مدیرعامل محترم روزنامه رسمی کشور
پیرو نامه شماره 100/22212/9000ـ31/4/1388، بهپیوست یک نسخه دستورالعمل ماده 15 اصلاحیه آئیننامه اجرایی بند الف ماده 131 برنامه چهارم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران به همراه ضمایم آن که در تاریخ 31/4/1388 به تائید و تصویب ریاست محترم قوهقضائیه رسیده، جهت درج در روزنامه رسمی کشور ارسال میگردد.
رئیس حوزه ریاست قوهقضائیه ـ موحدی
«دستورالعمل ماده 15 اصلاحی آییننامه اجرایی بند الف ماده 131 برنامه چهارم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران»
فصل اول: کلیات
ماده 1: این دستورالعمل بر اساس مواد 8، 15 و تبصره ماده2 آییننامه اجرایی بند الف ماده 131 برنامه چهارم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران و به منظور تعیین نحوه نگهداری سوابق اسناد و اوراق پروندههای قضایی و تبدیل به سند الکترونیکی و سپس انتقال آنها به سازمان اسناد و کتابخانه ملی جمهوری اسلامی ایران صادر شده است.
ماده 2: دادگستریهای سراسر کشور موظفاند بر اساس این دستورالعمل پروندههای ضروری و غیرضروری موجود در بایگانیهای راکد خود را شناسایی و پس از طی مدت زمان قانونی ذکر شده، اوراق ضروری را به اسناد الکترونیکی تبدیل و سپس طبق ضوابط مطرح در آییننامه و این دستورالعمل نسبت به امحاء یا انتقال آنها به سازمان اسناد و کتابخانه ملی در تهران و یا شعب آن در شهرستانها اقدام نمایند.
ماده 3: مسئولان سازمانها و نهادهای مطرح شده در ماده یک آییننامه فوقالذکر نیز موظفاند طبق ماده 2 این دستورالعمل اقدام نمایند.
ماده 4: در صورتی که عناوین برخی پروندههای موجود در بایگانیهای راکد در عناوین مطروحه در این دستورالعمل منظور نشده باشد و یا طبق شرایط آینده پارهای پروندههای جدید پدید آید که قابل تطبیق با عناوین مذکور نباشد، این موارد در جلسات هیأت تشخیص مرکزی مطرح و در مورد آنها تصمیمگیری و تعیینتکلیف خواهد شد.
فصل دوم: اسناد و اوراق پروندههای ضروری
ماده 5: اسناد و اوراق پروندههای قضایی که نگهداری سوابق آنها ضروری میباشد:
الف: کیفری:
1ـ جرایمی که مجازات قانونی آنها سلب حیات، قطع عضو یا حبس ابد است.
2ـ کلیه جرایم علیه امنیت داخلی و خارجی و محاربه یا افساد فیالارض.
3ـ توهین به مقام بنیانگذار جمهوری اسلامی ایران و مقام معظم رهبری.
4ـ توطئه علیه جمهوری اسلامی ایران یا اقدام مسلحانه و ترور و تخریب به منظور مقابله با نظام و جاسوسی.
5 ـ جرایمی که مجازات قانونی آنها 10 سال حبس و بالاتر میباشد.
6 ـ مصادره اموال و پروندههای اصل 49 قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران.
7 ـ اخلال در نظام اقتصادی کشور بر اساس ماده یک قانون مذکور.
8 ـ جرایم مطبوعاتی و سیاسی.
9 ـ اعمال منافی عفت موجب حد.
ب: حقوقی:
1ـ پروندههای انحصار وراثت.
2ـ پروندههای اثبات مالکیت.
3 ـ پروندههای اثبات نسب.
4 ـ پروندههای ابطال سند ثبتی.
5 ـ پروندههای اثبات وقف.
6 ـ پروندههای سرپرستی.
7ـ وصیت.
ج ـ در کلیه پروندههای بایگانی راکد که در متن دادخواست یا شکوائیه یا دادنامه صراحتاً ذکر شده یا به نحوی اطلاع حاصل شود که یکی از طرفین پرونده از اعضاء مجمع تشخیص مصلحت نظام، شورای نگهبان، نمایندگان مجلس خبرگان و شورای اسلامی ملی و سنا، وزراء و معاونین آنها، رؤسای سه قوه، معاونان و مشاوران رؤسای سه قوه، سفراء، دادستان و رئیس دیوان محاسبات، دارندگان پایههای قضایی، استانداران، فرمانداران، شهرداران، افسران نظامی و انتظامی از درجه سرتیپ و بالاتر، مدیران کل اطلاعات استانها و مشاهیر کشوری میباشد.
تبصره 1: اسناد و اوراق پروندههای قضایی فوقالذکر پس از انقضای مدت 30 سال به سند الکترونیکی تبدیل و سپس به سازمان اسناد و کتابخانه ملی منتقل خواهند شد.
