آیین نامه تشکلهای مردم نهاد

6/6/1395 هـ51305ت/67735شماره

وزارت کشور ـ وزارت تعاون٬ کار و رفاه اجتماعی ـ وزارت ورزش و جوانان

وزارت دادگستری ـ سازمان میراث فرهنگی٬ صنایع دستی و گردشگری

سازمان حفاظت محیط زیست ـ معاونت رییس جمهور در امور زنان و خانواده

هیأت وزیران در جلسههای 1394/12/٬2 1395/1/11 و 1395/5/27 به پیشنهاد شماره 104220 مورخ 1393/8/25 وزارت کشور و به استناد اصل یکصد و سی و هشتم قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران آییننامه تشکلهای مردم نهاد را به شرح زیر تصویب کرد:

آییننامه تشکلهای مردم نهاد

ماده 1ـ نهاد مدنی نهادی غیردولتی است که به منظور فعالیت در راستای توسعه اجتماعی٬ فرهنگی و سیاسی ایجاد شده یا میشود.

تبصره ـ منظور از غیردولتی٬ عدم وابستگی به دولت و نهادهای حاکمیتی٬ عدم دخالت دولت و نهادهای حاکمیتی در تأسیس٬ اداره و استمرار و همچنین عدم فعالیت مقامات و مسئولان و کارکنان دولتی و نهادهای حاکمیتی با استفاده از جایگاه حقوقی خود٬ به عنوان مؤسس یا عضو است .

ماده 2ـ تشکل مردم نهاد که در این آیین نامه «تشکل » نامیده میشود٬ نهاد غیرسیاسی و غیرانتفاعی بوده و با رویکردی اجتماعی توسط جمعی از اشخاص حقیقی به شکل داوطلبانه و با رعایت مفاد این آیین نامه در موضوع مشخص پروانه فعالیت دریافت کرده و به ثبت می رسد .

تبصره 1ـ منظور از غیرسیاسی٬ نداشتن فعالیت سیاسی موضوع قانون فعالیت احزاب٬ جمعیتها و انجمنهای سیاسی و صنفی و انجمنهای اسلامی یا اقلیتهای دینی شناختهشده ـ مصوب1360ـ و منظور از غیرانتفاعی٬ عدم برداشت مستقیم یا غیرمستقیم سود و سایر منافع اقتصادی حاصل از انجام فعالیت ها٬ به نفع اعضا٬ موسسان٬ مدیران و کارکنان یا افراد وابسته آنان است .

تبصره2ـ شبکه موضوع ماده (4 (با داشتن سایر شرایط٬ از حکم لزوم تأسیس تشکل توسط جمعی از اشخاص حقیقی و تشکل محلی موضوع ماده (21 (با داشتن سایر شرایط از حکم لزوم دریافت پروانه فعالیت و ثبت تشکل مستثنی هستند.

تبصره 3ـ نهادهای عمومی غیردولتی٬ اتاق ها و تشکل های اقتصادی٬ تعاونیها٬ سازمانهای صنفی و حرفه ای٬ احزاب و  تشکل های سیاسی٬ کانون ها و سازمانهای دانشجویی و دانش آموزی٬ سازمان های کارگری و کارفرمایی فعال در دانشگاه ها٬ مدارس و کارخانجات٬ انجمنهای علمی٬ مؤسسات فرهنگی٬ هنری و ادبی٬ هیئتهای مذهبی٬ باشگاههای ورزشی٬ مراکز ترک اعتیاد٬ مؤسسات تجاری و انتفاعی و موسسات موضوع بندهای (1 (تا (12 (ماده (26 (قانون تنظیم بخشی از مقررات مالی دولت ـ مصوب 1380 ـ مصداق تشکل نبوده و از شمول این آیین نامه خارج هستند .

ماده3ـ محدوده جغرافیایی فعالیت هر تشکل٬ یکی از سطوح ملی٬ منطقهای٬ استانی٬ شهرستانی یا بینالمللی است.

