تاریخچه سازمانی و اداری دیوان عدالت اداری

با پیروزی انقلاب، با رویکرد "ایجاد نظام اداری صحیح" و "محو هرگونه استبداد و خودکامگی و انحصارطلبی"، نهادی نوین در اصول 170 و 173 قانون اساسی پایه­‌گذاری شد که در چهارم بهمن ماه 1360، این نهاد فعالیت خود را آغاز کرد.

 پیش از پیروزی انقلاب اسلامی، در هفتم اردیبهشت 1339 قانونی تحت عنوان "قانون راجع به شورای دولتی" مشتمل بر 32 ماده و 3 تبصره به تصویب کمیسیون مشترک مجلسین وقت رسید که هیچگاه به مرحله اجرا درنیامد.

با پیروزی انقلاب، با رویکرد "ایجاد نظام اداری صحیح" و "محو هرگونه استبداد و خودکامگی و انحصارطلبی"، نهادی نوین در اصول 170 و 173 قانون اساسی پایه­‌گذاری شد که با تصویب نخستین قانون آن مشتمل بر بیست و پنج ماده و نه تبصره توسط مجلس شورای اسلامی در چهارم بهمن ماه 1360، از مهرماه سال بعد، این نهاد فعالیت خود را آغاز کرد.

بعدها قانون دیوان عدالت اداری چندین بار از سوی مجلس شورای اسلامی مورد تفسیر و اصلاح قرار گرفت تا سرانجام در نهم خرداد سال 1385، قانون دیوان توسط مجلس شورای اسلامی تغییر یافت که البته با توجه به ایراداتی که شورای  نگهبان بر برخی از مواد این قانون وارد دانسته بود، راهی مجمع تشخیص مصلحت نظام شد.

مجمع در تاریخ 25.9.1385 با جایگزینی ماده (13) و بند (1) ماده (19)، قانون دیوان را موافق با مصلحت نظام تشخیص داد و بدین ترتیب دومین قانون دیوان، به مرحله اجرا درآمد.
 
 به موجب ماده 48 این قانون "قوه قضائیه موظف شده بود که ظرف شش‌ماه لایحه آئین‌ دادرسی دیوان را تهیه و از طریق دولت تقدیم مجلس شورای اسلامی کند.

اما تقدیم لایحه مزبور و اصلاحات بعدی آن در کمیسیون قضایی و حقوقی مجلس شورای اسلامی منتهی به تصویب  "لایحه تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری" در مجلس شورای اسلامی در تاریخ 22.9.1390شد که با توجه به ایرادات شورای  نگهبان و اصرار مجلس بر مصوبه قبلی خود، نهایتا مجمع تشخیص مصلحت نظام این مصوبه را با اصلاح مواد (10)(12)(89)(90)(94)در تاریخ 25.3.1392 موافق با مصلحت نظام تشخیص داد.