تبصره 2: ملاک عناوین مجرمانه و مجازاتها بر اساس قوانین معتبر در زمان صدور رأی میباشد.
فصل سوم: پروندههای غیرضروری
ماده 6: پروندههای قضایی که نگهداری سوابق آنها غیرضروری و مشمول ماده 5 نیستند و پس از تکمیل فرم پروندههای مختومه غیرضروری و ثبت در سیستم رایانهای امحاء میگردند به شرح زیر میباشند:
الف ـ پروندههایی که 2 سال پس از مختومه شدن قابل امحاء میباشد:
ـ پروندههای خلافی.
ـ گواهی عدم سوء پیشینه.
ب ـ پروندههایی که 3 سال پس از مختومه شدن قابل امحاء میباشد:
ـ پروندههای فحاشی.
ـ پروندههای رد اعسار.
ـ پروندههای قرار رد دفتر.
ـ پروندههای ترک انفاق.
ـ پروندههای رانندگی بدون پروانه.
ج ـ پروندههایی که 5 سال پس از مختومه شدن قابل امحاء میباشد:
ـ پروندههای ایراد ضرب و جرح ساده (عمدی و غیرعمدی تا خمس دیه کامل).
ـ پروندههای صید غیرمجاز.
ـ پروندههای عدم صلاحیت دادگاه.
ـ بدل پروندههای موجود در بایگانی راکد.
ـ پروندههای توهین به مأمور دولت در حین انجام وظیفه.
ـ پروندههای شرب خمر.
ـ پروندههای نگهداری، حمل، ساخت و خرید و فروش مشروبات الکلی.
ـ پروندههای ولگردی.
ـ پروندههای قماربازی.
ـ پروندههای نگهداری و استفاده از تجهیزات دریافت ماهواره.
ـ پروندههای تخریب اموال خصوصی و دولتی.
ـ پروندههای مطالبه جهیزیه.
ـ پروندههای ازدواج مجدد.
ـ پروندههای طلاق.
ـ پروندههای عسر و حرج.
ـ پروندههای هتک حرمت.
ـ پروندههای دخالت در امور پزشکی.
ـ پروندههای الزام به تمکین.
ـ پروندههای ابطال دادخواست.
ـ پروندههای اجور معوقه.
ـ پروندههای تهمت و افتراء.
ـ پروندههای منع پیگرد.
ـ اظهارنامهها.
ـ قرار عدم استماع.
ـ پروندههای موقوفی تعقیب.
ـ قرار رد دعوی.
ـ پروندههای قرار تأمین دلیل.
ـ پروندههای قرار تأمین خواسته.
ـ پروندههای تعدیل اجاره بها.
ـ پروندههای صدور چک بلامحل.
ـ پروندههای مطالبه وجه.
ـ پروندههای مطالبه مهریه.
د ـ پروندههایی که 10 سال پس از مختومه شدن قابل امحاء میباشد:
ـ پروندههای سقط جنین.
ـ پروندههای قطع اشجار.
ـ پروندههای شهادت کذب.
ـ پروندههای سوء استفاده و غصب عناوین دولتی.
ـ پروندههای فک پلمپ دوایر دولتی.
ـ پروندههای ورود ثالث.
ـ پروندههای تصرف عدوانی و مزاحمت.
ـ پروندههای اثبات زوجیت.
ـ پروندههای حکم رشد.
ـ پروندههای جبران ضرر و زیان ناشی از جرایم کیفری.
ـ پروندههای تعیین تکلیف و استرداد طفل (حضانت).
ـ پروندههای عبوردهندگان اشخاص غیر مجاز از مرز.
ـ پروندههای اخاذی.
ـ پروندههایی که مجازات آنها صرفاً انفصال از خدمات دولتی میباشد.
ـ پروندههای تخلیه محلهای تجاری و مسکونی.
ه ـ پروندههایی که 15 سال پس از مختومه شدن قابل امحاء میباشد:
ـ پروندههای فسخ معامله.
ـ پروندههای قتل غیرعمد، شبه عمد و خطهای.
ـ پروندههای اختلاس، ارتشاء، جعل، تدلیس و کلاهبرداری.
ـ پروندههای جعل اسناد.
ـ پروندههای خرید و فروش اموال مسروقه.
ـ پروندههای ایراد ضرب و جرح منجر به نقص عضو و صدمه بدنی (عمدی و غیرعمدی با بیش از خمس دیه کامله).
ـ پروندههای سرقت موجب تعزیر.
ـ پروندههای جلب ثالث.
ـ پروندههای خیانت در امانت و تصرف غیرمجاز.
ـ پروندههای قذف.
ـ پروندههای قوادی.
ـ پروندههایی که مجازات آنها تا 99 ضربه شلاق تعزیری یا تا ده میلیون ریال جزای نقدی یا تا یکسال حبس باشد.
ـ دعاوی مالی و غیرمالی که مشمول موارد ذکر شده در این دستورالعمل نگردد و جز پروندههای ضروری نباشد.
