منبع مطالب این بخش وب سایت قوانین دات آی آر (معاونت آموزش دادگستری استان تهران) می باشد
URL : http://www.ghavanin.ir/detail.asp?id=31390

قانون الحاق دولت جمهوری اسلامی ایران به کنوانسیون استکهلم در خصوص آلاینده های آلی پایدار

قانون الحاق دولت جمهوری اسلامی ایران به کنوانسیون استکهلم در خصوص آلاینده های آلی پایدار
ماده واحده ـ به دولت جمهوری اسلامی ایران اجازه داده می شود با رعایت اصول پنجاهم (50) و یکصد و یس و نهم (139) قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران به کنوانسیون استکهلم در خصوص آلاینده های آلی پایدار مشتمل بر یک مقدمه، سی ماده و شش ضمیمه ملحق شده و سند تصویب ان را نزد امین کنوانسیون ارائه نماید.
تبصره ـ جمهوری اسلامی ایران در اجرای بند (2) ماده (18)، خود را در ارجاع اختلافات در ارتباط با تفسیر یا اجرای این کنوانیون به داوری یا دیوان دادگستری بین المللی با رعایت قوانین و مقررات داخلی مربوط متعهد می داند.
بسم الله الرحمن الرحیم
کنوانسیون استکهلم در خصوص آلاینده های آلی پایدار
اعضاء این کنوانسیون:
با شناخت اینکه آلاینده های پایدار دارای خصوصیات سمیّت، مقاومت در برابر تجزیه، در بدن موجودات زنده تجمع یافته و از طریق هوا، آب و گونه های مهاجر، در بین مرزهای بین المللی جابجا شده و در مکانهای بسیار دورتر از محل رهاشدن انها در اکوسیستمهای آبی و خشکی انباشته شده و رسوب می کنند؛ با اطلاع از مخاطرات بهداشتی خصوصاً در کشورهای در حال توسعه در اثر تماس مستقیم با آلاینده های آلی پایدار به ویژه اثرات انها روی زنان و متعاقباً روی نسلهای آینده؛ با تصدیق اینکه زیست بوم اقیانوسها و جوامع بومی به خاطر تأثیرات سوء آلاینده های الی پایدار در معرض خطر بوده و آلودگی موادغذایی بومی آنان نیز به عنوان یک موضوع بهداشت عمومی مدنظر می باشد، با اذعان به نیتز به اقدامات جهانی در خصوص الاینده های آلی پایدار؛ با توجه خاص به تصمیم گیری 19/13 © مورخ 7 فوریه 1997 میلادی برابر با (18 بهمن 1376 هجری شمسی) شورای حکام برنامه محیط زیست سازمان ملل در خصوص شروع اقدامات بین المللی در جهت حفاظت سلامت انسانها و محیط زیست از طریق اتخاذ تدابیری که سبب کاهش و یا حذف انتشار و تخلیه آلاینده های آلی پایدار می شود؛ با یادآوری مقررات مناسب در ارتباط با معاهدات زیست محیطی بین المللی مرتبط، خصوصاً کنوانسیون روتردام در خصوص آئین اعلان رضایت قبلی برای آفت کشها و برخی مواد شیمیایی خطرناک در تجارت بین المللی و کنوانسیون بازل در خصوص در خصوص کنترل حمل و نقل برون مرزی پسماندهای ویژه و دفع آنها از جمله موافقتنامه های منطقه ای که در چارچوب ماده (11) آن کنوانسیون تدوین شده است؛ همچنین با یادآوری بیانیه ریو در خصوص محیط زیست، توسعه و دستورکار 21؛ با تصدیق اینکه احتیاطات لازم در خصوص نگرانیهای همه اعضاء تحت شمول این کنوانسیون ورد توجه قرار می گیرد؛ با شناخت اینکه این کنوانسیون و دیگر توافقنامه های بین المللی در زمینه تجارت و محیط زیست همدیگر را متقابلاً حمایت می کنند؛ با تأیید اینکه کشورها بر طبق منشور سازمان ملل و اصول حقوق بین الملل در خصوص بهره برداری از منابع اختصاصی مطابق با سیاستهای توسعه ای و زیست محیطی خود حق حاکمیت داشته، مسؤول تضمین اینکه فعالیتهایی که در قلمرو یا کنترل آنها انجام می شود، سبب صدمه زدن به محیط زیست دیگر کشورها یا مناطق آن سوی مرزهای ملی نخواهد شد، می باشند؛بااحتساب مقتضیلت و خصوصاً الزامات کشورهای در حال توسعه، مخصوصاً کشورهای کمتر توسعه یافته و کشورهایی با اقتصاد درحال گذر، که بطور خاص نیاز به تقویت توانایی های انان برای مدیریت مواد شیمیایی و از جمله انتقال فن آوری، تأمین کمکهای فنی و مالی و ارتقاء سطح همکاریهای بین بخشی دارند؛ با احتساب کامل برنامه اقدام برای توسعه پایدار کشورهای درحال توسعه و جزیره ای کوچک، که در باربادوس در تاریخ 6 می 1994 میلادی برابر با (16 اردیبهشت 1373 هجری شمسی) به تصویب رسید؛ با تمجه به توانایی های کشورهای درحال توسعه و توسعه یافته به صورت متعارف و مسؤولیتهای کلی و متمایز کشورها به نحوی که در اصل 7 بیانیه ریو در خصوص محیط زیست و توسعه بیان شده است، با شناسایی مشارکت بخشهای خصوصی و سازمانهای غیردولتی که می تواند سبب دستیابی به کاهش و یا حذف انتشار و تخلیه آلاینده های آلی پایدار گردد؛ با تأکید بر اهمیت تقبل مسؤولیت تولیدکنندگان آلاینده های آلی پایدار به منظور کاهش اثرات زیان آور ایجادشده توسط محصولات آنان و اطلاع رسانی به مصرف کنندگان، دولتها و عموم مردم مرتبط با خصوصیات مخاطرهآمیز این موادشیمیایی؛ با توجه خاص به لزوم اتخاذ تدابیر لازم برای جلوگیری از اثرات زیانبار ایجادشده توسط آلاینده ای آلی پایدار در تمام مراحل چرخه عمر آنها؛ با تأکید مجدد براصل (16) بیانیه ریو در خصوص محیط زیست و توسعه که بیانگر این مطلب است که مقامات ملی باید به منظور جهانی شدن هزینه های زیست محیطی داخلی و استفاده از ابزار اقتصادی با مدنظر قراردادن این نگرش مه ایجادکنندگان آلودگی باید هزینه های آلودگی را برطبق خواسته های عمومی و بدون لطمه زدن به تجارت و سرمایه گذاری بین المللی تحمل نمایند؛ با تشویق اعضائی که دارای مقررات و طرحهای ارزیابی توسعه ای برای آفت کشها و مواد شیمیایی صنعتی نمی باشندبه منظور تدوین چنین طرحهایی؛ با شناخت اهمیت توسعه و کاربرد فرآیندها و مواد شیمیایی جایگزین سازگار با محیط زیست و تعیین اهمیت حفاظت از سلامت انسان و محیط زیست از اثرات مضر آلاینده های الی پایدار؛ به شرح زیر موافقت می نمایندکه:
ماده 1 ـ هدف
با توجه به نگرش محتاطانه ای که در اصل (15) بیانیه ریو در خصوص محیط زیست و توسعه بیان شده هدف این کنوانسیون حفاظت سلامت انسان و محیط زیست در مقابل آلاینده های آلی پایدار می باشد.
ماده 2 ـ تعاریف
از نظر این کنوانسیون:
الف ـ « عضو » به یک کشور یا یک سازمان وحدت اقتصادی منطقه ای اطلاق می شودکه محدودیت های این کنوانسیون و اجرای آن را تقبل نموده است.
ب ـ « سازمان وحدت اقتصادی منطقه ای » به یک سازمان متشکل از کشورهای مستقل از یک منطقه معین گفته می شود که اعضاء آن اختیارات خود در خصوص مسائل ناشی از این کنوانسیون را بدان تفویض نموده و براساس آن، سازمان اختیار دارد برطبق مقررات داخلی خود برای امضاء تصویب، قبول یا تأیید یا الحاق به این کنوانسیون اقدام نماید.
ج ـ « اعضاء حاضر و رأی دهنده » به معنای اعضاء حاضر و دارای یک رأی مثبت یا منفی می باشد.
ماده 3 ـ تدابیر لازم برای کاش یا حذف انتشار از تولید و استفاده عمدی
1 ـ هر عضو باید:
الف ـ فعالیتهای زیر را ممنوع و یا تدابیر رسمی و قانونی لازم را برای جلوگیری از موارد زیر انجام دهد:
(1) ـ تولید و استفاده از مواد شیمیایی مندرج در ضمیمه (الف) بر اساس مقررات آن ضمیمه، و.
(2) ـ واردات و صادرات مواد شیمیایی مندرج در ضمیمه (الف) بر طبق مقررات بند (2)و
ب ـ تولید و استفاذه از موادشیمیایی مندرج در ضمیمه (ب) بر طبق مقررات آن ضمیمه محدود شود.
2 ـ هر عضو باید اقداماتی انجام دهد تا اطمینان حاصل آیدکه:
الف ـ واردات یک ماده شیمیایی مندرج در ضمیمه (الف) یا ضمیمه (ب) انجام شده فقط:
(1) ـ با هدف دفع کاملاً زیست محیطی به نحوی که در جزء (1) بند (د) از ماده (6) بیان شده، یا
(2) ـ برای یک کاربرد یا منظور خاص که برای عضو مشمول ضمیمه (الف) یا ضمیمه (ب) مجاز شمرده شده است.
ب ـ مواد شیمیایی مشمول ضمیمه (الف) برای هرگونه تولید یا کاربرد به صورت معافیت ویژه یا مواد شیمیایی مندرج در ضمیمه (ب) برای هرگونه تولید یا کاربرد به صورت معافیت ویژه یا منظور قابل قبول که مشمول هرگونه مقررات مرتبط در اسناد موجود در خصوص « آئین اعلان رضایت قبلی بین المللی » می باشد، فقط در صورتی می تواند صادر گردد که:
(1) ـ به منظور دفع کاملاً زیست محیطی بنحوی که در جزء (1) بند (د) ماده (6) بیان شده.
(2) ـ به یک عضو که مجاز به کاربرد این مواد شیمیایی بر اساس ضمیمه (الف) یا ضمیمه (ب) باشد و یا
(3)ـ به یک کشور غیر عضو این کنوانسیون که یک گواهینامه سالیانه برای عضو صادرکننده تهیه کرده است.
آن گواهینامه باید مشخص کننده کاربرد موردنظر مواد شیمیایی بوده و شامل شرحی باشد که با توجه به آن ماده شیمیایی، کشور واردکننده متعهدشده است به:
الف ـ حفاظت از سلامت انسان و محیط زیست از طریق اتخاذ تدابیر لازم برای کاهش یا حذف انتشار.
ب ـ انطباق با مقررات بند (1) ماده (6) و
ج ـ انطباق در جای مناسب با مقررات بند(2) از بخش (2) ضمیمه (ب).
گواهینامه همچنین باید شامل تمامی مستندات مناسب، نظیر اسناد و قوانین، مقررات یا دستورالعملهای مدیریتی یا استراتژیکی باشد. عضو صادرکننده باید گواهینامه را تا شصت روز بعد از صدور به دبیرخانه کنوانسیون تسلیم نماید.
چ ـ مواد شیمیایی مندرج در ضمیمه (الف) برای هرگونه تولید و استفاده به صورت معافیتهای ویژه که برای هیچ کدام از اعضاء معتبر نیستبرای آن کشور صادرنشده به جز به منظور دفع اصولی زیست محیطی همانطوری که در جزء (1) بند(د) ماده (6) شرح داده شده است.
د ـ از نظر این بند، اصطلاح « کشورهای غیرعضو این کنوانسیون » در خصوص یک ماده شیمیایی خاص شامل یک کشور یا یک سازمان وحدت اقتصادی منطقه ای می شودکه با ممنوعیت مواد شیمیایی مطروحه در این کنوانسیون موافقت ننموده است.
3 ـ هر عضو که دارای یک یا بیشتر طرح رسیدگی و ارزیابی برای آفت کشهای جدید یا یک ماده شیمیایی صنعتی جدید باشد،باید تدابیری را برای جلوگیری از تولیدو کاربرد آفت کشها و مواد شیمیایی صنعتی جدید به منظور قانونمندکردن این موادانجام دهد، به نحوی که با توجه به معیار موجود در بند(1) ضمیمه (د) از بروز خصوصیات مخرب آلاینده های آلی پایدار ممانعت به عمل آورد.
4 ـ هر عضو که دارای یک یا بیشتر طرح رسیدگی و ارزیابی برای آفت کشها یا مواد شیمیی صنعتی می باشد باید در جای مناسب با درنظرگرفتن معیار موجود در بند (1) ضمیمه (د)، ارزیابی آفت کشها یا مواد شیمیایی صنعتی که اخیراً مورد استفاده قرار گرفته اند را مورد ملاحظه قرار دهد.
5 ـ به جز مواردی که در این کنوانسیون آورده شده، بندهای (1) و (2) نباید برای مقادیری از مواد شیمیایی که در تحقیقات مقیاس آزمایشگاهی یا مواردی که به عنوان استاندارد مرجع مورد استفاده قرار می گیرند، رعایت گردد.
6 ـ هر عضو که دارای معافیتهای ویژه بر طبق ضمیمه (الف) یا معافیت ویژه یا یک منظور قابل قبول بر طبق ضمیمه (ب) باشد، باید اقدامات مناسب را برای حصئل اطمینان از هرگونه تولید و کاربرد بر طبق این معافیت یا منظور که به روشی انجام می شودتا از تماس مستقیم با انسان و رهاشدن در محیط زیست جلوگیری نماید یا آن را کاهش دهد، انجام دهد.
برای کاربردهای خاص یا مقاصد قابل قبول که سبب انتشار عمدی مواد در محیط زیست به واسطه استفاده متداول آن می گردد، این مواد منتشره باید در حداقل ممکن بوده، یا منطبق با استاندارد و دستورالعملهای کاربردی مورد شناسایی قرار گیرد.
ماده 4 ـ ثبت معافیت ویژه
1 – ثبت اطلاعات به منظور شناسایی اعضایی که معافیت ویژه مندرج در ضمیمه (الف) یا ضمیمه (ب) دارند، ایجاد گردیده است. این ثبت اطلاعات، اعضایی که از شروط ضمیمه (الف) یا ضمیمه (ب) استفاده می کنند را شامل نمی شود که می تواند توسط تمامی اعضاء اجرا گردد. عمل ثبت باید توسط دبیرخانه کنوانسیون انجام شده و برای عموم قابل دسترسی باشد.
2 ـ ثبت باید شامل موارد زیر باشد:
الف ـ فهرستی از انواع معافیت ویژه تهیه شده براساس ضمیمه های (الف) و (ب).
ب ـ فهرستی از اعضاء که یک معافیت ویژه مندرج در ضمیمه (الف) یا ضمیمه (ب) دارند.
ج ـ فهرستی از تاریخ سررسید برای هر معافیت ویژه ثبت شده.
3 ـ هر کشور می تواند از طریق تسلیم یک نامه به دبیرخانه، برای ثبت یک یا انواع بیشتر معافیت ویژه مندرج در ضمیمه (الف) یا ضمیمه (ب) اقدام نماید.
