چهارم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران ـ مصوب 1383ـ
معاونت برنامه‌ریزی و نظارت راهبردی رییس‌جمهور ـ سازمان حفاظت محیط زیست
وزیران عضو کمیسیون امور زیربنایی، صنعت و محیط زیست در جلسه مورخ 24/3/1388 بنا به پیشنهاد شماره 21344ـ1 مورخ 9/4/1387 سازمان حفاظت محیط زیست و به استناد ماده (105) قانون برنامه سوم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران، تنفیذی در ماده (71) قانون برنامه چهارم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران ـ مصوب 1383ـ و با رعایت جزء «ز» بند (1) تصویب‌نامه شماره 158823/ت38859ه مورخ 1/10/1386 تصویب نمودند:
آیین‌نامه اجرایی ماده (105) قانون برنامه سوم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران، تنفیذی در ماده (71) قانون برنامه چهارم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران ـ مصوب 1383ـ موضوع تصویب‌نامه شماره 4018/ت31613ه مورخ 20/1/1387 به شرح زیر اصلاح می‌شود:
1ـ بندهای زیر به انتهای بند «ج» ماده (1) اضافه می‌شود:
« ـ نماینده وزارت راه و ترابری.
ـ نماینده وزارت نفت»
2ـ بند « د» ماده (1) به شرح زیر اصلاح می‌شود:
« د ـ طرحها و پروژه‌های بزرگ تولیدی و خدماتی مشمول این ضوابط: مواردی هستند که قبلاً مطابق پیوست شماره (1) این تصویب‌نامه که تأیید شده به مهر « پیوست تصویب‌نامه هیئت‌وزیران می‌باشد» به تصویب شورای عالی حفاظت محیط زیست رسیده‌اند. این فهرست می‌تواند به پیشنهاد مشترک سازمان و دستگاههای اجرایی مربوط و پس از تأیید کارگروه تخصصی با تصویب هیئت‌وزیران بازنگری، اصلاح و تکمیل شود.»
3ـ بند « ه« ماده (1) به شرح زیر اصلاح می‌شود:
« ه ـ ناظر یا ناظرین معتمد: اشخاص حقیقی یا حقوقی هستند که از سوی سازمان تعیین و نظارت بر اجرای صحیح مفاد گزارش ارزیابی زیست محیطی طرحها و پروژه‌های بزرگ را بر عهده می‌گیرند.»
4ـ تبصره (1) بند « و» ماده (1) حذف می‌شود.
5ـ در تبصره (2) بند « و» ماده (1) عبارت « ویژه زیستی و حساسیت محیطی یا الزامات مربوط به مناطق مختلف کشور، « به عبارت « حفاظت شده» اصلاح می‌شود.
6 ـ در بند « ز» ماده (1) عبارت « که توسط کمیسیون امور زیربنایی، صنعت و محیط زیست» به عبارت « پیوست شماره (3) که تأیید شده به مهر پیوست تصویب‌نامه هیئت‌وزیران می‌باشد» اصلاح می‌شود.
7ـ به انتهای بند « ح» ماده (1) عبارت زیر اضافه می‌شود:
که شرح خدمات آن با استفاده از متن پیوست شماره (2) که تأیید شده به مهر « پیوست تصویب‌نامه هیئت وزیران» می‌باشد در مقیاس دقیقتر توسط دستگاه اجرایی ذی‌ربط با همکاری سازمان تهیه می‌شود.
8 ـ در بند « الف» ماده (2) عبارت « معاون زیست محیطی انسانی» به عبارت «معاون محیط زیست انسانی» اصلاح می‌شود.
9ـ در ماده (6) بعد از عبارت « حداکثر ظرف مدت» واژه « یک» اضافه می‌شود.
10ـ در تبصره (1) ماده (9) بعد ازعبارت « براساس ضوابطی که» ، عبارت « به‌پیشنهاد سازمان» اضافه می‌شود.