تبصره1ـ سطح منطقهای حداقل دو و حداکثر پنج استان است و سطح بینالمللی به خارج از مرزهای ایران گسترش دارد.

تبصره2ـ محدوده جغرافیایی فعالیت تشکل محلی موضوع ماده (21 (یک روستا یا محله شهری است.

ماده 4ـ تشکل هایی که موضوع فعالیت آنها مشترک است درصورت وجود شرایط زیر می توانند تقاضای تشکیل شبکه در سطوح ملی یا استانی کنند :

الف ـ حداقل پنج تشکل باشند .

ب ـ حداقل دو سال از تاریخ ثبت آنها گذشته باشد .

پ ـ به وظیفه مندرج در ماده (31 (عمل کرده باشند .

تبصره ـ تشکلهایی که در سطح بینالمللی فعالیت میکنند نمیتوانند تقاضای تشکیل شبکه کنند.

ماده 5 ـ نهادهای مدنی خارجی که در یکی از کشورهای جهان رسمًا به ثبت رسیده و ماهیت اجتماعی دارند میتوانند درصورت داشتن شرایط مربوط و اخذ پروانه فعالیت با رعایت این آییننامه و به خصوص مواد (23 (و (24 (در ایران فعالیت کنند.

ماده 6 ـ شورای ملی توسعه و حمایت از تشکل ها به عنوان مرجع اصلی سیاست گذاری و توسعه تشکل ها در سه سطح ملی٬ استانی و شهرستانی تشکیل و دبیرخانه آن به ترتیب در وزارت کشور٬ استانداری ها و فرمانداری ها با رعایت قوانین و مقررات مربوط دایر می شود .

ماده 7ـ شورای ملی توسعه و حمایت از تشکل ها که در این آیین نامه « شورای ملی » نامیده می شود٬ مرکب از معاون اجتماعی وزیر کشور به عنوان رییس٬ نمایندگان وزارتخانههای تعاون٬ کار و رفاه اجتماعی٬ ورزش و جوانان و دادگستری و سازمانهای حفاظت محیط زیست و میراث فرهنگی٬ صنایع دستی و گردشگری و معاونتهای امور زنان و خانواده و حقوقی رییسجمهور و حسب مورد دستگاه یا دستگاههای اجرایی ذی ربط و چهار نماینده منتخب از تشکلهای ملی و منطقهای است.

تبصره ـ نحوه انتخاب و مدت عضویت نمایندگان تشکل های عضو شورای ملی بر اساس دستورالعمل اجرایی این آیین نامه تعیین می شود .

ماده8 ـ وظایف و اختیارات شورای ملی به شرح زیر است:

الف ـ تعیین سیاستهای ترویجی٬ تشویقی و فرهنگسازی برای تعمیق٬ ارتقا و نهادینه کردن مشارکت اجتماعی مردم از طریق تشکلها.

 ب ـ هماهنگی میان دستگاههای اجرایی به منظور ظرفیتسازی٬ ساماندهی و توانمندسازی برای توسعه تشکلها و نظارت بر آنها.

پ ـ رسیدگی به اعتراضات تشکلها از شوراهای استانی و شهرستانی و دستگاههای اجرایی ذیربط.

ت ـ نظارت بر فعالیتها و عملکرد تشکلهای ملی و منطقهای و بررسی و اعلام نظر در مورد تخلفها و گزارشهای رسیده از عملکرد تشکلها.

ث ـ اعلام نظر و تصمیمگیری در مورد صدور پروانه فعالیت برای تشکلهای ملی و منطقهای و شبکههای موضوع ماده (4.(

ج ـ نظارت بر حسن اجرای مفاد این آییننامه در سطح کشور.

تبصره ـ مصوبات شورای ملی با تایید وزیر کشور در حدود وظایف موضوع این ماده و رعایت قوانین و مقررات مربوط ابلاغ میشود و دبیر شورای ملی٬ مسئولیت ابلاغ٬ پیگیری و نظارت بر حسن اجرای مصوبات و ارایه گزارش به شورای ملی را برعهده دارد.

