رسیدگی به جرائم اتباع غیرایرانی در ایران چگونه است ؟

اگر فردی که در ایران سکونت و اقامت دارد ولی تابعیت غیر ایرانی دارد در قلمرو ایران مرتکب جرم شود بر اساس قوانین داخلی ایران به مجازات وی رسیدگی شده و مجازات خواهد شد.

 هر کشوری برای برقراری نظم عمومی و رعایت حقوق افراد آن قوانین و مقرراتی را ایجاد می‌کند.

این قوانین دارای دسته بندی‌های مختلفی همچون حقوق اساسی، حقوق مدنی، حقوق جزا، و ... است.

در کنار این قوانین، حقوق بین الملل نیز وجود دارد که تنظیم کننده روابط بین دولتها و افراد دیگر دولتها با یکدیگر است.

علم حقوق در بنیادی‌‌‌ترین تقسیم خود از نظر موضوع، به دو شاخه اصلی حقوق عمومی و حقوق خصوصی، تقسیم شده است.

حقوق بین الملل خصوصی همانطوری که از نامش پیداست حقوق اشخاص حقیقی و حقوقی را بدون توجه به مرز جغرافیایی جهان در بر می‌گیرد که این حقوق حتی در داخل کشور محل سکونت اشخاص لازم الاجرا است.

قانون مدنی جمهوری اسلامی ایران در خصوص صلاحیت دادگاه‌ها برای رسیدگی به جرائم می‌گوید: دﻋﺎوی از ﺣﯿﺚ ﺻﻼﺣﯿﺖ ﻣﺤﺎﮐﻢ و ﻗﻮاﻧﯿﻦ راﺟﻌﻪ ﺑﻪ اﺻﻮل ﻣﺤﺎﮐﻤﺎت ﺗﺎﺑﻊ ﻗﺎﻧﻮن ﻣﺤﻠﯽ ﺧﻮاﻫﺪ بود ﮐﻪ در آن ﺟﺎ اﻗﺎﻣﻪ می‌شود. ﻣﻄﺮح ﺑﻮدن ﻫﻤﺎن دﻋﻮا در ﻣﺤﮑﻤﻪ اﺟﻨﺒﯽ رافع ﺻـﻼﺣﯿﺖ ﻣﺤﮑﻤﻪ اﯾﺮاﻧﯽ ﻧﺨﻮاﻫﺪ ﺑﻮد.

اگر یک ایرانی در خارج مرتکب جرم شد، باید با قوانین کدام کشور محاکمه و مجازات شود؟

طبق مقررات جزایی در همه کشورها صلاحیت هر کشور محدود به حدود و ثغور همان کشور است؛ یعنی قوانین جزایی هر کشوری در مرزهای آن کشور قابلیت اجرا دارد، اما این اصل استثناهایی هم دارد از جمله در مواقعی که بعضی کشورها برای رعایت حیثیت کشورشان، اتباع خود را ملزم می‌کنند در هر کشوری که هستند، قوانین را رعایت کنند.

مثلا در قانون مجازات اسلامی ما آمده است هر ایرانی در هر جای دنیا مرتکب جرم شود و به ایران برگردد، طبق قوانین اسلامی مجازات می‌شود.

چنانچه یک ایرانی در کشور دیگری مرتکب جرم شده و در خارج از کشور مجازاتی را تحمل کرده باشد، چنانچه آن مجازات در ایران قابل محاسبه باشد آن را احتساب می‌کنند اما هر فردی وقتی وارد هر کشوری شود، ملزم است قوانین آن کشور را رعایت کند. بنابراین ایرانیانی که در خارج از کشور مرتکب جرم می‌شوند، با قوانین آن کشورها محاکمه و مجازات می‌شوند.

اگر یک خارجی در ایران مرتکب جرم شد، باید با قوانین ایران محاکمه و مجازات شود؟

تمام اتباع بیگانه که در ایران مرتکب جرم شوند، با قوانین ایران محاکمه و مجازات خواهند شد، البته برخی مقامات سیاسی مصونیت دارند. مصونیت به معنی معاف بودن از مجازات نیست بلکه به این معناست که به‌خاطر حفظ استقلال کشورها، اجازه داده می‌شود سفیر آن کشور در کشور خودش مجازات شود.

در قانون مجازات اسلامی ما آمده است اگر کسی مرتکب جرایمی علیه امنیت ایران شود، هرچند خارج از ایران باشد، قابل محاکمه و مجازات در ایران است و این جرایم در قانون مجازات احصا شده است.