اساسنامه پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی

مرجع تصویب: شوراى عالى انقلاب فرهنگى
شماره ویژه نامه: 590 پنج‌شنبه،13 تیر 1392



سال شصت و نه شماره 19903
اساسنامه پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی

شماره3454/92/دش 4/4/1392
اساسنامه پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی
(مصوب جلسه 733 مورخ 3/2/1392 شورای عالی انقلاب فرهنگی)
دفتر مقام معظم رهبری ـ دبیرخانه شورای عالی انقلاب فرهنگی
شورای عالی حوزه‌های علمیه ـ وزارت علوم، تحقیقات و فناوری
پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی
مصوبه «اساسنامه پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی» که در جلسه 733 مورخ 3/2/1392 شورای عالی انقلاب فرهنگی و براساس پیشنهاد مورخ 9/12/1391 رئیس دفتر مقام معظم رهبری به‌تصویب رسیده است، به شرح ذیل برای اجرا ابلاغ می‌شود:
ماده1ـ مقدمه و تعریف
در پرتو پیروزی انقلاب شکوهمند اسلامی ایران، بار دیگر دین و معرفت دینی به‌ویژه تعالیم متعالی اسلامی، به‌عنوان فکر و فرهنگ مترقی و نجات‌بخش آدمی، در عرصه‌ی حیات انسان معاصر ظاهر شد. تجدید حیات تعالیم وحیانی و ارزش‌های اسلامی از سویی سبب بیداری و خودباوری ملت‌های مسلمان و احیای روح ستم‌ستیزی در آنان شد و از دیگر سو باعث نمایان‌تر شدن سست‌پایگی مسلک‌ها و مکاتب بشری و نظام‌های مبتنی بر آنها گشت.
بایستگی تحقیقات دقیق و منسجم، نظریه‌پروری و نوآوری پیرامون زیرساخت‌های اندیشه‌ی دینی و نـظامات اجتـماعی مبتنی بر آن و ضرورت پرداخت علمی و روزآمد به حوادث واقعه‌ی فکری، به فراخور شرایط کنونی و درخور این رستخیز عظیم و نیز لزوم آسیب‌شناسی در حوزه‌ی فرهنگ ملی و باورداشت‌های رایج دینی، به‌منظور زدودن پیرایه‌های موهوم و موهون از ساحت قدسی دین و تبیین و عرضه‌ی صحیح و دفاع معقول از اندیشه‌ی دینی و صیانت از هویت فرهنگی و سلامت فکری اقشار تحصیل‌کرده و نسل جوان کشور، تأسیس نهاد علمیـ پژوهشی و آموزشی، دانشگاهی و حوزوی ممحض و کارآمدی را فرض می‌نمود. براین‌اساس پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه‌ی اسلامی به‌عنوان یک نهاد علمی ـ فکری که در مواد بعدی این اساسنامه به‌اختصار «پژوهشگاه» نامیده می‌شود، حسب‌الامر و براساس نظر رهبر فرهیخته‌ی انقلاب اسلامی آیت‌الله‌العظمی خامنه‌ای (مدظله‌العالی) و با تلاش‌های فراوان حجت‌الاسلام والمسلمین علی‌اکبر رشاد در سال 1373 تأسیس شده است.
ماده2ـ ماهیت حقوقی
پژوهشگاه دارای شخصیت حقوقی مستقل و در حکم نهاد عمومی غیردولتی و غیرانتفاعی بوده و طبق مفاد این اساسنامه و سایر ضوابط و مصوبات مربوط فعالیت می‌کند.
ماده3ـ مدت فعالیت
مدت فعالیت پژوهشگاه از تاریخ تأسیس، نامحدود است.
ماده4ـ اقامتگاه
محل و اقامتگاه اصلی سازمان مرکزی پژوهشگاه، شهر تهران می‌باشد.
تبصره: تغییر محل سازمان مرکزی با پیشنهاد رئیس پژوهشگاه و تصویب هیأت امنا و تأیید مراجع ذی‌ربط، امکان‌پذیر خواهد بود.
