مصوبه هفتصد و نودوسومین جلسه شورای عالی آموزش وپرورش موضوع:اجرای آزمایشی آیین‌نامه ارزشیابی پیشرفت تحصیلی و تربیتی دوره ابتدایی شماره8/19255/120



(ارزشیابی توصیفی)

ماده واحده:
شورای عالی آموزش و پرورش مقرر می دارد آیین‌نامه ارزشیابی پیشرفت تحصیلی و تربیتی دوره ابتدایی (ارزشیابی توصیفی) که به شرح پیوست به تأیید کمیسیون اساسنامه‌ها و مقررات تحصیلی رسیده است از سال تحصیلی 1389ـ 1388 به مدت سه سال تحصیلی به صورت آزمایشی اجرا شود.اتخاذ تصمیم نهایی برای اجرای قطعی، منوط به ارائه گزارش ارزشیابی از آیین نامه مذکور خواهد بود.
موضوع: اجرای آزمایشی آیین‌نامه ارزشیابی پیشرفت تحصیلی و تربیتی دوره ابتدایی (ارزشیابی توصیفی) درهفتصد و نود و سومین جلسه شورای عالی آموزش و پرورش مورخ20/5/1388به تصویب رسید.
دبیر شورا ‌ـ مهدی نوید رییس جلسه ـ علیرضا علی‌احمدی

اجرای آزمایشی آیین‌نامه ارزشیابی پیشرفت تحصیلی و تربیتی دوره ابتدایی (ارزشیابی توصیفی) مورد تأیید است.

رییس جمهور و رییس شورای عالی آموزش و پرورش ـ محمود احمدی‌نژاد

آیین‌نامه ارزشیابی پیشرفت تحصیلی و تربیتی دوره ابتدایی
(مورد تایید کمیسیون اساسنامه ها و مقررات تحصیلی شورای عالی آموزش و پرورش)

