سه راهکار برای پیشگیری از وقوع طلاق

 مشاور معاونت اجتماعی دادگستری کل استان تهران معتقد است: فضای علمی و رسانه‌ای کشور از تحقیقات، مقالات، یادداشت‌ها و اظهارنظرها درباره پدیده طلاق پر شده است؛ اما با بررسی کلی می‌توان سه راهکار را برای پیشگیری از این پدیده معرفی کرد.

 محمد یزدانی نسب مشاور حوزه جامعه شناسی معاونت اجتماعی دادگستری کل استان تهران در یادداشتی  به تبیین راهکارهای پیشگیری از طلاق پرداخت و نوشت: در جامعه امروز ما، سخن از طلاق و علل آن بسیار مطرح می‌گردد. فضای علمی و رسانه‌ای از تحقیقات، مقالات، یادداشت‌ها و اظهارنظرها مملو شده است.

مشکلات اقتصادی، اعتیاد، ناهمگونی فرهنگی، نارضایتی زناشویی و بسیاری از عوامل دیگر، از علل مشهور افزایش احتمال طلاق هستند؛ عواملی که برای فهمیدن آن، شاید نیازی به تحقیق و صرف هزینه نباشد.

همگام با فضای علمی و رسانه‌ای، وقت بسیاری از نهادهای اجرایی صرف کاهش میزان طلاق می‌شود که تاکنون آن‌گونه که باید اثربخش نبوده است. اما چرا؟ چرا با وجود توجه بیش از حد به مقوله طلاق، نه تنها میزان آن کاهش نیافته بلکه این پدیده روز به روز در حال افزایش است؟

به نظر می‌رسد پاسخ به این سوالات را بتوان در سه مقوله گنجاند:

1)    عدم درک و یا عدم پذیرش تغییرات بنیادین در جامعه امروز: چه بخواهیم و نخواهیم، نه تنها جامعه امروز ما نسبت به گذشته تغییرات اساسی اقتصادی و فرهنگی داشته بلکه همچنان به سرعت در حال دگرگونی است. مدرنیته موجب محترم شمردن ارزش‌ها و تمایلات فردی شده طوری که امروز دیگر ارزش‌های فرد لزوما با ارزش‌های جمع همخوانی ندارد؛ و شاید نتوان جمع‌های بزرگ با ارزش‌های همگون یافت.

اگر در گذشته ارزش‌های جامعه یا گروه راهنمای راه بود و فرد با میل باطنی یا علی‌رغم آن، از آن تبعیت می‌کرد، امروزه فرد یاد گرفته که قبل از هر چیز به «خود» و تمایلات خود توجه داشته باشد.

2)    نگاه کوتاه مدت و زود بازده: به نظر می‌رسد نگاه کوتاه مدت و پروژه‌ای به موضوع طلاق هرگز کارساز نبوده است. مهمترین ویژگی مقوله ازدواج و طلاق، دخالت عاطفه، احساس و غریزه و مهارت کنترل آن است. با برگزاری یک یا دو جلسه مشاوره پیش از ازدواج یا مشاوره اجباری قبل از طلاق، نه زوجی توانمند می‌شود و نه طلاق کاهش می‌یابد. واقعیت این است که اکثر کسانی که به فکر جدایی‌اند و به مرحله تهیه دادخواست طلاق می‌رسند، بیش از هرکسی، دلسوز و نگران خود هستند و بسیاری از اقدامات از جمله مراجعه برای مشاوره را انجام داده‌اند.

این قبیل آموزش‌های توانمندسازی که مجموعه ای از فرآیندهای یادگیری می‌باشد و گوشه‌ای از ارکان برقراری ارتباط است، باید از کودکی و نوجوانی آغاز شود تا جزئی از هویت افراد گردد و به نحوی باشد تا فرد با رسیدن به سن ازدواج انواع مهارت‌های رفتاری، عاطفی و ارتباطی مورد نیاز را تا حد مطلوبی فرا گرفته باشد. حتی لازم است که معیاری برای این حد مطلوب نیز تعیین گردد.

3)    نگاه دوگانه به طلاق: ماهیت ازدواج، پیوند عاطفی آن است. بنابراین وقتی زندگی مشترک به بن‌بست می‌رسد، طلاق می-تواند رهایی، آزادی و زندگی بهتر باشد. لذا بایستی این نگاه دوگانه (مثبت و منفی) به طلاق را حفظ کرد.

همانطور که ذکر شد، توانمندسازی و آموزش مهارت زندگی در کودکی و نوجوانی موجب خواهد شد نه تنها بار عاطفی زندگی مشترک آینده بالا رود، بلکه آسیب‌های بعد از طلاق احتمالی هم کاهش خواهد یافت