مروزی بر قوانین معافیت تحصیلی - سوالات متداول

در این گزارش تمامی موضوعات معافیت تحصیلی مشمولان وظیفه عمومی که شامل قوانین، تبصره‌ها و سوالات متدوال می‌شود، گردآوری شده است.

مروری بر قوانین معافیت تحصیلی + سوالات متداولبه گزارش گروه اجتماعی باشگاه خبرنگاران، درباره موضوع معافیت تحصیلی برای دانش آموزان در قانون آمده است:

ماده 31 : دانش آموزان مدارس و دانشجویان مراکز آموزش عالی وابسته به وزارت آموزش و پرورش و یا مورد تأیید آن وزارت و دانشجویان دانشگاه‌ها و مؤسسات آموزش عالی دولتی یا غیر دولتی داخلی و خارجی مورد تأیید وزارتخانه‌های علوم و بهداشت و طلاب حوزه‌های علمیه که در حین تحصیل به سن مشمولیت رسیده و یا می‌رسند، تا زمانی که به تحصیلات خود ادامه می‌دهند، از اعزام به خدمت دوره ضرورت معاف می‌باشند.

ماده 33 : صدور معافیت تحصیلی دانش‌آموزان، دانشجویان و طلاب علوم دینی، موکول به ارائه گواهی اشتغال به تحصیل آنان از طریق مراجع ذی‌ربط است و مدت اعتبار آن تا یک سال پس از صدور گواهی پایان تحصیلات در هر مقطع می‌باشد.

تبصره 1: حداکثر معافیت تحصیلی برای دانش‌آموزان تا سن بیست سال تمام و در هر یک از مقاطع تحصیلی کاردانی دو و نیم سال، کارشناسی ناپیوسته و کارشناسی‌ارشد ناپیوسته سه سال، کارشناسی پیوسته پنج سال و کارشناسی ارشد پیوسته شش سال، دکترای پزشکی پیوسته هشت سال و دکترای تخصصی شش سال است.

ماده 34 : دانش‌آموزان و دانشجویان و طلاب علوم دینی مشمول، در صورت ترک تحصیل، اخراج، انصراف یا فراغت از تحصیل، باید برای خدمت دوره ضرورت خود را معرفی نمایند. مقامات مسئول مکلفند صورت اسامی این قبیل مشمولین را با ذکر مشخصات کامل و نشانی و رشته تحصیلی به طور انفرادی، بدون تأخیر به سازمان محل ارسال دارند.     

تبصره 1: مهلت معرفی مشمولین مذکور حداکثر یک سال پس از تاریخ انصراف، ترک تحصیل و اخراج و فراغت از تحصیل است.

 تبصره 3: متخلفین از اجراء این ماده برای بار اول به توبیخ کتبی و درج در پرونده و برای بار دوم علاوه بر توبیخ کتبی به یک ماه انفصال از خدمت و برای بار سوم به دو ماه انفصال از خدمت محکوم می‌شوند.

*معافیت تحصیلی خارج از کشور

ماده 31: دانش آموزان مدارس و دانشجویان مراکز آموزش عالی وابسته به وزارت آموزش و پرورش و یا مورد تأیید آن وزارت و دانشجویان دانشگاه‌ها و مؤسسات آموزش عالی دولتی یا غیر دولتی داخلی و خارجی مورد تأیید وزارتخانه‌های علوم و بهداشت و طلاب حوزه‌های علمیه که در حین تحصیل به سن مشمولیت رسیده و یا می‌رسند، تا زمانی که به تحصیلات خود ادامه می‌دهند، از اعزام به خدمت دوره ضرورت معاف می‌باشند.

ماده 33: صدور معافیت تحصیلی دانش‌آموزان، دانشجویان و طلاب علوم دینی، موکول به ارائه گواهی اشتغال به تحصیل آنان از طریق مراجع ذی‌ربط است و مدت اعتبار آن تا یک سال پس از صدور گواهی پایان تحصیلات در هر مقطع می‌باشد.

تبصره 1: حداکثر معافیت تحصیلی برای دانش‌آموزان تا سن بیست سال تمام و در هر یک از مقاطع تحصیلی کاردانی دو و نیم سال، کارشناسی ناپیوسته و کارشناسی‌ارشد ناپیوسته سه سال، کارشناسی پیوسته پنج سال و کارشناسی ارشد پیوسته شش سال، دکترای پزشکی پیوسته هشت سال و دکترای تخصصی شش سال است.

تبصره 2: در مواقع ضروری با تشخیص و اعلام کمیسیون موارد خاص دانشگاه‌های مربوط حداکثر یک سال به مدت فوق اضافه می‌شود.
 
