مغایرت تحریم های یک جانبه آمریکا با حقوق بین الملل

تحریم‌های یکجانبه امریکا علیه جمهوری اسلامی ایران فراتر از تحریم‌های مذکور در قطعنامه‌های شورای امنیت است که از جهات مختلف مغایر با حقوق بین‌الملل تلقی می‌شوند.

 ماده 39 منشور ملل متحد وظیفه اصلی حفظ صلح و امنیت بین‌المللی را به عهده شورای امنیت گذاشته تا در صورت تشخیص توصیه و یا تصمیمات مقتضی را اتخاذ و به طور مثال طبق ماده 41 تحریم ارتباطی یا اقتصادی را اعمال کند، بنابرین اعطای صلاحیت مسئولیت اولیه حفظ صلح و امنیت بین‌المللی از سوی کشورها به شورای امنیت موجب سلب این اختیار از سوی اعضای ملل متحد می‌شود، اما این در حالی است که تحریم‌های یکجانبه امریکا علیه جمهوری اسلامی ایران فراتر از تحریم‌های مذکور در قطعنامه‌های شورای امنیت است از جهات مختلفی مغایر با حقوق بین‌الملل تلقی می‌شوند.
 
تحریم‌های یکجانبه آمریکا با حقوق بشر نیز مغایرت دارد، چرا که کمیسیون حقوق بشر همواره در مقابل کمیته تحریم سازمان ملل موضع گرفته است، کمیته تحریم شورای امنیت اطلاعات کافی برای تعلیق سریع تحریم‌ها را ندارد و در زمانی که تحریمی منجر به صدمه به مردم شود، تحریم‌های یکجانبه ناقض حقوق بشر خواهد بود.

چنانچه بند 1 ماده 25 اعلامیه جهانی حقوق بشر و بند 1 ماده 11 میثاق حقوق اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی به حقوق بنیادین رفاه و بهداشت انسانی و امکان دسترسی به دارو اشاره داشته و بند 2 ماده 1 میثاق مذکود بیان داشته که به هیچ وجهی مردم نباید از حق بر امرار معاش محروم شوند.

این موضوع به تأیید اعلامیه محو گرسنگی و سوء تغذیه در کنفرانس جهانی غذا مورخ 1974 نیز رسیده است. همچنین براساس اعلامیه وین 25 ژوئن 1993حق توسعه، به عنوان حق جدایی ناپذیر انسانی شناخته شده است، لذا می‌توان اقدامات تحریمی را ناقض این اصل مهم حقوق بشری دانست. تحریم های یکجانبه بدون لحاظ کردن ظرایف حقوق بشری مشروعیتی نخواهند داشت.

هرچند تحریم‌های یک‌جانبه از لحاظ قانونی دارای مشروعیت است، اما بسیاری از مخالفت‌ها را ازسوی علمای حقوق بین‌الملل از لحاظ منع تحریم اقتصادی بر اساس اصول حاکم بر تجارت بین‌المللی و تحکیم دادو ستد بین‌المللی و حقوق بشر دوستانه و حتی تناقض تحریم‌ها با هدف آن یعنی حفظ صلح و امنیت جهانی را به دنبال داشته است، به خصوص تحریم‌هایی که به بهانه هسته‌ای بر کشور جمهوری اسلامی ایران اعمال می‌شود، بسیاری از حقوقدانان آن را یک‌جانبه و ظالمانه تلقی می‌کنند.