مقدمه:
در اجرای مصوبه هفتصد و شصت و نهمین جلسه شورای عالی آموزش و پرورش مورخ 18/4/1387 آیین نامه ارزشیابی پیشرفت تحصیلی و تربیتی دوره ابتدایی به شرح زیر می باشد:
ماده 1ـ اهداف
ارزشیابی تحصیلی ـ تربیتی در دورة ابتدایی با توجه به اهداف دوره و اصول حاکم بر ارزشیابی پیشرفت تحصیلی (مصوب جلسه 713 شورای عالی آموزش و پرورش مورخ 21/7/1383) از طریق جمع آوری، طبقه‌بندی، تحلیل و تفسیر اطلاعات برای تشریح وضعیت تلاش، پیشرفت و عملکرد تحصیلی دانش‌آموزان در کلاس، مدرسه و خارج از آن(نظام مکمل و فوق برنامه) با اهداف زیر انجام می گیرد:
1ـ2ـ اصلاح، بهبود و ارتقاء فرایند یاددهی ـ یادگیری در کلاس، مدرسه، مراکز مکمل مدرسه و خارج از آن به‌ویژه از طریق افزایش تعامل‌موثر و سازنده بین معلم و دانش‌آموز.
2ـ2ـ شناسایی و پرورش استعدادها، توانایی‌ها و علایق دانش‌آموزان با تکیه بر استعدادهای برتر هر یک از آنان.
3ـ2ـ توجه و کمک به رشد متعادل و همه جانبة شخصیت دانش‌آموزان
4ـ2ـ آگاه ساختن دانش‌آموز و اولیاء وی از فرایند پیشرفت تحصیلی ـ تربیتی و جلب مشارکت آنان در بهبود عملکرد دانش‌آموز.
5 ـ2ـ ایجاد زمینة مناسب به منظور تقویت انگیزة یادگیری و پرورش استعدادهای برتر دانش‌آموزان از جمله خلاقیت و نوآوری و ایجاد مهارت خود ارزیابی در دانش‌آموزان.
6 ـ2ـ تصمیم‌گیری در مورد ارتقاء دانش‌آموزان به پایة بالاتر با حصول اطمینان از میزان تحقق اهداف آموزشی ـ تربیتی در چارچوب مقررات مربوط.
7ـ2ـ تولید اطلاعات برای ارزیابی، اصلاح و تقویت برنامه‌ها و روشهای‌آموزشی ـ تربیتی.
ماده2ـ ارزشیابی پیشرفت تحصیلی ـ تربیتی در دورة ابتدایی به صورت تکوینی در طول سال تحصیلی بر اساس اهداف برنامة درسی هر پایه انجام می‌پذیرد. در این ارزشیابی معلم و مربی با استفاده از ابزارهای مختلف از جمله آزمون‌های عملکردی، کار پوشه، مشاهدات، درس پژوهی و پروژه، اطلاعات لازم را در زمینه فعالیتهای داخل و خارج از کلاس و مدرسه و مراکز مکمل مدرسه از دانش‌آموزان اعم از فردی یا گروهی جمع آوری می کند تا بازخورد به موقع و مناسب را به ایشان ارائه نماید.
ماده3ـ گزارش نتایج ارزشیابی پیشرفت تحصیلی ـ تربیتی دانش‌آموزان در طول سال تحصیلی و در هر زمان قابل ارائه می‌باشد لیکن برای اطمینان بیشتر به صورت رسمی و مکتوب در نوبت های زیر ارائه می‌شود:
الف) نوبت اول در دی ماه (شامل نتایج ارزشیابی‌های پیشرفت تحصیلی ـ تربیتی مهر ماه تا پایان دی ماه)
ب) نوبت دوم در خردادماه (شامل نتایج ارزشیابی‌های پیشرفت تحصیلی ـ تربیتی مهر ماه تا خردادماه)
ج) ارائه گزارش پیشرفت تحصیلی و تربیتی دانش‌آموزانی که در درس یا دروسی در خردادماه نیاز به آموزش و تلاش بیشتر دارند (لغایت 15 شهریور).
تبصره ـ علاوه بر موارد فوق، مدیر مدرسه و معلم در طول هر نوبت، حداقل دو بار دیگر اولیاء دانش‌آموز را از روند پیشرفت‌تحصیلی ـ تربیتی وی به نحو مقتضی مطلع می‌نمایند.
ماده4ـ وضعیت آموزشی و تربیتی دانش‌آموز در هر درس بر اساس ارزشیابی‌های به عمل آمده در طول هر نوبت با توجه به اهداف آن درس در حیطه‌های شناختی، عاطفی و مهارتی طبق مقیاس زیر مشخص و گزارش می‌شود:


نوبت اول : خیلی خوب
نوبت دوم : خیلی خوب
نوبت شهریور : خیلی خوب

نوبت اول : خوب
نوبت دوم :خوب
نوبت شهریور : خوب

نوبت اول : قابل قبول
نوبت دوم : قابل قبول
نوبت شهریور : قابل قبول

نوبت اول : نیاز به آموزش و تلاش بیشتر
نوبت دوم : نیاز به آموزش و تلاش بیشتر
نوبت شهریور : نیاز به آموزش و تلاش مجدد