ماده 34: دانش‌آموزان و دانشجویان و طلاب علوم دینی مشمول، در صورت ترک تحصیل، اخراج، انصراف یا فراغت از تحصیل، باید برای خدمت دوره ضرورت خود را معرفی نمایند. مقامات مسئول مکلفند صورت اسامی این قبیل مشمولین را با ذکر مشخصات کامل و نشانی و رشته تحصیلی به طور انفرادی، بدون تأخیر به سازمان محل ارسال دارند.     

تبصره2: مشمولینی که با داشتن معافیت تحصیلی در خارج از کشور تحصیل می‌کنند، پس از ترک تحصیل یا اخراج یا انصراف یا فراغت از تحصیل، موظفند برای رسیدگی به وضع مشمولیت خود حداکثر ظرف یک سال خود را به نمایندگی جمهوری اسلامی ایران در خارج از کشور معرفی نمایند.

تبصره 3: متخلفین از اجراء این ماده برای بار اول به توبیخ کتبی و درج در پرونده و برای بار دوم علاوه بر توبیخ کتبی به یک ماه انفصال از خدمت و برای بار سوم به دو ماه انفصال از خدمت محکوم می‌شوند.
 
ماده 35: مشمولین دیپلم که حداکثر یک سال پس از فراغت از تحصیل در یکی از دانشگاه‌ها و مؤسسات آموزش عالی داخل یا خارج از کشور که مورد تأیید وزارتخانه‌های علوم و بهداشت می‌باشند پذیرفته شوند تا زمانی که وفق تبصره (1) ماده (33) به تحصیل اشتغال دارند، می‌توانند مشروط به اینکه دارای غیبت غیر موجه نباشند از معافیت تحصیلی استفاده نمایند. این معافیت برای هر مقطع فقط یک بار داده می‌شود.

تبصره 1: معافیت تحصیلی دانشجویان انصرافی در طول مدت تحصیل فقط یک بار قابل تمدید است.

تبصره 2: ترخیص کارکنان وظیفه بدون غیبت اولیه در حین خدمت جهت ادامه تحصیل در مقاطع کارشناسی و بالاتر به جز در زمان‌های اضطراری و جنگ بلامانع است.
 
ماده 36: مشمولین دارای مدرک کارشناسی و بالاتر و معادل آن در حوزه‌های علمیه علاقمند به تحصیل در خارج از کشور در صورتی که از نظر مقررات این قانون و وزارتخانه‌های علوم و بهداشت، حائز شرایط ادامه تحصیل در خارج از کشور باشند و دانشگاه‌ها و رشته‌های آنها مورد تأیید وزارتخانه‌های فوق باشد، می‌توانند با سپردن تضمین‌های لازم با استفاده از مقررات این قانون برای تحصیل به خارج از کشور مسافرت نمایند.
 
ماده 37: ایرانیان مقیم خارج از کشور، فرزندان مامورین ثابت دولت جمهوری اسلامی ایران در خارج از کشور و همچنین کسانی که قانوناً تحت کفالت، یا ولایت قانونی آنها می‌باشند، چنانچه در حین تحصیل در مدارس ایرانی مستقر در خارج از کشور و یا مؤسسات آموزشی کشورهای خارج مورد تأیید آموزش و پرورش و طلاب حوزه‌های علمیه مورد تأیید شورای عالی حوزه‌های علمیه به سن مشمولیت برسند از معافیت تحصیلی بهره‌مند می‌گردند و ادامه تحصیل آنان تا سقف یک سال پس از فراغت از تحصیل در دانشگاه‌ها و مراکز آموزش عالی خارج از کشور که مورد تأیید وزارتخانه‌های علوم یا بهداشت هستند بلامانع می‌باشد.

*معافیت تحصیلی طلاب علوم دینی    

ماده 31: دانش آموزان مدارس و دانشجویان مراکز آموزش عالی وابسته به وزارت آموزش و پرورش و یا مورد تأیید آن وزارت و دانشجویان دانشگاه‌ها و مؤسسات آموزش عالی دولتی یا غیر دولتی داخلی و خارجی مورد تأیید وزارتخانه‌های علوم و بهداشت و طلاب حوزه‌های علمیه که در حین تحصیل به سن مشمولیت رسیده و یا می‌رسند، تا زمانی که به تحصیلات خود ادامه می‌دهند، از اعزام به خدمت دوره ضرورت معاف می‌باشند.

ماده32: طلاب علوم دینی که قبل از رسیدن به سن مشمولیت و یا اعزام هم طبقه خود طبق ضوابط مرکز مدیریت حوزه‌های علمیه یا نمایندگان رسمی آن و یا با مجوز رسمی شورای عالی حوزه‌های علمیه در شهرستان‌ها به تحصیل اشتغال ورزند در مدت تحصیل می‌توانند از مزایای ماده 31 قانون استفاده کنند. ارزشیابی میزان تحصیل با شورای مدیریت و یا نماینده آن خواهد بود.

