| منبع مطالب این بخش وب سایت قوانین دات آی آر (معاونت آموزش دادگستری استان تهران) می باشد URL : http://www.ghavanin.ir/detail.asp?id=31330 |
||||||||||||||||||||||||
آیین نامه اجرایی تأسیس و فعالیت سازمانهای غیر دولتی |
||||||||||||||||||||||||
| آیین نامه اجرایی تأسیس و فعالیت سازمانهای غیر دولتی
فصل اول – کلیات ماده 1- در این آیین نامه واژه‌ها و عبارات زیر به جای مفاهیم مشروح مربوط به کار می‌روند: الف – سازمان غیر دولتی که دراین آیین نامه « سازمان » نامیده می‌شود، به تشکلهایی اطلاق می‌شود که توسط گروهی از اشخاص حقیقی یا حقوقی غیرحکومتی به صورت داوطلبانه بارعایت مقررات مربوط تأسیس شده و دارای اهداف غیر انتفاعی و غیر سیاسی می‌باشد . تبصره 1- عناوین « جمعیت » ،« انجمن » ، « کانون » ، « مرکز»، «گروه»، «مجمع» ،« خانه » ، « مؤسسه» و نظائر آن می‌تواند به جای واژه « سازمان » در نام گذاری به کار گرفته شوند. تبصره 2- واژه «غیر دولتی » به این معناست که دستگاهای حکومتی در تأسیس و اداره سازمان دخالت نداشته باشند. مشارکت مقامات و کارکنان دولتی در تأسیس و اداره سازمان، در صورتی که خارج از عنوان و سمت دولتی آنان باشد، مانع وصف غیر دولتی سازمان نخواهد بود. تبصره 3- اهداف غیر سیاسی در بردارنده فعالیتی است که مشمول ماده یک قانون احزاب نگردد. تبصره4- اهداف غیر انتفاعی عبارت است از عدم فعالیتهای تجاری و سنفی انتفاعی به منظور تقسیم منافع آن بین اعضاء ، مؤسسان، مدیران و کارکنان سازمان. تبصره 5- داوطلبانه به معنای مشارکت و تأسیس و اداره سازمان بر اساس اصل آزادی اراده اشخاص است . ب- هیئت مؤسس به مجموعه اشخاصی گفته می‌شود که سازمان را تأسیس می‌نمایند. پ-پروانه فعالیت، سندی است که توسط مراجع مقرر در این آیین نامه با رعایت ضوابط مربوط در جهت تشکیل سازمان صادر می‌شود. ت- مراجع نظارتی مشتمل بر هیئت نظارت شهرستان ( متشکل از فرماندار، نماینده شورای اسلامی شهرستان و نماینده سازمانهای غیردولتی شهرستان )، هیئت نظارت استان ( مرکب از استاندار ، نماینده شورای اسلامی استان و نماینده سازمانهای غیر دولتی ) و هیئت نظارت کشور ( مرکب از معاون ذیربط وزیر کشور، نماینده شورای عالی استانها و نماینده سازمانهای غیردولتی ) می‌باشند که بر اساس این آیین نامه و با رعایت ضوابط مربوط، در سطح شهرستان ، استان و کشور نسبت به نظارت بر سازمانهای غیر دولتی ، غیر از تشکلهایی که مطابق قانون مرجع نظارتی خاص برای آنها پیش‌بینی شده است،اقدام می‌نمایند. نظارت بر سازمانهای غیر دولتی فرا استانی، کشوری یا بین‌المللی با هیئت نظارت کشور خواهد بود. ماده 2- سازمان پس از اخذ پروانه فعالیت و ثبت برابر ضوابط این آیین نامه و سایر مقررات جاری دارای شخصیت حقوقی می‌گردد. ماده 3- موضوع فعالیت سازمان مشتمل بر یکی از موارد علمی، فرهنگی ، اجتماعی ، ورزشی ، هنری ، نیکوکاری و امور خیریه، بشردوستانه، امور زنان ،آسیب دیدگان اجتماعی ،حمایتی ، بهداشتی و درمان ، توانبخشی ، محیط زیست، عمران و آبادانی و نظائر آن یا مجموعه از آنها می‌باشد. فصل دوم – حقوق و تکالیف ماده 4- سازمان حق دارد متناسب با موضوع فعالیت خود، بارعایت این آیین نامه و سایر قوانین و مقررات مربوط فعالیت نموده واز جمله نسبت به موارد زیر اقدام نماید: الف – ارایه خدمات امدادی مورد نیاز دستگاههای دولتی و عمومی غیردولتی . ب- اظهار نظر و پیشنهاد راهکارهای مناسب : 1- در فرآیند برنامه‌ریزی مراجع دولتی و عمومی در سطوح شهرستان ، استان یا ملی بر حسب مورد . 