ماده5 ـ دانش‌آموزی در خرداد ماه شرایط ارتقا به پایه بالاتر را دارد که در نوبت دوم در کلیه دروس حداقل سطح قابل قبول را کسب کرده باشد.
تبصره ـ سطح قابل قبول، حصول اطمینان معلم یا مربی از دستیابی دانش‌آموز به اهداف اساسی دروس می باشد(1).
ماده6 ـ دانش‌آموزی که در خردادماه شرایط ارتقا به پایة بالاتر را کسب نکند، تا 15 شهریور فرصت دارد با شرکت در کلاس‌های جبرانی و یا انجام فعالیت‌های پیشنهادی معلم یا مربی در قالب پروژه نسبت به جبران ضعف‌های خود اقدام نماید. معلم یا مربی با بررسی عملکرد دانش‌آموز در کلاس‌های جبرانی یا فعالیت‌های انجام شده توسط وی و یا انجام آزمون (آزمون‌های مناسب عملکردی) نتیجه ارزشیابی وی را اعلام می نماید.
ماده7ـ دانش‌آموزی در شهریور ماه شرایط ارتقا به پایه بالاتر را دارد که در کلیة دروس حداقل سطح قابل قبول را کسب کرده باشد.
تبصره1ـ دانش‌آموزی که در پایان نوبت شهریور ماه حداکثر از دو درس به سطح قابل قبول نرسد، می‌تواند به پایه بالاتر ارتقا یابد.
تبصره2ـ در مورد دانش‌آموزی که در بیش از دو درس سطح قابل قبول کسب نکرده باشد، پروندة دانش‌آموز جهت تعیین تکلیف در اختیار شورای مدرسه قرار می‌گیرد. موضوع در شورای مدرسه با حضور والدین و معلم مربوط مطرح و در صورت موافقت اکثریت اعضا، دانش‌آموز به پایه بالاتر ارتقا می یابد. معلم می بایست مدارک و مستندات لازم برای اتخاذ تصمیم در مورد ارتقای دانش‌آموز را به شورای مدرسه ارائه دهد.
تبصره3ـ ارتقای دانش‌آموز با استفاده از مفاد تبصرة 2 مادة 7 در طول دورة ابتدایی حداکثر 2 بار و به صورت غیر متوالی مجاز است.
ماده8 ـ وضعیت آموزشی ـ تربیتی دانش‌آموزی که در حین سال تحصیلی با رعایت مقررات از مدرسه‌ای به مدرسه‌ای دیگر منتقل می‌شود، توسط معلم یا مربی مدرسه مقصد، با استفاده از مستندات و ارزشیابی‌های معلم یا مربی مبدأ (گزارش نوبت اول، توصیه ها و ...) تعیین می‌شود.
ماده9ـ ارائه گزارش ارزشیابی آموزشی ـ تربیتی دانش‌آموزان، در نوبت های اول، دوم و شهریور ماه باید به وسیلة معلم یا مربی در نمون برگ مربوط بدون قلم خوردگی، ثبت و امضاء شده، حداکثر تا 5 روز پس از پایان دورة ارزشیابی هر نوبت به دفتر مدرسه ارائه شود.
تبصره ـ چنانچه معلم یا مربی مربوطه، در پایان هر نوبت (به هر دلیل) نتایج ارزشیابی دانش‌آموزان را ارائه ندهد، مدیر مدرسه ضمن گزارش به مدیریت آموزش و پرورش ادارة متبوع باید به تشخیص خود مدارک و اطلاعات مربوط به ارزشیابی دانش‌آموزان را برای اعلام نتیجه نهایی در اختیار یکی از معلمان یا مربیان واجد شرایط قرار دهد.
ماده10ـ مدیر مدرسه موظف است با همکاری معلمان و مربیان حداکثر تا 10 روز پس از هر نوبت ارزشیابی، گزارش نتایج آن را به صورت کتبی به اطلاع ولی دانش‌آموز برساند.
تبصره ـ نمون برگ گزارش پیشرفت تحصیلی ـ تربیتی دانش‌آموزان با نیازهای ویژه، توسط سازمان آموزش و پرورش استثنایی کشور تهیه و پس از تایید معاون آموزش و نوآوری به استان ها ابلاغ خواهد شد.
ماده11ـ مهلت اعتراض به گزارش ارزشیابی، حداکثر یک هفته پس از اعلام گزارش خواهد بود. مدیر مدرسه اعتراض دانش‌آموز یا ولی وی را در اخـتیار معلم یا مربی مربوطه