تبصره: مشمولان دیپلمه که دوره سطح و یا حداقل 6 سال دوره خارج را گذرانده باشند به ترتیب همانند مشمولان لیسانس و دکتر خواهند بود و چنانچه بدون دیپلم دوره‌های مذکور را گذرانده باشند همانند مشمولان فوق دیپلم و فوق لیسانس می‌باشند و در هر صورت طلابی که به درجه اجتهاد نایل گردند همانند مشمولین دکترا می‌باشند.

ماده 33: صدور معافیت تحصیلی دانش‌آموزان، دانشجویان و طلاب علوم دینی، موکول به ارائه گواهی اشتغال به تحصیل آنان از طریق مراجع ذی‌ربط است و مدت اعتبار آن تا یک سال پس از صدور گواهی پایان تحصیلات در هر مقطع می‌باشد.

بخشنامه:

1-افراد دارای مدرک تحصیلی زیر دیپلم قبل از سن مشمولیت ، مجاز به تحصیل در حوزه علمیه می باشند.

2- مشمول دارای مدرک دیپلم یا پیش دانشگاهی که هنوز وارد غیبت نگردیده است ، مجاز به شروع به تحصیل در حوزه علمیه می باشد.

3-کلیه مشمولان فوق دیپلم تا دکتری پس از فراغت از تحصیل ، به شرط نداشتن غیبت و با رعایت شرایط سنی زیر می توانند به طور تمام وقت در حوزه های علمیه تحصیل نموده و از معافیت تحصیلی برخوردار شوند.

1/3-سن مشمولان فوق دیپلم حداکثر 22 سال تمام باشد.

2/3-سن مشمولان لیسانس حدکثر 24 سال تمام می باشد.

3/3-سن مشولان فوق لیسانس حداکثر 28 سال تمام باشد.

4/3-سن مشمولان دکتری حداکثر 30 سال تمام باشد.

4-ترخیص سربازان حین خدمت فارغ التحصیل مقطع دیپلم و بالاتر به شرط نداشتن غیبت اولیه،(و رعایت شرط سنی برای سربازان فوق دیپلم تا دکتری) برای ادامه تحصیل در حوزه های علمیه بلامانع است،لذا سربازان حین خدمت می بایست ابتدا توسط وظیفه عمومی محل سکونت ترخیص شوند و پس از ثبت ترخیص از خدمت ، مجاز به استفاده از معافیت تحصیلی می باشند.

5-دانشجویان انصرافی از دانشگاهها در صورت نداشتن غیبت و حداکثر تا یک سال پس از انصراف،‌مجاز به ادامه تحصیل در حوزه علمیه می باشند.

6-سنوات تحصیلی مجاز برای طلاب حوزه های علمیه تشیع:

الف-سطح1:حداکثر 9 سال (معادل کاردانی)

ب-سطح 2:حدکاثر 6 سال (معادل کارشناسی)

ج-سطح 3: حداکثز 3 سال (معادل کارشناسی ارشد)

د-سطح4(معادل دکتری): حداکثر 12 سال (8 سال تحصیل+4سال تدوین پایان نامه) ،ضمنا مادامی که مرکز مدیریت حوزه علمیه قطع رابطه تحصیلی آنان را اعلام نکند همچنان از معافیت تحصیلی استفاده خواهند نمود.

تبصره1:مشمولان فوق دیپلم تا دکتری که برابر شرایط ، معافیت تحصیلی حوزوی اخذ می نمایند می بایست سطح یک را حداکثر ظرف مدت7 سال به اتمام برسانند و در غیر اینصورت مجاز به ادامه تحصیل در مقاطع بعدی نیستند.

تبصره2: چنانچه طلاب سطح 2و3 ، در طرح هجرت روحانیون شرکت کرده یا به عنوان ائمه جمعه و جماعت قضاوت ،تدریس و تبلیغ مشمول خدمت شده باشند مدت خدمت فوق با تایید مرکز مدیریت حوزه علمیه ، به مدت تحصیل آنان اضافه می شود.