ماده9ـ شورای استانی توسعه و حمایت از تشکلها که در این آییننامه «شورای استانی» نامیده میشود٬ مرکب از معاون ذیربط استاندار به عنوان رییس٬ نمایندگان ادارات کل تعاون٬ کار و رفاه اجتماعی٬ ورزش و جوانان٬ حفاظت محیطزیست و میراث فرهنگی٬ صنایع دستی و گردشگری استان و دستگاه یا دستگاههای تخصصی استانی حسب مورد و دو نماینده منتخب از تشکلهای استانی است.

ماده10ـ وظایف و اختیارات شورای استانی به شرح زیر است:

الف ـ اجرای مفاد این آییننامه در سطح استان.

ب ـ اجرای مصوبات ابلاغی از سوی شورای ملی.

پ ـ نظارت بر عملکرد و هماهنگی میان دستگاههای اجرایی استانی بهمنظور اجرای این آییننامه و مصوبات شورای ملی.

ت ـ حمایت از مشارکت تشکلهای استانی در فرآیند توسعه پایدار استان.

ث ـ اعلام نظر و تصمیمگیری در مورد صدور پروانه فعالیت برای تشکلهای استانی.

ج ـ بررسی و تصمیمگیری در مورد گزارشهای ارایهشده از سوی دبیرخانه شورای استانی درباره عملکرد یا تخلفات تشکلهای استانی.

چ ـ تعامل با دستگاههای اجرایی استان درخصوص نحوه واگذاری امور اجتماعی قابل واگذاری استان.

ح ـ تعیین سیاستهای حمایتی برای توانافزایی و توسعه کمی و کیفی تشکلهای استانی.

خ ـ ارایه گزارش موردی و سالانه از وضعیت کمی وکیفی توسعه تشکلهای استانی٬ شهرستانی و محلی به شورای ملی.

ماده11ـ شورای شهرستانی توسعه و حمایت از تشکلها که در این آییننامه شورای شهرستانی نامیده میشود٬ مرکب از فرمانداربهعنوان رییس٬ نمایندگان ادارات تعاون٬ کار و رفاه اجتماعی٬ ورزش و جوانان٬ حفاظت محیط زیست و میراث فرهنگی٬ صنایع دستی و گردشگری شهرستان و دستگاه یا دستگاههای تخصصی شهرستانی حسب مورد و دو نماینده منتخب از تشکلهای شهرستانی است.

ماده12ـ وظایف و اختیارات شورای شهرستانی به شرح زیر است:

الف ـ اجرای مفاد این آییننامه در سطح شهرستان.

ب ـ اجرای مصوبات ابلاغی از سوی شورای ملی و شورای استانی مربوط.

پ ـ نظارت بر عملکرد و هماهنگی میان دستگاههای اجرایی شهرستانی بهمنظور اجرای این آییننامه و مصوبات شورای ملی و شورای استانی مربوط.

ت ـ حمایت از مشارکت تشکلهای شهرستانی در فرآیند توسعه پایدار شهرستان.

ث ـ اعلام نظر و تصمیمگیری در مورد صدور پروانه فعالیت برای تشکلهای شهرستانی.

ج ـ بررسی و تصمیمگیری در مورد گزارشهای ارایهشده از سوی دبیرخانه شورای شهرستانی در باره عملکرد یا تخلفات تشکلهای شهرستانی.

چ ـ تعامل با دستگاههای اجرایی شهرستان درخصوص نحوه واگذاری امور اجتماعی قابل واگذاری شهرستان.

ح ـ تعیین سیاستهای حمایتی برای توانافزایی و توسعه کمی و کیفی تشکلهای شهرستانی.

خ ـ ارایه گزارش موردی و سالانه از وضعیت کمی و کیفی توسعه تشکلهای شهرستانی و محلی به شورای ملی و شورای استانی مربوط.

ماده13ـ انتخاب نمایندگان تشکلها برای عضویت در شوراهای استانی و شهرستانی٬ بر اساس دستورالعمل مصوب شورای ملی صورت میگیرد.