ماده12ـ نتایج ارزشیابی حداکثر یک ماه پس از خاتمة هر نوبت در دفتر ثبت ارزشیابی پیشرفت تحصیلی ـ تربیتی ثبت و پس از پایان سال تحصیلی، توسط مدیر مدرسه امضا و مهر و توسط نماینده اداره آموزش و پرورش مسدود می‌شود.
ماده13ـ ارزشیابی دانش‌آموزانی که دارای نقص عضو و یا مشکلات ویژه یادگیری هستند، متناسب با ویژگی های ایشان انجام می‌پذیرد.
ماده14ـ ارزشیابی از تعلیمات دینی دانش‌آموزان سایر مذاهب اسلامی و اقلیت‌های دینی مصرّح در قانون اساسی، برابر شیوه‌نامه‌های وزارت آموزش و پرورش و از تعلیمات دینی خاص آنها صورت می‌پذیرد و نتیجه آن مطابق مادة4 گزارش می‌شود.
تبصره ـ در صورت تمایل این دانش‌آموز و ولی او، منعی برای شرکت وی در کلاس درس تعلیم و تربیت اسلامی (هدیه‌های آسمان) و ارزشیابی آن وجود ندارد.
ماده 15ـ وضعیت تربیتی دانش‌آموز با توجه به حیطه‌های شناختی، عاطفی و مهارتی و بر اساس مواردی از جمله (رعایت آموزه‌های اخلاقی ـ احترام به ارزش‌های مذهبی ـ رعایت قوانین، مقررات و ضوابط ـ مشارکت در کار گروهی ـ مسئولیت پذیری در فعالیت‌های جمعی ـ رعایت بهداشت فردی و اجتماعی ـ اشتیاق به صداقت و امانت‌داری ـ توجه به مطالعه و کتابخوانی) با نظر معلم و مربی و تایید مدیریت مدرسه (مدیر یا معاون) برابر ماده 4 گزارش می‌شود.
ماده16ـ پایة تحصیلی دانش‌آموزی که به عللی مانند عدم دسترسی به مدرسه، بیماری و یا اقامت در خارج از کشور نتوانسته به موقع وارد مدرسه شود و یا وقفه‌ای در ادامة تحصیل او ایجاد شده یا مدارک تحصیلی وی در اثر حوادثی از قبیل سیل، زلزله و آتش‌سوزی از بین رفته است، همچنین دانش‌آموزی که مدارک قابل قبولی برای ارزشیابی ندارد، با رعایت حداقل سن متعارف ثبت‌نام و بررسی‌های انجام شده از سوی شورای معلمان، توسط شورای مدرسه تعیین می‌شود و در ستون ملاحظات دفتر آمار به رأی شورای مدرسه استناد می‌شود. (سن متعارف در دورة ابتدایی برای پایه‌های اول تا پنجم به ترتیب 6 و 7 و 8 و 9 و 10 سال تمام می‌باشد).
ماده17ـ با توجه به اینکه در ارزشیابی جدید حضور فعال و مستمر دانش‌آموز ضروری است، گزارش پیشرفت تحصیلی برای دانش‌آموزانی ارائه می‌شود که حداقل 80 درصـد روزهـای آموزشـی را در مدرسـه حضـور داشـته باشـند. در صـورتی کـه دانش‌آموزی با عذر موجه، کمتر از این میزان در مدرسه حضور داشته باشد، آن سال برای وی وقفه تحصیلی و در صورت غیرموجه بودن غیبت، برای وی ترک تحصیل محسوب می‌شود.
تبصره1ـ تشـخیص موجه و غیرموجه بودن غیبت به عهدة شورای مدرسه می‌باشد.
تبصره2ـ در مورد دانش‌آموزانی که یک یا چند سال وقفه تحصیلی داشته باشند، یک سال به سقف سنی مجاز تحصیل آنها اضافه می‌شود.
ماده18ـ قبول‌شدگان ساعی و برجسته پایه‌های دوم و سوم ابتدایی با رعایت شرایط ذیل و تقاضای کتبی ولی خود می‌توانند مطابق مادة 6 در ارزشیابی شهریورماه پایه بالاتر شرکت نموده و در صورت کسب سطح پیشرفت « خیلی خوب» در کلیه دروس به صورت جهشی به آن پایه ارتقا یابند.
الف) از کلیة دروس آن پایه و پایه(های) قبل، سطح پیشرفت « خیلی خوب» را کسب نموده باشند.
ب) آموزش و پرورش استثنایی صلاحیت‌های هوشی و روانی دانش‌آموز را به این منظور تایید نماید.
تبصره1ـ دانش‌آموزان موضوع این ماده از ارزشیابی دروس تربیت بدنی و وضعیت تربیتی معاف می‌باشند.
تبصره2ـ استفاده از این ماده صرفاً یک بار در طول دورة ابتدایی و برای یک پایه مجاز می باشد.
تبصره3ـ گزارش پیشرفت تحصیلی دانش‌آموزانی که با استفاده از مفاد این ماده قبول می شوند در نوبت شهریورماه ارائه شده و در دفتر امتحانات با ذکر استناد به مفاد این ماده ثبت و مهر و امضامی‌شود.
ماده19ـ در دورة ابتدایی، ارزشیابی از داوطلبان آزاد صرفاً در پایة پنجم ابتدایی و با داشتن شرط سنی حداقل 14 سال تمام انجام می‌شود. این ارزشیابی در کلیة مواد درسی صرفاً به صورت پایانی و از تمام محتوای کتب درسی به شرح جدول ذیل به عمل می‌آید و نتیجة آن مطابق مادة 4 گزارش می‌شود. برای درس تربیت بدنی و وضعیت تربیتی داوطلبان آزاد رتبه‌ای منظور نخواهد شد.