ماده5 ـ اهداف پژوهشگاه
1ـ نظریه‌پردازی و نوآوری علمی در جهت توسعه و تعمیق معرفت دینی و نیز بسط مطالعات راهبردی و کاربردی گره‌گشا در قلمرو حکمت و اندیشه دینی،‌ فرهنگ، معارف و علوم انسانی اسلامی
2ـ تعمیق و تحکیم بنیادهای معرفتی گفتمان فکری انقلاب اسلامی و رفع نیازمندی‌های نظری جمهوری اسلامی در زمینه‌ی نظامات اجتماعی و رفتاری اسلام و ارائه‌ی الگوی اسلامی ـ ایرانی پیشرفت
3ـ بازشناسی، نقادی،‌ بازپیرایی مواریث معرفتی بازمانده از سلف صالح در حوزه‌ی دین‌پژوهی، فرهنگ و اندیشه‌ی دینی و نظامات اسلامی
4ـ مطالعه‌ی مقایسه‌ای (تطبیقی)‌ و نقد فعال، مبتکرانه و روشمند مکاتب و نظریه‌های معارض و رقیب در قلمرو حکمت و اندیشه‌ی دینی، فرهنگ و علوم انسانی اسلامی
5 ـ دفاع علمی از حکمت و معرفت دینی و فرهنگ و اندیشه‌ی اسلامی
6 ـ بازآرایی و ارائه‌ی شایسته و اثربخش مبانی و معارف وحیانی و تعالیم اهل بیت(ع)، ناظر به نظرها و نیازهای نوپدید
7ـ تربیت صاحب‌نظران متعهد و متمحض، کارآ و زمان آگاه در زمینه‌های مذکور در بندهای فوق.
ماده6 ـ وظایف و فعالیت‌های پژوهشگاه
1ـ تحقیق، تصنیف،‌تألیف،‌تدوین و ترجمه در زمینه‌های مندرج در اهداف
2ـ تولید و انتشار دانشنامه، فرهنگنامه، کتب و مجلات علمی و نشریات فرهنگی و دیگـر فرآورده‌هـای موردنیاز مـخاطبان پژوهشگاه به‌صورت چاپی، دیجیتالی و چندرسانه‌ای و توزیع آنها در داخل و خارج کشور، با بهره‌گیری از انواع امکانات و روش‌های مناسب
3ـ مشارکت و مساعدت با نهادها و مؤسسات علمی و فرهنگی در داخل و خارج و دستگاه‌های اجرایی کشور، درجهت هم‌افزایی یا تأمین نیازهای آنها، در زمینه‌های مندرج در اهداف
4ـ فعالیت در فضای مجازی و راه‌اندازی مؤسسات، سایت‌ها و سامانه‌های محتوایی و اطلاع‌رسانی موردنیاز
5 ـ مطالعه، پژوهش و فعالیت‌های علمی ـ فرهنگی در راستای اعتلای عقیدتی، اخلاقی،‌ علمی و فرهنگی طبقات نخبه و نسل جوان
6 ـ تشکیل دوره‌های آموزش عالی و برگزاری رشته‌های تخصصی در مقاطع تحصیلات تکمیلی و دکتری، طبق مقررات مربوط و با مجوز مراجع ذی‌صلاح ازجمله شورای عالی انقلاب فرهنگی، وزارت علوم، تحقیقات و فناوری، شورای عالی و مرکز مدیریت حوزه‌های علمیه کشور
7ـ برنامه‌‌ریزی و برگزاری همایش‌ها، جشنواره‌ها، هم‌اندیشی‌ها، نشست‌های علمی و فکری، کرسی‌های نظریه‌پردازی، نوآوری، نقد، مناظره و آزاداندیشی و اعطای جوایز و نشان‌های علمی ـ فرهنگی در سطوح ملی، منطقه‌ای و جهانی
8 ـ ایجاد ارتباط و همکاری با سازمان‌ها،‌تشکل‌ها و شخصیت‌های علمی، فرهنگی و عضویت در مجامع و انجمن‌های معتبر ملی، منطقه‌ای و بین‌المللی
9ـ فراهم آوردن امکانات و فناوری‌های موردنیاز و مناسب اهداف و فعالیت‌های پژوهشگاه
10ـ تأسیس مؤسسات و مراکز وابسته و تابعه‌ی لازم، درجهت تحقق اهداف و فعالیت‌های پژوهشگاه
ماده7ـ ارکان پژوهشگاه
الف) هیأت امنا
ب) رئیس پژوهشگاه
ج) شورای پژوهشگاه
ماده8 ـ ترکیب هیأت امنا
1ـ مؤسس پژوهشگاه: حجت‌الاسلام والمسلمین علی‌اکبر رشاد (رئیس)
2ـ رئیس پژوهشگاه (دبیر)
3ـ نماینده وزیر علوم، تحقیقات و فناوری
4ـ یک نفر از شخـصیت‌های علمی ـ فکری حوزوی به انتخاب شورای عالی حوزه‌های علمیه
5 ـ سه تا پنج تن از شخصیت‌های علمی ـ فرهنگی که نقش مؤثری در توسعه و پیشرفت پژوهشگاه داشته باشند.