4 ـ به جز در زمانی که تاریخ زودتر توسط عضو در برگه ثبت مشخص شده، یا یک متمم پیرو بند (7) این ماده اعطاء گردد، تمامی معافیتهای ویژه ثبت شده باید پنج سال پس از تاریخ لازم الاجرا شدن کنوانسیون در ارتباط با مواد شیمیایی مذکور باطل گردد.
5 ـ در اولین اجلاس، مجمع اعضائ باید در خصوص روش بازنگری برای موارد ثبت تصمیم گیری نماید.
6 ـ قبل از بازنگری در خصوص ثبت، عضو موردنظر باید یک گزارش توجیهی دال بر ادامه نیاز به ثبت آن معافیت به دبیرخانه تسلیم نماید. این گزارش باید توسط دبیرخانه به تمامی اعضائ ارائه گردد. بازنگری یک ثبت باید براساس تمامی اطلاعات موجود انجام گردد. نهایتاً مجمع اعضائ می تواند توصیه هایی به عضو موردنظر به صورت راهکارهای مناسب ارائه دهد.
7 ـ مجمع اعضاء می تواند براساس درخواست هر عضو، در خصوص تمدید تاریخ سررسید یک معافیت ویژه برای یک دوره حداکثر پنج ساله اقدام نماید. در ارتباط بااین تصمیم گیری، باید شرایط خاص اعضائ کشورهای درحال توسعه و اعضاء با اقتصاد درحال گذر نیز لحاظ گردد.
8 ـ یک عضو می تواند در هر زمان معافیت ویژه ثبت شده را از طریق تسلیم یک نامه به دبیرخانه، پس بگیرد. این بازپس گیری باید در تاریخ قیدشده در نامه مذکور مورد ترتیب اثر قرار گیرد.
9 ـ در صورتی که هیچ کدام از اعضاء برای نوع خاصی از معافیتها ثبت نام ننماید، هیجگونه ثبت جدید نباید انجام شود.
ماده 5 ـ تدابیر لازم برای کاهش یا حذف انتشار از طریق تولید غیرعمدی
هر عضو باید حداقل تدابیر زیر را به منظور کاهش کل انتشار انجام شده از طریق منابع ناشی از فعالیتهای انسانی برای هرکدام از مواد شیمیایی مندرج در ضمیمه (ج) با هدف کاهش آنها و در صورت امکان جلوگیری نهایی انجام دهد.این تدابیر عبارتند از:
الف ـ تهیه یک طرح اقدام یا در صورت امکان یک طرح افدام منطقه ای یا بخشی ظرف دو سال پس از لازم الاجرا شدن کنوانسیون که متعاقباً آن را به عنوان بخشی از طرح استقرار تعیین شده در ماده (7) اجرا نماید.این طرح به منظور شناسایی، تعیین خصوصیات و محلهای انتشار مواد شیمیایی مندرج در ضمیمه (ج) و برای تسهیل استقرار جزءهای (ب) الی (هـ) طراحی می شود.طرح اقدام باید شامل عناصر زیر باشد:
1 ـ برآوردی از منابع انتشار موجود و قبلی شامل تهیه و نگهداری سیاهه منابع و برآورد مقادیر انتشار که با توجه به دسته بندی منابع تعیین شده در ضمیمه (ج) انجام می شود.
2 ـ برآوردی از وضعیت قوانین و استراتژی های مرتبط عضو برای مدیریت انتشار این مواد.
3 ـ تعیین خط مشی به منظور رعایت الزامات این بند، که براساس برآوردهای بندهای (1) و (2) انجام می شود.
4 ـ ارتقاء سطح تعلیم و تربیت با توجه به آگاهی از استراتژیها.
5 ـ انجام بازنگری هرپنج ساله برای این استراتژیها و میزان موفقیت آنها در رعایت الزلمات این بند، که این بازنگریها باید در گزارشهای تسلیم شده مطابق ماده (15) قید گردد.
6 ـ زمانبندی برای استقرار طرح اقدام، شامل استراتژیها و تدابیری که در آن تعیین شده اند.
ب ـ ترویج بکترگیری تدابیر ممکن و عملی موجود که می توانددست یابی به یک سطح واقعی و معنادار برای کاهش انتشار یا جلوگیری منابع را تسریع بخشد.
ج ـ ترویج توسعه و در جایی که مناسب باشد، الزام به کاربرد مواد جایگزین یا محصولات و فرآیندهای اصلاح شده، به منظور جلوگیری از تشکیل و انتشار مواد شیمیایی مندرج در ضمیمه (ج)، که با توجه به رهنمودهای کلی در خصوص فعالیتهای جلوگیری و کاهش انتشار در ضمیمه (ج) و راهنماهای فنی که توسط مجمع اعضاء تأیید شده است.
د ـ ترویج بر ط بق زمانبندی استقرار طرح اقدام، الزام به کاربرد بهترین روشهای موجود برای منابع جدید بر طبق دسته بندی منابع که یک عضو به عنوان تضمین آن اقدامات در طرح اقدام با یک تأکید خاص در چارچوب منابع تعیین شده در قسمت دوم ضمیمه (ج)، تعیین کرده است. در هر صورت، الزام به استفاده از بهترین روشهای موجود برای منابع جدید در چارچوب مندرج در قسمت دوم آن ضمیمه باید در حداقل زمان ممکن به صورت مرحله ای اجراء گردد. اما این موضوع نباید بیش از چهارسال پس از لازم الاجرا شدن کنوتنسیون برای آن عضو طول بکشد. برای چارچوب تعیین شده، اعضاء باید کاربرد بهترین اقدامات انجام شده زیست محیطی را گسترش دهند. در هنگام اجرای بهترین روشهای موجود و بهترین تجربیات زیست محیطی، اعضاء باید به رهنمودهای عمومی در خصوص اقدامات جلوگیری و کاهش انتشار در ضمیمه (ج) توجه نموده و راهنماهای فنی در خصوص بهترین روشهای موجود و بهترین تجربیات زیست محیطی نیز باید از طریق تصمیم گیری مجمع اعضاء به روز گردد.
هـ ـ گسترش استفاده از بهترین روشهای موجود و بهترین تجربیات زیست محیطی طبق طرح اقدام:
1 ـ برای منابع موجود قیدشده در دسته بندی منابع مندرج در بخش دوم ضمیمه (ج) و دسته بندی منابع نظیر آنهایی که در قسمت سوم همان ضمیمه قید گردیده و
2 ـ برای منابع جدید با توجه به دسته بندی منابع نظیر آنچه که در بخش سوم ضمیمه (ج) قید گردیده در صورتی که یک عضو در جزء « هـ » قید نشده باشد.
در هنگام تدارک بهترین روشهای موجود و بنترین تجربیات زیست محیطی، اعضاؤ باید به رهنمودهای کلی مرتبط با اقدامات کاهش و جلوگیری از انتشار قیدشده در ضمیمه (ج) توجه نمایند.
دستورالعملهای فنی در خصوص بهترین روشهای موجود و بهترین اقدامات انجام شده زیست محیطی باید از طریق تصمیم گیری مجمع اعضاء به روز گردد.
و ـ از نظر این بند و ضمیمه (ج):
1 ـ « بهترین روشهای موجود » به معنای مؤثرترین و پیشرفته ترین مرحله در توسعه فعالیتها و روشهای بهره برداری از آنها می باشد که بیانگر تجربیات مفید به دست آمده از برخی روشها برای طراحی اصولی محدودیتهای انتشار می باشد که برای جلوگیری و در جاهایی که مقدور نیست به صورت کلی کاهش انتشار مواد شیمیایی مندرج در قسمت اول ضمیمه (ج) و اثر آنها روی محیط زیست به طور کلی می باشد.در این خصوص:
2 ـ «فنون» که شامل هر دو نوع فن آوری استفاده شده و در حال استفاده است که تأسیسات بر پایه طراحی، ساخته، نگهداری، بهره برداری و از رده خارج می گردد.
3 ـ « در دسترس بودن فن آوریها » به معنای آن دسته از فن آوریها است که برای بهره برداری قابل دستیابی بوده و در مقیاسی وسیع وجود داشته که در بخش صنایع مرتبط، تحت شرایط حیاطی فنی و اقتصادی با درنظر گرفتن هزینه ها و مزایا برای اجرا مجاز شمرده می شوند و؛
4 ـ « بهترین » به معنای مؤثرترین در دستیابی به یک سطح عمومی بالا برای حفاظت محیط زیست به طور کلی بوده.
5 ـ « بهترین تجربیات زیست محیطی » به معنای کاربرد ترکیبی از مناسب ترین استراتژیها و اقدامات کنترلی زیست محیطی می باشد.
6 ـ « منابع جدید » که به معنای هر منبع که به نحو مطلوبی ساخته شده یا جایگزین گردیده اطلاق می شودکه حداقل یک سال پس از تاریخ:
الف ـ لازم الاجراشدن کنوانسیون برای عضو موردنظر، یا
ب ـ لازم الاجراشدن کنوانسیون برای عضو موردنظر برای ارائه اصلاحیه به ضمیمه (ج) در صورتی که منبع مذکور از شرایط این کنوانسیون فقط به واسطه آن اصلاحیه پیروی کند.
ز ـ مقادیر حد انتشار یا استانداردهای اجرایی می تواند توسط یک عضو برای عمل به تعهدات آن جهت دستیابی به بهتزین روشهای موجود تحت این بند استفاده گردد.
ماده 6 ـ اقدامات لازم برای کاهش یا جلوگیری انتشار آلودگی از وسائل از کارافتاده و پسماندها
1 ـ هر عضو به منظور حصول اطمینان از اینکه وسائل از کارافتاده تشکیل شده از یا حاوی مواد شیمیایی مندرج در ضمیمه (الف) یا (ب) و پسماندها شامل محصولات و وسائلی که به صورت زائد در می آیند تشکیل شده، حاوی یا آلوده شده با یکی از مواد شیمیایی مندرج در ضمیمه های (الف)، (ب) یا (ج) می باشند، از طریق یک روش حافظ سلامت انسان و محیط زیست مدیریت می شوند، باید:
الف ـ خط مشی مناسبی به منظور شناسایی موارد زیر دارا باشد:
(1) ـ وسائل از کارافتاده تشکیل شده یا حاوی مواد شیمیایی مندرج در ضمیمه (الف) یا (ب).
(2) ـ محصولات و وسائلی که در حال استفاده می باشند و پسماندهای تشکیل شده، حاوی یا آلوده شده با یک ماده شیمیایی مندرج در ضمیمه های (الف)،(ب) و (ج).
ب ـ تا حد امکان، وسائل ازکارافتاده تشکیل شده یا حاوی مواد شیمیایی مندرج در ضمیمه (الف) یا (ب) براساس خط مشی بیان شده در جزء (الف) را شناسایی نماید.
ج ـ وسائل ازکارافتاده به نحو مناسب از طریق یک روش زیست محیطی جامع، امن و کارا مدیریت گردد. وسلئل از کارافتاده حاوی مواد شیمیایی مندرج در ضمیمه (الف) یا (ب) پس از اینکه بر طبق معافیت ویژه تعیین شده در ضمیمه (الف) یا هر معافیت ویژه یا هدف قابل قبول تعیین شده در ضمیمه (ب) مجاز به استفاده نیستند، به جز وسائل از کار افتاده ای که به منظور صادرات برطبق بند (2) ماده (3) مجاز شمرده شده اند، باید به عنوان پسماند به حساب آمده و طبق جزء (د) با آنها رفتار شود.
د ـ انجام تدابیر مناسب برای آن دسته از پسماندها شامل محصولات و وسائلی که در شرف تبدیل به پسماند می باشند، شامل:
(1) ـ پسماندهایی که بر طبق روشهای صحیح زیست محیطی جابجا، جمع آوری، حمل و نقل و نگهداری شده اند.
(2)ـ پسماندهای دفع شده به روشی که آلاینده های آلی پایدار موجود یا تخریب شود و یا به شکل برگشت ناپذیر تغییر ماهیت دهد و در نتیجه خصوصیات مواد آلاینده آلی پایدار را از خود نشان ندهد. در غیر این صورت چنانچه این روشهای دفع انتظارات و اولویتهای زیست محیطی را برآورده نسازد، یا مقدار آلاینده های آلی پایدار در حد پایین باشد، باید دستورالعملها، استانداردها و قوانین بین المللی شامل مواردی که پیرو بند (2) می تواند تدوین و ایجاد گردد و نظامهای مرتبط منطقه ای و جهانی حاکم بر مدیریت پسماندهای ویژه مدنظر قرار گیرد.
(3) ـ پسماندهایی که مجاز به انجام عملیات دفع به روش بازیافت، بازیابی، احیاء، استفاده مجدد مستقیم یا کاربردهای دیگر آلاینده های پایدار نمی باشد،و
(4) ـ پسماندهایی که بدون درنظرگرفتن دستورالعملها، استانداردها و قوانین بین المللی مرتبط نمی توان از طریق مرزهای بین المللی حمل و نقل نمود.
هـ ـ به منظور تدوین راهکارهای مناسب برای شناسایی مکانهای آلوده به مواد شیمیایی مندرج در ضمیمه های (الف) و (ب) یا (ج) تلاش گردد.در صورتی که پاکسازی این مکانها برعهده گرفته شود، باید این عمل بر طبق اصول صحیص زیست محیطی اجرا گردد.
2 ـ مجمع اعضاء باید با بخشهای مناسب کنوانسیون بازل در خصوص کنترل نقل و انتقالات برون مرزی پسماندهای ویژه و دفع آنها همکاری نزدیک داشته باشد تا در این میان:
الف ـ اندازه یا سطح لازم برای تخریب یا تغییر ماهیت برگشت ناپذیر به منظور حصول اطمینان از عدم بروز خصوصیات آلاینده های آلی پایدار به شکلی که در بند (1) ضمیمه (د) مشخص شده، ایجاد گردد.
ب ـ تعیین گردد منظور از روشهای دغع صحیح زسیت محیطی که در بالا به ان اشاره شد،چه می باشد و
ج ـ تلاش گردد تا غلظت مواد شیمیایی مندرج در ضمیمه های (الف)، (ب) و (ج) آن طوری که در شق (2) جزئ (د) بند 1 از ضمیمه (د) بدان اشاره شده، به نحو مناسب ایجاد گردد.
ماده 7 – طرحهای اجرایی
1 ـ هر عضو باید:
الف ـ طرحی را برای اجرای تعهدات خود به موجب این کنوانسیون تدوین و برای اجرای آن تلاش نماید.
ب ـ طرح اجرایی خود را ظرف دو سال از تاریخ لازم الاجراشدن کنوانسیون برای آن کشور، به مجمع اعضاء تسلیم نماید، و
ج ـ به صورتی مناسب طرح اجرایی خود را بر اساس جدول زمانی و به شکلی که با تصمیم مجمع اعضاء مشخص خواهد شد مورد بازنگری قرارداده و به روز درآورد.
2 ـ اعضاء به طور مستقیم یا از طریق سازمانهای منطقه ای، زیرمنطقه ای و جهانی در جای مناسب همکاری نموده و با گروههای مرتبط و مسؤول ملی خود از جمله گروههای زنان و گروههای درگیر در امر بهداشت کودکان به منظور تسهیل تدوین، اجرا و به روز درآوردن طرحهای اجرایی آنان مشورت نماید.
3 ـ اعضائ باید به منظور کاربرد و در جای مناسب ایجاد ابزار لازم برای وحدت نظر در طرحهای اجرایی ملی برای آلاینده های آلی پایدار برای تعیین خط مشی توسعه پایدار خود تلاش نمایند.
ماده 8 ـ فهرست بندی مواد شیمیایی در ضمائم (الف)، (ب) و (ج)
