گواهی فوت صادر شده از طرف پزشک یک سند است

قائم مقام رییس سازمان پزشکی قانونی کشور با بیان اینکه گواهی فوت صادر شده از طرف پزشک یک سند محسوب می شود، گفت: گواهی فوت سندی است که برای آن اعتبار قائل هستند و نشان‌دهنده آن است که فرد از نظر علمی دچار مرگ شده و برگشتی برای آن نیست. بنابراین نیازی به عملیات درمانی و احیا در مورد او وجود ندارد.

به گزارش روابط عمومی اداره کل پزشکی قانونی استان تهران، در این سمینار دکتر عبدالرزاق برزگر در سمینار یکروزه مبانی علمی و قانونی صدور جواز دفن که روز پنجشنبه 21 خرداد در سالن شهید بهشتی سازمان برگزار شد گفت:

هدف از برگزاری این سمینار آن است که پزشکان به شکلی جواز دفن و گواهی فوت صادر کنند تا اشکالات آماری موجود در نظام بهداشت و درمان کشور برطرف شود از سوی دیگر مسائل مرتبط با گواهی فوت و جواز دفن از نظر قانونی به نحو مناسبی رعایت شود که بعضی همکاران دچار چالش در این زمینه نشوند.

وی اظهار داشت: گواهی فوت صرفاً مجوزی برای دفن نیست و تنها تعیین می‌کند که فردی فوت کرده است. در اوراق طراحی شده توسط وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی نیز گواهی فوت در بالای برگه ها منظور شده و در پایین برگه صدور جواز دفن آمده و این بدان معنا است که این دو مقوله کاملا از هم جدا شده‌اند.

وی تصریح کرد: در مرگ های طبیعی پزشکی که به تشخیص مرگ می‌رسد می تواند جواز دفن صادر کند اما در مرگ های غیرطبیعی باید با دستور حاکم جواز دفن صادر شود.

دکتر برزگر تاکید کرد: پزشکی که در مراکز درمانی کار می‌کند و مجوز پزشکی دارد، می تواند در تمام موارد مرگ طبیعی جواز دفن صادر کند. پزشک باید شخصاً جسد را معاینه کند و معاینه نکردن جسد یک خطای بزرگ قانونی است.

در این سمینار همچنین دکتر بشیر نازپرور مدیر کل پزشکی قانونی استان تهران با اشاره به این که یکی از وظایف اصلی وزارت بهداشت، تامین و ارتقای سلامت آحاد جامعه است، گفت: امکان شناسایی علل کلیه مرگ و میرها و ثبت دقیق آن‌ها به علت پیچیده بودن این بخش از اطلاعات وجود ندارد.

وی به دلایل دشواری شناسایی و ثبت اطلاعات مرگ و میر اشاره کرد و گفت: یکی از دلایل پیچیدگی تعیین دقیق علت مرگ آن است که این کار احتیاج به کالبدشکافی دارد. در حالی که این کار به لحاظ حقوقی و اجتماعی و فرهنگی با موانعی مواجه است. تنوع موقعیت مکانی در مورد محل مرگ و وجود جسد، محل صدور گواهی فوت، محل دفن جسد و محل ابطال شناسامه یکی از موانع ما در مسیر ثبت دقیق اطلاعات مرگ و میر است.

دکتر نازپرور به سرعت عمل برای دفن جسد به عنوان یکی از دلایل دشواری ثبت علت مرگ اشاره کرد و گفت: در فرهنگ ما خانواده‌ها سعی می‌کنند سریع مجوز دفن متوفی را بگیرند و مدعی هستند ما آبرومند هستیم و این امر امکان روشن کردن علت دقیق مرگ و ثبت آن را با مشکل مواجه می‌کند.

وی در ادامه متولی نداشتن برخی گورستان‌ها را علت دیگر برای روشن نبودن علل مرگ و میر دانست و گفت: در کشور برخی گورستان‌ها هیچ متولی ندارد و شهرداری روی آن‌ها هیچ اشرافی ندارد همین امر باعث می‌شود گاهی جسد بدون مجوز دفن شود.

مدیر کل پزشکی قانونی استان تهران در مورد ضرورت وجود آموزش و بر‌نامه‌ریزی در مورد صدور گواهی فوت و جواز دفن، گفت: باید وزارت بهداشت برای آموزش های مبانی علمی و موازین قانونی لازم در این زمینه به دانشجویان و پزشکان اهتمام کافی داشته باشند.

دکتر نازپرور در ادامه در تعریف گواهی فوت گفت: گواهی فوت مدرکی است که بعد از مرگ افراد صادر می‌شود. این گواهی تاییدیه‌ای بر عدم لزوم اقدامات درمانی برای وی است. در صورتی که مرگ طبیعی باشد پزشک می‌تواند برای متوفی جواز دفن صادر کند، اما در مرگ‌های غیر طبیعی پزشک حق صدور مجوز دفن را ندارد.

وی افزود: گواهی فوت سند معتبری است که بستگان متوفی می‌توانند برای پیگیری کارهای قانونی مثل ابطال شناسنامه شخص متوفی و پیگیری امور ارث و میراث وی از این سند استفاده کند.

مدیر کل پزشکی قانونی استان تهران با بیان این که در برخی کشورها پزشک و پرستار و در برخی کشورها فقط پزشک وظیفه صدور جواز دفن دارد گفت: در ایران گواهی فوت و جواز دفن در یک نسخه تنظیم می‌شود و تنها پزشکی می‌تواند جواز دفن صادر کند که گواهی فوت متوفی را صادر کرده باشد.

وی همچنین با تاکید بر اینکه پزشک در همه شرایط مجوز صدور جواز دفن را ندارد، اظهار داشت: صدور جواز دفن توسط پزشکان در صورتی ممکن است که علت فوت روشن باشد، به بیان دیگر متوفی به علل طبیعی جان خود را از دست داده و در خصوص علت فوت نیز شکایتی مطرح نشده باشد.

دکتر نازپرور با بیان این که در صورت طبیعی نبودن مرگ متوفی، پزشک حق صدور جواز دفن ندارد، گفت: صدور جواز دفن در مرگ‌های غیرطبیعی بر عهده پزشکی قانونی است که شامل مرگ متعاقب تصادف و حادثه، خودکشی، سوختگی و خودسوزی، قتل، مسمومیت دارویی و شیمیایی ، اعتیاد، مرگ در حین طبابت و عمل جراحی، سقوط ، برق گرفتگی، نزاع، کودک آزاری، مرگ در خوابگاه‌ها، مراکز نظامی و خانه سالمندان و ... است.

وی در مورد تصور برخی پزشکان برای ضرورت حضور 24 ساعته متوفی در بیمارستان برای صدور جواز دفن، گفت: لازم نیست حتما فرد 24 ساعت بستری باشد، حتی اگر یک ساعت از مراجعه‌اش به مرکز بگذرد و مرگ رخ دهد، پزشک می‌تواند جواز دفن صادر کند. بنابراین اگر پزشکان درباره طبیعی بودن نحوه فوت اطمینان داشته باشند می‌توانند اقدام به صدور جواز دفن کنند و در غیر این صورت، تشخیص‌های لازم درباره نحوه مرگ غیر طبیعی و صدور مجوز دفن در اختیار پزشکی قانونی و سیستم قضایی است.