رئیس جمهور ـ محمود احمدی‌نژاد
پیوست 1
فهرست پروژه‌های مشمول ارزیابی اثرات زیست محیطی
1ـ کارخانجات پتروشیمی در هر مقیاس
2ـ پالایشگاهها در هر مقیاس
3ـ نیروگاهها با ظرفیت تولیدی بیش از یکصد مگاوات
4ـ صنایع فولاد در دو بخش ذیل:
ـ واحدهای تهیه‌کننده خوراک ذوب و ذوب با ظرفیت تولیدی بیش از سیصدهزارتن در سال
ـ واحدهای نورد و شکل‌دهی با ظرفیت تولیدی بیش از یکصدهزار تن در سال
5 ـ سدها و سازه‌های آبی دیگر در سه بخش زیر:
5 ـ1ـ سدها با ارتفاع بیش از 15متر و یا دارای ساختارهای جنبی بیش از چهل هکتار و یا مساحت دریاچه بیش از چهارصد هکتار
تبصره1ـ سدهای باطله (نگهداشت مواد آلوده) در هر اندازه شامل ارزیابی می‌باشد.
5ـ2ـ دریاچه‌های انسان ساخت در مساحت بیش از چهارصد هکتار
تبصره2ـ اندازه دریاچه‌های پرورش آبزیان در مقیاس کوچکتر از چهارصد هکتار با هماهنگی وزارت جهاد کشاورزی و سازمان حفاظت محیط زیست تعیین می‌شود.
5 ـ3ـ طرحها و پروژه‌های آبیاری و زهکشی در وسعت بیش از 5000 هکتار
6 ـ شهرکهای صنعتی (با هر عنوان) در وسعت بیش از یکصد هکتار
7 ـ فرودگاهها با طول باند بیش از 2 هزار متر
(بندهای 1 تا 7 در هشتمین جلسه شورایعالی مورخ 23/1/1373)
8 ـ واحدهای کشت و صنعت در وسعت بیش از 5 هزار هکتار
(شانزدهمین جلسه شورایعالی مورخ 3/6/1378)
9ـ کشتارگاههای بزرگ صنعتی
(هفدهمین جلسه شورایعالی مورخ 3/10/1378)
10ـ مراکز دفن زباله برای شهرهای با جمعیت بیش از 200 هزار نفر و شهرهای جدید
(هفدهمین جلسه شورایعالی مورخ 3/10/1378)
10ـ مراکز بازیافت صنعتی زباله (کارخانه کمپوست)
(هفدهمین جلسه شورایعالی مورخ 3/10/1378)
11ـ طرحهای خطوط نفت و گاز
(نوزدهمین جلسه شورایعالی مورخ 9/9/1379)
12ـ طرحهای سکوهای نفتی
(هفدهمین جلسه شورایعالی مورخ 3/10/1378)
13ـ طرحهای ذخیره‌گاههای نفتی
(هفدهمین جلسه شورایعالی مورخ 3/10/1378)
14ـ طرحهای بزرگ جنگلداری
(بیش از یک هکتار در جنگل‌های شمال کشور و بیش از 10 هکتار در سایر جنگلها)
(هفدهمین جلسه شورایعالی مورخ 3/10/1378)
15ـ طرحها و پروژه‌های بزرگ راه کشور
(بیستمین جلسه شورایعالی مورخ 25/7/1380)
16ـ طرحها و پروژه‌های بزرگ راه آهن کشور
(بیستمین جلسه شورایعالی مورخ 25/7/1380)
17ـ طرحها و پروژه‌های گردشگری
(بیست و یکمین جلسه شورایعالی مورخ 21/3/1381)
18ـ طرحها و پروژه‌های بزرگ توسعه‌ای و ملی در سواحل کشور در محدوده‌ای به‌عرض یک کیلومتر بعد از اراضی ساحلی تا حداکثر سه کیلومتر از ساحل
18ـ1ـ کارگاهها و مجتمع‌های صنعتی و خدماتی مربوطه بیش از 5 هزار متر مربع
18ـ2ـ نمایشگاههای دایمی صنعتی و خدمات بیش از 10هزار متر مربع
18ـ3ـ انبارهای مواد شیمیایی و کالاهای خطرناک بیش از 5 هزار متر مربع
18ـ4ـ کارگاههای فعالیتهای عمرانی و راهسازی بیش از 10 هزار متر مربع
18ـ 5 ـ ذخیره‌گاههای مواد سوختی بیش از یک میلیون لیتر
18ـ6 ـ پایانه‌های بار و مسافر بیش از 2 هزار متر مربع
18ـ7ـ واحدهای پرورش طیور، دام و سایر حیوانات اهلی و وحشی بیش از 5 هکتار
18ـ 8 ـ واحدهای پرورش ماهی و سایر آبزیان بیش از 10 هزار متر مربع