ماده14ـ درخواست تأسیس تشکلها متناسب با محدوده مورد نظر برای فعالیت به دبیرخانه شورای ذیربط ارایه میشود و دبیرخانه شوراهای ملی٬ استانی و شهرستانی موظفند ظرف یک ماه از تاریخ دریافت درخواست تأسیس تشکل٬ نسبت به بررسی درخواست اقدام و در صورتی که درخواست ارایهشده مغایرتی با شرایط تأسیس تشکل در چارچوب مفاد این آییننامه٬ نداشته باشد اجازه تأسیس تشکل را صادر کنند.

تبصره 1ـ اجازه تأسیس صرفًا به معنای موافقت اولیه و موقت با درخواست صدور پروانه تشکل و طی مراحل دریافت پروانه فعالیت است و پروانه فعالیت محسوب نمی شود .

تبصره 2ـ جوانان متقاضی تأسیس تشکل می توانند درخواست خود را برای بررسی و صدور اجازه تأسیس تشکل با رعایت ترتیبات مقرر در این ماده به وزارت ورزش و جوانان ارایه کنند .

ماده15ـ پس از صدور اجازه تأسیس تشکل٬ هیأت موسس آن باید ظرف یک ماه مطابق اساسنامه خود نسبت به استقرار ارکان تشکل اقدام و اساسنامه و صورتجلسه مربوط به استقرار ارکان را تنظیم و برای تایید به دبیرخانه شورای ذیربط ارائه کند.

ماده 16ـ اساسنامه تشکل باید دارای موارد زیر باشد :

الف ـ نام و عنوان و درصورت داشتن٬ عنوان اختصاری .

تبصره ـ عناوینی مانند سازمان که اختصاص به تشکیلات و ساختار دولتی و نهادهای حاکمیتی داشته باشد٬ نمیتواند در نامگذاری تشکل به کار گرفته شود .

ب ـ اهداف .

پ ـ موضوع فعالیت .

ت ـ مدت فعالیت .

ث ـ محدوده جغرافیایی و مرکز اصلی فعالیت .

ج ـ نحوه ایجاد شعب و دفاتر نمایندگی .

چ ـ ارکان و تشکیلات٬ نحوه انتخاب٬ شرح وظایف و اختیارات و مسئولیت های آنها .

ح ـ نحوه تعیین صاحبان امضای مجاز .

خ ـ نحوه تغییر و تجدید نظر در مواد اساسنامه .

د ـ نحوه ارائه گزارش مالی و اجرایی به مراجع ذیربط و ذینفعان .

ذ ـ نحوه اداره تشکل .

ر ـ میزان سرمایه اولیه .

ز ـ دوره زمانی تشکیل جلسات شورای عمومی و شورای مرکزی تشکل .

س ـ نحوه تامین منابع مالی تشکل .

ش ـ نحوه انحلال .

ص ـ مشخص ساختن وضعیت دارایی ها پس از انحلال .

ماده 17ـ هیأت موسس٬ شورای مرکزی٬ دبیر یا عناوین معادل طبق اساسنامه تشکل٬ باید دارای شرایط عمومی زیر باشند :

الف ـ داشتن حداقل هجده سال سن تمام .

ب ـ تابعیت جمهوری اسلامی ایران .

پ ـ التزام به قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران .

ت ـ عدم وابستگی به احزاب٬ سازمان ها وگروه های غیرقانونی .

ث ـ نداشتن محرومیت از حقوق اجتماعی به موجب حکم دادگاه .

تبصره ـ هیأت موسس تشکل باید دارای حداقل پنج عضو باشد .

ماده18ـ دبیرخانه شورای ذیربط موظف است اقدامات اجرایی لازم را در زمان معین و در چارچوب این آییننامه و دستورالعمل اجرایی آن انجام دهد.