1 ـ یک عضو ممکن است پیشنهادی را برای درج یک ماده شیمیایی در ضمائم (الف)، (ب) و یا (ج) به دبیرخانه ارائه دهد. این پیشنهاد شامل اطلاعات مشخص شده در ضمیمه (د) خواهد بود. در تدوین یک پیشنهاد، یک عضو می تواند از سوی دیگر اعضاء یا از سوی دبیرخانه مساعدت گردد.
2 ـ دبیرخانه باید تعیین نماید آیا پیشنهاد شامل اطلاعات مشخص شده در ضمیمه (د) می باشد یا خیر، چنانچه دبیرخانه تأیید نماید که پیشنهاد شامل اطلاعات مذکور می باشد، باید پیشنهاد را به کمیته تجدیدنظر آلاینده های الی پایدار تسلیم نماید.
3 ـ کمیته مذکور باید پیشنهاد را بررسی و چارچوب تعیین شده در ضمیمه (د) را به شکلی شفاف و قابل انعطاف بکاربرده، همه اطلاعات تعیین شده را به روشی متوازن و منسجم مدنظر قراردهد.
4 ـ اگر کمیته تصمیم بگیرد که :
الف ـ قانع شده که چارچوب تعیین شده رعایت شده باید از طریق دبیرخانه پیشنهاد را ارائه و ارزیابی کمیته را در اختیار همه اعضاء و ناظرین قرار داده وآنان را بع ارائه اطلاعات تعیین شده در ضمیمه (هـ ) دعوت نماید و یا
ب ـ قانع نشده که چارچوب تعیین شده رعایت شده باید مراتب را از طریق دبیرخانه به همه اعضاء و ناظرین اطلاع و پیشنهاد را به همراه ارزیابی کمیته در اختیار اعضاء قرار داده و پیشنهاد باید کنار گذارده شود.
5 ـ هر عضو ممکن است پیشنهاد را مجدداً براساس بند(4) فوق به کمته ای که پیشنهاد را کنار گذاشته، ارائه دهد. این ارائه مجدد می تواند شامل هرگونه ابراز نظر عضو و همین طور استدلال برای ملاحظات فوق العاده کمیته باشد. اگر به دنبال این مرحله کمیته مجدداً پیشنهاد را رد نماید، کشور عضو می تواند نسبت به تصمیم کمیته اعتراض و از مجمع اعضاء تقاضا نماید که موضوع را در اجلاس اتی خود بررسی نماید. مجمع اعضاء می تواند براساس چارچوب تعیین شده در ضمیمه (د) و با احتساب ارزیابی کمیته و هرگونه اطلاعات اضافی دیگری که از سوی هر کشور عضو یا ناظر ارائه شود، آن پیشنهاد را مورد ارزیابی قرار دهد.
6 ـ در جائی که کمیته تصمیم گرفته که چارچوب مشخص رعایت شده یا مجمع اعضاء تصمیم بگیردکه پیشنهاد باید مورد ارزیابی قرار بگیرد، کمیته پیشنهاد را مورد ارزیابی دقیق تر قرارداده و با درنظرگرفتن دیگر اطلاعات مرتبط دریافت شده، باید یک طرح اولیه نمایه خطر براساس ضمیمه (هـ) تهیه نموده و پیش نویس آن را از طریق دبیرخانه در اختیار همه اعضاء و ناظرین قرار داده، نظرات فنی آنان را جمع آوری و با مدنظر قراردادن آن طرح نمایه خطر را تکمیل نماید.
7 ـ اگر براساس طرح نمایه خطر که مطابق با ضمیمه (هـ) تهیه شده، کمیته تصمیم بگیردکه:
الف ـ به نظر می رسد که آن ماده شیمیایی در نتیجه انتقال درازمدت در محیط زیست، اثراتن سوء بر سلامت انسان و یا اثرات محیط زیست در مقیاس جهانی برجای می گذارد، باید پیشنهاد مورد ارزیابی قرار گیرد. فقدان اطمینان علمی کامل، طبعاً پیشنهاد را از پیشرفت باز نخواهد داشت. کمیته از طریق دبیرخانه همه اعضاء و ناظرین را دعوت خواهد کرد با ملاحظات مشخص شده در ضمیمه (هـ)، اطلاعات مربوطه را ارائه نمایند. سپس نتیجه ارزیابی مدیریت خطر که شامل تجزیه و تحلیلی از تدابیر کنترلی احتمالی در خصوص این مواد شیمیایی است را براساس آن ضمیمه تهیه خواهد کرد،یا
ب ـ اگر قرار است پیشنهاد به پیش برده نشود، کمیته از طریق دبیرخانه طرح اولیه نمایه خطر را در اختیار اعضاء و ناظرین قرار داده و سپس پیشنهاد را کنار خواهد گذاشت.
8 – برای هر پیشنهاد کنار گذاشته شده براساس جزء (ب) بند 7 فوق یک عضو می تواند از مجمع اعضاء درخواست نماید که به کمیته تکلیف نماید که اطلاعات اضافی و فوق العاده ای از کشور پیشنهاددهنده و دیگر اعضاء ظرف مدتی که بیش از یک سال طول نخواهد کشید درخواست نماید. پس از این مدت و براساس هرگونه اطلاعات دریافتی، کمیته پیشنهاد را براساس بند (6) و با اولویت هایی که از سوی مجمع اعضاء تصمیم گیری و ارائه خواهد شد، مورد تجدیدنظر قرار می دهند. چنانچه پس از طی این مرحله کمیته مجدداً پیشنهاد را باطل نماید، آن عضو می تواند نسبت به تصمیم کمیته اعتراض و مجمع اعضاء مسأله را در جلسه آتی خود مورد بررسی قرار دهد. مجمع اعضائ میتواند براساس طرح نمایه خطر که براساس ضمیمه 0هـ) تهیه شده تصمیم گیری نموده و با احتساب ارزیابی کمیته و هرگونه اطلاعات فوق العاده که از سوی اعضاء و ناظرین ارائه می شود. تصمیم بگیردکه پیشنهاد به پیش برود.اگر مجمع اعضاء تصمیم بگیرد که پیشنهاد باید به پیش برود کمیته باید آنگاه طرح برآورد مدیریت خطر را تهیه نماید.
9 ـ کمیته براساس طرح نمایه خطر با توجه به بند (6) فوق و برآورد مدیریت خطرکه در جزء (الف) بند‌ (7) و یا بند (8) فوق اشاره شده، می تواند توصیه نماید که آیا باید آن ماده شیمیایی توسط مجمع اعضاء در فهرست بندی ضمائم (الف)، (ب) و یا (ج) مورد توجه قرار گیرد؟
مجمع اعضاء با احتساب توصیه های کمیته و از جمله هرگونه عدم اطمینان علمی باید به شکلی احتیاط آمیز در خصوص در فهرست قرارگرفتن ماده شیمیایی و تعیین تدابیر کنترل مربوط با آن در ضمائم (الف)، (ب) و یا (ج) تصمیم بگیرد.
ماده 9 ـ تبادل اطلاعات
1 ـ هر کشور عضو باید تبادل اطلاعات مرتبط با موارد زیر را تسهیل یا برعهده گیرد:
الف ـ کاهش و یا حذف تولید، استفاده و یا انتشار آلاینده های الی پایدار.
ب ـ جایگزین های آلاینده های آلی پایدار شامل اطلاعات مربوط به خطرات آنها به همراه هزینه های اقتصادی و اجتماعی آن.
2 ـ کشورها باید باتوجه به بند (1) مستقیماً یا از طریق دبیرخانه اطلاعات را مبادله نمایند.
3 ـ هر کشور عضو، یک مرجع ملی را برای تبادل این گونه اطلاعات تعیین خواهد کرد.
4 ـ دبیرخانه باید به عنوان سازوکار شفاف سازی اطلاعات در خصوص آلاینده های آلی پایدار از جمله اطلاعات تهیه شده توسط اعضاء سازمانهای دولتی و غیردولتی ارائه خدمت نماید.
5 ـ از نظر این کنوانسیون، اطلاعات موجود در خصوص ایمنی و بهداشت انسان و محیط زیست به عنوان اطلاعات محرمانه تلقی نخواهد شد. کشورهای عضو که اطلاعات دیگر مرتبط با این کنوانسیون را مبادله می کنند باید براساس توافقنامه دو جانبه، هرگونه اطلاعات محرمانه را حفظ نمایند.
ماده 10 ـ اطلاعات عمومی، آگاهی و آموزش
1 ـ هر عضو باید در حد توان خود نسیت به تشویق و تسهیل موارد زیر اقدام نماید:
الف ـ ارتقاء آگاهی سیاستگذاران و تصمیم گیران مرتبط با آلاینده های آلی پایدار.
ب ـ در اختیار عموم گذاشتن کلیه اطلاعات موجود در خصوص آلاینده های آلی پایدار با ملحوظ نمودن بند(5) از ماده (9).
ج ـ تدوین و اجرای برنامه های آموزشی و اطلاع رسانی عمومی خصوصاً برای زنان، کودکان و طبقه کم سواد در مورد آلاینده های آلی پایدار و همین طور شامل اثرات بهداشتی و محیط زیستی و جایگزینها؛
د ـ مشارکت عموم در رسیدگی به آلاینده های آلی پایدار و اثرات بهداشتی و محیط زیستی آن و توصیه در چاره جوئی لازم و از جمله ایجاد موقعیتهایی برای تهیه داده ها در سطح ملی با توجه به اجرای این کنوانسیون؛
هـ ـ تعلیم کارگران، متخصصین علمی، مربیان و کادر فنی و مدیریتی.
و ـ توسعه و مبادله موارد لازم برای آگاهی عمومی و آموزشی در سطح ملی و بین المللی.
ز ـ توسعه و اجرای برنامه های آموزشی و تعلیماتی در سطوح ملی و بین المللی.
2 ـ هر کشور عضو باید در چارچوب توان خود اطمینان حاصل نماید که عموم مردم به اطلاعات عمومی موردنظر در بند (1) دسترسی داشته و این اطلاعات را مرتباً به روز درآورد.
3 ـ هر کشور عضو باید در حد توان خود به تشویق استفاده کنندگان در صنعت و حرفه مختلف پرداخته تا موجبات و تسهیلات لازم برای تأمین اطلاعات مورد اشاره بند(1) را دز سطح ملی و به صورتی مناسب در سطوح زیر منطقه ای و جهانی، فراهم آورد.
4 ـ درتأمین اطلاعات در خصوص آلاینده های آلی پایدار و جایگزین آنها اعضاء می توانند از برگه های اطلاعات بهداشتی، گزارشات، رسانه های گروهی و دیگر ابزار اطلاع رسانی استفاده کرده و مراکز اطلاعاتی را در سطح ملی و منطقه ای ایجاد کنند.
5 ـ هر کشور عضو باید ملاحظاتی منسجم نسبت به توسعه ساختارهایی چون انتشار مواد آلایندهو ثبت حمل و نقل انها داشته و نسبت به جمع آوری و انتشار اطلاعات در خصوص برآورد مقادیری که هر سال از مواد مندرج در ضمیمه های (الف)، (ب) یا (ج) انتشار و یا در معرض تماس قرار گرفته، داشته باشد.
ماده 11 ـ تحقیق، توسعه و نظارت
1 ـ کشورهای عضو باید در چارچوب توان خود در سطوح ملی و بین المللی به تشویق پرداخته و یا تحقیقات مناسب، توسعه، نظارت و همکاری در خصوص آلاینده های لآلی پایدار را بعهده گرفته و درجای مناسب، نسبت به مواد جایگزین و موادی که بتواند جانشین آلاینده های آلی پایدار و از جمله مواردذیل شود اقدام نمایند:
الف ـ منابع و انتشار مواد در محیط زیست.
ب ـ نحوه حضور، مقادیر و سرنوشت آن در انسان و محیط زیست.
ج ـ جابجایی در محیط زیست، سرنوشت و تغییر شکل آن.
د ـ آثار مواد بر بهداشت و سلامت انسان و محیط زیست.
هـ ـ تبعات اقتصادی ـ اجتماعی و فرهنگی.
و ـ کاهش انتشار و یا حذف.
ز ـ روشهای هماهنگ برای تهیه سیاهه منابع تولیدکننده و روشهای تجزیه برای اندازه گیری میزان انتشار.
2 ـ نسبت به بعهده گرفتن اقدامات تحت بند (1) فوق، هر عضو باید در حد توان خود به شرح ذیل اقدام نماید:
الف ـ حمایت و توسعه بیشتر برنامه های بین المللی، شبکه ها و سازمانهایی در جهت شناسایی، هدایت، تشخیص و تأمین بودجه تحقیقاتی، جمع آوری اطلاعات و نظارت با احتساب نیاز به کاهش تلاشهای موازی، آن طور که مناسب باشد.
ب ـ حمایت از تلاشهای ملی و بین المللی در جهت گسترش توانهای تحقیقاتی علمی و فنی در جهت تشویق به رسیدگی و مبادله اطلاعات و تجزیه و تحلیلها، خصوصاً در کشورهای درحال توسعه و کشورهای با اقتصاد در حال گذر.
ج ـ تأمل بر نگرانیها و نیازها خصوصاً در زمینه منابع فنی و مالی در کشورهای در حال توسعه و کشورهای با اقتصاد در حال گذر و همکاری در بهینه سازی توان این کشورها در ایجاد زمینه مشارکت در فعالیتهای مورد اشاره در جزءهای (الف) و (ب) فوق.
د ـ بعهده گرفتن امور تحقیقاتی در جهت از بین بردن آثار آلاینده های آلی پایدار بر بهداشت تولید مثل.
هـ ـ در اختیارگذاشتن نتایج تحقیقات و فعالیتهای توسعه و نظارت که در این بند بدان اشاره شده برای عموم براساس برنامه زمان بندی و منظم.
و ـ تشویق و یا بعهده گرفتن همکاری، با توجه به ذخیره سازی و تأمین اطلاعات، ناشی از تحقیق، توسعه و نظارت.
منابع و انتشار مواد در محیط زیست
ارتقاء آگاهی سیاستگذاران و تصمیم گیران مرتبط با آلاینده های آلی پایدار.
ماده 12 ـ کمکهای فنی
1 ـ اعضاء معتقدند که کمکهای به موقع و مناسب در پاسخ به درخواست کشورهای در حال توسعه و کشورهای با اقتصاد درحال گذر، در اجرای موفق این کنوانسیون بسیار حیاتی است.
2 ـ اعضاء برای تأمین کمک مناسب فنی به کشورهای در حال توسعه عضو و کشورهای با اقتصاد در حال گذر همکاری نموده و برای کمک به آنان با احتساب نیاز خاص آنان نسبت به توسعه و گسترش توان اجرایی آنان در اجرای تعهدات ناشی از این کنوانسیون برای آنان اقدام خواهند نمود.
3 ـ در این زمینه، کمک فنی تأمین شده از سوی کشورهای پیشرفته صنعتی عضو و دیگر اعضاء مطابق توان هر کدام و شامل کمکهای دو جانبه آن طور که مناسب بوده و مورد توافق قرار گرفته و یا بصورت کمک فنی برای توانمند سازی این کشورها در رابطه با اجرای تعهدات این کنوانسیون بوده، می باشد. دستورالعمل بیشتر در این زمینه از سوی مجمع اعضاء تهیه و تدوین خواهد شد.
4 ـ اعضاء باید بطور مناسب ترتیباتی به منظور تأمین کمکهای فنی و تشویق انتقال دانش فنی و فن آوری به کشورهای عضو در حال توسعه و اعضای با اقتصاد در حال گذر، در رابطه با اجرای این کنوانسیون، اتخاذ نمایند. این ترتیبات شامل ایجاد مراکزی در سطح منطقه ای و زیر منطقه ای برای توانمند سازی و انتقال دانش فنی و برای کمک به کشورهای عضو در حال توسعه و اعضاء با اقتصاد در حال گذر و در راستای اجرای وظایف آنان تحت این کنوانسیون خواهد بود. رهنمودهای بیشتری نیز در این مورد از سوی مجمع اعضاء فراهم خواهد شد.
