دادستان کل کشور در ربطه با پیشگیری از جرم چه وظایفی دارد ؟

در شرح وظایف دادستان کل کشور موارد مختلفی توسط قوه قضایی در نظر گرفته شده که یکی از آنها در رابطه با پیشگیری از جرم است.

 در شرح وظایف دادستان کل کشور موارد مختلفی توسط قوه قضایی در نظر گرفته شده که یکی از آنها در رابطه با پیشگیری از جرم است.

نقش دادستان کل کشور در پیشگیری از جرم

 1ـ اختیارات مفوضه ریاست قوه قضائیه

 (در پی تصویب چارت تشکیلاتی دادستانی کل مورخ 24/8/86 و در نظر گرفتن دفتری تحت عنوان پیشگیری از جرم در این نهاد) 

 2ـ ریاست شورای مرکزی ستادهای پیشگیری و حفاظت اجتماعی: 

ستاد پیشگیری و حفاظت اجتماعی به موجب بخشنامه ریاسـت محترم قوه قضائیه در تاریخ 26/7/83 تشکیل گردید. «به موجب این بخشنامه هدف از تشـکیل ستاد احیای امر به معـروف و نهی از منکر و ارجای بندهای 4 و5 اصل 156 قانون اساسی و پیشگیری از وقوع جرم و به تجویز بند 1 اصل 158 قانون اساسی خواهد بود ریاست عالیه شورا و نظارت بر آن توسط ریاست قوه قضائیه اعمال می‌گردد. 

از جمله اعضای عالی این ستاد دادستان کل کشور است؛ چنانچه در ماده 4 و 6 این دستورالعمل تأکید گردید، دادستان کل رئیس شورای مرکزی است و دبیر شورا با انتخاب اعضای ورا و تصویب دادستان منصوب گردیده و مسئول ابلاغ و پیگیری مصوبات شورا است. 

به موجب ماده 5 دستورالعمل تشکیل ستادهای پیشگیری و حفاظت اجتماعی وظایف و اختیارات شورای مرکزی به شرح زیر است: 

الف ـ ایجاد هماهنگی بین ارگان‌های ذیربط

ب ـ اتخاذ تصمیم نسبت به سیاست کلی و برنامه‌های ستاد

ج ـ اتخاذ تصمیم در خصوص بودجه و اعتبارات ستاد در محدوده‌ای که تخصیص داده شده باشد. 

د ـ تعیین و ابلاغ وظایف و مسئولیت‌ها و تشکیلات واحدهای استانی

ه ـ نظارت بر انجام وظایف واحدهای استانی

و ـ بررسی و اتخاذ تصمیم نسبت به پیشنـهادهای واصله در خصـوص تغییر و اصلاح ساختار و سایر موارد ابلاغی

و ـ اخذ آمار عملکرد شوراهای استانی و شهرستانی

ح ـ اتخاذ تصمیم در صورت بکارگیری نیرو و کم و کیف آن و تعیـین سقف پستهای مورد نیاز در واحد‌ها و در حدود اعتبارات و امکانات موجود

ط ـ ایجاد هماهنگی بین ارگان‌هـای ذیربط از قبیل ناجا ـ بسیج ـ ســتاد امر به معروف و نهی از منکر ـ دادسرا‌ها ـ زندان‌ها ـ وزارت اطلاعات و دیگر نهاد‌ها در صورت لزوم

ی ـ سایر مواردی که رئیس قوه قضائیه ارجاع می‌دهد

البته لازم به ذکرست با عطف توجه به پیشینه و رسالت‌های ذاتی و ماهوی دادستان کل کشور به نظر می‌رسد باید وظیفه پیشگیری از جرم متمرکز در نهاد دادستانی کل کشـور گردیده و ضمن پرهیز از موازی کاری، تمهیدات متناسبی برای این وظیفه خطیر مدنظر قرار گیرد. 

3ـ ریاست ستادهای پیشگیری و مبارزه با جرایم خاص «دستــورالعــمل ریاســـت قوه قضائیه» مبــنی بر تشکیل ستادهای پیشگیری در سراسر کشور با محوریت دادستان مرکز استان

4ـ عضویت در شورای عالی پیشگیری از وقوع جرم (قانون اخیر التــصویب پیشگیری از وقـوع جرم) 

 به موجب ماده 2 این قانون دراجرای بند 5 اصل 156 قانـون اساسی مبنی بر اقدام مناسبت(قوه قضائیه) برای پیشـگیری از وقوع جرم و اصلاح مجرمین و اتخاذ سیاست‌های جامع ـ هماهنگ و اثر بخش، در زمینه پیشگیری ازجرم یا مشارکت مردم، اجتماعات محلی و نهادهای غیر دولتی، شورایی به نام شورای عالی پیشگیری از وقوع جرم به ریاست رئیس قوه قضائیه و مرکب از افراد زیر تشکیل می‌شود: 

1- معاون اول رئیس جمهور

2- دادستان کل کشور

3- وزیران کشور، اطلاعات، دادگستری، فرهنگ وارشاد اسلامی، کار واموراجتماعی و آموزش و پرورش

