور اشخاص متقاضی جهت شرکت و یا اظهارنظر در مجلس.
4ـ در بند (10) عبارت « و اتخاذ تصمیم در موارد اختلافی یا عدم رعایت آئین‌نامه» به آخر بند اضافه می‌شود.
5 ـ بند (12 به شرح ذیل اصلاح می‌شود:
ـ تصویب ساز و کار لازم جهت بهبود روشهای نظارتی و ساماندهی امور ناظرین منتخب مجلس و کمیسیونها در مجامع و شوراها و دریافت گزارش آنان.
ماده3ـ در ماده (25) اصلاحات ذیل انجام می‌شود:
الف ـ عبارت‌های « از هیأت رئیسه» و « و هیأت رئیسه» حذف می‌شود.
ب ـ عبارت « هیأت رئیسه مکلف است» حذف و عبارت « کمیسیون تدوین آئین‌نامه داخلی مکلف است» جایگزین می‌شود.
ماده4ـ در ماده (29) عبارت « سایر کمیسیونهای خاص و تخصصی بنا به تشخیص هیأت رئیسه و رؤسای شعب دارای حداقل نوزده و حداکثر بیست و سه نفر عضو خواهندبود» حذف و عبارت « تعداد اعضاء کمیسیونهای اصل نودم (90) قانون اساسی و تخصصی و نیز نفرات عضو با رعایت مواد این آئین‌نامه و رأی اکثریت نسبی اعضاء جلسه مشترک هیأت رئیسه و رؤسای شعب تعیین می‌شود» جایگزین می‌شود.
ماده5 ـ ماده (32) آئین‌نامه داخلی به شرح ذیل اصلاح می‌گردد:
ماده32ـ به منظور سامان دادن و کارآمدسازی مجلس و نمایندگان، خصوصاً نسبت به طرز کار قوای مجریه و قضائیه و مجلس مبتنی براصول متعدد قانون اساسی بالاخص اصل نودم (90) ، کمیسیونی به نام اصل نودم (90) قانون اساسی تشکیل می‌گردد تا طبق قوانین مصوب مربوط به خود اداره و انجام وظیفه نماید. اعضاء این کمیسیون به شرح ذیل است:
1ـ از هر کمیسیون تخصصی یک نفر با معرفی کمیسیون مربوطه.
2ـ هشت (8) نفر از نمایندگان که توسط رؤسای شعب و هیأت رئیسه به عنوان اعضاء ثابت انتخاب می‌شوند.
تبصره1ـ رئیس کمیسیون با پیشنهاد هیأت‌رئیسه مجلس از بین اعضاء ثابت کمیسیون و با رأی مجلس انتخاب می‌گردد.
تبصره2ـ اعضاء ثابت کمیسیون نباید عضو کمیسیون‌های تخصصی مجلس باشند.
ماده6 ـ بندهای (1) الی (6) و تبصره (2) بند (7) ماده (33) به شرح ذیل اصلاح می‌شود:
الف ـ بندهای (1) الی (6) به شرح زیر اصلاح می‌شود:
1ـ بررسی طرحها و لوایح ارجاعی و گزارش آن به مجلس شورای اسلامی.
2ـ رسیدگی به درخواستهای تحقیق و تفحص.
3ـ رسیدگی به سؤال نمایندگان از رئیس جمهور و وزیران.
4ـ بررسـی موارد ارجاعی از لوایح برنامه توسعه و بودجه سالانه و گزارش آن به کمیسیون تلفیق.
5 ـ کسب اطلاع از کم و کیف اداره امور کشور، دریافت و بررسی گزارشهای عملکردی و نظارتی از اجراء قوانین مربوط به دستگاههای ذی‌ربط.
6 ـ تهیه گزارش موردی و سالانه درخصوص امور اجرائی دستگاهها و نحوه اجراء قوانین به خصوص قانون برنامه توسعه و بودجه سالانه و ارائه نکات مثبت، منفی و پیشنهاد نحوه اصلاح آن و تقدیم گزارش به مجلس جهت قرائت.
تبصره ـ کمیسیونها می‌توانند در موارد مهم و حساس و در مواجهه با تخلفات یا سوءمدیریت، با دعوت از مسؤولین ذی‌ربط موضوع را بررسی نموده و گزارش آن را به هیأت رئیسه ارائه نمایند. هیأت رئیسه می‌تواند گزارش مذکور را در دستور کار مجلس قراردهد. در این صورت مخبر کمیسیون و نماینده دولت هر کدام به میزان پانزده دقیقه و شش نفر از نمایندگان به قید قرعه از بین متقاضیان هرکدام به میزان پنج دقیقه، نظرات خود را بیان می‌نمایند.
هرگاه کمیسیون همراه با گزارش پیشنهادهایی برای تصویب به مجلس ارائه نماید با رعایت مفاد آئین‌نامه داخلی در دستور حداکثر دو هفته بعد مجلس قرار خواهدگرفت و مطابق آئین‌نامه داخلی رسیدگی می‌شود نمایندگان می‌توانند پیشنهادهای خود را تا (48) ساعت پس از پایان قرائت گزارش به کمیسیون تحویل نمایند. کمیسیون تا یک هفته گزارش نهایی خود را به مجلس ارائه می‌دهد.
ب ـ در تبصره (2) بند (7) بعد از کلمه « ذی‌صلاح» عبارت « به‌ویژه از میان نمایندگان ادوار گذشته که در مسائل کمیسیون صاحب تخصص و تجربه باشند» اضافه می‌شود.
ماده7ـ اصلاحات ذیل در مواد (37) و (42) انجام و یک ماده به آئین‌نامه الحاق می‌شود:
الف ـ در ماده (37) عبارت « سیاست داخلی، شوراها، شهرداریها، اطلاعات و امنیت داخلی، دفاع و امنیت خارجی و ثبت احوال» حذف و عبارت « دفاع، اطلاعات و امنیت» جایگزین می‌شود.
