رای شماره 882 هیات عمومی دیوان عدالت اداری

رأی شماره ٨٨٢ ھیأت عمومی دیوان عدالت اداری با موضوع: ابطال بند ١ دستورالعمل شماره 5٣١٨٩ ـ ١٣٩5/١٢/٢ مدیرکل دفترنوسازی، تحول اداری و فناوری اطلاعات سازمان شھرداریھا و دھیاریھای وزارت کشور

١6/5/١٣٩٨ ٩6٠١٢٢٧شماره

بسمه تعالی

جناب آقای اکبرپور

رئیس ھیأت مدیره و مدیرعامل محترم روزنامه رسمی جمھوری اسلامی ایران

یک نسخـه از رأی ھیـأت عمـومی دیـوان عـدالت اداری بـه شمـاره دادنـامـه ھای ٩٨٠٩٩٧٠٩٠5٨١٠٨٨٢ و ٩٨٠٩٩٧٠٩٠٩٠5٨١٠٨٨٣ مورخ ١٣٩٨/5/١ با موضوع: «ابطال بند ١ دستورالعمل شماره 5٣١٨٩ ـ ١٣٩5/١٢/٢ مدیرکل دفتر نوسازی، تحول اداری و فناوری اطلاعات سازمان شھرداریھا و دھیاریھای وزارت کشور» جھت درج در روزنامه رسمی به پیوست ارسال می گردد.

مدیرکل ھیأت عمومی و ھیأتھای تخصصی دیوان عدالت اداری ـ مھدی دربین

٨٨٢ ـ ٨٨٣ :دادنامه شماره ١/5/١٣٩٨ :دادنامه تاریخ٩6/١٢٢٧ ،٩٧/٢٣١5 :پرونده شماره مرجع رسیدگی: ھیأت عمومی دیوان عدالت اداری

شاکی: ١ـ رئیس دیوان عدالت اداری ٢ـ آقای رضا کیانی

موضوع شکایت و خواسته: ابطال ردیف ١ و بند 4 آن از دستورالعمل شماره 5٣١٨٩ ـ ١٣٩٣/١٢/٢ مدیرکل دفتر نوسازی، تحول اداری و فناوری اطلاعات سازمان شھرداریھا و دھیاریھای کشور

گردش کار: الف) آقای رضا کیانی به موجب دادخواستی ابطال بند 4 ردیف ١ دستورالعمل شماره 5٣١٨٩ ـ ١٣٩٣/١٢/٢ مدیرکل دفتر نوسازی، تحول اداری و فناوری اطلاعات سازمان شھرداریھا و دھیاریھای کشور را خواستار شده و در جھت تبیین خواسته اعلام کرده است که:

«احتراماً اینجانب رضا کیانی فرزند جانباز ٢5 %جنگ تحمیلی و ١٨ ماه داوطلب و سابقه جبھه می باشم جھت استخدام در محل کار پدرم واقع در شھرداری شھرکرد با مدرک کاردانی معماری و نقشه کشی می باشم که با توجه به عدم وجود پست نقشه کشی و معماری فعلاً در شھرداری می باشد، شھرداری شھرکرد نسبت به معرفی پست مامور وصول و ممیزی به شورای اداری شھرداریھا که شورای اداری در تاریخ ١٣٩5/6/٢٠ در خصوص عدم شرایط احراز موافقت نگردید اینجانب با توجه به ماده 4٨ و 44 قانون ھیچ گونه اشاره ای در قانون جھت شرایط احراز پست داشته باشی به ھمین علت با عرض مراتب فوق تقاضای ابطال مبنی بر پیشنھاد پست بلاتصدی متناسب با مدرک تحصیلی در تشکیلات شھرداری یا سازمانھای وابسته و الزام به استخدام اینجانب بر اساس قانونھای فوق مورد استدعاست. با توجه به فرمایشات مقام معظم رھبری و مسئولین ذیربط مبنی بر حل معضل بیکاری جوانان و حل مشکلات خانواده ایثارگر که در رأس امور می باشند را دارم.»