5 ـ اعضاء براساس فحوای این ماده و با احتساب کامل نیازهای خاص و شرایط خاص، کشورهای کمتر توسعه یافته و کشورهای جزایر کوچک را در اقداماتشان در رابطه با کمکهای فنی ملحوظ خواهند نمود.
ماده 13 ـ رویه و منابع مالی
1 ـ هر عضو در سطح توان خود حمایت و تشویق های مالی را با توجه به فعالیتهای ملی، که برای حصول اهداف این کنوانسیون بر طبق اولویتهای طرحهای ملی و برنامه های آن کشور حاصل آید، بعهده می گیرد.
2 ـ کشورهای توسعه یافته عضو، منابع جدید و فوق العاده ای برای توانمندسازی کشورهای در حال توسعه عضو و کشورهای با اقتصاد در حال گذر برای رسیدن به حد تأمین هزینه های امحاء و تدابیری اجرایی که بتواند این کنوانسیون را بین کشور عضو دریافت کننده و نهاد شرکت کننده بر طبق ساز و کار تشریح شده در بند (6) این ماده که بین آن دو توافق شده، تأمین خواهند نمود. دیگر اعضاء نیز همچنین بصورت داوطلبانه و مطابق توان خود این گونه منابع مالی را تأمین خواهند نمود. ایجاد مشارکتهایی از سوی دیگر منابع نیز باید تشویق گردد. در اجرای این گونه تعهدات باید لزوم مناسبت، قابل پیش بینی بودن و انتقال به موقع منابع و اهمیت دادن مشارکت اعضاء در بعهده گرفتن بار این تعهدات در بین کشورهای عضو مدنظر قرار گیرد.
3 ـ کشورهای توسعه یافته عضو دیگر اعضاء بر اساس توان خود و براساس برنامه ها و اولویتهای طرحهای ملی ممکن است همچنین برای اعضاء در حال توسعه و اعضاء با اقتصاد در حال گذر منابع مالی را در جهت گذر منابع مالی در جهت کمک به اجرای این کنوانسیون از طریق منابع و یا موافقتنامه های دوجانبه منطقه ای و چندجانبه دیگر در اختیار قرار دهند.
4 ـ میزانی که کشورهای عضو در حال توسعه بصورت مؤثر به اجرای تعهداتشان تحت این کنوانسیون خواهند پرداخت بسته به اجرای مؤثر آن از سوی کشورهای توسعه یافته و انجام به تعهدات آنان تحت این کنوانسیون در رابطه با منابع مالی، کمکهای فنی و انتقال دانش فنی است. واقعیت این است که توسعه اقتصادی و اجتماعی پایدار و امحاء فقر از اولویتهای اول و بارز کشورهای در حال توسعه است و زمانی بطور کامل به حساب خواهد آمد که نیاز به حفظ سلامت انسان و محیط زیست مورد توجه لازم قرار گیرد.
5 ـ اعضاء با توجه به نیازهای خاص و نیاز به توجه خاصی که باید به کشورهای کمتر توسعه یافته و کشورهای جزیره ای در راستای اقدام برای تأمین بودجه آنان بشود، اقدام خواهند نمود.
6 ـ رویه برای تأمین منابع مالی کافی و پایدار در کشورهای در حال توسعه و کشورهای با اقتصاد در حال گذر بصورت کمک و یا بصورت منابعی براساس تخصیص امتیاز به کشورهای در حال توسعه و کشورهای با اقتصاد در حال گذر در جهت اجرای کنوانسیون در اینجا تعریف می گردد. از نظر این کنوانسیون این روش قوی، به نحو مقتضی و بصورت راهنما و محاسبه شده برای مجمع اعضاء عمل خواهد کرد و عملکرد آن بسته به یک واحد و یا بیشتر و از جمله واحدها و ارگانهای موجود بین المللی که تأمین کمکهای چندجانبه منطقه ای و دوجانبه مالی و فنی را بعهده دارند سپرده خواهد شد. مشارکت در این رویه نسبت به دیگر عملکردها بصورت پرداخت کمکهای مالی به اعضاء در حال توسعه و اعضاء با اقتصاد در حال گذر آن طوری که در بند (2) فوق منعس گردیده بوده انجام شده و بر این اساس بعنوان کمکهای اضافی محسوب خواهد شد.
7 ـ از نظر این کنوانسیون و بند (6) فوق، مجمع اعضاء در اولین اجلاس خود برای تدوین این رویه دستورالعمل مورد نیاز را تهیه و باید با ارگان و یا ارگانهای مشارکت کننده در این ساز و کار مالی براساس توافاتی که جنبه اجرایی خواهد داشت به توافق برسد. این رهنمودها در این میان به مسائل ذیل خواهد پرداخت:
الف ـ راسخ بودن سیاستها، استراتژی و اولویتهای برنامه و همینطور چارچوب روشن و مشروح و دستور کاری در رابطه با مجاز بودن دسترسی و استفاده از منابع مالی و از جمله نظارت و ارزیابی ادواری از این گونه بهره برداریها.
ب ـ از سوی یک یا چند نهاد، گزارشهای ادواری در مورد کفایت و تداوم و پایداری این تأمین بودجه تهیه و در جهت فعالیتهای مربوط به اجرای این کنوانسیون، به مجمع اعضاء داده خواهد شد.
ج ـ تشویق و تمهید گرایش به سوی تأمین بودجه چندجانبه.
د ـ چگونگی تصمیم گیری به روش قابل پیش بینی و مشخص برای میزان تأمین بودجه لازم و موجود برای اجرای این کنوانسیون، با در نظر گرفتن اینکه امحای آلاینده های آلی پایدار ممکن است نیازمند تأمین بودجه مداوم باشد و شرایطی که تحت آن مقدار بودجه باید بصورت ادواری مورد بازنگری قرار گیرد.
هـ ـ چگونگی تأمین کمک به اعضای علامند با بررسی نیاز آنها، کسب اطلاعات در مورد منابع تأمین مالی و الگوهای تءمین بودجه در جهت تسهیل هماهنگی در بین این اعضاء.
8 ـ مجمع اعضاء در کمتر از زمان برگزاری دومین مجمع خود و بنابر این بصورت مرتب مؤثر بودن رویه بودجه آمده تحت این بند را مورد بررسی مجدد قرار داده و توان رسیدگی به نیازهای در حال تغییر کشورهای عضو در حال توسعه و اعضا با اقتصاد در حال گذر را در چارچوب دستورالعمل مورد اشاره در بند (7) فوق، میزان تأمین بودجه و همینطور مؤثر بودن عملکرد نهادهای موجود که در جهت اجرای رویه مالی کار می کنند را ارزیابی خواهد نمود. براساس این بازنگری و در صورت لزوم باید نسبت به اتخاذ تدابیر لازم در خصوص ارتقاء کارایی این ساز و کار ازجمله با ارائه توصیه ها و دستورالعملهایی در خصوص تدابیر لازم برای حصول اطمینان از تأمین بودجه کافی و پایدار برای رفع نیاز اعضاء، اقدام نماید.
ماده 14 ـ موافقتنامه های مالی در دوران واسط
ساختار نهادی تسهیلات زیست محیطی جهانی که مطابق موازین تأسیس تسهیلات زیست محیطی جهانی بازسازی شده در دوران گذر، نهادی خواهد بود که اقدامات مربوط به رویه مالی که در ماده (13) بدان اشاره شده را برای دوره مابین زمان لازم الاجرا شدن این کنوانسیون و برگزاری اولین مجمع اعضاء براساس ماده (13) انجام خواهد داد. ساختار نهادین این تسهیلات زیست محیطی جهانی باید تکافوی اقدام از طریق تدابیر اجرایی و عملی مربوط به (خصوصاَ) آلاینده های آلی پایدار را نموده و ترتیبات جدیدی ه در این ارتباط ممکن است مورد نیاز باشد را مورد ملاحظه قرار دهد.
ماده 15 ـ گزارش دهی
1 ـ هر عضو گزارشی از تدابیر اتخاذشده در جهت اجرای تدارکات این کنوانسیون و میزان مؤثر بودن این اقدامات در رسیدگی به اهداف این کنوانسیون، ارائه خواهد داد.
2 ـ هر عضو مطالب ذیل را برای دبیرخانه تهیه خواهد نمود:
الف ـ اطلاعات آماری در مورد میزان کل تولید، واردات و صادرات هر یک از مواد شیمیایی مندرج در فهرست ضمیمه (الف) و ضمیمه (ب) و یا تخمین معقولی از این گونه اطلاعات.
ب ـ در حد امکان فهرستی از کشورهایی که هر یک از این گونه مواد را وارد کرده و کشوری که هر یک از این مواد به آن صادر شده ارائه خواهد شد.
3 ـ این گونه ارائه گزارش در فاصله زمانی معین و به شکلی که در مجمع اعضاء تصمیم گیری خواهد شد، در اولین مجمع ارائه خواهد شد.
ماده 16 ـ برآورد میزان تأثیرگذاری
1 ـ با شروع چهارسال پس از تاریخ لازم الاجراشدن این کنوانسیون و در فواصل زمانی که مدت آن توسط مجمع اعضاء تصمیم گیری خواهد شدمجمع به بررسی مؤثربودن این کنوانسیون خواهد پرداخت.
2 ـ به منظور تسهیل این برآورد، مجمع اعضاء در اولین نشست خود، ایجاد ترتیباتی را آغاز خواهد نمودکه بتواند برای خود اطلاعات پایش مقایسه ای در مورد وجود موارد مندرج در ضمائم (الف)، (ب) و (ج) و همین طور جابه جائی و انتقال محیط زیستی منطقه ای و جهانی، تهیه نماید.
این ترتیبات:
الف ـ باید از سوی اعضاء براساس منطقه ای در هنگام مناسب و براساس توان فنی و مالی آنان و با استفاده از برنامه ها و سازوکارهای پایشی موجود به منظور بالا بردن امکان و افزایش هماهنگی ها در رویه ها به اجرا درآید.
ب ـ در جایی که لازم باشد با احتساب اختلافات بین مناطق و توان آنها برای اجرای فعالیتهای پایشی ضمیمه گردد.
ج ـ شامل گزارشات مجمع اعضاء در مورد نتایج فعالیتهای پایش در سطح منطقه ای و جهانی در فواصل زمانی تعیین شده توسط مجمع اعضاء می باشد.
3 ـ نوع برآورد که در بند (1) توصیف شده، باید براساس اطلاعات علمی، محیط زیستی، فنی و اقتصادی موجود باشد، از جمله:
الف ـ گزارشات و دیگر اطلاعات پایش تهیه شده پیرو بند (2).
ب ـ گزارشات ملی ارائه شده پیرو ماده (15).
ج ـ اطلاعات مبنی بر ناهمخوانی که پیرو مراحل ایجادشده در ماده (17) تهیه شده است.
ماده 17 ـ ناهمخوانی
مجمع اعضاء در اولین فرصت عملی خود مراحل و رویه های نهادین را برای مشخص کردن ناهمخوانی ها با پیش بینی ها و تدارکات این کنوانسیون و برای تصحیح عملکرد اعضاء در مواردی که ناهمخوانی اعمال می شود، تدوین و به تصویب خواهد رسانید.
ماده 18 ـ حل و فصل اختلافات
1 ـ اعضاء باید هرگونه اختلاف بین آنان در مورد تفسیر و یا اجرای این کنوانسیون را از طریق مذاکره یا سایر طرق صلح آمیز به انتخاب خود حل و فصل نمایند.
2 ـ در هنگام تصویب، قبول، تذیید و یا الحاق به این کتوانسیون و یا در هر زمان بعد از آن یک عضو که عضو یک سازمان همگرایی اقتصادی منطقه ای نباشد، می تواند به صورت کتبی و ارائه یادداشت به امانت دار این کنوانسیون، در رابطه با هرگونه اختلاف در خصوص تفسیر و یا کاربرد این کنوانسیون، از طریق یک و یا هر دو ابزار ذیل برای حل اختلاف در ارتباط با هر عضو که آن تعهدات را می پذیرد، اقدام نماید:
الف ـ داوری براساس مراحلی که از سوی مجمع اعضاء بصورت یک ضمیمه در اولین فرصت عملی به تصویب خواهد رسید.
ب ـ ارجاع اختلاف به دیوان بین المللی دادگستری.
3 ـ یک عضو که متشکل از سازمان همگرایی اقتصادی منطقه ای باشد می تواند بیانیه ای با محتوای مشابه در رابطه با داوری براساس مراحلی که در جزء (الف) بند (2) به آن اشاره شده، ایراد نمود.
4 ـ بیانی ای که پیرو بند (2) یا بند (3 ) به قوت خود باقی بماند و تا آن زمان که براساس شرایط و یا تا سه ماه پس از ارائه یادداشت رسمی در خصوص لغو آن به امین سپرده شود جنبه اجرایی خواهد داشت.
5 ـ سررسید بیانیه / یادداشت فسخ و یا اظهارنامه جدید، به هیچ وجه نباید در مراحل پیشرفت موضوع مطروحه در یک دیوان بین المللی دادگستری اثری داشته باشد، مگر اینکه طرفین دعوی به نحو دیگری موافقت کنند.
6 ـ چنانچه طرفین یک اختلاف با هیچ راه حل و یا همان مرحله پیرو بند (2) به توافق نرسند و چنانچه آنها نتوانسته باشند دیوی خود را ظرف دوازده ماه پس از تذکر ارائه شده از سوی یکی از طرفین به دیگری که بین آنها اختلاف وجود دارد سامان دهند، این دعوی براساس درخواست هریک از طرفین دعوی بنحوی به کمیسون ارائه داده خواهد شد. کمیسیون حل اختلاف سپس باید نسبت به تهیه یک گزارش به همراه توصیه هایی اقدام نماید.دیگر مراحل در رابطه با کمیسیون حل اختلاف شامل ضمیمه ای خواهد بود که از سوی مجمع اعضاء در زمانی قبل از برگزاری دومین اجلاس به تصویب خواهد رسید.
ماده 19 ـ مجمع اعضاء
1 ـ به موجب این سند مجمع اعضاء تشکیل گردید.
2 ـ اولین نشست مجمع اعضاء توسط مدیر اجرایی برنامه محیط زیست سازمان ملل قبل از لازم الاجراشدن این کنوانسیون برگزار خواهد شد. سپس جلسات عادی مجمع اعضاء در فواصل منظمی که در مورد آن تصمیم گیری خواهد شد برگزار خواهد گردید.
3 ـ اجلاسهای فوق العاده مجمع اعضاء در زمانهایی که لازم به نظر برسند از سوی محمع یا به درخواست هر عضو به نحوی که مورد حمایت حداقل یک سوم اعضاء باشد، برگزار خواهد شد.
4 ـ مجمع اعضاء به اتفاق آرا در اولین اجلاس خود در مورد آیین نامه اجرایی و قوانین مالی خود و در مورد هرگونه ارگان فرعی و همینطور تدارکات مالی حاکم بر عملکرد دبیرخانه تصمیم گیری و اصولی را به تصویب خواهد رسانید .
5 ـ مجمع اعضاء بررسی مداوم و ارزیابی اجرای این کنوانسیون را تحت نظر خواهد داشت. این مجمع امور واگذار شده از سوی کنوانسیون را انجام و به این منظور:
