استقلال قضایی و نقش آن در اجرای صحیح عدالت |
یکی از اصولی که بدون آن اجرای صحیح عدالت امکان‌پذیر نیست؛ استقلال قضایی در معنای آزادی قاضی از هر‌گونه مداخله و تأثیر‌پذیری از صاحبان قدرت و اصحاب دعوا است.یکی از اصولی که بدون آن اجرای صحیح عدالت امکان‌پذیر نیست؛ استقلال قضایی در معنای آزادی قاضی از هر‌گونه مداخله و تأثیر‌پذیری از صاحبان قدرت و اصحاب دعوا است. *پیشینه تاریخی استقلال قضاییدر دوران طولانی که در غرب، استقلال قضایی مفهومی نداشت، در جهان اسلام، اساسی ترین موضوع، مسئله نصب قاضی، صفات، شرایط و استقلال وی بود. بسیار اتفاق می‌افتاد که قضات علیرغم تمایلات خلیفه، حکم صادر کرده و یا خلیفه را در دعاوی شخصی محکوم می‌کردند، به طوری که حضرت علی(علیه‌السلام) در ایام حکومت خود، از شخص غیر مسلمانی شکایت کردند، که زره آن حضرت را ربوده بود. از آنجا که حضرت، شاهدی بر ادعای خود نداشتند و آن مرد نیز ادعای حضرت را قبول نداشت؛ شریح قاضی، ادعای حضرت را کرد و زره را متعلق به مرد غیر مسلمان دانست. حضرت علی (ع) هنگامی که حضرت مالک اشتر را روانه حکومت مصر کرد، آیین‌نامه‌ای در مورد شیوه حکومتی اسلام برای او نگاشت و ضمن آن ویژگی‌هایی را برای قاضی در نظام اسلامی مطرح کرد که به این شرح بود: "از میان مردم برترین فرد نزد خود را برای قضاوت انتخاب کن، کسانی که مراجعه فراوان، آنها را به ستوه نیاورد و برخورد مخالفان با یکدیگر او را خشمناک نسازد، در اشتباهاتش پافشاری نکند و بازگشت به حق پس از آگاهی برای او دشوار نباشد. طمع را از دل ریشه‌کن کند و در شناخت مطالب به تحقیقی اندک رضایت ندهد. در شبهه‌ها از همه با احتیاط تر عمل کند و در یافتن دلیل، اصرار او از همه بیشتر باشد. از مراجعه پیاپی شاکیان خسته نشود. در کشف امور از همه شکیباتر و پس از آشکار شدن حقیقت در فصل خصومت از همه برنده تر باشد. کسی که ستایش فراوان او را فریب ندهد و چرب زبانی او را منحرف نسازد و چنین کسانی بسیار اندک هستند. *مصونیت قضات در قانون اساسیطبق اصل 164 قانون اساسی ج/هوری اسلامی ایران" قاضی را نمی‌توان از مقامی که شاغل آن است بدون محاکمه و ثبوت جرم یا تخلفی که موجب انفصال است، به طور موقت یا دایم منفصل کرد یا بدون رضای او محل خدمت یا سمتش را تغییر داد." *مصونیت از تعقیب کیفریمصونیت از تعقیب کیفری در حقیقت مکمل مصونیت قبلی است و به طور خلاصه عبارت از این است که دارندگان پایه‌های قضایی را نمی¬توان بدون اجازه دادگاه عالی انتظامی قضات و قبل از سلب مصونیت قضایی، تحت تعقیب کیفری قرار داد. |
| URL : https://www.vekalatonline.ir/articles/66755/استقلال-قضایی-و-نقش-آن-در-اجرای-صحیح-عدالت/ |