4- رئیس کمیسیون حقوقی و قضایی مجلس شورای اسلامی

5 -رئیس سازمان صدا و سیما

6- فرمانده نیروی انتظامی

7- رئیس سازمان بازرسی کل کشور

8- معاون اجتماعی و پیشگیری از وقوع جرم قوه قضائیه

9- رئیس سازمان قضائی نیروهای مسلح

١٠ -رئیس سازمان زندان‌ها و اقدامات تأمینی و تربیتی کشور

١١ -رئیس مرکز مطالعات راهبردی و توسعه قضایی

١٢ -فرمانده نیروی مقاومت بسیج

١٣ -رئیس سازمان بهزیستی کشور

14- دبیرستاد مبارزه با مواد مخدر

15-دبیر شورای سیاستگذاری ائمه جمعه

16-رئیس شورای عالی اسلامی استان‌ها

١٧ -رئیس سازمان پیشگیری از جرم (دبیرشورا) 

تبصره- استادان، پژوهشگران و نمایندگان سایر دستگاه‌های دولتی و غیردولتی به تناسب موضوع‌های مطرح در شورا به منزله اعضای مدعو بنا به تشخیص دبیر شورا دعوت می‌شوند. 

بموجب ماده ٣ این قانون وظایف شورای پیشگیری از جرم عبارت است از: 

١- تصویب طرح‌ها و برنامه‌های پیشگیری از جرم

٢- تبیین نقش و وظایف هریک از دستگاه‌ها و سازمان‌های دولتی در امر پیشگیری از جرم در چارچوب وظایف قانونی آن‌ها

٣- اتخاذ تدابیر مناسب به منظور هماهنگی و توسعه همکاری بین دستگاه‌های مسوول در امر پیشگیری از جرم

4- بررسی لوایح مورد نیاز برای پیشگیری از جرم

5- اقدام مناسب برای اصلاح قوانین و مقررات جرم زا

6-اتخاذ سیاست‌های لازم برای توسعه و گسترش فرهنگ پیشگیری از جرم

٧- اتخاذ تدابیر لازم برای جلب مشارکت مردم و نهادهای مدنی در تهیــه، تدوین و اجرای طرح‌ها و برنامه‌های پیشگیری از جرم

٨- ارزیابی نتایج اجرای طرح‌ها، برنامه‌ها و عملکرد دستگاه‌های مسوول در زمیـنه پیشگیری از جرم

٩- تخصیص اعتبارهای لازم و استفاده بهـینه از منابع و امکانات موجود در زمینه پیشگیری از جرم

تبصره ١- مصوبه‌های این شورا در حوزه وظایف قوه قضائیه پس از تأیید رئیـس شورا به وسیله وی ابلاغ و درحوزه وظایف قوه مجریه پس از تأیید رئیس شورا به وسیله رئیس جمهور ابلاغ می‌شود و این مـصوبه‌ها پس از ابلاغ برای تمامی سازمان‌ها در حدود وظایف قانونی آن‌ها لازم الاجراست. 

تبصره ٢- دولت موظف است پس از بررسی هرساله در ردیف بودجه، به طور جداگانه و متمرکز بودجه‌ای برای اجرای برنامه‌های ملی، منطقه‌ای و محلی پیشگیری از جرم منظور نماید. 

تبصره 3- دولت موظف است پس از بررسی هرساله در ردیف بودجه، به طور جداگانه و متمرکز بودجه‌ای برای اجرای برنامه‌های ملی، منطقه‌ای و محلی پیشگیری از جرم منظور نماید. 

در ماده 4 آمده است: به منظور نظارت بر اجرای مصوبات شورای عالی، کمک به پیشبرد سیاست‌ها و برنامه‌های ملی و منطقه‌ای پیشگیری از جرم و مطالعه و پژوهش در حــوزه‌های راهبـردی پیشگیری از جرم سازمان پیشگیری از جرم زیرنظر قوه قضائیه با وظایف زیر تشکیل می‌گردد: 

١- ساماندهی و نظارت بر اجرای طرح‌ها و برنامه‌های ملی و منطقه‌ای پیشگیری از جرم

٢- ارایه گزارش‌های منظم وادواری از نتایج اجرای طرح‌ها و برنامه‌های پیشگیری از جرم به شورای عالی

٣- تهیه پیش نویس طر ح‌ها، برنامه‌ها و لوایح پیشگیری از جرم

4- بررسی و شناسایی قوانین، مقررات، سیاست‌ها و رویه‌های جرم زا و پیشنهاد اقدام مناسب به شورای عالی

5- مساعدت به سازمان‌ها در اجرای سیاست‌ها، برنامه‌ها و مصـوبات شورای عالی پیشگیری از جرم و تلاش در جهت رفع موانع و مشکلات اجرای آن

6- مطالعه اشکال گوناگون بزهکاری در سطوح ملی و منطق‌های

٧- تأمین آمار و اطلاعات موردنیاز شورای عالی پیشگیری از جرم برای سیاستگذاری

٨- بررسی اعتبارهای لازم برای اجرای طرح‌ها و برنامه‌های پیشگیری از جرم

٩- انجام وظایف دبیرخانه شورای عالی پیشگیری از جرم

١٠ - انجام سایر امور محوله از شورای عالی پیشگیری از جرم

تبصره ١- رئیس سازمان بالا‌ترین مقام اجرایی سازمان است و با حکم رئیــس شورای عالی پیشگیری ازجـــرم منصوب می‌شود. 

