حقوق یک پدیدهای اجتماعی است که در کنار تحولات و تکامل جواع بشری حقوق نیز متحول شده و روبه رشد و تکامل بوده است حقوق جزاء نیز که شاخه از حقوق است در طول دوران تکامل یافته، به طوری که از دوران انتقام شخصی و داگستری خصوصوی به داگستری عمومی و عصر جدید و مکاتب حقوقی ترقی پیدا کرده است مکتب کلاسیک اوّلین گام برای تحول غظیم حقوق جزا از دوران باستان به دوره جدید می باشد
یکی از اهداف مجازات در نظامهای کیفری، اصلاح مجرم است به همین دلیل در میزان، نوع و کیفیت مجازات باید به این موضوع توجه داشت که مجرم باید اصلاح و جامعهپذیر شود با در نظر گرفتن این هدف، باید پذیرفت که منصفانه نیست مجرمی که پیش از اعمال مجازات و بعد از ارتکاب جرم، از ارتکاب عمل خود پشیمان و برای جبران آن پیشقدم میشود، به اندازه سایر مجرمان مجازات شود
معاضدت قضایی عامل بازدارندهای برای پیشگیری از جرایم سازمانیافته یا جرایم دسته جمعی است تا در این صورت مجرم با فرض عدم دسترسی دستگاه قضایی کشور متبوع خود در کشور دیگری مقیم و پناهنده نشوند
به طور سنتی، در آموزههای جرمشناختی، تاکنون سه شکل از پیشگیری، یعنی اجتماعی، وضعی و پیشگیری کیفری احصا شده است این سه گونه، باوجود اینکه هدفی واحد، یعنی ممانعت از بروز رفتارهای خشونتآمیز، را دنبال میکنند، شکل اجرای آنها متفاوت است بدین صورت که برخی از آنها متوجه بزهکاران بالقوه، برخی ناظر به بزهدیدگان بالقوه و برخی نیز بر محیط پیرامونی خاص است
جرایم علیه اشخاص از جمله مباحث مهم حقوق کیفری اختصاصی میباشد که به دو بخش جرایم علیه تمامیّت جسمانی و جرایم علیه شخصیّت معنوی تقسیم میشود در این بین جرایم علیه تمامیّت جسمانی (مثل قتل، قطع عضو، جرح، ضرب، سقط جنین) نسبت به جرایم علیه شخصیّت معنوی (مثل توهین، افترا، قذف، نشراکاذیب) از اهمیت بیشتری برخوردار است در بین جرایم علیه تمامیت جسمانی، جرم قتل نیز از همه مهمتر است چرا که بنا به تعریف، قتل عبارت است از سلب حیات از انسان زنده و به این ترتیب جرم قتل، با ارزشترین موهبت الهی به انسان را که همان جسم و جان او باشد، از وی میگیرد
بر اساس ماده 108 قانون آیین دادرسی مدنی، خواهان میتواند درخواست تأمین خواسته را قبل از تقدیم دادخواست، ضمن دادخواست یا در جریان دادرسی تا قبل از صدور حکم قطعی مطرح کند هرگاه کسی از دیگری طلبی داشته یا مالی به او امانت داده باشد اما پس از مدتی نامبرده (شخص امانتدار یا بدهکار) از موقعیت خود سوءاستفاده کرده و بخواهد با حیف و میل اموال یا پنهان کردن آن از استرداد دین یا مال خودداری کند و درنتیجه وصول آن مال از او ممکن نباشد، بستانکار یا صاحب مال میتواند بدون اطلاع طرف (بدهکار یا امانتگیرنده)، از دادگاه تأمین آنها را بخواهد تا طلب یا مال بهوسیله دادگاه توقیف شده و سپس در صورت اقتضا علیه او اقامه دعوا کند
