حق حبس زوجه و شرایط اعمال آن در آیینه قوانین و مقررات

 معنای حق حبس زوجه و شرایط اعمال آن از سوی او مورد بررسی قرار گرفته اند.

معنای حق حبس زوجه

بر اساس ماده 1085 قانون مدنی، زن می‌تواند تا مهریه به او تسلیم نشده از ایفاء وظایفی که در مقابل شوهر دارد امتناع کند مشروط بر اینکه مهر او حالّ باشد و این امتناع مسقط حق نفقه است. این امکان امتناع از انجام تعهد تا ایفای تعهد طرف مقابل  را «حق حبس» می‌گویند.

 شرایط اعمال حق حبس از سوی زوجه

اعمال آن شرایطی به شرح زیر دارد:

1- مهریه باید حال باشد یعنی موعد پرداخت آن رسیده باشد. بر اساس ماده 1083 قانون مدنی مهر می‌تواند کلا یا جزئا حال یا به وعده باشد.
 
2- اگر مهر مدت دار باشد زوجه زمانی حق خواهد داشت مهر خود را مطالبه کند که زمان آن فرا رسیده باشد که در این وضعیت زوج نیز می تواند ایفاء وظایف زناشویی را از زوجه طلب کند و در این شرایط زوجه نمی‌تواند به حق حبس خود استناد کند.

3- اما در حالتی که زوج ایفای وظایف زناشویی را از زوجه طلب نکند و زمان پرداخت مهریه هم رسیده باشد یا مهریه وعده دار نباشد ، زوجه می تواند از حق حبس خود استفاده کند.چون به موجب ماده 1082 قانون مدنی به محض وقوع عقد نکاح، زوجه مالک مهر می‌شود.
 
4- زوجه قبل از اخذ مهریه به ایفاء وظایف زناشویی عمل نکرده باشد. برابر ماده 1086 قانون مدنی، چنانچه زوجه قبل از گرفتن مهریه ، با میل خود ، از زوج تمکین خاص کند، حق حبس وی ساقط و دیگر اجازه امتناع از تمکین و سایر وظایف زناشویی ندارد.

5- چنانچه زوجه در حین عقد مطلع باشد که زوج قادر به پرداخت مهریه نیست و با این وصف به عقد ازدواج وی در آید نه تنها نمی تواند به لحاظ عدم قدرت و استطاعت زوج بر پرداخت مهریه تقاضای بطلان عقد را بنماید بلکه مجاز به استفاده از حق حبس خود هم نیست لذا می بایست پس از عقد ، با درخواست زوج به ایفاء وظایف زناشویی اقدام نماید در غیر این صورت ناشزه محسوب می شود.