ب ـ ماده زیر به آئین‌نامه الحاق می‌شود:
ماده.. ـ کمیسیون شوراها و امور داخلی کشور برای انجام وظایف محوله در محدوده سیاست داخلی، شوراها، امور غیرعمرانی شهرداریها و ثبت احوال مطابق ضوابط این آئین‌نامه تشکیل می‌شود.
ج ـ در ماده (42) عبارت « و امور عمرانی شهرداری‌ها و دهیاری‌ها قبل از کلمه « مطابق» اضافه می‌شود.
ماده8 ـ در ماده (59) عبارت « پانزده نفر» جایگزین عبارت « هفت تا پانزده نفر بنا به نظر پیشنهاددهندگان» و تبصره ذیل به این ماده الحاق می‌شود.
تبصره ـ هیأت رئیسه مجلس می‌تواند طرحها و لوایحی را که در حوزه مسائل مربوط به کمیسیون ویژه تشخیص دهد به آن کمیسیون ارجاع نماید.
ماده9ـ ماده (60) و تبصره آن به شرح ذیل اصلاح می‌شود:
ماده60 ـ مسؤولیت و اختیار کلیه امور اجرائی مجلس اعم از تشکیلاتی، مالی، معاملاتی، اداری، استخدامی، حقوقی، فنی، پشتیبانی، ارتباطات داخلی و بین‌المللی، حفاظت، حراست و نظایر آن به عهده رئیس مجلس شورای اسلامی است.
تبصره1ـ رئیس مجلس می‌تواند بخشی از وظایف و اختیارات خود را به معاونین خود یا مسؤولین ذی‌ربط تفویض نماید.
تبصره2ـ اساسنامه سازمانها، نظام مالی و ساختار تشکیلات مربوط به مجلس شورای اسلامی به جز امور قانونگذاری و همچنین ضوابط اجرائی و دستورالعملهای کلیه اختیارات موضوع این ماده به تصویب کمیسیون تدوین آئین‌نامه داخلی مجلس شورای اسلامی خواهدرسید.
ماده10ـ ماده (63) قانون آئین‌نامه به شرح زیر اصلاح شود:
ماده63 ـ در راستای ایفای هرچه بهتر وظیفه نمایندگی، همچنین حفظ شأن و منزلت مجلس و جایگاه حقیقی نمایندگان، هیأت رئیسه می‌تواند به منظور برقراری ارتباط مؤثر (دیداری، شنیداری، مکتوب) نمایندگان با موکلین و نمایندگان دستگاههای اجرائی و نهادهای رسمی و غیررسمی در مرکز و حوزه انتخابیه با اختصاص فضای فیزیکی مناسب (دفاتر کار و ملاقات عمومی) هرگونه امکانات سخت‌افزاری و نرم‌افزاری موردنیاز را در شأن نظام جمهوری اسلامی فراهم نماید. اعتبارات موردنیاز در بودجه سالانه مجلس پیش‌بینی می‌شود.
ماده11ـ عنوان « مبحث چهارم ـ حضور اعضاء قوه‌مجریه و شورای نگهبان در مجلس» قبل از ماده (64) حذف و دو تبصره به شرح ذیل به ماده (64) الحاق می‌شود:
تبصره 1ـ هیأت رئیسه مجلس می‌تواند تمام یا بخشی از یک جلسه مجلس را برای رسیدگی به امور مهم و اساسی کشور اختصاص دهد.
تبصره2ـ دستور این جلسات و چگونگی اداره آن توسط هیأت‌رئیسه تعیین خواهدشد.
ماده12ـ ماده (62) حذف و ماده (82) به شرح ذیل اصلاح می‌شود:
ماده82 ـ بودجه سالانه مجلس به پیشنهاد هیأت رئیسه پس از مشورت با کمیسیون برنامه و بودجه و محاسبات و درموعد مقرر برای دولت ارسال می‌شود تا با رعایت اصل پنجاه و دوم قانون اساسی در بودجه سالانه کل کشور درج شود.
تبصره ـ مقرری و هزینه‌های نمایندگی در هر سال در جلسه مشترک هیأت رئیسه با کمیسیون برنامه و بودجه و محاسبات مجلس شورای اسلامی با رعایت مقررات مالی مجلس به تصویب می‌رسد، نمایندگان مجلس می‌توانند حقوق و مزایای خود را از مجلس دریافت نمایند، قبل از تصمیم مجدد در هر دوره به صورت علی‌الحساب مطابق مصوبه دوره قبل عمل می‌شود.
ماده13ـ ماده (106) به شرح ذیل اصلاح می‌شود:
ماده106ـ در هر جلسه رسمی به جز جلسات بررسی لوایح برنامه توسعه، بودجه سالانه و استیضاح یا رأی اعتماد به وزیران، سه نفر از نمایندگان می‌توانند به نوبت و طبق فهرستی که از قبل به قید قرعه توسط هیأت رئیسه تنظیم شده‌است، حداکثر به مدت هفت دقیقه نطق نمایند. همچنین دو‌نفر از نمایندگانی که در آن جلسه نوبت نطق نداشته باشند به جهت مسائل ضروری می‌توانند یک ساعت قبل از شروع جلسه در لوح مخصوص یا دستگاه الکترونیکی ثبت نام کرده و حداکثر به مدت پنج‌دقیقه نطق نمایند. در صورتی که بیش از دونفر از نمایندگان متقاضی این نطق باشند، هیأت رئیسه به قید قرعه به دو نفر وقت خواهد داد.
هیچ یک از نمایندگان نمی‌توانند در مدت دو ماه بیش از یک بار نطق پنج دقیقه‌ای نمایند.
نماینده حق واگذاری تمام وقت خود را به نماینده دیگر دارد.
ماده14ـ بندهای ذیل در ماده (108) اصلاح و ماده (114) حذف می‌شود:
الف ـ جزء (2) بند (الف) و تبصره آن به شرح زیر اصلاح و یک تبصره به آن الحاق می‌شود:
2ـ در مورد کلیات هر طرح یا لایحه، ابتدا مخبر کمیسیون اصلی حداکثر پنج دقیقه گزارش می‌دهد، پس از آن حداکثر سه‌نفر مخالف و سه‌نفر موافق به ترتیب یک‌نفر مخالف و یک‌نفر موافق و سپس نماینده دولت و پس از آن مخبر کمیسیون هر کدام حداکثر پنج دقیقه صحبت می‌کنند.
