مصونیت پارلمانی

مطابق با اصل 86 قانون اساسی)نمایندگان مجلس در مقام ایفای وظایف نمایندگی، در اظهارنظر و رأی خود کاملاً آزادند و نمی‌توان آن‌ها را به سبب نظراتی که در مجلس اظهار کرده‌اند یا آرایی که در مقام ایفای وظایف نمایندگی خود داده‌اند تعقیب یا توقیف کرد( شاید سؤالی که در ذهن متبادر می‌شود این است که چر این مصونیت پارلمانی به نمایندگان مجلس اعطا می‌شود. در پاسخ به این سوال باید گفت، نمایندگی مجلس ذاتاً از آن جمله مناصبی است که باید نسبت به موضوعات مهم اعم از سیاسی، اقتصادی، امنیتی و تدوین قوانین و مقررات اداره یک کشور بحث و گفت‌وگو ‌شود که فلسفة عهده‌دار شدن این سمت اظهارنظر و مشارکت یک نماینده و موضع‌گیری‌های مختلف وی چه در باب اثبات و یا نفی کردن، موضوعات مختلف است تا نمایندگان با تکیه بر آرا مردم و با احساس امنیت و آرامش بیشتری در تدوین امور قانون‌گذاری شرکت کنند.

در مورد تعیین محدوده مصونیت پارلمانی نمایندگان باید به دو نکته توجه داشت:

1- مطابق با اصول 20 و19 قانون اساسی مردم ایران از حقوق مساوی و یکسان در حمایت قانون قرار دارند و هیچ کس بر دیگری امتیازی ندارد و اساساً هر فردی در صورت ارتکاب جرم محاکمه و به مجازات قانونی عمل خود خواهد رسید.

2- الف ـ با دقت در اصل 86 قانون اساسی، نمایندگان در مقام ایفای وظایف نمایندگی از تعقیب یا توقیف آزادند به عبارت دیگر از نظر قانونی فقط ایفای وظایف نمایندگی، یک نماینده مشمول این مصونیت پارلمانی شده است.

ب ـ در تبیین وظایف نمایندگی و تشخیص مصادیق اصل 86 قانون اساسی باید توجه خود را به قانون آیین‌نامه داخلی مجلس شورای اسلامی مصوب سال 1379 (مادة 75 و تبصرة ذیل آن) معطوف داشت که در آن آمده است، وظایف نمایندگی شامل نطق قبل از دستور، بحث‌های داخل دستور با بحث‌های جلسات کمسیون‌ها، اظهار نظراتی که برای اِعمال اصل 84 قانون اساسی انجام می‌شود و سایر موارد نظارتی و قانونی است.

همچنین تشخیص مصادیق اصل 86 قانون اساسی و مادة 75 قانون اساسی و مادة 75 آیین‌نامه داخلی مجلس به تجویز قانون نظارت مجلس بر رفتار نمایندگان مصوب سال 1391 (ماده 9 تبصرة اول) به هیأت نظارت واگذار شده است. با دقت در اصل 86 قانون اساسی و قانون نظارت مجلس بر رفتار نمایندگان و قانون آیین‌نامه داخلی مجلس، ملاحظه می‌شود که نمایندگان در مقام ایفای وظایف نمایندگی از مصونیت پارلمانی برخوردار هستند. ولیکن اخیراً معاونت اجرایی رییس جمهور مبادرت به طرح شکایت کیفری برعلیه سه ‌نفر از نمایندگان مجلس شورای اسلامی نموده است که به نظر اینجانب و با توجه به مصونیت پارلمانی نمایندگان و با عنایت به موارد پیش گفته هیچ منشاء و اثر قانونی بر آن مترتب نیست.

وکیل پایه یک دادگستری