شاکی متعاقباً به موجب لایحه ای که به شماره ١٩٩6 ـ ١٣٩6/٩/٢١ ثبت دفتر اداره کل امور ھیأت عمومی و ھیأتھای تخصصی دیوان عدالت اداری شده اعلام کرده است که:

«ھیأت عمومی دیوان عدالت اداری

موضوع: ابطال

با سلام احتراماً پیرو شکایت قبلی اینجانب رضا کیانی به شماره ٩5٠٩٩٨٠٩٠٢٧٠٠4٧٠ مبنی بر ابطال بند 4) صورتجلسه و استخدامی مبنی بر پیشنھاد پست بلاتصدی متناسب با مدرک تحصیلی در تشکیلات شھرداری و یا سازمان وابسته به موجب نامه شماره 5٣١٨٩ ـ ١٣٩٣/١/٢ مدیرکل دفتر نوسازی و تحول اداری و فناوری اطلاعات ارسالی از سوی سازمان شھرداریھا و دھیاریھای کل کشور اعلام می دارد که در ماده 4٨ قانون مجلس شورای اسلامی به شماره ٣5٣/١66٣٨٠ ـ ١٣٨4/٨/٢٩ و تبصره ٢ قانون اصلاح بند (و) ماده 44 قانون برنامه پنجساله پنجم توسعه جمھوری اسلامی ایران ھیچگونه اشاره ای مبنی بر پیشنھاد پست بلاتصدی متناسب با مدرک تحصیلی قید ننموده است حالیه شورای اداری و استخدامی شھرداریھا مستقر در استانداری در بند ٢ نامه شماره  ٩5/٣٢/٣٢/4٢٢٠١ ـ ١٣٩5/٧/١٠ به این مھم توجه نمود و اقدام به اکتفا نمودن به موضوع نامه شماره 5٣١٨٩ ـ ١٣٩٣/١٢/٢ می نماید که این امر خلاف قانون بوده، با توجه به مراتب تقاضای ابطال بند فوق الاشاره و ھمچنین الزام به استخدام اینجانب در شھرداری شھرکرد به دلیل اینکه پدرم مستحق استفاده از این قانون بوده را می باشم.»

ب) رئیس دیوان عدالت اداری نیز با این استدلال که ماده 4٨ قانون الحاق موادی به قانون تنظیم بخشی از مقررات مالی دولت مصوب سال ١٣٨4 با ماده ٢١ قانون جامع خدمات رسانی به ایثارگران مصوب سال ١٣٩١ و با لحاظ ماده ٧6 ھمان قانون مغایر است ابطال ردیف ١ دستورالعمل شماره 5٣١٨٩ ـ ١٣٩٣/١٢/٢ مدیرکل دفتر نوسازی، تحول اداری و فناوری اطلاعات سازمان شھرداریھا و دھیاریھای کشور را خواستار شده است.

متن دستورالعمل در قسمت مورد اعتراض به قرار زیر است:

«١ـ ماده 4٨ قانون الحاق موادی به قانون تنظیم بخشی از مقررات مالی دولت

استخدام فرزندان کارکنان شھید، جانباز بیست و پنج درصد (٢5 (%و به بالا و آزاده ( اعم از شاغل، فوت شده و یا از کارافتاده) شھرداری که واجد شرایط عمومی استخدام می باشند. در این صورت ضروری است تا پدر یا مادر متقاضی استخدام، شاغل و یا بازنشسته در ھمان شھرداری بوده یا باشد. مدارک مورد نیاز برای ارسال به سازمان شھرداریھا و دھیاریھای کشورو اعطای مجوز استخدام: ١ـ معرفی نامه بنیاد شھید و امور ایثارگران ٢ـ تصویر آخرین مدرک تحصیلی ٣ـ تصویر حکم استخدامی پدر یا مادر در شھرداری و خلاصه سوابق خدمتی آنان 4ـ صورتجلسه شورای اداری و استخدامی مبنی بر پیشنھاد پست بلاتصدی متناسب با مدرک تحصیلی در تشکیلات شھرداری یا سازمان وابسته.»

