| منبع مطالب این بخش وب سایت قوانین دات آی آر (معاونت آموزش دادگستری استان تهران) می باشد URL : http://www.ghavanin.ir/detail.asp?id=30759 |
||||||||||||||||||||||||
قانون اجازه مبادله عهدنامه ودادیه و تامینیه منعقده بین دولتین ایران و ترکیه |
||||||||||||||||||||||||
ماده واحده - مجلس شورای ملی در جلسه پنجم خرداد ماه 1308 عهدنامه ودادیه و تامینیه ایران و ترکیه را که در تاریخ اول اردیبهشت 1305 به امضا رسیده و همچنین پروتکل منضمه به عهدنامه ودادیه و تامینیه مزبوره مورخ 25 خرداد 1307 و مدلول صورت مجلس که در موقع امضا عهدنامه ودادیه و تامینیه از طرف نمایندگان دولتین ایران و ترکیه تنظیم شده است تصویب و اجازه مبادله نسخ صحه شده آن را به دولت می دهد. این قانون که مشتمل بر یک ماده و متن قرارداد ضمیمه است در جلسه پنجم خرداد ماه یک هزار و سیصد و هشت شمسی به تصویب مجلس شورای ملی رسید. رییس مجلس شورای ملی - دادگر عهدنامه ودادیه و تامینیه مابین دولت علیه ایران و جمهوریت ترکیه دولت ایران از یک طرف و دولت ترکیه از طرف دیگر. احتیاجات و وظائفی را که عصر حاضر برای ملتین ایجاد و ایجاب می نماید در نظر گرفته و چون معتقد و جازم می باشند که تحکیم رشته دوستی و برادری موجود بین ایشان واجب است لهذا مصمم شدند که شرایط مادی روابط صمیمی خود را روشن نمایند و برای نیل به این مقصود انعقاد معاهده ودادیه و تامینیه را لازم شمرده و برای این منظور طرفین توافق کردند که مذاکرات راجعه به این امر در شهر تهران به عمل آید و اختیارداران خود را به شرح ذیل معین نمودند. از طرف اعلیحضرت همایون شاهنشاه ایران : جناب اشرف آقای میرزا محمدعلیخان فروغی رییس الوزرا و جناب آقای میرزا داودخان مفتاح کفیل وزارت امور خارجه . از طرف رییس جمهوریت ترکیه : ممدوح شوکت بیک ایلچی فوق العاده و سفیر کبیر ترکیه در ایران . و اختیارداران مزبور پس از ارائه اختیارنامه های خود که معتبر شناخته شد در باب مقررات ذیل توافق نظر حاصل نمودند. فصل اول - صلح خلل ناپذیر و دوستی صمیمی دائمی مابین مملکت شاهنشاهی ایران و جمهوریت ترکیه و همچنین مابین اتباع آنها برقرار خواهد بود. فصل دوم - در صورت وقوع عملیات نظامی از طرف یک یا چند دولت ثالث نسبت به یکی از دولتین معظمتین متعاهدتین طرف متعاهد دیگر متعهد است که بی طرفی خود را نسبت به متعاهد خود محفوظ بدارد. فصل سوم - هر یک از متعاهدین تقبل می نمایند که از حمله نسبت به متعاهد دیگر خودداری کرده و در هیچ نوع اتحاد یا ائتلاف سیاسی و اقتصادی و یا مالی که از طرف یک یا چند دولت ثالث بر ضد طرف متعاهد دیگر یا بر ضد امنیت نظامی و بحری آن منعقد شده باشد شرکت نجویند همچنین هر یک از متعاهدین تقبل می نمایند که در هیچ نوع عملیات خصمانه ای که از طرف یک یا چند دولت ثالث بر ضد طرف متعاهد دیگر وقوع یابد مشارکت ننمایند. فصل چهارم - در صورتی که یک یا چند دولت ثالث در موقع جنگ با یکی از متعاهدین معظمین بی طرفی متعاهد دیگر را نقض کرده و از خاک آن مملکت قشون و اسلحه و مهمات جنگی عبور دهد و یا بخواهد آذوقه و چهارپایان و کلیه هر چیزی که برای جنگ لازم باشد در آن مملکت تهیه نماید و یا قشون خود را که عقب