7-سنوات تحصیلی مجاز برای طلاب مدارس علوم دینی اهل سنت:

الف-سطح مقدمات: حداکثر تا20 سالگی تمام (معادل دیپلم)

ب-سطح1:حداکثر4 سال (معادل کاردانی)

ج-سطح2:حداکثر 4سال (معادل کارشناسی)

8- برای طلاب مشغول به تحصیل در حوزه و مدارس علوم دینی ، پس از اتمام هر سطح می بایست برگ آخرین وضعیت تحصیلی طلاب حوزه های علمیه که حسب مورد توسط مرکز مدیریت حوزه علمیه یا دفتر نمایندگی امور اهل سنت تکمیل شده ، به دفاتر پلیس+10 ارائه گردد و پس از ثبت درخواست معافیت تحصیلی ، معافیت تحصیلی جدید برای سطوح بعدی به شرط عدم ورود به غیبت صادر و به مشمول تحویل می گردد.

9-افرادی که به سن مشمولیت رسیده اند و در سن مشمولیت از دبیرستان یا دانشگاه ترک تحصیل و اخراج شده اند، تا پایان خدمت مجاز به تحصیل در حوزه علمیه نمی باشند. (ولی چنانچه ترک تحصیل یا اخراج قبل از ورود به سن مشمولیت باشد مانع شروع به تحصیل در حوزه قبل از سن مشمولیت نمی باشد.)

10-پزشکی:رسیدگی به درخواست معافیت پزشکی طلاب در حین تحصیل در حوزه (بدون نیاز به ابطال معافیت تحصیلی) بلامانع است و پس از صدور کارت معافیت پزشکی ، معافیت تحصیلی باطل می شود. در رسیدگی به معافیت پزشکی طلاب ازنظر مقطع تحصیلی ،با طلاب شاغل به تحصیل در سطح مقدمات همانند مشمولان دیپلم و با طلاب شاغل به تحصیل در سطح یک و بالاتر همانند مشمولان فوق دیپلم و بالاتر رفتار می شود.

 ماده 34: دانش‌آموزان و دانشجویان و طلاب علوم دینی مشمول، در صورت ترک تحصیل، اخراج، انصراف یا فراغت از تحصیل، باید برای خدمت دوره ضرورت خود را معرفی نمایند. مقامات مسئول مکلفند صورت اسامی این قبیل مشمولین را با ذکر مشخصات کامل و نشانی و رشته تحصیلی به طور انفرادی، بدون تأخیر به سازمان محل ارسال دارند.     

تبصره 1: مهلت معرفی مشمولین مذکور حداکثر یک سال پس از تاریخ انصراف، ترک تحصیل و اخراج و فراغت از تحصیل است.

تبصره 3: متخلفین از اجراء این ماده برای بار اول به توبیخ کتبی و درج در پرونده و برای بار دوم علاوه بر توبیخ کتبی به یک ماه انفصال از خدمت و برای بار سوم به دو ماه انفصال از خدمت محکوم می‌شوند.

*معافیت تحصیلی دانشجویان

ماده 31: دانش آموزان مدارس و دانشجویان مراکز آموزش عالی وابسته به وزارت آموزش و پرورش و یا مورد تأیید آن وزارت و دانشجویان دانشگاه‌ها و مؤسسات آموزش عالی دولتی یا غیر دولتی داخلی و خارجی مورد تأیید وزارتخانه‌های علوم و بهداشت و طلاب حوزه‌های علمیه که در حین تحصیل به سن مشمولیت رسیده و یا می‌رسند، تا زمانی که به تحصیلات خود ادامه می‌دهند، از اعزام به خدمت دوره ضرورت معاف می‌باشند.

ماده 33: صدور معافیت تحصیلی دانش‌آموزان، دانشجویان و طلاب علوم دینی، موکول به ارائه گواهی اشتغال به تحصیل آنان از طریق مراجع ذی‌ربط است و مدت اعتبار آن تا یک سال پس از صدور گواهی پایان تحصیلات در هر مقطع می‌باشد.

تبصره 1: حداکثر معافیت تحصیلی برای دانش‌آموزان تا سن بیست سال تمام و در هر یک از مقاطع تحصیلی کاردانی دو و نیم سال، کارشناسی ناپیوسته و کارشناسی‌ارشد ناپیوسته سه سال، کارشناسی پیوسته پنج سال و کارشناسی ارشد پیوسته شش سال، دکترای پزشکی پیوسته هشت سال و دکترای تخصصی شش سال است.

تبصره 2: در مواقع ضروری با تشخیص و اعلام کمیسیون موارد خاص دانشگاه‌های مربوط حداکثر یک سال به مدت فوق اضافه می‌شود.
 
ماده 34: دانش‌آموزان و دانشجویان و طلاب علوم دینی مشمول، در صورت ترک تحصیل، اخراج، انصراف یا فراغت از تحصیل، باید برای خدمت دوره ضرورت خود را معرفی نمایند. مقامات مسئول مکلفند صورت اسامی این قبیل مشمولین را با ذکر مشخصات کامل و نشانی و رشته تحصیلی به طور انفرادی، بدون تأخیر به سازمان محل ارسال دارند.     