تبصره1ـ در مورد طرحها و لوایح مهم یا مفصل با پیشنهاد رئیس جلسه یا بیست و پنج‌نفر از نمایندگان و رأی اکثریت مطلق نمایندگان حاضر، می‌توان تعداد و یا وقت مخالف و موافق و وقت نماینده دولت و مخبر کمیسیون را حداکثر تا دوبرابر افزایش داد.
تبصره2ـ در بررسی کلیات طرحهای دو یا سه ‌فوریتی و طرحهایی که کمیسیون اصلی در موعد مقرر گزارش نداده‌است یکی از طراحان می‌تواند به جای مخبر در ابتدا و انتهای رسیدگی در مجلس صحبت کند.
ب ـ در بند (الف) جزءهای (3) و (4) و تبصره آن حذف و شماره جزء (5) به (3) اصلاح می‌شود.
ج ـ در جزء (5) بند (الف) اصلاحات زیر انجام می‌شود:
1ـ بعد از کلمه دفاع حرف « از» حذف و عبارت « در برابر» جایگزین می‌شود.
2ـ عبارت « توجیه پیشنهاد کفایت مذاکرات و یا مخالفـت با آن» حذف و عبـارت « توضیح نماینده دولت و مخبر کمیسیون در مورد پیشنهادها» جایگزین می‌شود.
3ـ عبارت « عدم فوریت» حذف و عبارت « یا سلب فوریت و مخالفت با آن» جایگزین می‌شود.
د ـ بند (ج) به شرح زیر اصلاح و یک تبصره به آن الحاق می‌شود:
ـ در کلیات لایحه بودجه سالانه کل کشور پس از نطق رئیس جمهور، مخبرکمیسیون گزارش خود را ارائه می‌دهد سپس حداکثر ده‌نفر از نمایندگان به ‌عنوان مخالف گزارش کمیسیون و ده‌نفر به عنوان موافق گزارش کمیسیون به ترتیب یک‌نفر مخالف و یک‌نفر موافق هر کدام حداکثر ده دقیقه صحبت می‌کنند. پس از آن نماینده دولت به مدت بیست‌دقیقه و در پایان، مخبر کمیسیون صحبت می‌کند. مجموع زمان صحبت مخبر کمیسیون سی‌دقیقه خواهدبود.
تبصره ـ در کلیات متمم و یک یا چند دوازدهم بودجه، اظهارات به میزان نصف مدت‌های مقرر در بند فوق است.
هـ ـ متن زیر به عنوان بند (هـ) به ماده (108) الحاق می‌شود:
ـ پیش از أخذ رأی برای انتخاب حقوقدانان شورای نگهبان و همچنین رئیس و دادستان دیوان محاسبات، هر نامزد می‌تواند حداکثر ده‌دقیقه در جلسه علنی مجلس مشخصات، سوابق کاری، تحصیلات و برنامه‌های خود را به اطلاع نمایندگان برساند.
و ـ تبصره ذیل به ماده (108) الحاق می‌شود:
تبصره ـ در کلیه مواردی که در این آئین‌نامه، نمایندگان می‌توانند به‌عنوان موافق یا مخالف صحبت کنند رعایت ترتیب ثبت نام و یا درخواست صحبت الزامی است. در مواردی که قبل از تشکیل جلسه علنی متقاضیان صحبت یا نطق در لوح بیش از تعداد تعیین شده در این آئین‌نامه باشد یکی از اعضاء هیأت رئیسه موظف است به قید قرعه از بین افرادی که در موعد مقرر ثبت‌نام کرده‌اند افراد مورد نیاز را تعیین نماید. افراد تعیین شده، حق واگذاری نوبت خود به نماینده دیگر را خواهند داشت.
ماده15ـ ماده (115) به شرح ذیل اصلاح و یک تبصره به آن الحاق می‌شود:
ماده115ـ نمایندگان می‌توانند درباره مسائل مهم مملکتی یا بین‌المللی یا مناسبتهای خاص بیانیه صادر نموده و به رئیس جلسه تحویل نمایند. چنانچه بیانیه صادره به امضاء حداقل بیش از نصف مجموع نمایندگان برسد متن آن بدون ذکر اسامی نمایندگان در پایان جلسه علنی مجلس قرائت و طی نامه رسمی به مراجع ذی‌ربط ارسال خواهدشد و اسامی نمایندگان امضاء کننده بیانیه در مشروح مذاکرات چاپ می‌شود.
تبصره ـ توزیع هرگونه نامه، گزارش، بروشور و امثال آن در صحن مجلس طبق دستورالعملی خواهدبود که توسط هیأت رئیسه تصویب و به اطلاع نمایندگان خواهد رسید.
ماده16ـ ماده (120) به شرح ذیل اصلاح می‌شود:
ماده120ـ نصاب رأی گیری در مجلس، کمیسیون، کمیته و شعبه در موارد مختلف به شرح زیر می‌باشد:
الف ـ اکثریت چهار پنجم مجموع نمایندگان:
ـ اصلاحات جزئی خطوط مرزی کشور. (اصل هفتاد و هشتم قانون اساسی).
ب ـ اکثریت سه چهارم مجموع نمایندگان:
1ـ توقف انتخابات و ادامه کار مجلس سابق در زمان جنگ و اشغال نظامی (اصل شصت و هشتم قانون اساسی).
2ـ مصوبات جلسه رسمی غیرعلنی (اصل شصت و نهم قانون اساسی).
ج ـ اکثریت دو سوم مجموع نمایندگان.
1ـ تصویب درخواست مراجعه به آراء عمومی. (اصل پنجاه و نهم قانون اساسی).
2ـ تصویب عدم کفایت رئیس جمهور. (اصل هشتاد و نهم قانون اساسی).
3ـ تصویب تقاضای سه فوریت طرحها و لوایح.
د ـ اکثریت دو سوم نمایندگان حاضر:
1ـ تصویب آئین‌نامه داخلی مجلس و تفسیر آن.