نشینی می نماید از آنجا عبور دهد و یا سکنه مملکت بی طرف را برای مقاصد نظامی خود تشویق و وادار به قیام بکند و یا در خاک مملکت بی طرف استکشافات نظامی به عمل آورد متعاهد بی طرف ملزم است که با قوای مسلحه خود از عملیات مذکوره جلوگیری کرده و بی طرفی خود را حفظ نماید. فصل پنجم - طرفین معظمین متعاهدین تعهد می نمایند که تشکیل و توقف تاسیسات و دستجاتی را که مقصد آنها بر هم زدن صلح و امنیت مملکت متعاهد و یا تغییر حکومت آن باشد در خاک خود اجازه نداده و همچنین اشخاص و یا دستجاتی را که به وسیله تبلیغات یا سایر وسائل در صدد مبارزه با مملکت متعاهد دیگر باشند ممنوع از توقف در خاک خود بدارند. فصل ششم - نظر به تامین آسایش و امنیت سکنه مناطق سرحدی طرفین متعاهدین هر نوع اقدامات لازمه خواهند نمود که به خلاف کاریها و عملیاتی که از طوایف ساکن نواحی مجاوره سرحدات ناشی می شود و ممکن است به آسایش مملکتین سکته وارد نماید خاتمه دهند اقدامات مزبوره را دولتین جداگانه و یا در صورتی که لازم بدانند مشترکا به عمل خواهند آورد. فصل هفتم - طرفین معظمین متعاهدین موافقت می نمایند که اختیارداران خود را در ظرف مدتی که بیش از شش ماه از تاریخ امضا این معاهد نباشد در تهران مجتمع کرده و قراردادهای تجارتی و قنسولی و گمرکی و پستی و تلگرافی و همچنین قرارداد اقامت و اعاده مجرمین را منعقد نمایند. فصل هشتم - طرفین متعاهدین توافق نمودند که برای تسویه اختلافاتی که ممکن است فیمابین بروز کند و به طریق عادی دیپلماتیک حل نشود طریق خاصی معین نمایند. فصل نهم - محتاج به توضیح نیست که خارج از حدود و تقبلات متقابله که در این عهدنامه معین شده است هر یک از طرفین معظمین متعاهدین در روابط خود با دول ثالث آزادی مطلق خواهند داشت . فصل دهم - این عهدنامه به زبان فارسی و ترکی و فرانسه نوشته شده و در صورت بروز اختلافات متن فرانسه معتبر خواهد بود. فصل یازدهم - عهدنامه حاضر در اسرع اوقات به تصویب مجالس ملی مملکتین خواهد رسید و نسخ صحه شده در تهران مبادله خواهد گردید. عهدنامه حاضر از تاریخ امضا دارای اعتبار بوده و برای مدت پنج سال منعقد می شود در صورتی که یکی از طرفین متعاهدین شش ماه قبل از انقضا مدت فوق راجع به خاتمه دادن به این عهدنامه تصمیم خود را به دیگری اخطار نکند یک سال دیگر به مدت آن به خودی خود افزوده شده و از طرفین به رسمیت شناخته خواهد شد و در هر صورت اخطار تصمیم به خاتمه دادن عهدنامه قبل از انقضا شش ماه موثر نخواهد بود. برای تصدیق مراتب مذکوره در این عهدنامه اختیارداران طرفین آن را در دو نسخه در تهران نوشته و امضا و مهر نمودند. به تاریخ اول اردیبهشت ماه 1305 شمسی هجری مطابق 21 آوریل 1926 میلادی محل امضا و مهر محل امضا و مهر محل امضا و مهر ممدوح شوکت بیک میرزا داودخان مفتاح محمدعلی فروغی پروتکل منضمه به عهدنامه ایران و ترکیه منعقده در تاریخ اول اردیبهشت 1305 (22 آوریل 1926) نظر به اینکه طرفین متعاهدین بالسویه مایل به تحکیم و تشیید منافع مشترک سیاسی و اقتصادی بین ایران و ترکیه می باشند لازم شمردند که در تکمیل عهدنامه 22 آوریل 1926 پروتکل حاضره را نیز منعقد نمایند و برای این مقصود اختیارداران خود را به