در پاسخ به شکایت مذکور، معاون توسعه منابع و پشتیبانی سازمان شھرداریھا و دھیاریھای کشور به موجب لایحه شماره 4٩546 ـ ١٣٩5/١٠/6 توضیح داده است که:

«بازگشت به اخطاریه مورخ ١٣٩5/٨/١ پرونده ٩5٠٩٩٨٩٠٢٧٠٠4٧٠) بایگانی شعبه ٩5٠4٨٣ (در خصوص شکایت آقای رضا کیانی به خواسته « ابطال دستورالعمل مبنی بر پیشنھاد پست بلاتصدی متناسب با مدرک تحصیلی و الزام به استخدام» به طرفیت این سازمان، مراتب ذیل را به عنوان لایحه دفاعیه به استحضار می رساند:

١ـ حسب دادخواست و ضمایم، شاکی آقای رضا کیانی فرزند ایثارگر و جانباز ٢5 %آقای عبداله کیانی می باشد. پدر شاکی شاغل در شھرداری شھرکرد و شاکی متقاضی استخدام در شھرداری می باشد.

٢ـ از آنجا که درخواست به کارگیری شاکی به عنوان فرزند جانباز، مازاد بر سھمیه استخدامی و خارج از چارچوب آزمون بوده است.

ماده 4٨ قانون الحاق موادی به قانون تنظیم بخشی از مقررات مالی دولت مصوب ١٣٨٠/١١/٢٧ مصوب ١٣٨4/٨/١5 ،حاکم بر موضوع می باشد. بر اساس ماده یاد شده کلیه سازمانھایی که شمول قانون بر آنھا مستلزم ذکر نام است مکلفند یکی از فرزندان کارکنان شھید، جانباز ٢5 %و به بالا و آزاده (اعم از شاغل، فوت شده و یا از کارافتاده) را که واجد شرایط عمومی استخدامی می باشند علاوه بر سھمیه استخدامی ایثارگران در ھمان دستگاه استخدام نمایند.

٣ـ شایان ذکر است نامه معترض عنه به شماره 5٣١٨٩ ـ ١٣٩٣/١٢/٢ از سازمان شھرداریھا و دھیاریھای کشور، عنوان معاونت امور عمرانی استانداریھای سراسر کشور در راستای قوانین و مقررات مربوطه جھت مساعدت در تسریع درخواستھای ایثارگران معزز شھرداریھا، صادر شده و جنبه بخشنامه ای دارد. ابطال بخشنامه نیز در صلاحیت شعب دیوان عدالت اداری نبوده و در صلاحیت ھیأت عمومی می باشد. مضافاً اینکه ابطال بخشنامه ای که به منظور اجرای قانون است و مغایرت و تضادی با آن ندارد فاقد وجاھت قانونی است.

4ـ بر اساس تبصره ١ ماده ١١ آیین نامه استخدامی کارکنان شھرداریھای کشور مصوب ١٣٨١ که حاکم بر نظام استخدامی شھرداریھا می باشد، موضوع شرایط ورود به خدمت داوطلبان استخدام در شھرداریھا، استخدام منوط به وجود پست بلاتصدی در تشکیلات سازمانی شھرداری در مشاغل تخصصی و تصویب شورای اداری و استخدامی است.

5 ـ مضافاً اینکه بر اساس ماده ١٣ آیین نامه استخدامی کارکنان شھرداریھای کشور نیز، «شھرداریھا مکلفند در صورت داشتن اعتبار لازم در بودجه مصوب، نیروی انسانی مورد نیاز خود را برای تصدی پستھای سازمانی از بین داوطلبان واجد شرایط پس از اخذ  مجوز استخدام از مراجع ذیصلاح و موافقت وزارت کشور تأمین نمایند.»