2ـ تصویب تشـکیل جلسه رسمی غیرعلـنی مجلس با رعایت ماده (103) این آئین‌نامه.
3ـ تصویب تقاضای دو فوریت طرحها و لوایح.
4ـ تصویب موضوع اصل هفتاد و نهم قانونی اساسی.
5 ـ اصلاح قانون برنامه توسعه در ضمن لایحه بودجه و سایر طرحها و لوایح.
هـ ـ اکثریت مطلق نمایندگان حاضر:
1ـ انتخاب رئیس مجلس (مرحله اول).
2ـ انتخاب رئیس و دادستان دیوان محاسبات کشور.
3ـ رأی اعتماد به وزیران.
4ـ رأی عدم اعتماد به وزیران.
5 ـ طرحها و لوایح و تفسیر قوانین.
6 ـ تصویب انجام تحقیق و تفحص.
7ـ تصویب تقاضای یک فوریت طرحها و لوایح.
8 ـ تغییر دستور هفتگی مجلس.
9ـ رأی به وارد بودن سؤال نمایندگان از وزیر.
10ـ تصویب موضوعات اصول هفتاد و هفتم، هشتادم، هشتاد و دوم و هشتاد و سوم قانون اساسی.
11ـ تصویب وضع قوانین آزمایشی و تصویب دائمی اساسنامه سازمانها توسط کمیسیونهای مجلس و دولت طبق اصل هشتاد و پنجم قانون اساسی.
12ـ تعیین تعداد اعضاء کمیته‌ها در کمیسیونها.
13ـ تصویب اعتبارنامه نمایندگانی‌ که پرونده آنان به کمیسیون تحقیق ارجاع شده‌است.
14ـ سایر مواردی که در این آئین‌نامه و سایر قوانین برای آنها کلمات « تصویب» یا « موافقت مجلس» آورده شده و در این آئین‌نامه نصاب آن مشخص نشده‌است.
و ـ اکثریت نسبی با حداقل رأی بیش از یک سوم نمایندگان حاضر:
1ـ انتخاب اعضاء هیأت رئیسه شعبه.
2ـ انتخاب نمایندگان جهت عضویت در کمیسیون تلفیق، مشترک و هیأت تحقیق و تفحص.
3ـ انتخاب اعضاء کمیسیون تخصصی، تحقیق و تدوین آئین‌نامه داخلی در شعبه.
4ـ تصویب تغییر کمیسیون نمایندگان.
5 ـ انتخاب اعضاء کمیسیون ویژه در مجلس.
ز ـ اکثریت نسبی:
1ـ انتخاب رئیس مجلس (مرحله دوم) و سایر اعضاء هیأت رئیسه مجلس.
2ـ انتخاب اعضاء حقوقدان شورای نگهبان.
3ـ انتخاب رئیس و اعضاء هیأت رئیسه کمیسیون و کمیته.
4ـ انتخاب نمایندگان جهت نظارت در مجامع، شوراها و سازمانها.
5 ـ انتخاب اعضاء کمیته‌های هر کمیسیون.
6 ـ انتخاب ده‌نفر از نمایندگان در اجراء اصل یکصد و هفتاد و هفتم قانون اساسی.
ماده17ـ ماده (143) به شرح ذیل اصلاح می‌شود:
ماده143ـ بررسی و تصویب کلیه طرحها و لوایح عادی یک شوری خواهدبود به جز مواردی که در این آئین‌نامه نحوه رسیدگی مشخص شده و یا به تشخیص هیأت رئیسه بررسی آنها به صورت دوشوری ضرورت داشته‌باشد.
تبصره ـ‌ چنانچه نظر کمیسیون مبنی بر رد یا مسکوت ماندن طرح یا لایحه موضوع این ماده باشد و درجلسه علنی، کلیات آن طرح یا لایحه به تصویب برسد این‌گونه طرحها و لوایح به کمیسیون برای رسیدگی شور دوم ارجاع می‌شود.
ماده 18ـ در ماده (146) در سطر اول بعد از کلمه « رد» عبارت « یا مسکوت ماندن» اضافه می‌شود و تبصره زیر به این ماده الحاق می‌شود:
تبصره ـ گزارش رد یا مسکوت ماندن طرح یا لایحه، زمانی در دستور کار مجلس قرار می‌گیرد که دولت در خصوص لایحه یا پانزده نفر از نمایندگان طراح درخصوص طرح، ظرف مدت یک ماه پس از چاپ و توزیع گزارش کمیسیون از هیأت رئیسه مجلس تقاضا نمایند در دستور کار مجلس قرارگیرد در غیر این صورت بایگانی می‌شود مگر این‌که درگزارش کمیسیون زمان مشخصی برای مسکوت ماندن تعیین شده‌باشد که در این صورت پس از پایان یافتن مدت تعیین شده در دستور کار کمیسیون قرار خواهدگرفت.
ماده19ـ ماده (155) به شرح ذیل اصلاح می‌شود:
ماده155ـ پس از تصویب کلیات و در شورنهایی طرحها و لوایح، اولویت رسیدگی به پیشنهادها در جلسه علنی به ترتیب زیر خواهدبود:
1ـ پیشنهاد بازگشت به لایحه دولت یا طرح اصلی.
2ـ پیشنهاد حذف کل ماده.
3ـ پیشنهاد چاپ شده کمیسیون‌های فرعی.
4ـ پیشنهاد حذف جزء و پیشنهادهای چاپ شده نمایندگان با تشخیص اولویت جامع بودن توسط یکی از اعضاء هیأت رئیسه.
5 ـ رأی‌گیری برای اصل ماده.
6 ـ رأی‌گیری برای حذف کل ماده در صورتی که اصل ماده رأی نیاورد.
7ـ پیشنهادهای جدید نمایندگان.
8‌ ـ ارجاع به کمیسیون، به تشخیص رئیس جلسه (در صورتی که پیشنهادهای فوق‌الذکر رأی نیاورد).
تبصره ـ در صورت تصویب پیشنهاد بازگشت به لایحه دولت یا طرح اصلی، پیشنهاد بندهای (3) و (4) پذیرفته می‌شود.