ماده20ـ مواد و تبصره‌هایی از این آئین‌نامه ـ که ناظر بر تحصیلات ضمن سال تحصیلی دانش‌آموزان است ـ شامل داوطلبان آزاد نخواهد شد.
ماده21ـ نمونة اسناد و مدارک تحصیلی دانش‌آموزان توسط معاونت آموزش و نوآوری تهیه و با تأیید وزیر آموزش و پرورش ابلاغ می‌شود.
ماده22ـ نظارت بر حُسن اجرای این آیین نامه و دستورالعمل‌های آن در داخل و خارج کشور به عهده وزارت آموزش و پرورش خواهد بود.
ماده23ـ وزارت آموزش و پرورش موظف است گزارش ارزشیابی این آیین نامه را سه سال پس از اجرای آن به شورای عالی ارائه نماید.
ماده24ـ این آیین‌نامه در جلسات کمیسیون اساسنامه‌ها و مقررات تحصیلی شورای عالی آموزش و پرورش بررسی و به تایید رسید و با تصویب آن کلیه مصوبات قبلی مغایر، برای مدارس مجری این طرح لغو می‌شود.
پیوست 1
اصول حاکم بر ارزشیابی پیشرفت تحصیلی(2)
به منظور نظام بخشی به فعالیت‌های ارزشیابی پیشرفت تحصیلی دانش‌آموزان و با توجه به رویکردها و نگرش‌های نوین در تعلیم و تربیت، اصول زیر تحت عنوان « اصول حاکم بر ارزشیابی پیشرفت تحصیلی» تعیین می‌شود:
1ـ جدایی ناپذیری ارزشیابی از فرایند یاددهی ـ یادگیری
ارزشیابی دانش‌آموزان باید به عنوان بخش جدایی‌ناپذیر فرآیند یاددهی ـ یادگیری ونه به عنوان نقطه پایانی آن تلقی شود .
2ـ استفاده از نتایج ارزشیابی در بهبود فرایند یاددهی ‌ـ یادگیری و اصلاح برنامه‌ها و روش‌ها
هدف‌غایی ارزشیابی، اصلاح و بهبود فرآیند یاددهی ـ یادگیری است و نتایج ارزشیابی‌ها باید در اصلاح برنامه‌ها وروشها مورد استفاده قرار گیرد.
3ـ هماهنگی میان هدف ها، محتوا، روش‌های یاددهی ـ یادگیری و فرایند ارزشیابی
در ارزشیابی باید تناسب و هماهنگی بین هدف‌ها، محتوا و روش‌های‌یاددهی ـ یادگیری مربوط به هر درس مورد توجه قرار گیرد.
4ـ توجه به آمادگی دانش‌آموزان
درطراحی و اجرای انواع برنامه‌های ارزشیابی باید به آمادگی‌های جسمی، عقلی، عاطفی و روانی دانش‌آموزان توجه شود.
5 ـ توجه به رشد همه جانبه دانش‌آموزان
در ارزشیابی باید به جنبه‌های مختلف رشد بدنی، عقلی، عاطفی، اجتماعی، اخلاقی و حرکتی دانش‌آموزان توجه شود.
6 ـ توجه همه جانبه به دانش‌ها، نگرش‌ها و مهارتها
در ارزشیابی، متناسب با محتوای آموزش و پرورش باید به حیطه دانش‌ها، نگرش‌ها و مهارت‌های دانش‌آموزان توجه شود.
7ـ توجه به ارزشیابی دانش‌آموز از یادگیری های خود (خودارزشیابی)
در ارزشیابی باید شرایطی فراهم‌شود که دانش‌آموز نیز بتواند از یادگیریها و عملکردهای خود و دیگر دانش‌آموزان ارزشیابی کند.