 ماده 19ـ پروانه فعالیت تشکل هایی که درخواست فعالیت در سطح ملی یا منطقه ای دارند در صورتی که اهداف و موضوع فعالیت شان به تشخیص شورای ملی از ماهیت ملی یا منطقه ای برخوردار باشد و توانایی آنها برای فعالیت در سطح مورد درخواست برای شورا احراز شود به طور موقت برای مدت دو سال صادر می شود و در صورتی که طی این مدت تشکل های ملی در بیش از پنج استان و تشکل های منطقه ای در بیش از یک استان فعالیت داشته باشند پروانه آنها به صورت چهارساله صادر شده و در غیر این صورت به تشکل استانی تبدیل میشوند .

ماده 20ـ از تاریخ لازم الاجرا شدن این آیین نامه٬ پروانه فعالیت تشکل ها در دبیرخانه شوراهای ملی٬ استانی و شهرستانی صادر و عینًا جهت ثبت رسمی به سازمان ثبت اسناد و املاک کشور ارسال میشود .

تبصره ـ روزنامه رسمی جمهوری اسلامی ایران موظف است پس از اعلام دبیرخانه شوراهای ملی٬ استانی و شهرستانی٬ درخصوص انتشار آگهی ثبت و تغییرات تشکل ها اقدام کند .

ماده21ـ تقاضای ایجاد تشکلهای محلی که توسط حداقل سه نفر از اهالی بالای هجده سال ارایه میشود برای ثبت اطلاعات به بخشداری محل فعالیت ارایه میشود.

ماده22 ـ بخشداریها موظفند پس از دریافت تقاضای ایجاد تشکل محلی نسبت به ثبت مشخصات فردی اعضا٬ موضوع فعالیت و نشانی محل فعالیت اقدام و پس از ثبت اطلاعات٬ تشکل یادشده میتواند فعالیت خود را آغاز کند.

ماده23ـ به منظور تصمیمگیری و نظارت بر فعالیت تشکلهای بینالمللی موضوع ماده (3 (و نهادهای مدنی خارجی موضوع ماده (5( کارگروهی مرکب از معاون وزارت کشور (رییس) و نمایندگان وزارت امور خارجه٬ وزارت اطلاعات و حسب مورد دستگاه تخصصی مربوط تشکیل میشود.

ماده 24ـ وظایفکارگروه موضوع ماده (23 (به شرح زیر است:

الف ـ بررسی و تصمیمگیری در مورد صدور پروانه فعالیت برای انجمنهای دوستی که تقاضای فعالیت برای توسعه روابط دوستانه بین ملت ایران با یک کشور خارجی در چارچوب دیپلماسی عمومی را دارند٬ اجازه و نحوه فعالیت سایر تشکلهای بینالمللی موضوع ماده (3 (و فعالیت تشکلهای متقاضی فعالیت در حوزه اتباع بیگانه.

ب ـ بررسی و صدور مجوز درخصوص فعالیت مشترک تشکلها با دولتها٬ سفارتخانهها یا نهادهای مدنی خارجی موضوع ماده (5(٬ دریافت هرگونه کمک یا عقد قرارداد با دولتها٬ سفارتخانهها و نهادهای مدنی خارجی موضوع ماده (5 (و سایر نهادهای بینالمللی و دایر کردن شعبه و دفتر نمایندگی در خارج از کشور.

پ ـ بررسی و صدور مجوز در خصوص فعالیت نهادهای مدنی خارجی موضوع ماده (5.( ت ـ نظارت بر فعالیت تشکلها و نهادهای موضوع ماده (23 (و اعلام نظر در مورد تخلفات و گزارشهای رسیده از عملکرد آنها.

تبصره 1ـ انجمنهای دوستی موضوع این ماده تنها میتوانند در یک کشور فعالیت کنند و اعضای آنها نیز تنها میتوانند در یک انجمن٬ مسئولیت اصلی و رسمی داشته باشند.

تبصره 2ـ تشکلهای بینالمللی موضوع ماده (3 (و همچنین سایر تشکلهایی که خواستار فعالیت موردی در سطح بینالمللی هستند برای انجام اقدامات موضوع بند (ب) این ماده باید پس از ارایه درخواست و دریافت مجوز مربوط اقدام کنند.