ترتیب ذیل معین نمودند: از طرف اعلیحضرت شاهنشاه ایران : جناب آقای پاکروان کفیل وزارت امور خارجه . از طرف جناب رییس جمهوریت ترکیه : جنابان مستطابان اجل آقایان ممدوح شوکت بیک سفیر کبیر ترکیه در ایران و محمد توفیق بیک سفیر کبیر ترکیه در مسکو. مشارالیهم پس از ارائه اعتبارنامه های خود که دارای شرایط و اعتبارات لازمه بود در مواد ذیل توافق نظر حاصل نمودند. ماده اول - در صورتی که یکی از متعاهدین مورد عملیات خصمانه یک یا چند دولت ثالث بشود متعاهد دیگر مکلف است که تمام کوشش خود را به عمل آورد که وضعیت مذکوره را اصلاح نماید. اگر با وجود تمام مساعی مبذوله معذلک وقوع جنگ حتمی و ناگزیر شود متعاهدین تقبل می نمایند که وضعیت را به دقت و با روح محبت و خیرخواهی تحت مطالعه درآورند تا اینکه راه حلی که موافق منافع عالیه آنها و متناسب با وضعیت باشد پیدا نمایند. ماده دوم - طرفین متعاهدین معظمین موافقت حاصل نمودند که در اسرع اوقات شرایط تعاون اقتصادی نزدیک خود را تحت مطالعه درآورده و تنظیم نمایند. مسلم است که انتخاب و تنظیم وسائل اجرا تعاون اقتصادی مزبور و همچنین مسئله ترانزیت آزاد از خاک یکدیگر و ایجاد انواع وسائل ارتباطیه بین مملکتین تحت مطالعه دقیق متخصصین صلاحیت دار طرفین متعاهدین واقع شده و معین خواهد شد. نمایندگان مختار طرفین این پروتکل را که جز لایتجزای عهدنامه مودت و امنیت امضا شده در تهران در تاریخ اول اردیبهشت 1305 (22 آوریل 1926) محسوب می شود در سه نسخه اصلی فارسی و ترکی و فرانسه امضا نمودند - در صورت بروز اختلاف متن فرانسه معتبر خواهد بود. تهران - به تاریخ 25 خرداد 1307 مطابق 15 ژوئن 1928 امضا: پاک روان امضا: ممدوح شوکت بیک امضا: محمدتوفیق صورت مجلس راجعه به معاهده ودادیه و تامینیه ایران و ترکیه در تاریخ پنجشنبه اول اردیبهشت 1305 شمسی هجری مطابق 22 آوریل 1926 میلادی هیات نمایندگان ایران مرکب از: جناب اشرف آقای میرزا محمدعلی خان فروغی رییس الوزرا و جناب آقای میرزا داودخان مفتاح کفیل وزارت امور خارجه به سمت اختیارداران دولت ایران و جناب آقای میرزا فتح الله خان پاکروان مدیر کل و رییس اداره دوم سیاسی وزارت امور خارجه به سمت مشاور و آقای میرزا سید نصرالله خان انتظام وزیری عضو وزارت امور خارجه به سمت منشی از یک طرف و هیات نمایندگان ترکیه مرکب از: جناب مستطاب اجل آقای ممدوح شوکت بیک سفیر کبیر دولت جمهوری ترکیه در دربار ایران به سمت اختیارداری دولت ترکیه و آقای حسن وصفی بیک مستشار سفارت کبری به سمت مشاور و آقایان وحیدبیک نایب دوم و حسن نورالدین بیک نایب سوم سفارت کبری به سمت منشی از طرف دیگر. نیم ساعت قبل از ظهر در منزل جناب اشرف آقای رییس الوزرا جهت تتمیم مذاکرات راجع به عهدنامه ودادیه و تامینیه فیمابین دولتین ایران و ترکیه حضور به هم رساندند. جناب مستطاب اجل آقای ممدوح شوکت بیک پیشنهاد کردند که جناب اشرف آقای فروغی ریاست مجلس را قبول فرمایند پیشنهاد مزبور مورد قبول هیات نمایندگان طرفین واقع و جلسه از طرف معظم له افتتاح گردید. پس از ارائه و تبادل اعتبارنامه های یکدیگر که معتبر شناخته شد مذاکرات ذیل تعاطی یافت . بدوا جناب اشرف آقای فروغی نطق افتتاحیه ذیل را