وزارت جهاد کشاورزی ـ سازمان حفاظت محیط زیست
هیئت‌وزیران در جلسه مورخ 20/1/1391 بنا به پیشنهاد وزارت جهاد کشاورزی و به‌استناد تبصره (1) اصلاحی ماده (47) قانون تنظیم بخشی از مقررات مالی دولت ـ مصوب1380ـ آیین‌نامه اجرایی تبصره یادشده را به شرح زیر تصویب نمود:
آیین‌نامه اجرایی قانون اصلاح تبصره (1) ماده (47)
قانون تنظیم بخشی از مقررات مالی دولت
ماده1ـ در این آیین‌نامه اصطلاحات زیر در معانی مشروح مربوط به کار می‌روند:
الف ـ سازمان: سازمان جنگلها، مراتع و آبخیزداری کشور.
ب ـ ممیزی مرتع: مجموعه اقدامات مربوط به تعیین محدوده عرفی، تعیین ظرفیت مرتع و شناسایی مرتعدار ذی‌صلاح برای اعطای پروانه چرا
پ ـ هیئت ممیزی مرتع: تعدادی از کارشناسان خبره و فنی که در هر استان توسط اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری سازمان تعیین و با ابلاغ و شرح وظایف مشخص وظیفه ممیزی مرتع را به عهده دارند.
ت ـ جنگلهای شمال: جنگلهای ناحیه خزری (هیرکانی) که به صورت نوار باریکی به‌طول (800) کیلومتر و عرض (20) تا (70) کیلومتر از جلگه تا ارتفاع (2400) متری از سطح دریا، حدفاصل آستارا در غرب تا گلیداغی در شرق دامنه شمالی رشته کوه البرز را شامل می‌شود.
ث ـ مراتع ییلاقی شمال کشور: مراتع دامنه شمالی البرز حدفاصل آستارا تا گلیداغی از ارتفاع 2400 متر به بالا.
ج ـ مجری طرح مرتعداری: دارنده پروانه چرا که با تودیع پروانه یاد شده مجوز طرح مرتعداری دریافت می‌نماید.
چ ـ مرتعدار: شخص حقیقی یا حقوقی دارنده پروانه چرا یا مجری طرح مرتعداری.
ح ـ حقوق بهره‌برداران: حقوقی که به واسطه صدور پروانه چرا و یا از طریق انعقاد قرارداد اجرای طرح‌های موضوع تبصره (1) ماده (3) قانون اصلاح قانون حفاظت و بهره‌برداری از جنگلها و مراتع ـ مصوب 1348 ـ و اصلاحیه‌های بعدی آن برای اشخاص ایجاد می‌گردد.
خ ـ پروانه چرا: مجوزی که با در نظر گرفتن ظرفیت چرای مراتع و تعداد واحد دامی در یک فصل چرا به نام مرتعدار در هر منطقه از کشور برای تعلیف دام صادر می‌شود.
د ـ ظرفیت چرا: حداکثر تعداد واحد دامی که در مرتع مشخص و در مدت معین می‌تواند بهره‌برداری نماید، مشروط به آنکه به منابع پایه (آب، خاک و گیاه) لطمه‌ای وارد نشود.
ذ ـ ظرفیت مرتع: مجموعه‌ای از ظرفیت چرایی دام اهلی و وحشی و کارکردهای مختلف زیست محیطی و اقتصادی مرتع.
ر ـ طرح مرتعداری: سندی مشتمل بر مجموعه فعالیت‌های مربوط به حفظ، احیا، اصلاح، توسعه و بهره‌برداری بهینه از مراتع که در قالب برنامه زمانی و مکانی معین و نیز پیـش‌بینی حجم عمـلیات و برآورد هزینه و درآمد، تهیه و به تأیید وزارت جهاد کشاورزی می‌رسد.
زـ مناطق بحرانی: مناطقی که با توجه به روند تخریبی منابع طبیعی، پایداری تولید درآن از دست رفته و استمرار بهره‌برداری از آنها موجب زیان‌های فراوان اقتصادی و اجتماعی و زیست محیطی به منابع پایه (آب، خاک و پوشش گیاهی) می‌گردد.
ماده2ـ هیئت‌های ممیزی مرتع موظفند نسبت به ممیزی مراتع مربوط براساس شیوه‌نامه ابلاغی سازمان اقدام و نتیجه را جهت صدور پروانه چرا به اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری استان اعلام نمایند.
