نوآوری های قانون آیین دادرسی کیفری در تامین بیشتر حقوق متهم

معاون فرهنگی قوه قضاییه با بیان اینکه انگاره مردم کشورمان نسبت به دستگاه قضایی و قاضی برگرفته از جانشین پیامبر گرامی اسلام (ص)، امیرمؤمنان علی (ع) است، گفت: این انگاره در قانون اساسی و سایر قوانین ما تجلی یافته است.

حجت‌الاسلام والمسلمین دکتر«هادی صادقی» که همراه با هیات عالیرتبه حقوق بشری کشورمان در مقر اروپایی سازمان ملل حضور داشت در تبیین این انگاره افزود: حضرت علی (ع) چهارده قرن پیش از اعلامیه حقوق بشر، تساوی همه آدمیان را در برابر قانون چنین بیان کرده است «آنان دو گروهند یا برادر اسلامی تو هستند، یا برابر انسانی تو» و بر همین اساس برای او در مقام احقاق حق و اجرای قانون، سفید و سیاه، عرب و عجم، زن و مرد، یهودی و مسلمان و مسیحی، دور و نزدیک و فرزند و بیگانه تفاوتی نداشتند.وی استقلال قوه قضاییه و قاضی، علنی بودن محاکمات، لزوم مستدل و مستند بودن احکام دادگاه‌ها به قانون، حضور هیات منصفه در جرایم مطبوعاتی و سیاسی، پیش‌بینی کردن دیوان عدالت اداری برای جلوگیری از تخلفات و تعدیات دولت و جبران خسارت و اعاده حیثیت از متهمان در صورت اشتباه قاضی را بخشی از اصول و قوانین تجلی‌بخش به این انگاره در جمهوری اسلامی ایران دانست.معاون فرهنگی قوه قضاییه در رد اتهاماتی که از سوی گزارشگر ویژه سازمان ملل در خصوص نقض حقوق اقلیت‌ها در کشورمان مطرح شده است هم گفت: قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران ضمن احترام به حقوق همه ملت در پاره‌ای موارد حمایت‌های خاص نیز دارد. یکی از آنها مربوط به نامسلمانان است که تکلیف دولت و عموم مسلمانان را رعایت حقوق انسانی آنها و رفتار همراه با قسط و عدل و اخلاق حسنه برمی‌شمرد.

  فصل مهم حقوق ملت با 24 اصل

وی در ادامه سخنانش ضمن بیان اینکه قانون اساسی در فصل مهم حقوق ملت که 24 اصل دارد، افزود: این فصل ضمن برشمردن حقوق یکسان و برخورداری از حمایت قانونی برای همه مردم اعم از زن و مرد، صرف نظر از آیین و مذهب و نژاد و زبان و سایر امور مشابه، حیثیت و جان و مال و حقوق همه مردم را مصون از تعرض می‌داند.  صادقی گفت: هر کس حق دارد عقیده‌اش را مخفی نگاه دارد و عقاید همگان مصون از تعرض است و کسی نمی‌تواند تفتیش عقاید کند. بر پایه قانون اساسی، هر کس صرف‌نظر از آیین و مسلک خود، حق مالکیت و کسب و کار دارد و هیچ کس نمی‌تواند امکان کسب و کار دیگران را سلب کند.وی اصل برائت، ممنوعیت شکنجه و مجازات کسانی که مرتکب شکنجه شوند، ممنوعیت دستگیری افراد بدون مجوز قانونی و ضرورت رسیدگی فوری (ظرف 24 ساعت) به اتهام بازداشت‌شدگان در دادگاه صالح قضایی و مجازات متخلفان از این اصل، امکان دادخواهی برای همه، حق انتخاب وکیل برای همه، ممنوعیت هرگونه مجازاتی از غیرطریق دادگاه و لزوم رعایت حرمت و کرامت متهمان و مجرمان را از دیگر اصول ناظر به حقوق برابر برای همه شهروندان با هر دین و مذهب یا هر قومیت و زبان یا هر جنسیتی دانست.معاون فرهنگی قوه قضاییه در تشریح برخی از ویژگی‌های قانون آیین دادرسی کیفری و قانون مجازات اسلامی جدید در راستای رعایت حقوق بشر نیز بیان کرد: قوه قضاییه کشورمان بر پایه اصول یاد شده و چندمرحله‌ای بودن امور قضایی و جبران خسارت ناشی از تصمیمات قضایی شکل گرفته است.وی با بیان اینکه قانون آیین دادرسی کیفری و قانون مجازات اسلامی مصوب 1392 در راستای تأمین بیشتر حقوق متهم، مجرم، بزه ‌دیده، شاهد و جامعه، به ویژه اقشار خاص، مانند زنان و کودکان و افراد ناتوان، نوآوری‌های زیادی دارند، یادآورشد: در این زمینه به عنوان نمونه می‎توان بر رعایت حقوق شهروندی در تمام مراحل دادرسی، بازجویی زنان و کودکان توسط ضابطان آموزش‌دیده زن، تشکیل پلیس و دادگاه ویژه کودکان و امکان مداخله سازمانهای مردم نهاد در فرایند دادرسی، اشاره کرد. صادقی با تصریح بر این نکته که در قانون مجازات اسلامی، به منظور حمایت‌های خاص، فصلی ویژه کودکان و افراد زیر 18 سال در نظر گرفته شده است گفت: حذف جنسیت از مجازات‌های کودکان و نوجوانان، اعمال مجازات تدریجی به جای مجازات دفعی و تدریج در پیدا کردن مسئولیت کیفری، از جمله مزیت‌های این قانون است.  

 ارایه  خدمات به  زندانیان در جمهوری اسلامی

صادقی در ادامه سخنانش به تشریح خدمات ارایه شده به زندانیان در جمهوری اسلامی پرداخت و اظهار کرد: زندان‌های جمهوری اسلامی خدماتی را به زندانیان ارایه می‌دهند که در بسیاری کشورهای جهان وجود ندارد. به گفته وی، زندانیان از انواع خدمات اقتصادی، فرهنگی، اجتماعی و بهداشتی بهره‌مند می‌شوند. صادقی ادامه داد: یک زندانی بی‌سواد می‌تواند همه مراتب تحصیلی را تا اخذ مدرک دانشگاهی در زندان طی کند، او می‌تواند عضو تیم‌های ورزشی در 31 باشگاه ورزشی اختصاصی شود و در مسابقات ملی و حتی جهانی شرکت کند. مرخصی ماهانه، ملاقات‌های مکرر با خانواده، امکان داشتن رابطه زناشویی با همسر خود، امکان حرفه‌آموزی و داشتن کار همراه حقوق، امکان بهره‌مندی از عفو، بهره‌مندی از خدمات پس از آزادی و ده‌ها نوع خدمت دیگر تنها بخشی از فعالیت‌های انسان‌دوستانه جمهوری اسلامی ایران در زندان‌هاست.