تبصره 1: مهلت معرفی مشمولین مذکور حداکثر یک سال پس از تاریخ انصراف، ترک تحصیل و اخراج و فراغت از تحصیل است.

تبصره 3: متخلفین از اجراء این ماده برای بار اول به توبیخ کتبی و درج در پرونده و برای بار دوم علاوه بر توبیخ کتبی به یک ماه انفصال از خدمت و برای بار سوم به دو ماه انفصال از خدمت محکوم می‌شوند.

ماده 35: مشمولین دیپلم که حداکثر یک سال پس از فراغت از تحصیل در یکی از دانشگاه‌ها و مؤسسات آموزش عالی داخل یا خارج از کشور که مورد تأیید وزارتخانه‌های علوم و بهداشت می‌باشند پذیرفته شوند تا زمانی که وفق تبصره (1) ماده (33) به تحصیل اشتغال دارند، می‌توانند مشروط به اینکه دارای غیبت غیر موجه نباشند از معافیت تحصیلی استفاده نمایند. این معافیت برای هر مقطع فقط یک بار داده می‌شود.

تبصره 1: معافیت تحصیلی دانشجویان انصرافی در طول مدت تحصیل فقط یک بار قابل تمدید است.

تبصره 2: ترخیص کارکنان وظیفه بدون غیبت اولیه در حین خدمت جهت ادامه تحصیل در مقاطع کارشناسی و بالاتر به جز در زمان‌های اضطراری و جنگ بلامانع است.

در ادامه پاسخ سوالات متداول مشمولان خدمت سربازی درباره معافیت تحصیلی را می‌خوانید:

1- از چه تاریخی مشمولان وارد سن مشمولیت می شوند؟

جواب :  تمام افراد ذکور ایرانی که به سن 18 سالگی تمام می رسند از اول ماه تولد که طی آن ماه وارد 19 سالگی می شوند مشمول قانون وظیفه عمومی می گردند .وتاشش ماه فرصت دارند خودرابه سازمان معرفی نمایند.

2- حداکثر زمان معرفی مشمولانی که قبل از سن مشمولیت فارغ التحصیل ، ترک تحصیل یا اخراج می شوند چه مدت می باشد؟

 جواب : حداکثر مدت معرفی ایشان 6 ماه پس از رسیدن به 18 سالگی تمام است .

مثال: دانش آموز متولد 18/2/73 که قبل از 1/2/91 فارغ التحصیل ، انصراف ، ترک تحصیل یا اخراج از تحصیل شده باشد حد اکثر تا 18/8/91 فرصت معرفی خود را دارد.

3- حداکثر زمان معرفی مشمولانی که پس از سن مشمولیت ، فارغ التحصیل، انصراف، ترک تحصیل یا اخراج می شوند چه مدت می باشد؟

جواب : از تاریخ فراغت ، اخراج یا ترک تحصیل یکسال فرصت دارند تا خود را معرفی نمایند.

 مثال: دانش آموز متولد 18/2/73 که در تیرماه 1391 فارغ التحصیل، انصراف ، ترک تحصیل ویااخراجی محسوب شوند تاپایان تیر ماه 92 مهلت معرفی خواهد داشت.

از تاریخ فراغت ، اخراج یا ترک تحصیل یکسال فرصت دارند تا خود را معرفی نمایند.

(جهت ایجاد تسهیلات برای این قبیل مشمولان ، برای شرکت در آزمون دانشگاهها ،تا 31/6/سال بعد از فراغت از تحصیل مهلت معرفی دارند.)

 4- دانش آموزانی که از مهر91 در پایه اول مقطع متوسطه یا پایین تر شروع به تحصیل  نموده اند تا چه زمانی مجاز به تحصیل خواهند بود؟

جواب :  اینگونه مشمولان حداکثر تاپایان 20 سالگی مجازند برابر ضوابط وزارت آموزش و پرورش ادامه تحصیل دهند ، رشته های تحصیلی تاثیری در این مدت زمان نخواهند داشت.

5-   دانش آموزی که از مهر 91 در پایه دوم یا بالاتر شروع به تحصیل نموده اند تا چه زمانی مجاز به تحصیل خواهند بود؟
جواب : چنانچه در رشته ی کاردانش یا فنی حرفه ای به تحصیل اشتغال دارند حداکثر تا پایان 22سالگی ورشته های مختلف پیش دانشگاهی حداکثر تا 24 سالگی مجاز به تحصیل خواهند بود.

6- آیا دانش آموزانی که درورود به سن مشمولیت در مقطع راهنمایی به تحصیل اشتغال دارند حق ادامه تحصیل خواهند داشت ؟

جواب : بله درصورت پیوستگی تحصیلی حداکثر تاپایان 20 سالگی میتوانند تحصیل نمایند.

