مصوبه شورای عالی شهرسازی و معماری ایران در خصوص مغایرت اساسی طرح جامع شهر تبریز ـ تغییر

مرجع تصویب: شورای عالی شهرسازی و معماری ایران
شماره ویژه نامه: 715
شنبه،22 شهریور 1393
سال هفتاد شماره 20250
مصوبه شورای عالی شهرسازی و معماری ایران در خصوص مغایرت اساسی طرح جامع شهر تبریز ـ تغییر کاربری اراضی 30 هکتاری کرکج
شماره300/29531 8/6/1393
مصوبه شورای عالی شهرسازی و معماری ایران
در خصوص مغایرت اساسی طرح جامع شهر تبریز ـ تغییر کاربری
اراضی 30 هکتاری کرکج
استاندار محترم و رییس شورای برنامه‌ریزی و توسعه استان آذربایجانشرقی
در اجرای بند (5) ماده (4) قانون تأسیس شورای عالی شهرسازی و معماری ایران و ماده (42) آیین‌نامه نحوه بررسی و تصویب طرحهای توسعه و عمران محلی، ناحیه‌ای، منطقه‌ای و ملی و مقررات شهرسازی و معماری کشور، مصوب 12/10/1378 هیأت محترم وزیران، به استحضار می‌رساند؛
شورای عالی شهرسازی و معماری در جلسه مورخ 3/6/1393 خود مغایرت اساسی طرح جامع شهر تبریز ـ تغییرکاربری اراضی 30هکتاری کرکج ـ را پیرو صورتجلسه کمیته فنی مورخ 15/7/1392 (پیوست) مورد بررسی قرار داده و ضمن تأیید نظرات کمیته فنی، به شرح صورتجلسه یادشده اتخاذ تصمیم نمود.
معاون معماری و شهرسازی و دبیر شورای عالی معماری و شهرسازی ـ پیروزحناچی
کمیته فنی شورای عالی موضوع «مغایرتهای اساسی طرح جامع شهر تبریز» را در جلسه مورخ 15/7/1392 خود مورد بررسی قرار داده و نظرات خود را به شرح زیر اعلام می‌دارد:
برغم درخواست‌های مکرر کمیته فنی مبنی بر ضرورت تسریع در طرح تجدیدنظر طرح جامع شهر تبریز، ملاحظه می‌شود فهرست بلندپایه‌ای از مغایرتهای اساسی این کلانشهر همچنان در حال ارسال به شورای عالی شهرسازی و معماری ایران می‌باشد. در حالیکه بسیاری از موارد دریافتی فاقد حداقل مشخصه‌های کارشناسی و مستندات معقول جهت طرح در کمیته فنی یا شورای عالی شهرسازی و معماری می‌باشد. علی‌ایحال کمیته فنی ضمن تأکید بر تسریع در تهیه و تصویب طرح تجدیدنظر جامع شهر تبریز، با توجه به اسناد دریافتی و توضیحات مسئولین استانی مخالفت خود را به دلایل زیر با موارد مذکور اعلام می‌نماید:
الف) طرح تغییرکاربری اراضی پادگان تبریز در اجرای قانون انتقال پادگانها:
کمیته فنی ضمن تأیید و تأکید بر ضرورت انتقال پادگان تبریز، طرح ارائه شده را به دلایل ذیل فاقد ملاحظات شهرسازی ارزیابی می‌نماید:
1ـ طرح ارائه‌شده فاقد جامع‌نگری و توجیه کارشناسی لازم بوده و در تعیین کاربری‌های پیشنهادی به نیازهای شهر تبریز توجه نشده است.
2ـ با توجه به بارگذاریهای انجام‌شده، علیرغم شبکه‌های پیشنهادی در طرح، این شبکه‌ها رافع مشکلات ترافیکی مرکز شهر نشده است.
3ـ اتصال و نزدیکی بیش از حد اراضی پادگان به مراکز شهری، عدم امکان بسط ساختار چند مرکزی شهر تبریز را موجب شده و باعث بسط و تورم مرکز شهر و در نتیجه کاهش کارایی محورها و رینگهای اصلی ارتباطی شهر می‌گردد.
4ـ شهر تبریز از نظر کاربری تجاری اشباع بوده و پیشنهاد 400 هزار مترمربع تجاری در اراضی پادگان موجب اختلال در عملکرد کاربریهای تجاری موجود از جمله بازار تبریز شده و سهم ده ساله آتی تجاری شهر تبریز را نیز مورد استفاده قرار می‌دهد.
5 ـ با توجه به سابقه تاریخی پادگان از زمان قاجاریه و وجود آثار تاریخی با ارزش در آن، توجه به این آثار و تعیین کاربری‌های مناسب در طرح پیشنهادی ضروری است.