18ـ 9ـ طرحهای سازه‌های دریایی، بنادر صیادی، پایانه‌های نفت و گاز و عملیات لایروبی در هر مقیاس
18ـ10ـ طرحهای تأسیسات آبی و بهداشتی
18ـ11ـ شبکه جمع‌آوری و واحدهای تصفیه و دفع فاضلاب در مقیاس شهری
18ـ12ـ تصفیه‌خانه بزرگ آب در مقیاس شهری (بیش از 5 هزار متر مکعب در شبانه‌روز)
18ـ13ـ طرحهای دفع و دفن پسماند در مقیاس شهری
18ـ14ـ مراکز نظامی و آموزشی بیش از 5 هزار متر مربع
18ـ 15ـ شهرکهای توریستی بیش از 10 هزار متر مربع
18ـ16ـ شهرکهای سینمایی بیش از 5 هزار متر مربع
18ـ17ـ پارکها و اردوگاههای تفریحی، آموزشی، پژوهشی و ورزشی بیش از 10 هزار متر مربع
(بند 18 شامل زیر بندهای 18ـ1 تا 18ـ17 در بیست و چهارمین صورتجلسه شورای عالی مورخ 27/12/1382)
19ـ معادن سنگ مس با حداقل ظرفیت استخراجی یک میلیون تن در سال
20ـ معادن سنگ آهن با حداقل ظرفیت استخراجی ششصد هزار تن در سال
21ـ معادن سنگ طلا با هر ظرفیتی
22 ـ معادن سرب و روی با حداقل ظرفیت استخراجی یکصدهزار تن در سال
23 ـ معادن سایر فلزات با حداقل ظرفیت استخراجی یکصدهزار تن در سال
24 ـ معادن زغال سنگ با حداقل ظرفیت استخراجی 80 هزار تن در سال
25 ـ معادن نمک آبی با سطح بیش از چهارصد هکتار
(بندهای 19 تا 25 در مصوبه مورخ 21/4/1384 هیئت دولت)
26ـ کارخانجات سیمان
27ـ کارخانجات تولید قند و شکر
28ـ کارخانجات تولید گچ و آهک صنعتی
29ـ واحدهای تولید مواد اولیه بهداشتی، آرایشی و داروسازی
30ـ کارخانجات بزرگ تولید قطعات خودرو دارای هر سه واحد ذوب، ریخته‌گری و آبکاری
31ـ واحدهای تصفیه دوم روغن موتور
32ـ (مقیاس مربوط به بندهای 27 تا 32 در دست مطالعه کارشناسی است)
33ـ طرحهای احداث و بهره‌برداری از میادین نفت و گاز جدید با بیش از 10 حلقه چاه و همچنین طرحهای توسعه میادین نفت و گاز موجود در صورتی که بعد از توسعه تعداد چاهها به بیش از 10 حلقه برسد).
(بندهای (26) تا (33) در بیست و پنجمین صورتجلسه شورای عالی مورخ 14/2/1384)
پیوست 2
رئوس و سرفصل گزارشات ارزیابی اجمالی طرحهای توسعه
گزارش ارزیابی اجمالی طرح در برگیرنده موارد زیر حداکثر در 50 صفحه باشد:
1ـ چکیده غیر فنی: شامل نوع و ویژگیهای پروژه، گزینه‌های موجود، خلاصه‌ای از وضعیت موجود محیط زیست، آثار مهم طرح بر محیط زیست و برنامه‌های پیشگیری کاهش و کنترل آثار نامطلوب و نتیجه‌گیری از ارزیابی زیست محیطی (حداکثر تا 3 صفحه)
2ـ تشریح طرح یا پروژه پیشنهادی (حداکثر تا 10 صفحه)
2ـ1ـ عنوان طرح
2ـ2ـ اهداف، نیازها و ضرورتهای طرح
2ـ3ـ جایگاه طرح در برنامه‌ها و سیاستهای کلی مملکت
2ـ4ـ قوانین، مقررات و استانداردهای زیست محیطی مرتبط با طرح
2ـ 5 ـ موقعیت مکان پیشنهادی طرح (روی نقشه با ذکر فواصل از کلیه کاربریهای موجود در منطقه)
2ـ6 ـ گزینه‌های مکانی و فنی طرح
2ـ7ـ فازبندی کلی طرح (آماده‌سازی، ساخت و ساز، اجرا و بهره‌برداری و ...) و برنامه‌های توسعه آتی
2ـ 8 ـ تشریح ریز فعالیتهای طرح به تفکیک فاز احداث و بهره‌برداری
2ـ 9ـ نمودار خط تولید، و تشریح فرآیندها برای واحدهای صنعتی و معدنی (تولیدی)
2ـ10ـ تأسیسات جانبی و پروژه‌ای پی آیند (احداث راه، اماکن و خدمات عمومی و ...)