 7- آیا دانش آموزان درمهلت یکساله معرفی پس از فراغت ،اخراج، انصراف یا ترک تحصیل می توانند ادامه تحصیل دهند؟

جواب : اینگونه مشمولان می توانند بدون صدور معافیت تاپایان مهلت یکساله وپس از معرفی تاموعد اعزام خود ادامه تحصیل بدهند

مثال : دانش آموزمتولد 15/8/70 که در مهر 91 درپایه دوم کاردانش شروع به تحصیل نماید می تواند خود را به وظیفه عمومی معرفی نماید چنانچه مشمول مذکور تا 15/8/92 فارغ التحصیل نشده می تواند بدون صدور معافیت تحصیلی حداکثر تا15/8/93به تحصیل ادامه دهد وپس از این تاریخ 15/8/93 درصورت عدم معرفی وارد غیبت خواهد شد.

8 - آیا به مشمولانی که به صورت داوطلب آزاد تحصیل می کنند معافیت تحصیلی تعلق می گیرد؟

جواب : خیر اینگونه مشمولان حق استفاده از معافیت تحصیلی را نخواهند داشت وشروع به تحصیل داوطلب آزاد به عنوان انصراف از تحصیل تلقی می گردد.

9-  متولدین سه ماه اول سال 71 در سال های قبل که در خرداد ماه سال 90 فارغ التحصیل  شده اند تاچه زمان مهلت معرفی خود به وظیفه عمومی را  داشته اند ؟

جواب :دانش آموزان تا18/8/90 (قبل از اجرای قانون جدید وظیفه عمومی )فرصت معرفی داشته اند درصورت عدم معرفی از تاریخ 19/8/90 واردغیبت شده اند .

-10  متولدین سه ماهه دوم سال 71 در سال قبل که درخرداد ماه سال 90 فارغ التحصیل شده اند تا چه زمان فرجه معرفی خود به وظیفه عمومی را دارند؟

جواب :  اینگونه دانش آموزان با توجه به اینکه فرصت معرفی ایشان 18/9/90 بود ( بعد از اجرای قانون جدید وظیفه عمومی) فلذا از یک سال مهلت تعیین در قانون جدید برخوردار بوده وتا خرداد 91 مهلت معرفی خواهند داشت.

11- با عنایت به اجرای قانون جدید وظیفه عمومی ، موضوع تمدید مهلت اعزام متولد نیمه دوم سال چگونه خواهد بود؟

جواب :  با اجرای قانون جدید موضوع تمدید مهلت اعزام اینگونه  مشمولان منتفی می باشد .

12- موعدمعرفی دانش آموزانی که قبل  از 22/4/90 از تحصیل انصراف  داده ، ترک تحصیل کرده یا اخراج شده اند چگونه است؟

 جواب :اینگونه مشمولان چنانچه حد اکثر ظرف مدت 4 ماه از تاریخ وقوع خود را معرفی نکرده باشند غایب محسوب می شوند ومی بایست سریعا  خود را به وظیفه  عمومی معرفی نماید.

  مثال: دانش آموزی که در تاریخ 1/3/90 ترک تحصیل یا اخراج شده باشد ، با لحاظ مهلت 4 ماهه حداکثر تا1/7/90 مهلت معرفی داشته فلذا ازآن تاریخ وارد غیبت گردیده ومی بایست سریع خود سریعا خود را به به وظیفه عمومی معرفی نمایند.

13- موعد معرفی دانش آموزان انصرافی ، ترک تحصیل ویا اخراجی که آخرین موعد معرفی ایشان به لحاظ مهلت 4 ماهه بعداز تاریخ 22/8/90(تاریخ اجرای قانون  جدید وظیفه عمومی) بوده چه زمانی می باشد؟

جواب :اینگونه  دانش آموزان از تاریخ وقوع انصراف ، ترک تحصیل و یا اخراج  یک سال مهلت معرفی خواهند داشت.

 مثال: مشمول متولد 15/06/71 که در تاریخ 22/6/90 از تحصیل انصراف داده است باتوجه به -مهلت 4 ماهه قانون قدیم وظیفه عمومی تا 22/10/90 فرجه معرفی داشته که این تاریخ بعداز تاریخ اجرای قانون جدید وظیفه عمومی بوده ، فلذا مشمول تا22/6/91 مهلت معرفی خواهد داشت.

14- مشمولان فارغ التحصیل دانشگاه ها از چه تاریخ می توانند از مهلت 1 ساله پس از فراغت خود استفاده نمایند؟      

جواب :مشمولانی که از تاریخ 22/2/90 به بعد در مقاطع تحصیلی در دانشگاه فارغ التحصیل شده اند حق استفاده از مهلت 1 ساله را خواهند داشت.