ایراد نمودند. با کمال مسرت می بینم مودت صمیمی و روابط حسنه همسایگی که تاکنون بین ملتین موجود بود اینکه وارد مرحله جدیدی می شود و چون دولتین ما این کیفیت را مشاهده نمودند تصمیم گرفته شده که این مجمع را تشکیل داده و برای نیل به مقصود یک معاهده ودادیه و تامینیه منعقد نماییم . جناب مستطاب اجل آقای سفیر کبیر ترکیه جوابا چنین اظهار داشت . با کمال افتخار عرض می کنم دولت جمهوری ترکیه کاملا معتقد است که شرایط جدید روابط دوستانه بین مملکتین تعیین شود و برای این منظور یک معاهده ودادیه و تامینیه منعقد گردد و یقین دارم که تحکیم روابط مودت و استقرار صمیمیت بین ملتین موجب مزید آسایش و سعادت هر دو ملت خواهد بود بنابر این پیشنهاد جناب اشرف آقای فروغی را در خصوص تعقیب مذاکرات برای نیل به نتیجه مطلوبه با کمال شعف می پذیرم . سپس آقای رییس الوزرا به نام هیات ایرانی پیشنهاد کردند که مواد عهدنامه قرائت شود آقای سفیر کبیر با این پیشنهاد موافقت نموده و شروع به قرائت طرح عهدنامه شد در فصول اول و دوم و سوم و چهارم موافقت حاصل شد. در فصل پنجم چون در نسخه فارسی کلمه (زدن ) با املا غلط نوشته شده بود تصحیح و از طرف اختیارداران طرفین امضا گردید در فصل ششم موافقت حاصل شد. در موقع قرائت فصل هفتم آقای رییس الوزرا نطق ذیل را راجع به الغا کاپیتولاسیون ایراد نمودند. سالها است ترتیب کاپیتولاسیون که بی نهایت برای مملکت مضر است در ایران برقرار شده و دولت ما عزم جزم دارد که این ترتیب را که همواره در راه ترقی و تعالی ملت ایران و نیل او به آمال و آرزوی خود ایجاد موانع و مشکلات می کند موقوف نماید از طرف دیگر پوشیده نیست که سابق بر این هر یک از دولتین ایران و ترک در حق اتباع و قنسولهای مملکت دیگر مزایایی قائل شده بودند که جنبه کاپیتولاسیونی داشت و به موجب عهدنامه برقرار شده بود و بنابراین اساس کاپیتولاسیون مبنی بر معامله متقابله و قرارداد دو طرفی بود و مادام که دولت ترکیه آن را رعایت می کرد دولت ایران نیز خود را به رعایت آن ملزم می دانست ولیکن چون دولت ترکیه مزایای کاپیتولاسیون را کاملا موقوف داشت ناچار حقوقی را که اتباع ایران در ترکیه داشتند از آنها سلب نموده است بنابراین دولت ایران هم به رعایت قراردادهای فوق که از این به بعد فقط یک طرفی خواهد بود ملزم نیست و آنها را منسوخ می داند و نمایندگان ایران رجا واثق دارند که دولت ترکیه مانع نخواهد بود از اینکه ایران به استخلاص از کاپیتولاسیون نائل شود بلکه با میل او به بطی این طریق و رسیدن به آرزوی مشروع خود مساعدت خواهد نمود به دلایل مذکوره فوق هیات ایرانی پیشنهاد می کند که در متن فصل هفتم قید شود که معاهدات مزبوره بر طبق قرارداد مقرره بین المللی که دارای حقوق متساوی می باشند منعقد خواهد شد. آقای سفیر کبیر ترکیه جوابی به مضمون ذیل ایراد نمودند. هیچ مانع نمی بینم که پیشنهاد جناب اشرف آقای فروغی در ضمن مذاکراتی که عنقریب به جهت انعقاد معاهدات راجعه به روابط تجارتی و قنسولی و گمرکی و غیرها بین مملکتین واقع خواهد شد جدا در نظر گرفته شود اما مباحثه طولانی را در این باب در اینجا بی موقع می دانم ولیکن به جهت اطمینان اختیارداران ایرانی از حسن نیت دولت