ماده20ـ ماده (165) به شرح ذیل اصلاح می‌شود:
ماده165ـ نحوه رسیدگی به طرحها و لوایح دو فوریتی به شرح زیر می‌باشد:
1ـ حداکثر چهار ساعت پس از تصویب فوریت، طرح یا لایحه چاپ و توزیع می‌شود.
2ـ حداکثر بیست ساعت پس از تصویب فوریت، پیشنهاد نمایندگان به هیأت رئیسه تسلیم می‌شود.
3ـ حداکثر هفتاد و دو ساعت پس از تصویب فوریت، در دستورکار مجلس قرارمی‌گیرد.
4ـ حداقل یک ساعت قبل از شروع مذاکرات، پیشنهادهای نمایندگان چاپ و توزیع می‌شود.
ماده21ـ تبصره (1) ماده (168) به شرح زیر اصلاح و یک تبصره به عنوان تبصره(3) به این ماده الحاق می‌شود:
تبصره1ـ دولت باید حداقل شش ماه قبل از پایان مدت آزمایشی قانون مذکور جهت تمدید یا تعیین تکلیف دائمی آن، اقدام قانونی لازم را معمول دارد.
هیأت رئیسه موظف است از طریق لایحه یا طرح ترتیبی اتخاذ نماید که تا پایان زمان آزمایشی، تعیین تکلیف شده باشد.
طرح یا لایحه می‌تواند به صورت ماده واحده و بدون تغییرات یا با اصلاح موادی از قانون آزمایشی تنظیم شود.
تبصره3ـ مدت اجراء اصلاحیه‌های قانون آزمایشی و برنامه توسعه تابع مدت اجراء اصل قانون خواهدبود.
ماده22ـ در ماده (192) عبارت « هیأت رئیسه» جایگزین عبارت « رئیس مجلس» و کلمات « اولین» و « آتی» حذف می‌شود.
ماده23ـ ماده (193) به شرح ذیل اصلاح و ماده (194) حذف می‌شود:
ماده193ـ نحوه رسیدگی به سؤال نماینده از وزیر به شرح ذیل خواهد بود:
1ـ هر نماینده می‌تواند راجع‌به مسائل داخلی و خارجی کشور از وزیر مسؤول درباره وظایف او سؤال نماید سؤال باید کتبی و صریح بوده و در فرم مخصوص که هیأت رئیسه تهیه می‌نماید توسط نماینده تنظیم و به هیأت رئیسه تسلیم شود.
هیأت رئیسه موظف است سؤال را فوری به کمیسیون تخصصی ذی‌ربط ارسال نماید.
2ـ کمیسیون موظف است حداکثر ظرف مدت ده روز پس از وصول سؤال، جلسه‌ای با حضور وزیر و سؤال‌کننده تشکیل‌دهد و با استماع نظرات سؤال‌کننده و وزیر و بررسی‌های لازم، به موضوع رسیدگی کند.
3ـ چنانچه سؤال کننده، توضیحات وزیر را قانع کننده نداند، کمیسیون با تعیین قلمرو « ملی» یا « منطقه‌ای» سؤال، بلافاصله نسبت به ارجاع سؤال ملی به هیأت رئیسه جهت اعلام وصول در اولین جلسه علنی اقدام می‌نماید.
4ـ در رابطه با سؤال منطقه‌ای، کمیسیون موظف است حداکثر ظرف مدت ده روز نسبت به ارائه راه‌حل و ارسال گزارش به هیأت رئیسه مجلس و رئیس جمهور (توسط رئیس مجلس) اقدام نماید.
هیأت رئیسه مساعی لازم نسبت به‌حل موضوع سؤال منطقه‌ای را به‌عمل‌می‌آورد. چنانچه پس از پانزده روز از ارجاع نامه کمیسیون، نماینده سؤال‌کننده همچنان موضوع را حل و فصل نشده بداند، از هیأت رئیسه درخواست طرح سؤال منطقه‌ای در جلسه علنی را می‌نماید.
هیأت رئیسه موظف است در اولین جلسه علنی، سؤال منطقه‌ای را اعلام وصول و فوری به وزیر ابلاغ و به کمیسیون ذی‌ربط ارسال نماید. کمیسیون موظف است ظرف یک هفته گزارش نهایی را به هیأت رئیسه ارائه نماید.
5 ـ طبق اصل هشتاد و هشتم (88) قانون اساسی، وزیر مورد سؤال مکلف است حداکثر ظرف مدت ده روز از تاریخ ابلاغ سؤال در مجلس حضور یافته و به سؤال پاسخ دهد مگر آن‌که وزیر به صورت رسمی و با عذر موجه تقاضای تأخیر حداکثر برای مدت ده روز داشته باشد.
6 ـ در جلسه علنی ابتدا گزارش کمیسیون متضمن طرح سؤال و بررسی‌های انجام‌شده توسط مخبر کمیسیون به مدت حداکثر پنج دقیقه مطرح می‌شود سپس وزیر و نماینده سؤال‌کننده به ترتیب و هرکدام به مدت حداکثر پانزده دقیقه توضیحات خود را ارائه می‌دهند و در صورت قانع نشدن نماینده، رئیس جلسه نظر مجلس را در این مورد اخذ می‌کند. درصورتی که اکثر نمایندگان حاضر، نظر به وارد بودن سؤال نماینده یا نمایندگان بدهند رئیس مجلس موظف است موضوع را به رئیس جمهور جهت رسیدگی ارجاع نماید.
تبصره 1ـ عدم حضور وزیر در مجلس و کمیسیون به منزله وارد بودن سؤال می‌باشد.
تبصره2ـ سؤال کننده یا وزیر می‌توانند از وقت خود در جلسه علنی طی دو نوبت استفاده نمایند.
تبصره3ـ گزارش کمیسیون حداقل بیست و چهار ساعت قبل از طرح سؤال در مجلس باید چاپ و بین نمایندگان توزیع شود.