رسوم ایرانی به این دلیل که گاه تبدیل به محل اختلاف زوجین میشود به قوانین و مقررات راه یافته است؛ از جمله رسوم ازدواج در ایران، تامین جهیزیه برای زندگی مشترک است الزام خانواده دختر به تامین جهیزیه تنها جنبه عرفی دارد و هیچ پشتوانه شرعی و قانونی برای آن وجود ندارد؛ به عبارت دیگر زن بر اساس قانون و شرع وظیفهای برای تهیه جهیزیه ندارد اما این رسم در میان بسیاری خانوادههای ایرانی به عنوان معیار تعیین شأن دختران جوان در نظر گرفته و در برخی موارد منشأ برخی اختلافها و درگیریها در کانون خانواده میشود
وقتی دعوایی مطرح میشود هزینههای زیادی را بر دوش مطرح کننده آن میگذارد، از زمانی که طرفین باید برای اثبات ادعای خود بگذارند تا استرس و پولی که باید خرج کنند همه انرژی میگیرند در این میان راههای زیادی وجود دارد که جلوی هزینههای مادی و معنوی گرفته شود قانون مواردی را نیز در این زمینه پیشبینی کرده است، در ادامه با این موضوع آشنا میشویم
سخنگوی قوه قضاییه در حالی روز یکشنبه از کشف 30 سکه طلا و وسایل ارتباطی از مهدی هاشمی در زندان اوین خبر داد که بازخوانی مقررات زندان نشان میدهد زندانیها بدون توجه به جایگاهی که دارند ملزم به رعایت مقرراتی هستند که تخطی آنها میتواند موجب ضمانتاجراهایی برای زندانی باشد
متهم یا مشتکی عنه همواره یکی از طرفین پروندهای است که در دادسرا یا محاکم قضایی تشکیل میشود اما در برخی شرایط متهم با وجود احضاریه قاضی، در دادگاه حضور نمییابد؛ در این میان قانونگذار برای بر زمین نماندن پرونده، محاکمه غیابی را تدبیر کرده است که یک حقوقدان در گفتوگو با «حمایت» چگونگی رسیدگی غیابی به پرونده را تشریح میکند
مجازات حبس که گاهی بهعنوان یکی از مؤثرترین انواع مجازات در قوانین داخلی مطرح میشود، عمدتا در قانون مجازات اسلامی آمده است این نوع مجازات صرف نظر از چگونگی تأثیر آن بر محکومعلیه (خوب یا بد) از دید عامه مردم و حتی بسیاری از وکلا و قضات به عنوان مجازاتی است که میتواند هدف غایی ناشی از مجازاتها را که همان ارعاب و جلوگیری از بازگشت مجدد به جرخه جرم است، تأمین کند البته در این بین برداشت دیگری نیز وجود دارد که زندان را در بیشتر موارد مجازات خوبی نمیداند و در پی مجازتهای جایگزین است دکتر «جعفر صادقمنش» قاضی، مدرس دانشگاه و مدیرکل دفتر آموزش و پژوهش سازمان قضایی نیروهای مسلح در گفتوگو با «حمایت» به سوالهایی در این باره پاسخ داد
سن اشتغال در کشور ما 15 سال است کسی را نمیتوان در زیر این سن قانونی به عنوان کارگر استخدام کرد در فاصله سنین 15 تا 18 سال هم برای حمایت از کارگران نوجوان مقررات حمایتی متعددی وضع شده است؛ بنابراین در قانون کار کشور ما سازوکار خاصی برای حمایت از نوجوانان و کودکان کارگر وجود دارد؛ با وجود این گاه شاهد نقض این حمایتها هستیم
ازدواج و تشکیل خانواده در زندگی افراد اتفاقی مهم محسوب میشود و همه عروس و دامادهایی که سر سفره عقد «بله» میگویند، هر یک به نوعی در ذهن خود در حال ساختن کاخ آرزوهایشان هستند و خوشبختی خود را در گروی این اقدام میبینند