ماده3ـ صدور پروانه چرا در جنگلهای شمال، ذخیره‌گاهها و پارک‌های جنگلی، ایستگاههای تحقیقاتی، ایستگاه تولید بذر و نهال و جمع‌آوری بذور مرتعی، عرصه‌های دارای طرح مرتعداری و مناطق بحرانی ممنوع است.
ماده4ـ صدور پروانه چرا و یا اجرای طرح مرتعداری در مراتع ییلاقی شمال کشور صرفاًَ برای آن عده از مرتعداران مجاز می‌باشد که دام آنها پس از اتمام مهلت چرا در مرتع (زمان مقرر در پروانه چرا و یا طرح مرتعداری)، در عرصه‌های جنگلی اقامت نداشته و یا تعلیف ننماید.
ماده5 ـ مرجع رسیدگی به اعتراض اشخاص به ممیزی مرتع قبل از صدور پروانه چرا، اداره کل منابع طبیعی استان و بعد از صدور پروانه چرا، سازمان می‌باشد.
ماده6 ـ صاحب یا صاحبان پروانه چرا می‌توانند پس از اخذ مجوز کتبی از واحدهای استانی سازمان، ضمن ابطال پروانه چرا متعلق به خود تمامی اختیارات و مسئولیت‌های ناشی از آن را با رعایت موارد زیر انتقال دهند:
الف ـ انتقال فقط به یکی از فرزندان یا همسر
ب ـ اولویت انتقال در مراتع مشاعی به ترتیب با مرتعداران همان مرتع و مرتعداران مراتع همجوار و سایر افراد حقیقی و حقوقی.
پ ـ اولویت انتقال در مراتع انفرادی و یا مفروز به مرتعداران مراتع همجوار
ماده7ـ ارزش ریالی یک واحد دامی به منظور محاسبه عوارض سالیانه و جرایم ناشی از دام مازاد بر ظرفیت چرا و یا چرای غیرمجاز دام در مرتع به صورت سالیانه توسط وزارت جهاد کشاورزی تعیین و اعلام می‌شود.
ماده8 ـ در صورت تحقق یکی از موارد زیر پروانه چرا ابطال می‌شود:
الف ـ اجازه استفاده از پروانه چرا به غیر، بدون اخذ مجوز کتبی از سازمان یا واحدهای استانی
ب ـ تغییر کاربری تمام یا بخشی از محدوده پروانه چرا بدون اخذ مجوز قانونی
پ ـ عدم اجرای مفاد مندرج در پروانه چرا
ت ـ عدم پرداخت عوارض قانونی سالیانه و یا شرایط مندرج در پروانه مرتعداری (پروانه چرا)
ث ـ انصراف از شغل مرتعداری
ج ـ ترک مرتعداری به مدت دو سال متوالی بدون اخذ مجوز کتبی از سازمان
چ ـ هرگونه جعل در پروانه چرا به تشخیص مراجع صالح
ح ـ واقع‌شدن محدوده پروانه چرا در محدوده شهرها که طرح جامع یا تفصیلی جدید آنها به تصویب مراجع قانونی ذی‌ربط رسیده باشد به شرط رعایت و پرداخت حقوق عرفی مرتعدار در مرتع توسط دستگاه متولی
خ ـ انعقاد قرارداد اجرای طرح‌های موضوع تبصره (1) ماده (3) قانون اصلاح قانون حفاظت و بهره‌برداری از جنگلها و مراتع ـ مصوب 1348 ـ و اصلاحیه‌های بعدی آن
دـ هرگونه واگذاری محدوده پروانه چرا با رعایت قوانین و مقررات مربوط
ذ ـ در مواردی که دامدار حقوق ما به ازای خود را در قبال خروج دام از جنگل و مرتع دریافت کرده باشد.
تبصره1ـ اعمال مقررات مذکور در این ماده مانع از پیگیری و تعقیب متخلف یا متخلفین از طریق مراجع قضایی و اخذ خسارت وارده نمی‌شود.
تبصره2ـ پس از ابطال پروانه چرا، مرتع مربوط بلامعارض تلقی گردیده و صرفاً با تدوین طرح مرتعداری و طی مراحل قانونی مربوط قابل بهره‌برداری مجدد می‌باشد.