تبصبره ٢- سازمان برای رسیدن به اهداف و انجام وظایف محوله با همکاری دسـتگاههای اجرایی نسـبت به ایجاد تشکیلات و کمیته‌های تخصصی موردنیاز اقدام می‌نماید. این سازمان از نظر مـقررات مـالی و اداری تابع مقررات مربوط به سازمان‌های وابسته به دستگاه قوه قضائیه است. 

ماده 5-این قانون مقرر دارد: 

 به منظور ایجاد هماهنگی در اجرای طرح‌های پیشگیری، تشـویق نوآوری‌های منطقه‌ای و تقویت ساز و کارهای محلی دراین زمینه، شورای استانی

 پیشگیری از جرم به ریاسـت رئیس کل دادگستری استان و مرکب از افراد زیر تشکیل می‌شود: 

١- معاون سیاسی – امنیتی استاندار (دبیر شورا) 

2- دادستان استان

٣- رئیس شورای اسلامی مرکز استان

4- فرمانده ناحیه انتظامی استان

5- مدیرکل اداره زندان‌ها و اقدامات تأمینی و تربیتی

6- مدیرکل آموزش و پرورش

٧- مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی

٨- مدیرکل کار و امور اجتماعی

٩- مدیرکل صدا و سیما

١٠ -مدیرکل سازمان بهزیستی

١١ -مدیرکل اداره اطلاعات استان

١٢ - فرمانده نیروی مقاومت بسیج استان

١٣ -مدیرکل بازرسی استان

١4 -رئیس سازمان قضایی نیروهای مسلح استان

تبصره ١- استادان، پژوهشگران و نمایندگان سایر دستگاه‌های دولتی و غــــیردولتی به تناسب موضـوع‌های مطرح در شورا به منزله اعضای مدعو بنا به تشخیص دبیر شورا دعوت می‌شوند. 

تبصره ٢- شورای استانی پیشگیری از جرم در صورت نیاز می‌تواند نسبت به تشکیل شورای شهرستانی پیــشگیری از جرم به ریاست رئیس دادگستری شهرستان اقدام نماید. 

ماده 6- وظایف شورای استانی پیشگیری از جرم عبارت است از: 

١- اجرای مصوبات و سیاست‌های شورای عالی سیاستگذاری از جرم در سطح استان

٢- اتخاذ تدابیر هماهنگ استانی براساس سیاست‌های ملی پیشگیری از جرم

٣- بررسی، تصویب و ارزیابی طرح‌های استانی و شهرستانی پیشگیری از جرم و فراهــم آوردن امکانات و بسـترهای لازم برای اجرای آن

4- برنامه ریزی برای سهیم کردن دیدگاه‌ها و نظرات شهروندان و ساکنان محله‌ها در تهیه و تنظیم برنامه‌های پیشگیری از جرم

5- به کارگیری و جلب مشارکت نهادهای غیردولتی و مردمی در اجرای طرح‌های پیشگیری از جرم

6- ارایه گزارش‌های منظم و ادواری از اجرای طرح‌ها و برنامه‌های استانی پیشگیری از جرم به شورایعالی

٧- هدایت شوراهای شهرستانی پیشگیری از جرم و نظارت بر عملکرد آن

ماده ٧- آیین نامه‌های مربوط به تشکیلات سازمان پیشگیری از وقوع جرم و چگونگی فعالیت و شیوه

کار شورای عالی ظرف سه ماه پس از تصویب این قانون به وسیله وزارت دادگستری تهیه و به تصویب رئیس قوه قضائیه می‌رسد.

ـ عضویت در شورای عالی پیشگیری از وقوع جرم (مصوب 1387 مجلس شورای اسلامی) 

به موجب بند 2 ماده 2 قانون پیشگیری از وقوع جرم که توسط قوه قضائیه پیشنهاد گردیده و در کمیسیون لوایح دولت مورد بحث و بررسی قرار گرفته و در نیمه دوم سال 87 به تصویب مجلس شورای اسلامی رســید، دادستان کل کشـور از جمله اعضای شورای عالی پیشگیری از وقوع جرم می‌باشد که به ریاسـت رئیـــس قــوه قضائیه تشکــیل می‌گردد در ماده این قانون آمده است: پیشگیری از جرم عبارت است از پیش بینی ـ شناسایی و ارزیابی خطر وقوع جرم و اتخاذ تدابیر و اقدامات لازم برای از بین بردن یا کاهش آن.