6 ـ حسب دادخواست شاکی دارای مدرک تحصیلی فوق دیپلم نقشه کشی معماری می باشد و دارای شرایط احراز مندرج در طرح طبقه بندی و ارزشیابی مشاغل مستخدمین دستگاه ھای اجرایی مصوب ١٣٧٠ در پست سازمانی ممیز و مامور وصول نمی باشد. بر اساس طرح طبقه بندی مذکور، شرایط احراز پست ممیز و مامور وصول در رشته شغلی حسابدار رسته اداری و مالی دارای بودن مدرک تحصیلی فوق دیپلم، لیسانس و یا بالاتر در یکی از رشته ھای گروه امور اداری و مدیریت، امور مالی و حسابداری، اقتصاد می باشد و شاکی فاقد مدرک تحصیلی مرتبط است و حقی از ایشان تضییع نشده است.

٧ـ بند (و) ماده 44 قانون برنامه پنجم توسعه اصلاحی ٩١ که مورد استناد شاکی قرار گرفته، اشعار می دارد: «ھمه دستگاه ھا مکلفند در چھارچوب سھمیه استخدامی و جایگزینی نیروھای خروجی خود حداقل بیست و پنج درصد (٢5 (نیازھای استخدامی خود را از میان جانبازان و آزادگان فاقد شغل و فرزندان و ھمسران شھداء و جانبازان بیست و پنج درصد (٢5 (%و بالاتر و فرزندان و ھمسران آزادگان بالای یک سال اسارت، معرفی شده از سوی بنیاد شھید و امور ایثارگران تأمین و به استخدام آنان از محل مجوزھای مربوط و پستھای بدون متصدی اقدام نمایند در مواردی که نیاز به تخصص دارد رعایت شرایط علمی الزامی است.» از آنجایی که در اعلام سھمیه ٢5 %ایثارگران آزمون استخدامی شھرداریھای استان چھارمحال و بختیاری شاکی از سوی بنیاد شھید و امور ایثارگران استان معرفی نشده است و در 5 درصد سھمیه آزمون نیز شرکت نکرده است. لذا ھیچ گونه حقی از نامبرده تضییع نشده است.

بر اساس تبصره بند «و» ماده 44 قانون برنامه پنجم توسعه، ایثارگرانی که از سوی بنیاد شھید و امور ایثارگران در سھمیه ٢5 درصد آزمون استخدامی معرفی می گردند، صرفاً از شرط سنی، مدرک تحصیلی، معدل و آزمون معاف می باشند. صرف نظر از این ھمان  گونه که مستحضرید مستفاد از بند «و» ماده 44 آن است که دستگاهھا موظفند، ٢5 %از نیاز استخدامی خود را از فرزندان شاھد و ایثارگر تأمین نمایند. به عبارت دیگر چنانچه ارگان مربوطه نیاز استخدامی نداشته باشد، ٢5 %یاد شده سالبه به انتفاء موضوع خواھد بود. نتیجه آن که اعمال سھمیه و جذب نیرو بدواً منوط به نیاز استخدامی دستگاه و ورود مجوزھای لازم خواھد بود.

٨ ـ فارغ از بند فوق لازم به ذکر است در خصوص موضوع آیین نامه ساماندھی اشتغال فرزندان شھدا و جانبازان ٢5 %به موجب بند (و)ماده 44 قانون برنامه پنجم توسعه بلااثر گردیده و بند موصوف بنا بر نص ماده ٧6 قانون جامع حمایت از ایثارگران مصوب ١٣٩١ مجری نبوده و قابل استناد نمی باشد و فی الحال ماده ٢١ قانون مذکور لازم الاتباع می باشد.