الف ـ براساس نیازهای بند (6)، نهادهای فرعی، آن طور که لازم برای اجرای این کنوانسین باشد را تشکیل خواهد داد.
ب ـ در جای مناسب با سازمانهای بین المللی ذی صلاح و ارگانهای بین الدولی و غیردولتی همکاری خواهد نمود.
ج ـ بصورت دوره ای همه اطلاعات پیرو ماده (15) در دسترس اعضاء قرار گرفته و از جمله ملاحظات در مورد میزان مؤثر بودن شماره (3) جزء (ب) بند (2) از ماده (3) را بررسی خواهد نمود.
د ـ هرگونه اقدام فوق العاده که برای حصول اهداف این کنوانسیون ممکن است لازم باشد را مورد توجه قرار داده و بعهده خواهد گرفت.
6 ـ مجمع اعضاء در اولین نشست خود ارگانی فرعی بعنوان کمیته بررسی آلاینده های آلی پایدار را باهدف انجام اقداماتی که آن کمیته از سوی کنوانسیون بدان مکلف شده را بوجود خواهد آورد و در این رابطه:
الف ـ اعضاء کمیته بررسی آلاینده های آلی پایدار از سوی مجمع اعضاء منصوب خواهند شد.اعضای این کمیته متشکل از متخصصین گمارده شده از سوی دولتها جهت بررسی و مدیریت شیمیایی خواهند بود. و براساس تئزیع عادلانه جغرافیایی منصوب خواهند شد.
ب ـ مجمع اعضاء در مورد نحوه رسیدگی، سازماندهی و عملکرد کمیته تصمیم خواهد گرفت.
ج ـ کمیته از هرگونه تلاش برای تصویب توصیه های خود به اتقاق آرا دریغ نخواهد ورزید.چنانچه همه تلاشها انجام و توافق حاصل نشد این توصیه ها باید نهایتاً از سوی دو سوم اکثریت اعضاء حاضر و با رأی گیری به تصویب برسد.
7 ـ مجمع اعضاء در سومین نشست خود، نیاز مداوم برای مراحل مشمول در جزء(ب) بند(2) از ماده (3) شامل ملاحظه میزان تأثیرگذاری را ارزیابی خواهد نمود.
8 ـ سازمان ملل و سازمان تخصصی آن و سازمان بین المللی انرژی اتمی و همینطور هر حکممت غیر عضو این کنوانسیون می تواند در جلسات مجمع اعضاء بعنوان ناظر شرکت نماید. هر نهاد و یا آژانس، اعم از ملی و بین المللی، دولتی و یا غیردولتی، با صلاحیت در امور مشمول این کنوانسیون که تمایل خود برای شرکت در یک اجلاس مجمع اعضاء بعنوان ناظر را به دبیرخانه اعلام کرده باشد، می تواند مورد پذیرش واقع شود. مگر اینکه حداقل یک سوم از اعضای حاضر بر این امر مخالفت نمایند. پذیرش و شرکت ناظرین بسته به ایین نامه مصوب مجمع اعضاء خواهد بود.
ماده 20 ـ دبیرخانه
1 ـ به موجب این سند دبیرخانه تشکیل گردید.
2 ـ وظایف دبیرخانه عبارت خواهد بود از:
الف ـ ترتیبات لازم برای مجمع اعضاء و ارگانهای جنبی و تدارکات خدمات برای آنها در صورت لزوم.
ب ـ تسهیل کمک به اعضاء خصوصاً در حال توسعه و اعضاء با اقتصاد در حال برحسب درخواست برای اجرای کنوانسیون.
ج ـ اطمینان از هماهنگی لازم با دبیرخانه دیگر نهادهای بین المللی مربوط.
د ـ تهیه و در دسترس گذاشتن گزارشات ادواری مبتنی بر اطلاعات دریافت شده پیرو ماده (15) و دیگر اطلاعات موجود برای اعضاء.
هـ ـ برای ورود به ترتیبات اداری و قراردادی آن طور که برای اجرای مؤثر وظایف آن لازم باشد براساس رهنمون کلی مجمع اعضاء اقدام خواهد نمود.
و ـ برای انجام امور دیگر دبیرخانه که در کنوانسیون در مورد آن تصریح شده و کارهای دیگر به نحوی که مجمع اعضاء تعیین خواهد کرد.
3 ـ امور دبیرخانه برای این کنوانسیون توسط مدیر اجرایی برنامه محیط زیست سازمان ملل به اجرا درخواهد آمد مگر اینکه مجمع اعضاء تصمیم بگیرد که با سه چهارم اکثریت اعضاء حاضر و با رأی گیری وظایف دبیرخانه را به یک یا چند سازمان بین المللی دیگر محول کند.
ماده 21 ـ اصلاحیه کنوانسیون
1ـ اصلاحات در مورد این کنوانسیون از سوی هر عضو پیشنهاد شود.
2 ـ اصلاحات در مورد این کنوانسیون در نشست مجمع اعضاء به تصویب خواهد رسید. متن هرگونه اصلاحات پیشنهادی به اعضاء از سوی دبیرخانه حداقی شش ماه قبل از نشست که پیشنهاد درآن برای تصویب مطرح می گردد، تسلیم خواهد شد. دبیرخانه نیز اصلاحات پیشنهادی را جهت اطلاع به امضاء کنندگان این مجمع و به امانت دار این کنوانسیون ارائه خواهد داد.
3 ـ تمامی اعضاء سعی خود را به کار خواهند بست تا در مورد هر پیشنهاد اصلاحی به این کنوانسیون به اتفاق آرا به توافق برسند. چنانچه تمامی تلاشها برای اجماع، انجام و توافق حاصل نشد، اصلاحیه در آخرین مرحله با سه چهارم اکثریت آرا اعضاء و با رأی گیری به تصویب خواهد رسید.
4 ـ اصلاحات از سوی امانت دار جهت تصویب یا قبول و یا تأیید به همه اعضاء فرستاده خواهد شد.
5 ـ تصویب، قبول یا تأیید یک اصلاحیه به صورت کتبی به اطلاع امانت دار کنوانسیون خواهد رسید.
اصلاحیه ای که براساس بند (3) به تصویب برسد وقعی برای اعضاء جنبه اجرایی خواهد گرفت که ظرف مدت نود روز از تاریخ ارائه آن را تصویب، قبول و یا تأیید و قبولی آن توسط حداقل سه چهارم اعضاء مورد تصویب قرارگرفته باشد. سپس اصلاحیه برای هر عضو دیگر پس از روز نودم بعد از تاریخی که آن عضو سند تصویب، قبول و یا تأیید آن اصلاحیه را ارائه دهد، جنبه اجرائی خواهد گرفت.
ماده 22 ـ تصویب و اصلاحیه ضمائم
1 ـ ضمائم این کنوانسیون به جز مواردی که به نحو دیگری معین شود بعنوان بخشی جدانشدنی از آن محسوب خواهد شد. اشاره به این کنوانسیون به منزله اشاره به ضمائم آن نیز می باشد.
2 ـ هرگونه ضمائم اضافی باید به امور علمی. فنی، اداری و یا روند کار محدود شود.
3 – روند ذیل باید در مورد پیشنهاد، تصویب و لازم الاجرا شدن ضمائم اضافی این کنوانسیون بکار برده شود:
الف ـ ضمائم اضافی باید براساس مراحل مندرج در بندهای (1)، (2) و (3) ماده (21) پیشنهاد شود.
ب ـ هر عضوی که قادر به قبول ضمائم اضافی نباشد باید عدم قبول خود را کتباً ظرف یکسال از تاریخ تسلیم اطلاعیه آن ضمیمه اضافه، به اطلاع برساند.امانتدار باید این اطلاعیه دریافتی را بدون تأخیر به اطلاع همه اعضاء برساند.یک عضو می تواند در هر زمان اطلاعیه عدم قبول خود نسبت به ضمیمه اضافی و ضمیمه ای که برای آن عضو جنبه اجرایی به خود گرفته و عدم موافقت خود در رابطه با موضوع جزء «ج» این بند را پس بگیرد.
ج ـ پس از سررسید یکسال از تاریخ مکاتبه امین کنوانسیون در مورد تصویب ضمیمه اضافی، آن ضمیمه باید برای اعضایی که اقدام به تسلیم اطلاعیه براساس مفاد جزء «ب» این بند نکرده باشند جنبه اجرایی به خود بگیرد.
4 ـ پیشنهاد، تصویب و لازم الاجراشدن اصلاحات نسبت به ضمیمه های (الف)، (ب) یا (ج) باید موکول به طی همان مراحلی شود که برای پیشنهاد، تصویب و لازم الاجراشدن ضمائم اضافی به این کنوانسیون وجود دارد، مگر اینکه اصلاحیه ای که نسبت به ضمیمه های (الف)، (ب) یا (ج) در رابطه با هر عضویکه اعلامیه ای در رابطه با اصلاحیه به آن ضمائم براساس بند (4) ماده (25) ارائه داده اجرا نشده باشد. در آن صورت، هرگونه اصلاحیه این چنین برای آن عضو، در روز نودم بعد از ارائه همراه با سند تصویب، قبول و یل الحلق با توجه به آن اصلاحیه، جنبه اجرایی به خود خواهد گرفت.
5 ـ مراحل ذیل باید نسبت به پیشنهاد، تصویب و لازم الاجراشدن هر اصلاحیه نسیت به ضمائم (د)، (هـ ) یا (و) بکار برده شود:
الف ـ اصلاحیه ها باید مطابق مراحل بندهای (1) و (2) ماده (21) ارائه شود.
ب ـ اعضاء باید در مورد اصلاحیه نسبت به ضمائم (د)، (هـ) یا (و) با اجماع تماس بگیرند.
ج ـ تصمیم گیری برای اصلاح ضمائم (د)، (هـ) یا (و) باید بدنبال اطلاع اعضاء توسط امانتدار کنوانسیون انجام گردد. آن اصلاحیه باید برای تمامی اعضاء در تاریخی که در تصمیم گیری مشخص می شود اجرا گردد.
6 ـ چنانچه ضمائم اضافی یا اصلاحیه ای نسبت به یک ضمیمه مربوط به اصلاحیه نسبت به این کنوانسیون باشد، ضمیمه اضافی یا اصلاحیه تا زمانی که اضلاحیه نسبت به کنوانسیون وارد مرحله اجرایی نشود، جنبه اجرائی نخواهد داشت.
ماده 23 ـ حق رأی
1 ـ هر عضو این کنوانسیون یک رأی خواهد داشت مگر در مواردی که بند(2) پیش بینی کرده است.
2 ـ یک سازمان همگرایی اقتصادی منطقه ای در مورد مسائل مورد صلاحیت خود می تواند از حق رأی خود معادل رأی تعداد اعضای آن اتحادیه که اعضاء این کنوانسیون باشند، استفاده کند. در صورتی که هر یک از کشورهای عضو این سازمان که عضو این کنوانسیون نیز می باشند از حق رأی خود استفاده نماید حق رأی آن کشور از سازمان گرفته می شود و برعکس.
ماده 24 ـ امضاء
این کنوانسیون برای امضاء در استکهلم از سوی همه کشورها و سازمانهای همگرایی اقتصادی منطقه ای در تاریخ 22 مه 2001 میلادی برابر با (1 خرداد 1380 هجری شمسی) و در مقر سازمان ملل در نیویورک از 24 مه 2001 میلادی برابر با (3 خرداد 1380 هجری شمسی) لغایت 22 مه 2002 میلادی برابر با (1 خرداد 1380 هجری شمسی) مفتوح خواهد بود.
ماده25 ـ تصویب، قبول، تأیید یا الحاق
1 ـ این کنوانسیون موکول به تصویب، قبول، تأیید کشورها و سازمانهای همگرایی اقتصادی منطقه ای خواهد بود، جهت الحاق کشورها و سازمانهای همگرایی اقتصادی منطقه ای، از روز پس از تاریخی که کنوانسیون برای امضاء گذاشته می شود، الحاق به آن آزاد خواهد بود. اسناد تصویب، قبول، تأیید و یا الحاق باید به امانت دار سپرده شود.
2 ـ هر سازمان همگرایی اقتصادی منطقه ای که عضو این کنوانسیون شود بدون اینکه هیچ کدام از کشورهای عضو آن، عضو شوند، نسبت به تعهدات این کنوانسیون مقید خواهد بود. در صورتی که این گونه سازمانها یک و یا تعداد بیشتری از اعضایش به عضویت این کنوانسیون درآیند، سازمان و اعضایش در مورد مسئولیتهای خود برای اجرای تعهدات تحت این کنوانسیون، تصمیم خواهند گرفت. در این گونه موارد، سازمان و اعضایش از حق خود تحت این کنوانسیون توأماً استفاده نخواهند کرد.
3 ـ در سند تصویب، قبول، تأیید و یا الحاق یک سازمان همگرای اقتصادی منطقه ای، آن سازمان نسبت به اظهار صلاحیت خود در خصوص مسائل مورد حل و فصل در این کنوانسیون، اقدام خواهد نمود. هریک از این سازمانها همچنین نسبت به ارائه سند تصویب خودو همچنین در مورد هرگونه تغیر مربوط به میزان صلاحیت مراتب را به اطلاع اعضاء خواهد رسانید.
4 ـ درسند تصویب، قبول، تأیید و یا الحاق، هر عضو می تواند اظهار نماید که در مورد آن عضو، هرگونه اصلاحیه نسبت به ضمیمه های (الف)، (ب) و (ج) صرفاً در صورت ارائه سند تصویب، قبول، تأیید و یا الحاق باتوجه به آن کنوانسیون جنبه اجرایی خواهد گرفت.
ماده 26 ـ لازم الاجرا شدن
1 ـ این کنوانسیون در روز نودم پس از ارائه پنجاهمین سند تصویب، قبول، تأیید و الحاق جنبه اجرایی به خود خواهد گرفت.
2 ـ برای هر کشور یا سازمان همگرایی اقتصادی منطقه ای که پس از ارائه پنجاهمین سندتصویب، قبول و تأیید، این کنوانسیون را تصویب، قبول و تأیید نموده یا بدان ملحق شود، این کنوانسیون در روز نودم پس از تاریخ ارائه سند آن کشور یا سازمان همگرایی اقتصادی منطقه ای، دائر بر تصویب، قبول، تأیید و یا الحاق جنبه اجرایی به خود خواهد گرفت.
3 ـ از نظر بندهای (1) و (2)، هرگونه سند ارائه شده از سوی یک سازمان همگرایی اقتصادی منطقه ای برای کشورهای عضو آن سازمان به عنوان مورد اضافه بر اسناد ارائه شده تلقی نخواهدشد.
ماده 27 ـ حق شرطها
هیچگونه حق شرطی نمی توان براین کنوانسیون قائل شد.
ماده 28 ـ کناره گیری
1 ـ درهر زمان پس از سه سال از تاریخی که این کنوانسیون برای یک عضوجنبه اجرایی به خود میگیرد، آن کشور می تواند با دادن اعلامیه حتبی به امانتدار از کنوانسیون کناره گیری کند.
2 ـ هرگونه کناره گیری باید تا پایان مدت یکسال از تاریخ دریافت اظهارنامه کناره گیری و یادداشت مربوط به آن، انجام و یا در مدتی دیرتر چنانچه در اظهارنامه کناره گیری مشخص شده، صورت گیرد.
ماده 29 ـ امانت دار
امین و امانتدار این کنوانسیون همان دبیرکل سازمان ملل خواهد بود.
ماده 30 ـ سندیت متن
نسخه اصل این کنوانسیون که از آن به زبانهای عربی، چینی، انگلیسی، فرانسه، روسی و اسپانیولی نیز تهیه شده دارای اعتبار یکسان بوده و در نزد دبیرکل سازمان ملل به امانت گذارده خواهد شد.
با تأیید مفاد این کنوانسین امضاکنندگان تام الاختیار ذیل، که بدین ترتیب مجاز می باشند نسبت به امضای این کنوانسیون اقدام نموده اند
تنظیم شده در استکهلم در22 مه 2001 میلادی (1 خرداد 1380 هجری شمسی)
ضمیمه (الف)
حذف
بخش یک