ماده 25ـ نحوه حضور و عضویت تشکل ها در مجامع بین المللی٬ برقراری ارتباط با سفارتخانه ها یا آژانس های وابسته به سازمان ملل متحد٬ فعالیت با آژانس های وابسته به سازمان ملل متحد با دعوت از شخصیت های خارجی و چگونگی اطلاع رسانی در این موارد به مراجع مربوط٬ در دستورالعمل اجرایی این آیین نامه تعیین می شود .

ماده 26ـ درصورت تخلف تشکلهای موضوع ماده (23 (از انجام تکالیف مربوط به اطلاع رسانی و دریافت مجوز از کارگروه موضوع ماده (23 (یا انجام فعالیت در یک کشور بدون دریافت مجوز٬ کارگروه مذکور رسیدگی کرده و پس از استماع دفاعیه تشکل٬ حسب اقتضا و متناسب با تخلف٬ به شرح زیر صدور رای می کند :

1ـ تذکر کتبی و درج در پرونده با تعیین مهلت برای اصلاح وضعیت تشکل .

2ـ تعلیق موقت پروانه فعالیت تشکل حداکثر به مدت سه ماه .

3ـ درخواست انحلال تشکل متخلف از دادگاه صالح .

تبصره ـ کارگروه مذکور موظف است در زمان رسیدگی٬ ازتشکل ذی نفع برای حضور درجلسه و ارایه دفاعیات دعوت کند .

ماده 27ـ نهادهای مدنی خارجی موضوع ماده (5 (برای فعالیت در ایران باید مدارک زیر را به کارگروه موضوع ماده (23 (ارایه و موافقت کارگروه مذکور را تحصیل کنند:

الف ـ درخواست کتبی با تعیین محدوده زمانی و مکانی حضور و فعالیت در ایران.

ب ـ اساسنامه و آگهی ثبت و ترجمه رسمی آن.

پ ـ موضوع فعالیت مورد نظر.

ماده 28ـ کارگروه موضوع ماده (23 (پس از دریافت مدارک موضوع ماده (27 (نسبت به بررسی درخواست اقدام و ضمن احراز غیردولتی٬ غیرانتفاعی و غیرسیاسی بودن درخواستدهنده و عدم مغایرت فعالیت اعلامشده با قوانین و مقررات ایران تصمیمگیری میکند.

ماده 29ـ تشکل ها پس از دریافت پروانه فعالیت و ثبت آن٬ از حقوق زیر برخوردار می شوند :

الف ـ مشاوره٬ اظهارنظر و ارایه پیشنهاد راهکارها به دستگاه های اجرایی متناسب با تخصص و موضوع فعالیت تشکل .

ب ـ دیده بانی و نظارت بر عملکرد سایر بخش های جامعه در زمینه فعالیت تخصصی خود .

پ ـ ارایه خدمات اجتماعی حسب تخصص و حوزه فعالیت .

ت ـ مشارکت در اجرای برنامه ها و پروژه های دستگاه های اجرایی٬ بخش خصوصی و  سازمان های بین المللی مورد تایید کارگروه موضوع ماده (23 (و سایر دستگاه های ذی ربط از طریق تفاهم یا عقد قرارداد با آنها .

ث ـ عقد تفاهمنامه و قرارداد همکاری با اشخاص حقیقی و حقوقی اعم از دولتی و غیردولتی داخل و خارج مطابق قوانین و مقررات جاری کشور .

ج ـ برگزاری اجتماعات و راهپیمایی ها در جهت تحقق اهداف تشکل پس از کسب مجوز از مراجع قانونی مربوط .

چ ـ ارایه خدمات آموزشی و انتشار نشریه و ایجاد پایگاه اینترنتی و استفاده از سایر ابزارهای اطلاع رسانی و محصولات فرهنگی٬ آموزشی و پژوهشی با رعایت قوانین و مقررات مربوط .

ح ـ دادخواهی در مراجع قضایی٬ مطابق قانون آیین دادرسی کیفری و سایر قوانین مربوط .

ماده 30ـ تشکل موظف است منابع تامین هزینههای خود را با رعایت ضوابط این آیین نامه در اساسنامه تعیین کند .