خودم در آنچه راجع به منافع ایران است تعهد دارم مراسله به جناب شرف عالی بنویسم و تصریح بکنم که دولت من حاضر است در موقع انعقاد معاهدات مزبوره قواعد مقرره بین المللی را که دارای حقوق متساویه هستند منظور دارد. و در پایان نطق خود آقای سفیر کبیر مراسله ای را که به فرانسه نوشته شده بود به جناب اشرف آقای رییس الوزرا تسلیم داشتند که ترجمه فارسی آن ذیلا درج می شود. (آقای رییس الوزرا دوستدار نظر به تمایلی که جناب اشرف عالی نسبت به مفاد ماده هفتم عهدنامه ودادیه و تامینیه که امروز امضا می شود ابراز فرمودید با کمال افتخار به استحضار جناب اشرف می رساند که حکومت متبوع دوستدار کاملا حاضر است اساس قراردادهای مزبوره را بر اصولی که فیمابین ملل متساوی الحقوق معمول است استوار نموده و برای اتباع دولتین حقوق متساوی قائل شود در خاتمه احترامات فائقه را تجدید می نماید. امضا ممدوح شوکت بیک فصول هفت و هشت و نه قرائت و تصویب گردید. بعد از قرائت فصل نه آقای رییس الوزرا نطق ذیل را ایراد نمودند. چون دولت ایران عضو جامعه ملل می باشد و مصمم است وظایفی را که از جهت این عضویت بر عهده دارد انجام دهد مقتضی خواهد بود که در معاهده حاضر یک ماده اضافه شود مشعر بر اینکه دولت ایران به تعهدات خود نسبت به جامعه ملل وفا خواهد نمود. آقای سفیر کبیر جوابا چنین اظهار داشتند. دولت ترکیه مسبوق بود از اینکه دولت ایران عضو جامعه ملل است و بنابراین طبعا تقبلات ناشیه از این عضویت را باید رعایت کند ولکن ضرورتی نمی بینم در اینکه امور در چنین معاهده ودادیه و تامینیه ذکر شود زیرا که در این معاهده باید فقط مقررات راجع به منافع مشترک طرفین قید گردد. اختیارداران ایران اظهار داشتند که چون این اظهار جناب مستطاب آقای ممدوح شوکت بیک در صورت مجلس راجع به معاهده حاضره قید می شود ما هم با نظر ایشان موافقت می نماییم فصل دهم و یازدهم قرائت و تصویب گردید. آقای سفیر کبیر در خاتمه با اظهار امیدواری نسبت به حسن تاثیری که امضا و انعقاد این قرارداد در روابط دولتین خواهد داشت به نام نمایندگان ترکیه اظهار خوشوقتی و امتنان کرده و به نمایندگان ایران تبریک گفتند. جناب اشرف آقای رییس الوزرا هم به نام نمایندگان ایران از بیانات آقای سفیر کبیر تشکر و مملکتین را به این موفقیت تبریک گفتند. در خاتمه نمایندگان اختیاردار طرفین نسختین عهدنامه را که به النسه فارسی و ترکی و فرانسه تدوین شده بود امضا و هر یک از دو مجموعه را مهر کردند جلسه یک ساعت بعد از ظهر ختم گردید. این صورت مجلس پس از امضا عهدنامه تدوین و در همان مجلس به تصویب و امضا هیات نمایندگان دولتین ایران و ترکیه رسید. امضا: فروغی امضا: ممدوح شوکت بیک امضا: مفتاح امضا: وصفی بیک امضا: پاک روان امضا: وحیدبیک امضا: نصرالله انتظام امضا: نورالدین بیک اجازه مبادله عهدنامه ودادیه و تامینیه منعقده بین دولتین ایران و ترکیه به شرح فوق در جلسه 5 خرداد ماه 1308 شمسی داده شده است . رییس مجلس شورای ملی - دادگر
|
||||||||||||||||||||||||
| URL : https://www.vekalatonline.ir/laws/30759/قانون-اجازه-مبادله-عهدنامه-ودادیه-و-تامینیه-منعقده-بین-دولتین-ایران-و-ترکیه/ | ||||||||||||||||||||||||