آیا کار زنان خانه دار ارزش گذاری می شود ؟

«زنان خانه‌دار»  شاید از مظلوم‌ترین اقشار جامعه باشند که درآمدی ندارند اما برای بیمه شدن باید در زمره حرف و مشاغل آزاد قرار گرفته و به همان میزان باید حق بیمه پرداخت کنند. با وجود مطالبه رهبر معظم انقلاب برای حمایت از کار زنان در خانه اما دولتی‌ها وعده ارزش‌گذاری کار زنان خانه‌دار را به سال 95 موکول کرده‌اند و باید دید در نهایت آیا حمایت از زنان خانه‌دار قانونی می‌شود یا نه؟

زنان بیکار

آمارهای سرشماری سال 90 نشان می‌دهد که نرخ فعالیت اقتصادی زنان دارای تحصیلات عالی حدود 31 درصد و نرخ فعالیت اقتصادی مردان دارای تحصیلات عالی 60.44 درصد بوده است. یعنی بر این اساس حدود 69 درصد زنان دارای تحصیلات دانشگاهی بیکار یا به تعبیری خانه‌دار محسوب می‌شوند.

در گزارش دیگری هم که معاون رئیس‌جمهور در امور زنان و خانواده طی روزهای اخیر در هم‌اندیشی زنان کارگر اعلام کرده بود، در سال 90 از میان زنان 10 سال سن به بالای کشور، 10 درصد شاغل، 2.6 درصد بیکار در جست‌وجوی کار، 20.1 درصد محصل، 2.5 درصد دارای درآمد بدون کار و 61 درصد خانه‌دار بودند. در واقع بر اساس این گزارش، 87 درصد از زنان کشور به لحاظ اقتصادی غیرشاغال محسوب می‌شدند.

موضوع اشتغال زنان و البته حمایت از شغل‌های منحصر به زنان چندسالی است که به طور جدی در کشور مطرح شده و پیگیری می‌شود. حالا آنگونه که آمارها هم نشان می‌دهد حدود 60 تا 70 درصد جمعیت کشور خانه‌دار هستند و بخش زیادی از اوقاتشان را در این بخش صرف می‌کنند. موضوعی که کمتر به آن توجه شده و به نسبت هم کمتر برای آن سرمایه‌گذاری شده است.

نکته جالب توجه در این موضوع این است که طرح حمایت از زنان خانه‌دار که از ابتدای دهه 80 شروع شده حالا نزدیک 15 سال از آینده گذشته و هرچه زمان بگذرد زنان بیشتری هستند که شانس استفاده از این حمایت‌ها را از دست می‌دهند و برای مثال اگر زن خانه‌داری در آن زمان 45 ساله بوده، حالا در آستانه 60 سالگی می‌توانست از حمایت‌های اجتماعی این بیمه بهره‌مند شود که البته هنوز هم اجرای این طرح‌ها با اما و اگرهایی روبرو است.

 لایحه دولت برای بیمه زنان خانه‌دار

شهیندخت مولاوری، معاون رئیس‌جمهور در امور زنان و خانواده در خصوص بیمه زنان خانه‌دار می‌گوید: گفت: لایحه بیمه زنان خانه‌دار که معاونت ارائه داده در نوبت رسیدگی در کمیسیون اجتماعی دولت بوده و نظرات دستگاه‌ها هم اخذ شده است.

 مولاوردی در این خصوص اضافه کرده است که این بیمه با مشارکت دولت اجرا می‌شود، به طوریکه بخشی از حق بیمه را دولت می پردازد؛ البته به دلیل بار مالی و توجیه اقتصادی نداشتن آن و اینکه زنان خانه دار جزو گروههایی هستند که کارفرمای خاصی ندارند به اجرا در نیامده است. مشاور وزیر کشور در امور زنان و خانواده هم معتقد است که موضوع بیمه زنان خانه‌دار باید از طریق قانونی رفع شود، گفت: در ضرورت پیگیری بیمه زنان خانه‌دار شکی وجود ندارد اما فرآیند اجرایی آن نیازمند تامین منابع مالی و ساختاری نظام‌مند است.

فهیمه فرهمندپور تاکید می‌کند:  بیمه زنان خانه دار قانونی شده است اما این فرایند نیازمند یک نظامندی قانونی و بودجه مناسب است تا در موقعیت‌های مختلف دستخوش تغییر نشود و بنا بر تفاوت عقاید افراد تغییری نکند.

 مطابه رهبری برای حمایت از زنان خانه‌دار

علاوه بر آمارها و سخنان مسئولان، رهبر معظم انقلاب اسلامی هم بر ضررت حمایت دولت از زنانه خانه‌دار هموار تاکیده داشته‌اند.