8 ـ ارزشیابی ازفعالیت‌های گروهی
درنظام ارزشیابی، علاوه بر ارزشیابی فردی، باید از فعالیتهای گروهی نیز ارزشیابی به عمل آید.
9ـ توجه به فرآیندهای فکری منتهی به تولید پاسخ
درارزشیابی باید علاوه بر پاسخ نهایی، به فرآیندی که منجر به تولید پاسخ شده است توجه کرد.
10ـ « تأکید بر نوآوری و خلاقیت»
در ارزشیابی باید با تأکید بر روش حل مسأله، زمینه رشد و شکوفایی دانش‌آموزان را فراهم کرد.
11ـ تنوع روش‌ها و ابزارهای اندازه گیری و سنجش پیشرفت تحصیلی
با توجه به اهداف، ماهیت و نوع موارد ارزشیابی، از انواع مختلف روش‌ها و ابزارهای ارزشیابی (مانند پرسشهای شفاهی، آزمون‌های عملی، انواع پرسشهای عینی و انشایی، روش‌های مشاهده رفتار، پوشه‌های مجموعه کار، ارایه مقالات و طرح‌ها، گزارش مربوط به فعالیت‌های تحقیقاتی، ارزشیابی عملکردی، ارزشیابی مستمر، انواع دست‌ساخته‌ها، روش خودسنجی و...) استفاده می‌شود.
12ـ استفاده از انواع ارزشیابی
در فرآیند یاددهی ـ یادگیری لازم است با توجه به هدف‌ها، محتوا و روش‌های تدریس از انواع ارزشیابی ها (از قبیل تشخیصی، تکوینی، مجموعی، هنجار مرجع، هدف مرجع، درونی، بیرونی، ملی و...) استفاده شود.
13ـ استقلال مدرسه و معلم در فرایند ارزشیابی
در فرایند ارزشیابی باید استقلال مدرسه و معلم در چارچوب سیاستهای کلی آموزش و پرورش حفظ شود.
14ـ اصل رعایت قواعد اخلاقی و انسانی در ارزشیابی
به‌موجب این اصل، ارزشیابی باید به گونه‌ای ساماندهی و اجرا شود که موجب خدشه‌دار شدن حقوق، تعاملات انسانی، اعتماد به نفس و سلامت روانی دانش‌آموز یا معلم نگردد.
15ـ اصل توجه به تفاوت های فردی
در انجام ارزشیابی پیشرفت تحصیلی می‌بایست به تفاوت‌های فردی دانش‌آموزان توجه شود .
16ـ ضرورت هماهنگی در تحقق اصول ارزشیابی
در به‌کارگیری اصول فوق الذکر باید میان سازمان‌ها، مراکز، ادارات، واحدها و سایر بخش‌های مسئول ارزشیابی در مورد روش‌ها، ابزارها، معیارها‌ و برنامه‌های اندازه‌گیری و سنجش‌ پیشرفت تحصیلی دانش‌آموزان، تعهد و هماهنگی کامل وجود داشته باشد.
پیوست 2
تعاریف
ارزشیابی: به فرآیند نظامدار برای جمع‌آوری، تحلیل و تفسیر اطلاعات به منظور تعیین میزان تحقق اهداف مورد نظر، براساس ملاک‌ها و معیارهای مشخص شده، اطلاق می‌شود.
ارزشیابی پیشرفت تحصیلی: فرایند منظم جمع‌آوری اطلاعات به منظور بررسی، داوری و قضاوت در مورد تلاش‌های یادگیری دانش‌آموزان و فعالیت‌های معلم در دستیابی به اهداف آموزشی و پرورشی براساس ملاک‌های معین است.
