راش شماره 869 هیات عمومی دیوان عدالت اداری با موضوع بند 10 مضوبه شورای اسلامی شهر یزد در سال 1393 مبنی بر تجویز عوارض حذف و یا کسر پارکینگ

رأی شماره 869 هیأت عمومی دیوان عدالت اداری با موضوع بند 10 مصوبه شورای اسلامی شهر یزد در سال 1393 مبنی بر تجویز عوارض حذف و یا کسر پارکینگ برخلاف قانون است و ابطال میشود

22/7/1394 94/290شماره

تاریخ دادنامه : 14/7/1394 شماره دادنامه: 869 کلاسه پرونده : 94/290

مرجع رسیدگی: هیأت عمومی دیوان عدالت اداری

شاکی : آقای یداالله خان دل

موضوع شکایت و خواسته : ابطال قسمتی از مصوبات شورای اسلامی شهر یزد در سال 1393 موضوع تعرفه عوارض حذف یا کسر پارکینگ

گردش کار : آقای یداالله خان دل به موجب دادخواستی و در اجرای ماده 92 قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری مصوب سال 1392 ابطال مصوبه شورای اسلامی شهر یزد برای اجرا در سال 1393 با موضوع تعرفه عوارض حذف یا کسر پارکینگ را خواستار شده و در جهت تبیین خواسته اعلام کرده است که: « احترامًا٬ اینجانب یداله خان دل مالک ششدانگ عرصه و اعیان واحد تجاری به پلاک ثبتی 65 واقع در بخش دو یزد به موجب ابلاغیه شماره 930901592ـ 20/3/1393 صادره از شهرداری ناحیه تاریخی شهرستان یزد از باب تعرفه عوارض حذف یا کسر پارکینگ ملزم به پرداخت 500/287/334/1 ریال و همچنین از باب عوارض پذیره تجاری ملزم به پرداخت 000/160/251 ریال شده ام٬ این در حالی است که مبالغ مذکور تحت عنوان مصوبه پیشنهادی شهرداری یزد و تصویبی شورای اسلامی شهر یزد فاقد هر گونه توجیه و مستند قانونی است و مغایر با قوانین مدون بـه ویژه تبصره 5 ماده 100 قانون شهرداری اصلاحی سال 1358 و مـاده 4 قانون تنظیم بـخشی از مقررات مالی دولت مصوب سال 1380 و تبصره 3 ماده 62 قانون برنامه پنج سال پنجم توسعه جمهوری اسلامی ایران مصوب سال 1389 است که صراحتًا ذکر شده «... اخذ هر گونه وجه٬ کالا و خدمات توسط دستگاههای اجرایی به تجویز قانونگذار منوط شده است با این شرح که در تبصره استنادی قانونگذار تکلیف قانونی اشخاصی را که در این خصوص در عملیات ساختمانی یا اجرایی موجبات حذف یا کسری پارکینگ را فراهم مینمایند مبرهن و مشخص کرده و به وضوح این مهم مشخص و اعلام شده و عدم رعایت این موضوع از طرف اشخاص همان گونه که آن مقامات استحضار دارند مطابق قانون اشاره شده در صلاحیت ذاتی کمیسیون ماده صد مستقر در شهرداریهاست و از سایر اشخاص و کمیسیونهای دیگر اعم از کمیسیون ماده 77 و به ویژه اعلام پیشنهاد عوارض از سوی شهرداری مربوطه و تصویب آن توسط شورای اسلامی شهر خارج از حدود صلاحیت و اختیارات آنها است٬ لیکن علی رغم تصریح مراتب یاد شده در قوانین استنادی معالاسف شهرداری یزد با ایجاد شش تبصره در ارتباط با ساختمانهایی که به علت وضعیت خاصشان امکان دسترسی یا احداث پارکینگ را ندارند به وضع عوارضی جهت حذف یا کسر پارکینگ این قبیل ساختمانها پرداخته که نه تنها مطابق ماده (71) قانون تشکیلات٬ وظایف و انتخابات شوراهای اسلامی کشور و انتخاب شهرداران مصوب 1375 و اضافات و الحاقات و اصلاحات بعدی آن٬ تعیین تکلیف موضوع در حدود اختیارات و وظایف آن شورا نبوده است٬ بلکه مطابق بند (34) الحاقی سال 1382 همان ماده٬ شوراهای شهر مکلفند طرحهای جامع شهری و تفصیلی ارائه شده از سوی شهرداریها را پس از بررسی به مراجع ذیربط قانونی جهت تصویب نهایی ارسال دارند. نص بند مذکور مبین این امر است که شوراهای شهر صرفًا ناظر بر اجرای صحیح طرحهای جامع شهری محسوب میشوند و وظیفه هماهنگ کردن برنامههای شهرسازی و یافتن شیوههای اصولی و مناسب ساختمانی و تصویب معیارها و ضوابط و آییننامههای شهرسازی بر اساس مواد (1) و (2) قانون تأسیس شورای عالی شهرسازی و معماری مصوب سال 1351 بر عهده شورای عالی شهرسازی و معماری ایران است. لذا نه تنها شوراهای اسلامی شهر وظیفه تبعیت و نظارت بر اجرای ضوابط و معیارهای تعیین شده آن شورای عالی را بر عهده دارند بلکه به استناد ماده (7) قانون اخیرالذکر شهرداریها نیز مکلف به اجرای مصوبات شورای عالی مذکور هستند. مع ذالک وضع عوارضی جهت کسر یا حذف پارکینگ توسط شورای اسلامی شهر و وصول آن از شوی شهرداری خارج از اختیارات آن مرجع است. در نهایت شهرداری ضمن عدول از مقررات مربوطه و مضافًا برخلاف مفاد آراء اصداری از کمیسیونهای بدوی و تجدیدنظر ماده صد قانون شهرداریها که اینجانب در این راستا (حذف پارکینگ) حکم به برائت صادر و ابلاغ شده اقدام به ارجاع پرونده اینجانب به کمیسیون ماده 77 کرده است. لذا با عنایت به این که مصوبه فوقالاشعار همان گونه که اشاره شد خلاف صراحت قانونگذار در تبصره 5 ماده 100 قانون شهرداریها است و این مهم سابقًا نیز به موجب رأی شماره هـ/83/572 ـ 2/11/1387 هیأت عمومی مورد توجه و در نهایت منجر به ابطال مصوبه شورای اسلامی شهر یزد در این خصوص شده که معالاسف از آن تبعیت نشده و در حال حاضر نیز خلاف آن رفتار میشود. مضافًا این که در خصوص مصوبه نیز 18/10/1391 ـ9110090905800770 شماره رأی و 12/12/1386ـ1477 و 1478 ٬1479 ٬1480 ٬1481 شمارههای آراء ضعنهٌ معتر در همین راستا صادر شده است. علی هذا ابطال وضع عوارض حذف یا کسری پارکینگ از سوی شورای اسلامی شهر یزد را به استناد قسمت دوم اصل 170 قانون اساسی و به استناد بند 1 ماده 19 و ماده 20 و ماده 42 قانون دیوان عدالت اداری مصوب 9/3/1385 و تبصره 5 ماده 100 قانون شهرداری اصلاحی سال 1358 و ماده 4 قانون تنظیم بخشی از مقررات مالی دولت مصوب سال 1380 از آن مرجع ذیصلاح مورد استدعاست.