رهبر معظم انقلاب در خصوص موضوع اشتغال بانوان می‌گویند: «اشتغال بانوان از جمله‌ی چیزهائی است که ما با آن موافقیم. بنده با انواع مشارکت‌های اجتماعی موافقم ... منتها دو سه تا اصل را باید ندیده نگرفت. یک اصل این است که این کار اساسی را - که کارِ خانه و خانواده و همسر و کدبانوئی و مادری است - تحت‌الشعاع قرار ندهد. به نظرم میرسد مواردی داشتیم که خانم‌هائی اینطور عمل می‌کردند. البته یک قدری به آنها سخت میگذرد؛ هم درس خواندند، هم درس دادند، هم خانه‌داری کردند، بچه آوردند، بزرگ کردند، تربیت کردند. پس ما با آن اشتغال و مشارکتی کاملاً موافق هستیم که به این قضیه‌ی اصلی ضربه و صدمه نزند؛ چون این جایگزین ندارد. شما اگر بچه‌ی خودتان را در خانه تربیت نکردید، یا اگر بچه نیاوردید، یا اگر تارهای فوق‌العاده ظریف عواطف او را - که از نخ‌های ابریشم ظریف‌تر است - با سرانگشتان خودتان باز نکردید تا دچار عقده‌ی [عاطفی] نشود، هیچ کس دیگر نمیتواند این کار را بکند؛ نه پدرش، و نه به طریق اولی دیگران؛ فقط کار مادر است. این کارها، کار مادر است؛ اما آن شغلی که شما بیرون دارید، اگر شما نکردید، ده نفر دیگر آنجا ایستاده‌اند و آن کار را انجام خواهند داد. بنابراین اولویت با این کاری است که بدیل ندارد؛ تعیّن با این است.»
رهبر معظم انقلاب همچنین بر وظیفه مهم دولت در قبال این وظیفه سنگین زنان خانه‌دار نیز تاکید می‌کنند و می‌گویند: « آن وقت همین جا وظیفه‌ای بر دوش دولت است. باید به آن خانم‌هائی که حالا به هر دلیلی، به هر جهتی، با هر ضرورتی، کار تمام‌وقت یا نیمه‌وقت را قبول کرده‌اند، کمک بشود تا بتوانند به مسئله‌ی مادری برسند، به مسئله‌ی خانه‌داری برسند. با مرخصیها، با زمان بازنشستگی، با مدت کار روزانه، به نحوی بایستی دولت کمک کند تا این خانمی که حالا به هر دلیلی آمده اینجا شاغل شده، بتواند به آن قضیه هم برسد.»

 ارزش‌گذاری کار زنان خانه‌دار تا سال 95

سال گذشته بود که موضوع ارزش‌گذاری کار زنان خانه‌دار توسط معاون رئیس‌جمهور در امور زنان و خانواده در دیدار با فراکسیون زنان مجلس اعلام شد. مولاوردی در آن جلسه گفته بود که «ما موضوع ارزش‌گذاری کار خانگی را برای اولین‌بار در دستور کار خود قرار داده‌ایم و این موضوع می‌‌تواند به اجرای بیمه زنان خانه‌دار نیز کمک کند و ما در تلاش هستیم بر این اساس خانه‌داری به‌عنوان یک شغل محسوب شود. حالا چند روز پیش هم مجددا مولاوردی در نخستین هم‌اندیشی ظرفیت‌های ناشناخته فرهنگی اجتماعی زنان کارگر به موضوع ارزش‌گذاری کار زنان خانه دار اشاره کرده بود و گفت: این موضوع سال‌هاست که مطرح است. ما بررسی‌های لازم را انجام داده‌ایم، اما هنوز نتوانسته‌ایم آن را تصویب کنیم و امیدواریم در سال‌های 94 و 95 نهایی شود و به اجرا در بیاید.
 مولاوردی معتقد است: ارزشگذاری کار خانگی یک تحقیق بنیادین و کاربردی است که می‌تواند راه را برای ما باز کند. وقتی کار خانگی ارزش‌گذاری شود، پذیرش طرح‌هایی مانند بیمه زنان خانه‌دار و حمایت‌های اجتماعی از زنان خانه‌دار راحت‌تر خواهد شد.
بیمه زنان خانه‌دار نیاز به حمایت دارد؛ سهم بیمه‌ای که زنان خانه‌دار باید پرداخت کنند در حال حاضر معادل مشاغل آزاد است و این در حالی است که زنان خانه‌دار درآمد خاصی ندارند و وعده‌ها هم برای ارزش‌گذاری کار زنان خانه‌دار به سال 95 موکول شده است اما بعد از گذشت 15 سال از طرح موضوع بیمه زنان خانه‌دار باید دولت تحرک بیشتری در این حوزه نشان دهد که اعتلای جامعه از اعتلای خانواده آغاز می‌شود و رکن اساسی خانواده هم زنان هستند.