15- مشمولان اخراجی،انصرافی،ترک تحصیل ازچه تاریخ درشمول استفاده ازمهلت1ساله پس ازتاریخ وقوع انصراف،ترک تحصیل،اخراج قرار می گیرند؟

جواب :مشمولانی که از تاریخ 22/4/90 به  بعد از تحصیل در مقاطع  دانشگاهی انصراف، ترک تحصیل و یا اخراج شده باشند .

 16- آیا دانشجویان انصرافی حق تحصیل مجدد را دارند؟

 جواب :بلی . مشمولان در طی مدت تحصیل از دیپلم تا دکتری صرفا 1 بار می توانند از تحصیل انصراف و مجددا با پذیرفته شدن در دانشگاه به شرط : 1- عدم گذشت بیش از یکسال از تاریخ انصراف (قبل از اعزام به خدمت). 2- انصراف قبل از اتمام سنوات تحصیلی مصوب بوده باشد یعنی در سنوات ارفاقی نباشد .3-انصراف از تحصیل در مقطع ، با اخذ مدرک تحصیلی پایین تر نبوده باشد .(مثلا انصراف از کارشناسی پیوسته با اخذ مدرک کاردانی نباشد، مگر اینکه مدرک اخذ شده در سنوات مجاز تحصیل همان مقطع یعنی مقطع پایین تر به مشمول تعلق گرفته باشد که در این صورت در حکم فارغ التحصیل محسوب شده و ادامه تحصیل وی بلامانع می باشد)4- مقطع جدید ،تکراری نباشد.(یعنی قبلا از این مقطع فارغ التحصیل نشده باشد.)

17- مشمولان فارغ التحصیل از مقطع متوسطه تا چه زمان می توانند در دانشگاه پذیرفته وثبت نام نمایند؟

جواب :چنانچه حداکثر ظرف مدت یکسال از زمان فارغ التحصیل شدن درمقطع دیپلم یاپیش دانشگاهی دردانشگاه پذیرفته شوندمجازبه تحصیل خواهند بود 

در صورت سپری شدن بیش از یکسال حق تحصیل نخواهند داشت(قبل از اعزام به خدمت ) منظور از پذیرفته شدن دردانشگاه قبولی قطعی یا ثبت نام در دانشگاه می باشد ،لیکن بعد از اعزام به خدمت ، سپری شدن بیش از یکسال از تاریخ فراغت مقطع متوسطه مانع نخواهد بود و فقط نداشتن غیبت اولیه و پذیرش در مقطع کارشناسی و بالاتر ملاک می باشد .

 بدیهی است زمان اعلام قبولی در آزمون های سراسری به منزله پذیرش تلقی خواهد شدو در مورد پذیرش بدون آزمون در دانشگاه ، زمان ثبت نام به منزله تاریخ پذیرش است .

مثال: فارغ التحصیل1/4/91درمقطع متوسطه که حداکثرتا 1/4/92 قبولی قطعی یاثبت نام دردانشگاه داشته باشند می توانند ادامه تحصیل بدهند.

 18- فارغ التحصیلان مقطع متوسطه درخردادسال90شرط ثبت نام یاقبولی دردانشگاه آیاحق ادامه تحصیل از مهر 91 را دارند؟

جواب : بله. با توجه به اینکه فارغ التحصیلان خرداد (پس از ورود به سن مشمولیت ) به منزله فارغ التحصیلان  شهریور تلقی می گردندتا پایان شهریور سال بعد مهلت معرفی دارند .

 19- آیابه دوره های فراگیرپیام نور،دوره های بین الملل دردانشگاه وپودمانی وسایرمقاطع تحصیلی بدون آزمون معافیت تحصیلی تعلق می گیرد؟

 جواب : بلی درصورت تصویب شورای گسترش آموزش عالی امکان جذب بدون آزمون واحد آموزشی ، تحصیل اینگونه افراد منعی نخواهد داشت.(به دوره دانشپذیری در دانشگاه پیام نور ، معافیت تحصیلی تعلق نمی گیرد و صرفا از زمان قبولی قطعی و دانشجویی وضعیت مشمول بررسی و در صورت داشتن شرایط معافیت تحصیلی صادر خواهد شد.)

20-  آیاسربازان وظیفه ای که به خدمت اشتغال خدمت دارندجهت تحصیل دردانشگاه هااز خدمت ترخیص میشوند؟

جواب : درصورت قبولی اینگونه سربازان درمقطع کارشناسی وبالاترترخیص ازخدمت صورت میگیرد وترخیص برای ادامه تحصیل درمقاطع کاردانی مجاز نمی باشد.