حقوق جزا از جمله زیرشاخههای حقوق محسوب میشود که تنها در محدوده داخلی مرزهای کشورها میتوان آن را مورد استفاده قرار داد و در حقیقت در این محدوده کاربرد دارد این موضوع شامل استثنائاتی میشود و با تسهیل در رفت و آمد و ورود و خروج افراد به سایر کشورها، محدوده این موارد گسترش مییابد؛ چرا که مجرمان میتوانند در فاصله کوتاهی از محل وقوع جرم دور شده و به کشور دیگر بروند در نتیجه بحث صلاحیت قانون حاکم بر جرم مطرح میشود که این اختلاف در صلاحیت بر خلاف اختلافهای محاکم داخلی به آسانی قابل حلّ نیست و تنها قراردادهای بینالمللی کارساز است
کمیسیون ماده 5 قانون تاسیس شورای عالی شهرسازی و معماری ایران که در افواه عمومی به «کمیسیون ماده 5» معروف است یک نهاد تصمیمگیری در امور شهری است که از یک طرف، تصمیمات آن در بافت شهرها تاثیر غیرقابل انکار دارد و از طرف دیگر ممکن است این تصمیمات معارض حقوق مردم باشد عدم رعایت دقیق مقررات و تسامح در تصمیمگیریها چهره شهرها را خصوصاً در تهران و کلانشهرها به صورت ناهمگون درآورده است مثلاً در یک کوچه یا خیابان باریک در کنار چند سازه دو یا سه طبقه، ناگهان یک سازه ده طبقه یا برج سر برمیآورد
سالانه حدود 800 هزار تصادف در کشور رخ میدهد؛ جدا از خسارتهای جانی و نقص عضو در این تصادفات، موضوع خسارتهای مادی در سوانح، موضوع مهمی است که اگرچه در بسیاری موارد با تراضی طرفین و پرداخت خسارت از سوی شرکت بیمه، حل و فصل میشود اما همچنان یکی از مهمترین موارد طرح دعوای در شوراهای حل اختلاف در سراسر کشور است
برای به دادگاه رفتن و طرح دعوا باید مشخصات شاکی و فردی که طرف دعواست به طور دقیق اعلام شود زیرا بعد از دادن مدارک باید طرف دعوا منتظر باشد تا دادگاه وی را خبر کند همچنین کسی که علیه او دعوا طرح شده است (خوانده) نباید از همه جا بیخبر حکم علیه او صادر شود
«لایحه جامع وکالت و مشاوره حقوقی» یکی از لوایح بحثبرانگیز در جامعه حقوقی است که اخیرا از سوی رییسجمهور به مجلس شورای اسلامی تقدیم شده است و با تصویب نهایی این لایحه قرار است که سر و سامانی به حوزه وکالت داده شود
شهادت شهود به عنوان بینه شرعی و دلیل قانونی محسوب میشود و با شهادت دو شاهد مرد یا یک شاهد مرد و دو زن یا یک شاهد مرد به ضمیمه قسم مدعی، بسیاری از دعاوی یا ادعاهای مالی و حقوقی قابل اثبات است
نگاهی به مکتب کلاسیک حقوق جزا ( سید ذبیح الله علوی )
حقوق یک پدیدهای اجتماعی است که در کنار تحولات و تکامل جواع بشری حقوق نیز متحول شده و روبه رشد و تکامل بوده است حقوق جزاء نیز که شاخه از حقوق است در طول دوران تکامل یافته، به طوری که از دوران انتقام شخصی و داگستری خصوصوی به داگستری عمومی و عصر جدید و مکاتب حقوقی ترقی پیدا کرده است مکتب کلاسیک اوّلین گام برای تحول غظیم حقوق جزا از دوران باستان به دوره جدید می باشد
ادامه مطلب ...توبه در قانون مجازات اسلامی