تبصره4ـ در صورتی که سؤال توسط چند نماینده تنظیم گردد، نماینده منتخب سؤال‌کنندگان جهت توضیح سؤال در کمیسیون و صحن علنی باید در فرم مربوط به‌سؤال مشخص گردد در صورت عدم توافق سؤال‌کنندگان، نماینده آنها توسط یکی از اعضاء هیأت رئیسه به قید قرعه انتخاب خواهد شد.
تبصره5 ـ سؤال می‌تواند شامل اجزاء متعدد باشد.
ماده24ـ ماده (195) به شرح ذیل اصلاح می‌شود:
ماده195ـ چنانچه در هر دوره مجلس، سه بار با رأی اکثریت نمایندگان حاضر سؤاات نمایندگان از هر وزیر وارد تشخیص داده شود طرح استیضاح وزیر در صورت رعایت مفاد اصل هشتاد و نهم (89) قانون اساسی و آئین‌نامه داخلی در دستور کار مجلس قرار خواهد گرفت.
ماده25ـ ماده (198) و تبصره‌های آن به شرح ذیل اصلاح می‌شود:
ماده198ـ هرگاه نماینده‌ای، تحقیق و تفحص در هریک از امور کشور را لازم بداند تقاضای خود را به صورت کتبی به هیأت رئیسه مجلس تسلیم نموده و هیأت رئیسه ظرف چهل و هشت ساعت آن را به کمیسیون تخصصی ذی‌ربط جهت رسیدگی ارجاع می‌نماید. کمیسیون موظف است حداکثر ظرف دو هفته از تاریخ وصول، اطلاعاتی را که در این زمینه کسب نموده در اختیار متقاضی یا متقاضیان قرار دهد.
در صورتی که متقاضی یا متقاضیان، اطلاعات کمیسیون را کافی تشخیص ندهند، کمیسیون موظف است ظرف یک هفته از متقاضی یا متقاضیان و بالاترین مقام دستگاه اجرائی ذی‌ربط دعوت به عمل آورد و دلایل ضرورت تحقیق و تفحص و نظرات مقام فوق‌الذکر را استماع نماید و تا مدت ده روز گزارش خود را مبنی بر تصویب یا رد تقاضای تحقیق و تفحص به هیأت رئیسه مجلس ارائه دهد.
این گزارش خارج از نوبت در دستور هفته بعد مجلس قرار می‌گیرد و پس از توضیح مخبر کمیسیون و صحبت نماینده متقاضی تحقیق و تفحص هرکدام حداکثر به مدت ده دقیقه، گزارش کمیسیون بدون بحث به رأی گذاشته خواهد شد.
در صورت تصویب انجام تحقیق و تفحص، موضوع به همان کمیسیون تخصصی ذی‌ربط جهت رسیدگی ارجاع می‌گردد.
کمیسیون موظف است در مدت بیست روز اعضاء هیأت تحقیق و تفحص را که حداقل یازده و حداکثر پانزده نفر خواهند بود از بین نمایندگان تعیین و به رئیس مجلس جهت صدور ابلاغ معرفی نماید. چنانچه متقاضیان تحقیق و تفحص کمتر از پنج نفر باشند کلیه آنان عضو هیأت خواهند بود، در غیر این صورت حداقل پنج نفر از اعضاء هیأت از میان متقاضیان تحقیق و تفحص انتخاب خواهند شد.
اعضاء هیأت از میان خود یک رئیس، دو نایب رئیس و یک منشی انتخاب می‌کنند.
هیأت حداکثر در مدت یک ماه پس از پایان مهلت تحقیق و تفحص، گزارش خود را به کمیسیون تسلیم می‌نماید. کمیسیون موظف است ظرف یک ماه گزارش هیأت را در جلسه مشترک اعضاء کمیسیون و هیأت مطرح و گزارش نهایی را جهت قرائت در مجلس برای مدت نیم ساعت تنظیم و پس از تصویب به هیأت رئیسه ارسال نماید. قبل از رأی‌گیری در رابطه با گزارش نهایی، وزیر یا مقام مسؤول از عملکرد خود دفاع خواهد نمود.
هیأت رئیسه موظف است گزارش کمیسیون را در دستور هفته بعد کاری مجلس قرار دهد تا توسط مخبر کمیسیون قرائت گردد.
تبصره1ـ موضوع تحقیق و تفحص با تشخیص هیأت رئیسه باید صریح و قابل رسیدگی باشد.
تبصره2ـ هیأت تحقیق و تفحص می‌تواند از کارشناسان مورد وثوق با تأیید هیأت رئیسه مجلس استفاده نماید. هیأت رئیسه موظف است تنخواه مورد درخواست هیأت را در اختیار رئیس هیأت قرار دهد تا براساس تصمیمات هیأت هزینه و با تأیید هیأت رئیسه به هزینه قطعی منظور شود.
تبصره3ـ چنانچه وزیر یا بالاترین مقام دستگاه مورد تحقیق و تفحص تغییر کرده‌باشد و تحقیق و تفحص مربوط به عملکرد دوران مسؤولیت آنان باشد باید امکان دسترسی آنها به اسناد و مدارک جهت پاسخگویی فراهم گردد.
تبصره4ـ کلیه مکاتبات هیأت با امضای رئیس هیأت و در غیاب او نایب رئیس معتبر خواهد بود.
تبصره5 ـ کمیسیون موظف است همزمان با ارائه گزارش نهایی به هیأت رئیسه، کلیه اسناد، مدارک و پرونده‌های تحقیق و تفحص و یک نسخه از گزارش نهایی را به‌کمیسیون اصل نودم (90) قانون اساسی جهت اقدام قانونی و نیز حفظ و بایگانی اسناد ارسال نماید.
تبصره6 ـ ارائه و انتشار هرگونه اطلاعات مربوط به تحقیق و تفحص به هر شکل و عنوان از طرف اشخاص حقیقی و حقوقی و اعضاء هیأت تحقیق و تفحص تا زمان چاپ گزارش جهت قرائت در صحن علنی ممنوع می‌باشد.