با توجه به توضیحات فوق روشن گردید شاکی می تواند در صورت نیاز دستگاه و وجود پست بلاتصدی متناسب جھت استخدام ازمزایای ماده 4٨ قانون تنظیم بھره مند گردد و در غیر این صورت از طریق کسب شرایط عمومی استخدام و شرکت در آزمون استخدامی و با استفاده و اعمال سھمیه ایثارگری در شھرداری به کارگیری شود. بنابراین قصور یا تقصیری از بابت خواسته شاکی متوجه شھرداری ذیربط و این سازمان نمی باشد، لذا با عنایت به جمیع مطالب معنونه رد شکایت شاکی مورد استدعاست.»

استاندار چھارمحال و بختیاری نیز در این خصوص به موجب لایحه شماره ٩٨/٨٢/١/55٨56 ـ ١٣٩5/٩/١4 توضیح داده است که:

«سلام علیکم

«احتراماً در پاسخ به دادخواست تقدیمی آقای رضا کیانی به طرفیت این استانداری موضوع پرونده کلاسه ٩5٠٩٩٨٠٩٠٢٧٠٠4٧٠ ـ١٣٩5/٨/١5 در اعتراض به نتیجه نحوه استخدام شھرداریھا در سال ١٣٩4 و عدم جذب ایشان: مطالبی را به شرح ذیل در پاسخ بهدعوای مطروحه اعلام می دارد:

١ـ شھرداری شھرکرد به استناد ماده 4٨ قانون الحاق موادی به تنظیم بخشی از مقررات مالی دولت درخواست استخدام نامبرده را درپست «مامور وصول» نموده است و این پست زیرمجموعه رشته شغلی حسابدار رسته فرعی مالی در رسته اداری و مالی قرارمی گیرد.

٢ـ ماده 4٨ قانون اشاره شده در بند یک بیان می دارد که فرد می باید واجد شرایط عمومی باشد.

٣ـ بند «و» ماده 44 قانون برنامه پنجم توسعه تصریح می کند دستگاهھای اجرایی ٢5 درصد از سھمیه استخدامی خود را از میان فرزندان جانباز بالای ٢5 درصد بدون رعایت از الزامات سنی و مدرک تحصیلی و آزمونی جذب نمایند در مواردی که نیاز به تخصص دارد شرایط علمی لازم الرعایه است. که نامبرده تاکنون در قالب سھمیه ٢5 درصد خارج از نشر توسط بنیاد شھید و امور ایثارگران به این دفتر معرفی نشده اند.

4ـ نامه شماره 5٣١٨٩ ـ ١٣٩٣/١٢/٢ سازمان شھرداریھا و دھیاریھای کشور بیان می دارد که پست متناسب با مدرک تحصیلی توسطشھرداری پیشنھاد و در جلسه شورای اداری و استخدامی شھرداریھای استان مطرح و مصوب گردد.

5 ـ نامه شماره ١١/١٠٨١٠٢ ـ ١٣٩٣/6/١6 سازمان مدیریت و برنامه ریزی کشور یا موضوع فھرست مشاغل تخصصی و تحقیقی مرتبط با وظایف شھرداریھا رشته شغلی حسابدار را در زمره عناوین شغلی تحخصصی (ردیف ٨ (محسوب می نماید. شرایط احراز از نظرتحصیلات و تجربه رشته شغلی حسابدار شامل: دارا بودن گواھی نامه فوق دیپلم یا دانشنامه لیسانس یا فوق لیسانس یا دکتری دریکی از رشته ھای گروه امور اداری و مدیریت، امور مالی حسابداری، اقتصاد و حصول تجارت لازم طبق جدول شرایط احراز.