ماده شیمیایی فعالیت معافیت ویژه
آلدرین*
CAS NO : 309-002 تولید
مصرف ندارد
انگل(خارجی) کش بومی، حشره کش
کلردان*
CAS NO: 57-74-9 تولید
مصرف مجاز برای اعضائی که در فهرست ثبت درخواست هستند انگل (خارجی) کش بومی، حشره کش، موریانه کش، موریانه کش در ساختمانها و سدها ، موریانه کش در راهها ، افزودنی در چسب تخته چندلا
دیلدرین*
CAS NO:60-57-1 تولید
مصرف ندارد
در عملیات کشاورزی
اندرین*
CAS NO:75-20-8 تولید
مصرف ندارد
ندارد

مپتاکلر*
CAS NO: 76-44-8

تولید
مصرف ندارد
موریانه کش
موریانه کش در ساختمامن خانه ها
موریانه کش (زیرزمینی)
تصفیه چوب
در حال استفاده در جعبه های کابل
زیرزمینی

هگزاکلروبنزن
CAS NO:118-74-1

تولید
مصرف مجاز برای اعضائی که در فهرست بت درخواست هستند
ترکیب واسطه
حلال در آفت کش
ترکیب واسطه در سیستم
محدود

مایرکس*
CAS NO:2385-85-5
تولید
مصرف
مجاز برای اعضائی که در فهرست ثبت درخواست هستند
موریانه کش

توکسافن*
CAS NO:8001-35-2 تولید
مصرف ندارد
ندارد

بی فنیل های چندکلره*
(PCBS)

تولید
مصرف ندارد
وسائل در حال استفاده بر طبق مقررات
بخش دوم این ضمیمه

تذکرات
1 ـ بجز در موارد تعیین شده در این کنوانسیون، مقادیری از یک ماده شیمیایی که بصورت غیرعمدی سبب آلودگی جزئی در محصولات و وسایل گردیده، نباید در لیست این ضمیمه قلمداد گردد.
2 ـ این تذکر نبتید در خصوص معافیت ویژه تولید و کاربرد مطروحه در بند(2) ماده (3) مد نظر قرار گیرد.مقادیری از مواد شیمیایی که در زمان لازم الاجراشدن تعهدات مربوطه با توجه به آن ماده شیمیایی یا قبل از آن، بعنوان جزئی از ساختمان وسائل بکار رفتهیا قبلاً مورد استفاده قرار گرفته اند، نباید بعنوان مواد موجود در فهرست این ضمیمه قرار بگیرد مگر آنکه عضو مورد نظر، دبیرخانه را از کاربرد آن نوع خاص وسیله در داخل کشورس مطلع کرده باشد.دبیرخانه نیز باید آن اطلاعیه را در اختیار عموم قرار دهد.
3 ـ این تذکر که برای یک ماده شیمیایی دارای نشان ستاره در انتهای نام آن در ستون مواد شیمیایی بخش یکم این ضمیمه، بکار نمی رود، نباید بعنوان یک معافیت ویژه برای کاربرد یا تولید با اهداف بند (2) ماده(3) مورد توجه قرار بگیرد. با تعیین اینکه مقادیر مواد شیمیایی که انتظار می روددر طی تولید و یا کاربرد مواد شیمیایی حد واسط در سیستمها یا مکانهای بسته به بدن انسان و محیط زیست وارد شودناچیز(کمتر از حد استاندارد ملی یا بین المللی) باشد،یک عضو باتوجه به اطلاعیه ای که به دبیرخانه تسلیم نموده است، می تواند مجاز به تولید یا استفاده مقادیری از یک ماده شیمیایی مندرج در این ضمیمه به عنوان مواد شیمیایی حد واسط در سیستمها یا مکانهای بسته که به صورت شیمیای به دیگر فرآورده های شیمیاییتغییر ماهیت داده و ضوابط موجود در بند (1) از ضمیمه (د) را مورد توجه قرار میدهد، باشد. اما این مواد نباید خصوصیات آلاینده های آلیپایدار را از خود بروز دهند.
این اطلاعیه باید شامل اطلاعاتی در خصوص کل تولید و استفاده از آن ماده شیمیایی یا یک برآورد مستند از آن اطلاعات و اطلاعات موجود با توجه به طبیعت فرآیندهای سیستم بسته و مکان محدود شامل مقادیر هر کدام از آلودگیهای تغییر ماهیت نیافته (تبدیل نشده) و غیرعمدی ناچیز از آلاینده های آلی پایدار مواد اولیه در تولید نهایی باشد.این روش بجز برای موارد دیگر که در این ضمیمه مشخص شده بکار میرود. دبرخانه باین آن اطلاعیه را در دسترس کلیه اعضاء مجمع قرار دهد. آن تولید یا کاربرد نباید به عنوان یک معافیت ویژه برای تولید یا کاربرد به حساب آید. آن تولی یا کاربرد باید پس از یک دوره ده ساله متوقف شده تا هنگامی که عضو مورد نظر یک اطلاعیه جدید به دبیرخانه تسلیم نماید، که در آن صورت دوره زمانی برای ده سال دیگر تمدیدشده تا هنگانی که مجمع اعضاء پس از بازنگری تولید و کاربرد، تصمیم دیگری اتخاذ نماید. رویه اعلان اطلاعیه می تواند تکرار شود.
4 ـ تمامی معافیتهای ویژه در این ضمیمه می تواند توسط اعضائی که درخواست معافیت نموده اندبا توجه به زمان مراجعه آنان و بر طبق ماده (4) به استثناء استفاده ار «بی فنیل های چندکلره» (PCBS) در وسائل در حال استفاده بر طبق مقررات بخش دوم این ضمیمه که می تواند توسط کلیه اعضاء اعمال گردد، بکار برده شود.
بخش دوم
بی فنیل های چندکلره
هر عضو باید:
الف ـ باتوجه به حذف کاربرد بی فنیل های چندکلرهدر ابزارآلات (نظیرترانسفورماتورها،خانزنها یا دیگر ظروف حاوی سیالات مستعمل) تا پایان سال 2025 میلادی پیرو بازنگری انجام شده توسط مجمع اعضاء براساس اولویتهای ذیل اقداماتی انجام دهد:
1 ـ اقدامات تشخیص به منظور شناسایی، علامت گذاری و حذف کاربرد ویائل حاوی بش از ده درصد (10%) بی فنیل های چندکلره در حجم های بیش از پنج لیتر.
2 ـ اقدامات تشخیصی به منظور شناسایی، علامت گذاری و حذف کاربرد وسائل حاوی بیش از پنج صدم درصد (05/0%) بی فنیل های چندکلره در حجم های بیش از پنج لیتر.
3 ـ به منظور شناسایی و حذف کاربرد وسائل حاوی بیش از پنج هزارم درصد (005/0%) بی فنیل های چندکلره در حجم های بیش از پنج صدم درصد(05/0%) لیتر تلاش نماید.
ب ـ همگام با اولویتهای بند (الف)، تدابیر زیر را به منظور کاهش تماس و خطر برای کنترل کاربرد بی فنیل های چندکلره ترویج نماید:
1 ـ کاربرد این ماده فط در وسائل صدمه ندیده و بی عیب و وسائلی که دارای نشت نمی باشند و فقط در فضاهایی که خطر انتشار زیست محیطی در حداقل ممکن باشد و سریعاً بتوان نسبت به رفع لآلودگی اقدام نمود.
2 ـ در وسائلی که در مکانهای مرتبط با تولید و فرآوری مواد غذایی یا خوردنی هستند بکار برده نشود.
3 ـ هنگامی که در مکانهای پرجمعیت استفاده شده، نظیر مدارس و بیمارستانها، تمامی تدابیر مستدل به منظور حفاظت از خرابی های الکتریکی که می تواند سبب آتش سوزی شود . بازرسی مستمر وسائل به منظور حصول اطمینان از عدم نشت انجام گردد.
ج ـ با وجود موارد ذکرشده در بند (2) ماده (3)، اطمینان حاصل نماید که وسائل حاوی بی فنیل های چندکلره، به همان صورتی که در زیر بند(الف) توضیح داده شد، نباید وارد یا صادر گردد، بجز با هدف مدیریت جانع زیست محیطی پسماندها.
د ـ بجز برای فعالیتهای خدماتی، تعمیر و نگهداری، بازیافت سیالات حاوی درصد بی فنیل های چندکلره، بیش از پنج هزارم درصد(005/0%) با هدف استفاده مجدد در دیگر وسائل مجاز نمی باشد.
هـ ـ طراحی اقدامات تشخیصی به منظور اجرای مدیریت جامع زیست محیطی پسماندها برای سیالات حاوی بی فنیل های چندکلره دارای بیش از پنج هزارم درصد(005/0%) PCBS بر طبق بند (1) ماده (6) در حداقل زمان ممکن، بنحوی که قبل از سال 2028 میلادی با توجه به تجدیدنظر مجمع اعضاء باشد.
و ـ به جای تذکر (2) در بخش اول این ضمیمه، به منظور شناسایی دیگر وسائل حاوی بیش از پنج هزارم درصد(005/0%) بی فنیل های چندکلره «نظیر کابل پوشش دار، مواد مصرفی در نقاشی و بتونه گیری (صاف کاری) » و مدیریت آنها بر طبق بند(1) ماده (6)، تلاش نماید.
ز ـ یک گزارش هر پنج سال در خصوص پیشرفت در حذف بی فنیل های چندکلره تهیه و آن را به مجمع اعضاء مطابق ماده (15) ارائه نماید.
ح ـ گزارشات توضیح داده شده در جزء (ز) فوق باید به نحو مناسب توسط مجمع اعضاء در جلسه تجدیدنظر در خصوص بی فنیل های چندکلره مورد توجه قرار گیرد. مجمع اعضاء باید فرآیند پیشرفت در جهت حذف بی فنیل های چندکلره در خلال هر پنج سال یا دیگر دوره های زمانی را با مدنظر قرار دادن این گزارشات مورد بازنگری قراردهد.
ضمیمه (ب)
ممنوعیت
بخش یک
ماده شیمیایی فعالیت مقاصد قابل قبول یا معافیت ویژه

