یک وکیل دادگستری گفت: بر اساس ماده 1085 قانون مدنی، زن می‌تواند تا زمان پرداخت مهریه از سوی زوج، از ایفاء وظایفی که در مقابل شوهر دارد امتناع کند، مشروط بر آنکه مهر وی حالّ باشد و این امکان امتناع از انجام تعهد تا ایفای تعهد طرف مقابل در عقود معاوضی را "حق حبس" می‌گویند.
"سید‌علی شاه‌صاحبی" با اشاره به مساله حق حبس زوجه و شرایط استفاده از آن گفت: بر اساس ماده 1085 قانون مدنی، زن می‌تواند تا زمان پرداخت مهریه از سوی زوج، از ایفاء وظایفی که در مقابل شوهر دارد امتناع کند، مشروط بر اینکه مهر وی حالّ باشد و این امتناع مسقط حق نفقه نخواهد بود و این امکان امتناع از انجام تعهد تا ایفای تعهد طرف مقابل در عقود معاوضی"حق حبس" نامیده می‌شود.
وی با اشاره به شرایط اعمال حق حبس گفت: چنانچه مهریه حال باشد، برابر ماده 1083 قانون مدنی مهر می‌تواند به صورت‌های کلی یا جزئی حال و یا به وعده باشد.
این وکیل دادگستری ادامه داد: چنانچه مهر موجل باشد، زوجه زمانی حق مطالبه مهر خود را خواهد داشت که موعد آن فرا رسیده باشد، که در این صورت زوج نیز می‌تواند ایفاء وظایف زناشویی را از زوجه طلب کند و در این شرایط زوجه نمی‌تواند به حق حبس خود استناد کند.
شاه صاحبی تصریح کرد: چنانچه زوج ایفای وظایف زناشویی را از زوجه طلب نکند و زمان پرداخت مهریه و یا مهریه وعده‌دار نیز نرسیده باشد، زوجه حق استفاده از حبس خود را دارد، چراکه به موجب ماده 1082 قانون مدنی به محض وقوع عقد نکاح، زوجه مالک مهر می‌شود.
وی اظهار داشت: بر اساس ماده 1086 قانون مدنی، چنانچه زوجه قبل از اخذ مهریه به ایفاء وظایف زناشویی عمل نکرده و یا زوجه قبل از گرفتن مهریه، با میل خود، از زوج تمکین خاص کند، حق حبس وی ساقط و دیگر اجازه امتناع از تمکین و سایر وظایف زناشویی را ندارد.
این وکیل دادگستری با اشاره به اعسار زوج و حق حبس گفت: اعسار زوج حق حبس زوجه را ساقط نمی‌کند، چرا که مطالبه و وصول مهریه از زوج میسر نیست و امکان گرفتن مهر با استفاده از حق حبس ملازمه‌ای را در بر ندارد.
شاه صاحبی در ادامه افزود: احکام تقسیط مهریه به منزله تعیین اجل برای پرداخت مهریه نیست، زیرا اجلی که بدین شکل بر زوجه تحمیل می‌شود، دلالت بر اراده وی بر سقوط حق حبس ندارد.
وی با اشاره به علم زوجه بر اعسار زوج گفت: چنانچه زوجه در حین عقد مطلع باشد که زوج قادر به پرداخت مهریه نیست و با این وصف به عقد ازدواج وی در آید نه تنها نمی‌تواند به لحاظ عدم قدرت و استطاعت زوج بر پرداخت مهریه تقاضای بطلان عقد را کند، بلکه مجاز به استفاده از حق حبس خود نیز نیست، بنابراین باید پس از عقد، با درخواست زوج به ایفاء وظایف زناشویی اقدام کند، در غیر این صورت ناشزه محسوب می‌شود.
این وکیل دادگستری در پایان با تاکید بر آثار اعمال حق حبس گفت: زوجه تا دریافت تمامی مهریه مکلف به تمکین خاص و ایفاء وظایف زناشویی نیست و در صورت تقسیط مهریه حق حبس زوجه تا اتمام پرداخت اقساط باقی می‌ماند و همچنین اعمال حق حبس مسقط حق نفقه زوجه نیست. |