2- درمورد آثار و نتایج فعالیتهای دستگاههای دولتی و عمومی غیر دولتی ، نقائص و مشکلات موجود به مراجع ودستگاههای قانونی ذیربط . پ-کمک به ا جرای برنامه‌ها و پروژه‌ها ی دستگاههای دولتی و عمومی و غیر دولتی از طریق توافق و تفاهم با آنها. ت- برگزاری اجتماعات و راهپیماییها در جهت تحقق اهداف سازمان. ث-انتشار نشریه . ج- انجام هر گونه عملیات دیگر برای تأمین اهداف مقرر در اساسنامه سازمان. چ-حق دادخواهی در مرجع قضایی و شبه قضایی. ماده 5- سازمان مکلف است گزارش عملکرد اجرایی و مالی سالانه خود را حداکثر تا دو ماه پس از پایان هر سال مالی به مرجع نظارتی مربوط و نیز در طی سال، سایر گزارهای عملکرد اجرایی و مالی رابنابه درخواست مرجع یاد شده ، حسب مورد، ارائه و همچنین نسبت به انتشار خلاصه‌ای از گزارش سالانه مذکور برای اطلاع عموم ، در محدوده جغرافیایی فعالیت خود اقدام کند. ماده 6- هزینه‌های سازمان از منابع زیر تأمین می‌شود: الف – هدیه، اعانه و هبه اشخاص حقیقی و حقوقی اعم از داخلی و خارجی و دولتی و غیر دولتی. ب- وقف و حبس . پ-وجوه حاصل از فعالیتهای انجام شده در چارچوب موضوع فعالیت، اهداف و اساسنامه سازمان و این آیین‌نامه . ت-حق عضویت در سازمان. تبصره 1- سازمان موظف است پیش از دریافت کمک از منابع خارجی ، مشخصات منبع کمک کننده ، میزان کمک و چگونگی آنر ا به صورت مشروح بر حسب مورد به مراجع نظارتی مربوط اعلام نماید . مراجع مذکور موظفند ظرف حداکثر یک هفته از تاریخ وصول اعلام یاد شده، نسبت به نظر خواهی از وزارتخانه‌های اطلاعات و امور خارجه و بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران اقدام نمایند. موافقت دستگاههای یادشده ضروری است و این دستگاهها موظف به اظهارنظر ظرف حداکثر یک ماه از تاریخ وصول استعلام می‌باشند. عدم ارائه پاسخ ظرف این مدت به منزله نظر موافق است. تبصره 2-دریافت کمک از مجامع رسمی و منطقه‌ای وآژانسهای وابسته به سازمان ملل ، نیاز به دریافت مجوز ندارد. فهرست سازمانهای یاد شده توسط وزارت امور خارجه تهیه می‌شود و در اختیار هیئت نظارت قرار می‌گیرد. ماده 7- تقسیم دارایی ، سود و یا درآمد سازمان در میان مؤسسان ، اعضاء و مدیران و کارکنان آن قبل و پس از انحلال ممنوع است. ماده 8- اساسنامه و فعالیتهای سازمان نباید مغایر با اصول قانون اساسی باشد. ماده 9- سازمان موظف است امکان دسترسی بازرسان مراجع نظارتی مربوط را به اطلاعات و اسناد خود فراهم کند. بازرسان نیز باید در حضور نماینده سازمان و صرفاً در محل دفتر سازمان، اسناد و اطلاعات مذکور را بررسی نمایند. نحوه بررسی باید به گونه‌ای باشد که به وظایف سازمان خللی وارد