ددت (DDT)
(1،1،1ـ تری کلروـ2،2ـ بیس « 4ـ کلرفنیل » اتان)
CAS NO: 50-29-3 تولید

کاربرد مقاصد قابل قبول
کنترل بیماریهای بومی طبق بخش2 این ضمیمه
معافیت ویژه:
ترکیب واسطه در تولید دیکوفول واسطه
مقاصد قابل قبول:
کنترل بیماریهای بومی طبق بخش2 این ضمیمه
معافیت ویژه: تولید دیکوفول واسطه

تذکرات
1- به جزء در موارد تعیین شده در این کنوانسون مقادیری از یک ماده شیمیایی که به صورت غیرعمدی سبب آلودگی جزئی در محصولات و وسائل گردیده، نباید در لیست این ضمیمه قلمداد گردد.
2 ـ این تذکر نباید به عنوان یک هدف قابل قبول برای کاربرد و تولید یا معافیت ویژه از نظر بند (2) ماده (3) موردتوجه قرار گیرد. مقادیری از یک ماده شیمیایی که به عنوان جزئی از ساختمان وسائل ساخته شده یا وسائلی که قبل یا در تاریخ لازم الاجرا شدن تعهدات مربوط با توجه به آن ماده شیمیایی در حال استفاده بوده اند، نباید در فهرست این ضمیمه قرار گیرند، در صورتی که عضو موردنظر دبیرخانه را از نوع خاصی از وسیله که توسط آن عضو در حال استفاده باقی مانده است، آگاه ساخته باشد، دبیرخانه نیز باید آن اطلاعیه را در دسترس عموم قرار دهد.
3 ـ از نظر بند (2) ماده (3) این تذکر نباید به عنوان معافیتهای ویژه استفاده و تولید مورد توجه قرار گیرد. در صورتی که مقادیری از آن ماده شیمیایی که انتظار می رود درطی تولید و استفاده از یک ترکیب واسطه در سیستم بسته، محل محدود به انسان و محیط زیست برسد، جزئی باشد، یک عضو بسته به اطلاعیه ای که به دبیرخانه ارائه می نماید، مجاز به تولید و کاربرد مقادیری از یک ماده شیمیایی مندرج در این ضمیمه به عنوان یک ترکیب واسطه در سیستم بسته، محل محدود می باشد که آن ماده به صورت شیمیایی در تولید دیگر مواد شیمیایی با احتساب ضوابط موجود در بند(1) از ضمیمه (د) تغییر ماهیت داده و خصوصیات آلاینده های آلی پایدار را از خود بروز نمی دهد.
این اطلاعیه باید حاوی اطلاعات در خصوص کل تولید و کاربرد آن ماده شیمیایی با یک برآورد مستدل از آن اطلاعات و اطلاعاتی در خصوص طبیعت فرآیند سیستم بسته، محل محدود شامل مقدار هر یک از آلودگی جزئی غیرعمدی یا تغییر ماهیت نداده آن آلاینده های آلی پایداراز مواد مصرفی اولیه در محصول نهایی باشد.این روش بجز موارد تعیین شده در این ضمیمه به کار می رود. دبیرخانه باید آن اطلاعات را در دسترس کلیه اعضاء مجمع و عموم قرار دهد. آن تولید یا کاربرد نباید به عنوان یک معافیت ویژه برای تولید یا کاربرد به حساب آیدو باید پس از یک دوره ده ساله متوقف شده تا هنگامی که عضو مورد نظر یک اطلاعیه جدید به دبیرخانه تسلیم نماید، که در آن صورت دوره زمانی برای ده سال دیگر تمدید شده تا هنگامی که مجمع اعضاء پس از بازنگری تولید و کاربرد تصمیم دیگری اتخاذ نماید. رویه اعلان اطلاعیه می تواند تکرار شود.
4 ـ تمامی معافیتهای ویژه در این ضمیمه می تواند توسط اعضائی که ثبت درخواست نموده اند با توجه به آنها بر طبق ماده (4) اعمال گردد.
بخش 2
ددت (1و1و1ـ تری کلرو ـ بیس «4 ـ کلرفیل » اتان)
1 ـ از تولید و کاربرد (DDT) باید جلو گیری شودو بجز برای اعضائی که دبیرخانه را از قصدشان مبنی بر تولید و یا استفاده آن آگاه نموده اند. بدین وسیله یک ثبت درخواست (DDT) ایجادشده و باید در دسترس همگان قرار گیرد. دبیرخانه باید درخواست ثبت (DDT) را به پیش ببرد.
2 ـ هر عضو که (DDT) تولید و یا مصرف می نماید باید آن تولید و یا مصرف را برای کنترل بیماریهای بومی بر طبق توصیه ها و دستورالعمل های سازمان بهداشت جهانی (WHO) در خصوص استفاده (DDT) و هنگامی که از نظر محلی گزینه های ایمن، مؤثر و قابل تهیه برای عضو مورد نظر در دسترس نباشد، محدود نماید.
3 ـ در یک پیشامد که یک عضو در فهرست ثبت در خواست برای (DDT) نمی باشد و نیاز به (DDT) برای کنترل بیماریهای بومی باشد، باید در اسرع وقت دبیر خانه را به منظور اضافه کردن فوری نام آن عضو به ثبت درخواست (DDT) آگاه سازد. همچنین در همان زمان باید سازمان بهداشت جهانی را نیز مطلع نماید.
4 ـ هر عضو که (DDT) مصرف می نماید، باید هر سه سال یکبار اطلاعاتی در خصوص مقدار استفادهشده، شرایط کاربرد و ارتباط آن با استراتژی مدیریت بیماریها برای آن عضو، در چهارچوبی که توسط مجمع اعضاء با مشورت سازمان بهداشت جهانی تنظیم می گردد به دبیرخانه و سازمان بهداشت جهانی ارائه نماید.
5 ـ با هدف کاهش و نهایتاَ جلوگیری از مصرف (DDT) مجمع اعضاء باید:
الف ـ هر عضوی را که از (DDT) استفاده می کند به تدوین و استقرار یک طرح اقدام به عنوان بخشی از طرح استقرار تعیین شده در ماده (7) تشویق نماید. آن طرح اقدام باید شامل موارد ذیل باشد:
(1) ـ تدوین مقررات و دیگر رویه ها به منظور حصول اطمینان از اینکه مصرف (DDT) محدود به کنترل بیماریهای بومی شده است.
(2) ـ بکارگیری محصولات، روشها و استراتژیهای جایگزین مناسب شامل استراتژی های مدیریت پایدار به منظور حصول اطمینان از ادامه تأثیر این جایگزین ها.
(3) ـ انجام تدابیر برای تقویت مراقبت های بهداشتی و کاهش شیوع بیماریها.
ب ـ کلیه اعضاء را با توجه به قابلیت های موجود، ب منظور ارتقاء سطح تحقیق و توسعه برای محصولات شیمیایی و غیر شیمیایی جایگزین و بی خطر، روشها و استراتژی هایی برای اعضائی که (DDT) مصرف می نمایند، مرتبط با شرایط آن کشورها و با هدف کاهش بار اقتصادی و انسانی بیماریها.
فاکتورهایی که در هنگام توجه به جایگزین ها یا ترکیبی از جایگزین ها مورد توجه قرار می گیرند، باید شامل مخاطرات سلامت انسان و الزامات زیست محیطی آن جایگزین ها باشد. مواد جایگزین های سازگار با محیط زیست، باید سبب مخاطرات کمتر برای سلامت انسان و محیط زیست شود و مناسب برای کنترل بیماریها بر اساس شرایط عضو مورد نظر بوده و با اطلاعات پایش، پشتیبانی گردد.
6 ـ در اولین جلسه و حداقل هر سه سال پس از آن، مجمع اعضاء باید با مشورت سازمان بهداشت جهانی، ادامه نیاز به (DDT) برای کنترل بیماریهای بومی براساس اطلاعات اقتصادی، زیست میطی، فنی و علمی موجود را برآورد نماید که شامل موارد ذیل است:
الف ـ تولید و مصرف (DDT) و شرایط تنظیم شده در بند (2) و
ب ـ در دسترس بودن، مناسب بودن و اجرائی بودن جایگزین ها برای (DDT) و
ج ـ پیشرفت در تقویت ظرفیت کشورها برای انتقال ایمن با تکیه بر آن جایگزین ها.
7 ـ یک عضو می تواند در هر زمان، نام خود را از فهرست ثبت درخواست (DDT) از طریق یک اطلاعیه کتبی به دبیرخانه حذف نماید. حذف نام بایدئ در تاریخ تعیین شده در اطلاعیه صورت پذیرد.
ضمیمه (ج)
تولید غیر عمد

بخش اول
آلاینده های آلی پایدار طبق ماده (5)
این ضمیمه زمانی اجرا می شود که آلاینده های آلی پایدار ذیل در نتیجه فعالیت های انسانس به طور غیر عمد (ناخواسته) تشکیل و در محیط رها می شود.
مواد شیمیایی
دی بنزو پارا دی اکسین ها و دی بنزو فورانهای چندکلره(PCDF/PCDD)
هگزا کلرو بنزن (CAS NO. 118-74-1) (HCB)
بی فنیل های چندکلره (PCB)

بخش دوم
دسته بندی منابع
دی بنزو پارادی اکسین ها و دی بنزو فورانهای چندکلره، هگزا کلرو بنزن و بی فنیل هایی چندکلره طی فرآیندهای حرارتی بین مواد آلی و کلر در اثر واکنش شیمیایی یا احتراق ناقص به طور غیر عمد (ناخواسته) تشکیل می شوند. گروههای منابع صنعتی ذیل پتانسیل نسبتاَ بالایی در تولید و آزادسازی این مواد شیمیایی در محیط را دارند:
الف ـ زباله سوزها، شامل زباله سوزهای شهری، خطرناک یا بیمارستانی یا لجن فاضلاب.
ب ـ کوره های سیمان که پسماندهای خطرناک را می سوزانند.
ج ـ صنایع تولید خمیر کاغذ با استفاده از کلر آزاد (عنصر کلر) یا مواد شیمیایی دیگری که کلر آزاد برای سفیدکننده ها تولید می کنند.
د ـ فرآیندهای حرارتی ذیل در صنعت متالوژی :
1 ـ تولید ثانویه مس.
2 ـ واحدهای ذوب در صنعت آهن و فولاد.
3 ـ تولید ثانویه آلومینیوم.
4 ـ تولید ثانویه روی.
بخش سوم
دسته بندی منابع
دی بنزو پارادی اکسین ها و دی بنزو فورانهای چندکلره، هگزا کلرو بنزن و بی فنیل های چندکلره ممکن است در نتیجه فعالیت منابع زیر نیز به طور غیر عمد (ناخواسته) تشکیل و رها گردند:
الف ـ سوزاندن پسماند در فضای باز شامل: سوزاندن زباله در محل های دفن.
ب ـ فرآیندهای حرارتی در صنعت متالوژی که در بخش دوم ذکر نشده است.
ج ـ منابع احتراق دائمی.
د ـ دیگ های جوش صنعتی و دستگاههایی که سوخت فسیلی مصرف می کنند.
هـ ـ دستگاههایی که هیز یا سایر سوخت های زیستی (حاصل فعالیت های موجودات زنده) مصرف می کنند.
و ـ فرآیندهای تولید مواد شیمیایی خاص که بطور غیر عمد (ناخواسته) باعث تشکیل آلاینده های آلی پایدار می شوند بویژه تولید کلروفنیل ها و کلرآنیل.
ز ـ لاشه سوزها (کوره های لاشه سوز).
ح ـ وسائط نقلیه موتوری، بویژه آنهایی که بنزین حاوی سرب می سوزانند.
ط ـ تجزیه لاشه حیوانات.
ی – نساجی و رنگرزی چرم (با کلرآنیل) و عملیات تکمیلی (با محلول قلیایی).
ک ـ واحدهای برش فلزات جهت از رده خارج کردن وسائط نقلیه.
ل ـ سوزاندن کابل های مسی.
م ـ واحدهای تصفیه دوم روغن.