6 ـ با توجه به مجاورت اراضی پادگان با بافت فرسوده مارالان، ضروری است راهکاری جهت استفاده از این فرصت در خصوص بهسازی و بازسازی بافت مذکور ارائه گردد.
لذا کمیته فنی پیشنهاد می‌نماید مشاور طرح نسبت به تهیه طرح جدید در چارچوب قانون انتقال پادگانها، با جامع‌نگری لازم، متناسب با نیازهای شهر و با رویکرد تأمین منافع کالبدی، ترافیکی و زیست محیطی برای شهر و در هماهنگی کامل با مطالعات در دست اقدام طرح تجدیدنظر جامع شهر، تهیه و به شورای عالی شهرسازی و معماری ارائه نماید.
ب) تغییر کاربری اراضی 30 هکتاری کرکج:
تغییر کاربری 30 هکتار اراضی کرکج واقع در شرق شهر تبریز از فضای سبز به مسکونی و واگذاری این اراضی جهت تأمین اعتبار حل معضل یکی از سکونتگاههای غیررسمی حاشیه شمالی شهر تبریز فاقد توجیه کارشناسی و شهرسازی بوده و به دلایل زیر موردتأیید نمی‌باشد.
لذا پیشنهاد می‌گردد شرکت مادرتخصصی عمران و بهسازی شهری با همکاری دستگاههای استانی یک برنامه جامع، منسجم و هدفمند در رابطه با حل معضل سکونتگاههای غیررسمی شهر تبریز به همراه برنامه عملیاتی، ابزارها و ضمانتهای لازم ارائه نماید. بدیهی است هرگونه موضوع تغییرکاربری در راستای حل این مسأله با توجه به برنامه مورد قبول و تأییدشده مذکور و با رعایت جوانب شهرسازی مورد بررسی قرار خواهد گرفت. ضمناً پیشنهاد گردید مهندسین مشاور طرح جامع تجدیدنظر تبریز راهکارها و پیشنهادات خود را در جهت حل مشکل سکونتگاههای غیررسمی در شهر تبریز در قالب طرح در دست تهیه ارائه نمایند.
1ـ چنین رویکردی (تغییر کاربری و فروش اراضی شهر) در جهت تأمین هزینه جابجایی سکونتگاههای غیررسمی، نه تنها از نظر فنی و شهرسازی مورد تأیید نبوده بلکه منجر به تشویق حاشیه‌نشینی و اسکان غیررسمی در شهر می‌شود.
2ـ با توجه به ایجاد شهر جدید سهند و ملک کیان برای سرریز جمعیتی شهر تبریز، پیشنهاد می‌گردد هرگونه ساماندهی و جابجایی سکونتگاههای غیررسمی شهر در قالب شهرهای جدید مذکور برنامه‌ریزی گردد.
3ـ چنین رویکردی منجر به تسری تغییرکاربری به اراضی مجاور گردیده و تبعات منفی ناشی از آن برای شهر تبریز قابل جبران نمی‌باشد.
4ـ مطالعات کامل زمین‌شناسی شامل شناخت جنس زمین، سیلاب، گسل، توپوگرافی و... در خصوص اراضی مورد تقاضا ارائه نگردید.
5 ـ برنامه عملی و ابزارها و تضمین‌های لازم در جهت تحقق اهداف در پیش‌گرفته شده بمنظور حل معضل سکونتگاههای غیررسمی شهر تبریز ارائه نگردید.
6 ـ با توجه به اسکان قریب به 20% جمعیت شهر تبریز، در سکونتگاههای غیررسمی، هرگونه ساماندهی این سکونتگاهها می‌بایست در قالب طرح جامع ساماندهی سکونتگاههای غیررسمی شهر تبریز که توسط ستاد ملی توانمندسازی تهیه می‌گردد، باشد و حل این معضل شهری به صورت موردی و بدون جامع نگری مورد تأیید نمی‌باشد.
7ـ کلانشهر تبریز جزء 7 کلانشهر آلوده کشور بود و با کمبود جدی فضای سبز مواجه می‌باشد، در چنین شرایطی حذف فضای سبز بزرگ در مقیاس شهری (نظیر اراضی 30 هکتاری کرکج با کاربری مصوب فضای سبز)، بدون تأمین اراضی معوض، در مسیر باد غالب منطقی نمی‌باشد. ضمن اینکه با توجه به زلزله خیز بودن منطقه و نیاز به فضاهای باز شهری در مواقع بحران، هرگونه تغییر کاربری اراضی مذکور ناقض منافع بلندمدت شهر و شهروندان می‌باشد.

منبع : وب سایت قوانین دات آی آر (معاونت آموزش دادگستری استان تهران)