نیاید خارج کردن اسناد از سازمان در راستای بازرسی ، مگر به حکم مرجع قضایی صالح ، ممنوع است. ماده 10- فعالیت سازمان در کشورهای دیگر باید با کسب مجوز کلی از مرجع نظارتی فرا استانی و ملی باشد. تبصره 1- مرجع یاد شده ، قبل از اعلام نتیجه به سازمان متقاضی ، باید از دستگاههای دولتی ذیربط از جمله وزارت امور خارجه نظر خواهی نماید. دستگاههای مذکور ظرف حداکثر یک ماه باید پاسخ لازم را ارئه دهند،در غیر این صورت نظر آنها موافق تلقی می‌شود. تبصره 2- مرجع مذکور باید حداکثر ظرف 45 روز از تاریخ تقاضا،پاسخ لازم را به متقاضی ارائه دهد. تبصره 3- ارائه تقاضای سازمان با محدوده فعالیت شهرستان و یا استان،حسب مورد درابتدا از طریق مرجع نظارتی شهرستان یا استان انجام می‌گیرد. تبصره 4- شرکت سازمان در مجامع بین المللی ، دوره‌های آموزشی و نمایشگاهها، باید با اطلاع کتبی به مراجع نظارتی انجام گیرد. ماده 11- سازمان باید در فعالیتهای خود، قوانین و مقررات و الگوهای رفتاری نهادهای مدنی را رعایت نموده و از ارتکاب اعمال مجرمانه خودداری نماید. ماده 12- سازمان از حق دسترسی به اطلاعات موجود در مؤسسات عمومی برخوردار است و مؤسسات مذکور مکلفند اطلاعات غیر طبق‌بندی شده خود ا در اختیار سازمان قرار دهند. ماده 13- سازمانها و مؤسسات دولتی و عمومی مکلفند در فرآیند تصمیم سازی و تصمیم‌گیری نسبت به اخذ نظر سازمان اقدام و حسب مورد آنها را برای شرکت در جلسات دعوت و گزارشی از نقطه نظرات ارائه شده را در اسناد سازمان ذیربط ثبت نمایند. ماده 14- دولت مکلف است وظایف ،امور و فعالیتهای قابل و اگذاری دستگاههای اجرایی به سازمان را شناسایی و نسبت به واگذاری آن اقدام و سازمان نیز حق دارد پیشنهادهای خود را در این خصوص به دولت ارائه کند. ماده 15- سازمانهای دولتی مکلفند زمینه مشارکت سازمان در نظارت بر حسن اجرای امور عمومی را فراهم نموده و حسب مورد با هیئتهای حقیقت یاب آنها همکاری نمایند. ماده 16- سازمان حق دارد در موضوع فعالیتهای خود و برای حمایت از منافع عمومی علیه اشخاص حقیقی و حقوقی در مراجع قضائی اقامه دعوا نماید. فصل سوم – صدور پروانه فعالیت ماده 17 – متقاضیان تأسیس سازمان مکلفند در غیر از مواردی که مطابق قانون، مرجع خاصی برای صدور پروانه سازمانهای مربوط تعیین شده است ، درخواست اخذ پروانه را به مراجع نظارتی مقرر در بند (ت) ماده (1) ارائه نمایند. تبصره 1- دبیرخانه هیئت نظارت کشور ، استان و شهرستان به ترتیب در وزارت کشور، استانداری و فرمانداری تشکیل می شود. تبصره 2- مسئولیت دبیرخانه هیئت نظارت کشور، استان و شهرستان به ترتیب برعهده وزارت کشور، استانداری و فرمانداری می‌باشد. تبصره 3- اجرای تشریفات اداری و انجام اقدامات موضوع این آیین نامه توسط دبیرخانه هیئت نظارت انجام می‌گیرد. تبصره 4- تصمیمات لازم مبنی بر صدور یا عدم صدور پروانه و اعطای مجوز در هیئت نظارت اتخاذ می‌شوند. تبصره 5- صدور پروانه و امضای اوراق مربوط پس از تأیید هیئت نظارت کشور با وزیر کشور، در هیئت نظارت استان با استاندار و در هیئت نظارت شهرستان با فرماندار می‌باشد. ماده 