یکی از اهداف مجازات در نظامهای کیفری، اصلاح مجرم است به همین دلیل در میزان، نوع و کیفیت مجازات باید به این موضوع توجه داشت که مجرم باید اصلاح و جامعهپذیر شود با در نظر گرفتن این هدف، باید پذیرفت که منصفانه نیست مجرمی که پیش از اعمال مجازات و بعد از ارتکاب جرم، از ارتکاب عمل خود پشیمان و برای جبران آن پیشقدم میشود، به اندازه سایر مجرمان مجازات شود
ادامه مطلب ...معاضدت قضایی چیست؟
معاضدت قضایی عامل بازدارندهای برای پیشگیری از جرایم سازمانیافته یا جرایم دسته جمعی است تا در این صورت مجرم با فرض عدم دسترسی دستگاه قضایی کشور متبوع خود در کشور دیگری مقیم و پناهنده نشوند
ادامه مطلب ...بررسی مقایسه ای انواع پیشگیری از جرم
به طور سنتی، در آموزههای جرمشناختی، تاکنون سه شکل از پیشگیری، یعنی اجتماعی، وضعی و پیشگیری کیفری احصا شده است این سه گونه، باوجود اینکه هدفی واحد، یعنی ممانعت از بروز رفتارهای خشونتآمیز، را دنبال میکنند، شکل اجرای آنها متفاوت است بدین صورت که برخی از آنها متوجه بزهکاران بالقوه، برخی ناظر به بزهدیدگان بالقوه و برخی نیز بر محیط پیرامونی خاص است
ادامه مطلب ...قتل ناشی از اشتباه
جرایم علیه اشخاص از جمله مباحث مهم حقوق کیفری اختصاصی میباشد که به دو بخش جرایم علیه تمامیّت جسمانی و جرایم علیه شخصیّت معنوی تقسیم میشود در این بین جرایم علیه تمامیّت جسمانی (مثل قتل، قطع عضو، جرح، ضرب، سقط جنین) نسبت به جرایم علیه شخصیّت معنوی (مثل توهین، افترا، قذف، نشراکاذیب) از اهمیت بیشتری برخوردار است در بین جرایم علیه تمامیت جسمانی، جرم قتل نیز از همه مهمتر است چرا که بنا به تعریف، قتل عبارت است از سلب حیات از انسان زنده و به این ترتیب جرم قتل، با ارزشترین موهبت الهی به انسان را که همان جسم و جان او باشد، از وی میگیرد
ادامه مطلب ...اما و اگرهای تامین خواسته
بر اساس ماده 108 قانون آیین دادرسی مدنی، خواهان میتواند درخواست تأمین خواسته را قبل از تقدیم دادخواست، ضمن دادخواست یا در جریان دادرسی تا قبل از صدور حکم قطعی مطرح کند هرگاه کسی از دیگری طلبی داشته یا مالی به او امانت داده باشد اما پس از مدتی نامبرده (شخص امانتدار یا بدهکار) از موقعیت خود سوءاستفاده کرده و بخواهد با حیف و میل اموال یا پنهان کردن آن از استرداد دین یا مال خودداری کند و درنتیجه وصول آن مال از او ممکن نباشد، بستانکار یا صاحب مال میتواند بدون اطلاع طرف (بدهکار یا امانتگیرنده)، از دادگاه تأمین آنها را بخواهد تا طلب یا مال بهوسیله دادگاه توقیف شده و سپس در صورت اقتضا علیه او اقامه دعوا کند
ادامه مطلب ...وضعیت جهیزیه بعد از طلاق
رسوم ایرانی به این دلیل که گاه تبدیل به محل اختلاف زوجین میشود به قوانین و مقررات راه یافته است؛ از جمله رسوم ازدواج در ایران، تامین جهیزیه برای زندگی مشترک است الزام خانواده دختر به تامین جهیزیه تنها جنبه عرفی دارد و هیچ پشتوانه شرعی و قانونی برای آن وجود ندارد؛ به عبارت دیگر زن بر اساس قانون و شرع وظیفهای برای تهیه جهیزیه ندارد اما این رسم در میان بسیاری خانوادههای ایرانی به عنوان معیار تعیین شأن دختران جوان در نظر گرفته و در برخی موارد منشأ برخی اختلافها و درگیریها در کانون خانواده میشود