قابل ذکر است مطابق مفاد ماده (92) قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری مصوب 25/3/1392 مجمع تشخیص مصلحت نظام که بیان میدارد «چنانچه مصوبهای در هیأت عمومی ابطال شود٬ رعایت مفاد رأی هیأت عمومی در مصوبات بعدی٬ الزامی است. هرگاه مراجع مربوط مصوبه جدیدی مغایر رأی هیأت عمومی تصویب کنند٬ رئیس دیوان موضوع را خارج از نوبت بدون رعایت مفاد ماده (83) این قانون و فقط با دعوت نماینده مرجع تصویبکننده٬ در هیأت عمومی مطرح مینماید.» مع الاسف اعضای شورای اسلامی شهر یزد٬ آراء فوقالاشاره را در تعرفههای مصوب سال 1393 رعایت نکرده و مجـدداً بـه تصویب رساندهاند و در واقع از اجرای آرای هیأت عمومی استنکاف ورزیدهاند. لذا درخواست رعایت این مهم و اخذ تصمیم مقتضی در این خصوص از آن مقامات عالی مورد استدعاست. »

رئیس دیوان عدالت اداری در اجرای ماده 92 قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری مصوب سال 1392 موضوع را به هیأت  عمومی ارجاع میکند و به موجب نامه شماره 94/290ـ9/4/1394 اداره کل هیأت عمومی٬ از شورای اسلامی شهر یزد دعوت میشود نماینده شورا را به جلسه 14/7/1394 اعزام کند که البته نمایندههای تعرفه شده به موجب نامه شماره 94/290ـ8/7/1394 در جلسه شرکت نکردند.

هیأت عمومی دیوان عدالت اداری در تاریخ 14/7/1394 با حضور رئیس٬ معاونین و قضات محترم به شرح زیر اتخاذ تصمیم نمود.

رأی هیأت عمومی

نظر به این که در ماده 92 قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری مصوب سال 1392 مقرر شده است٬ چنانچه مصوبهای در هیأت عمومی ابطال شود رعایت مفاد رأی هیأت عمومی در مصوبات بعدی الزامی است و با عنایت به این که به موجب آراء شماره 770ـ 18/10/1391 و 97 الی 100ـ 16/2/1392 و 116ـ23/2/1392 هیأت عمومی دیوان عدالت اداری مصوبات شورای اسلامی در وضع عوارض کسر یا حذف پارکینگ ابطال شده است٬ بنابراین با لحاظ وجود آراء پیش گفته هیأت عمومی و با عنایت به این که قانونگذار در خصوص عدم رعایت تأمین یا کسری پارکینگ به شرح تبصره 5 ماده 100 قانون شهرداری اصلاحی سال 1358 تعیین تکلیف کرده است٬ در نتیجه بند 10 مصوبه شورای اسلامی شهر یزد برای اجرا در سال 1393 مبنی بـر تجویز عوارض حذف و یـا کسر  پارکینگ بـرخلاف قانون و آراء یاد شده هیأت عمومی صادر شده است و مستند به بند 1 ماده 12 و مواد 13 و 92 قانون تشکیلات وآیین دادرسی دیوان عدالت اداری مصوب سال 1392 از تاریخ تصویب ابطال میشود.

رئیس هیأت عمومی دیوان عدالت اداری ـ محمدجعفر منتظری