21- دانشجویانی که با انصراف ازتحصیل ،به عنوان دارندگان مدرک معادل درمقطع پایین شناخته می شوند آیا مجاز به تحصیل در مقاطع بالاتر می باشند؟

جواب :خیر اینگونه  مشمولان تا پایان خدمت  دوره ضرورت حق ادامه  تحصیل نخواهند داشت .

22- آیا دانشجویان اخراجی مجاز به ادامه تحصیل هستند؟ 

جواب :خیر دانشجویان اخراجی تا پایان خدمت یا اخذ معافیت دائم ، مجاز به ادامه تحصیل نمی باشند.

 23- سقف سنوات های مجاز  تحصیلی  در مقاطع مختلف دانشگاهی ، به  چه میزان می باشد؟

جواب : برابر تبصره (1) ماده (33) قانون خدمت وظیفه عمومی ، حداکثر معافیت تحصیلی برای دانش آموزان تا سن بیست سال تمام ودر هر یک از مقاطع  تحصیلی کاردانی دو و نیم سال، کارشناسی  ناپیوسته وکارشناسی ارشد ناپیوسته سه سال، کارشناسی پیوسته پنج سال وکارشناسی ارشد  پیوسته شش  سال، دکترای پیوسته  هشت سال و دکترای تخصصی شش سال است.

24- چه کسانی میتوانند از معافیت تحصیلی دانش آموزی در خارج از کشور استفاده نمایند؟

جواب : فرزندان ایرانیان مقیم خارج از کشور،چنانچه هنگام ورود به سن مشمولیت (ماه تولد 18 سال تمام) درمدارس ایرانی یا مدارس خارجی مورد تایید وزارت آموزش وپرورش مشغول به تحصیل در مقطع متوسطه باشند می توانند از معافیت تحصیلی استفاده نمایند.

25 -آیا تحصیل در دوره های زبان در خارج از کشور برای ورود به دانشگاه درشمول معافیت تحصیلی قرار می گیرند؟

جواب : خیر به این دوره ها معافیت تحصیلی تعلق نمی گیرد.

 26- آیا مشمولانی که در داخل کشور در مقطع متوسطه فارغ التحصیل می شوند، حق تحصیل در خارج از کشور را دارند؟

جواب : خیر آنها به عنوان مقیم خارج از کشور محسوب نشده ومجاز به تحصیل در دانشگاه های خارج از کشور نمی باشند.

 27- چه مشمولانی می توانند بدون آنکه مقیم کشورهای خارجی باشند دردانشگاه های خارج از کشور تحصیل نموده و از معافیت تحصیلی دانش جویان خارج از کشور بهره مند شوند؟

جواب : مشمولانی که در مقاطع کارشناسی یا بالاتر در دانشگاه های داخل کشور فارغ التحصیل شده باشند به شرط عدم ورود به غیبت وسپری نشدن بیش  از یکسال از تاریخ فراغت از تحصیل با سپردن تضمین لازم می توانند از این معافیت استفاده نمایند.(ودیعه لازم فعلا 15 میلیون تومان وجه نقد می باشد.)

28- آیا مرخصی تحصیلی جزء سنوات مجاز تحصیلی محسوب می گردد ؟

جواب :بله  دانشگاه ها باید از درج عبارت مرخصی بدون احتساب در سنوات تحصیلی برای دانشجویان مشمول خودداری نمایند.

29- آیا مشمول غیر غایبی که بعد از مدت یکسال فرصت تعیین شده دانشگاه قبول شود می تواند از معافیت تحصیلی برخوردار شود؟

جواب :مشمولانی که به دلایل قانونی (معافیت موقت و ... )تاریخ اعزام خود را به تعویق می اندازندچنانچه مدت تعویق آنان از مدت یکسال فرصت تعیین شده در قانون بیشتر گردد،  در صورتی که در حین فرصت معرفی تعویق شده (معافیت موقت و ...) در دانشگاه قبول شوند ادامه تحصیل و بهره مندی آنان از معافیت تحصیلی بلامانع خواهد بود .

30- آیا تحصیل همزمان با خدمت امکان پذیر می باشد؟

جواب :خیر حتی در صورت تایید دانشگاه برای این دسته از دانشجویان معافیت تحصیلی صادر نمی گردد.

31- طلاب حوزه های علمیه پس از انصراف یا اخراج از  حوزه علمیه در چه صورت مجاز به ادامه تحصیل می باشند؟

جواب :طلاب حوزه های علمیه در صورت اخراج و یا انصراف از تحصیل تا پایان خدمت و یا اخذ معافیت دائم ، مجاز به ادامه تحصیل نمی باشند .