ادامه مطلب ...نگاهی به گذشت شاکی تا صلح و سازش در دعاوی کیفری و مدنی
وقتی دعوایی مطرح میشود هزینههای زیادی را بر دوش مطرح کننده آن میگذارد، از زمانی که طرفین باید برای اثبات ادعای خود بگذارند تا استرس و پولی که باید خرج کنند همه انرژی میگیرند در این میان راههای زیادی وجود دارد که جلوی هزینههای مادی و معنوی گرفته شود قانون مواردی را نیز در این زمینه پیشبینی کرده است، در ادامه با این موضوع آشنا میشویم
ادامه مطلب ...حمل چه وسایلی در زندان ممنوع است؟
سخنگوی قوه قضاییه در حالی روز یکشنبه از کشف 30 سکه طلا و وسایل ارتباطی از مهدی هاشمی در زندان اوین خبر داد که بازخوانی مقررات زندان نشان میدهد زندانیها بدون توجه به جایگاهی که دارند ملزم به رعایت مقرراتی هستند که تخطی آنها میتواند موجب ضمانتاجراهایی برای زندانی باشد
ادامه مطلب ...نحوه رسیدگی غیابی به جرائم در دادگاه کیفری
متهم یا مشتکی عنه همواره یکی از طرفین پروندهای است که در دادسرا یا محاکم قضایی تشکیل میشود اما در برخی شرایط متهم با وجود احضاریه قاضی، در دادگاه حضور نمییابد؛ در این میان قانونگذار برای بر زمین نماندن پرونده، محاکمه غیابی را تدبیر کرده است که یک حقوقدان در گفتوگو با «حمایت» چگونگی رسیدگی غیابی به پرونده را تشریح میکند
ادامه مطلب ...اما و اگرهای مجازات حبس
مجازات حبس که گاهی بهعنوان یکی از مؤثرترین انواع مجازات در قوانین داخلی مطرح میشود، عمدتا در قانون مجازات اسلامی آمده است این نوع مجازات صرف نظر از چگونگی تأثیر آن بر محکومعلیه (خوب یا بد) از دید عامه مردم و حتی بسیاری از وکلا و قضات به عنوان مجازاتی است که میتواند هدف غایی ناشی از مجازاتها را که همان ارعاب و جلوگیری از بازگشت مجدد به جرخه جرم است، تأمین کند البته در این بین برداشت دیگری نیز وجود دارد که زندان را در بیشتر موارد مجازات خوبی نمیداند و در پی مجازتهای جایگزین است دکتر «جعفر صادقمنش» قاضی، مدرس دانشگاه و مدیرکل دفتر آموزش و پژوهش سازمان قضایی نیروهای مسلح در گفتوگو با «حمایت» به سوالهایی در این باره پاسخ داد
ادامه مطلب ...حقوق قانونی کارگران نوجوان
سن اشتغال در کشور ما 15 سال است کسی را نمیتوان در زیر این سن قانونی به عنوان کارگر استخدام کرد در فاصله سنین 15 تا 18 سال هم برای حمایت از کارگران نوجوان مقررات حمایتی متعددی وضع شده است؛ بنابراین در قانون کار کشور ما سازوکار خاصی برای حمایت از نوجوانان و کودکان کارگر وجود دارد؛ با وجود این گاه شاهد نقض این حمایتها هستیم
ادامه مطلب ...آیا خواهان می تواند در جلسه نخست دادرسی تعداد خواندگان را افزایش دهد ؟
آیا خواهان می تواند در جلسه نخست دادرسی تعداد خواندگان را افزایش دهد ؟
ادامه مطلب ...ارجاع موضوع به مرکز مشاوره خانواده تا صدور گواهی عدم امکان سازش