18- هیئت مؤسس باید دارای شرایط زیر باشد: الف – داشتن هیجده سال تمام . ب- تابعیت ایرانی . پ-دارا بودن صلاحیت تخصصی حداقل دو نفر از مؤسسان در خصوص موضوع فعالیت سازمان. ت-عدم عضویت در گروههایی که بر اساس رأی دادگاه صالح محارب و معاند شناخته شده‌اند و نداشتن محکومیت مؤثر کیفری به نحوی که موجب محرومیت از حقوق اجتماعی شود. تبصره – هیئت مؤسس باید دارای حداقل پنج عضو باشد. ماده 19- سازمانهای غیر دولتی که موضوع یا هدف فعالیت آنها مشترک است، در صورت وجود شرایط زیر می‌توانند شبکه تشکیل دهند یا به عضویت شبکه‌های سازمانهای بین‌المللی در آیند: الف – حداقل 2 سال از تاریخ ثبت آنها گذشته باشد. ب- به محکومیتهای بند (پ) یا (ت) ماده (28) این آیین نامه محکوم نشده باشند. پ-به تکالیف مندرج در ماده (5) این آیین نامه عمل کرده باشند. ت- تابعیت آنها ایرانی باشد . ث -اعضای مؤسس حداقل 5 سازمان غیردولتی ایرانی باشند. تبصره 1- انجام استعلامهای مذکور در تبصره‌های (2) و (3) ماده (22) این ماده (22) این آیین نامه برای تأسیس شبکه‌های سازمانهای غیردولتی لازم نیست . تبصره 2- صدور پروانه فعالیت برای شبکه‌های سازمانهای غیردولتی بر عهده هیئت نظارت کشور و تابع مقررات این آیین نامه می‌باشد. حقوق ، تکالیف و سایر مقررات شبکه‌های مذکور همان است که برای سازمانهای غیر دولتی پیش‌بینی شده است. ماده 20- هیئت مؤسس برای دریافت پروانه فعالیت باید مدارک زیر را بر حسب مورد به مراجع مذکور در ماده (17) این آیین نامه ارائه نماید: الف – فرم تقاضانامه تکمیل شده . ب- تصویر مدارک هویتی هیئت مؤسس . پ-اساسنامه سازمان . ت- اولین صورتجلسه هیئت مؤسس . ماده 21- اساسنامه سازمان باید حاوی موارد زیر باشد: الف – اهداف سازمان . ب- موضوع فعالیت . پ-مدت فعالیت . ت- مرکز اصلی فعالیت . ث- نحوه ایجاد شعب . ج- ارکان و تشکیلات سازمان ، نحوه انتخاب،شرح وظایف و اختیارات و مسئولیتهای آنها. چ-صاحبان امضاهای مجاز . ح- شرایط پذیرش عضو . خ- منابع تأمین درآمد و دارایی . د- نحوه تغییر و تجدیدنظر در اساسنامه . ذ- نحوه انحلال . ر- مشخص ساختن وضعیت داراییها پس از انحلال . ز- محدوده جغرافیایی فعالیت سازمان. تبصره 1- اساسنامه سازمان باید بر رأی گیری آزاد از تمام اعضاء برای انتخاب مدیران و همچنین نحوه تغییر مدیران و دوره تصدی آنها و نیز تصمیمات اساسی در ایجاد هر گونه تغییر و تأثیرگذاری تصریح کند. تبصره 2- دراساسنامه سازمان باید به صراحت ، نحوه ارائه گزارشهای عملکرد اجرایی و مالی سازمان به اعضای خود و نیز بازرسی و حسابرسی سازمان مشخص شود. تبصره 3- محدوده جغرافیایی فعالیت سازمان با پیشرفت هیئت مؤسس و بر اساس شاخصهای تقسیمات کشوری تعیین می‌شود. ماده 22- مرجع صدور پروانه فعالیت – موضوع ماده (17) این آیین‌نامه – پس از دریافت تقاضانامه سازمان، باید ظرف حداکثر دو هفته نظر خود را نسبت به تأیید یا رد تقاضا اعلام نماید. تبصره 1- در صورتی که هیئت نظارت تقاضا را در کند ، مکلف است ظرف حداکثر دو هفته به طور کتبی دلایل رد درخواست رابه متقاضی اعلام کند. تبصره 