ماده 31ـ تشکل موظف است دریافت ها و پرداخت های خود را از طریق حساب بانکی صورت دهد و عملکرد مالی خود را در دفاتر مالی مربوط ثبت کند .

ماده 32ـ تقسیم اموال و مازاد درآمد تشکل در میان مؤسسان٬ اعضا و مدیران قبل از انحلال ممنوع است .

ماده 33ـ تشکل موظف است امکان دسترسی بازرسان دبیرخانه شورای ذی ربط را به اطلاعات و اسناد خود در حضور نماینده  تشکل و صرفًا در محل دفتر تشکل فراهم کند .

ماده 34ـ در صورتی که دبیرخانه شوراهای ملی٬ استانی و یا شهرستانی راسأ یا از طریق دستگاه های اجرایی تخصصی٬ تخلفات و یا خروج از شرایط تأسیس تشکل را احراز کند گزارش مستند مربوط را به شورای ذی ربط ارایه میکند و این شورا پس از بررسی مدارک و مستندات ارایه شده و پس از استماع دفاعیه تشکل٬ حسب اقتضا و متناسب با تخلف٬ به شرح زیر صدور رای میکند :

1ـ تذکر کتبی و درج در پرونده با تعیین مهلت برای اصلاح وضعیت تشکل .

2ـ تعلیق موقت پروانه فعالیت تشکل حداکثر به مدت سه ماه .

3ـ درخواست انحلال تشکل متخلف توسط شورای ملی از دادگاه صالح .

تبصره 1ـ تشکل ها میتوانند مراتب اعتراض خود را از تصمیم شورای شهرستان به شورای استان و از تصمیم شورای استان به شورای ملی ارایه کنند .

تبصره 2ـ دبیرخانه شورای ذی ربط موظف است در زمان رسیدگی به گزارش تخلف یا شکایت٬ از تشکل ذی نفع برای حضور در جلسه و ارایه دفاعیات دعوت به عمل آورد .

ماده 35ـ دستگاههای اجرایی موظفند به منظور تحقق اهداف این آیین نامه و کمک به توسعه مشارکت تشکل ها در امور اجتماعی٬ نسبت به شناسایی و واگذاری تصدیها و فعالیت های اجتماعی قابل واگذاری دستگاه متبوع به تشکل ها مطابق قوانین و مقررات مربوط اقدام کنند .

ماده 36ـ انحلال تشکل به دو شکل زیر صورت می پذیرد :

الف ـ انحلال اختیاری طبق شرایط مقرر در اساسنامه .

ب ـ انحلال اجباری در صورت رأی دادگاه صالح یا عدم امکان تطبیق وضعیت تشکل موضوع ماده (39.(

ماده 37ـ کلیه تشکل هایی که قبل از لازم الاجراشدن این آیین نامه تأسیس شدهاند٬ ظرف دو سال از تاریخ لازم الاجراشدن این آیین نامه باید نسبت به تطبیق وضعیت خود با این آیین نامه اقدام کنند .

ماده 38ـ از تاریخ لازم الاجرا شدن این آیین نامه٬ تشکل هایی که به عنوان مؤسسات موضوع بند (13 (ماده (26 (قانون تنظیم بخشی از مقررات مالی دولت قصد فعالیت در زمینه های تصریح شده در ماده واحده لایحه قانونی راجع به تشکیل سازمان بهزیستی کشور ـ مصوب 1359ـ دارند در چارچوب احکام این آیین نامه از سازمان بهزیستی کشور پروانه فعالیت دریافت می کنند و به ثبت می رسند .

ماده 39ـ دستورالعمل اجرایی این آیین نامه ظرف شش ماه از تاریخ لازم الاجراشدن آن توسط وزارت کشور با همکاری وزارت تعاون٬ کار و رفاه اجتماعی٬ وزارت ورزش و جوانان و سازمان حفاظت محیط زیست تهیه و ابلاغ می شود .

معاون اول رئیس جمهور ـ اسحاق جهانگیری