ارزشیابی توصیفی: شیوه‌ای از ارزشیابی تحصیلی ـ تربیتی است که اطلاعات لازم، معتبر و مستند برای شناخت دقیق و همه‌جانبة فراگیران در ابعاد مختلف یادگیری، با استفاده از ابزارها و روش‌های مناسب مانند کار پوشه، آزمون‌ها (با تأکید بر آزمون‌های عملکردی) و مشاهدات در طول فرایند یاددهی ـ یادگیری به دست می‌آید؛ تا براساس آن بازخوردهای کیفی مورد نیاز برای کمک به یادگیری و یاددهی بهتر در فضای روانی و عاطفی مطلوب برای دانش‌آموز ، معلم و اولیاء حاصل آید.
ارزشیابی تکوینی: نوعی از ارزشیابی است که در طول فرایند یاددهی ـ یادگیری به طور پیوسته و مداوم برای شناسایی و تقویت قوت‌ها و شناسایی و رفع ضعف ها، موانع و مشکلات یادگیری فراگیران صورت می‌گیرد.
ارزشیابی پایانی: به منظور تشخیص تحقق اهداف آموزشی ـ تربیتی در پایان نوبت و یا سال تحصیلی از طریق جمع‌بندی و تحلیل نتایج ارزشیابی‌های تکوینی و سایر اطلاعات به دست آمده، صورت می‌پذیرد و نتایج آن به شکل توصیفی گزارش می‌شود.
آزمون: ابزاری است برای اندازه‌گیری و سنجشآموخته‌های دانش‌آموزان در قالب سؤالات کتبی، شفاهی و موقعیت‌های عملی.
آزمون مداد ـ کاغذی: مجموعة سؤالات کتبی است که توسط دانش‌آموزان به صورت نوشتاری پاسخ داده می‌شود.
آزمون‌ عملکردی: ابزاری است که به وسیله آن عملکرد، تلاش و فعالیت‌های دانش‌آموز در موقعیت‌های عملی و قابل مشاهده سنجیده می‌شود.
کار پوشه: مجموعه‌ای هدفمند از نمونة فعالیت‌ها و کارهای مختلف دانش‌آموز است که به منظور مستند کردن فرایند تلاش و پیشرفت و موفقیت او در طول سال تحصیلی با مشارکت دانش‌آموز، معلم و اولیاء جمع آوری، طبقه‌بندی و مدیریت می‌شود.
ثبت مشاهدات: روشی است برای ثبت و توصیف وقایع و رفتارهای قابل مشاهده دانش‌آموز، در حیطه‌های مختلف که اطلاعات مناسبی را برای شناخت دقیق‌تر دانش‌آموز در اختیار معلم و اولیاء قرار می‌دهد.
بازخورد: فرآیندی است که در آن معلم، واکنش‌های خود را در قبال تلاش و عملکرد دانش‌آموز، با هدف راهنمایی، تشویق و کمک به وی و با استفاده از روش‌ها و ابزارهای مختلف (کلامی، غیرکلامی، مکتوب و ...) ارایه می‌دهد.
فرایند یادگیری: فعالیت‌ها و اقداماتی است که دانش‌آموز با راهنمایی و هدایت معلم برای دستیابی به اهداف آموزشی ـ تربیتی پیش‌بینی شده، انجام می‌دهد.