2- چنانچه موضوع فعالیت سازمان به وظایف هر یک از دستگاههای دولتی مربوط باشد، حسب مورد اخذ نظر موافق دستگاه یا دستگاههای دولتی ذیربط نیز ضروری است. تبصره 3- هیئت نظارت مکلف است ظرف یک هفته از تاریخ دریافت تقاضا نسبت به اخذ نظر مرجع ذی‌صلاح ( وزارت ، دادگستری ، نیروی انتظامی جمهوری اسلامی ایران و دستگاههای تخصصی ) اقدام و آن مرجع نیز مکلف است حداکثر ظرف یک ماه نظر خود را اعلام نماید، در غیر این صورت نظر هیئت مزبور موافق تلقی می شود. تبصره 4- متقاضی صدور پروانه می‌تواند نسبت به رد تقاضای خود به نحو زیر اعتراض نماید: الف- از تصمیم هیئت نظارت شهرستان ظرف یک ماه از تاریخ ابلاغ، به هیئت نظارت استان و در صورت رد تقاضا در هیئت نظارت استان، ظرف یک ماه به هیئت نظارت کشور. ب- از تصمیم هیئت نظارت استان ظرف یک ماه از تاریخ ابلاغ ، به هیئت نظارت کشور. پ-تصمیم هیئت نظارت کشور در هرمورد قابل اجرا ولی در دیوان عدالت اداری قابل اعتراض خواهد بود. ماده 23- مجمع عمومی و هیئت امناء (حسب مورد) بالاترین مرجع اجرایی سازمان می‌باشند و باید دارای شرایط مقرر در ماده (18 ) این آیین نامه باشند. ماده 24- سازمان باید تابعیت ایرانی داشته باشد. ماده 25- سازمان مکلف است هر گونه تغییرات در مفاد اساسنامه، هیئت مدیره ، هیئت امناء و نشانی را به مرجع صدور پروانه مربوط اطلاع دهد. در صورت اعلام عدم مغایرت تغییرات با مقررات این آیین نامه از سوی مراجع یاد شده ، سازمان مکلف است وفق آیین نامه ثبت، نسبت به ثبت دراداره ثبت شرکتها و مؤسسات غیر تجاری و درج در روزنامه رسمی اقدام نماید. فصل چهارم – نظارت ماده 26- وظایف مراجع نظارتی استان و شهرستان ، به ترتیب در رابطه با سازمانهای غیر دولتی با محدوده فعالیت‌در سطح استان و شهرستان به شرح زیر می‌باشد: الف – دریافت و بررسی اساسنامه متقاضیان تأسیس سازمان و اقدام به صدور پروانه فعالیت آنها پس از احراز شرایط و ضوابط مقرر در این آیین نامه . ب-دریافت گزارشهای عملکرد اجرایی و مالی سالانه و در صورت لزم موارد مقطعی . پ-رسیدگی موردی به عملکرد اجرایی و مالی سازمان در صورت ضرروت . ت-نظارت بر اجرای مقررات این آیین‌نامه . ماده 27- وظایف مرجع نظارتی فرا استانی و ملی در مود سازمانهای غیر دولتی عبارت است از : الف – دریافت و بررسی اساسنامه متقاضیان تأسیس سازمانهای غیر دولتی با محدوده جغرافیایی فرا استانی و ملی و اقدام به صدور پروانه فعالیت آنها پس از احراز شرایط و ضوابط مقرر در این آیین‌نامه . ب- دریافت گزارش عملکرد اجرایی و مالی سالانه و در صورت لزوم موارد مقطعی آنها. پ-رسیدگی و اعلام نظر و اتخاذ تصمیم نسبت به شکایات دریافت شده از متقاضیان در خصوص تأخیر یا در صدور پروانه فعالیت و سایر اشکالات و اختلافات میان سازمانهای غیر دولتی با استانداریها و فرمانداریها. ت- نظارت بر سازمانهای غیر دولتی تخصصی توسط دستگاههای ذیربط با هماهنگی‌وزارت کشور انجام خواهد شد. ماده 28- مراجع نظارتی موظفند در حدود فعالیت خود در وصول گزارش و یا اطلاع از عدم رعایت مقررات این آیین نامه از سوی سازمان، نسبت به بررسی