بخش چهارم
تعاریف
1 ـ از نظر این ضمیمه:
الف ـ «بی فنیل های چندکلره» عبارتست از ترکیبات معطر (آروماتیک) تشکیل شده به نحوی که اتم های هیدروژن موجود در مولکول بی فنیل (دو حلقه بندی با اتصال ساده کربن ـ کربن) می تواند با حداکثر 10 اتم کلر جایگزین شود، و
ب ـ «دی بنزو پارا دی اکسین های چندکلره» و «دی بنزو فورانهای چندکلره» ترکیبات حلقوی هستند که از اتصال دو حلقه بنزی به دو اتم اکسیژن در دی اکسین ها و اتصال یک اتم اکسیژن و یک اتصال کربن ـ کربن در فورانها تشکیل شده و اتم های هیدروژن در هر دو ترکیب با حداکثر هشت اتم کلر جایگزین می شود.
2 ـ در این ضمیمه، سمیت دی بنزو پارادی اکسین های چندکلره و دی بنزو فورانهای چندکلره براساس مفهوم سمیت معادل بیان شده، بدین ترتیب که سمیت زدایی سایر همانندهای دی بنزو پارادی اکسین ها و دی بنزو فورانهای چندکلره و همسان های بی فنیل های چندکلره با سمیت زدایی 2 و 3 و 7 و 8 ـ تتراکلرودی بنزو پارا دی اکسین مقایسه می شوند. مقادیر معادل سمیت مورد استفاده در این کنوانسیون برای دی بنزو پارادی اکسن ها و دی بنزو فورانهای چندکلره و همسان های بی فنیل های چندکلره باید مطابق با استانداردهای بین المللی باشد که در سال 1998 میلادی از سوی سازمان بهداشت جهانی برای مقادیر معادل سمیت این مواد مطرح شد. غلظت ها بر حسب معادل سمیت بیان می شود.
بخش پنجم
راهنمای کلی برای بهترین روش های موجود و بهترین اقدامات زیست محیطی
این بخش در مورد جلوگیری یا کاهش انتشار مواد شیمیایی فهرست شده در بخش اول، رهنمودهای کلی به اعضاء می دهد.
1 ـ اقدامات کلی پیشگیرانه در ارتباط با بهترین روشهای موجود و بهترین اقدامات زیست محیطی
رهیافت هایی که مانع از تشکیل و انتشار مواد شیمیایی فهرست شده در بخش اول می گردد را باید در اولویت قرار داد. اقدامات مفید عبارتند از:
الف ـ بکارگیری فن آوری با تولید پسماند کمتر:
Waste Technology-Low
ب ـ مصرف مواد کم خطر.
ج ـ اقدام به بازیافت و استفاده مجدد پسماند و موادی که در طول فرآیند ایجاد و مصرف می شود.
د ـ جایگزینی مواد خامی که آلاینده های آلی پایدار هستند تا زمانی که ارتباط مستقیم بین مواد و انتشار و آلاینده ای آلی پایدار وجود دارد.
هـ ـ مدیریت صحیح در امور داخلی و برنامه های نگهداری پیشگیرانه.
و ـ بهبود مدیریت پسماندبا این هدف سوزاندن پسماندها در فضای باز و هر نوع سوزاندن کنترل نشده به انضمام سوزاندن محل های لند فیل متوقف گردد. هنگامی که ساخت تجهیزات جدید برای دفع پسماند پیشنهاد می شود، باید گزینه هایی را مد نظر قرار داد مانند اقداماتی جهت کمینه سازی زباله شهری و بیمارستانی، همچنین بازیافت، استفاده مجدد، بازچرخش، جداسازی پسماند و تشویق به تولید با پسماند کمتر. در این روش، بهداشت عمومی باید دقیقاَ رعایت گردد.
ز ـ کمینه سازی این مواد شیمیایی به عنوان آلودگی در محصولات.
ح ـ پرهیز از مصرف کلر آزاد یا مواد شیمیایی مولد کلر آزاد جهت رنگبری.
2 ـ بهترین روشهای موجود
عبارت بهترین روش های موجود به مفهوم تجویز هرگونه روش یا فن آوری نیست، بلکه عبارت است از منظور کردن خصوصیات فنی تأسیسات مورد نظر، مکان جغرافیایی و شرایط زیست محیطی آن محل.
روش های مناسب کنترل جهت کاهش انتشار مواد شیمیایی موجود در فهرست بخش اول نیز عمومأ به همین مفهوم است. جهت تعیین بهترین روش های موجود باید عوامل ذیل بطور کلی یا در موارد خاص مورد توجه قرار گیرند، ضمن اینکه منفعت ها و هزینه های مربوط به اقدام و رعایت احتیاط و پیشگیری نیز باید مد نظر قرار گیرند:
الف ـ ملاحظات کلی.
1 ـ ماهیت، اثرات و میزان انتشارمورد نظر: روشها بسته به اندازه منبع متغیر هستند.
2 ـ تاریخ تأسیس تجهیزات جدید یا موجود.
3 ـ زمان مورد نیاز جهت معرفی بهترین روش موجود.
4 ـ مصرف و ماهیت مواد خام مصرفی در فرآیند و راندمان انرژی آن.
5 ـ نیاز به جلوگیری یا کاهش اثرات کلی انتشار در محیط و خطرات مربوطه.
6 ـ نیاز به جلوگیری از بروز حوادث و کمینه سازی عواقب آن برای محیط زیست.
7 ـ نیازبه تضمین سلامت و امنیت کارکنان در محل کار.
8 ـ روشهای عملیاتی، امکانات یا فرآیندهای قابل مقایسه که در مقیاس صنعتی با موفقیت انجام شده اند.
9 ـ تغییرات و پیشرفت های فنی در اطلاعات و دانش علمی.
ب ـ اقدامات عمومی جهت کاهش انتشار: هنگامی که پیشنهاد ساخت وسایل جدید یا اصلاح اساسی وسایل موجود بررسی می شود، باید دقت کرد که اگر فرآیندهای مورد استفاده باعث انتشار مواد شیمیایی اشاره شده در ضمیمه می گردد، باید اولویت را به فرآیندها، تکنیک ها یا روشهایی داد که سودمندی مشابهی دارند اما تشکل و انتشار چنین موادی صورت نمی گیرد. در مواردی که چنین وسایلی ساخته یا اصلاح اساسی می شود، علاوه بر اقدامات جلوگیری که در قسمت (1) بخش پنجم شرح داده شده است، اقدامات کاهشی ذیل نیز می تواند در تعیین بهترن روشهای موجود منظور شود:
1 ـ استفاده از روشهای پیشرفته برای تصفیه جریان گاز (خروجی) نظیر اکسیداسیون کاتالتیکی یا حرارتی، رسوب دهی گرد و غبار یا جذب (شیمیایی).
2 ـ تصفیه مواد باقیمانده،فاضلاب، پسمانده و لجن فاضلاب شهری توسط مثلا تصفیه حرارتی یا بی حرکت سازی آنها یا فرآیندهای شیمیایی که سبب سمیت زدایی آنها می شود.
3 ـ تغییرات فرآیندی که سبب کاهش یا حذف انتشارات نظیر انتقال به سیستم های بسته می شود.
4 ـ اصلاح طراحی های فرآیند به منظور بهبود شرایط احتراق و جلوگیری از تشکیل مواد شیمیایی مندرج در این ضمیمه، از طریق کنترل پارامترهایی نظیر درجه حرارت یا زمان ماند در سیستم های زباله سوز.
3 ـ بهترین تجربیات زیست محیطی
مجمع اعضاء می تواند با توجه به بهترین تجربیات زیست محیطی راهنمای فنی تدوین نماید.
ضمیمه (د)
اطلاعات مورد نیاز و معیار تصحیح
1 ـ یک عضو که پیشنهادی برای در فهرست گذاشتن یک ماده شیمیایی در ضمائم (الف)، (ب) و یا (ج) ارائه می کند، باید آن ماده شیمیایی را براساس جزء (الف) تعریف نموده و اطلاعاتی در خصوص آن ماده شیمیایی تهیه نماید و در جایی که مرتبط است محصولات تبدیلی آن را با توجه به معیار تصحیح در جزءهای (ب) الی (هـ) بیان نماید:
الف ـ شناسایی مواد شیمیایی:
(1) ـ نام های آن ماده شیمیایی شامل نام یا نام های تجاری، بازرگانی و
نام یا نام های مترادف، شـماره ثبت سرویس کد گذاری مـواد شیمیـایی (CAS NO) ، نام مورد استفاده اتحادیه بین المللی شیمی محض و کاربردی (IUPAC) و
(2) ـ ساختار شیمیایی، شامل خصوصیات ایزومرها در جایی که قابل انجام باشد و ساختار گروه شیمیایی آن ماده.
ب ـ پایداری:
(1) ـ با مدرک ثابت نماید که نیمه عمر آن ماده شیمیایی در آب بیش از دو ماه یا نیمه عمر آن در خاک بیش از شش ماه، نیمه عمر آن در رسوبات نیز بیش از شش ماه می باشد، یا
(2) ـ با مدرک ثابت نماید این که آن ماده شیمیایی به اندازه ای پایداری دارد که بتوان ملحوظ نمودن آن را در زمره این کنوانسیون توجیه نمود.
ج ـ تجمع در بافت های زنده:
(1) ـ با مدرک ثابت نماید که فاکتور تجمع بیولوژیکی یا تغلیظ در بافت های زنده در گونه های محیط آبی برای آن ماده شیمیایی بیش از 5000 یا در صورت نبودن این اطلاعات، تعیین نماید که KOW بیش از 5 می باشد.
(2) ـ با مدرک ثابت نماید که آن ماده شیمیایی دلایل دیگری برای وجود نگرانی نظیر تجمع بیولوژیکی زیاد در دیگر گونه ها، سمیت زیاد یا سمیت محیطی از خود نشان دهد.
(3) ـ اطلاعات پایش در خصوص تنوع زیستی که مشخص نماید قابلیت تجمع بیولوژیکی آن ماده شیمیایی برای توجیه ملحوظ نمودن آن ماده در زمره مواد این کنوانسیون کافی می باشد.
د ـ قابلیت انتقال به محیط های زیستی دوردست :
(1)ـ مقادیر اندازه گیری شده آن ماده شیمیایی در مکانهای دور از منبـع انتشار آن ماده که سبب ایجاد نگرانی در خصوص قابلیت انتقال آن می گردد، یا
(2)ـ اطلاعـات پایش که بیـانگر انتـقال در مسافت های طـولانی درمحیـط زیست آن ماده شیمیـایی با قابلیـت انتقـال به یک محیـط پذیرنده که می تـواند توسط هوا، آب یا گونه های مهاجر اتفاق بیفتد، باشد.
(3) ـ اثرات نهایی حضور آن ماده در محیط زیست و یا نتایج مدل سازی آن ماده شیمیایی که ثابت می کند آن ماده شیمیایی قابلیت انتقال در مسافت های طولانی در محیط زیست از طریق هوا، آب یا گونه های مهاجر با قابلیت انتقال به یک محیط پذیرنده در محلی دور از منبع انتشار آن ماده شیمیایی را دارد.
برای یک ماده شیمیایی که مشخصاَ از طریق هوا تغییر مکان می دهد، نیمه عمر آن در هوا باید بیش از دو روز باشد، و
هـ ـ اثرات زیانبار:
(1) ـ با مدرک ثابت نماید که اثرات زیانبار بر سلامت انسان یا محیط زیست دارد که ملحوظ نمودن آن را در زمره مواد این کنوانسیون توجیه نماید یا
(2) ـ اطلاعات سمیت یا سمیت محیطی که مشخص نماید این ماده شیمیایی قابلیت صدمه زدن به سلامت انسان یا محیط زیست را دارا می باشد.
2 ـ عضو پیشنهاد دهنده باید در جائی که ممکن باشد، مطالبی مکتوب برای دلایل ایجاد نگرانی، شامل یک مقایسه اطلاعات سمیت یا سمیت محیطی با مقادیر مشاهده شده یا پیش بینی شده ماده شیمیایی که در نتیجه یا اینکه در اثر انتقال در مسافتهای طولانی در محیط زیست، پیش بینی شده به همراه خلاصه ای کوتاه که بیانگر نیاز به کنترل جهانی آن می باشد تهیه نماید.
3 ـ عضو پیشنهاد دهنده باید تا اندازه ممکن و با احتساب قابلیت های آن ماده شیمیایی، اطلاعات اضافی برای کمک به بازنگری پیشنهاد با توجه به بند (6) ماده (8) تهیه نماید. یک عضو می تواند در تدوین یک پیشنهاد از کارشناسان فنی هر منبع استفاده نماید.

نوع :	5	شماره انتشار :	17579

تاریخ تصویب :	1384/3/10	تاریخ ابلاغ :

دستگاه اجرایی :	سازمان حفاظت محیط زیست	موضوع :

URL : https://www.vekalatonline.ir/laws/31390/قانون-الحاق-دولت-جمهوری-اسلامی-ایران-به-کنوانسیون-استکهلم-در-خصوص-آلاینده-های-آلی-پایدار/