تعریف اعاده حیثیت در قانون چیست؟

اعاده به معنای بازگرداندن است و اصطلاح اعاده حیثیت یعنی بازگرداندن وضع و حالت افراد به حالت سابق، از جهت پایین آمدن حیثیت و موقعیت اجتماعی آنها در جامعه، که به واسطه مطرح کردن شکایت واهی و خلاف حقیقت نسبت به آنها اتفاق افتاده است.

 اعاده حیثیت چیست؟اعاده به معنای بازگرداندن است و اصطلاح اعاده حیثیت یعنی بازگرداندن وضع و حالت افراد به حالت سابق، از جهت پایین آمدن حیثیت و موقعیت اجتماعی آن‌ها در جامعه، که به واسطه مطرح کردن شکایت واهی و خلاف حقیقت نسبت به آن‌ها اتفاق افتاده است.

به عبارت دیگر با این کار تلاش می‌شود آب رفته به جوی بازگردد، زیرا علاوه بر اینکه جان و اموال مردم مورد حمایت قانونگذار قرار گرفته است حیثیت و آبروی آن‌ها هم در نظر قانونگذار محترم و مورد حمایت است بنابراین تعرض به آن موجب برخورد قانونی است؛ لذا فردی که در اثر تهمت دروغین و ادعای خلاف واقع دیگری آبرویش از دست برود، تلاش می‌کند تا در افکار عمومی یا در جمع خاصی این آبرو مجدداً احیا شود و با اثبات بی‌گناهی خود، موقعیت اجتماعی خود را تا حد امکان به حالت قبل برگرداند؛ بنابراین اعاده حیثیت بیشتر ناظر بر بازگرداندن اعتبار معنوی اشخاص است که از طریق اقدام به تعقیب کیفری شخص مفتری (شخصی است که با مطرح کردن شکایت غیر واقعی باعث هتک حیثیت و از بین رفتن آبروی دیگری شده است) حاصل می‌شود.

به طور مثال فردی همسایه‌اش را متهم به سرقت از منزلش می‌کند، اما بعد از رسیدگی قضایی روشن می‌شود همسایه بی‌گناه است و سارق، شخص دیگری است بنابراین همسایه بعد از اثبات بی‌گناهی خویش می‌تواند مطابق ماده 697 بخش تعزیرات قانون مجازات اسلامی تحت عنوان مفتری شخص شاکی را تعقیب کند. معمولاً در این خصوص شخص با طرح شکایت افترا در دادسرا، تحقیق، تعقیب و محکومیت مفتری را تقاضا می‌کند.

متعاقب آن مفتری احضار شده و چنانچه دفاعی داشته باشد بیان می‌کند و در نهایت در صورتی که شاکیِ شکایت افترا (زیان‌دیده) بتواند سوءنیت مفتری در طرح شکایت را اثبات کند، قرار مجرمیت و متعاقب آن کیفرخواست صادر می‌شود و پرونده برای رسیدگی به اتهام به دادگاه جزایی ارسال می‌شود بنابراین با اثبات سوءنیت شاکی و احراز این امر که وی قصد ضرر رساندن به دیگری را داشته است، جرم افترا محقق و مفتری به مجازات آن که یک ماه تا یک سال حبس و تا 74 ضربه شلاق یا یکی از آن‌ها حسب مورد است، محکوم خواهد شد.