تبصره7ـ تحقیق و تفحص مجلس شامل شورای نگهبان، مجلس خبرگان رهبری، مجمع تشخیص مصلحت نظام و پرونده‌های جریانی مراجع قضائی و امور ماهیتی قضائی نمی‌شود و در مورد دستگاههایی که زیر نظر مقام معظم رهبری هستند با اذن معظم‌له امکان تحقیق و تفحص توسط مجلس وجود دارد.
ماده26ـ ماده(199) به شرح ذیل اصلاح می‌شود:
ماده199ـ مهلت انجام تحقیق و تفحص شش ماه از تاریخ صدور ابلاغ اعضاء هیأت توسط رئیس مجلس می‌باشد. در صورت ضرورت با درخواست هیأت و تصویب هیأت رئیسه مجلس تا شش ماه دیگر قابل تمدید می‌باشد.
تبصره ـ در صورتی که جلسه مشترک هیأت تحقیق و تفحص و کمیسیون تخصصی تخلفات موضوع تحقیق را مهم و مسؤول دستگاه یا سازمان را مقصر تشخیص دهد، طرح استیضاح وزیر مربوطه در صورت رعایت مفاد اصل هشتاد و نهم (89) قانون اساسی در دستور کار مجلس قرار خواهد گرفت.
هیأت‌رئیسه موظف‌است در اولین جلسه علنی موضوع استیضاح را اعلام وصول و حداکثر تا مدت ده روز در دستورجلسه علنی قرار دهد در این صورت مخبر کمیسیون حداکثر به مدت نیم ساعت گزارش می‌دهد و سپس طبق مواد مربوط به استیضاح عمل خواهد شد.
ماده27ـ ماده (223) به شرح ذیل اصلاح می‌شود:
ماده223ـ اصلاح قانون برنامه توسعه در ضمن لایحه بودجه و دیگر طرحها و لوایح با رأی دوسوم نمایندگان حاضر پذیرفته می‌شود و هرگونه اصلاح نیز با رأی دو سوم نمایندگان معتبر خواهد بود.
ماده28ـ اصلاحات ذیل در ماده (224) انجام می‌شود:
الف ـ در سطر اول عبارت « لایحه بودجه سالیانه کل کشور» حذف و عبارت « دولت موظف است لایحه بودجه سالانه کل کشور را حداکثر تا پانزدهم آذر ماه هر سال به ‌مجلس تسلیم نماید. نحوه رسیدگی به لایحه بودجه، متمم و چند دوازدهم آن» جایگزین می‌شود.
ب ـ در بند (1) کلمه « تقدیم» حذف و عبارت « چاپ و توزیع» جایگزین می‌شود و عبارت « توسط دولت و توزیع» حذف و عبارت « و سوابق» جایگزین می‌شود.
ج ـ در بند (2) عبارت « ده روز» حذف و عبارت « پانزده روز» جایگزین می‌شود و عبارت « پایان مهلت اخذ پیشنهادهای نمایندگان» حذف و عبارت « چاپ و توزیع لایحه» جایگزین می‌شود و کلمه « اصلی» حذف و کلمه « تلفیق» جایگزین می‌شود.
د ـ در بند (3) کلمه « اصلی» حذف و کلمه « تلفیق» جایگزین می‌شود و بعد از عبارت « مدت پانزده روز» عبارت « پس از پایان مهلت گزارش کمیسیون تخصصی» اضافه می‌شود و در انتهای بند عبارت « مهلت رسیدگی کمیسیون تلفیق حداکثر تا پانزده روز با موافقت هیأت رئیسه قابل تمدید می‌باشد» اضافه می‌شود.
هـ ـ عبارت « پیشنهادهایی که منبع درآمد مشخصی نداشته باشد قابل طرح نخواهد بود و پیشنهادهایی که مازاد بر سر جمع نباشد زمانی قابل طرح است که ردیف مشخص جایگزین را معین نماید، تشخص موارد مذکور با رئیس جلسه خواهد بود» به‌انتهای تبصره (1) اضافه می‌شود.
و ـ در تبصره (2) عبارت « چند دوازدهم، متمم و» حذف می‌شود.
ماده29ـ ماده ذیل به آیین‌نامه داخلی الحاق می‌شود:
ماده الحاقی 1ـ هرگاه حداقل ده نفر از نمایندگان و یا هر کدام از کمیسیونها، عدم رعایت شؤونات و نقض یا استنکاف از اجراء قانون یا اجراء ناقص قانون توسط رئیس‌جمهور و یا وزیر و یا مسؤولین دستگاههای زیرمجموعه آنان را اعلام نمایند، موضوع بلافاصله از طریق هیأت رئیسه جهت رسیدگی به کمیسیون ذی‌ربط ارجاع می‌گردد.
کمیسیون حداکثر ظرف مدت ده روز موضوع را رسیدگی و در صورت وارد بودن با اظهارنظر صریح، گزارش خود را از طریق هیأت رئیسه به مجلس ارائه می‌دهد.
تبصره1ـ چنانچه نظر مجلس بر تأیید گزارش باشد موضوع جهت رسیدگی به قوه‌قضائیه و سایر مراجع ذی‌صلاح ارسال می‌شود تا خارج از نوبت و بدون تشریفات دادرسی رسیدگی نمایند.
تبصره2ـ در صورتی که مجلس در مورد رئیس‌جمهور یا هر یک از وزیران سه نوبت رأی به وارد بودن گزارش بدهد طرح استیضاح در صورت رعایت مفاد اصل هشتاد و نهم (89) قانون اساسی در دستور کار مجلس قرار خواهد گرفت.
ماده30ـ ماده ذیل به آیین‌نامه داخلی الحاق می‌شود:
ماده الحاقی 2ـ هیأت رئیسه می‌تواند در چهارچوب امکانات موجود و بودجه مصوب تشکیلات مناسبی را جهت تدوین، نگارش، ویرایش حقوقی و ادبی طرحها و لوایح ایجاد نماید. نظرات این تشکیلات قبل از تصویب نهایی طرح یا لایحه در مجلس، با موافقت کمیسیون ذی‌ربط انجام می‌شود.
