رای شماره 61 هیات عمومی دیوان عدالت اداری با موضوع ماده 16 تعرفه عوارض حذف و کسری پارکینگ مصوب شورای اسلامی شهر

رأی شماره 61 هیأت عمومی دیوان عدالت اداری با موضوع ماده 16 تعرفه عوارض حذف و کسری پارکینگ مصوب شورای اسلامی شهر اردبیل مغایر قانون است و ابطال میشود

5/3/1395 91/475/هـ شماره

بسمه تعالی

جناب آقای جاسبی

مدیرعامل محترم روزنامه رسمی جمهوری اسلامی ایران

با سلام

یک نسخه از رأی هیأت عمومی دیوان عدالت اداری به شماره دادنامه 61 مورخ 1395/2/14 با موضوع:

«ماده 16 تعرفه عوارض حذف و کسری پارکینگ مصوب شورای اسلامی شهر اردبیل مغایر قانون است و ابطال میشود.» جهت درج در روزنامه رسمی به پیوست ارسال میگردد.

مدیرکل هیأت عمومی و سرپرست هیأتهای تخصصی دیوان عدالت اداری ـ مهدی دربین تاریخ دادنامه : 1395/2/14 شماره دادنامه: 61 کلاسه پرونده : 475/91

مرجع رسیدگی: هیأت عمومی دیوان عدالت اداری

شاکی : آقای رحیم عالی مراد خرم آباد

موضوع شکایت و خواسته : ابطال ماده 16 تعرفه عوارض حذف و کسری پارکینگ مصوب شورای اسلامی شهر اردبیل

گردش کار : شاکی به موجب دادخواستی ابطال ماده 16 تعرفه عوارض حذف و کسری پارکینگ مصوب شورای اسلامی شهر اردبیل را خواستار شده و در جهت تبیین خواسته اعلام کرده است که:

« سلام علیکم: احترامًا به استحضار میرساند اینجانب در پلاک ثبتی شماره 86/276/1048 واقع در فاز سوم کارشناسان اردبیل در سال 1385 پس از طی مراحل قانونی٬ پروانه ساختمانی تجاری و مسکونی اخذ و نسبت به ساخت سه واحد مسکونی و یک واحد تجاری طبق پروانه اقدام و در تاریخ 1386/7/2 گزارش پایان کار ساختمانی دریافت کرده بودم.

با عنایت بر این که در تاریخ 1390/6/19 بازنشسته شده ام و دو نفر از فرزندان بیکار هستند بنابراین نسبت به احداث یک باب مغازه دیگر به مساحت 35/40 مترمربع در سال 1350 خارج از پروانه و حیاط پلاک ثبتی موصوف اقدام نمودم. تا محلی برای سرگرمی٬ تأمین معاش و اشتغال خود و فرزندان باشد. موضوع تخلف ساختمانی نهایتًا در تاریخ 1391/3/10 در کمیسیون تجدیدنظر ماده 100 شهرداری اردبیل مطرح و با توجه به تجاری و مسکونی بودن ملک و تاییدیه سازمان نظام مهندسی ساختمان٬ مبنی بر رعایت آییننامه 2800 در احداث مغازه٬ کمیسیون یاد شده مجوز ساختمانی لازم را صادر و بنده را ملزم به پرداخت مبلغ 92/040/000 ریال جریمه به شهرداری نموده که آماده پرداخت جریمه مذکور و عوارض قانونی طبق رأی وحدت رویه دیوان میباشم.

اما شهرداری منطقه 3 اردبیل در محاسبه عوارضات پس از ماده 100 رقم دیگری نیز به عنوان کسری پارکینگ به مبلغ 15/750/000 ریال که جزو عوارض ثانویه و غیرقانونی بوده محاسبه و مطالبه مینماید. با در نظر گرفتن این که همان مغازه احداثی خارج از پروانه سبب کسری پارکینگ گردیده و برای آن جریمه ماده 100 تعلق گرفته است. بنابراین محاسبه کسری پارکینگ که جزو عوارض قانونی نبوده و در قانون تجمیع عوارض قید نشده وجاهت قانونی ندارد.