ازدواج و تشکیل خانواده در زندگی افراد اتفاقی مهم محسوب میشود و همه عروس و دامادهایی که سر سفره عقد «بله» میگویند، هر یک به نوعی در ذهن خود در حال ساختن کاخ آرزوهایشان هستند و خوشبختی خود را در گروی این اقدام میبینند
ادامه مطلب ...اصل سرزمینی بودن قوانین و مقررات جزایی
حقوق جزا از جمله زیرشاخههای حقوق محسوب میشود که تنها در محدوده داخلی مرزهای کشورها میتوان آن را مورد استفاده قرار داد و در حقیقت در این محدوده کاربرد دارد این موضوع شامل استثنائاتی میشود و با تسهیل در رفت و آمد و ورود و خروج افراد به سایر کشورها، محدوده این موارد گسترش مییابد؛ چرا که مجرمان میتوانند در فاصله کوتاهی از محل وقوع جرم دور شده و به کشور دیگر بروند در نتیجه بحث صلاحیت قانون حاکم بر جرم مطرح میشود که این اختلاف در صلاحیت بر خلاف اختلافهای محاکم داخلی به آسانی قابل حلّ نیست و تنها قراردادهای بینالمللی کارساز است
ادامه مطلب ...تصمیمات کمیسیون ماده 5 حقوق مجاوران و تراکم فروشی
کمیسیون ماده 5 قانون تاسیس شورای عالی شهرسازی و معماری ایران که در افواه عمومی به «کمیسیون ماده 5» معروف است یک نهاد تصمیمگیری در امور شهری است که از یک طرف، تصمیمات آن در بافت شهرها تاثیر غیرقابل انکار دارد و از طرف دیگر ممکن است این تصمیمات معارض حقوق مردم باشد عدم رعایت دقیق مقررات و تسامح در تصمیمگیریها چهره شهرها را خصوصاً در تهران و کلانشهرها به صورت ناهمگون درآورده است مثلاً در یک کوچه یا خیابان باریک در کنار چند سازه دو یا سه طبقه، ناگهان یک سازه ده طبقه یا برج سر برمیآورد
ادامه مطلب ...چگونگی تامین دلیل در خسارت ناشی از تصادفات
سالانه حدود 800 هزار تصادف در کشور رخ میدهد؛ جدا از خسارتهای جانی و نقص عضو در این تصادفات، موضوع خسارتهای مادی در سوانح، موضوع مهمی است که اگرچه در بسیاری موارد با تراضی طرفین و پرداخت خسارت از سوی شرکت بیمه، حل و فصل میشود اما همچنان یکی از مهمترین موارد طرح دعوای در شوراهای حل اختلاف در سراسر کشور است
ادامه مطلب ...آشنایی با شیوه های ابلاغ
برای به دادگاه رفتن و طرح دعوا باید مشخصات شاکی و فردی که طرف دعواست به طور دقیق اعلام شود زیرا بعد از دادن مدارک باید طرف دعوا منتظر باشد تا دادگاه وی را خبر کند همچنین کسی که علیه او دعوا طرح شده است (خوانده) نباید از همه جا بیخبر حکم علیه او صادر شود
ادامه مطلب ...فراز و فرودهای لایحه وکالت
«لایحه جامع وکالت و مشاوره حقوقی» یکی از لوایح بحثبرانگیز در جامعه حقوقی است که اخیرا از سوی رییسجمهور به مجلس شورای اسلامی تقدیم شده است و با تصویب نهایی این لایحه قرار است که سر و سامانی به حوزه وکالت داده شود
ادامه مطلب ...نحوه دفاع در برابر شهادت کذب
شهادت شهود به عنوان بینه شرعی و دلیل قانونی محسوب میشود و با شهادت دو شاهد مرد یا یک شاهد مرد و دو زن یا یک شاهد مرد به ضمیمه قسم مدعی، بسیاری از دعاوی یا ادعاهای مالی و حقوقی قابل اثبات است
ادامه مطلب ...