تبصره1ـ اعضای حقیقی با پیشنهاد مؤسس پژوهشگاه و تنفیذ مقام معظم رهبری برای مدت چهار سال منصوب می‌شوند و انتصاب مجدد آنان بلامانع می‌باشد.
تبصره2ـ نحوه جایگزینی اعضای حقیقی به هرعلت اعم از فوت، استعفا، عزل و ...، مطابق رویه تبصره فوق خواهد بود.
ماده9ـ وظایف و اختیارات هیأت امنا
1ـ تدوین و تصویب آئین‌نامه داخلی هیأت امنا
2ـ تصویب نهایی راهبردها، سیاست‌ها و حوزه‌های فعالیت پژوهشگاه بنا به پیشنهاد رئیس پژوهشگاه
3ـ بررسی هرگونه اصلاح و تغییر در اساسنامه پژوهشگاه و پیشنهاد آن به شورای عالی انقلاب فرهنگی برای تصویب نهایی.
4ـ تصویب نهایی تشکیلات، ایجاد یا تعطیل شعب، معاونت‌ها و پژوهشکده‌های موردنیاز و تأسیس مؤسسات و مراکز وابسته، بنا به پیشنهاد رئیس پژوهشگاه
5 ـ تصویب نهایی برنامه‌های سالانه و پنج‌ساله پژوهشگاه، بنا به پیشنهاد رئیس پژوهشگاه
6 ـ تصویب نهایی بودجه تفصیلی برنامه‌ای، جاری و سرمایه‌ای پژوهشگاه، بنا به پیشنهاد رئیس پژوهشگاه
7 ـ تصویب نهایی آیین‌نامه مالی، معاملاتی، اداری و استخدامی پژوهشگاه در چارچوب ضوابط و مقررات مربوط، بنا به پیشنهاد رئیس پژوهشگاه
8 ـ تصویب نهایی صورت‌های مالی پژوهشگاه و مؤسسات تابعه
تبصره1ـ هیأت امنا می‌تواند برحسب صلاحدید و به‌منظور تسهیل در فرایند و تسریع در روند امور، برخی از اختیارات خود را به شورای پژوهشگاه یا شورای معین خود، تفویض نماید.
تبصره2ـ جلسات هیأت امنا حداقل هرچهار ماه یکبار و با پیشنهاد رئیس و یا دبیر هیأت امنا و درصورت لزوم با پیشنهاد حداقل سه نفر از اعضا و تأیید رئیس هیأت امنا تشکیل می‌شود.
تبصره3ـ جلسات هیأت امنا با حضور حداقل دوسوم اعضا رسمیت می‌یابد و مصوبات آن با رأی اکثریت اعضای حاضر در جلسه معتبر می‌باشد.
ماده10ـ رئیس پژوهشگاه
رئیس پژوهشگاه بنا به پیشنهاد هیأت امنا و تأیید شورای عالی انقلاب فرهنگی و با حکم رئیس هیأت امناء به مدت سه سال منصوب و به‌عنوان بالاترین مقام اجرایی پژوهشگاه قلمداد می‌شود. انتصاب مجدد وی بلامانع است.
