رأی شماره815 هیأت عمومی دیوان عدالت اداری درخصوص ابطال بند 6 ماده 4 آیین‎نامه اجرایی تبصره 3 ماده 22 قانون نظام صنفی

رأی شماره815 هیأت عمومی دیوان عدالت اداری درخصوص ابطال بند 6 ماده 4 آیین‎نامه اجرایی تبصره 3 ماده 22 قانون نظام صنفی شماره هـ/87/425



تاریخ دادنامه:20/11/1387
شماره دادنامه: 815
کلاسه پرونده: 87/425
مرجع رسیدگی: هیأت عمومی دیوان عدالت اداری.
شاکی: آقای فتح اله حسین پور.
موضوع شکایت و خواسته: ابطال بند 6 ماده 4 آیین‎نامه اجرایی تبصره 3 ماده 22 قانون نظام صنفی.
مقدمه: شاکی به شرح دادخواست تقدیمی اعلام داشته است، به تجویز قانون نظام صنفی مصوب 24/12/1382 از جمله مادتین 2، 3 و 12 کلیه افراد صنفی موظفند قبل از تاسیس هر واحد صنفی یا اشتغال به کسب نسبت به اخذ پروانه کسب اقدام کنند و اتحادیه‎ها مکلفند با رعایت تشریفات قانونی نسبت به صدور پروانه کسب بنام افراد اقدام نمایند و در این میان کلیه افراد صنفی دارای پروانه می‎توانند جهت عضویت در هیأت مدیره اتحادیه اقدام نمایند (ماده 22 قانون موصوف) و در این میان در قانون هیچگونه محدودیتی جهت تحصیلات برای اخذ پروانه وجود ندارد. به عبارت دیگر همه افراد واجد شرایط کسب پروانه محسوب و می‎توانند در انتخابات هیأت مدیره ثبت نام و شرکت نمایند و لیکن وزارت بازرگانی با تفسیر قانون و فراتر رفتن از نص قانون در بند 6 ماده 4 آیین‎نامه اجرائی تبصره 3 ماده 22 قانون نظام صنفی، داشتن مدرک تحصیلی پایان تحصیلات راهنمایی و ابتدایی را برای داوطلبان عضویت در هیأت مدیره اتحادیه‎ها ضروری دانسته است. در حالی که این بند خلاف صریح قانون نظام صنفی در حق کسب پروانه کسبی و بالتبع با همان پروانه حق شرکت در هیأت مدیره اتحادیه می‎باشد و محدود کننده حقوق طبیعی افراد می‎باشد که با نص و روح قانون مغایرت دارد. لذا تقاضای ابطال بند موصوف از آیین‎نامه فوق‎الذکر به دلیل مغایرت با قانون و محدود کردن حقوق افراد می‎باشم. مدیرکل دفتر حقوقی وزارت بازرگانی در پاسخ به شکایت مذکور طی نامه شماره 3009/39 مورخ 30/9/1387 مبادرت به ارسال تصویر نامه شماره 81375/1/119 مورخ 23/9/1387 رئیس سازمان بازرگانی استان خراسان رضوی نموده است. در این نامه آمده است، کلیه مراحل اعلام شده فوق‎الذکر کاملاً، قانونی بوده و در اجرای قانون نظام صنفی مصوب مجلس شورای اسلامی صورت پذیرفته است. با عنایت به اینکه آقای فتح‌اله حسین‌پور هیچگونه مدرک تحصیلی به انجمن نظارت ارائه ننموده است طبعاً نمی‎توانستند به عنوان کاندیدا در انتخابات اتحادیه هیأت مدیره شرکت نمایند، لذا به همین دلیل متقاضی ابطال بند 6 ماده 4 آیین‎نامه اجرایی موضوع تبصره 3 ماده 22 قانون نظام صنفی، می‎باشد. هیأت عمومی دیوان در تاریخ فوق با حضور رؤسا و مستشاران و دادرسان علی‎البدل در تاریخ فوق تشکیل و پس از بحث و بررسی و انجام مشاوره با اکثریت آراء به شرح آتی مبادرت به صدور رأی می‎نماید.

رأی هیأت عمومی

حکم مقرر در ماده 22 قانون نظام صنفی مصوب 1382 در مقام تعیین تعداد اعضاء اصلی و علی‎البدل هیأت مدیره اتحادیه‎های صنفی با توجه به تناسب تعداد واحدهای صنفی انشاء شده و حکمی در باب شرایط اعضاء هیأت مدیره اتحادیه‎های مذکور از نظر میزان تحصیلات آنان وضع نشده است. نظر به اینکه مفاد تبصره 3 ماده مزبور نیز در باب تهیه و تصویب آیین‎نامه انتخابات اتحادیه‎های صنفی مفید جواز تعیین شرط مدرک تحصیلی برای اعضاء هیأت مدیره اتحادیه صنفی اعم از اصلی و علی‎البدل نیست، بنابراین بند 6 ماده 4 آیین‎نامه اجرائی تبصره 3 ماده 22 قانون مزبور موضوع تعیین شرط تحصیلی در مورد داوطلبان عضویت در هیأت‌مدیره اتحادیه‎های صنفی، خارج از حدود اختیارات قانونی مربوط می‎باشد و به استناد قسمت دوم اصل 170 قانون اساسی و ماده یک و بند یک ماده 19 و ماده 42 قانون دیوان عدالت اداری مصوب 1385 ابطال می‎گردد.
هیأت عمومی دیوان عدالت اداری - معاون قضائی دیوان عدالت اداری ـ رهبرپور

منبع : وب سایت قوانین دات آی آر (معاونت آموزش دادگستری استان تهران)