ماده31ـ ماده ذیل به آیین‌نامه داخلی الحاق می‌شود:
ماده الحاقی 3ـ گزارشهای تحقیق و تفحص، تفریغ بودجه و کمیسیونها به‌جز گزارش طرحها و لوایح، خارج از نوبت در دستور کار مجلس قرار می‌گیرد. این گزارشها باید حداقل (48) ساعت قبل از طرح در مجلس چاپ و در اختیار نمایندگان قرار گیرد و خلاصه آن حداکثر به مدت نیم ساعت در جلسه قرائت و متن کامل گزارش در مشروح مذاکرات چاپ شود.
ماده32ـ ماده ذیل به آیین‌نامه داخلی الحاق می‌شود:
ماده الحاقی 4ـ تعیین مصادیق و تهیه شرح وظایف و اختیارات کمیسیونها با رعایت کلیت آیین‌نامه داخلی مجلس شورای اسلامی توسط هیأت رئیسه مجلس یا هر یک از کمیسیونها و یا حداقل پنجاه نفر از نمایندگان پیشنهاد می‌شود و پس از تصویب در جلسه مشترک هیأت رئیسه مجلس، اعضای کمیسیون تدوین آیین‌نامه داخلی و رؤسای کمیسیونهای تخصصی اجراء می‌شود.
تبصره ـ جلسه مشترک فوق‌الذکر به ریاست رئیس یا یکی از نواب رئیس مجلس و با حضور حداقل دوسوم اعضاء رسمیت می‌یابد و مصوبات آن با رأی حداقل دوسوم اعضاء حاضر معتبر خواهد بود و مصوبات به اطلاع نمایندگان خواهد رسید.
ماده33ـ ماده ذیل به آیین‌نامه داخلی الحاق می‌شود:
ماده الحاقی 5 ـ کمیسیونها می‌توانند گزارش طرحها و لوایح مشابه یا با موضوع مشترک یا نزدیک به هم را در یک گزارش به مجلس ارائه نمایند.
ماده34ـ در موارد تعیین شده ذیل، اصلاحات به عمل آمده انجام می‌شود:
1ـ در سطر اول ماده (56) عبارت « یا کمیسیونها (در خصوص قوانین آزمایشی)» بعد از کلمه « مجلس» اضافه می‌شود.
2ـ در ماده (77) کلمه « ضمن» حذف و عبارت « جلسه رسمی ضمن نطق یا» جایگزین و عبارت « ده دقیقه» به عبارت « پنج دقیقه» اصلاح می‌شود.
3ـ ماده (138) حذف شود.
4ـ در ماده (139) عبارت « آن در اختیار مطبوعات» حذف و عبارت « ، از طریق رسانه‌ها در اختیار عموم» جایگزین شود.
5 ـ در بند (2) ماده (159) آیین‌نامه عبارت « با رأی اکثریت دو سوم حاضران» حذف و عبارت « به ترتیب با رأی اکثریت دو سوم حاضران و دو سوم مجموع نمایندگان» جایگزین شود.
6 ـ‌ در ماده (162) عبارت « تقاضای سلب» حذف و عبارت « تقاضای فوریت یا سلب» جایگزین شود.
7ـ در ماده (169) بعد از عبارت « پانزده نفر از نمایندگان» عبارت « قبل از شروع رسیدگی نهایی در مجلس» اضافه شود.
8 ـ در ماده (175) کلمه « تفسیر» حذف و کلمه « استفساریه» جایگزین شود. قبل از عبارت « قابل تغییر است» عبارت « تا 2 برابر» اضافه می‌شود.
9ـ در ماده (180) بعد از کلمه « نمایندگان» عبارت « تا قبل از اتمام رسیدگی نهایی در مجلس» اضافه و در سطر سوم عبارت « حداکثر شش ماه» حذف و عبارت « مدت معینی» جایگزین و بعد از کلمه « موافقت » عبارت « معاون حقوقی و امور مجلس رئیس‌جمهور یا» اضافه می‌شود.
10ـ در ماده (181) عبارت « یا آیین‌نامه داخلی مجلس» حذف و عبارت « پنج دقیقه» به عبارت « سه دقیقه» اصلاح می‌شود.
11ـ در ماده (182) عبارت « پنج دقیقه» به عبارت « سه دقیقه» اصلاح و عبارت « و قبل از شروع دستور جلسه» حذف می‌شود.
12ـ ماده (183) حذف می‌شود.
13ـ در ماده (190) عبارت « برای هر یک از وزیران جداگانه» حذف و در تبصره (2) این ماده بعد از عبارت « رأی اعتماد نداد» عبارت « و یا وزارتخانه‌ای به هر دلیل وزیر نداشته باشد» اضافه می‌شود.
14ـ در ماده (200) عبارت « به محاکم قضائی» حذف و عبارت « حسب مورد موضوع به قوه قضائیه یا مراجع رسیدگی به تخلفات اداری» جایگزین می‌شود.
15ـ در کلیه مواد آیین‌نامه عبارت « قبل از دستور» بعد از کلمه « نطق» حذف می‌شود.
16ـ در کلیه مواد آیین‌نامه بعد از کلمه « لوح» عبارت « یا دستگاه الکترونیک» اضافه می‌شود.
ماده35ـ در کلیه مواد آیین‌نامه داخلی کلمه « منشی» به کلمه « دبیر»، کلمه « کارپرداز» به کلمه « ناظر» و کلمه « مخبر» به کلمه « سخنگو» تغییر می‌کند.
ماده36ـ ماده (241) به شرح زیر اصلاح می‌شود:
ماده241ـ هیأت رئیسه مجلس موظف است پس از تصویب این قانون نسبت به اعمال اصلاحات در آیین‌نامه داخلی مجلس و اصلاح شماره مواد و تنظیم آنها اقدام نماید.
قانون فوق مشتمل بر 36 ماده در جلسه علنی روز سه‌شنبه مورخ بیست و ششم آذرماه یکهزار و سیصد و هشتاد و هفت مجلس شورای‌اسلامی تصویب و در تاریخ 4/10/1387 به تأیید شورای نگهبان رسید.
رئیس مجلس شورای اسلامی ـ علی لاریجانی

منبع : وب سایت قوانین دات آی آر (معاونت آموزش دادگستری استان تهران)