ماده11ـ وظایف و اختیارات رئیس پژوهشگاه
1ـ هدایت و اداره امور علمی، فرهنگی و حقوقی ـ اجرایی پژوهشگاه و نظارت بر حسن اجرای برنامه‌های مصوب و رفتار و فعالیت‌های مدیران و اعضای علمی و اجرایی، در چارچوب اساسنامه، ضوابط و مقررات مربوط
2ـ پیگیری تدابیر و رهنمودهای مقام معظم رهبری(مد‌ظله‌العالی) در حوزه وظایف پژوهشگاه و تأمین انطباق برنامه‌ها و فعالیت‌ها با تدابیر و رهنمودهای معظم‌له
3ـ تهیه و پیشنهاد راهبردها، سیاست‌ها و حوزه‌های فعالیت پژوهشگاه به هیأت امنا جهت تصویب
4ـ تهیه و پیشنهاد تشکیلات، ایجاد یا تعطیل شعب، معاونت‌ها و پژوهشکده‌های موردنیاز و تأسیس مؤسسات و مراکز وابسته به هیأت امنا برای تصویب
5 ـ تنظیم و پیشنهاد برنامه‌های سالانه و پنج‌ساله به هیأت امنا برای تصویب
6 ـ تهیه و پیشنهاد بودجه تفصیلی برنامه‌ای، جاری و سرمایه‌ای پژوهشگاه به هیأت امنا برای تصویب
7ـ تهیه و پیشنهاد آیین‌نامه‌های مالی، معاملاتی، اداری و استخدامی پژوهشگاه به هیأت امنا جهت تصویب
8 ـ تهیه و ارائه صورت‌های مالی پژوهشگاه و مؤسسات تابعه به هیأت امنا برای تصویب
9ـ امضای قراردادها و اسناد مالی و اداری در چارچوب ضوابط و مقررات مصوب
10ـ تعیین و صدور احکام رؤسای پژوهشکده‌ها، معاونان و مدیران پژوهشگاه، رؤسا و مدیران عامل مؤسسات وابسته براساس تشکیلات مصوب
11ـ تهیه و تقدیم گزارش عملکرد سالانه پژوهشگاه به هیأت امنا و دفتر مقام معظم رهبری ‌و سایر مراجع ذی‌صلاح
12ـ ارائه پیشنهاد برای انجام اصلاحات و تغییرات ضروری در اساسنامه
13ـ حفظ و استیفای کلیه حقوق پژوهشگاه از اشخاص حقیقی و حقوقی و اقامه هر نوع دعوی و صلح و سازش نزد مراجع ذی‌صلاح
تبصره ـ رئیس پژوهشگاه می‌تواند حسب ضرورت، بخشی از وظایف خود را به معاونان پژوهشگاه یا شخص معتمد دیگری محول نماید.
ماده12ـ ترکیب اعضای شورای پژوهشگاه
1ـ مؤسس پژوهشگاه (رئیس شورا)
2ـ رئیس پژوهشگاه
3ـ معاونین پژوهشگاه
4ـ رؤسای پژوهشکده‌ها
5 ـ رؤسا و مدیران عامل مؤسسات وابسته
تبصره ـ رئیس شورا می‌تواند حسب‌ صلاحدید شخص یا اشخاص حقیقی و حقوقی ذی‌صلاح را به عضویت شورای پژوهشگاه منصوب نماید.
ماده13ـ وظایف و اختیارات شورای پژوهشگاه
1ـ بررسی و تصویب نهایی خطوط مشی علمی ـ فکری و اولویت‌های فعالیت‌های پژوهشگاه و مؤسسات وابسته
2ـ بررسی و تصویب برنامه‌های سالانه، پنج‌ساله و بلندمدت پژوهشگاه‌ پیش از ارائه به هیأت امنا جهت تصویب نهایی
3ـ بررسی و تصویب نهایی طرح‌های علمی فرهنگی پژوهشگاه و مؤسسات وابسته در چارچوب برنامه‌های مصوب هیأت امنا
4ـ بررسی و تصویب نهایی نظام‌نامه‌ها، فرآیندها و شیوه‌نامه‌های موردنیاز کلیه‌ی فعالیت‌های پژوهشگاه و مؤسسات وابسته، در چارچوب آیین‌نامه‌های مصوب
5 ـ نظارت کلان بر حسن اجرای نظام‌نامه‌ها، فرآیندها، برنامه‌ها و سایر مصوبات ابلاغی و تفویضی در زمینه کلیه فعالیت‌های پژوهشگاه و مؤسسات وابسته
6 ـ بررسی عملکرد سالانه معاونت‌ها، پژوهشکده‌ها و مؤسسات وابسته، آسیب‌شناسی و اتخاذ تدابیر لازم درجهت اصلاح و ارتقاء
تبصره ـ جلسات شورای پژوهشگاه با حضور حداقل نصف به علاوه یک اعضا رسمیت می‌یابد و تصمیمات آن با رأی اکثریت اعضای حاضر در جلسه معتبر می‌باشد.