گزارش پیشرفت تحصیلی ـ تربیتی: جمع‌بندی اطلاعات و نتایج ارزشیابی‌های تکوینی که در طول فرایند یاددهی ـ یادگیری با ابزارهای مناسب صورت گرفته و ارائه تصویری کلی از آموخته‌ها ـ مهارت‌ها ـ توانایی‌ها و نگرش‌های دانش‌آموز به منظور تقویت نقاط قوت و رفع موانع یادگیری دانش‌آموز است.
اهداف برنامه درسی:اهدافی است که توسط برنامه‌ریزان درسی برای دوره، پایه و عناوین درسی ابتدایی، پیش بینی شده و به تصویب شورای عالی آموزش و پرورش می رسد.
وضعیت آموزشی ـ تربیتی: شرایط، موقعیت و جایگاه دانش‌آموز است که در فرایند یادگیری با توجه به مستندات جمع‌آوری شده درخصوص یادگیری و رفتار او تعیین می‌شود.
فعالیت‌های مکمل: فعالیت‌هایی است که معلم یا مربی به منظور غنای فرایند یاددهی ـ یادگیری ـ علاوه بر آنچه که در کتابهای درسی پیش‌بینی می‌شود ـ در نظر می‌گیرد تا فرصت‌های یادگیری بهتری را برای دانش‌آموز فراهم کند.
درس پژوهی: پژوهش‌هایی است که دانش‌آموز در ارتباط با موضوعات درسی با هدایت و راهنمایی معلم یا مربی انجام می‌دهد.
پروژه: مجموعة فعالیت‌های هدفمندی است که معلم یا مربی برای تعمیق، تثبیت و کاربست یادگیری دانش‌آموز به صورت فردی و گروهی تعیین می‌کند.
کلاس‌های جبرانی: جلسات آموزشی اضافه بر ساعات درسی عادی دانش‌آموزان است که به منظور جبران ضعف‌های درسی آنها در چارچوب قوانین و مقررات شورای عالی، توسط مدرسه پیش‌بینی می‌شود.
فوق برنامه: فعالیت‌ها و برنامه‌هایی هستند که در برنامة درسی یا جدول ساعات مدرسه منظور نشده اند ولی زیر نظر مدرسه یا در مراکز مکمل مدرسه زیر نظر منطقه یا ناحیه و به انتخاب دانش‌آموزان انجام می‌گیرند.
مقیاس: یک مفهوم قراردادی است که براساس آن میزان عملکرد دانش‌آموزان در دستیابی به اهداف سنجیده و تعیین می‌شود.

ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
1ـ اهداف اساسی هر درس بخشی از اهداف مصوب شورای عالی آموزش و پرورش برای آن درس می‌باشد که تحقق آنها شرط حصول سایر اهداف بوده و توسط دفتر برنامه ریزی و تالیف کتابهای درسی مشخص می شود.
قرار می دهد و ایشان با بررسی مجدد و با نظارت مدیر مدرسه و در صورت نیاز طرح در شورای مدرسه، نتیجة نهایی را حداکثر ظرف مدت 3 روز اعلام می نماید.
2-مصوب جلسه 713 شورای عالی آموزش و پرورش مورخ 21/7/1383

نوع :
3
شماره انتشار :
18875
تاریخ تصویب :
1388/5/20
تاریخ ابلاغ :
دستگاه اجرایی :
وزارت آموزش و پرورش
موضوع :
منبع : وب سایت قوانین دات آی آر (معاونت آموزش دادگستری استان تهران)