علی ای حال به استناد ماده 4٨ قانون الحاق موادی به تنظیم بخشی از مقررات مالی دولت و نامه شماره 5٣١٨٩ ـ ١٣٩٣/١٢/٢سازمان شھرداریھا و دھیاریھای کشور و نامه شماره ١١/١٠٨١٠٢ ـ ١٣٨٣/6/١6 سازمان مدیریت و برنامه ریزی کشور از آنجا که موضوع فھرست مشاغل تخصصی و تحقیقی مرتبط با وظایف شھرداری رشته شغلی حسابدار در زمره عناوین شغلی تخصصی محسوب می گردد و با توجه به مدرک تحصیلی کاردانی نقشه کشی معماری و شرایط احراز پست مامور وصول، موضوع استخدام نامبرده در جلسه مورخ ١٣٩5/6/٢٠ مطرح که به دلیل نداشتن شرایط احراز با استخدام وی موافقت نگردید. لذا در پایان با توجه به ذکراستدلالات و نظرات فوق، ضمن درخواست تدقیق در لایحه حاضر و مدارک پیوست صدور حکم بر بی حقی شاکی و رد دعوای ایشان مورد تقاضاست.»

شعبه ٢5 دیوان عدالت اداری در خصوص خواسته شاکی مبنی بر ابطال بخشنامه شماره 5٣١٨٩ ـ ١٣٩٣/١٢/٢ مدیرکل دفتر نوسازی،تحول اداری و فناوری اطلاعات سازمان شھرداریھا و دھیاریھای کشور موضوع خواسته را مشمول ماده ١٢ قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری دانسته است و قرار عدم صلاحیت به صلاحیت رسیدگی در ھیأت عمومی دیوان عدالت اداری صادر کرده است.

ھیأت عمومی دیوان عدالت اداری در تاریخ ١٣٩٨/5/١ با حضور معاونین دیوان عدالت اداری و رؤسا و مستشاران و دادرسـان شعب دیوان تشکیل شد و پس از بحث و بـررسی با اکثریت آراء بـه شرح زیر به صدور رأی مبادرت کرده است.

رأی ھیأت عمومی

با توجه به اینکه اولاً: به موجب ماده ٧6 قانون جامع خدمات رسانی به ایثارگران مصوب سال ١٣٩١ کلیه قوانین و مقررات مغایر با قانون مذکور ملغی الاثر شده است و به موجب مصوبه مجمع تشخیص مصلحت نظام سایر قوانین مصوب به نفع ایثارگران در صورتی که طی سالھای ١٣٨6 تا ١٣٩١/١٠/٣ به تصویب رسیده و زمان اعتبار قانونی آنھا به سر نیامده باشد به قوت خود باقی و معتبر است. ثانیاً:شرایط استخدام و تأمین نیروی مورد نیاز دستگاه ھای اجرایی از میان ایثارگران و خانواده آنھا در ماده ٢١ قانون جامع خدمات رسانی به ایثارگران و تبصره ھای آن مشخص شده است، بنابراین بند ١ دستورالعمل شماره 5٣١٨٩ ـ ١٣٩٣/١٢/٢ مدیرکل دفتر نوسازی، تحول اداری و فناوری اطلاعات سازمان شھرداریھا و دھیاریھای وزارت کشور که استخدام ایثارگران و فرزندان آنھا را به استناد ماده ٨4 قانون الحاق موادی به قانون تنظیم بخشی از مقررات مالی دولت مصوب ١٣٨٠/١١/٢٧ تجویز کرده است، از این حیث که ماده 4٨ قانون مذکور در زمان صدور مصوبه مورد شکایت به علت مغایرت با قانون جامع خدمات رسانی به ایثارگران منسوخ بوده است و اقدام براساس آن فاقد مبنای قانونی می باشد و در حال حاضر مفاد تبصره ٢ ماده ٢١ قانون جامع خدمات رسانی به ایثارگران حاکم است که حکم مقرر در آن متفاوت از ماده 4٨ است مستند به بند ١ ماده ١٢ و ماده ٨٨ قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری مصوب سال ١٣٩٢ ابطال می شود.

 رئیس ھیأت عمومی دیوان عدالت اداری

 معاون قضایی دیوان عدالت اداری ـ مرتضی علی اشراقی