و ـ پروندههایی که 20 سال پس از مختومه شدن قابل امحاء میباشد.
ـ پروندههای فسخ صیغه.
ـ پروندههای قلع و قمع بنا.
ـ پروندههای ابطال و اصلاح شناسنامه.
ـ پروندههای الزام به تنظیم سند رسمی.
ـ پروندههای تعیین و نصب قیم.
ـ پروندههای ورشکستگی.
ز ـ پروندههایی که 30 سال پس از مختومه شدن قابل امحاء میباشد:
ـ پروندههای تحریر ترکه.
ـ پرونده امور مربوط به غایب مفقودالاثر.
ـ کلیه دفاتر مراجع قضایی و شبه قضایی.
ماده 7: کلیه سوابق پروندههای تجدیدنظر و دیوان عالی کشور حسب مورد تابع مقررات مندرج در مواد 5 و 6 میباشد.
ماده 8: در پروندههایی که احکام حقوقی و کیفری توأم صادر شده است، ملاک ضروری و غیرضروری بودن و نیز مدت زمان نگهداری هر دو حکم حداکثر زمانی است که برای نگهداری هریک از پروندههای جزایی یا مدنی منظور شده است.
ماده 9: چنانچه در پروندهای اصل سندی که مورد استناد طرفین قرار گرفته موجود باشد، آن سند به سند الکترونیکی تبدیل و اصل آن مسترد و در صورتی که استرداد ممکن نباشد تا زمان ایجاد شرایط استرداد در آرشیو موقت گنجینه اسناد و کتابخانه ملی نگهداری میشود.
فصل چهارم: نحوه تشخیص اسناد و پروندههای مهم و ملی قوهقضاییه
ماده 10: اسناد و پروندههای مهم و ملی و دارای ارزش آرشیوی به آن دسته از اسناد و پروندههایی اطلاق میشود که در آنها به هر نحو به بحث استیفای حقوق ملت و یا آشکار شدن پارهای از وقایع مهم و ملی کشور کمک شود.
ماده 11: پروندهها و اوراق راجع به مقامات مهم مملکتی، جریانهای سیاسی ـ اجتماعی و اشخاص مشهور کشوری جز‌ء اسناد مهم و ملی تلقی میشوند.
تبصره: اسنادی که در رابطه با هریک از اشخاص و یا جریانهای مذکور باشد، تمام اوراق و اسناد آن باید به سند الکترونیکی تبدیل شود و هرگاه در سایر پروندهها بهمناسبتی سند و یا اسنادی در رابطه با اشخاص و جریانهای مطروحه وجود داشته باشد نیز به نحو فوق عمل خواهد شد.
ماده 12: پروندههای مرتبط با حقوق ملت و نهادها و همچنین پروندههایی همانند پروندههای انحصار وراثت، سرپرستی، وقف، وصیت و اثبات نسب نیز جز اسناد مهم تلقی شده و در صورت انتقال اسناد مذکور به سازمان اسناد و کتابخانه ملی، سازمان مذکور موظف است نهایت تلاش را جهت حفظ و نگهداری آنها به عمل آورد.
ماده 13: قوهقضاییه تا هنگام ایجاد شرایط لازم در خود دستگاه، جهت حفظ و صیانت از پروندههای مهم و ملی و پس از تبدیل اینگونه اسناد به سند الکترونیکی اصل آنها را به سازمان اسناد و کتابخانه ملی (معاونت اسناد) منتقل میکند. معاونت مذکور موظف است اینگونه پروندهها را در سالن متعلق به قوهقضاییه نگهداری کند و در صورتی که محاکم قضایی تشخیص دادند جهت رسیدگی به امور قضایی در اختیار داشتن اصل پرونده ضروری است، آن را در اختیار دستگاه قضایی قرار دهد.
ماده 14: در صورتی که پرونده به دلایل مختلف ناخوانا و قابل تشخیص نباشد با تنظیم صورتجلسه امحاء خواهد شد اما اگر پرونده ضروری ولی قابل اسکن نباشد به همان شکل به سازمان اسناد و کتابخانه ملی منتقل خواهد شد.
ماده 15: چنانچه در بایگانی راکد پروندهای بدون دستور قضایی بایگانی شده و مشمول مواعد مرور زمان در قانون گردیده طبق مواد این دستورالعمل اقدام خواهد شد در غیر اینصورت جهت ادامه رسیدگی به مرجع قانونی اعاده میگردد.
این اصلاحیه دستورالعمل در چهار فصل، 15 ماده، 3 تبصره و یک ضمیمه در تاریخ 31/4/1388 به تصویب رئیس قوه قضاییه رسید.
رئیس قوهقضائیه ـ سیدمحمود هاشمی شاهرودی
نوع :
7
شماره انتشار :
18777
تاریخ تصویب :
1388/4/31
تاریخ ابلاغ :
دستگاه اجرایی :
قوه قضائیه
موضوع :