ماده9ـ پس از تشخیص و موافقت سازمان با واگذاری اراضی محدوده پروانه چرا و یا طرح مرتعداری، حقوق عرفی صاحبان پروانه چرا و یا مجریان طرح‌های مرتعداری که با رعایت مفاد قانون و این آیین‌نامه و ماده (3) قانون اصلاح قانون حفاظت و بهره‌برداری از جنگلها و مراتع ـ مصوب 1348ـ و اصلاحات بعدی آن واجد شرایط تشخیص داده شده‌اند توسط سازمان محاسبه و ضمن اصلاح و یا ابطال پروانه چرا یا طرح مرتعداری، توسط متقاضی اجرای طرح یا پروژه پرداخت می‌گردد.
تبصره1ـ اجرای هرگونه طرح اعم از دولتی و غیردولتی در محدوده پروانه چرا و طرح‌های موضوع تبصره (1) ماده (3) قانون اصلاح قانون حفاظت و بهره‌برداری از جنگلها و مراتع ـ مصوب 1348 ـ و اصلاحات بعدی آن منوط به رعایت حقوق بهره‌برداران خواهد بود.
تبصره2ـ نحوه محاسبه حقوق بهره‌برداران به شکل زیر خواهد بود:
X= (A×B×C×D×E×K) + G
X= حقوق بهره‌برداران (به ریال)
A= تعداد دام مجاز مندرج در پروانه چرا و یا طرح‌های موضوع ماده (3) قانون اصلاح قانون حفاظت و بهره‌برداری از جنگلها و مراتع ـ مصوب 1348 ـ و اصلاحات بعدی آن
B = علوفه مورد نیاز یک واحد دامی در روز (برابر با 7/1 کیلوگرم علوفه مرتعی)
C= قیمت یک کیلوگرم علوفه خشک مرتعی (به ریال) که هر ساله توسط سازمان تعیین می‌گردد.
D= تعداد روزهای قابل بهره‌برداری و تعلیف دام در مدت حداکثر (15) سال و در خصوص طرح‌های موضوع تبصره (1) ماده (3) قانون اصلاح قانون حفاظت و بهره‌برداری از جنگلها و مراتع ـ مصوب 1348 ـ و اصلاحات بعدی آن تعداد روزهای قابل بهره‌برداری و تعلیف دام در مدت قرارداد
E= نسبت دام مجاز حذف شده به کل دام مجاز مندرج در پروانه چرا و یا طرح‌های موضوع ماده(3) قانون اصلاح قانون حفاظت و بهره‌برداری از جنگلها و مراتع ـ مصوب 1348ـ و اصلاحات بعدی آن
K= ضریبی است که با توجه به سابقه بهره‌برداری، کیفیت و موقعیت مکانی مرتع و ارزش منطقه‌ای، محصولات فرعی شامل گیاهان دارویی و صنعتی، حفاظت خاک و آب، تنوع زیستی و تعدد بهره‌بردار از 5/0 تا 3 براساس شیوه‌نامه ابلاغی سازمان تعیین می‌گردد.
G= ارزش اعیانی و مستحدثات و تأسیساتی که جهت پروانه چرا ایجاد شده است و براساس توافق طرفین و یا با محاسبه کارشناس رسمی دادگستری محاسبه می‌گردد.
تبصره3ـ در هر واگذاری در مراتع مشاعی حداقل یک بهره‌بردار با اولویت بهره‌بردار دارای کمترین دام مجاز حذف و پروانه وی باطل می‌گردد.
ماده10ـ سازمان مکلف است در اجرای این آیین‌نامه شیوه‌نامه‌های فنی و اجرایی لازم را تهیه و جهت اجرا به واحدهای استانی و ستادی ابلاغ نماید.
ماده11ـ تصویب‌نامه شماره 23639/ت26945هـ مورخ 14/8/1382 لغو می‌گردد.
معاون اول رییس جمهور ـ محمدرضا رحیمی
نوع :
4
شماره انتشار :
19560
تاریخ تصویب :
1391/1/20
تاریخ ابلاغ :
دستگاه اجرایی :
سازمان حفاظت محیط زیست
وزارت جهاد كشاورزی
وزارت جهاد كشاورزی
موضوع :
