یک حقوقدان گفت: مطابق قانون، در قتل غیرعمد ناشی از تخلفات رانندگی مجازات قصاص وجود ندارد و مجازات تعیین حبس تعریزی و جزای نقدی، در صورت مطالبه اولیای‌دم در نظر گرفته شده است.
قتل غیرعمد ناشی از تخلفات رانندگی را می‌توان فعل یا ترک فعلی دانست که مرتکب در حین رانندگی وسایل نقلیه موتوری و بر اثر بی‌مبالاتی عدم رعایت نظامات و مقررات راهنمایی و رانندگی یا عدم مهارت کافی انجام داده و منجر به قتل یا به معنای دقیق‌تر فقهی موجب «ازهاق نفس» شخص دیگری شود.
در همین زمینه «عباس اسدی»حقوقدان و وکیل دادگستری، طی ارسال یادداشتی به باشگاه خبرنگاران، به تشریح مجازات رانندگی بدون گواهینامه در قانون پرداخت، که متن این یادداشت به شرح زیر است:
چنانچه شخصی بدون داشتن گواهینامه اقدام به رانندگی کند طبق ماده 723 قانون مجازات اسلامی این عمل وی جرم محسوب شده و محکوم به مجازات حبس می‌شود اما رانندگی بدون گواهینامه تاثیری در عمدی شدن قتل ندارد. چنانچه این شخص در حین رانندگی مرتکب تصادف شود به طوری که مرتکب خسارت جانی شود به موجب ماده 718 قانون مزبور این امر موجب تشدید مجازات می‌شود اما در نوع قتل و عنوان مجرمانه هیچ‌گونه تغییری حاصل نمی‌شود؛ یعنی عمل مزبور قتل غیرعمدی ناشی از تخلفات رانندگی است.
مضافا اینکه قاضی می‌تواند به عنوان مجازات تکمیلی مجرم را به مدت یک تا پنج سال از حق رانندگی یا تصدی وسایل موتوری محروم کند. لازم به ذکر است در قتل غیرعمد ناشی از تخلفات رانندگی مجازات قصاص وجود ندارد و تنها مجازات تعیین حبس تعریزی و جزای نقدی، در صورت مطالبه اولیای‌دم در نظر گرفته شده است.
رانندگی بدون گواهینامه تغییری در ذات جرم (قتل غیرعمد ناشی از تخلفات رانندگی) ایجاد نمی‌کند و به هر حال قتل مذکور، قتل شبه‌عمد و مشمول ماده 714 قانون مجازات اسلامی است. زیرا در رانندگی بدون پروانه منجر به قتل نیز، قصد نتیجه یا همان قصد قتل مفقود است. اما مرتکب علاوه بر پرداخت دیه کامل مرد یا زن از باب تعزیر به حبس ناشی از قتل غیرعمد موضوع ماده 714 قانون تعزیرات محکوم می‌شود و هم قانون تازه‌تصویب مجازات اسلامی مکلف به پرداخت جزای نقدی است.
دادگاه مطابق ماده 718 قانون مجازات اسلامی مکلف است مجازات چنین شخصی را حداقل دو سوم مجازات مذکور در ماده 714 قانون مجازات اسلامی قرار دهد و علاوه بر این می‌تواند برای مدت یک تا پنچ سال وی را از رانندگی یا تصدی وسایل نقلیه محروم کند. علاوه بر این ماده 23 قانون جدید مجازات اسلامی قاضی را مجاز کرده است که در همه جرایم تعزیری (چه عمدی و چه غیرعمدی) چنانچه مجازات اعمال شده تا درجه ششم تعیین شده باشد (حبس بیش از شش ماه تا دو سال و جزای نقدی بیش از بیست میلیون ریال تا هشتاد میلیون ریال) مجازات تکمیلی (متناسب با جرم و خصوصیات مرتکب) نیز برای وی تعیین کند. |