آن با حضور مشورتی نماینده سازمان غیر دولتی مربوط و نماینده دستگاه دولتی تخصصی ذیربط اقدام نمایند و در صورت احراز تخلف ، حسب مورد ، مراحل زیر را به اجرا گذارند: الف – تذکر شفاهی با مهلت یک ماهه برای اصلاح وضعیت . ب- تذکر کتبی بادرج در پرونده با مهلت یک ماهه برای اصلاح وضعیت. پ-تعلیق پروانه برای مدت 3 ماه . ت-تقاضای لغو پروانه فعالیت از دادگاه در صورت عدم اصلاح وضعیت . تبصره 1- مراتب مذکور توسط مسئول دبیرخانه هیئت نظارت ابلاغ و در پرونده ثبت می‌شود. تبصره 2- نحوه اقدام مراجع نظارتی بر اساس این ماده، در بخشنامه وزیر کشور که در ظرف یک ماه تاریخ ابلاغ این آیین‌نامه ابلاغ می‌شود، تعیین خواهد شد. ماده 29- صدور مجوز فعالیت سازمانهای غیر دولتی خارجی و بین‌المللی در ایران نظارت بر آنها به عهده هیئتی متشکل از نماینده وزارت امور خارجه، نماینده وزارت کشور، نماینده وزارت اطلاعات و نماینده وزارتخانه یا سازمان دولتی مرتبط با موضوع فعالیت سازمان غیر دولتی خارجی یا بین‌المللی خواهد بود. تبصره – فعالیت سازمانهای غیر دولتی مذکور پس از اخذ مجوز ، تابع مقررات این آیین نامه می‌باشد. فصل پنجم – سایر مقررات ماده 30- سازمانهای غیر دولتی که از مصادیق این آیین نامه قرار می‌گیرند و در اجرای مقررات جاری تا کنون ایجاد شده‌اند، باید وضعیت خود را با مقررات این آیین‌نامه تطبیق دهند، در غیر این صورت مشمول مزایا و تسهیلات این آیین نامه نمی‌شوند. ماده 31- انحلال سازمان اعم از اختیاری و قهری ، بر اساس مفاد ذیربط آیین‌نامه ثبت تشکیلات و مؤسسات غیر تجارتی – مصوب 1337 با اصلاحات بعدی – انجام می‌گیرد. تبصره – چنانچه مدت فعالیت سازمان در اساسنامه به صورت محدود قید شده باشد، پس از انقضای آن و عدم تمدید بر اساس مقررات این آیین‌نامه سازمان خودبخود منحل می‌گردد. ماده 32- تشکلهای کارگری و کارفرمایی موضوع فصل ششم قانون کار، واحدهای آموزش عالی و یا مؤسسات پژوهشی موضوع بند «ل» ماده (1) قانون اصلاح قانون تأسیس وزارت علوم و آموزش عالی – مصوب 1353 - ، آموزشگاههای علمی آزاد و نیز مدارس غیر انتفاعی موضوع قانون تأسیس مدارس غیر دولتی و سایر تشکلهای غیر دولتی که در نص قوانین جاری صراحتاً اجازه تأسیس و انحلال آنها به عهده دستگاههای دولتی واگذار شده‌اند، از شمول سازمان موضوع این آیین نامه خارج می‌باشند. تبصره1- مرجع صدور پروانه برای سازمانهای غیر دولتی تخصصی رعایت مقررات این آیین نامه و با اخذ نظر دستگاههای ذیربط ، وزارت کشور است. تبصره 2- نحوه صدور پروانه برای سازمانهای غیردولتی جوانان مطابق تفاهم نامه‌ای که توسط وزارت کشور و سازمان ملی جوانان امضاء شده است. ماده 33- از تاریخ ابلاغ این تصویب‌نامه ، تصویب نامه‌های شماره 12608/ت27367 هـ مورخ 9/11/1381، 34909/ت27367 هـ مورخ 24/6/1382 و 55877/ت29645 هـ مورخ 15/10/1382 لغو می‌گردند. معاون اول رئیس جمهور – محمدر ضا عارف
|
||||||||||||||||||||||||
| URL : https://www.vekalatonline.ir/laws/31330/آیین-نامه-اجرایی-تأسیس-و-فعالیت-سازمانهای-غیر-دولتی/ | ||||||||||||||||||||||||