لذا با توجه به قاعده فقهی الناس مسلطونه علی اموالهم و قانون مدنی تسلیط ید و مطالب فوق الذکر از دیوان محترم عدالت اداری تقاضای ابطال ماده 16 تعرفه عوارض شهرداری اردبیل برای اجراء در سال 1391 و به تبع آن دستور لغو مطالبه شهرداری اردبیل از اینجانب به عنوان کسری پارکینگ را دارم. »

متن تعرفه مورد اعتراض به قرار زیر است:

«ماده 16 تعرفه عوارض حذف و کسری پارکینگ :

1ـ تأمین پارکینگ مورد نیاز در زمان اخذ پروانه ساختمانی برابر ضوابط طرح تفصیلی الزامی است و مراجعین محترم ملزم به تأمین آن میباشند. در صورتی که تأمین پارکینگ برابر ضوابط مذکور در طرح تفصیلی یا طبق مصوبه کمیسیون ماده 5 مقدور نباشد عوارض کسری یا حذف آن به ازای هر 25 مترمربع و یا کسر آن معادل 26 برابر ارزش منطقهای برای مسکونی و 30 برابر ارزش منطقهای برای غیرمسکونی اخذ خواهد شد.

2ـ عوارض حذف یا کسری پارکینگ در زمان عدم اجرای آن بعد از ابقاء اعیانی یا زیر بنا از طریق کمیسیون ماده صد به ازاء هر 25 مترمربع یا کسری آن عوارضی معادل 30 برابر ارزش منطقهای برای مسکونی اخذ خواهد شد و اگر پارکینگ یا پیلوت به غیرمسکونی تبدیل گردد علاوه بر پرداخت جرائم و عوارضات مربوطه بابت کسری پارکینگ 50 برابر ارزش منطقهای اخذ خواهد شد.

3ـ در مراجعه برای تفکیک اعیـانی ک ًلا عوارض حذف و یا کسـری پارکینگ (در صورت عدم پرداخت) به شرح بند یک اخذ خواهد شد.

4ـ عوارض کسری یا حذف پارکینگ برای احداثی هایی که جرائم ماده صد آنها قبل از سال 1384/4/12) زمان تصویب طرح تفصیلی) تعیین شده باشد عوارضی معادل 13 برابر ارزش منطقهای برای کسری یا حذف آن اخذ خواهد شد و برای احداثی قبل از سال 1367 ک ًلا کسری یا حذف پارکینگ شامل نمیشود (مشروط بر این که برای تفکیک اعیانی نباشد).

5 ـ در جهت تشویق مودیان٬ برای صدور پروانه احداث پارکینگ طبقاتی و برای احداث 10 %کل زیربنا مفید آن به صورت تجاری عوارض اخذ نخواهد شد مشروط بر این که صرفًا جهت استفاده پارکینگ عمومی بوده از بابت تأمین و کسری پارکینگ زیر بنای احداثی نباشد.

6 ـ مساحت بالکن داخل مغازه با هر مساحت در محاسبه کسری یا عدم اجرای پارکینگ تاثیر نخواهد داشت.

7 ـ در محدوده بازار تاریخی ثبتی اردبیل٬ اماکن تجاری که جهت نوسازی و تجدید بنا با تاییدیه میراث فرهنگی اقدام مینمایند به شرط عدم توسعه ملک٬ عوارض حذف پارکینگ اخذ نخواهد شد. »

در پاسخ به شکایت مذکور٬ رئیس شورای اسلامی شهر اردبیل به موجب لایحه شماره 17990 ـ 1391/6/23 توضیح داده است که:

«ریاست محترم هیأت عمومی دیوان عدالت اداری

سلام علیکم:

با احترام٬ عطف به اخطاریه 9109980900027692 ـ 1391/5/22 در خصوص شکایت آقای رحیم عالی مراد خرم آباد به طرفیت شهرداری اردبیل به خواسته ابطال ماده 16 تعرفه عوارض محلی شهرداری اردبیل لایحه دفاعیه جهت امعان نظر به شرح آتی الذکر به استحضار عالی میرساند:

1ـ طبق سوابق موجود در پرونده شهرداری مالک (شاکی) با پروانه مسکونی تجاری به شماره 3/421/10 ـ 1385/5/23 اقدام به احداث نموده و پس از اخذ گواهی پایانکار به شماره 2/5296/10 ـ 1386/7/2 در سال 1390 بدون پروانه در قسمت حیاط اقدام به احداث تجاری در یک باب دو دهنه نموده که جریان امر در کمیسیون ماده 100 مطرح و از کمیسیون مزبور حکم به پرداخت جریمه نقدی به استناد تبصره 4 ماده 100 به مبلغ 92/040/000 ریال صادر و قطعی شده است و مبلغ جریمه صرفًا برای ساختمان تجاری بدون پروانه بوده و از آن جا که تجاری مستحدثه جدید در داخل حیاط موجب کاهش و کسری فضای آزاد گردیده لذا برابر تعرفه مصوب شورای اسلامی شهر اردبیل شامل عوارض کسری فضای آزاد نیز بوده و طبق فرمول مشخص از فرد ذی نفع اخذ خواهد شد. چنانچه ساختمان تجاری مذکور در خارج از فضای حیاط و در محدوده مجاز احداث میشد شامل هزینه مورد نظر نمیگردید.

2ـ همان گونه که مستحضرید عوارض مقرر برای احداث ساختمان به ازای هر مترمربع جدا از حق وصول عوارض و جریمههای مربوط به تخلف ساختمانی طبق رأی کمیسیون ماده 100 قانون شهرداری است و مرجع رسیدگی به اختلاف بین مالک و شهرداری نیز فرق میکند زیرا مرجع رسیدگی به اختلاف بین مالک و شهرداری در مورد عوارض احداث ساختمان کمیسیون ماده 77 و در مورد تخلفات ساختمانی کمیسیون ماده 100 قانون مذکور است.

3ـ در صورت صدور رأی قطعی مبنی بر ابقاء بنا علاوه بر جریمه کمیسیون ماده ٬100 عوارض متعلقه را حسب مورد نسبت به بنای خلاف دریافت مینمایند به موجب ماده 29 آییننامه مالی شهرداریها٬ عوارض وجوهی هستند جزء منابع درآمدهای شهرداری که وضع آن طبق بند 26 ماده 55 قانون شهرداریها بند 16 ماده 71 و ماده 77 قانون تشکیلات شوراهای اسلامی کشور بنا به پیشنهاد شهرداری و با تصویب شورای اسلامی شهر و با تایید مراجع قانونی ذیربط (فرمانداری ـ شورای استان ـ استانداری) صورت گرفته و قابلیت اجرایی پیدا کرده و بر حسب مورد طبق ضوابط مقرر عوارض مصوبه رأسًا توسط شهرداری محاسبه٬ مطالبه و وصول میشود٬ لذا جریمه تخلفات ساختمانی به هیچ وجه شامل عوارض نمیشود و پرداخت یکی از این دو موجب معافیت از پرداخت دیگری نخواهد بود. علیای حال با عنایت به مطالب معنونه معروض٬ عطف توجه قانونی تقاضای رد شکایت مطروحه شاکی را دارم. »

هیأت عمومی دیوان عدالت اداری در تاریخ 1395/2/14 با حضور رئیس و معاونین دیوان عدالت اداری و رؤسا و مستشاران و دادرسان شعب دیوان تشکیل شد و پس از بحث و بررسی با اکثریت آراء به شرح زیر به صدور رأی مبادرت کرده است.

رأی هیأت عمومی 

نظر به این که قانونگذار به شرح تبصره 5 ماده 100 قانون شهرداری درخصوص عدم رعایت پارکینگ و یا کسری آن تعیین تکلیف کرده است و متخلف بر اساس رأی کمیسیونهای مقرر در آن ماده به پرداخت جریمه محکوم میشود و هیأت عمومی دیوان عدالت اداری ـ 1215 و 5/8/1394 ـ 977 ٬14/7/1394 ـ 869 ٬12/12/1386 ـ 1481 الی 1477 ٬18/9/1391 ـ 770 شماره آراء موجب به این از پیش نیز 1394/10/29 مصوبات تعدادی از شوراهای اسلامی شهرهای کشور در زمینه وضع عوارض بر حذف و یا کسر پارکینگ را ابطال کرده است٬ بنابراین ماده 16 از تعرفه عوارض محلی مصوب شورای اسلامی شهر اردبیل مغایر قانون و خارج از حدود اختیارات شورای اسلامی اردبیل تصویب شده است و به استناد بند 1 ماده 12 و ماده 88 قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری مصوب سال 1392 ابطال میشود.

رئیس هیأت عمومی دیوان عدالت اداری ـ محمدکاظم بهرامی