2ـ11ـ ویژگیهای طرح در هریک از گزینه‌ها و فازهای طرح شامل:
2ـ11ـ1ـ ارایه ظرفیت تولید (در مورد طرحهای صنعتی، معدنی و عمرانی تولیدی نظیر نیروگاههای برق آبی) و یا ارایه سطح خدمات رسانی برای طرحهای عمرانی ـ خدماتی (احداث راه. فرودگاه خطوط انتقال گاز و ...)
2ـ11ـ2ـ تخمین کلی سرمایه‌گذاری ریالی و ارزی
2ـ11ـ3ـ برآورد نوع و میزان مواد اولیه، محل تأمین و نحوه انتقال آنها
2ـ11ـ4ـ برآورد نوع و میزان منابع (آب، انرژی، سوخت و ...) و موارد مصرف، محل تأمین و نحوه انتقال آنها
2ـ11ـ 5 ـ برآورد نیروی انسانی و محل تأمین
2ـ11ـ6 ـ برآورد و میزان محصولات اصلی و جانبی (برای طرحهای تولیدی)
3ـ تشریح محله آماده‌سازی و اقدامات زیربنایی که منجر به تغییر و تخریب محیط زیست می‌شود به صورت فهرستی از خاکبرداری برداشت پوشش گیاهی، احداث استخر باطله، زهکشی، حفاری، انفجار، تغییر در مسیر آبهای سطحی، محل تأمین منابع قرضه، احداث جاده و تأسیسات عمومی و خدماتی و (حداکثر تا 2 صفحه)
4ـ آلاینده‌ها و پسماندهای مهم تولید شده طی فرآیند و عملیات در هریک از گزینه‌ها و فازهای طرح شامل: آلاینده‌ها و پسماندهای تولید شده طی فرآیند و عملیات در هر یک از گزینه‌ها و فازهای طرح شامل: آلاینده‌های هوا، فاضلابهای بهداشتی و صنعتی زایدات و ضایعات زباله، سر و صدا، ارتعاشات، پرتوها و ... (حداکثر تا 5 صفحه)
5 ـ خطرات، سوانح و عدم ایمنی مرتبط با طرح در هریک از گزینه‌ها و فازهای پیشنهادی شامل احتمال انفجار، نشت پیامدهای وقوع بلایای طبیعی و موارد غیرمنتظره (حداقل تا 2 صفحه)
6 ـ تشریح وضعیت موجود محیط زیست منطقه:
در زمینه‌های زیر پیش از اجرای طرح برای هریک از گزینه‌های پیشنهادی (همراه با نقشه‌ها و ترجیحاً به صورت جداول و نمودارها حداکثر تا 12 صفحه)
6 ـ1ـ تعریف محدوده مطالعاتی و نمایش روی نقشه
6 ـ2ـ محیط فیزیکی شامل موارد:
6 ـ2ـ1ـ خاکشناسی (نوع و قابلیتهای کار، شیب، فرسایش و ...) آلودگیهای خاک و منابع مهم آنها.
6 ـ2ـ2ـ زمان‌شناسی (مثل توپوگرافی، زلزله خیزی، رانش زمین و ...)
