آنچه در مورد تامین خواسته باید بدانید

 تأمین خواسته یکی از تدابیر احتیاطی است که به وسیله آن خواهان عین خواسته یا معادل آن را از اموال خوانده تا پایان دادرسی به حیطه توقیف درآورده از نقل و انتقال آن جلوگیری می کند تا طلب خود را وصول کند.

طبق ماده 108 ق. آ. د مدنی خواهان می تواند در موارد زیر از دادگاه درخواست تأمین خواسته کند و دادگاه مکلف به قبول آن است.

1)اگر دعوا مستند به سند رسمی باشد دادگاه مکلف است در صورت احراز شرایط مقرر به درخواست خواهان بدون گرفتن تأمین از وی نسبت به صدور قرار تأمین خواسته اقدام کند.

2) خواسته در معرض تضییع یا تفریط باشد ( بند ب ماده 109 ق . آ.د مدنی )

ماده 952 ق . ا. د. مدنی تفریط عبارت از ترک عملی که به موجب قرارداد یا متعارف برای حفظ مال غیرلازم است.

3) اسناد تجاری واخواست شده که به موجب قانون دادگاه مکلف به قبول درخواست تأمین باشد مثل برات – سفته – چک

به موجب ماده 292 ق.ت پس از اقامه دعوا ممکمه مکلف است به مجرد تقاضای دارنده براتی که به علت عدم تأدیه اعتراض شده است معادل وجه برات را از اموال مدعی علیه به عنوان تأمین توقیف کند.

با توجه به بند (د) ماده 108 ق.آ.د مدنی تأمین خواسته در صورتی انجام می شود که خواهان خسارتی را که ممکن است به طرف مقابل وارد آید نقداً به صندوق دادگستری بپردازد.

 زمان درخواست تأمین خواسته

1) قبل از تقدیم دادخواست

2) ضمن تقدیم دادخواست

3) در جریان دادرسی تا وقتی که حکم قطعی صادر نشده است

شرایط صدور تأمین خواسته :

1) خواسته باید قطعی باشد یعنی حق مورد ادعای متقاضی باید قطعیت داشته و قابل مطالبه باشد و تحقق وجود آن موقوف به وقوع یا عدم وقوع حادثه ای درآینده نباشد.

2) میزان خواسته باید معلوم یا عین معین باشد، مالی باشد که مستقیماً قابل ارزیابی به پول باشد.

3) صدور قرار تأمین به درخواست خواهان یا نماینده او نیاز دارد پس درخواست کننده باید نفع، سمت و اهلیت قانونی داشته باشد.

قرار تأمین تجدید نظر نیست اما قابل اعتراض در همان دادگاه است.

موارد تقاضای تأمین از سوی خوانده:

1) در مورد خسارت ناشی از هزینه دادرسی

2) در مورد خسارت ناشی از حق وکالت
 
تبدیل تأمین

مقصود آن است که دادگاه در عوض مالی که می خواهد توقیف کند و یا قبلاً توقیف کرده است مال دیگری را توقیف کند تبدیل تأمین را خوانده به عللی مانند نیاز شخصی یا حفظ شئونات خود درخواست می کند این تقاضا را خواهان نیز می‌تواند بکند.

آثار قرار تأمین خواسته:

1) در مورد خواهان: که در مقابل سایر طلبکاران حق تقدم برای خواهان ایجاد می‌شود و مال از تضییع مصون می‌ماند.

2) در مورد خوانده: هرگونه نقل و انتقال نسبت به عین – اعم از منقول یا غیرمنقول ممنوع است این اثر حتمی است اما اثر احتمالی آن استحقاق خوانده برای مطالبه خسارت ناشی از اجرای قرار تأمین خواسته است.

3) در مورد ثالث: شخص ثالث که مال مورد درخواست تأمین نزد او می باشد حق انتقال و تهاتر آن مال را ندارد.

موارد مرتفع شدن قرار تأمین خواسته :

1) در صورت صدور حکم قطعی علیه خواهان یا استرداد دعوا یا استرداد دادخواست از سوی خواهان

2) در صورت از بین رفتن موجباتی که به خاطر آن ها درخواست تأمین شده است.

3) در صورتی که خواهان تا 10 روز از تاریخ صدور قرار تأمین خواسته نسبت به اصل دعوا دادخواست ندهد.

ظرف مدت 10 روز این قرار قابل اعتراض است رسیدگی به قرار فوری و خارج از نوبت است درخواست تأمین از سوی دادگاهی صورت می گیرد که صلاحیت رسیدگی به دعوای اصلی را دارد قرار تأمین قابل تجدید نظر نیست اما قابل اعتراض در همان دادگاه است. مطالبه خسارت خوانده بدون هزینه دادرسی و بدون تشریفات است. میزان خسارت را دادگاه تعیین می‌کند از محصول املاک و باغ ها به مقدار دوسوم سهم خوانده در صورت تأمین خواسته توقیف می‌شود.

ماده 74 ق.آ. د کیفری: شاکی می‌تواند تأمین ضرر و زیان خود را از دادگاه تقاضا کند در صورتی که تقاضای شاکی مبتنی بر دلایل قابل قبول باشد دادگاه قرار تأمین خواسته را صادر می‌کند این قرار قطعی و غیرقابل اعتراض است.

ماده 75 ق. آ. د. کیفری: در صورتی که خواسته شاکی عین معینی نبوده و یا عین معین بوده اما توقیف آن ممکن نیست. دادگاه معادل مبلغ ضرور و زیان شاکی از سایر اموال و دارایی متهم توقیف می‌کند و اگر تقاضای تبدیل توقیف اموال متهم به ضامن بشود، دادگاه طبق مقررات آیین دادرسی مدنی عمل می‌کند. قرار تأمین به محض ابلاغ به موقع اجرا گذاشته می‌شود.