ماده14ـ امور اجرایی و مالی
الف) اداره امور اجرایی پژوهشگاه اعم از مالی و معاملاتی و اداری و استخدامی به‌موجب آیین‌نامه و مقرراتی است که به پیشنهاد رئیس پژوهشگاه، به تصویب هیأت امنا می‌رسد.
ب) منابع مالی پژوهشگاه به شرح زیر است:
1ـ کمک از بودجه‌ عمومی کشور
2ـ کمک‌های مالی دولت
3ـ کمک سایر مراکز و دستگاه‌ها
4ـ هدایا و کمک‌های مردمی و اشخاص حقیقی و حقوقی
5 ـ درآمدهای ناشی از فروش محصولات و فرآورده‌ها و سایر فعالیت‌های پژوهشگاه طبق مفاد اساسنامه
ج) سال مالی پژوهشگاه از اول فروردین ماه هر سال آغاز و آخر اسفند ماه همان سال پایان می‌یابد.
تبصره ـ گزارش مالی سالانه پژوهشگاه و مؤسسات وابسته، مربوط به هر سال مالی تا پایان مرداد ماه سال بعد تنظیم و پس از طی فرایند موضوع ماده 15 توسط هیأت امنا، بررسی و تصویب خواهد شد.
ماده15ـ حسابرسی و کنترل‌ برنامه‌ای و بودجه‌ای پژوهشگاه به عهده معاونت نظارت و حسابرسی دفتر مقام معظم رهبری خواهد بود که در چارچوب وظایف و اختیارات ابلاغی از سوی دفتر معظم‌له، نظارت جامع را اعمال خواهد کرد.
ماده16ـ علاوه بر موارد مندرج در این اساسنامه، پژوهشگاه تابع کلیه‌ی قوانین، مقررات و ضوابط مربوط می‌باشد.
ماده17ـ اعضای هیأت علمی پژوهشگاه از نظر احراز شرایط علمی (ترفیع پایه و ارتقاء مرتبه) تابع کلیه ضوابط و مقررات ناظر بر اعضای هیأت علمی دانشگاه‌ها و مؤسسات آموزشی و پژوهشی کشور می‌باشند.
ماده18ـ انحلال پژوهشگاه صرفاً با نظر یا تأیید مقام معظم رهبری (مدظله‌‌العالی)‌ امکان‌پذیر می‌باشد.
ماده19ـ درصورت انحلال، هیأت تصفیه‌ای مرکب از نماینده دفتر مقام معظم رهبری، نماینده شورای عالی انقلاب فرهنگی، نماینده حقوقی هیأت امناء و رئیس پژوهشگاه یا نماینده وی، تشکیل و با رعایت مقررات قانونی، امر تصفیه را انجام خواهد داد.
ماده20ـ پژوهشگاه موظف است تحت نظارت هیأت تصفیه:
1ـ کلیه تعهدات خود را دربرابر اشخاص حقیقی و حقوقی انجام دهد.
2ـ کلیه امتیازات و اموالی را که از منابع عمومی و دولتی و بانک‌ها و شهرداری‌ها و غیره در اختیار آن قرار گرفته است درصورت امانی بودن مسترد نماید و در غیر این‌صورت در اختیار ولی فقیه قرار دهد.
تبصره ـ هیأت تصفیه موظف است درمورد بند2 فوق، صورت‌مجلسی که به امضای کلیه‌ی اعضای هیأت امنا می‌رسد، تنظیم و یک نسخه از آن را به دفتر مقام معظم رهبری، دبیرخانه شورای عالی انقلاب فرهنگی و وزارت علوم، تحقیقات و فناوری تسلیم نماید.
ماده21ـ هرگونه تغییر در مفاد این اساسنامه مطابق دو روش ذیل امکان‌پذیر است:
1ـ با پیشنهاد رئیس پژوهشگاه و تصویب هیأت امنا و تأیید نهایی شورای عالی انقلاب فرهنگی
2ـ با پیشنهاد و تصویب شورای عالی انقلاب فرهنگی
ماده22ـ این اساسنامه مشتمل بر 22 ماده و 11 تبصره در جلسه 733 مورخ 3/2/1392 به تصـویب شـورای عالی انقـلاب فرهـنگی رسید و از تـاریخ تصـویب، لازم‌الاجرا می‌باشد.
رییس جمهور و رییس شورای عالی انقلاب فرهنگی ـ محمود احمدی‌نژاد




منبع : وب سایت قوانین دات آی آر (معاونت آموزش دادگستری استان تهران)