6 ـ2ـ3ـ منابع آب (موقعیت، کیفیت و کمیّت آبهای سطحی و زیرزمینی، وضعیت زهکشی سطح ایستایی منطقه و رژیمهای سیلابی و کم‌آبی) آلودگیهای آب و منابع مهم آنها، مصارف فعلی منابع آب)
6 ـ2ـ4ـ هوا و اقلیم (وضعیت اقلیمی گلباد، نزولات، دما، و تبخیر در دوره زمانی 5 ـ10 ساله)، آلودگیهای هوا و منابع مهم آنها
6 ـ2ـ 5 ـ صدا و ارتعاش (سطح صدا) آلودگیهای صوتی و منابع مهم آنها
6 ـ3ـ محیط طبیعی: زیستگاههای آبی و خشکی با ذکر لیست جوامع گیاهی و جانوری و گونه‌های نادر و با ارزش، مناطق 4گانه محیط زیست)
6 ـ4ـ محیط اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی (جمعیت و ویژگیها و تحولات آن، اشتغال، تسهیلات، آموزش، بهداشت، اعتقادات فرهنگی و مذهبی، میراث فرهنگی)
6 ـ5 ـ معرفی اجمالی سایر طرحهای توسعه مصوب و یا در دست اجرای محدوده مطالعاتی (طرحهای توسعه کشاورزی، صنعتی و خدماتی با نمایش موقعیت آنها نسبت به‌محل اجرای طرح مورد نظر روی نقشه توپوگرافی سازمان جغرافیایی نیروهای مسلح)
6 ـ6 ـ تشریح کاربری اراضی محدوده مورد مطالعه و راهبردهای طرحهای برنامه‌ریزی بالادست برای محدوده فوق‌الاشاره
7ـ پیش‌بینی آثار و پیامدهای مثبت و منفی طرح برای هریک از گزینه‌ها و فازهای پیشنهادی (حداکثر تا 10 صفحه) به صورت زیر:
7ـ1ـ اثر بر محیط فیزیکی (توپوگرافی، خاک، ویژگیهای زمین‌شناسی، آب، هوا و اقلیم)
7ـ2ـ اثر بر محیط طبیعی (جوامع گیاهی و جانوری، زیستگاههای آبی و خشکی)
7ـ3ـ اثر بر محیط اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی (جمعیت، اشتغال، مسکن، آموزش و بهداشت، اعتقادات فرهنگی و مذهبی، میراث فرهنگی و ...)
7ـ4ـ اثر بر کاربریهای اراضی و دیگر طرحهای توسعه محدوده مطالعاتی
8 ـ تجزیه و تحلیل آثار کاربریها و پیامدهای زیست محیطی طرح و استنتاج
9ـ مدیریت و پایش زیست محیطی
9ـ1ـ ارایه شیوه‌های پیشگیری کاهش و کنترل برای هریک از آثار منفی زیست‌محیطی مرتبط با فعالیتهای طرح (حداکثر تا 6 صفحه)
9ـ2ـ ارایه برنامه کلی مدیریت زیست‌محیطی برای اندازه‌گیری و پایش آثار زیست‌محیطی و بازرسی و نظارت بر حسن انجام اقدامات پیشنهادی کنترل و کاهش
10ـ منابع و مراجع مورد استفاده در تهیه گزارش ارزیابی اجمالی، ادارات سازمانهای دولتی، اشخاص حقیقی و حقوقی
11ـ نام و مشخصات، مسئولیت و تجربیات ارزیابی هریک از مشاوران و تهیه‌کنندگان گزارش ارزیابی اجمالی
12ـ پیوستها
پیوست3
(چارچوب گزارشات ارزیابی ریسک سوانح زیست محیطی طرحهای تولیدی و خدماتی)
1ـ پیش‌بینی سوانح زیست‌محیطی محتمل طرحهای مورد نظر به تفکیک فاز احداث و بهره‌برداری
2ـ بررسی و تعیین شعاع تأثیرگذاری سوانح زیست‌محیطی طرح
3ـ بررسی و تعیین موقعیت‌های مکانی و زمانی حساس در شعاع تأثیرگذاری سوانح زیست‌محیطی طرح.
4ـ پیش‌بینی و ارزیابی مخاطرات و پیامدهای ناشی از وقوع سوانح زیست‌محیطی در محیط اجرای طرح
5 ـ برآورد و تخمین درصد احتمال وقوع و زمان وقوع سوانح زیست‌محیطی طرح
6 ـ بررسی و ارایه تمهیدات زیست‌محیطی و مدیریت بحران برای شرایط قبل و بعد بروز سوانح زیست‌محیطی
رئیس جمهور ـ محمود احمدی‌نژاد
نوع :
3
شماره انتشار :
18775
تاریخ تصویب :
1388/3/24
تاریخ ابلاغ :
دستگاه اجرایی :
سازمان حفاظت محیط زیست
معاونت برنامه ریزی و نظارت راهبردی رییس جمهور
معاونت برنامه ریزی و نظارت راهبردی رییس جمهور
موضوع :
